TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
26. Kinh THÁNH CẦU
( Ariyapariyesanà sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời nọ, Thế Tôn an trụ
Kỳ Viên Tự – Chê-Tá-Va-Na (1)
Do Cấp-Cô-Độc (1) tín-gia
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka (1) cúng dường
Buổi sáng đấng Pháp Vương Đại Giác
Thân đắp y, mang bát vào thành
Sa-Vát-Thí – Xá Vệ thành (2)
Tuần tự khất thực, tịnh thanh dáng Từ
Một số chư Tỷ Kheo đã đến
Chỗ Tôn-giảđáng mến A-Nan (3)
Nói vớiTôn-giả nhẹ nhàng :
– “ Hiền-giả ! Lâu lắm lời vàng Thế Tôn
Chúng tôi không được nghe tận mặt
Đã lâu chưa nghe Phật thuyết ra.
Thưa Hiền-giả A-Nan-Đa ! (3)
Lành thay ! Nếu được Phật Đà giảng qua ”.
_______________________________
( ) : Xem chú thích ở trang 15 Kinh “Tất cả các Lậu-hoặc”.
(2) : Savatthi - Xá Vệ .
(3) : ANANDA hay A-Nan là con Hộc-Phạn Vương ( Sukodana
– em Vua Tịnh Phạn - Suddhodana ), tức là em chú bác với Đức
Phật . Xuất gia cùng với 6 vị vương-tử giòng Thích Ca khi đức
Phật về thăm lại Ca-Tỳ-La-Vệ (Kapilavatthu ) lần đầu tiên sau
khi thành đạo. Tôn-giả là vị Thị giả hầu cận trung tín của Đức
Phật suốt 30 năm trung-giác-thời và hậu-giác-thời của Phật .
( 15 năm tiền-giác-thời , đức Phật chưa có vị thị giả nào nhất
định và chính thức ) . Tôn-giả cũng là vị “Đa Văn Đệ Nhất”
trong Thập Đại Đệ Tử của Đức Phật .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 366
– “ Các Tôn-giả hãy qua tịnh xá
Của Bàn-môn Răm-Má-Ká(1) này
Sẽ được tận mặt thấy Ngài
Được nghe Thiện Thệ thuyết ngay Pháp lành ”.
Các Tỷ Kheo ấy đành từ tạ
Đến chỗ Răm-Má-Ká Bàn-môn.
Khất thực xong, đức Thế Tôn
Tìm nơi thọ thực, bảo tồn oai nghi.
Về chùa, Chánh Biến Tri cho gọi
A-Nan-Đa đến, nói từ hòa :
– “ Này A-Nan-Đa ! Chúng ta
Hãy đến Búp-Ba-Ra-Ma (2) tức thì
Ngôi lầu Mi-Ga-Ra-Má-Tú(3)
( Tức Lộc Mẫu giảng-đường ) nghỉ trưa
A-Nan-Đa liền vâng thưa
Rồi cùng Phật đến nghỉ trưa tại lầu.
Vào buổi chiều, khi sau xảđịnh
Thế Tôn tính đến rửa chân tay
Búp-Bá-Kốt-Tha-Ka (4) này
Là nơi Thiện Thệ Ngài hay đến thường
Sau khi rửa, Pháp Vương đứng đợi
Tay chân khô, choàng với tấm y.
Tôn-giả A-
Liền bạch : “Thỉnh Phật hãy đi đến nhà
Của vị Răm-Ma-Ka Phạm-chí
Rất hoàn mỹ, khả lạc, đáng yêu,
______________________________
(1) : Vị Bà-la-môn Rammaka .( Bàn-môn hay Phạm-chí tức là
Bà-La-môn ).
(2) : Pubbarama ( Đông viên hay Đông Phương Tự ).
(3) : Migaramatu ( Lộc Mẫu giảng đường ).(4): Pubbakotthaka .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 367
Bạch Phật ! Lợi lạc mọi điều
Nếu Ngài bi mẫn, ngay chiều hôm nay
Đến nhà Bàn-môn này một bận ”.
Đức Thế Tôn im lặng nhận lời.
A-Nan cùng đi đến nơi,
Tỷ Kheo một sốđang ngồi tại đây
Họ hội họp nơi này thuyết pháp
Phật đứng chờ thời pháp thuyết xong
Khi biết thuyết pháp đã xong
Ngài liền đằng hắng, gõ song cửa nhà
Các Tỷ Kheo vội ra mở cửa
Thỉnh Thế Tôn vào giữa gian nhà
Của Bàn-môn Răm-Ma-Ka,
Rồi Ngài an tọa nơi tòa ngồi riêng
Khi ngồi yên, Thế Tôn liền hỏi :
– “ Các Tỷ Kheo ! Hãy nói cho Ta
Hội họp bàn gì xảy ra ?
Chuyện gì gián đoạn khi Ta bước vào ? ”
– “ Bạch Thế Tôn ! Đuôi đầu câu chuyện
Quanh vấn đề về Thiện Thệ Ngài ! ”
– “ Này các Tỷ Kheo ! Lành thay !
Các người, thiện-nam-tử rày xuất gia,
Vì lòng tin, bỏ nhà bỏ cửa
Ngày một bữa, sống không gia đình
Cùng nhau hội họp luận kinh,
Luận bàn đạo pháp cao minh, diệu kỳ
Các Tỷ Kheo ! Những khi họp lại
Có hai việc cần phải làm ngay :
* Luận bàn Giáo pháp sâu dày
* Hoặc giữ im lặng như ngài Thánh nhân ”.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 368
(Hai loại tầm cầu )
Các Tỷ Kheo ! Hai phần cần biết
Về tầm cầu, phân biệt trước sau :
Thánh Cầu và Phi Thánh Cầu.
Thế nào là Phi Thánh Cầu gọi ngay ?
Các Tỷ Kheo ! Ởđây cá biệt
Có người biết tự mình ‘bị sanh’
Lại tầm cầu cái ‘bị sanh’.
Tự ‘ bị già’ cỗi, lại nhanh tìm cầu
Cái ‘bị già’. Tự mau ‘bị bệnh’
Lại tìm cầu ‘bị bệnh’ nhắm vào.
Tự mình ‘bị chết’, ‘bị sầu’
Tìm cầu ‘bị chết’, ‘bị sầu’ nhắm vô.
Tự mình ‘bị nhiễm ô’ độc chiếm
Lại tìm cầu ‘bị nhiễm ô’ tà.
Này các Tỷ Kheo ! Suy ra
Cái gì theo các ngươi là ‘bị sanh’ ?
