Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Quyển thứ 483: Hội thứ ba Phẩm Thiện Hiện thứ 3-2

18/04/201319:54(Xem: 18301)
Quyển thứ 483: Hội thứ ba Phẩm Thiện Hiện thứ 3-2

Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 20

Quyển thứ 483: Hội thứ ba Phẩm Thiện Hiện thứ 3-2

Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm

Nguồn: Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm

Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối tất cả pháp nên như thật giác danh giả pháp giả.

Thiện Hiện! Bồ Tát Ma ha tát này đối tất cả pháp danh giả pháp giả như thật giác rồi, chẳng lấy chấp sắc, chẳng lấy chấp thọ tưởng hành thức. Chẳng lấy chấp nhãn xứ sắc xứ. Chẳng lấy chấp nhĩ xứ thanh xứ. Chẳng lấy chấp tỷ xứ hương xứ. Chẳng lấy chấp thiệt xứ vị xứ. Chẳng lấy chấp thân xứ xúc xứ. Chẳng lấy chấp ý xứ pháp xứ.

Chẳng lấy chấp nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc vui hoặc khổ, hoặc chẳng khổ chẳng vui.

Chẳng lấy chấp nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc vui hoặc khổ, hoặc chẳng khổ chẳng vui.

Chẳng lấy chấp tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc vui hoặc khổ hoặc chẳng khổ chẳng vui.

Chẳng lấy chấp thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc vui hoặc khổ, hoặc chẳng khổ chẳng vui.

Chẳng lấy chấp thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc vui hoặc khổ, hoặc chẳng khổ chẳng vui.

Chẳng lấy chấp ý giới pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc vui hoặc khổ, hoặc chẳng khổ chẳng vui.

Chẳng lấy chấp giới hữu vi, chẳng lấy chấp giới vô vi. Chẳng lấy chấp bố thí Ba la mật đa, chẳng lấy chấp tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, Bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng lấy chấp danh, chẳng lấy chấp tướng, chẳng lấy chấp thân bồ tát. Chẳng lấy chấp nhục nhãn, chẳng lấy chấp thiên nhãn, huệ nhãn, pháp nhãn, Phật nhãn. Chẳng lấy chấp trí Ba la mật đa, chẳng lấy chấp thần thông Ba la mật đa.

Chẳng lấy chấp nội không, chẳng lấy chấp ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, bổn tánh không, tự tướng không, nhất thiết pháp không, vô tánh không, vô tánh tự tánh không.

Chẳng lấy chấp chơn như, chẳng lấy chấp thực tế, pháp giới. Chẳng lấy chấp thành thục hữu tình. Chẳng lấy chấp nghiêm tịnh cõi Phật. Chẳng lấy chấp phương tiện khéo léo.

Sở vì sao? Thiện Hiện! vì tất cả pháp hoặc năng lấy chấp, hoặc sở lấy chấp, hoặc lấy chấp thời, hoặc lấy chấp xứ đều vô sở hữu.

Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát đối tát cả pháp không lấy chấp gì, khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, tăng trưởng bố thí Ba la mật đa, tăng trưởng tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, Bát nhã Ba la mật đa, tới vào ngôi Bồ Tát chính quyết định, năng trụ bậc Bồ Tát Bất thối chuyển, viên mãn Bồ Tát thần thông thù thắng. Thần thông như thế được viên mãn rồi, từ một nước Phật đến một nước Phật cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen chư Phật Thế Tôn. Vì tịnh cõi Phật tự mình vậy, vì thấy Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác dẫn pháp các thứ căn lành thù thắng. Đã năng dẫn phát được thắng căn lành rồi, tùy chỗ ưa nghe Chánh pháp chư Phật, đều được nghe thọ. Đã nghe thọ rồi, cho đến ngồi yên tòa diệu bồ đề trọn chẳng quên mất pháp môn đã thọ, cũng không gián đoạn. Khắp đối tất cả đà la ni môn, tam ma địa môn đều được tự tại.

Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối tất cả pháp năng như thật giác danh giả, pháp giả không chỗ lấy chấp.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức sắc cho đến thức là Bồ Tát ư? Khác sắc cho đến thức là Bồ Tát ư? Trong sắc cho đến thức có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có sắc cho đến thức ư? Lìa sắc cho đến thức có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức nhãn xứ cho đến ý xứ là Bồ Tát ư? Khác nhãn xứ cho đến ý xứ là Bồ Tát ư? Trong nhãn xức cho đến ý xứ có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có nhãn xứ cho đến ý xứ ư? Lìa nhãn xứ cho đến ý xứ có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng có.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức sắc xúc cho đến pháp xứ là Bồ Tát ư? Trong sắc xứ cho đến pháp xứ có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có sắc xứ cho đến pháp xứ ư? Lìa sắc xứ cho đến pháp xứ có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức nhãn giới cho đến ý giới là Bồ Tát ư? Khác nhãn giới cho đến ý giới là Bồ Tát ư? Trong nhãn giới cho đến ý giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có nhãn giới cho đến ý giới ư? Lìa nhãn giới cho đến ý giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức sắc giới cho đến pháp giới là Bồ Tát ư? Khác sắc giới cho đến pháp giới là Bồ Tát ư? Trong sắc giới cho đến pháp giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có sắc giới cho đến pháp giới ư? Lìa sắc giới cho đến pháp giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức nhãn thức giới cho đến ý thức giới là Bồ Tát ư? Khác nhãn thức giới cho đến ý thức giới là Bồ Tát ư? Trong nhãn thức giới cho đến ý thức giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có nhãn thức giới cho đến ý thức giới ư? Lìa nhãn thức giới cho đến ý thức giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức địa giới cho đến thức giới là Bồ Tát ư? Khác địa giới cho đến thức giới là Bồ Tát ư? Trong địa giới cho đến thức giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có địa giới cho đến thức giới ư? Lìa địa giới cho đến thức giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, tức vô minh cho đến lão tử là Bồ Tát ư? Khác vô minh cho đến lão tử là Bồ Tát ư? Trong vô minh cho đến lão tử có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có vô minh cho đến lão tử ư? Lìa vô minh cho đến lão tử có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Phật bảo: Thiện Hiện! Ngươi quán nghĩa nào khởi lời đáp như vầy: Tức sắc thảy chẳng phải Bồ Tát, khác sắc thảy chẳng phải Bồ Tát, chẳng phải trong sắc thảy có Bồ Tát, chẳng phải trong Bồ Tát có sắc thảy, chẳng phải lìa sắc thảy có Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Vì hoặc Bồ đề, hoặc Tát đỏa, hoặc sắc thảy hãy rốt ráo vô sở hữu bất khả đắc, huống có Bồ Tát! Đây đã chẳng có, nói sao khá nói tức sắc thảy là Bồ Tát, khác sắc thảy là Bồ Tát , trong sắc thảy có Bồ Tát, trong Bồ Tát có sắc thảy, lìa sắc thảy có bồ tát được!

Phật bảo: Thiện Hiện! Hay thay, hay thay. Như ngươi đã nói. Thiện Hiện phải biết: Hoặc bồ đề, hoặc Tát đỏa hoặc sắc thảy bất khả đắc, nên các Bồ Tát cũng bất khả đắc. Vì các Bồ Tát bất khả đắc, nên sở hành Bát nhã Ba la mật đa cũng bất khả đắc.

Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối trong nghĩa đây nên siêng tu học.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như sắc cho đến thức là Bồ Tát ư? Khác chơn như sắc cho đến thức là Bồ Tát ư? Trong chơn như sắc cho đến thức có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như sắc cho đến thức ư? Lìa chơn như sắc cho đến thức có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như nhãn xứ cho đến ý xức là Bồ Tát ư? Khác chơn như nhãn xứ cho đến ý xứ là Bồ Tát ư? Trong chơn như nhãn xứ cho đến ý xứ có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như nhãn xứ cho đến ý xứ ư? Lìa chơn như nhãn xứ cho đến ý xứ có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như sắc xứ cho đến pháp xứ là Bồ Tát ư? Khác chơn như sắc xứ cho đến pháp xứ là Bồ Tát ư? Trong chơn như sắc xứ cho đến pháp xứ là Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như sắc xứ cho đến cho đến pháp xứ ư? Lìa chơn như sắc xứ cho đến pháp xứ có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như nhãn giới cho đến ý giới là Bồ Tát ư? Khác chơn như nhãn giới cho đến ý giới là Bồ Tát ư? Trong chơn như nhãn giới cho đến ý giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như nhãn giới cho đến ý giới ư? Lìa chơn như nhãn giới cho đến ý giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như sắc giới cho đến pháp giới là Bồ Tát ư? Khác chơn như sắc giới cho đến pháp giới là Bồ Tát ư? Trong chơn như sắc giới cho đến pháp giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như sắc giới cho đến pháp giới ư? Lìa chơn như sắc giới cho đến pháp giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như nhãn thức giới cho đến ý thức giới là Bồ Tát ư? Khác chơn như nhãn thức giới cho đến ý thức giới là Bồ Tát ư? Trong chơn như nhãn thức giới cho đến ý thức giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như nhãn thức giới cho đến ý thức giới ư? Lìa chơn như nhãn thức giới cho đến ý thức giới có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như địa giới cho đến thức giới là Bồ Tát ư? Khác chơn như địa giới cho đến thức giới là Bồ Tát ư? Trong chơn như địa giới cho đến thức giới có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như địa giới cho đến thức giới ư? Lìa chơn như địa giới cho đến thức giới có bồ tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như vô minh cho đến lão tử là Bồ Tát ư? Khác chơn như vô minh cho đến lão tử là Bồ Tát ư? Trong chơn như vô minh cho đến lão tử có Bồ Tát ư? Trong Bồ Tát có chơn như vô minh cho đến lão tử ư? Lìa chơn như vô minh co đến lão tử có Bồ Tát ư? Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Phật bảo: Thiện Hiện! Ngươi quán nghĩa nào khởi lời đáp như vầy: Tức chơn như sắc thảy chẳng phải Bồ Tát. Khác chơn như sắc thảy chẳng phải Bồ Tát. Chẳng phải trong chơn như sắc thảy có Bồ Tát. Chẳng phải trong Bồ Tát có chơn như sắc thảy. Chẳng lìa chơn như sắc thảy có Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Pháp sắc thảy rốt ráo vô sở hữu bất khả đắc vậy, huống có chơn như sắc thảy. Chơn như đây đã chẳng phải có, nói sao khá nói chơn như sắc thảy là Bồ Tát, khác chơn như sắc thảy là Bồ Tát, trong chơn như sắc thảy có Bồ Tát, trong Bồ Tát có chơn như sắc thảy, lìa chơn như sắc thảy có Bồ Tát!

Phật bảo: Thiện Hiện! Hay thay, hay thay! Như lời ngươi đã nói. Thiện Hiện phải biết: Vì pháp sắc thảy bất khả đắc, nên chơn như sắc thảy cũng bất khả đắc. Pháp sắc thảy và chơn như sắc thảy bất khả đắc nên các Bồ Tát cũng bất khả đắc. Các Bồ Tát bất khả đắc nên sở hành Bát nhã Ba la mật đa cũng bất khả đắc.

Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa đối trong nghĩa đây nên siêng tu học.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, thêm lời sắc cho đến thức là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lờì hoặc tịnh hoặc bất tịnh là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc không hoặc bất không là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là bồ tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Sắc cho đến thức thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát Ma ha tát ấy, thêm lời nhãn xứ cho đến ý xứ là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc không hoặc bất không là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc có tội hoặc vô tội là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Nhãn xứ cho đến ý xứ thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, thêm lời sắc xứ cho đến pháp xứ là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc không hoặc bất không là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Sắc xứ cho đến pháp xứ thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Sắc xứ đến pháp xứ thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, thêm lời nhãn giới cho đến ý giới là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là bồ tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Nhãn giới cho đến ý giới thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, thêm lời sắc giới cho đến pháp giới là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là bồ tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc không hoặc bất không là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là bồ tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là bồ tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Sắc giới cho đến pháp giới thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là bồ tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói bồ tát ấy, thêm lời nhãn thức cho đến y thức là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc vui hoặc khổ là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là Bồ Tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc không hoặc bất không là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là bồ tát ư? Nhãn thức cho đến ý thức thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy thêm lời nhãn xúc cho đến ý xúc là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Nhãn xúc co đến ý xúc thêm lời hoặc vui hoặc khổ là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc không hoặc bất không là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là bồ tát ư? Nhãn xúc cho đến ý xúc thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói bồ tát ấy, thêm lời nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ là bồ tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là bồ tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc vui hoặc khổ là bồ tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ hoặc ngã hoặc vô ngã là bồ tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là bồ tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc không hoặc bất không là bồ tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, thêm lời địa giới cho đến ý thức giới là Bồ Tát ư? Địa giơí cho đến ý thức giới thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc không hoặc bất không là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lơì hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Địa giới cho đến ý thức giới thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nói Bồ Tát ấy, thêm lời vô minh cho đến lão tử là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc thường hoặc vô thường là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc vui hoặc khổ là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc ngã hoặc vô ngã là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc tịnh hoặc bất tịnh là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc không hoặc bất không là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc sanh hoặc diệt là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc có tội hoặc không tội là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh là Bồ Tát ư? Vô minh cho đến lão tử thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn là Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.

