34. Phẩm “Trời Đến"

 TỔNG LUẬN
 KINH ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT

 Biên soạn: Cư Sĩ Thiện Bửu

Trang Nhà Quảng Đức bắt đầu online tháng 4/2022

***

PHẨM “TRỜI ĐẾN"

Cuối quyển 429 cho đến đầu quyển 430, Hội thứ II, ĐBN.

(Tương đương với Đoạn năm, Phẩm "So Lường Công Đức"

từ Q.106 đến phần đầu Q.127, Hội thứ I, ĐBN)

Biên soạn: Lão Cư sĩ Thiện Bửu
Diễn đọc: Cư sĩ Quảng Tịnh, Cư sĩ Quảng Thiện Duyên
Lồng nhạc: Cư sĩ Quảng Phước, Cư sĩ Quảng Thiện Hùng Jordan Le

Gợi ý:

Phần đầu của phẩm “Trời Đến”, Hội thứ II này và phẩm “A Nan Xưng Dự”(A Nan xưng tán) cùng nói lên tánh cách tôn dẫn hay chỉ đạo của Bát nhã Ba la mật. Phần sau của hai phẩm này nói về công đức tu tập thọ trì cũng như thờ phụng cúng dường Kinh này thời có vô lượng vô biên công đức hiện tại vị lai như các phẩm trước. Hai phẩm của hai Kinh thuyết như nhau. Cả hai viết theo lối trần thuật dễ hiểu, dễ tụng. Chẳng có gì mới mẻ ở đây.

Tóm lược:

Bấy giờ, cụ thọ Khánh Hỷ thưa Phật rằng:

- Bạch Thế Tôn! Vì nhân duyên gì đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác chẳng rộng ngợi khen năm pháp Ba la mật: Bố thí, trì giới, an nhẫn v.v… cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, mà chỉ rộng khen Bát nhã Ba la mật thứ sáu?

Phật bảo:

- Khánh Hỷ! Bát nhã Ba la mật thứ sáu là tôn dẫn, vì có khả năng hướng dẫn năm Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, nên Ta chỉ rộng ngợi khen Bát nhã Ba la mật.

Lại nữa, Khánh Hỷ! Ý ông nghĩ sao? Nếu chẳng hồi hướng Nhất thiết tướng trí mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, khá gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng chăng?

Khánh Hỷ thưa rằng:

- Bạch Thế Tôn! Chẳng chơn. Bạch Thiện Thệ ! Chẳng chơn.

Phật nói:

- Khánh Hỷ! Do hồi hướng Nhất thiết tướng trí mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, mới khá gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Cho nên, Bát nhã Ba la mật là tôn dẫn, có khả năng dẫn dắt năm Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Do đó, Ta rộng ngợi khen Bát nhã Ba la mật.

Cụ thọ Khánh Hỷ lại thưa Phật rằng:

- Tại sao hồi hướng Nhất thiết tướng trí tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, mới được gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng?

Phật nói:

- Khánh Hỷ! Đem vô nhị làm phương tiện, vô sanh làm phương tiện, vô sở đắc mà làm phương tiện, hồi hướng Nhất thiết tướng trí mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Hồi hướng Nhất thiết tướng trí mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng như thế mới được gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng.

Cụ thọ Khánh Hỷ lại thưa Phật rằng:

- Lấy vô nhị nào làm phương tiện, vô sanh nào làm phương tiện, vô sở đắc nào làm phương tiện, hồi hướng Nhất thiết tướng trí mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, mới được gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng?

Phật nói:

- Khánh Hỷ! Lấy vô nhị của sắc thọ tưởng hành thức cho đến Vô Thượng Bồ đề làm phương tiện, vô sanh làm phương tiện, vô sở đắc làm phương tiện, hồi hướng Nhất thiết tướng trí, mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, mới được gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng.

Cụ thọ Khánh Hỷ thưa rằng:

- Bạch Thế Tôn! Vì sao lấy vô nhị của sắc thọ tưởng hành thức cho đến Vô Thượng Bồ đề làm phương tiện, vô sanh làm phương tiện, vô sở đắc làm phương tiện, để hồi hướng Nhất thiết tướng trí mà tu bố thí cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, mới được gọi là chơn bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng?

Phật nói:

- Khánh Hỷ! Sắc thọ tưởng hành thức, tánh sắc thọ tưởng hành thức không cho đến Vô Thượng Bồ đề, tánh Vô Thượng Bồ đề không. Vì sao? Vì sắc thọ tưởng hành thức tánh không cho đến Vô Thượng Bồ đề tánh không, cùng bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng đều không hai, không hai phần vậy.

