Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

100. Kinh Sangàrava

19/05/202010:56(Xem: 6449)
100. Kinh Sangàrava

TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO

TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH

( Majhima  Nikàya )


Tập III
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli

Chuyển thể Thơ :

Giới Lạc  MAI LẠC HỒNG  tự TUỆ NGHIÊM

 ( Huynh Trưởng Cấp Tấn  - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )

Email : honglacmai1@yahoo.com


100. Kinh SANGÀRAVA

( Sangàrava sutta )

 

Như vậy, tôi nghe :                                       

 

          Một thời, Đức Thế Tôn Giác Giả

          Du hành Kô-Sa-Lá nước này

              Với Chúng Tỷ Kheo đủ đầy.

 

       Lúc ấy, trú ở gần đây thường hằng

          Nữ Bàn-môn Đa-Năng-Cha-Ní  (1)

          Là một vị tin tưởng Phật Đà

              Trú Chanh-Đa-Lá-Káp-Pa  (2)

       Có lòng tin Phật, Pháp và Tăng uy.

          Bà Tha-Năng-Cha-Ni Phạm-Chí

          Sau khi bị trợt chân, thốt ngay

              Ba lần cảm-hứng-ngữ vầy :

    “ Đảnh lễ Chánh Giác, bậc Thầy Nhân Thiên

          A-La-Hán, Cha Hiền Thiện Thệ ”.

 

          Lúc bấy giờ, ở kế một bên

              Là Bà-la-môn thanh niên

       Sanh-Ga-Ra-Vá (3), tên riêng ở nhà

          Cùng trú Chanh-Đa-La-Káp-Pá

          Tinh thông cả ba tập Vệ-Đà

              Từ ngữ, lễ nghi cùng là

       Ngữ nguyên, cổ truyện tỏ ra tinh tường

          Thông hiểu thường văn phạm, tự vựng,

          Thâm hiểu Thuận-thế-luận này, và

              Đại-nhân-tướng hiểu sâu xa.

 

       Thanh niên Sanh-Gá-Ra-Va nghe vầy

     ______________________________

 

( ) : Dhananjani.       (2) : Candalakappa.       (3) : Sangarava.

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  442

 

          Nói với người nữ này Phạm-Chí

          Là Tha-Năng-Cha-Ní như vầy :

        – “ Nữ Đa-Năng-Cha-Ni này

       Thật là hạ liệt, thật đầy xấu xa,

          Nữ Bàn-môn thật là hư đốn

          Vì trong khi khắp chốn thị, thôn

              Các Bàn-Môn vẫn sống còn

       Lại đi tán thán Sa-Môn trọc đầu ”.

 

    – “ Này Hiền-giả ! Lẽ nào chẳng biết 

          Đến Tuệ-đức siêu việt Như Lai ?

              Giới-đức cao thượng của Ngài ?

       Nếu Hiền-giả biết về Ngài chánh chân

          Tôi nghĩ rằng Hiền-giả không thể

          Nói lời để mạ lỵ, hay là

              Mắng nhiếc chính đấng Phật Đà ”.

 

 – “ Vậy Sa-Môn Gô-Ta-Ma khi mà 

          Đến tại Chanh-Đa-La-Káp-Pá

          Bà hãy khá báo tin cho tôi ”.

 

        – “ Thưa Hiền-giả ! Tôi nhớ rồi ”.

       Đa-Năng-Cha-Ní đáp lời thanh niên.

 

          Rồi cơ duyên khi đấng Điều Ngự  

          Khi tuần tự giáo hóa trải qua

              Du hành khắp Kô-Sa-La

       Đến Chanh-Đa-Lá-Káp-Pa nơi này

          Ngài trú tại vườn xoài thuận lợi

          Được lập bởi Bàn-Môn các nhà

              Thuộc bộ tộc Tô-Đây-Da.          ( Todeyya )

       Nữ Bàn-môn ấy nghe qua tin này

          Liền đến ngay Sanh-Ga-Ra-Vá

          Tại Chanh-Đá-La-Káp-Pá này

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  443

 

              Nói với thanh niên như vầy :

 – “ Hiền-giả thân mến ! Mới đây Phật Đà

          Đã đến Chanh-Đa-La-Káp-Pá.

          Vườn của Tô-Đây-Dá các vì

              Phật đang an trú nơi ni,

       Cậu hãy làm những điều chi hợp thời ”.

 

          Bàn-môn trẻ tức thời vâng đáp

          Rồi đến nơi Đại Giác Thế Tôn,

              Khi đến, nói với Thế Tôn

       Những lời chào hỏi ôn tồn xã giao.

          Đoạn mở đầu hỏi đấng Giác Giả :

 

    – “ Thưa Tôn Giả Kiều Đàm ! Số là

              Một số Sa-môn gần xa

       Hoặc các Phạm-Chí nói là họ đây

          Về căn bản đủ đầy Phạm hạnh

          Họ đã chứng đạt hiện tại xong

              Cứu cánh bỉ ngạn viên thông

       Nhờ vào thượng trí thuận đồng sâu xa.

          Tôn Giả Gô-Ta-Ma ! Xin hỏi

          Các vị ấy Ngài nói thế nào ? ”.

 

        – “ Này thanh niên ! Luận bàn sâu

       Ta nói có sự khác nhau rõ ràng

          Giữa những người nghênh ngang tự nhận

          Về căn bản Phạm hạnh vững bền

              Họ bảo đã chứng đạt nên

       Thông trí, cứu cánh bờ bên hiện tình

          Nhờ thượng trí, đinh ninh chấp cả.

 

          Này Pha-Rát-Va-Chá ! Phải thông 

              Một số Sa-môn, Bàn-môn

       Do truyền thống hoặc tin đồn làm nhân

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  444

 

          Tự nhận rằng họ đã chứng tới

          Thông trí với cứu cánh bờ bên

              Nhờ thượng trí như nói trên

       Như các Phạm-Chí có tên tuổi nhiều,

          Tam Vệ Đà họ đều thông hiểu.

 

          Lại có kiểu chỉ do lòng tin

              Nên đã tự nhận là mình

       Căn bản Phạm hạnh tự mình chứng qua

          Thông trí và cứu cánh bỉ ngạn

          Nhờ thượng trí viên mãn ; tỷ như

              Các nhà lý luận, suy tư.

 

       Pha-Rát-Va-Chá ! Lại từ điều ni :

          Một số vì Sa-Môn, Phạm-Chí

          Với các pháp vốn dĩ xưa nay

              Chưa từng được nghe pháp này

       Tự chứng tri lấy pháp đây hoàn toàn,

          Tự nhận rằng căn bản Phạm hạnh

          Chứng đạt hẳn trong hiện tại liền

              Thông trí, cứu cánh bờ bên

       Nhờ vào thượng trí, cho nên đạt vào.

          Ta là một trong bao vị đó.

 

          Khi Như Lai chưa có đạt thành

              Chánh Đẳng Chánh Giác, Trọn Lành,

       Còn là Bồ Tát tuổi xanh, nhưng mà

          Ta suy nghĩ : “ Tại gia đời sống

          Chật hẹp, nhiễm vọng động bụi đời.

              Đời sống xuất gia thảnh thơi,

       Phóng khoáng như thể bầu trời thênh thang.