Là vợ con, tớ nam, tớ nữ
Hay tương tự đều là ‘bị sanh’ :
Dê, cừu, voi, ngựa …sẵn dành
Gà, heo, bò, chó ; ‘bị sanh’ : bạc vàng.
Các Tỷ Kheo ! Lo toan chấp thủ
Các thứấy, nắm giữ, mê sâu
Tham đắm, ôm chặt chúng vào
Tự ‘bị sanh’ lại tầm cầu ‘bị sanh’.
Các Tỷ Kheo ! Quẩn quanh cách nói
Theo các người chi gọi ‘ bị già’ ?
Vợ con, đầy tớ trong nhà,
Dê, cừu, heo, ngựa, voi, gà vân.. vân..
‘Bị già’ cũng là phần vàng, bạc.
Những chấp thủ lầm lạc trải qua
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 369
Đều gọi chúng là ‘bị già’
Người ấy đã giữ chặt và mê sâu
Càng chấp vào càng tham, đắm nhiễm
Tự ‘bị già’, tìm kiếm ‘bị già’.
Tiếp theo, cái gì gọi là
‘Bị bệnh’, ‘bị chết’ trải qua hiện tiền ?
Tất cả các điều trên liệt kể
Chấp thủ để nắm giữ, mê sâu
Tham đắm, ôm chặt chúng vào
Tự mình ‘bị bệnh’ tìm cầu ‘bịđau’.
Tự ‘bị chết’ tìm cầu ‘bị chết’.
Tự ‘bị sầu’ tìm miết ‘bị sầu’.
Các Tỷ Kheo ! Còn thế nào
Theo các người, được gọi vào ‘nhiễm ô’ ?
Vợ con là nhiễm ô ; tương tự
Đầy tớ nam và nữ trong nhà
Dê, cừu, voi, ngựa, heo, gà,
Vàng, bạc, tiền của … cũng là nhiễm ô.
Những chấp thủ bịô nhiễm vấy
Và người ấy nắm giữ, mê sâu
Tham đắm, ôm chật chúng vào
Tự ‘bịô nhiễm’ tìm cầu nhắm vô
Cái gọi là ‘bịô nhiễm’ ấy.
Các điều đấy là Phi Thánh Cầu.
Các Tỷ Kheo ! Còn nói vào
Theo các người hiểu Thánh Cầu là sao ?
Ởđây, có người nào tự thấy
Mình ‘bị sanh’, biết vậy rõ rành
Sự nguy hại của ‘bị sanh’
Nên tầm cầu cái ‘vô sanh’ hoàn toàn
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 370
Đạt vô thượng Niết-bàn tinh sạch
Thoát khỏi các khổách hằng hà.
Cũng vậy, tự mình ‘bị già’
Biết rõ nguy hại ‘bị già’ xảy ra
Tìm cầu cái không già, định hướng
Về vô thượng thanh tịnh Niết-bàn,
Khỏi các khổách, vui an.
Tự ‘bị bệnh, chết’, ‘bị mang khổ sầu’
‘Bịô nhiễm’ từ lâu tồn tại
Khi biết rõ nguy hại vấn đề
Của các điều ‘bị’… nói về
Tìm cầu không bệnh, không hề chết đi,
Không sầu bi và không ô nhiễm,
Chỉ một niệm vô thượng Niết-bàn
Khỏi các khổách, vui an.
Thánh Cầu là vậy, hoàn toàn thanh cao.
* * *
( Thánh cầu Giải thoát )
Các Tỷ Kheo ! Trải bao gian khổ
Trước khi Ta Giác ngộđạt thành
Chưa chứng Chánh Giác trí minh
Còn là Bồ-tát, tự mình ‘bị sanh’
Lại tầm cầu ‘bị sanh’ như vậy.
Tự mình thấy ‘bị già’, ‘bịđau’
Tự mình ‘bị chết’, ‘bị sầu’
Tự ‘bịô nhiễm’, tìm cầu quẩn quanh .
Tự ‘bị già’ , ‘bị già’ tìm kiếm
Tự ‘bịđau’ tìm kiếm ‘bịđau’
‘Bị sầu’ tìm kiếm ‘bị sầu’
Tự ‘bịô nhiễm’ tìm cầu ‘nhiễm ô’.
Sau khi đã biết vô tự sự
Những nguy hại của sự ‘bị sanh’
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 371
‘Bị già’, ‘bị chết’ hoành hành
‘Bị sầu’, ‘bị chết’, ‘bị phần nhiễm ô’.
Ta suy nghĩ : “ Sao hồ đồ vậy ?
Tại sao ta như vậy thực hành ?
Nên Ta đã chấn chỉnh nhanh
Tầm cầu không bệnh, không sanh, không già,
Không chết và không sầu tìm kiếm
Tìm cầu không ô nhiễm hoàn toàn
Vô thượng thanh tịnh vui an
Khỏi các khổách, Niết-bàn thăng hoa.
Các Tỷ Kheo ! Đời Ta tiêu biểu
Thời niên thiếu hoa mộng sẵn dành
Tóc đen nhánh, trí tinh anh
Huyết khí sung mãn tuổi thanh xuân này
Thời vàng son, tương lai rực rỡ
Sống nhung lụa, bảo sở cung vàng
Nhưng Ta nhất quyết lên đàng
Mặc cho cha, vợ khóc than, âu sầu.
Ta cạo bỏ tóc râu sạch sẻ
Đắp ca-sa của kẻ xuất gia
Độc cư, gia đình lìa xa
Đi tìm chân lý trải qua lâu ngày
Tầm cầu ngay vô thượng tối thắng
Để tiến thẳng đạo lộ tịnh hòa.
Ta đến chỗ một vị là
A-La-Rá Ka-La-Ma (1)đương thời
Khi đến nơi, liền thưa vị cả :
– “ Thưa Hiền-giả ! Tôi muốn từ nay
______________________________
(1) : Đạo sĩ Alara Kalama.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 372
Được sống trong pháp, luật này
Sống đời phạm hạnh vốn đầy tịnh thanh ”.
Thấy Ta với lòng thành khiêm hạ
Nên A-La-Rá Ká-La-Ma
Nói rằng : “ Hiền-giả tịnh hòa !
Hãy sống, an trú Pháp ta trình bày,
Tựu trung Pháp này là như vậy
Khiến kẻ trí sẽ thấy quang minh
Không lâu sẽ như Thầy mình
Tự tri, tự chứng, tự mình trú an ”.
Các Tỷ Kheo ! Dễ dàng nhập cuộc
Không lâu, Ta thông suốt pháp này
Một cách mau chóng, chẳng chầy.