Khánh Hỷ phải biết: Do Bát nhã Ba la mật, nên có khả năng hồi hướng Nhất thiết tướng trí. Do hồi hướng Nhất thiết tướng trí, nên có khả năng khiến bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng được đến bờ rốt ráo. Vậy nên, Bát nhã Ba la mật làm tôn làm dẫn đối năm Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, nên Ta chỉ rộng ngợi khen Bát nhã Ba la mật. Khánh Hỷ nên biết: Ví như đem hạt giống rải lên đại địa, các duyên hòa hợp thời được sanh trưởng. Nên biết đại địa là chỗ nương tựa, có khả năng kiến lập, làm cho các hạt giống sanh trưởng. Cũng vậy, Bát nhã Ba la mật và hồi hướng Nhất thiết tướng trí là chỗ nương tựa, có khả năng kiến lập, làm cho năm pháp Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng được sanh trưởng. Cho nên Bát Nhã đây là tôn dẫn, là pháp dẫn đường cho năm Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Do đó, Ta chỉ rộng ngợi khen Bát Nhã.

(Kinh cũng xác nhận rằng “Bát nhã Ba la mật và hồi hướng Nhất thiết chủng trí là chỗ nương tựa, có khả năng kiến lập, làm cho tất cả pháp sanh trưởng, nên nói Bát nhã Ba la mật làm tôn làm dẫn đối với tất cả các pháp”. Nhưng dù nói như thế nào đi nữa thì Bát Nhã muốn trở thành tôn dẫn phải theo một số điều kiện nào(thí dụ như phải hồi hướng nhất thiết trí trí, lấy vô sở đắc làm phương tiên chẳng hạn… ) đó mới có thể kiến lập các pháp khác. Nếu không hội đủ điều kiện thì chẳng có pháp nào kiến lập được pháp nào. Nên nói tôn dẫn chỉ là cách nói theo thế tục vậy thôi. Bát Nhã là không, bản tánh không. Rốt ráo cũng đừng quá tưởng tượng bốc cao mà lạc mất tâm đạo.

Kinh MHBNBLMĐ trong phẩm “Xá Lợi”, nói rằng: “Do được Bát nhã Ba la mật dẫn đạo, nên khi hành bố thí Bồ Tát mới được đầy đủ Đàn Ba la mật, khi hành trì giới mới được đầy đủ Thi La Ba la mật, khi hành nhẫn nhục mới được đầy đủ Sẵn Đề Ba la mật, khi hành tinh tấn mới được đầy đủ Tỳ Lê Gia Ba la mật, khi hành thiền định mới được đầy đủ Thiền Ba la mật, khi quán các pháp mới được đầy đủ Bát nhã Ba la mật. Vì sao ? Vì Bồ Tát, dụng vô sở đắc, quán hết thảy các pháp, từ sắc... dẫn đến nhất thiết chủng trí đều là bất khả đắc cả”.

 Nên trong phần “Bát Nhã Ba La Mật”, Hội thứ XVI nói: Bát nhã Ba la mật kỳ cùng không phải là pháp tối cao hay thực tại vĩnh hằng nào cả. Như vậy, chẳng có gì là tôn nhiếp, tôn dẫn, chỉ dựa vào thế tục mà nói, trong thắng nghĩa đế không có nghĩa này.).

Bấy giờ, Thiên Đế Thích thưa Phật rằng:

- Bạch Thế Tôn! Ngày nay Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đối với công đức Bát nhã Ba la mật đây nói vẫn chưa hết. Vì sao? Con theo Thế Tôn được thọ Bát nhã Ba la mật ngần công đức sâu rộng vô lượng vô biên. Các thiện nam thiện nữ đối Bát nhã Ba la mật đây, chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học, suy nghĩ đúng lý, rộng vì hữu tình tuyên nói lưu bố, chỗ được ngằn công đức cũng sâu rộng vô lượng vô biên. Nếu có ghi chép Kinh Bát nhã Ba la mật thậm thâm như thế lại đem vô lượng các thứ thượng diệu tràng hoa, hương xoa, hương bột cùng tràng phan lọng báu, các ngọc diệu trân kỳ quý lạ v.v… cúng dường, chỗ được ngằn công đức cũng vô lượng vô biên.

