TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
2.Kinh TẤT CẢ CÁC LẬU-HOẶC
( Sabbàsava sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn Thiện Thệ(1)
An trú tại Xá-Vệ(2) thành này
Sa-Vát-Thí (2) cũng là đây
Kỳ Viên Tinh Xá(3) hôm mai tịnh, hòa
Còn có tên Chê-Ta-Va-Ná(3)
Khu vườn do Trưởng giả tên là
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka
Tức Cấp-Cô-Độc , thuần hòa tín gia
Mua lại từ Kỳ Đà thái tử
Để cúng dường Điều Ngự Thế Tôn
Cùng với Tăng đoàn Sa-môn
_______________________________
(1) : Hai trong 10 danh hiệu ( Thập Hiệu ) do người đời tôn xưng
Đức Phật : Thế Tôn ( Bhagavà ) và Thiện Thệ ( Sugato ).
(2) : Thành Xá Vệ tức Savatthi (Thất-La-Phiệt) một trung tâm văn
hóa, thương mại và chính trị quan trọng tại Ấn Độđương thời .
(3) : Jetavanavihàra : Kỳ Viên hay Kỳ Hoàn Tinh Xá ,do Trưởng
giả Cấp-Cô-Độc ( Anathapindika – tên thật là Sudatta – Tu-Đạt ) mua lại từ khu vườn của Thái Tử KỳĐà (Jeta ) gần Thành Xá Vệ (Savatthi ) dâng cho Đức Phật . Tại đây đức Phật đã nhập hạ nhiều lần và nhiều Kinh quan trọng đãđược Phật thuyết ra .
Vì Trưởng giả Cấp-Cô-Độc đã dùng vàng lót trên mặt đất để mua cho được khu vườn theo lời thách của Thái Tử KỳĐà , nên chùa này còn được gọi là Bố Kim Tự (chùa trải vàng ). Cảm phục tấm lòng nhiệt tâm vìđạo của Trưởng Giả, Thái Tử hoan hỷ cúng toàn bộ cây trái trong vườn đến Phật và Tăng chúng , nên ngôi chùa thường được gọi với danh xưng : Jetavana Anàthapindikàràma
– Kỳ Thọ Cấp-Cô-Độc Viên ( vườn Cấp-Cô-Độc, cây KỳĐà ).
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –018
Có nơi hoằng hóa pháp môn nhiệm huyền .
Lúc bấy giờ Phật liền cho gọi
Chúng Tỷ Kheo câu hội đủđều
Phật gọi : “ Này các Tỷ Kheo ! ”
Chúng Tăng cung kính vâng theo lời Ngài .
– “ Các Tỷ Kheo ! Như Lai sẽ giảng
Cho các người pháp tạng chơn như
Về việc “phòng hộ , diệt trừ
Tất cả lậu-hoặc ” khư khư bám hoài
Tăng Chúng này ! Khéo nghe ta nói
Khéo tác ý về mọi điều này ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Xin vâng Ngài ”.
Thế Tôn lần lượt trình bày sau đây :
– “ Các Tỷ Kheo ! Ta nay chỉ dẫn
Sự diệt tận lậu-hoặc nhiều bề
Cho người thấy, biết thuộc về
Không phải cho kẻ không hề biết, nghe.
Các Tỷ Kheo ! Thế nào là việc
Cần tận diệt lậu-hoặc ở đây ?
Cho các người thấy, người hay
Như-lý tác-ý đủ đầy viên thông
Hoặc là không như-lý tác-ý ?
Các Tỷ Kheo ! Nhớ kỹ về phần
Do không tư niệm chánh chân
Không như-lý tác-ý nhân chẳng lành
Các lậu-hoặc chưa sanh, sanh khởi
Đã sanh khởi thì lại tăng cao
Còn người do chú trọng vào
Như-lý tác-ý thanh cao đành rành
Các lậu-hoặc chưa sanh, không khởi
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –019
Đã sinh khởi được trừ diệt đi .
Các Tỷ Kheo ! Phải tư duy
Có những trường hợp thắng tri thế này :
Do tri kiến, đoạn rày lậu-hoặc
Do phòng hộ, lậu-hoặc được trừ
Do thọ dụng được đoạn trừ
Hoặc do kham nhẫn từ từ diệt đi
Có lậu-hoặc do vì tránh né
Được đoạn trừ trong lẽ chuyên tu
Hoặc do trừ diệt, đoạn trừ
Hoặc do tu tập, diệt trừ chúng mau.
