TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
4.Kinh SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM
( Bhayabherava sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn an trú
Kỳ-Viên-Tự , Chê-Tá-Va-Na (1)
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka (2)
Tức Cấp-Cô-Độc tín-gia cúng dường .
Vốn tôn kính Pháp Vương Đại Trí
Nên Phạm-chí Cha-Nút-Sô-Ni (3)
Đến viếng Đấng Chánh Biến Tri
Nói lời chào hỏi, rồi thì xưng tên
Đoạn ông ta một bên ngồi xuống
Thưa với đức VôThượng Phật Đà :
“ Bạch Tôn-giả Gô-Ta-Ma !
Nhiều thiện-nam-tử thiết tha, nhiệt tình
Luôn tin tưởng trí minh Tôn-giả
Biệt gia đình vàđã xuất gia
Đối với những vị nói qua
Ngài là lãnh đạo tài ba, vẹn toàn
Giúp ích họ muôn vàn như thế
Và khích lệ sách tấn tu hành
Họ cũng chấp nhận tâm thành
Tuân theo quan điểm tịnh thanh của Ngài ”.
_______________________________
(1)&(2) : Xem chú thích ở trang đầu Kinh “Tất cả các Lậu-hoặc”.
(3) : Bàn-môn hay Phạm-chí tức là Bà-La-Môn . Ở đây là vị
Bà-la-môn có tên Janussoni .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 042
– “ Này Bàn-môn ! Điều này đúng vậy.
Thiện-nam-tử từ bởi nhiều nhà
Vì lòng tin tưởng nơi Ta
Gia đình dứt bỏ, xuất gia tu hành
Sống độc cư, an lành, thanh tịnh
Đối với họ, Ta chính là người
Lãnh đạo, giúp ích mọi thời
Sách tấn, khích lệ trong đời xuất gia.
Theo quan điểm của Ta, như thị
Họ hoan hỷ chấp nhận tuân hành ”.
– “ Bạch Ngài ! Chốn vắng rừng xanh
Âm u tịch mịch dễ sanh nản lòng
Khó kham nhẫn ở trong trú xứ
Vị Phích-Khú khó thể hành trì
Khó khăn đời sống viễn ly
Thật khó thưởng thức sống vìđộc cư.
Cảnh rừng núi âm u muôn dạng
Làm rối loạn tâm trí vị này
Khi chưa chứng Thiền-định đây
(Đểđược tự tại, tâm đầy lạc an) ”.
– “ Này Bàn-môn ! Hoàn toàn đúng vậy
Tỷ Kheo ấy thật khó nhẫn kham
Ở những trú xứ xa xăm
Hay chốn hoang vắng sơn lâm rậm rì
Với đời sống viễn ly, khó thực !
Khó thưởng thức đời sống độc cư
Ta nghĩ rừng núi âm u
Sẽ làm rối loạn đường tu vị này
Tỷ Kheo đây nếu chưa chứng đắc
Về Thiền-định, các bậc thiền-chi.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 043
Nhưng này Cha-Nút-Sô-Ni !
Xưa kia Ta đã kiên trì xuất gia
Sống khổ hạnh rừng già hoang vắng
Chưa chứng ngộ Chánh Đẳng Phật Đà
Hành trình tìm đạo trải qua
Ta cũng từng nghĩ như là hiện nay
Là khó thay ! Khó bề kham nhẫn !
Những trú xứ xa vắng hoang vu
Thật khó viễn ly, độc cư
Khi Ta chưa được an như chứng Thiền.
Nhưng sau đó Ta liền suy nghĩ :
‘Những Sa-môn , Phạm-chí vị nào
Thân, khẩu, ý không thanh cao
Ba nghiệp bất tịnh, lún sâu đường tà
Sống tại các nơi xa hoang vắng
Chốn núi cao hay tận rừng già
Sợ hãi, khiếp đảm xảy ra
Ba nghiệp bất thiện khiến ma chướng đầy.