Bạch Thế Tôn! Nếu các thiện nam thiện nữ, đối Bát nhã Ba la mật thậm thâm, chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học v.v… do nhân duyên đây thế gian bèn có mười thiện nghiệp đạo; hoặc bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn định vô sắc; hoặc bố thí cho đến Bát nhã Ba la mật; hoặc nội không cho đến vô tánh tự tánh không; hoặc bốn niệm trụ nói rộng cho đến mười tám pháp Phật bất cộng; hoặc quả Dự lưu cho đến quả A la hán; hoặc Độc giác Bồ đề; hoặc Bồ Tát cho đến chư Phật Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề; hoặc có bao nhiêu thắng sự thế gian không việc nào mà chẳng lưu xuất.

Bấy giờ, Phật bảo Thiên Đế Thích rằng:

- Kiều Thi Ca! Ta chẳng nói Bát nhã Ba la mật, chỉ có ngần ấy công đức. Vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật thậm thâm đầy đủ vô biên công đức thù thắng. Nếu các thiện nam, thiện nữ này đem vô sở đắc làm phương tiện, đối Bát nhã Ba la mật đây chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học v.v… nhóm giới, nhóm định, nhóm huệ, nhóm giải thoát, nhóm giải thoát tri kiến sẽ trọn nên vô lượng thù thắng.

Kiều thi ca! Các thiện nam, thiện nữ này sẽ được coi như Phật. Vì sao? Vì họ thọ trì đạo Vô thượng của tất cả các đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác quá khứ, vị lai, hiện tại; vì họ quyết định hướng tới Phật Bồ đề; vì họ muốn làm lợi ích, an vui cho tất cả hữu tình không cùng tận; vì họ vượt khỏi bậc Thanh văn, Độc giác.

Kiều thi ca! Nhóm giới, nhóm định, nhóm huệ v.v… của Thanh văn, Độc giác so với nhóm giới, nhóm định, nhóm huệ v.v… của các thiện nam, thiện nữ đây thì trăm phần chẳng bằng một, ngàn phần chẳng bằng một, cho đến cực số phần cũng chẳng bằng một. Vì sao? Vì các thiện nam, thiện nữ này vượt khỏi tâm tưởng thấp hèn của tất cả Thanh văn, Độc giác. Đối với các pháp của Thanh văn, Độc giác thừa, họ suốt đời chẳng ngợi khen; nhưng đối với tất cả pháp khác, chẳng có pháp nào mà không biết, nghĩa là biết rõ pháp không có sở hữu.

Kiều thi ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ nào chẳng lìa tâm Nhất thiết trí trí, lấy vô sở đắc làm phương tiện, đối với Kinh Bát nhã Ba la mật, chí tâm lắng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh tấn siêng tu học v.v… lại đem vô lượng phẩm vật thượng diệu như tràng hoa cho đến các ngọc diệu trân kỳ quý lạ v.v… cúng dường thì Ta nói người này hiện tại và vị lai thu được vô lượng, vô biên công đức thắng lợi.

(Nhưng dù sao trên thật tế tu Bát nhã Ba la mật cũng đem lại trí tuệ và các diệu dụng không thể nghĩ bàn. Nên nói tu Bát nhã Ba la mật có vô lượng vô biên công đức trí tuệ. Nói như vậy cũng là nói theo thế tục).

Khi ấy, Thiên Đế Thích liền thưa Phật rằng:

- Bạch Thế Tôn! Chư thiên chúng con thường theo thủ hộ các thiện nam, thiện nữ này, chẳng cho tất cả người, phi người cùng các thứ ác duyên làm não hại.

Bấy giờ, Phật bảo Thiện Hiện rằng:

- Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ đem tâm tương ưng Nhất thiết trí trí, dùng vô sở đắc làm phương tiện, tuyên nói pháp tương ưng Bát Nhã thậm thâm như thế, lúc đó có vô lượng các thiên tử thiên nữ cùng đến nhóm hợp, dùng uy lực của mình khiến cho pháp sư đó thuyết pháp biện tài lưu loát, nếu có chướng nạn cũng chẳng bị ngăn dứt.

Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ đem tâm tương ưng Nhất thiết trí trí, dùng vô sở đắc làm phương tiện, đối với Bát nhã Ba la mật thậm thâm đây chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học v.v... lại đem nhiều phẩm vật thượng diệu tràng hoa cho đến các ngọc diệu trân kỳ quý lạ v.v… cúng dường, ở đời hiện tại được vô biên công đức thắng lợi, ma và ma quân chẳng thể làm rối loạn não hại được.