Phật bảo: Thiện Hiện! Ngươi quán nghĩa nào khởi đáp như vầy: Thêm lời sắc thảy chẳng phải Bồ Tát? Lại quán nghĩa nào khởi đáp như vầy: Pháp sắc thảy thêm lời hoặc thường hoặc vô thường , thêm lời vui hoặc khổ, thêm lời ngã hoặc vô ngã, thêm lời tịnh hoặc bất tịnh, thêm lời không hoặc bất không, thêm lời hoặc hữu tướng hoặc vô tướng, thêm lời hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện, thêm lời hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng, thêm lời hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, thêm lời hoặc hữu vi hoặc vô vi, thêm lời hoặc hữu lậu hoặc vô lậu, thêm lời hoặc sanh hoặc diệt, thêm lời hoặc thiện hoặc phi thiện, thêm lời hoặc có tội hoặc không tội, thêm lời hoặc có phiền não hoặc không phiền não, thêm lời hoặc thế gian hoặc xuất thế gian, thêm lời hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh, thêm lời hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn chẳng phải Bồ Tát ư?

Thiện Hiện đáp rằng: Bạch Thế Tôn! Vì pháp sắc thảy hãy rốt ráo vô sở hữu bất khả đắc, huống có thêm lời sắc thảy. Thêm lời đây đã chẳng phải có, nói sao khá nói thêm lời sắc thảy là Bồ Tát!

Bạch Thế Tôn! Vì pháp sắc thảy hãy rốt ráo vô sở hữu bất khả đắc, huống có sắc thảy hoặc thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã, hoặc tịnh hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc bất không, hoặc hữu tướng hoặc vô tướng, hoặc hữu nguyện hoặc vô nguyện, hoặc vắng lặng hoặc chẳng vắng lặng, hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, hoặc hữu vi hoặc vô vi, hoặc hữu lậu hoặc vô lậu, hoặc sanh hoặc diệt, hoặc thiện hoặc phi thiện, hoặc có tội hoặc không tội, hoặc có phiền não hoặc không phiền não, hoặc thế gian hoặc xuất thế gian, hoặc tạp nhiễm hoặc thanh tịnh, hoặc thuộc sanh tử hoặc thuộc Niết Bàn. Đây đã chẳng có, huống có pháp sắc thảy thêm lời thường vô thường, cho đến thêm lời thuộc sanh tử thuộc Niết Bàn. Thêm lời đây đã chẳng có, nói sao khá nói pháp sắc thảy thêm lời thường vô thường là Bồ Tát, cho đến thêm lời thuộc sanh tử thuộc Niết Bàn là Bồ Tát!

Phật bảo: Thiện Hiện! Hay thay, hay thay. Như lời ngươi nói. Thiện Hiện phải biết: Pháp sắc thảy và thường vô thường thảy bất khả đắc, thêm lời pháp sắc thảy và thêm lời vô thường thảy cũng bất khả đắc. Pháp và thêm lời bất khả đắc, nên các Bồ Tát cũng bất khả đắc. Các Bồ Tát bất khả đắc, nên sở hành Bát nhã Ba la mật đa cũng bất khả đắc.

Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối trong nghĩa đây nên siêng tu học.

Lại nữa, Thiện Hiện! Ngươi trước đã nói chẳng có pháp khá gọi Bồ Tát Ma ha tát ấy. Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Thiện Hiện phải biết: Các pháp chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy các pháp. Các pháp chẳng thấy các pháp. Pháp giới chẳng thấy pháp giới.

Thiện Hiện phải biết: Sắc giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy sắc giới. Thọ tưởng hành thức chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy thọ tưởng hành thức giới.

Thiện Hiện phải biết: Nhãn giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy nhãn giới . Nhĩ tỷ thiệt thân ý giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy nhĩ tỷ thiệt thân ý giới.

Sắc giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy sắc giới. Thanh hương vị xúc pháp giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy thanh hương vị xúc pháp giới.

Nhãn thức giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy nhãn thức giới. Nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới.

Thiện Hiện phải biết: Địa giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy địa giới. Thủy hỏa phong không thức giới chẳng thấy pháp giới, pháp giới chẳng thấy thủy hỏa phong không tức giới.

Thiện Hiện phải biết: Hữu vi giới chẳng thấy vô vi giới, vô vi giới chẳng thấy hữu vi giới.

Thiện Hiện phải biết: Chẳng lìa hữu vi giới khá thi thiết vô vi giới, chẳng lìa vô vi giới khá thi thiết hữu vi giới.

Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ Tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa đối tất cả pháp đều không sở thấy. Vì không sở thấy nên tâm kia chẳng kinh chẳng sợ hãi. Đối tất cả pháp tâm chẳng chìm đắm, cũng chẳng ưu hối.

. Sở vì sao? Thiện Hiện! Bồ Tát ma ha tát này khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa thẳm sâu như thế chẳng thấy sắc, chẳng thấy thọ tưởng hành thức. Chẳng thấy nhãn xứ, chẳng thấy thanh hương vị xúc pháp xứ. Chẳng thấy nhãn giới, chẳng thấy nhĩ tỷ thiệt thân ý giới. Chẳng thấy sắc giới, chẳng thấy thanh hương vị xúc pháp giới. Chẳng thấy nhãn thức giới, chẳng thấy nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới.

Chẳng thấy địa giới, chẳng thấy thủy hỏa phong không thức giới. Chẳng thấy vô minh, chẳng thấy hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh lão tử. Chẳng thấy tham dục, chẳng thấy sân nhuế, ngu si. Chẳng thấy ngã, chẳng thấy hữu tình, mạng giả, sanh giả, dưỡng giả, sĩ phu, bổ đặc già la, ý sanh, nho đồng, tác giả, thọ giả, tri giả, kiến giả. Chẳng thấy cõi Dục, chẳng thấy cõi Sắc, cõi Vô sắc.

Chẳng thấy Thanh Văn và pháp Thanh Văn. Chẳng thấy Độc giác và pháp Độc giác. Chẳng thấy Bồ Tát và pháp Bồ Tát. Chẳng thâý Như Lai và pháp Như Lai. Chẳng thấy Bồ đề, chẳng thấy Niết Bàn.

Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ Tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối tất cả pháp trọn không sở thấy. Khi không sở thấy, tâm kia chẳng kinh chẳng sợ chẳng hãi. Đối tất cả pháp, tâm kia chẳng chìm đắm cũng chẳng ưu hối.

Bấy giờ cụ thọ Thiện Hiện thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các bồ tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa vì nhân duyên nào đối tất cả tâm và tâm sở không thấy không đắc. Bởi nhân duyên này, đối tất cả pháp tâm chẳng chìm đắm cũng chẳng ưu hối?

Phật nói: Thiện Hiện! Các bồ tát ma ha tát khi tu hành bát nhã Ba la mật đa khắp đối tất cả tâm và tâm sở không thấy đắc. Bởi nhân duyên này, đối tất cả pháp tâm chẳng chìm đắm cũng chẳng ưu hối.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bởi nhân duyên nào các Bồ Tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối tất cả pháp nơi tâm chẳng kinh chẳng sợ hãi?