          Không dễ dàng cuộc sống trần thế,

          Ta có thể sống Phạm hạnh lành 

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  345

 

              Hoàn toàn viên mãn, tịnh thanh,

       Trắng bạch như vỏ ốc lành thanh cao,

          Vậy tóc râu ta hãy cạo nhẵn,

          Khoác ca-sa, lìa hẳn gia đình

              Sống đời sống không gia đình

       Mong cầu giải thoát cho mình & chúng sinh.

 

          Này thanh niên ! Ta sinh trưởng tại

          Hoàng cung, lại sung sướng tuổi xanh

              Tóc đen nhánh, trí tinh anh

       Huyết khí sung mãn tuổi thanh xuân này

          Thời vàng son, tương lai rực rỡ

          Sống nhung lụa, bảo sở cung vàng

              Nhưng Ta nhất quyết lên đàng

       Mặc cho cha & vợ khóc than, âu sầu.

          Ta cạo bỏ tóc râu sạch sẻ

          Đắp ca-sa của kẻ xuất gia

              Độc cư, gia đình lìa xa

       Đi tìm chân lý trải qua lâu ngày

          Tầm cầu ngay vô thượng tối thắng

          Để tiến thẳng đạo lộ tịnh hòa.

              Ta đến chỗ một vị là  

       A-La-Rá  Ka-La-Ma (1) đương thời

          Khi đến nơi, liền thưa vị cả :

    – “ Thưa Hiền-giả ! Tôi muốn từ nay

              Được sống trong pháp, luật này

       Sống đời phạm hạnh vốn đầy tịnh thanh ”.

          Thấy Ta với lòng thành khiêm hạ

          Nên A-La-Rá  Ká-La-Ma

              Nói rằng : “ Hiền-giả tịnh hòa !

    ______________________________

 

   (1) : Đạo sĩ Alara Kalama .   

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  446

 

       Hãy sống, an trú Pháp ta trình bày,

          Tựu trung Pháp này là như vậy

          Khiến kẻ trí sẽ thấy quang minh

              Không lâu sẽ như Thầy mình

       Tự tri, tự chứng, tự mình trú an ”.

 

          Này thanh niên ! Dễ dàng nhập cuộc

          Không lâu, Ta thông suốt pháp này

              Một cách mau chóng, chẳng chầy.

       Nếu như là kẻ có đầy ‘cái tôi’      

          Thường múa mép khua môi nói giỏi

          Thời Ta nói giáo lý ở đây

              Của kẻ trí, của bậc Thầy

    ( Trưởng Lão, Thượng Tọa sâu dày cao minh ) 

          Ta cho rằng chính mình cũng ví

          Như kẻ trí, Trưởng-lão các vì,

              Ta thấy, biết và tự tri.

 

       Pha-Rát-Vá-Chá ! Ta suy nghĩ là :

       “ A-La-Ra  Ka-La-Má  ấy

          Tuyên bố pháp như vậy đinh ninh

              Không phải chỉ vì lòng tin

      ‘Sau khi tự chứng và mình tự tri

          Tự đạt thì ta mới an trú’

          Chắc chắn ông vào đủ mọi thời         

              Biết pháp, thấy pháp này rồi

       Nên mới an trú ở nơi pháp này ”.

          Thế rồi Ta đi ngay đến chỗ     

          Ka-La-Ma đang ở trong nhà.

              Sau khi đến, Ta ôn hòa

       Nói với A-Lá-Ra  Ka-La-Mà :

 

    – “ Hiền-giả Ka-La-Ma ! Pháp ấy

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  447

 

          Theo tôi thấy, có phải tự ngài

           ( Công năng tu tập lâu dài )   

       Mà ngài tự chứng do ngài tự tri,

          Tự đạt, đi tuyên ngôn pháp ấy ? ”.

 

          Được hỏi vậy, vị này trả lời

              Về câu Ta hỏi tức thời

       Là đã tuyên bố mọi nơi vấn đề  

          Đã đạt về Vô Sở Hữu Xứ  (1).

 

          Này thanh niên ! Ta tự nghĩ là :

           “ Không phải chỉ Ka-La-Ma

       Có lòng tin tưởng, mà Ta cũng đồng,

          Không phải chỉ có ông tinh tấn

          Ta cũng có tinh tấn tối đa,

              Không phải chỉ Ka-La-Ma

       Có niệm, định, tuệ – mà Ta cũng đồng

          Vậy Ta hãy gắng công cố vượt

          Chứng cho được pháp của ông ta

              Mà chính ông Ka-La-Ma

       Tuyên bố tự chứng do đà tự tri

          Và tự đạt, tức thì an trú’.

 

           Này thanh niên ! Tự chủ hành trì

              Không lâu, sau khi tự tri

       Tự chứng, tự đạt pháp này rất nhanh

          Ta đạt thành Vô Sở Hữu Xứ

          Và an trú trong pháp như vầy.

              Ta đi đến chỗ vị này

    ( Tức Ka-La-Má ) nói ngay điều là : 

 

    – “ Hiền-giả Ka-La-Ma ! Có thiệt

    ______________________________

 

  (1) : Vô Sở Hữu Xứ  – Àkimcanyayatana .

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  448

 

          Ngài tự biết, tự chứng, đạt ngay

              Và đã tuyên bố pháp này

       Chỉ đến mức độ như vầy phải không ? ”.

 

    – “ Vâng, Hiền-giả ! Chỉ trong mức độ

          Đạt Vô Sở Hữu Xứ mà thôi ! ”.

 

        – “ Hiền-giả ! Đến nay chính tôi

       Cũng đạt mức độ ở nơi như vầy ! ”.

 

     – “ Thật khéo lợi ích thay điều ấy !

          Cho chúng tôi được thấy ở đây

              Một đồng-phạm-hạnh như ngài

       Cũng đã chứng đạt pháp này, trú an

          Cùng ngang hàng với tôi tất cả.

          Pháp tôi biết, Hiền-giả cũng rành

              Pháp Hiền-giả biết, tôi rành

       Tôi làm sao, Hiền-giả thành giống tôi

          Hiền-giả thế nào, tôi cũng vậy.

          Vậy ngài hãy an trụ tại đây

              Cùng tôi chăm sóc chốn này

       Là một Hội Chúng đủ đầy thuận duyên ”.

 

          Này thanh niên ! Ta liền suy nghĩ :

          Ka-La-Ma là vị Thầy ta

              Lại đặt đệ tử là Ta

       Ngang hàng với họ, vốn là Đạo Sư,

          Trọng ta như tôn sùng tối thượng.

          Nhưng rồi Ta suy tưởng tức thì :

             ‘Pháp này không hướng yểm ly

       Không hướng đoạn diệt, không vì ly tham

          Không hướng đến tịnh an, thượng trí

          Không trực chỉ Giác ngộ, Niết-bàn  

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  449

 

              Mà chỉ đưa đến dở dang

       Vô Sở Hữu Xứ chứng ngang nơi này’.

          Này Bàn-Môn ! Ta đây quyết định

          Là ta không tôn kính pháp này

              Rồi quyết từ bỏ pháp này,

       Ta đã từ giả vị Thầy đầu tiên. 