Nếu như là kẻ có đầy ‘cái tôi’
Thường múa mép khua môi nói giỏi
Thời Ta nói giáo lýởđây
Của kẻ trí, của bậc Thầy
( Trưởng Lão, Thượng Tọa sâu dày cao minh )
Ta cho rằng chính mình cũng ví
Như kẻ trí, Trưởng-lão các vì.
Ta thấy, biết và tự tri
Này Tỷ Kheo Chúng ! Ta suy nghĩ là :
“ A-La-Ra Ka-La-Máấy
Tuyên bố pháp như vậy đinh ninh
Không phải chỉ vì lòng tin
‘Sau khi tự chứng và mình tự tri
Tựđạt thì ta mới an trú’
Chắc chắn ông vào đủ mọi thời
Biết pháp, thấy pháp này rồi
Nên mới an trúở nơi pháp này ”.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 373
Thế rồi Ta đi ngay đến chỗ
Ka-La-Ma đang ở trong nhà.
Sau khi đến, Ta ôn hòa
Nói với A-La-Rà Ka-La-Ma :
– “ Hiền-giả Ka-La-Ma ! Pháp ấy
Theo tôi thấy, có phải tự ngài
( Công năng tu tập lâu dài )
Mà ngài tự chứng do ngài tự tri,
Tựđạt, đi tuyên ngôn pháp ấy ? ”.
Được hỏi vậy, vị này trả lời
Về câu Ta hỏi tức thời
Làđã tuyên bố mọi nơi vấn đề
Đãđạt về Vô Sở Hữu Xứ(1).
Các Tỷ Kheo ! Ta tự nghĩ là :
“ Không phải chỉ Ka-La-Ma
Có lòng tin tưởng, mà Ta cũng đồng,
Không phải chỉ cóông tinh tấn
Ta cũng có tinh tấn tối đa,
Không phải chỉ Ka-La-Ma
Có niệm, định, tuệ – mà Ta cũng đồng
Vậy Ta hãy gắng công cố vượt
Chứng cho được pháp của ông ta
Mà chính ông Ka-La-Ma
Tuyên bố tự chứng do đà tự tri
Và tựđạt, tức thì an trú’.
Các Tỷ Kheo ! Tự chủ hành trì
Không lâu, sau khi tự tri
Tự chứng, tựđạt pháp này rất nhanh
______________________________
(1) : Vô Sở Hữu Xứ – Àkimcanyayatana .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 374
Ta đạt thành Vô Sở Hữu Xứ
Và an trú trong pháp như vầy.
Ta đi đến chỗ vị này
( Tức Ka-La-Má ) nói ngay điều là :
– “ Hiền-giả Ka-La-Ma ! Có thiệt
Ngài tự biết, tự chứng, đạt ngay
Vàđã tuyên bố pháp này
Chỉ đến mức độ như vầy phải không ? ”.
– “ Vâng, Hiền-giả ! Chỉ trong mức độ
Đạt Vô Sở Hữu Xứ mà thôi ! ”.
– “ Hiền-giả ! Đến nay chính tôi
Cũng đạt mức độở nơi như vầy ! ”.
– “ Thật khéo lợi ích thay điều ấy !
Cho chúng tôi được thấy ởđây
Một đồng-phạm-hạnh như ngài
Cũng đã chứng đạt pháp này, trú an
Cùng ngang hàng với tôi tất cả.
Pháp tôi biết, Hiền-giả cũng rành
Pháp Hiền-giả biết, tôi rành
Tôi làm sao, Hiền-giả thành giống tôi
Hiền-giả thế nào, tôi cũng vậy.
Vậy ngài hãy an trụ tại đây
Cùng tôi chăm sóc chốn này
Là một Hội Chúng đủ đầy thuận duyên ”.
Các Tỷ Kheo ! Ta liền suy nghĩ :
Ka-La-Ma là vị Thầy ta
Lại đặt đệ tử là Ta
Ngang hàng với họ, vốn làĐạo Sư,
Trọng ta như tôn sùng tối thượng.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 375
Nhưng rồi Ta suy tưởng tức thì :
“ Pháp này không hướng yểm ly
Không hướng đoạn diệt, không vì ly tham
Không hướng đến tịnh an, thượng trí
Không trực chỉ Giác ngộ, Niết-bàn
Mà chỉđưa đến dở dang
Vô Sở Hữu Xứ chứng ngang nơi này.
Các Tỷ Kheo ! Ta đây quyết định
Là ta không tôn kính pháp này
Rồi quyết từ bỏ pháp này,
Ta đã từ giả vị Thầy đầu tiên.
* * *
Với ý nguyện cần chuyên thực hiện
Tìm cái gì chí thiện, minh quang
Vô thượng tối thắng tịnh an
Tầm cầu đạo lộ rõ ràng, quang hoa,
Ta lại đến một nhà Hiền-giả
Úc-Đa-Ká Ra-Má-Pút-Tà(1)
( Uất-Đầu-Lam-Phất cũng là )
Đến nơi, gặp Úc-Đa-Ka, nói rằng :
– “ Thưa Hiền-giả ! Tôi hằng nghe tiếng
Nên đến viếng và muốn từ nay
Được sống trong Pháp, Luật này
Sống đời phạm hạnh vốn đầy tịnh thanh ”.
Thấy Ta với lòng thành khiêm hạ
Úc-Đa-Ká Ra-Má-Pút-Ta
Nói rằng : “ Hiền-giả tịnh hòa !
Hãy sống, an trú Pháp ta trình bày,
Tựu trung Pháp này là như vậy
______________________________
(1) : Đạo sĩ Uddaka Ramaputta – Uất-Đà-Lam-Phất.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 376
Khiến kẻ trí sẽ thấy quang minh
Không lâu sẽ như Thầy mình
Tự tri, tự chứng, tự mình trú an ”.
Các Tỷ Kheo ! Dễ dàng nhập cuộc
Không lâu, Ta thông suốt pháp này
Một cách mau chóng, chẳng chầy.
Nếu như là kẻ có đầy ‘cái tôi’
Thường múa mép khua môi nói giỏi
Thời Ta nói giáo lýởđây
Của kẻ trí, của bậc Thầy
( Trưởng Lão, Thượng Tọa sâu dày cao minh )
Ta cho rằng chính mình cũng ví
Như kẻ trí, Trưởng-lão các vì.