Lại nữa, Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ đối trước bốn chúng tuyên nói Bát nhã Ba la mật thậm thâm như thế, tâm không khiếp sợ, chẳng bị tất cả luận nạn đè bẹp. Vì sao? Vì những người đó được gia trì của Bát nhã Ba la mật vậy. Lại Bát nhã Ba la mật đây trong tạng bí mật(1) đủ rộng phân biệt tất cả pháp. Chỗ gọi pháp thiện pháp phi thiện, pháp hữu ký pháp vô ký, pháp hữu lậu pháp vô lậu, pháp thế gian pháp xuất thế gian, pháp hữu vi pháp vô vi, pháp Thanh văn, pháp Độc giác, pháp Bồ Tát, pháp Như Lai. Tất cả các pháp như thế thảy vô lượng trăm ngàn sai khác đều nhiếp thọ vào Bát Nhã.

Lại do các thiện nam, thiện nữ khéo trụ nội không cho đến vô tánh tự tánh không, nên đều chẳng thấy có kẻ năng luận nạn, cũng chẳng thấy có sở luận nạn, cũng chẳng thấy có sở thuyết Bát nhã Ba la mật. Vì vậy, nên Kiều Thi Ca! Các thiện nam, thiện nữ đây nhờ đại oai thần lực Bát nhã Ba la mật này hộ trì, nên chẳng bị tất cả bọn dị học luận nạn và các kẻ oán địch làm khuất phục.

Lại nữa, Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ đối Bát Nhã thậm thâm đây, chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học, suy nghĩ đúng lý, thơ tả giải nói, rộng khiến lưu bố. Các thiện nam, thiện nữ này tâm chẳng kinh chẳng sợ chẳng hãi, tâm chẳng chìm đắm, cũng chẳng ưu hối. Vì sao? Vì các thiện nam, thiện nữ này đều chẳng thấy có việc đáng kinh, đáng sợ, đáng hãi, chìm đắm ưu hối vậy.

Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ đây muốn được vô biên công đức thắng lợi hiện tại đây, nên đối Bát Nhã thậm thâm như thế chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học, suy nghĩ đúng lý, thơ tả giải nói, rộng khiến lưu bố, cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, chẳng chút nới bỏ.

Lại nữa, Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ đem tâm tương ưng Nhất thiết trí trí, dùng vô sở đắc mà làm phương tiện, đối Kinh điển Bát Nhã thậm thâm đây chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học, suy nghĩ đúng lý, thơ tả giải nói, rộng khiến lưu bố, cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen. Các thiện nam, thiện nữ này hằng được cha mẹ, Sư trưởng, bạn thân, quốc vương, đại thần và các Sa môn, Bà la môn tất cả đều kính ái. Cũng được mười phương vô biên thế giới tất cả Như Lai Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác, Bồ Tát, Độc giác, A la hán, Bất hoàn, Nhất lai, Dự lưu quả đều thương nhớ. Lại được thế gian các trời, ma, phạm và người, phi người, A tu la ái mộ, giúp đỡ. Các thiện nam, thiện nữ này thành tựu biện tài tối thắng không gián đoạn; trong tất cả thời, tu hành bố thí cho đến Bát nhã Ba la mật, an trụ nội không cho đến vô tánh tự tánh không; tu hành bốn niệm trụ cho đến mười tám pháp Phật bất cộng; tu hành tất cả Tam ma địa, Đà la ni môn, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật; tu hành Nhất thiết trí, Đạo tướng trí, Nhất thiết tướng trí, thường không biếng nhác phế bỏ. Các thiện nam, thiện nữ này chẳng bị tất cả ngoại đạo dị luận và các oán địch hàng phục, ngược lại có khả năng hàng phục ngoại đạo dị luận và các oán địch.

Kiều thi ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ nào muốn trong hiện tại và vị lai được công đức thắng lợi như thế vô tận, thì nên đối với Bát Nhã thậm thâm đây, đem tâm ứng hợp với Nhất thiết trí trí, dùng vô sở đắc làm phương tiện, chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học Bát nhã Ba la mật!

Lại nữa, Kiều thi ca! Nếu các thiện nam, thiện nữ nào biên chép Kinh Bát nhã Ba la mật thậm thâm như thế, để chỗ thanh tịnh, trang nghiêm bằng đủ loại báu, cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen thì khi ấy, trong Tam thiên đại thiên thế giới đây và mười phương vô biên thế giới khác, các trời Tứ đại vương cho đến trời Quảng quả, những vị đã phát tâm Vô thượng Bồ đề thường đến chỗ ấy đảnh lễ, đọc tụng Bát Nhã, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, đi nhiễu lễ bái, chắp tay lui về. Ngoài ra còn có các vị trời Tịnh cư như là trời Vô phiền, trời Vô nhiệt, trời Thiện hiện, trời Thiện kiến, trời Sắc cứu cánh cũng thường đến đảnh lễ, đọc tụng Bát Nhã, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, đi nhiễu, lễ bái, xong chắp tay lui về.

