- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa (24 tập)
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 2
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 3
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 4
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 5
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 6
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 7
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 8
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 9
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 10
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 11
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 12
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 13
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 14
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 15
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 16
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 17
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 18
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 19
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 20
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 21
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 22
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 23
- Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 24
- Tiểu sử dịch giả HT Thích Trí Nghiêm
Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 21
Quyển Thứ 524: Phẩm Phương Tiện Khéo Léo: thứ 26-2
Nguồn: Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm
Bấy giờ cụ thọ Thiện Hiện thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo như thế, phát tâm tới Vô thượng Chánh đẳng giác đã trải bấy nhiêu thời?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này phát tâm tới Vô thượng Chánh đẳng giác đã trải qua vô số trăm ngàn ức muôn ức kiếp.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo như thế đã từng gần gũi cúng dường bấy nhiêu Đức Phật? Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này đã từng gần gũi cúng dường vô số chư Phật cát Căng già.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo như thế đã trồng những bao căn lành mầu nhiệm?
Phật bảo:Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này phát tâm trở đi, không có bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa sở dẫn căn lành nào mà chẳng tinh siêng tu học cho tròn đầy. Nhờ nhân duyên đây trọn nên phương tiện khéo léo như thế.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo được như thế rất là hiếm có.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo được như thế rất là hiếm có.
Thiện Hiện phải biết: Như vừng nhật nguyệt đi quanh soi rọi cõi bốn Đại châu làm các sự nghiệp. Trong ấy có bao loại tình phi tình theo thế lực ánh sáng kia mà chuyển đều nên việc mình. Như vậy, Bát nhã Ba la mật đa soi rọi năm Ba la mật kia làm các sự nghiệp. Bố thí thảy năm Ba la mật đa tùy thuận thế lực Bát nhã Ba la mật đa mà chuyển đều thành việc mình.
Thiện Hiện phải biết: Bố thí thảy năm Ba la mật đa đều được do Bát nhã Ba la mật đa nhiếp thọ nên mới được gọi là Ba la mật đa. Như vua Chuyển luân, nếu không bảy báu chẳng gọi Luân vương, cần đủ bảy báu mới gọi Luân vương. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế. Nếu lìa Bát nhã Ba la mật đa chẳng được gọi là Ba la mật đa , cần được do Bát nhã Ba la mật đa nên mới được gọi là Ba la mật đa.
Thiện Hiện phải biết: Như có người nữ đẹp nghiêm giầu lớn, nếu không kẻ chồng mạnh mẽ nhiếp hộ dễ bị đứa ác nhân làm xâm nhục, nếu có được chồng mạnh mẽ nhiếp hộ chẳng bị kẻ ác nhân làm xâm nhục. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, nếu không được sức Bát nhã Ba la mật đa nhiếp hộ dễ bị thiên ma và giòng họ chúng làm trở hoại. Nếu có được sức Bát nhã Ba la mật đa làm nhiếp hộ, tất cả thiên ma và giòng họ chúng chẳng thể làm trở hoại được.
Thiện Hiện phải biết: Như tướng quân dũng, giỏi thạo binh pháp, khéo chuẩn bị các thứ áo gậy kiên cố, lân quốc oán địch chẳng làm hại được. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa, thiên ma bà con, người tăng thượng mạn, cho đến thứ Bồ tát chiên đà la thảy đều chẳng phá hoại được.
Thiện Hiện phải biết: Như các Tiểu vương thảy ở châu Thiệm bộ tùy thời chầu hầu Chuyển luân thánh vương, nương Chuyển luân vương được dạo thắng cảnh. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, tùy giúp Bát nhã Ba la mật đa, nhờ được thế lực kia dẫn đạo nên mau tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Như các nước phương Đông châu Thiệm bộ, không nguồn nào chẳng đều tới sông cả Căng già, rồi theo sông Căng già chảy vào biển cả. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, đều được Bát nhã Ba la mật đa nhiếp dẫn nên năng đến được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Như tay hữu người làm được nhiều việc. Như vậy Bát nhã Ba la mật đa năng dẫn tất cả pháp lành thù thắng.
Thiện Hiện phải biết: Như tay tả người làm việc chẳng tiện. Như vậy năm Ba la mật đa trước chẳng năng dẫn sanh pháp lành thù thắng.
Thiện Hiện phải biết: Ví như các giòng tùy nó lớn nhỏ, nếu vào biển cả, đồng một vị mặn. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, cần vào Bát nhã Ba ka mật đa mới năng chứng được Nhất thiết trí trí. Do đây được tên Đến bờ kia.