Còn Ta đây tịnh thanh ba nghiệp
Thân, khẩu, ý thu nhiếp trong lành
Dù sống núi thẳm rừng xanh
Ba nghiệp thanh tịnh sẵn dành bên Ta.
Bậc Thánh sống nơi xa, hoang vắng
Luôn tự tại, tâm chẳng phân vân
Ta tự quán sát nghiệp thân,
Cả nghiệp khẩu, ýđều chân chánh vầy
Lòng tự tin, điều đây xác chứng
Nơi hoang vắng vẫn vững tâm lành
Mạng sống của Ta tịnh thanh
Ta thuộc bậc Thánh viên thành, khế cơ
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 044
Không nhiễm trước bợn nhơ mạng sống
Không khiếp đảm, phấp phỏng, hãi hùng
Dù sống hoang vắng núi rừng.
Tùy thuộc như vậy, Ta cùng nghĩ suy :
Những Sa-môn, các vì Phạm-chí
Nhiều tham dục, ác ý, hận sân
Ái dục cường liệt, rần rần
Sống nơi trú xứ muôn phần hoang vu
Trong rừng núi âm u xa vắng
Thì chắc chắn khiếp đảm, hãi hùng
Bất thiện khởi lên trùng trùng.
Ta không tham dục, đã dừng hận sân
Luôn trưởng dưỡng từ tâm phạm hạnh
Là bậc Thánh không nhiễm dục trần
Không ác ý, không hận sân
Ta tự quán sát, mở dần mối mang
Về mạng sống hoàn toàn thanh khiết
Không tham dục, trừ diệt hận sân
Trong Ta luôn có từ tâm
Ta thấy xác chứng muôn phần tự tin
Khi Ta sống một mình hoang vắng
(Tâm Ta vẫn bình thản, vui an)
Ta lại suy nghĩ rõ ràng :
“ Bà-la-môn hay các hàng Sa-môn
Bị thụy miên và hôn trầm tới,
Bị dao động bối rối bất an,
Nghi hoặc, do dự hoang mang,
Chê người đầy lỗi, còn toàn khen ta,
Dễ sợ hãi hay là run rẩy
Điều dễ thấy : dựng ngược tóc lông,
Trung Bộ (Tập 1) Kinh SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM MLH – 045
Ham muốn lợi dưỡng như mong
Ham muốn cung kính, trong lòng muốn danh
Không tinh tấn, pháp hành biếng nhác
Không tỉnh giác, thất niệm hoài hoài
Tâm bị tán loạn đêm ngày
Hoặc không định tĩnh, lòng đầy âu lo,
Hoặc là do ngu đần, liệt tuệ …
Những vị này rất dễ bất an
Sợ hãi, khiếp đảm vô vàn
Khi sống những chỗ thật hoang vắng này
Núi hoang vu, rừng dày tăm tối
Những bất thiện cũng khởi lên liền.
* * *
Ta không hôn trầm, thụy miên
Tâm không dao động, luôn yên tịnh hoài
Và Như Lai không nghi, do dự
Không chê người, không tự khen mình
Không run rẩy, sợ không sinh
Không hề dựng ngược tóc mình hay lông
Không ham muốn sống trong lợi dưỡng
Sự danh vọng, kính ngưỡng không màng
Ta luôn tinh tấn, siêng năng
An trú niệm, tỉnh giác, hằng suốt thông
Ta định tĩnh, tâm không tán loạn
Không liệt tuệ , không độn đần chi
Thành tựu trí tuệ diệu kỳ
Ta là bậc Thánh trí tri tựu thành.
Dù Ta sống rừng xanh hoang vắng
Hay mãi tận núi thẳm, sơn khê
Cảm thấy tự tin mọi bề
Đã được xác chứng, không hề sợ chi.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM MLH – 046
Tự quán sát, nghĩ suy như thế
Ta thành tựu trí tuệ đủ đầy.