Tam thiên Đại thiên thế giới đây và mười phương vô biên thế giới khác, các rồng, dược xoa, kiện đạt phược, A tu la, yết lộ trà, khẩn nại lạc, mạc hô lạc già, người, phi người v.v… có đại oai đức cũng hằng đến đấy xem lễ đọc tụng Bát Nhã, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, đi nhiễu, lễ bái, chắp tay lui về.

Kiều Thi Ca! Các thiện nam, thiện nữ này sẽ khởi nghĩ đây: Nay Tam thiên đại thiên thế giới đây và mười phương vô biên thế giới khác, các trời Bốn đại vương chúng cho đến trời Sắc cứu cánh, cùng vô lượng các rồng, dược xoa, kiện đạt phược, A tu la v.v… thường đến đây, xem lễ đọc tụng Bát nhã Ba la mật, do ta biên chép rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, quanh hữu lễ bái, chấp tay mà lui. Như vậy là ta đã thiết lập pháp thí. Khởi nghĩ như vậy rồi, họ vô cùng vui mừng phấn khởi, khiến cho phước báu tăng trưởng bội phần.

Kiều Thi Ca! Các thiện nam, thiện nữ này ở Tam thiên đại thiên thế giới đây và mười phương vô biên thế giới khác, các trời Bốn đại vương chúng cho đến trời Sắc cứu cánh, cùng vô lượng các rồng, dược xoa, kiện đạt phược, A tu la v.v… thường đến đây, theo dõi ủng hộ, chẳng cho tất cả người, phi người… làm não hại, chỉ trừ ác nghiệp đời trước đã chín mùi hiện tại phải chịu, hoặc chuyển nặng thành nhẹ.

Kiều thi ca! Nhờ đại lực oai thần của Kinh Bát Nhã thậm thâm đây, nên các thiện nam, thiện nữ này được các thứ công đức thắng lợi trong đời hiện tại như thế, nghĩa là những vị đã phát tâm Vô thượng Bồ đề như chư thiên…, hoặc người nương vào Phật pháp đã được việc thù thắng an vui, vì kính trọng pháp nên thường đi đến đây, theo dõi ủng hộ làm cho thiện nam, thiện nữ kia tăng thế lực. Vì sao? Vì các thiện nam, thiện nữ này đã phát tâm Vô thượng Chánh Đẳng Giác, thường cứu vớt các hữu tình vậy, thành thục các hữu tình vậy, chẳng bỏ các hữu tình vậy, làm lợi ích an vui cho các hữu tình vậy. Các chư thiên… kia cũng lại như vậy. Do nhân duyên đây nên chư thiên… thường đến ủng hộ các thiện nam, thiện nữ này, khiến cho không bị não hại.

Bấy giờ, Thiên Đế Thích thưa Phật rằng:

- Bạch Thế Tôn! Các thiện nam, thiện nữ này làm sao giác biết ở Tam thiên đại thiên thế giới này và mười phương vô biên thế giới khác, các trời Bốn đại vương chúng cho đến trời Sắc cứu cánh, cùng vô lượng các rồng, dược xoa, kiện đạt phược, A tu la, yết lộ trà, khẩn nại lạc, mạc hô lạc già, người, phi người thảy đi đến chỗ ấy, xem lễ đọc tụng Bát nhã Ba la mật thậm thâm do họ biên chép, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, chấp tay đi nhiễu, vui mừng hộ niệm?

Bấy giờ, Phật bảo Thiên Đế Thích rằng:

- Kiều Thi Ca! Các thiện nam thiện nữ, nếu thấy chỗ an để Bát nhã Ba la mật có diệu quang minh, hoặc ngửi thấy chỗ ấy có hương thơm khác lạ, hoặc nghe tiếng thiên nhạc thì sẽ biết khi ấy có chư thiên, rồng… đủ đại thần lực, oai đức rực rỡ thù thắng đều đi đến chỗ ấy, xem lễ đọc tụng Bát Nhã thậm thâm do họ thơ tả, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, chấp tay đi nhiễu, vui mừng hộ niệm. Các thiện nam, thiện nữ này tu hạnh thuần tịnh, trang nghiêm chỗ ấy, chăm lòng cúng dường Bát nhã Ba la mật. Phải biết bấy giờ có chư thiên, rồng… đủ đại thần lực, oai đức rực rỡ thù thắng đều đến chỗ, xem lễ đọc tụng Bát nhã Ba la mật do họ thơ tả, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, chắp tay đi nhiễu, vui mừng hộ niệm.