Thiện Hiện phải biết: Như vua Chuyển luân có muốn đi đâu bốn quân theo phò, xe bảo luân đi trước vua và bốn quân. Vua nghĩ muốn ăn uống, xe luân tức vì dừng lại. Đã ăn uống xong, vua nghĩ muốn đi luân liền đi trước, xe luân đi hay đứng theo ý vua muốn, đi đến nơi chỗ rồi chẳng phải đi nữa. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, cùng các pháp lành muốn tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cần nhờ Bát nhã Ba la mật đa lấy làm tiền đạo, tiến tới ngưng lại đều đồng theo nhau chẳng khi rời bỏ, nếu đến Phật quả khỏi phải đi nữa.
Thiện Hiện phải biết: Như vua Chuyển luân đầy đủ bảy báu, có muốn đến đâu bốn quân bảy báu theo hầu trước sau, bấy giờ xe bảo luân tuy đi trước hết mà chẳng phân biệt tướng trước sau. Như vậy năm Ba la mật đa trước cùng các pháp lành muốn tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quyết định dùng Bát nhã Ba la mật đa làm tiền đạo. Nhưng Bát nhã Ba la mật đa đây chẳng khởi nghĩ này: Ta ở trước năm Ba la mật đa làm kẻ tiền đạo hơn hết, kia tùy tòng ta. Bố thí thảy năm Ba la mật đa chẳng khởi nghĩ này: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đi ở trước chúng ta, chúng ta tùy tòng kia. Sở dĩ vì sao? Vì sáu thứ Ba la mật đa và tất cả pháp như thế tự tánh đều độn không làm được gì, không có chủ tế, hư giả chẳng thật, tướng trống không, vô sở hữu, chẳng tự tại. Ví như ánh nắng, bóng sáng, trăng nước, việc huyễn, mộng thảy, trong ấy đều không có thể tướng chơn thật phân biệt tác dụng.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu tất cả pháp tự tánh đều không, trọn không có thể tướng chơn thật tác dụng. Các Bồ tát Ma ha tát làm sao tu học bố thí thảy sáu Ba la mật đa, năng chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát đối sáu thứ Ba la mật đa đây khi siêng tu học, thường khởi nghĩ này: Tâm hữu tình thế gian hằng điên đảo chìm khổ sanh tử chẳng tự thoát được. Nếu ta chẳng tu thắng hạnh khéo léo chẳng năng cứu vớt kia khổ sanh tử được. Ta phải vì các loại hữu tình kia siêng tu bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, mau tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, vớt khổ lớn sanh tử các hữu tình. Bồ tát Ma ha tát này khởi nghĩ đây rồi, vì các hữu tình bỏ vất trong ngoài.
Lại khởi suy như vầy nữa: Ta đối vật đây trọn không có bỏ. Sở dĩ vì sao? Vật trong ngoài đây tự tánh đều không, chẳng thể xả thí, chẳng những thuộc ta. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành bố thí Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng chánh đẳng. Bồ đề. Bồ tát Ma ha tát này vì các hữu tình trọn chẳng phạm giới. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây: Ta vì hữu tình cầu tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quyết định chẳng nên giết mạng chúng sanh cho đến tà kiến. Cũng định chẳng nên cầu cảnh diệu dục và vui các cõi trời, cũng định chẳng nên cầu bậc Nhị thừa chỉ mình giải thoát. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành tịnh giới Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các hữu tình chẳng khởi giận dữ,giả sử hằng bị hủy báng lăng nhục, mổ sẻ lóng đốt, chịu các khổ đau, cũng chẳng phát khởi m?t niệm ác tâm. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này quan sát tất cả tiếng như vang trong hang, sắc như bọt nước tụ, chẳng nên đối trong vọng sanh giận hờn. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành an nhẫn Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các hữu tình siêng cầu thiện pháp, cho đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, ở thời gian giữa thường chẳng lười biếng. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây: Nếu ta lười biếng chẳng năng cứu vớt tất cả hữu tình khiến nó xa lìa khổ sanh tử lớn, cũng chẳng năng được Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành tinh tiến Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các hữu tình tinh siêng tu thắng định, cho đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề trọn chẳng phát khởi tâm tản động tham sân si thảy. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây: Nếu ta phát khởi tâm tản động tham sân si thảy, thời chẳng năng thành được việc nhiêu ích cho kia, cũng chẳng năng chứng sở cầu Phật quả. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành tĩnh lự Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các hữu tình chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa, cho đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề thường siêng tu học thắng huệ nhiệm mầu. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây: Nếu rời Bát nhã Ba la mật đa đối các hữu tình chẳng năng trọn nên, cũng chẳng năng chứng được Vô thương Chánh đẳng Bồ đề. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành Bát nhã Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Do nhân duyên đây, mặc dù tất cả pháp tự tánh đều không, trọn không thể tướng chơn thật tác dụng, mà chúng các Bồ tát Ma ha tát siêng tu sáu thứ Ba la mật đa chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu sáu thứ Ba la mật đa đây tánh không sai khác, đều là Bát nhã Ba la mật đa đã nhiếp thọ vậy, làm sao nói được Bát nhã Ba la mật đa đối năm Ba la mật đa là tối thắng, là tôn cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Bố thí thảy sáu Ba la mật đa tánh không sai khác, đều là Bát nhã Ba la mật đa đã nhiếp thọ vậy. Nếu không Bát nhã Ba la mật đa bố thí thảy năm chẳng được gọi tên Ba la mật đa. Cần nương Bát nhã Ba la mật đa, bố thí thảy năm mới được tên là Ba la mật đa,
Thiện Hiện phải biết: Như loại hữu tình tuy có các thứ thân sắc sai khác, nếu đến nương gần núi chúa Diệu Cao đều đồng một sắc. Như vậy năm Ba la mật đa trước tuy có các thứ phẩm loại sai khác, mà được Bát nhã Ba la mật đa nhiếp thọ vậy, đều do Bát nhã Ba la mật đa tu thành mãn vậy, đều vào Bát nhã Ba la mật đa, chẳng thể thi thiết tên họ sai khác được. Lại nữa năm thứ Ba la mật đa trước nương dựa Bát nhã Ba la mật đa mới năng chứng được Nhất thiết trí trí, mới được tên là Đến bờ kia. Vậy nên sáu thứ Ba la mật đa đều đồng một vị, tánh không sai khác, chẳng thể thi thiết đây là bố thí cho đến Bát nhã Ba la mật đa. Sở dĩ vì sao? Sáu thứ Ba la mật đa như thế đều năng chứng được Nhất thiết trí trí, năng đến bờ kia, tánh không sai khác. Do nhân duyên này bố thí thảy sáu chẳng thể thi thiết có tên họ khác.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Ba la mật đa và tất cả pháp nếu theo thật nghĩa đều không sai khác đây kia hơn kém, vì duyên nào nói Bát nhã Ba la mật đa đối năm Ba la mật đa là tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Nếu theo thật nghĩa Ba la mật đa và tất cả pháp đều không sai khác đây kia hơn kém. Nhưng nương tác dụng lời nói thế tục, nói có sai khác đây kia hơn kém, thi thiết bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa. Vì muốn độ thoát sanh lão bệnh tử các loại hữu tình tác dụng thế tục. Nhưng sanh lão bệnh tử các hữu tình đều chẳng thật có, chỉ gỉả thi thiết. Sở dĩ vì sao? Vì hữu tình vô nên phải biết các pháp cũng vô sở hữu. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đạt tất cả pháp đều vô sở hưu nên mới năng vớt sanh lão bệnh tử tác dụng thế tục cho các hữu tình. Do đây nên nói Bát nhã Ba la mật đa đối năm Ba la mật đa là tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng.
Thiện Hiện phải biết: Như vua Chuyển luân có bao mhiêu bảo nữ, đối trong người nữ là tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng. Như vậy Bát nhã Ba la mật đa đối năm thứ Ba la mật đa trước là tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Vì duyên nào Như Lai chỉ hằng khen nói Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối bố thí thảy Ba la mật đa là tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bởi Bát nhã Ba la mật đa đây khắp năng nhiếp thọ tất cả thiện pháp hòa hợp tới vào Nhất thiết trí trí an trụ chẳng động, đem vô sở đắc mà làm phương tiện vậy.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Như vậy Bát nhã Ba la mật đa đối các thiện pháp có lấy bỏ chăng?