* * *
* Vậy tại sao lại do tri kiến
Thì sẽ khiến lậu-hoặc đoạn trừ ?
Ở đây có kẻ phàm phu
Ít nghe, không thấy thuần từ Thánh nhân
Không thuần thục pháp phần bậc Thánh
Không tu tập pháp Thánh chánh chân.
Không được thấy các Chân nhân
Không thuần thục pháp Chân nhân các phần
Không tu tập Chân nhân các pháp
Không tuệ tri các pháp trong tầm
Cần phải tác ý, chú tâm
Không tuệ tri các pháp phần trải qua
Các pháp mà không cần tác ý
Không tuệ tri khả dĩ dị đồng
Pháp cần tác ý hay không
Nên đã tác ý ngoài trong bất đồng :
Pháp tác ý lại không tác ý,
Pháp không cần tác ý làm gì
Thì lại tác ý, chấp trì
Trung Bộ (T. 1) K. 012: TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –020
Này Tỷ Kheo Chúng ! Nghĩ suy thế nào
Các pháp nào không cần tác ý
Mà vị ấy tác ý như vầy ?
Nghĩa là các pháp ở đây
Do họ tác ý, đưa ngay chẳng lành :
Các dục-lậu chưa sanh, sanh khởi
Đã sinh khởi, dục-lậu tăng vời
Hữu-lậu chưa sinh, đồng thời
Mau chóng sinh khởi, sinh rồi tăng nhanh.
Vô-minh-lậu chưa sanh, sanh khởi
Đã sinh khởi, tăng trưởng vô-minh.
Những pháp vị ấy thực hành
Không cần tác ý, mà dành chú tâm.
Các Tỷ Kheo ! Suy tầm điểm khác
Thế nào là các pháp ở đây
Cần phải tác ý đến ngay
Lại không tác ý, như vầy là chi ?
Nghĩa là pháp do y tác-ý
Khiến dục-lậu âm ỉ chưa sanh
Dục-lậu ấy không khởi sanh,
Đã sanh, dục-lậu được nhanh diệt trừ.
Vô-minh-lậu cũng như hữu-lậu
Cũng như thế, an hảo đinh ninh
Chưa sinh khởi, sẽ không sinh
Đã sinh khởi, khiến sẽ nhanh diệt trừ.
Do vị ấy khư khư tác-ý
Pháp không nên tác ý như vầy ;
Do không tác ý pháp rày
Phải cần tác ý, dẫn ngay chẳng lành :
Các lậu hoặc chưa sanh, sanh khởi
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –021
Đã sanh khởi, tăng trưởng càng nhiều.
Do vì vị ấy sớm chiều
Không như-lý tác-ý điều như sau :
– “ Ta có mặt thời vào quá khứ
Hay quá khứ không có ta sao ?
Có mặt quá khứ thế nào ?
Có mặt quá khứ ra sao vóc hình ?
Trước kia sinh ta là gì vậy ?
Quá khứ ấy có mặt thế nào ? ”
– “ Thời vị lai sẽ ra sao ?
Ta sẽ có mặt hay nào có ta ?
Vị lai ta ra sao hình thể ?
Trước kia ta thân thế là gì ?
Quá, hiện tiếp tục chuyển di
Thế nào có mặt trong thì vị lai ? ”.
Hay vị này có điều nghi vấn
Thời hiện tại dắt dẫn về mình :
– “ Ta có mặt hay không sinh ?
Và ta có mặt thực tình ra sao ?
Ta có mặt thế nào hình thể ?
Chúng sinh này đến kể từ đâu ?
Và rồi nó sẽ đi đâu ? ”.
Không như-lý tác-ý vào như trên.
Với người thường nêu lên ý nghĩ
Không như-lý tác-ý như vầy
Một trong sáu tà kiến này
Khởi lên với họ đêm ngày bất phân
Đều như thật, như chân tất cả :
“ Ta không có tự ngã ” của mình,
“ Ta có tự ngã ”, đinh ninh
“ Ta có tự ngã, tự mình tưởng tri ”,
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –022
“ Ta tưởng tri ta không tự ngã
Do tự mình ”, y đã nghĩ suy.
“ Ta có tự ngã – như ri
Không tự mình đã tưởng tri ” đêm ngày.