Kiều Thi Ca! Tùy theo chư thiên, rồng… đủ đại thần lực, oai đức rực rỡ thù thắng như thế đi đến chỗ nào thì chỗ ấy các tà thần, ác quỷ kinh sợ lui tan, không dám ở. Do nhân duyên đây, các thiện nam, thiện nữ này tâm hồn mở rộng, khởi hiểu tịnh thắng, sở tu thiện nghiệp bội phần tăng trưởng, làm việc gì đều không bị ngăn ngại. Vì vậy, Kiều Thi Ca! Nếu Kinh điển Bát nhã Ba la mật tùy để chỗ nào, chung quanh nên dọn dẹp uế vật, lau chùi sạch sẽ, tưới rải nước thơm, trải bày bảo tọa, an để Kinh lên; trang nghiêm chỗ ấy bằng cách đốt hương, rải hoa, giăng treo màn lọng, cờ phướn báu, phong linh, trang sức bên trong, các trân châu vi diệu quý hiếm v.v… Nếu năng cúng dường Bát nhã Ba la mật như thế, bèn có vô lượng các thiên long… đủ đại thần lực, oai đức rực rỡ thù thắng đi đến chỗ kia xem lễ đọc tụng Bát nhã Ba la mật do họ thơ tả, rồi cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, chắp tay đi nhiễu, vui mừng hộ niệm.

Lại nữa, Kiều Thi Ca! Các thiện nam, thiện nữ này nếu năng cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen Bát Nhã như thế, quyết định sẽ được thân tâm không mỏi, thân vui tâm vui, thân nhẹ tâm nhẹ, thân nhu tâm nhuyễn, thân yên ổn tâm yên ổn, luôn luôn nhớ tưởng Bát nhã Ba la mật. Đêm ngủ không có ác mộng, chỉ thấy mộng lành, là thấy Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, thân sắc vàng ròng, đủ ba mươi hai tướng đại trượng phu, tám mươi tùy hảo, viên mãn trang nghiêm, phóng đại quang minh soi khắp tất cả, Thanh văn Bồ Tát vây quanh trước sau; nghe Phật thuyết pháp tương ưng bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, Bát nhã Ba la mật. Lại nghe thuyết pháp tương ưng nội không cho đến vô tánh tự tánh không. Bốn niệm trụ nói rộng cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Lại nữa, ở trong mộng thấy cội Bồ đề, lượng cao rộng, các báu trang nghiêm. Có đại Bồ Tát tới cội Bồ đề, ngồi xếp bằng tréo chân, hàng phục ma oán, chứng được Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ vô lượng chúng. Lại thấy vô lượng trăm ngàn trăm ức muôn ức Bồ Tát luận nghị quyết trạch các môn pháp nghĩa rằng: Nên thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, tu Bồ Tát hạnh hàng phục ma quân, dứt hẳn thói quen chướng ngại, tới chứng Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề.

Lại còn mộng thấy mười phương vô lượng trăm ngàn trăm ức muôn ức Phật, cũng nghe tiếng Phật kia bảo rằng: Thế giới đó, danh Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đó, có trăm ngàn trăm ức muôn ức Bồ Tát, có trăm ngàn trăm ức muôn ức Thanh văn đệ tử cung kính vây quanh mà vì thuyết pháp. Lại mộng thấy mười phương vô lượng trăm ngàn trăm ức Phật vào Bát Niết bàn. Mỗi mỗi Phật kia sau vào Niết bàn đều có thí chủ cúng dường Thiết lợi la Phật, nên dùng bảy báu khởi xây vô lượng trăm ngàn trăm ức muôn ức Bảo tháp. Lại tại mỗi mỗi Bảo tháp đều đem vô lượng thượng diệu tràng hoa, hương xoa, hương bột cùng tràng phan lọng báu, các ngọc diệu trân kỳ quý lạ v.v… cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, trải qua vô lượng kiếp.