 

           Với ý nguyện cần chuyên thực hiện

          Tìm cái gì chí thiện, minh quang

              Vô thượng tối thắng tịnh an

       Tầm cầu đạo lộ rõ ràng, quang hoa,

          Ta lại đến một nhà Hiền-giả

          Úc-Đa-Ká  Ra-Má-Pút-Ta  (1)

            ( Uất-Đầu-Lam-Phất cũng là )

       Đến nơi, gặp Úc-Đa-Ka, nói rằng :

 

     – “ Thưa Hiền-giả ! Tôi hằng nghe tiếng

          Nên đến viếng và muốn từ nay

              Được sống trong Pháp, Luật này

       Sống đời phạm hạnh vốn đầy tịnh thanh ”.

          Thấy Ta với lòng thành khiêm hạ

          Úc-Đa-Ká  Ra-Má-Pút-Ta

              Nói rằng : “ Hiền-giả tịnh hòa !

       Hãy sống, an trú Pháp ta trình bày,

          Tựu trung Pháp này là như vậy

          Khiến kẻ trí sẽ thấy quang minh

              Không lâu sẽ như Thầy mình

       Tự tri, tự chứng, tự mình trú an ”.

 

          Này thanh niên ! Dễ dàng nhập cuộc

          Không lâu, Ta thông suốt pháp này

    ______________________________

 

  (1) : Đạo sĩ  Uddaka  Ramaputta  – Uất-Đầu-Lam-Phất.    

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  450

 

              Một cách mau chóng, chẳng chầy.

       Nếu như là kẻ có đầy ‘cái tôi’      

          Thường múa mép khua môi nói giỏi

          Thời Ta nói giáo lý ở đây

              Của kẻ trí, của bậc Thầy

    ( Trưởng Lão, Thượng Tọa sâu dày cao minh ) 

          Ta cho rằng chính mình cũng ví

          Như kẻ trí, Trưởng-lão các vì,

              Ta thấy, biết và tự tri.

 

       Pha-Rát-Vá-Chá ! Ta suy nghĩ là :

        “ Úc-Đa-Ka  Ra-Ma-Pút-Tá

          Tuyên bố pháp kết quả của mình

              Không phải chỉ vì lòng tin

      ‘Sau khi tự chứng và mình tự tri

          Tự đạt thì ta mới an trú’

          Chắc chắn ông vào đủ mọi thời         

              Biết pháp, thấy pháp này rồi

       Nên mới an trú ở nơi pháp này ”.

 

          Thế rồi Ta đi ngay đến chỗ     

          Úc-Đa-Ka đang ở trong nhà.

              Sau khi đến, Ta ôn hòa

       Thưa Úc-Đa-Ká  Ra-Ma-Pút-Tà :

 

    – “ Hiền-giả Úc-Đa-Ka ! Pháp ấy

          Theo tôi thấy, có phải tự ngài

           ( Công năng tu tập lâu dài )   

       Mà ngài tự chứng do ngài tự tri,

          Tự đạt, đi tuyên ngôn pháp ấy ? ”.

 

          Được hỏi vậy, ông đáp về điều

              Trong câu hỏi Ta vừa nêu

       Là đã tuyên bố mục tiêu hành trì

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  451

 

          Đạt Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ (1)

          Này thanh niên ! Ta tự nghĩ là :

           “ Không phải chỉ có Ra-Ma

       Có lòng tin tưởng, mà Ta cũng đồng,

          Không phải chỉ có ông tinh tấn

          Ta cũng có tinh tấn tối đa,

              Không phải chỉ có Ra-Ma

       Có niệm, định, tuệ – mà Ta cũng đồng

          Vậy Ta hãy gắng công cố vượt

          Chứng cho được pháp của ông ta

              Mà chính ông Úc-Đa-Ka

       Tuyên bố tự chứng do đà tự tri

          Và tự đạt, tức thì an trú’.

 

          Này thanh niên ! Tự chủ hành trì

              Không lâu, sau khi tự tri

       Tự chứng, tự đạt pháp đây cấp kỳ

          Đạt Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ

          Và an trú trong pháp như vầy.

              Ta đi đến chỗ vị này

    ( Ra-Ma-Pút-Tá ) nói ngay điều là : 

 

    – “ Hiền-giả Úc-Đa-Ka ! Có thiệt

          Ngài tự biết, tự chứng, đạt ngay

              Và đã tuyên bố pháp này

       Chỉ đến mức độ như vầy phải không ? ”.

 

    – “ Vâng, Hiền-giả ! Chỉ trong mức độ

          Tưởng Xứ đó : Phi Tưởng Phi Phi ! ”.

 

        – “ Hiền-giả ! Chính tôi hiện thì

    ______________________________

 

  (1) : Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ :

                                              Naivasamjnànàsamjnàyatana        

 

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  452

 

       Đã đạt mức độ cũng y như vầy ! ”.

 

     – “ Thật khéo lợi ích thay điều ấy !

          Cho chúng tôi được thấy ở đây

              Một đồng-phạm-hạnh như ngài

       Cũng đã chứng đạt pháp này, trú an

          Cùng ngang hàng với tôi tất cả.

          Pháp tôi biết, Hiền-giả cũng rành

              Pháp Hiền-giả biết, tôi rành

       Tôi làm sao, Hiền-giả thành giống tôi

          Hiền-giả thế nào, tôi cũng vậy .

          Vậy ngài hãy an trụ tại đây

              Cùng tôi chăm sóc chốn này

       Là một Hội Chúng đủ đầy thuận duyên ”.

 

          Này thanh niên ! Ta liền suy nghĩ :

          Úc-Đa-Ka là vị Thầy ta

              Lại đặt đệ tử là Ta

       Ngang hàng với họ, vốn là Đạo Sư,

          Trọng ta như tôn sùng tối thượng.

          Nhưng rồi Ta suy tưởng tức thì :

            “ Pháp này không hướng yểm ly

       Không hướng đoạn diệt, không vì ly tham

          Không hướng đến tịnh an, thượng trí

          Không trực chỉ Giác ngộ, Niết-bàn  

              Mà chỉ đưa đến dở dang

       Phi Tưởng Phi Phi Tưởng, ngang nơi này.

          Này thanh niên ! Ta đây quyết định

          Là ta không tôn kính pháp này

              Rồi quyết từ bỏ pháp này,

       Ta đã từ giả vị Thầy thứ hai.

 *   *    *

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  453

 

          Này thanh niên ! Chẳng lay chí nguyện               

          Tìm cái gì chí thiện, minh quang

              Vô thượng tối thắng tịnh an

       Tầm cầu đạo lộ hoàn toàn tinh hoa 

          Ta đến Ma-Ga-Tha vương quốc     ( Magadha )

        ( Cũng là nước tên Ma-Kiệt-Đà )

              Tuần tự du hành trải qua

       Đến rừng U-Rú-Vê-Là (1) không xa

        ( Tức Ưu-Lâu-Tần-Loa ) khả ái

          Một địa điểm thoải mái, hiền hòa

              Ni-Liên – Nê-Ranh-Cha-Ra  (2)

       Một con sông nhỏ chảy qua bên đàng

          Có một chỗ lội ngang giòng nước

          Thật tiện lợi, tạo được lối sang.