Phật nói: Chẳng có vậy. Bát nhã Ba la mật đa như thế đối tấ cả pháp không lấy không bỏ. Vì cớ sao? Vì tấ cả pháp tự tánh đều không, trọn không thể lấy chẳng thể bỏ vậy.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa như thế đối những pháp nào không lấy không bỏ?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bát nhã Ba la mật đa như thế đối sắc cho đến Nhất thiết trí trí không lấy không bỏ.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa như thế vì sao đối sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí không lấy không bỏ?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bát nhã Ba la mật đa như thế, chẳng suy nghĩ sắc, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí, vậy nên đối sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí không lấy không bỏ.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Sao là Bát nhã Ba la mật đa chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Do Bát nhã Ba la mật đa đây đối sắc cho đến Nhất thiết trí trí chẳng suy nghĩ tất cả tướng, cũng chẳng suy nghĩ tất cả sở duyên, vậy nên đối sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí đều chẳng suy nghĩ.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí thì làm sao tăng trưởng căn lành đã trồng? Nếu chẳng tăng trưởng căn lành đã trồng làm sao viên mãn Ba la mật đa? Nếu chẳng viên mãn Ba la mật đa làm sao chứng được Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí, Bồ tát Ma ha tát này mới năng tăng trưởng căn lành đã trồng. Căn lành đã trồng được tăng trưởng, mới năng viên mãn Ba la mật đa. Vì Ba la mật đa được viên mãn, nên năng chứng được Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì các Bồ tát Ma ha tát cần đối các sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí được chẳng suy nghĩ, mới năng tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát đầy đủ, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Cụ thọ hiện Hiện lại thưa Phật rằng: Vì nhân duyên nào các Bồ tát Ma ha tát cần đối sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí được chẳng suy nghĩ mới năng tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát đầy đủ, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! các Bồ tát Ma ha tát nếu suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí thời hữu sở đắc, vì hữu sở đắc bèn đắm ba cõi. Nếu đắm ba cõi chẳng thể tu các hạnh Bồ tát đầy đủ, được chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí thời vô sở đắc. Vì vô sở đắc nên chẳng đắm ba cõi, vì đối ba cõi chẳng sanh đắm mắc vậy mới năng tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát đầy đủ, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn năng tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát được đầy đủ, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, phải siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng nên suy nghĩ nhiễm đắm các pháp
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm phải trụ ở đâu?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, chẳng nên trụ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Vì nhân duyên nào các Bồ tát Ma ha tát muốn siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng nên trụ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát năng siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối tất cả pháp vì không chấp đắm vậy, chẳng nên trụ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì Bồ tát Ma ha tát này chẳng thấy có pháp khá với trong ấy mà khởi chấp đắm và khá an trụ. Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát dùng không chấp đắm và không an trụ mà làm phương tiện năng siêng tu học được Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: Nếu được không chỗ chấp đắm không chỗ an trụ như thế tinh siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là tu Bát nhã Ba la mật đa, là hành Bát nhã Ba la mật đa. Ta năng không chỗ chấp đắm không chỗ an trụ được như thế tinh siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa, là tu Bát nhã Ba la mật đa, là hành Bát nhã Ba la mật đa. Bồ tát Ma ha tát này khởi nghĩ như thế, lấy tướng chấp đắm, xa lìa Bát nhã Ba la mật đa. Nếu xa lìa Bát nhã Ba la mật đa thời xa lìa bố thí Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nh?t thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối tất cả pháp không chỗ chấp đắm. Chẳng phải Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm có kẻ chấp đắm và tánh chấp đắm. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm trọn không tự tánh khá đối các pháp có chỗ chấp đắm. Vậy nên, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối tất cả pháp và Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đều không chấp đắm.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm khởi tưởng như vầy: Đây là Bát nhã Ba la mật đa, ta hành Bát nhã Ba la mật đa tức là hành khắp thật tướng các pháp. Bồ tát Ma ha tát này do khởi tưởng đây bèn lui Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui Bát nhã Ba la mật đa thời lui bố thí Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là giống căn bản tất cả bạch pháp. Nếu lui Bát nhã Ba la mật đa thời là lui mất tất cả bạch pháp.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm nhiếp thọ bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này lui mất Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui mất Bát nhã Ba la mật đa thời chẳng năng nhiếp thọ bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Chẳng phải lìa bát nhã Ba la mật đa năng khắp nhiếp thọ Bồ đề phần pháp và năng chứng được Nhất thiết trí trí.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: An trụ Bát nhã Ba la mật đa bèn đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề định được trao ký. Bồ tát Ma ha tát này bởi khởi nghĩ đây lui mất Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui mất Bát nhã Ba la mật đa bèn đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề chẳng kham nhận ký. Sở dĩ vì sao? Vì chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa khá đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề có được nhận ký.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: An trụ Bát nhã Ba la mật đa thời năng dẫn phát bố thí Bát nhã Ba la mật đa cho đến năng dẫn phát đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả. Bồ tát Ma ha tát này bởi nghĩ như thế thời lui mất Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui mất Bát nhã Ba la mật đa thời chẳng thể dẫn phát bố thí Ba la mật đa cho đến chẳng thể dẫn phát đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả. Sở dĩ vì sao? Vì chẳng phải lìa bát nhã Ba la mật đa mà năng dẫn phát an trụ thắng pháp được.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: Phật biết các pháp không tướng nhiếp thọ, tự chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Được Bồ đề rồi vì các hữu tình tuyên nói khai chỉ thật tướng các pháp. Bồ tát Ma ha tát này bởi nghĩ như thế thời là lui mất Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Sở dĩ vì sao? Vì Như Lai đối pháp không biết không giác không nói không chỉ. Sở dĩ vì sao? Thật tánh các pháp chẳng thể biết giác, chẳng thể thi thiết, làm sao được có kẻ biết giác nói chỉ tất cả pháp. Nếu nói thật có kẻ biết giác nói chỉ tất cả pháp không có lẽ ấy.
Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm làm sao phải lìa các thứ lỗi lầm như thế thảy?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát hành bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm khởi nghĩ như vầy: “Tất cả pháp vô sở hữu chẳng thể lấy. Nếu pháp vô sở hữu chẳng thể lấy thời không có kẻ năng hiện đẳng giác, cũng không có năng tuyên nói khai chỉ”. Nếu năng hành như thế là hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, lìa các lầm lỗi. Nếu Bồ tát Ma ha tát chấp pháp vô sở hữu chẳng thể lấy, thời lìa Bát nhã Ba la mật đa. Sở dĩ vì sao? Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối tất cả pháp không sở chấp đắm, không sở nhiếp thọ. Nếu đối các pháp có sở chấp đắm, có sở nhiếp thọ thời lìa Bát nhã Ba la mật đa.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa đối Bát nhã Ba la mật đa là xa lìa hay chẳng xa lìa? Cho đến bố thí Ba la mật đa đối bố thí Ba la mật đa là xa lìa hay chẳng xa lìa? Nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí đối Nhất thiết trí trí là xa lìa hay chẳng xa lìa?
Bạch Thế Tôn! Nếu Bát nhã Ba la mật đa đối Bát nhã Ba la mật đa hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, Bồ tát Ma ha tát làm sao năng được không chấp trước dẫn phát Ba la mật đa? Như vậy cho đến nếu bố thí Ba la mật đa đối bố thí Ba la mật đa hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, Bồ tát Ma ha tát làm sao năng được không chấp trước dẫn phát bố thí Ba la mật đa? Nói rộng cho đến nếu Nhất thiết trí trí đối Nhất thiết trí trí hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, Bồ tát Ma ha tát này làm sao năng được không chấp trước dẫn phát Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bát nhã Ba la mật đa đối Bát nhã Ba la mật đa chẳng xa lìa chẳng phải chẳng xa lìa. Vậy nên Bồ tát Ma ha tát năng được không chấp trước dẫn phát Ba la mật đa. Như vậy cho đến bố thí Ba la mật đa đối bố thí Ba la mật đa chẳng xa lìa chẳng phải chẳng xa lìa. Vậy nên, Bồ tát Ma ha tát năng được không chấp trước dẫn phát bố thí Ba la mật đa. Nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí đối Nhất thiết trí trí chẳng xa lìa chẳng phải chẳng xa lìa. Vậy nên, Bồ tát Ma ha tát năng được không chấp trước dẫn phát Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì chẳng tức tự tánh, chẳng lìa tự tánh mà năng dẫn phát an trụ tự tánh.
Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng chấp trước sắc rằng đây là sắc, sắc đây thuộc kia. Nói rộng cho đến cũng chẳng chấp trước Nhất thiết trí trí rằng đây là Nhất thiết trí trí, Nhất thiết trí trí đây thuộc kia. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thế không chấp trước nên mới năng dẫn phát Bát nhã Ba la mật đa, cho đến năng dẫn phát Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối trong các pháp có chỗ chấp trước rằng đây là pháp, pháp đây thuộc kia, thời chẳng năng tùy ý dần phát an trụ công đức thù thắng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, chẳng quán sắc hoặc thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã, hoặc tịnh hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc bất không, hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa. Cho đến chẳng quán Nhất thiết trí trí hoặc thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã, hoặc tịnh hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc bất không, hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thế chẳng quán sát, bèn dẫn phát được Bát nhã Ba la mật đa, cho đến năng dẫn phát Nhất thiết tri trí. Sởi dĩ vì sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối trong các pháp có bao quán sát hoặc thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã, hoặc tịnh hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc bất không, hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, thời chẳng năng dẫn phát an trụ công đức thù thắng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, thời là tu hành bố thí Ba la mật đa. Nói rộng cho đ?n cũng là tu hành Nhất thiết trí trí.