Kiều Thi Ca! Các thiện nam, thiện nữ này thấy tướng các loại mộng lành như thế, hoặc ngủ hoặc thức thân tâm nhẹ nhàng an vui. Các thiên thần… giúp ích tinh khí cho họ, khiến cho thân thể họ cảm thấy nhẹ nhàng. Do nhân duyên đây nên chẳng còn nhiều tham nhiễm đối với vật thực, thuốc men, y phục, đồ nằm; tâm họ không đặt nặng đối với bốn đồ cúng hiến. Như sư Du già nhập định thù thắng vi diệu, do sức định ấy tươi nhuận thân tâm; từ định xuất rồi, tuy gặp các thực vật ngon nhưng tâm vẫn khinh an. Đây cũng như thế. Vì sao? Vì các thiện nam, thiện nữ này do Tam thiên đại thiên thế giới đây và vô biên thế giới khác, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, Thanh văn, Bồ Tát, trời, rồng, dược xoa, kiện đạt phược, A tu la v.v… là những bậc đủ đại thần lực oai đức từ bi hộ niệm, đem diệu tinh khí thầm rót vào thân tâm, khiến cho họ ý chí dũng mãnh, thân thể tráng kiện.

Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam thiện nữ muốn được sở hữu công đức thắng lợi hiện tại như thế, nên phát tâm Nhất thiết trí trí, đem vô sở đắc làm phương tiện, đối Kinh điển Bát nhã Ba la mật chăm lòng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học, suy nghĩ đúng lý, thơ tả giải nói, rộng khiến lưu bố.

Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam thiện nữ, tuy đối Kinh điển Bát nhã Ba la mật, chẳng năng lóng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh siêng tu học, suy nghĩ đúng lý, rộng vì hữu tình tuyên nói lưu bố, mà chỉ biên chép, trang nghiêm bằng các báu, lại đem các phẩm thượng diệu tràng hoa, hương xoa, hương bột cùng tràng phan lọng báu, các ngọc diệu trân kỳ quý lạ… cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, cũng được công đức thắng lợi như đã nói trước. Vì sao? Kiều Thi Ca! Các thiện nam, thiện nữ này làm lợi vui rộng lớn vô lượng vô biên các hữu tình vậy.

Lại nữa, Kiều thi ca! Nếu các thiện nam thiện nữ nào dùng tâm tương ưng với Nhất thiết trí trí, lấy vô sở đắc làm phương tiện, đối với Kinh Bát nhã Ba la mật thậm thâm đây, chí tâm lắng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh chuyên tu học, suy nghĩ đúng lý, rộng vì hữu tình tuyên nói lưu bố; hoặc lại biên chép, trang nghiêm bằng các báu, đem các phẩm vật thượng diệu như tràng hoa cho đến các ngọc diệu trân kỳ quý lạ…cúng dường, thì được nhóm phước vô lượng vô biên vượt hơn các hữu tình khác trọn đời đem vô lượng phẩm vật thượng diệu như vật thực, y phục, đồ nằm, thuốc men cúng dường mười phương thế giới tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và chúng đệ tử; cũng hơn hẳn các hữu tình khác cúng dường Thiết lợi la của mười phương Phật và đệ tử Phật sau khi vào Niết bàn, bằng cách dùng bảy báu xây dựng bảo tháp cao rộng trang nghiêm đẹp đẽ, lại đem vô lượng tràng hoa trời vi diệu, cho đến các ngọc diệu trân kỳ quý lạ… trọn đời cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen. Vì sao? Vì mười phương chư Phật và chúng đệ tử Phật đều sanh ra từ Bát nhã Ba la mật thậm thâm như thế.

Thích nghĩa:

(1). Tạng bí mật: Pháp tạng (kho pháp) rất sâu xa bí ẩn, duy có Phật với Phật mới biết rõ được, chứ chẳng phải pháp môn phổ thông mà mọi người đều có thể hiểu biết. Lại vì là pháp kín nhiệm được đức Như lai đặc biệt hộ niệm, nếu không phải người có căn khí, thì giữ kín không nói ra, cho nên gọi là Bí mật tạng. Bởi vậy, Bí mật tạng là tên chung của các Kinh hiển bày nghĩa rất sâu, bí ẩn. Trong Hiển giáo, Kinh Niết bàn quyển 2 (bản Nam và bản Bắc) lấy pháp thân, Bát Nhã, giải thoát là chẳng một chẳng khác làm Bí mật tạng. Nhưng, theo ý của Mật giáo, thì tất cả giáo pháp do hóa thân đức Thích ca nói là Hiển giáo, còn riêng giáo pháp do pháp thân đức Đại nhật nói mới là Bí mật tạng, cũng là tên gọi chung Chân ngôn nhất thừa. Không chỉ là pháp môn sâu kín, mà còn là pháp nội chứng cực kỳ bí mật của Như lai, vì thế, đối với người chưa quán đỉnh, quyết không tuyên nói chỉ bày. Cũng giống như Thanh văn thừa, đối với người chưa thụ giới, không thể nói giới Kinh cho họ nghe, bởi vậy, gọi giới Kinh là Bí mật tạng. (Từ diển Phật quang). Đã thích nghĩa rồi, chỉ nhắc lại để nhớ!