Ta thấy, biết và tự tri
Này Tỷ Kheo Chúng ! Ta suy nghĩ là :
“ Úc-Đa-Ka Ra-Ma-Pút-Tá
Tuyên bố pháp kết quả của mình
Không phải chỉ vì lòng tin
‘Sau khi tự chứng và mình tự tri
Tựđạt thì ta mới an trú’
Chắc chắn ông vào đủ mọi thời
Biết pháp, thấy pháp này rồi
Nên mới an trúở nơi pháp này ”.
Thế rồi Ta đi ngay đến chỗ
Úc-Đa-Ka đang ở trong nhà.
Sau khi đến, Ta ôn hòa
Thưa Úc-Đa-Ká Ra-Ma-Pút-Tà :
– “ Hiền-giảÚc-Đa-Ka ! Pháp ấy
Theo tôi thấy, có phải tự ngài
( Công năng tu tập lâu dài )
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 377
Mà ngài tự chứng do ngài tự tri,
Tựđạt, đi tuyên ngôn pháp ấy ? ”.
Được hỏi vậy, ông đáp vềđiều
Trong câu hỏi Ta vừa nêu
Làđã tuyên bố mục tiêu hành trì
Đạt Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ(1)
Các Tỷ Kheo ! Ta tự nghĩ là :
“ Không phải chỉ có Ra-Ma
Có lòng tin tưởng, mà Ta cũng đồng,
Không phải chỉ cóông tinh tấn
Ta cũng có tinh tấn tối đa,
Không phải chỉ có Ra-Ma
Có niệm, định, tuệ – mà Ta cũng đồng
Vậy Ta hãy gắng công cố vượt
Chứng cho được pháp của ông ta
Mà chính ông Úc-Đa-Ka
Tuyên bố tự chứng do đà tự tri
Và tựđạt, tức thì an trú’.
Các Tỷ Kheo ! Tự chủ hành trì
Không lâu, sau khi tự tri
Tự chứng, tựđạt pháp đây cấp kỳ
Đạt Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ
Và an trú trong pháp như vầy.
Ta đi đến chỗ vị này
( Ra-Ma-Pút-Tá ) nói ngay điều là :
– “ Hiền-giảÚc-Đa-Ka ! Có thiệt
Ngài tự biết, tự chứng, đạt ngay
______________________________
(1) : Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ :
Naivasamjnànàsamjnàyatana .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 378
Vàđã tuyên bố pháp này
Chỉ đến mức độ như vầy phải không ? ”.
– “ Vâng, Hiền-giả ! Chỉ trong mức độ
Tưởng Xứ Phi Tưởng Phi Phi ! ”.
– “ Hiền-giả ! Chính tôi hiện thì
Đãđạt mức độ cũng y như vầy ! ”.
– “ Thật khéo lợi ích thay điều ấy !
Cho chúng tôi được thấy ởđây
Một đồng-phạm-hạnh như ngài
Cũng đã chứng đạt pháp này, trú an
Cùng ngang hàng với tôi tất cả.
Pháp tôi biết, Hiền-giả cũng rành
Pháp Hiền-giả biết, tôi rành
Tôi làm sao, Hiền-giả thành giống tôi
Hiền-giả thế nào, tôi cũng vậy.
Vậy ngài hãy an trụ tại đây
Cùng tôi chăm sóc chốn này
Là một Hội Chúng đủ đầy thuận duyên ”.
Các Tỷ Kheo ! Ta liền suy nghĩ :
Úc-Đa-Ka là vị Thầy ta
Lại đặt đệ tử là Ta
Ngang hàng với họ, vốn làĐạo Sư,
Trọng ta như tôn sùng tối thượng.
Nhưng rồi Ta suy tưởng tức thì :
“ Pháp này không hướng yểm ly
Không hướng đoạn diệt, không vì ly tham
Không hướng đến tịnh an, thượng trí
Không trực chỉ Giác ngộ, Niết-bàn
Mà chỉđưa đến dở dang
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 379
Phi Tưởng Phi Phi Tưởng, ngang nơi này.
Các Tỷ Kheo ! Ta đây quyết định
Là ta không tôn kính pháp này
Rồi quyết từ bỏ pháp này,
Ta đã từ giả vị Thầy thứ hai.
* * *
Các Tỷ Kheo ! Chẳng lay chí nguyện
Tìm cái gì chí thiện, minh quang
Vô thượng tối thắng tịnh an
Tầm cầu đạo lộ hoàn toàn tinh hoa
Ta đến Ma-Ga-Tha vương quốc
( Cũng là nước tên Ma-Kiệt-Đà )
Tuần tự du hành trải qua
Đến rừng U-Rú-Vê-Là(1) không xa
( Tức Ưu-Lâu-Tần-Loa ) khảái
Một địa điểm thoải mái, hiền hòa
Ni-Liên – Nê-Ranh-Cha-Ra (2)
Một con sông nhỏ chảy qua bên đàng
Có một chỗ lội ngang giòng nước
Thật tiện lợi, tạo được lối sang.
Xung quanh có những ngôi làng
Tiện bề khất thực, dễ dàng cho Ta.
Với ý nghĩ thoáng qua như vậy
Ta nhận thấy hợp với mong cầu
Đủ cho thiện-nam-tử nào
Có thể tinh tấn đạt mau ước nguyền.
Các Tỷ Kheo ! Ta liền ngồi xuống
Tỉnh tọa với ý muốn thoáng qua
Chọn nơi ấy, và nghĩ là :
______________________________
(1) : Uruvela – Ưu-Lâu-Tần-Loa . (2) : Sông Ni Liên – Neranjara .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 380
“ Quả thật vừa đủ để ta tinh cần ”.
( Giác ngộ )
Các Tỷ Kheo ! Luần quần mỏi mệt
Thấy tự mình ‘bị chết, bệnh, sanh’
‘Bị sầu, ô nhiễm, già’ nhanh.
Tầm cầu không bệnh, không sanh, không già
Không chết và không sầu tìm kiếm
Tìm cầu không ô nhiễm hoàn toàn
Vô thượng thanh tịnh vui an
Khỏi các khổách, Niết-bàn thăng hoa.
Và tri kiến nơi Ta đã khởi
Sự giải thoát đã tới với Ta
Không bị dao động xảy ra
Nay là đời sống của Ta cuối cùng
Sự tái sanh cáo chung, chấm dứt
Đắc lập tức Hữu-dư Niết-bàn.