Bàn-môn ! Tùy thuộc ở đây
Ta suy nghĩ vấn đề này như sau :
Những đêm nào : mười lăm, mười bốn
Hoặc là vốn mồng tám … trung tuần
Trú xứ hoang vắng núi rừng
Tóc lông dựng ngược, tưởng chừng đứng tim
Như tự miếu đắm chìm tăm tối
Tại thảo viên, cây cối rừng sâu
Sợ hãi, khiếp đảm, lo âu
Ta cũng cảm thấy đêm thâu hãi hùng
Tại trú xứ núi rừng tự miếu
Hoặc tự miếu cây cối, viên lâm
Mồng tám, mười bốn hay rằm
Ta đến các chốn tối tăm nơi này
Tại chốn đây biết bao nguy biến
Có thể sẽ xảy đến tiếp theo
Như là thú dữ cọp, beo
Con công gây động, cú mèo rúc vang
Hay gió rít, vượn đang gào hú
Ta liền chú tâm nghĩ mông lung :
“ Nay sự khiếp đảm, hãi hùng
Kéo đến vây hãm trùng trùng quanh ta ”.
Này Bàn-môn ! Rồi Ta suy nghĩ :
Sao Ta chỉ ngong ngóng chờ thôi
Sợ hãi, khiếp đảm từng hồi
Chớ không gì khác, để rồi bất an.
Phải diệt tan hãi hùng, sợ dữ
Trong bất cứ cử chỉ hành vi
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 047
Này Bàn-môn ! Khi Ta đi
Kinh hành qua lại, rồi thì xảy ra
Sự khiếp đảm hay là sợ hãi
Thì khi ấy Ta biết diệt nhanh :
‘Ta đây đang đi kinh hành
Sự khiếp hãi đó khi mình đi thôi
Ta không nằm, không ngồi, không đứng’.
Cũng vậy, khi Ta đứng một nơi
Mà sự sợ hãi đến, thời
Ta không đi lại, nằm, ngồi ở đây
Ta diệt sự sợ này khi đứng.
Tự xác chứng trong bốn oai nghi
Khi Ta nằm, ngồi, đứng, đi
Diệt sợ hãi trong hành vi bấy giờ.
Này Bàn-môn ! Mê mờ, ngoan cố
Có một số Phạm-chí , Sa-môn
Nghĩ rằng ngày giống như đêm
Hoặc là họ nghĩ là đêm giống ngày.
Ta nghĩ những người này si ám
Luôn đeo bám tà kiến sâu dày
Riêng Ta nghĩ : Ngày là ngày
Đêm là đêm – sự việc đây thường hằng
Nên nếu người công bằng, chân chính
Sẽ nhất định phát biểu như ri :
“ Hữu tình nào không ám si
Sinh ra trần thế chỉ vì chúng sanh
Vì hạnh phúc, an lành muôn loại
Vì thương tưởng các cõi Trời, người ”.
Một cách chân chính, dùng lời
Nói về Ta thị hiện đời như sau :
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 048
“ Bậc thanh cao, dứt trừ si ám
Là hữu tình phạm hạnh tịnh thanh
Ra đời lợi ích chúng sanh
Vì sự hạnh phúc, an lành muôn nơi
Vì an lạc Người, Trời, muôn loại ”
Do chân chánh, họ nói như vầy.
Này Bà-la-môn ! Ta đây
Luôn luôn tinh tấn, thẳng ngay, tinh cần
Không lười biếng, an phần chánh niệm
Không loạn động, thúc liễm thân tâm
Tâm được định tĩnh, chuyên cần
Oai nghi đi, đứng, ngồi, nằm khinh an.
* Ta ly dục, diệt tan ác pháp
Rồi chứng đạt, an trú Nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc vô biên
Do sanh ly dục với duyên Tứ, Tầm
* Rồi diệt tầm, diệt luôn cả tứ
Chứng và trú Nhị Thiền âm thầm
Rất hỷ lạc, không tứ, tầm
Định sanh, nội tĩnh nhất tâm, an hòa.