Hay từ tà kiến này phát khởi
Chi phối với người ấy như vầy :
“ Chính tự ngã của ta đây
Đã nói, cảm giác tỏ bày ra sao
Thường hưởng thọ biết bao quả báo
Hảo, bất hảo thiện ác nghiệp kìa
Đã tạo chỗ này, chỗ kia
“ Tự ngã thường trú – chẳng lìa – của ta
Thường hằng và hằng tồn, không chuyển ”,
“ Tự ngã ta vĩnh viễn còn hoài ” …
Này các Tỷ Kheo ! Như vầy
Gọi là tà kiến, dẫy đầy trái ngang
“Kiến trù luận”, “kiến hoang vu” khắp
“Kiến hý luận”, “tranh chấp kiến” tà
“Kiến kiết phược” cũng khởi ra
Bị “kiến kiết sử” trải qua buộc tù.
Kẻ phàm phu ít nghe, lầm lạc
Không giải thoát khỏi khổ sanh, già
Sầu, bi, ưu, não trải qua
Y không thể thoát hằng hà khổ đau.
* * *
Các Tỷ Kheo ! Vị nào được kể
Thánh đệ tử thông tuệ, nghe nhiều
Được thấy các bậc Thánh siêu
Thuần thục pháp Thánh của nhiều Thánh nhân
Tu tập pháp Thánh nhân các vị.
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –023
Được hoan hỷ thấy bậc Chân nhân
Thuần thục pháp bậc Chân nhân
Tu tập theo pháp Chân nhân các phần.
Tuệ tri các pháp cần tác ý
Pháp không cần tác ý là chi.
Vị này nhờ vào tuệ tri
Pháp cần tác ý là gì, tách phân
Tuệ tri pháp không cần tác ý
Nên khả dĩ vị ấy tự thân
Tác ý các pháp phải cần
Không tác ý pháp không cần quan tâm
Các Tỷ Kheo ! Trong tầm nghĩa lý
Không cần phải tác ý thế nào
Vị này không tác ý vào ?
Đem lại tác hại biết bao thế này
Nếu pháp nào vịđây tác ý
Dục chưa sinh khả dĩ khởi sinh
Dục-lậu đã sinh, tăng nhanh
Hữu-lậu và cả vô-minh-lậu phiền
Chưa sinh khởi thì liền sinh khởi
Đã sinh khởi, tăng trưởng càng nhanh
Đó là những pháp chẳng lành
Không nên tác ý, khổ sanh mọi bề,
Nên vịấy không hề tác ý.
Còn vịấy tác ý nhằm vào
Pháp cần tác ý thanh cao
Đem lại lợi ích biết bao như vầy :
Những pháp nào vị này tác ý
Dục chưa sinh, đình chỉ không sinh
Trừ diệt dục-lậu đã sinh
Hữu-lậu hay cả vô-minh-lậu, đồng
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –024
Chưa sinh khởi thì không sinh khởi
Đã sinh khởi thìđược diệt ngay
Đó là những pháp ởđây
Cần phải tác ý, vị này chú tâm.
Nhờ vịấy không nhằm tác ý
Vào những pháp tác ý không cần
Chỉ tác ý các pháp cần
Cho nên lậu-hoặc các phần ngoài trong
Chưa sinh khởi thì không sinh khởi
Đã sinh khởi thìđược diệt ngay
Như lý tác ý, vị này
Nghĩ rằng : “ Đây Khổ ”, dẫy đầy mọi nơi
“Đây khổ Tập”, đồng thời tác ý
“Đây khổ Diệt”, như lý nghĩ sâu
“Đây là con đường nhiệm mầu
Đưa đến khổ Diệt”, thanh cao vô ngần.
Nhờ vịấy chánh chân tác ý
Ba kiết sử sẽ bị diệt đi
Là ‘Thân kiến’ và ‘hoài nghi’
Cùng ‘Giới cấm thủ’, tức thì trừ ngay.
Các Tỷ Kheo ! Điều này chắc thật
Do tri kiến, lậu hoặc đoạn trừ.
* * *
Còn do phòng hộ, đoạn trừ
Các loại lậu-hoặc ấy như thế nào ?
Các Tỷ Kheo ! Y vào phòng hộ
Vị Tỷ Kheo kiên cố, nghiêm minh
Như lý giác sát, giữ gìn
Với sự phòng hộmắt mình khi trông.
Nều Tỷ Kheo không phòng hộ mắt
Các lậu-hoặc tàn hại khởi lên
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –025
Nhiệt não cũng sẽ khởi lên
Nhờ sống phòng hộ mắt, nên an lành
Các lậu-hoặc chẳng lành tiêu hoại
Và nhiệt não cũng lại dứt ngay.