Muốn chuyển pháp độ nhân gian
Nhưng rồi Ta chợt nghĩ sang điều là :
‘ Những pháp ấy thật là sâu kín
Khó thấy, chứng, tịch tịnh, mỹ miều
Rất là vi diệu, cao siêu
Ngoài tầm lý luận, vượt điều nghĩ suy
Được tuyên thuyết thắng tri, hoàn mỹ
Những pháp ấy người Trí hiểu thôi
Chúng sinh tham dục nổi trôi
Ham thích ái dục, suy đồi tâm tư
Khó mà thấy được từ định lý
Mà chỉ có người trí hiểu rày :
“ Y Tánh Duyên Khởi Pháp ” này
Thật khó mà thấy tỏ ngay định đề :
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 381
Tất cả hạnh thuộc về tịch tịnh
Các sanh y được tính diệt trừ
Ái, tham đoạn tận chẳng từ
Ly dục, Ái diệt ; Chân Như Niết Bàn
Nếu nay ta vì hàng sinh chúng
Thuyết pháp lành thì cũng hoài công
Vì người nghe chẳng hiểu thông
Sẽ chuốc phiền não chứ không ích gì ! ’
Các Tỷ Kheo ! Ta vìý khác
Do duyên trên, khởi các kệ ngôn
Của đấng Phật-Đà Thế Tôn
Bất khả tư nghị Pháp môn diệu kỳ
Trước đến nay những gì diễn tiến
Chưa từng nghe nói đến kệ đây :
" Sao ta lại nói Pháp này
Mà ta suy nghiệm lâu dài, gian nan
Chánh pháp chứng ngộ khó khăn
Rất khó chứng ngộ ai hằng tham sân
Những ai Ái nhiễm xoay vần
Vô minh vây phủ không phân chánh tà
Rất khó thấy được Pháp ta
Một Pháp đi ngược giòng và thâm sâu
Huyền diệu, vi tế, nhiệm mầu
Khó thấy, khó chứng, khó vào Chân Như ".
– Các Tỷ Kheo ! Chính từ suy nghĩ
Thấy chúng sinh ý chí mỏi mòn
Không thể truyền bá Pháp môn
Ý tưởng thụ động, tâm tồn vô vi
Ta quyết định không đi thuyết pháp
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 382
Chuyển pháp luân, lợi lạc độ đời.
Đại Phạm Thiên ở cõi Trời
Sá-Hăm-Pá-Tí(1), nhờ nơi tâm mình
Nhờ tư tưởng hữu tình tương ứng
Biết được Ta đã chứng viên thông
Thích Ca Mâu Ni Thế Tôn
Nay có ý nghĩ sẽ không độ đời
Không thuyết pháp chuyển ngời Chánh Pháp
Liền than rằng : “ Đời sắp diệt vong
Thế giới tiêu hoại. Không xong !
Giáo Pháp vi diệu lại không được truyền
Chúng sinh sẽ triền miên chìm đắm
Trong luân hồi thăm thẳm vô minh ”.
Rồi như lực sĩ tạo hình
Duỗi hay co lại tay mình dễ thay
Đại Phạm Thiên vị này biến mất
Khỏi Phạm cung ; hiện rất diệu kỳ
Ở trước mặt Ta tức thì
Đắp y vai trái, chân quỳ, chắp tay
Hướng Như Lai thỉnh cầu tha thiết :
– “ Bạch Thế Tôn ! Hãy thuyết pháp lành
Để cho muôn loại chúng sanh
Thừa ân pháp nhũ trọn lành nhuận thân
Có chúng sinh bụi trần ít phủ
Sẽ nguy hại, mãi trụ trầm luân
Nếu Phật không chuyển pháp luân
Không nghe chánh pháp, suối nguồn Từ bi.
Nếu được nghe, hành trì chân chính
______________________________
(1) : Đại Phạm Thiên Sahampati .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 383
Những người này thâm tín đạo mầu
Sẽ được lợi lạc thâm sâu
Vô minh, phiền não sẽ mau đoạn trừ ”.
Các Tỷ Kheo ! Rồi từ vịấy
Một bài kệ như vậy nói ra :
“ Xưa kia tại Ma-Ga-Tha
Có pháp bất tịnh hiện ra nơi này
Pháp do tâm cấu uế đầy
Do suy tư chẳng thẳng ngay tác thành
Hãy mở tung, mở rộng nhanh
Cánh cửa bất tử sẵn dành chúng sanh
Hãy để họ nghe Pháp lành
Do bậc Giác ngộ tịnh thanh trình bày
Như đứng trên tảng đá này
Đỉnh núi cao tột trong mây trập trùng
Người đứng nhìn xuống bao dung
Chúng sinh quần tụ, khốn cùng, nguy tai.
Cũng vậy, Ôi, Thiện Thệ Ngài !
Là bậc Biến Nhãn khắp đầy thế gian
Leo lên lâu đài ngút ngàn
Xây bằng Chánh Pháp vẹn toàn thâm sâu
Bậc Thoát Ly mọi muộn sầu
Nhìn xuống sinh chúng khổđau dẫy đầy
Sinh già chi phối từng ngày
Sầu khổáp bức chẳng giây nào ngừng
Đứng lên, hỡi vị Anh Hùng
Bậc Chiến Thắng, được tôn xưng chiến trường
Trưởng đoàn lữ khách kiên cường !
Bậc Thoát Ly khỏi, chẳng vương nợ nần
Hãy đi khắp cả thế gian
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 384
Bậc Chánh Đẳng Giác, Từ-hàng Thế Tôn !
Hãy thuyết vi-diệu-pháp-môn
Người nghe sẽ hiểu Pháp tôn quý này ”.
Chuyện khiến Như Lai liền nhận thấy
Tâm chân thành của Đại Phạm Thiên
Ta dùng Phật nhãn quán duyên
Thấy có nhiều hạng, chẳng tuyền giống nhau
Hạng nhiễm nhiều, lún sâu trần cấu
Hạng nhiễm ít phiền não bụi trần
Hạng lợi căn, hạng độn căn
Có hạng thuận tánh, có hàng nghịch tâm
Hoặc dễ dạy ; tánh thâm khó dạy
Một số ít nhận thấy hiểm nguy
Tái sinh cõi chẳng ra gì
Hoặc nguy hiểm của hành vi lỗi lầm.
Như trong đầm đầy sen tươi thắm
Hoa sen xanh, sen trắng, sen hồng
* Nhiều hoa sinh ở nước trong
Lớn lên dưới nước, không mong vươn dài
Không thể chòi lên trên mặt nước,
* Nhiều hoa khác vươn được lên trên
Lém đém mặt nước làm nền,
* Nhiều hoa từ nước vượt lên cao vời
Không đẫm nước, rồi thời khoe sắc
Tỏa hương thơm đi khắp nơi nơi.