Phật nói: Thiện Hiện! Các Bồ Tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa khắp đối tất cả ý giới và ý thức giới không thấy không đắc. Như vậy, Thiện Hiện! Các bồ tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, đối tất cả pháp nơi tâm chẳng kinh chẳng sợ chẳng hãi.

Lại nữa, Thiện Hiện! Các bồ tát ma ha tát đối tất cả pháp không thấy không đắc, nên hành Bát nhã Ba la mật đa. Nghĩa là đối sắc không thấy không đắc đối thọ tưởng hành thức không thấy không đắc. Đối nhãn xứ không thấy không đắc, đối nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ không thấy không đắc. Đối sắc xứ không thấy không đắc, đối thanh hương vị xúc pháp xứ không thấy không đắc. Đối nhãn thức giới không thấy không đắc, đối nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới không thấy không đắc. Đối nhãn xúc không thấy không đắc, đối nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc không thấy không đắc. Đối nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ không thấy không đắc, đối nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc làm duyên sanh ra các thọ không thấy không đắc.

Đối địa giới không thấy không đắc, đối thủy hoả phong không thức giới không thấy không đắc. Đối vô minh không thấy không đắc; đối hành, thức, danh sắc, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh lão tử không thấy không đắc. Đối bố thí Ba la mật đa không thấy không đắc. Đối bố thí Ba la mật đa không thấy không đắc; đối tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, Bát nhã Ba la mật đa không thấy không đắc; đối ngoại đối nội không không thấy không đắc; đối ngoại không, nội không , nội ngoại không, không không , đại không , thắng nghĩa không , hữu vi không , vô vi không , tất cánh không, vô tế không, tán không, bổn tánh không, tự tướng không, nhất thiết pháp không, vô tánh không, vô tánh tự tánh không không thấy không đắc.

Đối chơn như không thấy không đắc; đối pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế không thấy không đắc.

Đối bốn niệm trụ không thấy không đắc, đối bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi không thấy không đắc. Đối khổ thánh đế không thấy không đắc, đối tập diệt đạo thánh đế không thấy không đắc. Đối bốn tĩnh lực không thấy không đắc; đối vốn vô lượng, bốn vô sắc định không thấy không đắc.

Đối tám giải thoát không thấy không đắc; đối tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mươì biến xứ không thấy không đắc. Đối không giải thoát môn không thấy không đắc; đối vô tướng, vô nguyện giải thoát môn không thấy không đắc. Đối tất cả đà la ni môn không thấy không đắc, đối tất cả tam ma địa môn không thấy không đắc.

Đối Cực hỷ địa không thấy không đắc; đối Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm huệ địa, Cực nan thắng địa, Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động địa, Thiện huệ địa, Pháp vân địa không thấy không đắc.

Đối năm nhãn không thấy không đắc, đối sáu thần thông không thấy không đắc. Đối Phật mười lực không thấy không đắc; đối bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mươì tám pháp Phật bất cộng không thấy không đắc.

Đối ba mươi hai tướng đại sĩ không thấy không đắc, đối tám mươi tùy hảo không thấy không đắc. Đối pháp vô vong thất không thấy không đắc, đối tánh hằng trụ xả không thấy không đắc. Đối nhất thiết trí không thấy không đắc; đối đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí không thấy không đắc.

Đối quả Dự lưu không thấy không đắc; đối quả Nhất lai, Bất hoàn, A la hán không thấy không đắc. Đối Độc giác bồ đề không thấy không đắc. Đối tất cả hạnh Bồ Tát Ma ha tát không thấy không đắc. Đối chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề không thấy không đắc.

Như vậy, Thiện Hiện! Các bồ tát ma ha tát đối tất cả pháp không thấy không đắc nên hành Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Thiện Hiện! Các bồ tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa đối tất cả xứ và tất cả thời chẳng đắc Bát nhã Ba la mật đa, chẳng đắc danh Bát nhã Ba la mật đa, chẳng đắc Bồ Tát Ma ha tát, chẳng đắc danh bồ tát ma ha tát.

Thiện Hiện! Nên như vậy dạy răn dạy trao các bồ tát ma ha tát, khiến đối Bát nhã Ba la mật đa được đến rốt ráo.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com