Như lý giác sát, vị này
Luôn sống phòng hộđêm ngày chánh chân
Tai, mũi, lưỡi, cả phần thân, ý
Vì nếu không giữ kỹ cần chuyên
Lục căn cho được tịnh hiền
Lậu-hoặc tàn hại, não phiền khởi lên
Nếu vịấy vững bền phòng hộ
Cả lục căn mọi chỗ, mọi thời
Lậu-hoặc tàn hại diệt rồi
Và cả nhiệt não tức thời tiêu ngay.
Các Tỷ Kheo ! Pháp này gọi đó
Lậu-hoặc do phòng hộ, đoạn trừ.
* * *
Còn do thọ dụng, đoạn trừ
Các loại lậu-hoặc ấy như thế nào ?
Tỷ Kheo nào như lý giác sát
Hiểu thọ dụng về các nhu cầu
Y phục, chỗ ở do đâu
Vật thực, dược phẩm cho dầu bao nhiêu.
* Quán tưởng điều là dùng y phục
Để ngăn ngừa những lúc cần mong
Lạnh, nóng, xúc chạm, muỗi mòng
Rắn, rết, gió, nóng oi trong mặt trời
Che đậy phơi trần truồng thân thể.
* Cũng như thế, giác sát cho thông :
Món ăn khất thực no lòng
Không đểđùa giỡn, trong vòng đam mê
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –026
Không phải để chuyên về trang điểm
Không để làm kiều diễm thân hình
Chỉ mong thân này an bình
Bảo dưỡng sống khỏe, trí minh tâm lành
Để hỗ trợ thực hành phạm hạnh
Thân khỏe mạnh, tinh tấn tu trì
Diệt trừ cảm thọ cũđi
Các cảm thọ mới tức thì ngăn ngay
Và ta sẽ không rày lầm lỗi
An ổn bởi thọ dụng thức ăn.
* Như lý giác sát, hiểu rằng :
Sàng tọa, chỗởđể ngăn ngừa liền
Sự lạnh, nóng, sự phiền tiếp xúc
Với muỗi, ruồi, nóng bức mặt trời
Của gió, rắn, rết mọi nơi
Để giải trừ hết mọi thời hiểm nguy
Do thời tiết bất kỳ, suy thịnh
Với mục đích an tịnh độc cư.
* Như lý giác sát chẳng trừ
Về thuốc trị bệnh đến từ tín-nhân
Để ngăn chận tự thân cảm giác
Sự thống khổ do các bệnh duyên
Đểđược ly thống khổ liền.
Này Tỷ Kheo Chúng ! Não phiền xảy ra
Nếu thọ dụng trải qua mọi lúc
Về y phục, vật thực, thuốc men
Sàng tọa, chỗở sang hèn
Không luôn quán tưởng , để chen niệm tà
Các lậu-hoặc xảy ra tàn hại
Và nhiệt não hăng hái khởi lên
Thọ dụng quán tưởng như trên
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –027
Lậu-hoặc tàn hại, não phiền diệt ngay.
Các Tỷ Kheo ! Pháp này được gọi
Là lậu-hoặc buộc trói khư khư
Do thọ dụng, được diệt trừ.
* * *
Còn do kham nhẫnđoạn trừ, ra sao ?
Tỷ Kheo nào như lý giác sát
Thường kham nhẫn với các chướng duyên
Lạnh, nóng, đói, khát, lụy phiền
Về sự xúc chạm liên miên muỗi, ruồi
Của gió, nóng mặt trời, rết, rắn
Và kham nhẫn lời nói chẳng lành
Mạ lỵ, phỉ báng về mình
Vịấy kham nhẫn phát sinh các phần
Sự cảm thọ về thân, mọi chỗ
Những cảm thọ thống khổ cực kỳ
Đau nhói, nhức nhối tứ chi
Chẳng được thích thú, chẳng tùy sướng vui
Nếu vịấy không lùi, không nhẫn
Như kể trên, sẽ dẫn đến liền
Lậu-hoặc tàn hại, não phiền
Khởi lên thống khổ liên miên đêm ngày
Nếu vị này chuyên cần, nhẫn nại
Các lậu-hoặc tàn hại không còn
Cả nhiệt não cũng không còn
Này Tỷ Kheo Chúng ! Pháp môn như vầy
Các pháp này được thường nói tới :
Lậu-hoặc bởi kham nhẫn, đoạn trừ.
* * *
Do tránh né,được đoạn trừ
Các loại lậu-hoặc ấy như thế nào ?