              Xung quanh có những ngôi làng

       Tiện bề khất thực, dễ dàng cho Ta. 

          Với ý nghĩ thoáng qua như vậy

          Ta nhận thấy hợp với mong cầu

              Đủ cho thiện-nam-tử nào

       Có thể tinh tấn đạt mau ước nguyền.

 

          Này thanh niên ! Ta liền ngồi xuống

          Tỉnh tọa với ý muốn thoáng qua

              Chọn nơi ấy, và nghĩ là :       

      ‘Quả thật vừa đủ để ta tinh cần’.

 

          Này thanh niên ! Xong phần an trú,

          Ba ví dụ khởi lên nơi Ta

              Từ trước chưa từng nghe qua

       Ý nghĩa vi diệu, rất là sâu xa.

    ______________________________

 

(1): Uruvela – Ưu-Lâu-Tần-Loa . (2): Sông Ni Liên – Neranjara .

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  454

 

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Được ví

          Một khúc cây đã bị ướt đầm

              Được bỏ trong nước để ngâm

       Còn tươi, nhựa sống vẫn nằm trong cây.

          Một người đến, trong tay có đủ

          Một dụng cụ làm lửa cháy liền.

              Y nghĩ : ‘Ta sẽ nhen lên

       Ngọn lửa tỏa nóng, trở nên ấm dần’.

          Ông nghĩ sao về phần chuyện ấy ?

          Với khúc cây như vậy, ướt đầm

              Nếu dùng dụng cụ đang cầm

       Cọ xát nhen lửa, có tầm được không ? ”.

 

    – “ Thưa Tôn-giả ! Thật không thể được

          Vì khúc cây đẫm ướt, nhựa nhiều

              Lại bị ngâm nước sớm chiều

       Muốn cọ lấy lửa là điều viễn vông !

          Chỉ phiền lòng và thêm mệt mỏi

          Cùng bực bội vì lửa không ra ”.

 

        – “ Cũng vậy, Pha-Rát-Va-Cha !

       Những vị Phạm-chí hay Sa-môn nào

          Sống dựa vào, đắm vào thế tục

          Không xả ly các dục về thân

              Những gì với chúng thuộc phần

       Dục tham, dục ái, dục hằng khát khao

          Dục nhiệt não ào ào kêu réo

          Về nội tâm chưa khéo đoạn trừ

              Làm cho nhẹ bớt từ từ

       Các vị trên ấy nếu như thình lình

          Tự cảm thọ trong mình đau nhói

          Chịu đựng mọi khốc liệt, khổ đau

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  455

 

              Các vị không thể chứng vào

       Tri kiến Chánh Giác thanh cao, an bình.

          Nếu họ không thình lình cảm thọ

          Những cảm giác đau khổ xảy ra

              Thật là khốc liệt tối đa

       Họ cũng không thể chứng qua tự mình

          Tri kiến và siêu minh Chánh Giác

          Là ví dụ khởi phát đầu tiên.

 

              Pha-Rát-Va-Cha ! Tiếp liền

       Một ví dụ khác khởi lên như vầy :

          Ví như có khúc cây đẫm ướt

          Đầy nhựa cây và được vớt lên

              Đặt trên đất khô là nền

       Có một người đến, cầm trên tay mình

          Một dụng cụ để sinh ra lửa

          Y nghĩ : ‘Hãy nhen lửa tức thì

              Hơi nóng sẽ hiện cấp kỳ’.

 

       Pha-Rát-Va-Chá ! Điều gì xảy ra ?

          Người ấy có cọ ra lửa nóng

          Với dụng cụ mau chóng được không ? ”.

 

        – “ Tôn-giả Kiều Đàm ! Thưa không,

       Vì khúc cây ấy bên trong nhựa đầy,

          Bị đẫm ướt, dù nay được vớt

          Ra khỏi nước, đặt trên đất mau

              Nhưng người ấy không thể nào

       Cọ xát ra lửa, chỉ sầu muộn thôi,

          Rất bực bội và rồi nhọc xác ”.

 

     – “ Này Pha-Rát-Va-Chá ! Vẫn còn

              Những Sa-môn, Bà-la-môn

       Không xả ly dục, bảo tồn si mê

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  456

 

          Đắm các dục thuộc về thân mãi

          Như dục tham, dục ái, khát khao

              Hoặc dục nhiệt não đắm vào

       Nội tâm chưa được khéo mau đoạn trừ,

          Chưa khéo làm từ từ nhẹ bớt.

          Vì hời hợt, những vị Sa-môn

              Hay các vị Bà-la-môn

       Thình lình cảm thọ đổ dồn khổ đau,

          Những cảm giác chói đau, kịch liệt

          Và khốc liệt, như chết sẵn dành

              Không thể chứng tri-kiến lành

       Không chứng Chánh Giác, tịnh thanh Phật Đà.

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Phải hiểu

          Là ví dụ vi diệu thứ hai.

 

              Rồi ví dụ ba như vầy :

       Ví như có một khúc cây khô rồi

          Không còn nhựa, vớt rời khỏi nước

          Và nó được đặt trên đất khô

              Một người cầm dụng cụ vô

       Ý muốn nhen lửa với đồ nhen kia

          Với ý nghĩ : ‘Lửa kia cháy đỏ

          Ta sẽ có hơi nóng tỏa ra’.

 

              Và này Pha-Rát-Va-Cha !

       Ông nghĩ chuyện ấy xảy ra như vầy

          Người ấy lấy khúc cây cọ xát

          Với dụng cụ, có đạt lửa không ? ”.

 

        – “ Thưa được, có lửa như mong

       Vì sao ? Vì khúc cây trong lẫn ngoài

          Đều khô cả, trong ngoài không nhựa

          Vớt để giữa đất khô trải qua ”.

 

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  457

 

        – “ Cũng vậy, Pha-Rát-Va-Cha !

       Những vị Tôn-giả như Bà-la-môn

          Hay Sa-môn, xả ly các dục

          Thuộc về thân như dục ái, tham,

              Cùng dục hôn ám, mê lầm

       Dục nhiệt não với dục thầm khát khao.

          Các dục ấy được mau ly xả

          Về nội tâm khéo đã đoạn trừ,

              Những Tôn-giả này nếu như

       Thình lình cảm thọ mệt nhừ, khổ đau,

          Những cảm giác chói đau kịch liệt,

          Hoặc được biết không bị thình lình

              Cảm thọ cảm giác tự mình

       Khổ đau khốc liệt, hãi kinh, khổ sầu

          Các vị này vẫn mau chứng đắc

          Tri-kiến thật vô thượng tịnh thanh

              Đạt Chánh Đẳng Giác Trọn Lành.

       Đây là ví dụ đành rành thứ ba,

          Chưa từng nghe, rất là vi diệu

          Được khởi lên tiêu biểu nơi Ta.

 

              Và này Pha-Rát-Va-Cha ! 

       Rồi Ta suy nghĩ : ‘Nay Ta phải cần

          Nghiến hàm răng, lưỡi mình dán chặt

          Lên nóc họng, tâm thật kiên trì

              Chế ngự, nhiếp phục tâm ni

       Ta phải đánh bại tức thì tâm đây’.