Lược giải:

- Phẩm này trước hết nói về tính cách thượng tôn của Bát Nhã trong sáu pháp Ba la mật. Vì Bát Nhã như người sáng mắt trong số những người mù bẩm sanh, thiếu Bát Nhã các Ba la mật không thể đến được bến bờ mong muốn. Bát Nhã là chỉ đạo, là thuyền trưởng giữa đại dương bao la. Bát Nhã như mặt trời đem ánh sáng cho muôn loài, thiếu ánh sáng là thiếu tất cả. Bát Nhã cũng như đất đem lại sự sống cho muôn loài, thiếu đất là thiếu mầm sống. Vì vậy, Bát Nhã mới được suy tôn hơn tất cả. Nên Phật bảo Khánh Hỷ:

“Khánh Hỷ phải biết: Do Bát nhã Ba la mật, nên có khả năng hồi hướng Nhất thiết tướng trí. Do hồi hướng Nhất thiết tướng trí, nên có khả năng khiến bố thí Ba la mật cho đến mười tám pháp Phật bất cộng được đến bờ rốt ráo. Vậy nên, Bát nhã Ba la mật làm tôn làm dẫn đối năm Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, nên Ta chỉ rộng ngợi khen Bát nhã Ba la mật. Khánh Hỷ nên biết: Ví như đem hạt giống rải lên đại địa, các duyên hòa hợp thời được sanh trưởng. Nên biết đại địa là chỗ nương tựa, có khả năng kiến lập, làm cho các hạt giống sanh trưởng. Cũng vậy, Bát nhã và hồi hướng Nhất thiết tướng trí là chỗ nương tựa, có khả năng kiến lập, làm cho năm pháp Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng được sanh trưởng. Cho nên Bát nhã Ba la mật đây là tôn dẫn, là pháp dẫn đường cho năm Ba la mật trước cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Do đó, Ta chỉ rộng ngợi khen Bát Nhã Ba la mật”.

- Phần kế nói đến công đức của người thọ trì đọc tụng hay tôn thờ Bát Nhã. Phật bảo:

“Kiều thi ca! Nếu các thiện nam thiện nữ nào dùng tâm tương ưng với Nhất thiết trí trí, lấy vô sở đắc làm phương tiện, đối với Bát nhã Ba la mật đây, chí tâm lắng nghe, thọ trì đọc tụng, tinh chuyên tu học, suy nghĩ đúng lý, rộng vì hữu tình tuyên nói lưu bố; hoặc lại biên chép, trang nghiêm bằng các báu, đem các phẩm vật thượng diệu như tràng hoa cho đến các ngọc diệu trân kỳ quý lạ…cúng dường, thì được nhóm phước vô lượng vô biên vượt hơn các hữu tình khác trọn đời đem vô lượng phẩm vật thượng diệu như vật thực, y phục, đồ nằm, thuốc men cúng dường mười phương thế giới tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và chúng đệ tử; cũng hơn hẳn các hữu tình khác cúng dường Thiết lợi la của mười phương Phật và đệ tử Phật sau khi vào Niết bàn, bằng cách dùng bảy báu xây dựng bảo tháp cao rộng trang nghiêm đẹp đẽ, lại đem vô lượng tràng hoa trời vi diệu, cho đến các ngọc diệu trân kỳ quý lạ… trọn đời cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen. Vì sao? Vì mười phương chư Phật và chúng đệ tử Phật đều sanh ra từ Bát nhã thậm thâm như thế”.

Chúng tôi thiết nghĩ Đoạn năm, phẩm “So Lường Công Đức”, từ quyển 106 đến phần đầu quyển 127, Hội thứ I, ĐBN, hơn 20 quyển nói về đề tài này như thế là quá đủ, Quý vị có thể quay lại ôn tập nếu muốn. Kinh văn của Hội thứ II trôi chảy thông suốt, dễ đọc dễ hiểu, nhất là Kinh viết theo lối trần thuật, nên không cần dong dài, ai cũng có thể lãnh hội./.

---o0o---