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –028
Tỷ Kheo nào như-lý giác-sát
Tránh né các voi dữ, ngựa điên
Tránh né bò, chó dữ liền
Rắn độc, gai góc, lâm tuyền hố sâu
Tránh né núi hay ao nước bẩn
Luôn cẩn thận tránh những chỗ ngồi
Nơi không xứng đáng để ngồi
Trú xứ không đáng mọi thời vãng lai
Tránh giao du gái trai bạn ác,
Nếu giao du với các người này
Các đồng phạm-hạnh chê bai
Khinh thường, ngờ vực ta ngay tức thì.
Vịấy vì như-lý giác-sát
Tránh né các sự kiện như trên.
Nếu không tránh né, khởi lên
Lậu-hoặc tàn hại, não phiền dâng cao.
Còn vị nào lưu tâm tránh né
Các lậu-hoặc ấy sẽ tiêu ngay.
Các Tỷ Kheo ! Các pháp này
Được gọi : lậu-hoặc dẫy đầy ởđây
Do tránh né, trừ ngay mọi mặt.
* * *
Thế nào là lậu-hoặc khư khư
Phải do trừ diệt, đoạn trừ ?
Này Tỷ Kheo Chúng ! Thuần từ thanh cao
Tỷ Kheo nào như-lý giác-sát
Từ bỏ các dục niệm khởi lên
Đoạn trừ, diệt tận móng nền
Không cho tồn tại niệm trên dục tình.
Không chấp nhận khởi sinh sân niệm
Diệt tận các sân niệm không còn .
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –029
Diệt hại niệm dù cỏn con
Không cho tồn tại mà còn diệt đi.
Bất thiện pháp tức thì diệt lẹ
Các ác pháp không để tồn hoài.
Các Tỷ Kheo ! Nếu vị này
Không diệt như vậy, đưa ngay chẳng hiền :
Các lậu-hoặc não phiền, tàn hại
Có thể chúng hăng hái khởi lên.
Nếu trừ diệt những điều trên
Lậu-hoặc tàn hại, não phiền tiêu ngay.
Các pháp này vẫn thường được biết :
Lậu-hoặc do trừ diệt, đoạn trừ.
* * *
Còn do tu tập, đoạn trừ
Các loại lậu-hoặc ấy như thế nào ?
Tỷ Kheo nào như-lý giác-sát
Siêng tu tập về các giác chi :
Đầu tiên làniệm giác chi
Trạch pháp, tinh tấn giác chi hành trì
Hỷ, khinh an giác chi, định, xả
Y viễn ly và cả ly tham
Y vào đoạn diệt, quyết làm
Hướng đến từ bỏ, chẳng ham dục tà.
Nếu vị này lơ là việc ấy
Không tu tập như vậy tinh cần
Lậu-hoặc tàn hại trào dâng
Và cả nhiệt não rần rần khởi lên.
Nếu vị trên chuyên cần tu tập
Bảy giác chi chân thật hành trì
Lậu-hoặc tàn hại tiêu đi
Không còn nhiệt não, thoát ly lụy phiền.
Trung Bộ (T. 1) K. 02 : TẤT CẢ CÁC LẬU HOẶC * MLH –030
Các pháp ấy được liền nói tới :
Lậu-hoặc bởi tu tập, đoạn trừ.
* * *
Các Tỷ Kheo ! Tâm an như
Với Tỷ Kheo đãđoạn trừ như trên
Do tri kiến, vững bền phòng hộ
Do thọ dụng, do cố nhẫn trì
Do tránh né, trừ diệt đi
Hoặc do tu tập giác chi chuyên cần
Những lậu-hoặc phải cần trừ diệt
Do bảy điều cần thiết trên đây
Vịấy đãđoạn trừ ngay
Về những lậu-hoặc đêm mgày dính đeo.
Này Tăng Chúng ! Tỷ Kheo như vậy
Gọi vịấy phòng hộ cần chuyên
Phòng hộ lậu-hoặc não phiền
Đoạn diệt khát ái, an nhiên tu trì
Kiết sửđã thoát ly căn bản
Đã chánh quán kiêu mạn, đồng thời
Diệt tận khổđau cả rồi
Pháp môn phòng hộ mọi thời nương theo.
* * *
Chư Tỷ Kheo được nghe thuyết giảng
Từ Thế Tôn, viên mãn pháp lành
Đem đến cao thượng, tịnh thanh
Hoan hỷ tín thọ, phụng hành Pháp môn.
* * *
( Chấm dứt Kinhsố 2 : TẤT CẢ CÁC LẬU-HOẶC –
SABBÀSAVA Sutta)
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D597286516.-%3B)