 

          Khi quyết tâm như vầy thực hiện

          Sự nỗ lực đã khiến thân Ta

              Mồ hôi từ nách chảy ra

       Trạng thái như thể xảy ra cơ cầu :

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  458

 

          Người lực sĩ nắm đầu người yếu

          Hay nắm kẻ ốm yếu ở vai.

              Khi Ta nghiến răng như vầy      

       Nóc họng bị dán chặt ngay lưỡi này

          Mồ hôi nách chảy đầy, bức rức

          Dầu cho Ta tận lực trải sang

              Dầu cho niệm được trú an

       Niệm không dao động, nghiêm trang điều hòa

          Nhưng thân Ta vẫn còn khích động

          Do khích động, không được khinh an,

              Vì thân bị chi phối ngang

       Bởi sự tinh tấn diệt tan mê lầm,

          Chống khổ thọ, lấy tâm chế ngự.

          Tuy vậy, thứ khổ thọ như vầy

              Khởi lên, tồn tại phút giây

       Nhưng không chi phối, xéo dày tâm ta.

 

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Sau đó  

          Ta đã có suy nghĩ sau đây :

             ‘Hãy tu Thiền nín thở ngay’

       Rồi Ta nín thở, miệng này ngậm ngay

          Không cho hơi thở này qua miệng

          Không ngang qua mũi, khiến kinh hoàng

              Một tiếng gió động ầm vang

       Thổi lên như sấm động ngang tai mình

          Ví như tiếng khủng kinh vô kể

          Phát ra từ ống bể lò rèn

              Dầu Ta tâm chí vững bền

       Tận lực, tinh tấn niệm liền trú an

          Tuy niệm Ta không hằng dao động

          Nhưng thân bị khích động, bất toàn

 

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  459

 

              Nên thân không được khinh an

       Vì chi phối bởi cố năng tinh cần

          Do tinh tấn chống ngăn khổ thọ

          Dù khổ thọ khởi lên nơi Ta

              Nhưng không chi phối tâm Ta.

 

       Bàn-Môn Sanh-Gá-Ra-Va ! Thế rồi

          Ta vẫn ngồi nghĩ suy trăn trở :

         ‘Ta tu Thiền nín thở thêm đi !’

              Rồi Ta nín thở tức thì

       Không cho hơi thở bất kỳ ngang qua

          Cả miệng, mũi lẫn qua tai nữa

          Như ngọn gió bão lửa khủng kinh

              Thổi lên đau nhói đầu mình

       Ví như lực sĩ thình lỉnh đâm ngay

          Đầu người khác xuyên dài tới óc

          Bằng thanh kiếm bén ngót của y.

 

              Khi Ta nín thở kiên trì

       Cả tai, miệng, mũi tức thì nhói đau

          Thật khủng khiếp trong đầu Ta đó

          Dù Ta có cương quyết, tinh cần

              Tận lực, khiến niệm trú an

       Niệm không dao động khi đang thực hành

          Nhưng thân Ta vẫn sanh khích động

          Do khích động, không được khinh an

              Tuy vậy, khổ thọ hoàn toàn

       Không chi phối được dễ dàng tâm Ta.

 

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Tiếp đấy

          Ta suy nghĩ : ‘Ta hãy tu thêm

              Về thiền nín thở như trên

       Khiến cho miệng, mũi, tai liền nhói đau

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  460

 

          Thật kinh khủng, trong đầu đau quá

          Này Pha-Rát-Va-Chá ! Như là

              Một lực sĩ mạnh, đẩy đà

       Lấy một dây nịt bằng da cứng dày

          Quấn quanh đầu, dùng tay xiết mạnh

          Đau kinh khủng, như đánh vào đầu.

              Dù Ta tinh tấn đến đâu

       Chí tâm, tận lực dải dầu cố công

          Dù an trú niệm, không dao động

          Nhưng thân bị khích động, bất toàn           

              Nên thân không được khinh an

       Vì chi phối bởi cố năng tinh cần

          Do tinh tấn chống ngăn khổ thọ

          Dù khổ thọ khởi lên nơi Ta

              Nhưng không chi phối tâm Ta.

 

       Bàn-Môn Sanh-Gá-Ra-Va ! Tiếp liền

          Ta suy nghĩ : ‘Hãy nên tinh tấn

          Thiền nín thở cố gắng tối đa’.

              Rồi Ta nín thở vô, ra

       Không cho hơi thở ngang qua bất kỳ

          Cả miệng, mũi, tai – vì đóng hết

          Như ngọn gió kinh khiếp thổi qua

              Cắt ngang ổ bụng của Ta

       Ví như đổ tể rất là khéo tay

          Hoặc đệ tử người này thiện xảo

          Đã mạnh bạo cắt ngang bụng Ta

              Bằng dao sắc bén sáng lòa.

 

       Lần sau, Ta nín thở ra và vào

          Một sức nóng thần sầu khủng khiếp

          Khởi lên tiếp trong thân của ta

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  461

 

              Bàn-Môn Sanh-Ga-Ra-Va !

       Như hai lực sĩ thật là mạnh thay

          Nắm cánh tay một người yếu ớt

          Rồi nướng đốt người ấy thẳng thừng

              Trên một hố than đỏ hừng,

       Cũng vậy, trong lúc Ta ngừng thở đây

          Không qua miệng, mũi, tai kín đóng

          Một sức nóng kinh khủng xảy ra

              Khởi lên trong thân của Ta.

 

       Và này Pha-Rát-Va-Cha ! Thật là

          Dầu cho Ta chí tâm, tinh tấn

          Dầu niệm vẫn không động, trú an

              Nhưng thân không được khinh an

       Vẫn bị khích động, vì năng tinh cần

          Do tinh tấn chống ngăn khổ thọ

          Dù khổ thọ khởi lên nơi Ta

              Nhưng không chi phối tâm Ta.

 

       Bàn-Môn Sanh-Gá-Ra-Va ! Lúc này

          Hàng chư Thiên quanh đây thấy vậy

          Liền nói rằng : ‘Vị ấy chính là

              Ngài Sa-môn Gô-Ta-Ma

       Đã chết rồi đó, thấy qua hiện tiền’.

 

          Số chư Thiên khác liền nói lại :

         ‘Sa-môn ấy chưa chết đâu mà !

              Nhưng Sa-môn Gô-Ta-Ma

       Sắp sửa mệnh tận, thật là buồn thay !’.

 

          Một số Thiên thẳng ngay tuyên bố :

         ‘Dù hiện có sự cố xảy ra

              Nhưng Sa-môn Gô-Ta-Ma

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  462

 

       Chưa chết, cũng chẳng sắp qua đời mà !

          Vì Sa-môn là A-La-Hán

          Đời sống bậc La-Hán như vầy’.

 

              Cậu Sanh-Ga-Ra-Va này !

       Rồi Ta suy nghĩ ý đây sẵn sàng :

         ‘Ta nay hãy hoàn toàn tuyệt thực’.

          Nhưng chư Thiên lập tức nói là :

             ‘Này Thiện-hữu Gô-Ta-Ma !

       Chớ có tuyệt thực trải qua lâu dài. 