* Tiếp đến Ta ly hỷ trú xả
Chánh niệm cả tĩnh giác tinh chuyên
Tân cảm sự lạc thọ liền
Mà xưa các bậc Thánh hiền trải qua
Gọi đó là ‘xả niệm lạc trú’
Ta chứng, trú vào Đệ Tam Thiền.
* Xả lạc, xả khổ được yên
Diệt hỷ, ưu – cảm thọ liền trước đây
An trú ngay Tứ Thiền chứng đạt
Không khổ, lạc ; xả niệm tịnh thanh.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 049
Với tâm định tĩnh, tinh anh
Không cấu nhiễm, dứt phát sanh não phiền
Tâm nhu nhuyến, an nhiên, vững chắc
Không vướng mắc, bình thản thảnh thơi
Ta dẫn tâm hướng đến nơi
Túc-mạng-trí, nhớ nhiều đời đã qua
Những tiền kiếp xưa xa vô kể
Trải bao lần dâu bể chơi vơi
Quá khứ với một, hai đời
Năm chục, ba bốn trăm đời đã qua,
Một ngàn đời hay là hơn nữa,
Một trăm ngàn đời thuở lâu xa
Hoại kiếp, thành kiếp trải qua
Vị ấy nhớ lại như là mới đây.
Tại nơi ấy, tên này ta có
Thuộc giai cấp, giòng họ thế này
Uống, ăn, thọ khổ, lạc rày
Tuổi thọ như thế, chết ngày ra sao
Ta tái sinh, nhằm vào làng đó
Có tên tuổi, giòng họ thế nào
Cứ thế, nhớ lại biết bao
Tiền kiếp, tái kiếp không sao đếm rồi.
(Thời tìm đạo, không rời sổ-tức)
Trong canh đầu nỗ lực tự mình
Ta chứng đắc Túc Mạng Minh
Minh sanh rực rỡ, vô minh diệt rày
Bóng tối diệt, sanh ngay ánh sáng
Trong giai đoạn Ta sống tinh cần
Không phóng dật, luôn nhiệt tâm
Là minh thứ nhất, chứng phần pháp siêu.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 050
Tâm Ta chỉ một điều thuần tịnh
Luôn định tĩnh, không nhiễm não phiền
Nhu nhuyến, vững chắc, an nhiên
Bình thản như vậy, tâm chuyên an hoài.
Rồi Như Lai hướng tâm đến với
Sinh-tử-trí, dẫn tới tuệ minh
Xét về sinh tử chúng sinh
Thiên nhãn thuần tịnh siêu nhân, thấy liền
Vị ấy biết mối giềng Nghiệp quả
Người hạ liệt, kẻ cả giàu sang
Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn
Đều do hạnh nghiệp trắng đen họ làm.
Gieo ác hạnh về thân, khẩu, ý
Hoặc phỉ báng các vị Thánh Hiền
Người này thân hoại, tận duyên
Do nghiệp tà kiến, đọa liền súc sinh
Các cõi dữ, như sinh địa ngục
Hoặc đọa xứ, thằng thúc nạn tai.
* Còn bậc hiền giả, những ai
Làm những thiện hạnh ý và lời, thân
Không phỉ báng Hiền nhân, Thánh hiển
Tạo nghiệp lành, chánh kiến vô cùng
Sau khi thân hoại mạng chung
Được sinh thiện thú, nhân trung, cõi trời
Do thiên nhãn, biết đời sống chết
Người hạ liệt hay kẻ giàu sang
Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn
Người này bất hạnh, kẻ bèn gặp may
Do hạnh nghiệp kẻ này hành động
Có kết quả chẳng giống nhau vầy.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 051
Luân hồi tùy nghiệp chuyển xoay
Không ai tránh khỏi trả vay nghiệp dày.