Cũng vậy, chúng sinh trong đời
Có kẻ mãi mãi đắm nơi não phiền,
Cũng nhiều kẻ nhân duyên có được
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 385
Cố vươn lên , chưa vượt khổ sầu,
Có người lợi căn thâm sâu
Dễ dàng thấu hiểu Pháp mầu được nghe.
Giáo Pháp để chở che , mang lại
Sự lợi lạc, thanh thái thân tâm
Ta phải thuyết pháp cao thâm
Pháp luân thị chuyển, đọa trầm vĩnh ly ”.
Các Tỷ Kheo ! Sau khi suy nghĩ
Xuyên suốt kỹ, Ta đã trả lời
Đại Phạm Thiên của cõi Trời
Với bài kệ ngắn đồng thời tuyên ngôn :
" Cửa bất diệt đã mở toang
Hỡi ai nghe Pháp hoàn toàn cao minh
Từ bỏ tà kiến của mình
Thực hành chánh đạo an bình viên thông.
Trước vì sợ chỉ hoài công
Mệt mỏi vì chúng sinh không hiểu gì.
Đại Phạm Thiên ! Hãy tường tri
Nay Ta gióng trống Pháp vì chúng sanh ".
Các Tỷ Kheo ! Sá-Hăm-Pá-Tí
Đại Phạm Thiên có ý tưởng là :
“ Chính ta mở đường thuận ra
Nên Thích Ca Phật trải qua hoằng truyền ”.
Đại Phạm Thiên kính thành lễ Phật
Hữu nhiễu (1) xong, lập tức biến ngay.
.
Rồi Ta có suy nghĩ này :
“ Ta sẽ thuyết pháp trình bày cho ai ?
_______________________________
(1) : Theo phong tục Ấn Độ xưa, khi từ giã bậc đáng kính trọng,
người ta chắp tay đi quanh vị ấy ba vòng theo hướng tay mặt .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 386
Chánh Pháp này đầu tiên mau hiểu ?
Vị tiêu biểu Ta nghĩ đến là
A-La-Ra Ka-La-Ma
( Ta đã thọ giáo trải qua lần đầu )
Bậc trí thức học sâu biết rộng
Vịđáng trọng, sáng suốt, đa văn
Đã sống ít nhiễm bụi trần
Ta hãy thuyết pháp chánh chân nhiệm mầu,
Ka-La-Ma sẽ mau thấu rõ ”.
Các Tỷ Kheo ! Bỗng có Chư Thiên
Đến Ta, vịấy nói liền :
“ Bạch Phật ! Thật chẳng có duyên tương phùng !
Ka-La-Ma mệnh chung tuần trước
Bảy ngày rồi, chẳng được nghe Ngài ! ”.
Ta nghĩ : “ Thật đáng tiếc thay !
Một thiệt hại lớn cho ngài này thôi.
Nếu nghe pháp này, thời vịđó
Mau hiểu rõ thâm nghĩa diệu huyền
Thật là người thiếu phước duyên
Không được thính pháp mãn viên Bồ đề ”.
Rồi Ta liền nghĩ về Tôn-giả
Úc-Đa-Ká Ra-Má-Pút-Ta :
“ Vị này trí thức sâu xa
Đa văn, sáng suốt trải qua mọi phần
Sống ít nhiễm bụi trần phức tạp
Ta hãy thuyết bài pháp đầu tiên
Vị này nghe pháp uyên nguyên
Mau hiểu Chánh Pháp vô biên nhiệm mầu ”.
Nhưng Chư Thiên lại mau hiện đến
Báo lại rằng có chuyện xảy ra :
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 387
Vịấy mệnh chung hôm qua.
Ta nghĩ : “ Thiệt hại thật là thậm đa
Cho Ra-Má-Pút-Ta vịđó
Nếu nghe pháp, hiểu rõ sâu xa.
Các Tỷ Kheo ! Thế rồi Ta
Tiếp tục suy nghĩ ai là hữu duyên
Được nghe pháp đầu tiên Ta thuyết ?
Ai mau hiểu chi tiết pháp Từ ?
Nhớ lại nhóm Kiều-Trần-Như
Năm vị hạ thủ công phu tu hành
Đã theo Ta, chân thành hầu cạnh
Khi Ta tu khổ hạnh tối đa.
Năm vịấy đã lìa xa,
Nay năm vịấy trú qua nơi nào ?
Với thiên nhãn thanh cao thuần tịnh
Ta thấy họ an tịnh tu trì
Tại xứ Ba-Ra-Na-Si (1)
( Tức Ba-La-Nại ), phạm vi gần thành
Vườn Lộc Uyển tu hành ròng rã
I-Si-Pa-Ta-Ná(2) một miền
( ‘Chư Thiên Đọa Xứ’, tên riêng ) .
(Khai giảng Chánh Pháp )
U-Ru-Vê-Lá(3) mãn viên cả rồi
Ta lên đường đến nơi Lộc Uyển
Trên đường đi, diện kiến vời Ta
Một người tên U-Pá-Ka (4)
Tà mạng ngoại đạo, thấy Ta trên đàng
______________________________
() : Baranasi – Ba-La-Nại . (2) : Isipatana .
(2) : Uruvela (Ưu-Lâu-Tần-Loa )
(3) : Tà mạng ngoại đạo tên Upaka .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 388
Vịấy đã dừng ngang và nói :
“ Các căn ngài sáng chói, nhuận tươi
Diện mạo Hiền-giả tuyệt vời
Thanh tịnh, tinh khiết, sáng ngời, uy nghi
Mục đích gì xuất gia như vậy ?
Ai là Thầy ? Chỉ dạy những gì ?
Các Tỷ Kheo ! Ta tức thì
Nói lên bài kệ huyền vi trả lời :
“ Ta, bậc Toàn Thắng muôn nơi
Nhất Thiết Trí, bậc thảnh thơi lộđồ
Hết thảy pháp, không nhiễm ô
Hết thảy các pháp xô bồ xả ly
Sống chân giải thoát, uy nghi
Đoạn tận khát ái mọi thì mọi nơi
Như vậy Ta tự giác rồi
Còn phải y chỉ vào nơi ai nào ?
Ta không cóĐạo Sư nào
Tự mình giác ngộ, nương vào tự thân
Giữa thế giới cả Thiên, Nhân
Chẳng ai có thể sánh bằng với Ta
Ứng Cúng, Vô thượng Phật Đà
Chánh Đẳng Chánh Giác đạt qua tự mình
An tịnh, thanh thoát quang minh
Chuyển bánh xe Pháp ; hành trình ra đi
Ta đến tại Thành Ka-Si
Gióng trống bất tử chỉ vì độ sinh
Thế giới mù lòa vô minh
Nhờ trống Pháp, bỗng giật mình tỉnh mê.