          Nếu mà Ngài hoàn toàn tuyệt thực

        ( Sẽ kiệt sức, có thể chết đi ),

              Chúng tôi sẽ tiếp tức thì

       Thức ăn Thiên giới diệu kỳ sạch trong

          Qua các lỗ chân lông Hiền-giả

          Và Hiền-giả vẫn sống an hòa’.

              Bàn-Môn Sanh-Ga-Ra-Va !

       Ta nghĩ : ‘Tuyệt thực của Ta cực kỳ

          Nhưng chư Thiên kiên trì muốn đổ

          Thức ăn qua các lỗ chân lông

              Ta không đạt ý mình mong

       Nuôi sống, trái nghịch với lòng của Ta

          Vậy Ta tự dối Ta, đáng hổ !

          Ta bác bỏ ý của chư Thiên. 

 

              Này thanh niên ! Ta nói liền :

      ‘Như vậy là đủ !’, không phiền chư Thiên !

          Ta suy nghĩ  tiếp liền tại chỗ :

         ‘Ta hãy cố giảm thiểu tối đa

              Về sự ăn uống của Ta

       Ăn từng giọt một trải qua thực hành

          Hạt đậu xanh, đậu đen, đậu hạt

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  463

 

          Ăn từng hạt, kể cả gạo, mè

              Quanh không có sự chở che

       Thực hành khổ hạnh khắc khe muôn phần.    

 

          Do mỗi ngày chỉ ăn một hạt

          Thân thể Ta gầy xác, mỏi mòn

              Tiều tụy, ốm yếu, héo hon

       Vì ăn quá ít, chẳng còn sức dư

          Tay chân Ta giống như cọng cỏ

          Đốt cây nhỏ khô héo dần dà

              Còn về bàn tọa của Ta

       Như móng chân của lạc-đà, thảm thay !

          Các xương sống  phô bày thấy rõ

          Các xương sườn gầy ló, giống như

              Rui, cột nhà sàn nát hư

       Vì ăn quá ít, từ từ mắt Ta

          Như giếng nước thật là thăm thẳm

          Con ngươi Ta lấp lánh nằm sâu.

 

              Khi tay Ta sờ da đầu

       Nó rất nhăn nhúm như bầu khô tưa

          Như mướp đắng cắt chưa chin tới

          Nhăn nheo bởi gió nóng khô cằn

              Đôi khi, nếu Ta nghĩ rằng :

     ‘Hãy sờ da bụng’, chỉ bằng tay ta   

          Thì chính là Ta sờ xương sống .

          Còn xương sống Ta muốn sờ qua

              Thì đụng da bụng của Ta

       Xương sống bám chặt vào da bụng này.

          Sách-Cha-Ká ! Ăn vầy tối thiểu

          Nếu Ta muốn đại, tiểu tiện đây

              Thì Ta bị ngã quỵ ngay  

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  464

 

       Úp mặt xuống đất, hít đầy bụi dơ.

          Nếu bấy giờ lấy tay xoa khắp

          Trên đầu Ta và khắp chân tay

              Lông tóc hư mục rụng ngay

     ( Có gì nuôi tóc, lông này sống đâu ! )

 

          Này thanh niên ! Nhìn vào hiện tượng

          Có người nói : “ Thân tướng Sa-môn

              Da đen, trông thật vô hồn ”.

       Nhóm khác lại nói : “ Sa-môn thật là

          Da không đen, nhưng mà màu xám ”.

          Số khác nói : “ Không xám, không đen ”.

              Nhiều kẻ nói : “ Da không đen,

       Cũng không màu xám, mà xen sẫm vàng ”.

          Đếm mức độ dở dang như vậy

          Da của Ta lúc ấy hư rồi !

              Chỉ vì ăn quá ít thôi !

     ( Da Ta lúc trước vào thời thanh niên

          Vốn thanh tịnh, màu tuyền sáng chói

          Thật mịn màng mà lại sáng trong )

 

              Ta tự suy nghĩ trong lòng :

     ‘Thuở xưa có những vị dòng Bàn-môn,

          Hoặc Sa-môn ; thình lình cảm thọ

          Những cảm giác khốn khổ, chói đau

              Khốc liệt, kịch liệt khổ đau

       Đó là tối thượng khổ đau cực kỳ

          Không thể có điều gì hơn nữa

          Về tương lai hay giữa đời này.

              Phạm-chí, Sa-môn ở đây

       Thình lình cảm thọ đến ngay tức thì

          Những cảm giác cực kỳ đau khổ

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  465

 

          Trên toàn thân mọi chỗ chói đau

              Khốc liệt, kịch liệt khổ đau

       Đó là tối thượng khổ đau cực kỳ

          Không thể có điều gì hơn nữa.

          Nhưng với Ta, sống giữa rừng già

              Thực hành khổ hạnh tối đa

       Chịu đựng đau khổ trải qua cực kỳ,

          Vẫn không chứng pháp gì cao quý,

          Pháp thượng nhân cũng chỉ xa vời !

              Tri kiến thù thắng sáng ngời

       Xứng đáng bậc Thánh ; Ta thời còn xa.

 

          Ồ ! Hay là có đạo lộ khác

          Khiến chứng đạt giác-ngộ sâu xa ?

              Và này Pha-Rát-Va-Cha  !

       Rồi Ta hồi tưởng thuở Ta thiếu thời

        ( Lên sáu tuổi, khi trời mát mẻ

          Theo phụ-vương dự lễ Hạ Điền

              Vua cha cầm cày đầu tiên.

       Trong lúc lễ-hội liên miên cả ngày

          Ta đến ngồi dưới cây rợp mát

          Diêm-phù-đề ( tên khác Chăm-bu )    ( Jambu )

              Dần vào trạng thái an như

       Dục, bất-thiện-pháp từ từ được ly

          Chứng và trú Thiền chi thứ nhất

          Một trạng thái hỷ lạc thâm trầm .

              Do ly dục ; có tứ, tầm,

       Khi an trú vậy, Ta thầm nghĩ ngay :

         ‘Có thể đây chính là đạo-lộ

          Đưa Ta đến giác-ngộ chăng là ?’.

 

              Bàn-Môn Sanh-Ga-Ra-Va !

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  466

 

       Tiếp ý niệm ấy, nơi Ta khởi liền

          Một ý thức vững bền kiên cố :

        ‘Đây là đường giác-ngộ chánh chân !’

              Rồi Ta suy nghĩ băn khoăn :

      ‘Có sợ lạc thọ này không ? Do vì

          Một lạc thọ đã ly dục ác,

          Ly các pháp bất thiện như vầy ?’

              Rồi một ý niệm đến ngay :

      ‘Ta không hề sợ mảy may điều này

          Một lạc thọ ở đây ly dục

          Pháp bất thiện mọi lúc được ly’.

              Tiếp theo, Ta lại nghĩ suy :

      ‘Nay lạc-thọ ấy dễ gì chứng đây !

          Với thân thể yếu gầy khủng khiếp

          Cố sức tiếp cũng chẳng ăn thua.

              Hãy ăn thô thực, cơm chua !’.

       Nghĩ kỹ, Ta thọ cơm chua dần dần

          Ăn thô thực vì cần có sức.

 

          Lúc bấy giờ, túc trực bên Ta 

              Nhóm năm người Kôn-Đanh-Nha  (1)

       Hầu hạ, tu tập với Ta bao ngày.