Bàn-môn này !Trong đêm canh giữa
Ta nương tựa nỗ lực chính mình
Chứng đắc được Thiên Nhãn Minh
Minh sanh rực rỡ, vô minh diệt rày
Bóng tối diệt, sanh ngay ánh sáng
Trong giai đoạn Ta sống tinh cần
Không phóng dật, luôn nhiệt tâm
Minh thứ hai đắc, chứng phần pháp siêu.
Tâm Ta chỉ một điều thuần tịnh
Luôn định tĩnh, không nhiễm não phiền
Nhu nhuyến, vững chắc, an nhiên
Bình thản như vậy, tâm chuyên an hoài.
Rồi Như Lai hướng tâm đến với
Lậu-tận-trí, dẫn tới biết rành
Thắng tri như thật ngọn ngành :
Đây là sự Khổ, nguyên nhân đưa vào
Đây Khổ Diệt, đường nào diệt khổ
Biết như thật lậu-hoặc loại này
Nguyên nhân lậu-hoặc là đây
Diệt trừ lậu-hoặc, biết ngay con đường
Nhờ thắng tri, tận tường nhận thức
Tâm vị ấy rất mực sáng trong
Dục-lậu, hữu-lậu thoát xong
Thoát vô-minh-lậu, khỏi vòng trói trăn
Liền hiểu rõ : Tự thân giải thoát
Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành
Việc cần làm, đã thực hành
Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 052
Bàn-môn này ! Canh ba đêm ấy
Minh thứ ba chứng lấy tự mình
Chứng đắc được Lậu Tận Minh
Minh sanh rực rỡ, vô minh diệt rày
Bóng tối diệt, sanh ngay ánh sáng
Trong giai đoạn Ta sống tinh cần
Không phóng dật, luôn nhiệt tâm
Tam Minh chứng đắc, ba phần pháp siêu.
Này Bàn-môn ! Một điều có thể
Tư tưởng ông đại để nghĩ là :
‘Nay Sa-Môn Gô-Ta-Ma
Chưa trừ diệt được tham và sân, si
Hãy nên sống mọi thì trú xứ
Rừng núi có thú dữ, hiểm nguy’.
Chớ hiểu như vậy làm gì
Vì Ta quán sát, thắng tri vấn đề
Hai mục đích thuộc về Ta sống
Các trú xứ phấp phỏng, bất an
Hoang vu, xa vắng non ngàn :
– Vì lòng thương tưởng các hàng chúng sinh ,
– Tự thấy mình hiện thời lạc trú.
(Hai mục đích vốn đủ trí – bi).
Bàn-môn Cha-Nút-Sô-Ni
Lắng nghe đức Chánh Biến Tri Phật Đà
Thuyết giảng sự sợ và khiếp đảm
Sự tinh tấn cùng phạm hạnh này
Ông đã hoan hỷ thưa ngay :
“ Trong tương lai, chúng sinh đầy phước duyên
Được Tôn Giả trí hiền thương tưởng
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 04 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM * MLH – 053
Vì Ngài là Vô Thượng Phật Đà
Đại A-La-Hán sâu xa
Bậc Chánh Đẳng Giác từ hòa đáng tôn.
Vi diệu thay ! Pháp môn Ngài dạy
Thật vi diệu Pháp ấy. Lành thay !
Bạch Tôn Giả, Đấng Như Lai !
Như người dựng vật lăn quay ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu.
*
Cũng như vậy, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Tôn Giả giải đáp, trình bày
Con xin quy ngưỡng từ nay
Quy y Tôn Giả, nương ngay Pháp mầu
Quy y Tăng thanh cao đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn
Mong Thế Tôn nhận cho con
Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên
Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục
Kể từ nay đến lúc mạng chung,
Nguyện vâng theo Đấng Đại Hùng
Thực hành Giáo Pháp muôn trùng cao thâm ”.
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 4 : SỢ HÃI KHIẾP ĐẢM – BHAYABHERAVA Sutta )