Ta, bậc Thắng Giả thuộc về
Đã chứng Lậu-tận, trừ mê dứt tà
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 389
Ác pháp, nhiếp phục bởi Ta
Ta là vôđịch, U-Pa-Ka này ! ”.
Các Tỷ Kheo ! Nghe vầy chăm chú
Tà mạng ngoại đạo Ú-Pá-Ka
Nói rằng : “ Hiền-giả nói ra
Tự xưng như vậy, thật là thần tiên
‘Bậc Chiến Thắng vô biên Vô Tận’
Mong rằng sự việc vẫn như vầy ”.
Nói xong, U-Pá-Ka này
Lắc đầu rồi gã rẽ ngay đường mòn.
Các Tỷ Kheo ! Để tròn chí nguyện
Khiến Pháp luân thị chuyển độ đời
Ta tuần tựđi đến nơi
Ba-Ra-Na-Sí , vào thời Vườn Nai
Năm Khất Sĩ lúc này ở đấy
Khi nhìn thấy Ta đến từ xa
Đã cùng nhau thỏa thuận là :
“ Nay Sa-môn Gô-Ta-Ma đến rồi !
Ông ta trở lại đời sung túc
Không như lúc khổ hạnh tinh cần
Sống đời đầy đủ mọi phần
Chớ nên đảnh lễ dưới chân vị này
Chớ đứng dậy, tiếp ngay y bát
Dành một chỗ nào khác ởđây
Để nếu muốn, thì vị này
Sẽ ngồi ở đấy, đừng ai nói gì ! ”.
Các Tỷ Kheo ! Nhưng khi Ta tới
Năm Khất Sĩđã vội đứng lên
Không giữđúng thỏa thuận trên
Người thì tiếp bát, kẻ bèn lăng xăng
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 390
Sắp đặt phần chỗ ngồi trang trọng
Người tự động đem nước rửa chân
Nhưng năm vị vẫn khăng khăng
Gọi Ta tên tộc, hay bằng xưng hô
‘A-Vu-Sô’ (1) tức là ‘Hiền-giả’
Hay ‘Đạo-Hữu’, cách quá tầm thường.
Các Tỷ Kheo ! Khi nghe tường
Ta bảo với họ kỷ cương phải gìn :
“ Các Khất Sĩ ! Hãy đình chỉ gọi
Bằng cách gọi Như Lai bằng tên
Hay dùng ‘Hiền-giả’ gọi lên
Như Lai nay phải gọi tên Phật Đà
Chánh Đẳng Giác, Đại A-La-Hán (2)
Hãy lắng nghe viên mãn Pháp lành
Pháp bất tửđã chứng thành
Ta sẽ giảng dạy, thuyết rành Pháp minh.
Nếu tự mình sống theo khuyến giáo
Không bao lâu chứng đạo huyền vi
Tự chứng, tựđạt, tự tri
Ngay trong hiện tại, những gì cao siêu.
Là mục tiêu vô thượng phạm hạnh
Thiện-nam-tử chân chánh, vững tin
Xuất gia từ bỏ gia đình
Một lòng hướng đến, tự mình trú an ”.
_________________________________
(1) : Avuso . (2) : Mười danh hiệu được xưng tụng Đức Phật : Araham ( Ứng Cúng ) , Sammàsambuddho ( Chánh Biến Tri hay Chánh Đẳng Chánh Giác) , Vijjàcaranasampanno ( Minh Hạnh Túc ) , Sugato (Thiện Thệ ), Lokavidù (Thế Gian Giải ), Anuttaro ( Vô Thượng Sĩ ), Purisadammasàrathi ( Điều Ngự Trượng Phu ),
Satthàdevamanussànam ( Thiên Nhân Sư ) , Buddho ( Phật hay Phật-Đà ), Bhagavà ( Thế Tôn ) .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 391
Nghe rõ ràng điều Ta vừa nói
Năm Khất Sĩ liền hỏi như vầy :
“ Hiền-giả Gô-Ta-Ma này !
Trước đây nếp sống của Ngài trải qua
Với cách tu tối đa khổ hạnh
Mà Ngài không chứng Thánh-phẩm chi
Không chứng Pháp siêu nhân gì
Tri kiến, thù thắng xứng vì Thánh đây !
Thì làm sao đến nay Hiền-giả
Với nếp sống khác lạ như vầy
Từ bỏ tinh tấn miệt mài
Trở lui đời sống đủ đầy tiện nghi,
Thì cách chi mà Ngài có thể
Chứng được Pháp triệt để, siêu nhân ?
Tri kiến, thù thắng vô ngần
Xứng đáng bậc Thánh như phần thuyết ra ? ”.
Các Tỷ Kheo ! Nghe qua điều đó
Ta nói với nhóm họ như vầy :
“ Này các Khất Sĩ ! Nghe đây !
Như Lai không sống đủ đầy tiện nghi
Không từ bỏ hành trì tinh tấn
Không trở lui hưởng tận đủ đầy
Hãy nghe, các Khất Sĩ này !
Đại A-La-Hán, Như Lai đạt thành
Chánh Đẳng Giác trọn lành Thiện Thệ,
Các ông phải nên để tâm vào
Lóng tai nghe Pháp thanh cao
Sống đúng lời dạy, hiểu sâu, thực hành
Nếu chân thành sống theo khuyến giáo
Không bao lâu chứng đạo huyền vi
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 392
Tự chứng, tựđạt, tự tri
Ngay trong hiện tại, những gì cao siêu.
Là mục tiêu vô thượng phạm hạnh
Thiện-nam-tử chân chánh, vững tin
Xuất gia từ bỏ gia đình
Một lòng hướng đến, tự mình trú an ”.
Lần thứ hai, vốn mang thành kiến
Năm vị vẫn nêu chuyện như trên
Không tin Ta đã trở nên
Bậc Chánh Đẳng Giác, giáo truyền Pháp minh.
Ta giải thích tận tình việc ấy
Và nhắc lại quả vị mà Ta
Đã chứng Chánh Giác, Phật Đà
Chuyển khai Giáo Pháp độ tha cứu đời.
Năm Khất Sĩ chẳng dời thiên kiến
Lần thứ ba nêu chuyện đã qua
Rằng hành khổ hạnh tối đa
Còn chưa chứng đắc nữa là như nay.
Ta nhìn các vị này, hỏi họ :
– “ Từ trước nay Ta có nói là
Ta đã chứng quả Phật Đà
Chánh Đẳng Giác,nguyện độ tha hoằng truyền?”