          Các vị này luôn luôn suy nghĩ :

         ‘Khi nào vị Sa-môn Thích-Ca

              Chứng pháp siêu việt sâu xa

       Ngài sẽ nói cho chúng ta biết cùng’.

          Nhưng khi thấy Ta dùng thô thực

          Ăn cơm chua – lập tức nghĩ là :

    _______________________________

 

 (1) : Năm người bạn đồng tu và sau này trở thành 5 Đệ-tử đầu tiên

         tiên của Đức Phật : Kondanna (Kiều-Trần-Như ) , Bhaddiya ,

         Vappa , Mahànàma  và  Assaji .

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  467

 

             ‘Ồ ! Sa-môn Gô-Ta-Ma

       Tham sống sợ chết, nay đà lui nhanh

          Đã từ bỏ khổ hành tinh tấn

          Sống lợi dưỡng, vật chất đủ đầy,

              Chúng ta hãy đoạn tuyệt ngay

       Không theo ông ấy, từ rày tách ra’.

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Sau đó

          Ăn thô thực để có sức hơn

              Sức khỏe trở lại khá hơn

       Ta hành ly dục chánh chơn sớm chiều

          Pháp bất thiện Ta đều ly tất

          Chứng và trú Đệ Nhất Thiền tâm

              Trạng thái hỷ lạc thâm trầm

       Sinh do ly dục, có tầm, tứ ra.

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Như vậy

          Lạc thọ ấy khởi lên nơi Ta

              Nó được tồn tại an hòa

       Nhưng không chi phối tâm Ta chút nào.

          Tiếp theo sau, Ta diệt tầm, tứ

          Chứng và trú vào Thiền thứ hai

              Trạng thái hỷ lạc ở đây

       Không tầm, không tứ ; do rày định sanh

          Và nội tĩnh nhất tâm. Như vậy

          Lạc thọ ấy khởi lên nơi Ta

              Nó được tồn tại an hòa

       Nhưng không chi phối tâm Ta chút nào.

          Ta lại mau ly hỷ trú xả

          Chánh niệm đã tỉnh giác, an nhiên

              Thân cảm sự lạc thọ liền

      ‘Xả niệm lạc trú’ Thánh hiền gọi tên,

          Chứng, trú yên Tam Thiền tại chỗ

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  468

 

          Rồi xả lạc, xả khổ ; diệt ngay

              Hỷ ưu cảm thọ trước đây

       Chứng và an trú vào ngay Tứ Thiền

          Không khổ & lạc  và liền xả niệm

          Lạc thọ ấy khởi hiện nơi Ta

              Nó được tồn tại an hòa

       Nhưng không chi phối tâm Ta chút nào.

          Ta, với tâm thanh cao thuần tịnh

          Tâm dịnh tĩnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền ưu chi.

 

          Ta tức thì hướng tâm đến với

          TÚC MẠNG MINH, nhớ tới nhiều đời

             Quá khứ với một, hai đời

       Năm chục, ba bốn trăm đời đã qua

          Một ngàn đời hay là hơn nữa

          Một trăm ngàn đời thuở lâu xa

             Hoại kiếp, thành kiếp trải qua

       Vị ấy nhớ lại như là mới đây.

          Tại nơi ấy, tên này ta có

          Thuộc giai cấp, giòng họ thế này

             Uống, ăn, thọ khổ, lạc  rày

       Tuổi thọ như thế, chết ngày ra sao

          Ta tái sinh, nhằm vào làng đó

          Có tên tuổi, giòng họ thế nào…

             Cứ thế, nhớ lại biết bao

       Tiền kiếp, tái kiếp  không sao đếm rồi !

          Nhiều đời sống thuộc thời quá khứ

          Nét lành dữ chi tiết, đại cương

              Minh thứ nhất, hiểu tận tường

       Ta lúc canh một đêm trường, chứng tri.

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  469

 

          Ta với tâm kiên trì, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền ưu chi.    

          Ta tức thì hướng tâm đến với

          THIÊN NHÃN MINH, dẫn tới tuệ minh

             Xét về sinh tử chúng sinh

       Thiên nhãn thuần tịnh siêu nhân, thấy liền

          Vị ấy biết mối giềng Nghiệp quả

          Người hạ liệt, kẻ cả giàu sang

             Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn

       Đều do hạnh nghiệp trắng đen họ làm.

 

          Gieo ác hạnh về thân, khẩu, ý

          Hoặc phỉ báng các vị Thánh Hiền

             Người này thân hoại, tận duyên     

       Do nghiệp tà kiến, đọa liền súc sinh

          Các cõi dữ, như sinh địa ngục

          Hoặc đọa xứ, thằng thúc nạn tai.

          * Còn bậc hiền giả, những ai

       Làm những thiện hạnh  ý và lời, thân

          Không phỉ báng Hiền nhân, Thánh hiển

          Tạo nghiệp lành, chánh kiến vô cùng

             Sau khi thân hoại mạng chung 

       Được sinh thiện thú, nhân trung, cõi trời.

 

          Do thiên nhãn, biết đời sống chết

          Người hạ liệt hay kẻ giàu sang

             Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn

       Người này bất hạnh, kẻ bèn gặp may

          Do hạnh nghiệp kẻ này hành động

          Có kết quả chẳng giống nhau này,

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  470

 

             Luân hồi tùy nghiệp chuyển xoay

       Không ai tránh khỏi trả vay nghiệp này.

          Minh thứ hai Ta đây chứng đắc

          Trong canh giữa, diệt tất Vô minh

              Minh sinh, ám diệt, sáng sinh

       Do không phóng dật và tinh-cần già.

          Này Pha-Rát-Va-Cha ! Như vậy

          Lạc thọ ấy khởi lên nơi Ta

              Nó được tồn tại an hòa

       Nhưng không chi phối tâm Ta chút nào.

 

          Ta, với tâm thanh cao, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền ưu chi.

 

          Ta tức thì hướng tâm đến với

           LẬU TẬN MINH, dẫn tới biết rành

             Lậu Tận Trí, biết ngọn ngành

       Đây là sự Khổ, nguyên nhân đưa vào

          Đây Khổ Diệt, đường nào diệt khổ

          Biết như thật lậu-hoặc loại này

             Nguyên nhân lậu-hoặc là đây

       Diệt trừ lậu-hoặc, biết ngay con đường.

*

          Nhờ hiểu biết, tận tường nhận thức

          Tâm của Ta rất mực sáng trong

             Dục-lậu, hữu-lậu thoát xong

       Thoát vô-minh-lậu, khỏi vòng trói trăn.

          Ta hiểu rõ : ‘Tự thân giải thoát

          Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành

             Việc cần làm, đã thực hành

       Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày’.

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  471

 

          Minh thứ ba Ta đây chứng đắc

          Trong canh cuối, diệt tất Vô minh

              Minh sinh, ám diệt, sáng sinh

       Do không phóng dật và tinh-cần già ”.

 

          Nghe như vậy, Sanh-Ga-Ra-Vá

          Bạch với đấng Giác Giả Phật Đà :

        – “ Thật sự tinh cần trải qua

       Của Tôn Giả Gô-Ta-Ma thật là

          Trung kiên – Át-Thi-Ta – đầy đủ,        (Atthita )

          Bậc Chân Nhân – Sáp-Pú-Ri-Sa,      (Sappurisa )

              Bậc A-La-Hán, Phật Đà.