Lại nữa, Thiện Hiện! Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm tùy đi chỗ nào tất cả bao nhiêu Ba la mật đa và tất cả phần pháp Bồ đề thảy đều đi theo. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm tùy đến chỗ nào tất cả bao nhiêu Ba la mật đa và tất cả phần pháp Bồ đề kia thảy đều theo đến. Như vua Chuyển luân tùy đi chỗ nào bốn bộ dũng quân thảy đều đi theo. Như vua Chuyển luân tùy đến chỗ nào bốn bộ dũng quân thảy đều theo đến. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm cũng lại như thế, tùy có chỗ đi và có chỗ đến, bố thí thảy năm Ba la mật đa và tất cả phần pháp Bồ đề kia thảy đều theo dõi đến nơi rốt ráo Nhất thiết trí trí. Như kẻ đánh xe giỏi, cưỡi xe tứ mã khiến tránh đường hiểm, đi nơi đường chính, tùy bản ý muốn năng tới chỗ đến. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm cũng lại như thế, khéo dẫn tất cả Ba la mật đa và bao nhiêu phần pháp Bồ đề kia khiến tránh đường hiểm sanh tử Niết bàn, đi nơi chánh đạo, tự lợi tha đến bản sở cầu Nhất thiết trí trí.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Sao là vì đạo, sao là phi đạo các Bồ tát Ma ha tất?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu đạo Thanh văn hoặc đạo Độc giác, hoặc đạo dị sanh chẳng phải đạo Bồ tát Ma ha tát, vì nương đây chẳng năng tới được Nhất thiết trí trí vậy. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm sở dẫn tất cả phần pháp Bồ đề là đạo các Bồ tát Ma ha tát, vì nương đây định năng tới được Nhất thiết trí trí.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm xuất hiện thế gian năng làm đại sự, chỗ gọi chỉ rõ tướng đạo phi đạo cho chúng tất cả Bồ tát Ma ha tát, khiến chúng các Bồ tát Ma ha tát biết đạo phi đạo chóng năng chứng được Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm xuất hiện thế gian năng làm đại sự, chỗ gọi chỉ rõ tướng đạo phi đạo cho chúng tất cả Bồ tát Ma ha tát khiến chúng các Bồ tát Ma ha tát biết đạo phi đạo chóng năng chứng được Nhất thiết trí trí.
Lại nữa, Thiện Hiện! Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm xuất hiện thế gian năng làm đại sự, chỗ gọi độ thoát vô lượng vô số vô biên hữu tình khiến được lợi ích an vui thù thắng.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm mặc dù làm vô biên việc an vui lợi tha mà đối việc này không điều lấy đắm.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm tuy năng chỉ hiện sự nghiệp sở tác, mà chẳng lấy sắc thọ tưởng hành thức, cho đến chẳng lấy Nhất thiết trí trí. Cũng lại chẳng lấy sự nghiệp sở tác Thanh văn, Đ?c giác.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm mặc dù năng dẫn đem tất cả chúng Bồ tát Ma ha tát khiến tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, xa lìa Thanh văn Đ?c giác thảy, mà đối các pháp không sanh không diệt, lấy tánh pháp trụ làm định lượng vậy.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, nếu đối các pháp không sanh không diệt, Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm làm sao vì các hữu tình phải hành bố thí, phải trì tịnh giới, phải khởi an nhẫn, phải siêng tinh tiến, phải vào tĩnh lự, phải tu bát nhã?
Phật bảo: Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm duyên Nhất thiết trí trí, vì các hữu tình nên hành bố thí, nên trì tịnh giới, nên khởi an nhẫn, nên siêng tinh tiến, nên vào tĩnh lự, nên tu bát nhã. Bồ tát Ma ha tát này đem căn lành đây cùng các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì đem căn lành đây hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng giác, nên tu hành sáu thứ Ba la mật đa mau được viên mãn. Do đây mau được Nhất thiết trí trí, cho đến ngồi yên tòa diệu Bồ đề thường chẳng xa lìa sáu thứ Ba la mật đa như thế. Nếu Bồ tát thường chẳng xa lìa sáu thứ Ba la mật đa như thế thời chẳng xa lìa Nhất thiết trí trí.
Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn mau chứng được Nhất thiết trí trí phải siêng tinh tiến tu học sáu thứ Ba la mật đa. Phải siêng tinh tiến tu hành sáu thứ Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát thường siêng tinh tiến tu học , tu hành sáu thứ Ba la mật như thế, tất cả căn lành mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vậy nên, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát nên cùng sáu thứ Ba la mạt đa hằng chung tương ưng chớ nên tạm bỏ.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát làm sao năng cùng sáu thứ Ba la mật đa thường chung tương ưng không lúc tạm bỏ?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát như thật quán sắc chẳng tương ưng chẳng phải chẳng tương ưng, như thật quán thọ tưởng hành thức chẳng tương ưng chẳng phải chẳng tương ưng. Nói rộng cho đến như thật quán Nhất thiết trí trí chẳng tương ưng chẳng phải chẳng tương ưng. Là Bồ tát Ma ha tát này năng cùng sáu thứ Ba la mật đa thường chung tương ưng không lúc tạm nới.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát thường khởi nghĩ này: Ta chẳng nên trụ sắc, cũng chẳng nên trụ phi sắc. Nói rộng cho đến ta chẳng nên trụ Nhất thiết trí trí, cũng chẳng nên trụ phi Nhất thiết trí trí. Vì cớ sao? Sắc chẳng năng trụ chẳng sở trụ. Nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí cũng chẳng năng trụ chẳng sở trụ vậy. Là Bồ tát Ma ha tát này năng cùng sáu thứ Ba la mật đa thường chung tương ưng không lúc tạm nới.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát năng đem phương tiện vô trụ như thế tu hành sáu thứ Ba la mật đa, Bồ tát Ma ha tát này mau chứng Vô thượng chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Như người muốn ăn quả xoài yêm mật la, quả măng cầu bán na ta, trước lấy hạt nó trồng xuống đất tốt, theo thời bón tưới, giữ xem sửa sang, lần hồi sanh trưởng mộng cây nhánh lá, hòa hợp thời tiết bèn có hoa quả, quả nên chín rồi, lấy mà ăn đó. Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, trước học sáu thứ Ba la mật đa. Lại đối hữu tình hoặc dùng bố thí, hoặc dùng ái ngữ, hoặc dùng lợi hành, hoặc dùng đồng sự mà nhiếp thọ đó. Đã nhiếp thọ rồi, dạy khiến an trụ bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa và khiến an trụ bốn niệm trụ thảy Bồ đề phần pháp. Đã an trụ rồi, giải thoát tất cả khổ lớn sanh tử, chứng được thường trụ vắng hẳn an vui. Bồ tát như thế sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, năng tận vị lai nhiêu ích tất cả. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đối các pháp chẳng nhờ duyên khác mà tự giác ngộ, muốn năng thành thục tất cả hữu tình, muốn nghiêm tịnh được cõi Phật sở cầu, muốn ngồi yên tòa Diệu Bồ đề, muốn hàng phục được các ác ma quân, muốn mau chứng được Nhất thiết trí trí, muốn quay xe diệu pháp độ chúng hữu tình nên học sáu thứ Ba la mật đa, đem bốn nhiếp sự phương tiện nhiếp lấy các loại hữu tình khiến cho giải thoát các khổ sanh tử. Như vậy, Bồ tát khi siêng tu học nên đối Bát nhã Ba la mật đa thường siêng tu học.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Phật nói Bồ tát nên đối Bát nhã Ba la mật đa siêng tu học ư?
Phật nói: Thiện Hiện! Như vậy chớ sao, Ta nói Bồ tát nên đối Bát nhã Ba la mật đa thường phải siêng tu học.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đối các pháp được đại tự tại phải học Bát nhã Ba la mật đa. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đủ đại uy lực năng khiến chúng Bồ tát Ma ha tát đối tất cả pháp được đại tự tại.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là cửa các pháp lành hướng về được. Ví như biển cả là cửa tất cả nước hướng về tới. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu các thiện nam tử Thanh văn thừa, hoặc các thiện nam từ Độc giác thừa, hoặc các thiện nam tử Vô thượng thừa, đều nên đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đây thường siêng tu học.
Thiện Hiện phải biết: Các bồ tát Ma ha tát đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm khi siêng tu học nên đối bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa cũng thường tu học. Cho đến nên đối Nhất thiết trí trí cũng thường tu học.
Thiện Hiện phải biết: Như người bắn giỏi, áo mũ kiên cố, cầm cung tên tốt, chẳng sợ oán địch. Các Bồ tát Ma ha tát cũng lại như thế, nhiếp thọ Bát nhã Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí phương tiện khéo léo, tất cả ma quân ngoại đạo, dị luận đều chẳng thể phục được. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ chúng hữu tình phải siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Nếu Bồ tát Ma ha tát thường siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, bèn được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm.
Cụ thọ Thiện Hiện liền thưa Phật rằng: Vì sao Bồ tát Ma ha tát thường siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm bèn được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát thường siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, tức năng tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí, nên được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bổ tát Ma ha tát này làm sao tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí bèn được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này khi tu hành bố thí Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí; quán bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí đều bất khả đắc, nên được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm.