       Thưa Tôn Giả Gô-Ta-Ma ! Thế thì

          Có các vì Chư Thiên không vậy ? ”.

 

    – “ Này thanh niên ! Điều ấy hiển nhiên !

              Chắc chắn là có Chư Thiên ”. 

 

 – “ Nhưng thưa Tôn Giả ! Do duyên cớ gì

          Khi được hỏi các vì Thiên ấy

          Có hay không, Ngài lại nói liền

             ‘Chắc chắn là có Chư Thiên’.

       Sự việc như vậy phải liền nghĩ sao ?

          Có phạm vào hư ngôn, vọng ngữ ?”.

 

    – “ Này thanh niên ! Giả sử khi không

              Được hỏi : ‘Có Chư Thiên không ?’

       Phải đáp : ‘Có Chư Thiên’ đông, như vầy,

          Nhưng lại đáp : ‘Ta đây chắc chắn

          Được biết hẳn là có Chư Thiên’.

              Một người có trí mãn viên 

       Xác định như vậy, dứt liền nghi mau ”.

 

    – “ Thưa Tôn Giả ! Vì sao Ngài lại

Trung Bộ (Tập 3)  Kinh 100 :   SANGÀRAVA        *   MLH –  472

 

          Không giải thích như vậy từ đầu ? ”.

 

        – “ Thanh niên ! Như vậy kể vào

       Đã được lớn tiếng thuận mau đời này

          Chấp nhận ngay Chư Thiên là có ”.

 

          Nghe lời đó của đức Phật Đà

              Thanh niên Sanh-Ga-Ra-Va

       Bàn-môn ở Chanh-Đa-La-Káp-Pà

          Hướng về đấng Phật Đà, kính cẩn

          Bạch với đấng Điều Ngự như vầy :

          –  “ Thưa Tôn Giả ! Vi diệu thay !

       Như người dựng vật lăn quay ngã nằm

          Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối

          Đem đèn sáng vào tối như bưng

              Để ai có mắt mở bừng

       Có thể thấy được sáng trưng sắc màu.

          Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp

          Được Thế Tôn giải đáp, trình bày

                 Con xin quy ngưỡng từ nay

       Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu,

          Quy y Tăng thanh cao đức cả

          Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn

              Mong Thế Tôn nhận cho con

       Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên

          Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục

          Kể từ nay đến lúc mạng chung

              Nguyện theo chân đấng Đại Hùng

       Nương tựa Giáo Pháp muôn trùng cao thâm ./-

 

        Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )

 

*  *  *

(  Chấm dứt Kinh 100 : SANGÀRAVA  -  SANGÀRAVA Sutta  )




***
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
17/03/2024(Xem: 110)
Người thiếu phụ đưa chồng ra nghĩa địa Tiếng gào than xé nát cả khung chiều Giọt mưa lạnh cũng mặn cùng môi đắng Truông cát dài chân ai bước liêu xiêu.
15/03/2024(Xem: 728)
Năm nay Mẹ đã chín hai (92) Đàn con chúc Mẹ thọ dài nhiều hơn Cầu xin chư Phật ban ơn Mẹ luôn vui khỏe, cháu con sum vầy Sớm trưa chiều tối ngày ngày Vui cùng kinh kệ hiển bày tịnh tu Mặc cho ngày tháng phù du Đêm qua ngày tới xuân thu xoay vòng
14/03/2024(Xem: 969)
Các vị La Hán chùa Tây Phương Tôi đến thăm về lòng vấn vương. Há chẳng phải đây là xứ Phật, Mà sao ai nấy mặt đau thương? Đây vị xương trần chân với tay Có chi thiêu đốt tấm thân gầy Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt Tự bấy ngồi y cho đến nay.
12/03/2024(Xem: 166)
Tôi là tôi, rất thực Một người Việt Nam Luân lưu dòng máu rồng tiên Chào đời giữa binh lửa oan khiên Lớn khôn nhờ lời ru mật đắng của mẹ hiền Tâm dưỡng nuôi từ khí thiêng Ung đúc hơn mấy ngàn năm văn hiến
12/03/2024(Xem: 476)
Mùng bốn tháng hai lại về …., (1) đệ tử bốn phương kính mừng chúc thọ Sư Phụ Ngài đã buông gánh nặng ngàn đời thật rất lâu Làm chủ mọi hoàn cảnh mình, hưởng pháp vị nhiệm mầu Tâm niệm an lành, từng sát na phát khởi Giữa pháp giới mênh mông, như “trăng soi đêm tối”
11/03/2024(Xem: 175)
Bước vào không gian khai mở suốt cuộc quán chiếu, về khoảng đời với một hành trang nhân gian và đạo pháp, thượng sĩ đã trải dài tâm thức và bước chân hành trì trong bao nhiêu đạo kiếp, để gói trọn như lời rao giảng trong thi nghiệp KHOẢNG ĐỜI này. Thi tập ẩn hiện cuộc phiêu du trong hiện kiếp phù trần vừa xuyên suốt trải qua, vừa gạn lọc ý
11/03/2024(Xem: 143)
Đây là tập thứ 5 trong tuyển thơ Quê chiều của thi sĩ - thiền sư Thích Đồng Bổn. Đọc thi phẩm này, trong tôi chợt hiện lên hai hình ảnh - âm thanh hòa quyện: tiếng diều đêm vi vút và tiếng suối thơ dạt dào. Đêm vắng, trời dẫu trong, vằng vặc trăng cũng khó thấy cánh diều, chỉ tiếng sáo diều bổng trầm vọng lại. Phải tĩnh tâm, phải lắng hồn mới thấu được thanh âm đồng quê ấy. Còn suối thơ trong trẻo, lặng lẽ mà kiên tâm, đi xa để trở về, khởi nguồn cho sự hòa kết đạo - đời, tạo duyên cho bao gặp gỡ của những chân tâm truy tầm cái đẹp trong cõi tịnh.
11/03/2024(Xem: 533)
Lần lần tóc bạc da gà, Chân đi lóng cóng bộ là cò ma. Dầu cho vàng, ngọc đầy nhà, Khó mà tránh khỏi cái già bệnh suy Dầu cho nghìn món vui gì? Vô thường rốt cuộc cũng thì bỏ đi. Chỉ có đường tắt tu trì. A Di Đà Phật ấy thì đem theo.
10/03/2024(Xem: 475)
Biển lung linh biển tình biển nhớ. Biển vỗ về biển chở mối thương yêu. Biển hiu hiu sóng nhẹ gió muôn chiều. Cho liễu rủ bóng dừa nghiêng xõa tóc. Biển thông lộ cho đoàn con vượt thoát. Đường Tự Do rộng mở cuối chân trời. Nắng cao lên lồng lộng gió căng hơi. Vững tay lái ta xa rời cõi chết.
06/03/2024(Xem: 1048)
Nam Mô Quán Thế Âm Bồ Tát Quán đại nguyện độ khắp chúng sanh Quán tự tại viên thông trí hạnh Thí vô uý quảng đại lợi sanh.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567