Lại nữa, Thiện Hiện! Chư Phật quá khứ vị lai hiện tại đối chỗ Bồ tát Ma ha tát này tuy thường hộ niệm mà chẳng bởi sắc thọ tưởng hành thức, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí nên cho hộ niệm, vì sắc cho đến Nhất thiết trí trí bất khả đắc vậy.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát tuy học nhiều chỗ mà không chỗ học? Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Các Bồ tát Ma ha tát tuy học nhiều chỗ mà không chỗ học. Sở dĩ vì sao? Vì thật không có pháp đáng khiến chúng Bồ tát Ma ha tát đối trong tu học.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Phật vì chúng Bồ tát Ma ha tát hoặc hẹp hoặc rộng tuyên nói pháp tương ưng sáu thứ Ba la mật đa, nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề quay xe diệu pháp độ chúng hữu tình, đối giáo pháp tương ưng sáu thứ Ba la mật đa đây hoặc hẹp hoặc rộng đều nên lóng nghe, thọ trì đọc tụng, khiến cực thông lanh, suy nghĩ đúng lý. Đã suy nghĩ rồi chánh quán sát kỹ. Đã quán sát rồi, khiến tâm tâm sở đối tướng sở duyên đều chẳng còn chuyển?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát đối Phật Thế Tôn đã nói pháp giáo tương ưng sáu thứ Ba la mật đa hoặc hẹp hoặc rộng khi siêng tu học, nên đối các pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Sao là Bồ tát Ma ha tát đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ tướng chơn như sắc, như thật biết rõ tướng chơn như thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến như thật biết rõ tướng chơn như Nhất thiết trí trí, Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Sao là tướng chơn như sắc? Sao là tướng chơn như thọ tưởng hành thức? Nói rộng cho đến sao là tướng chơn như Nhất thiết trí trí? Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ mà học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Chơn như sắc không sanh không diệt, cũng không trụ khác mà khá thi thiết, đấy gọi tướng chơn như sắc. Chơn như thọ tưởng hành thức không sanh không diệt, cũng không trụ khác mà khá thi thiết, đấy gọi tướng chơn như thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến chơn như Nhất thiết trí trí không sanh không diệt, cũng không trụ khác mà khá thi thiết, đấy gọi tướng chơn như Nhất thiết trí trí. Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ phải học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ tướng thật tế sắc, như thật biết rõ tướng thật tế thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến như thật biết rõ tướng thật tế Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Sao là tướng thật tế sắc? Sao là tướng thật tế thọ tưởng hành thức? Nói rộng cho đến sao là tướng thật tế Nhất thiết trí trí? Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ mà học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Không ngằn mé sắc, đấy gọi tướng thật tế sắc; không ngằn mé thọ tưởng hành thức, đấy gọi tướng thật tế thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến không ngằn mé Nhất thiết trí trí, đấy gọi tướng thật tế Nhất thiết trí trí. Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ phải học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ tướng pháp giới sắc, như thật biết rõ tướng pháp giới thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến như thật biềt rõ tướng pháp giới Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Sao là tướng pháp giới sắc? Sao là tướng pháp giới thọ tưởng hành thức? Nói rộng cho đến sao là tướng pháp giới Nhất thiết trí trí? Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ mà học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Sắc như hư không, không chướng không ngại, không sanh không diệt, không đứt không nối mà khá thi thiết, đấy gọi tướng pháp giới sắc; thọ tưởng hành thức như hư không, không chướng không ngại, không sanh không diệt, không đứt không nối mà khá thi thiết, đấy gọi tướng pháp giới thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí như hư không, không chướng không ngại, không sanh không diệt, không đứt không nối khá thi thiết, đấy gọi tướng pháp giới Nhất thiết trí trí. Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ phải học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát lại làm sao nên biết tướng tất cả pháp hẹp rộng? Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát như thật biết tất cả pháp chẳng hợp chẳng tan. Bồ tát Ma ha tát này nên biết tất cả pháp tướng hẹp rộng như thế.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Những tất cả pháp nào chẳng hợp chẳng tan?
Phật bảo: Thiện Hiện! Sắc chẳng hợp chẳng tan, thọ tưởng hành thức chẳng hợp chẳng tan. Nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí chẳng hợp chẳng tan. Tham dục giận dữ ngu si chẳng hợp chẳng tan. Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới chẳng hợp chẳng tan. Hữu vi giới vô vi giới chẳng hợp chẳng tan. Sở dĩ vì sao? Vì các pháp như thế đ?u vô tự tánh. Nếu pháp vô tự tánh thời vô sở hữu. Nếu vô sở hữu thời chẳng thể đuợc có hợp có tan. Các Bồ tát Ma ha tát đối tất cả pháp biết rõ như thế, thời biết rõ đuợc tướng hẹp rộng.