Năm vị liền suy tư ngẫm nghĩ
Rồi hoan hỷ đổi thái độ ngay
Chắp tay thưa Ta như vầy :
– “ Kính bạch Đại Giác ! Xưa rày trải qua
Thìđúng là chưa từng nghe, thấy
Ngài đã từng nói vậy bao giờ ”.
– “ Nay các ông dứt nghi ngờ
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 393
Lóng tai nghe kỹ trong cơ hội này
Pháp bất tử trình bày, thuyết giảng
Do một bậc viên mãn Phật Đà
Bậc Chánh Đẳng Giác thuyết ra
Sống đúng lời dạy sâu xa, thực hành
Nếu chân thành sống theo khuyến giáo
Không bao lâu chứng đạo huyền vi
Tự chứng, tựđạt, tự tri
Ngay trong hiện tại, những gì cao siêu.
Là mục tiêu vô thượng phạm hạnh
Thiện-nam-tử chân chánh, vững tin
Xuất gia từ bỏ gia đình
Một lòng hướng đến, tự mình trú an ”.
Các Tỷ Kheo ! Sẵn sàng tâm chí
Năm Khất Sĩ chấp nhận vâng theo,
Trở thành năm vị Tỷ Kheo
Khép mình tuân thủ sống nghèo độc cư.
Năm vị Kiều Trần Như từđó
Chuyên chú nghe, lảnh thọ Pháp mầu
( Suốt trong ba tháng hạ đầu )
Phân chia thời khắc với nhau hòa hài :
Nếu hôm nay Tỷ Kheo hai vị
Ngồi nghe Pháp cao quý huyền vi
Ba vị Tỷ Kheo kia đi
Trì bình khất thực phạm vi các làng
Đồăn đó được mang chia sẻ
Cho sáu vịđủ để nuôi thân.
Ngày hôm sau lại tới lần
Ba vị nghe Pháp quý trân Đạo vàng
Hai vị kia vào làng khất thực
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 394
Đem vật thực chia cả sáu người.
Cứ thế đều đặn các thời
Bốn pháp Thánh Đế(1) siêu vời thuyết ra.
Các Tỷ Kheo ! Trải qua ba tháng
Ta thuyết giảng, khuyến giáo thực hành
Năm vị Tỷ Kheo thuần thành
Suy gẫm từ trước, tự mình ‘bị sanh’
Lại tầm cầu ‘bị sanh’ như vậy.
Tự mình thấy ‘bị già’, ‘bịđau’
Tự mình ‘bị chết’, ‘bị sầu’
Tự ‘bịô nhiễm’, tìm cầu trải qua.
Tự ‘bị già’ , ‘bị già’ tìm kiếm
Tự ‘bịđau’ tìm kiếm ‘bịđau’
‘Bị sầu’ tìm kiếm ‘bị sầu’
Tự ‘bịô nhiễm’ tìm cầu ‘nhiễm ô’ .
Sau khi đã biết vô tự sự
Những nguy hại của sự ‘bị sanh’
‘Bị già’, ‘bị chết’ hoành hành
‘Bị sầu’, ‘bị chết’, ‘bị phần nhiễm ô’.
Phải suy nghĩ : “ Sao hồ đồ vậy ?
Tại sao ta như vậy thực hành ?
Nên họđã chấn chỉnh nhanh
Tầm cầu không bệnh, không sanh, không già,
Không chết và không sầu tìm kiếm
Tìm cầu không ô nhiễm hoàn toàn
Vô thượng thanh tịnh vui an
_________________________________
(1) : Bài pháp đầu tiên Đức Phật thuyết ra cho năm vị nhóm
Kiều-Trần-Nhưđược gọi là Kinh Chuyển Pháp Luân ( Dhamma-
cakkappavattana sutta ) mà trọng tâm giảng về Tứ Diệu Đế hay
Tứ Thánh Đế ( Cattu Ariyasacca ).
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 395
Khỏi các khổách, Niết-bàn tịnh yên.
Tri và kiến khởi lên nơi họ :
“ Sự giải thoát ta cóởđây
Không bị dao động, lung lay
Thức gì được hiện khởi ngay như vầy
Đều quy ngay là đời sống cuối
Không luân hồi trong chuỗi tái sanh ”.
( Năm Dục )
Các Tỷ Kheo ! Phải hiểu nhanh
Năm dục tăng trưởng chẳng lành là chi ?
Sắc do mắt tức thì nhận thức
Là khả lạc và thực đáng yêu
Hấp dẫn, kích thích dục nhiều.
Tiếng do tai nhận thức điều du dương,
Mũi nhận thức các hương thơm nức,
Vị do lưỡi nhận thức ngon lành,
Xúc do thân cảm xúc nhanh,
Khảý, khả lạc, trở thành đáng yêu,
Hấp dẫn nhiều, kích thích lòng dục
Cả năm dục tăng trưởng làđây !
Này các Tỷ Kheo ! Như vầy
Sa-môn, Phạm-chí nào hay mê lầm
Bị trói buộc đắm tham mọi lúc
Bởi ngũ dục trưởng dưỡng nói trên.
Không thấy nguy hại hiện tiền
Không biết là họ phải liền xuất ly
Khỏi ngũ dục tức thì như vậy.
Mà trái lại thọ dụng dục sâu
Những vịấy phải hiểu mau :
“ Các người nay đã rơi vào họa tai
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 396
Gặp bất hạnh, dưới tay khuynh loát
Theo ý muốn của Ác Ma ngay ! ”.
Các Tỷ Kheo ! Thí dụ vầy :
Trong rừng, đang sống với bầy nai kia
Một con nai do lìa đàn ấy
Bị sập bẫy, nằm xuống kêu la
Con nai ấy cần hiểu là :
“ Nó gặp bất hạnh, thật là họa tai
Bị những tay thợ săn sử dụng
Theo ý muốn bọn chúng mà thôi !
Khi người thợ săn đến nơi
Con nai không thể chạy rời nơi đây.
Các Tỷ Kheo ! Việc này cũng tỉ
Các Sa-môn, Phạm-chí lầm sai
Bị trói buộc, bị mê say
Bị tham đắm ngũ dục đây sâu dày
Không thấy rằng điều này nguy hại
Không biết rõ là phải xuất ly
Khỏi ngũ dục này tức thì.
Mà thọ dụng ngũ dục nguy hại này,
Như con nai trong rừng sập bẫy
Các vị cũng sập bẫy mê tà
Bị sai khiến bởi Ác Ma
( Nên cứ dấn bước đường tà lối ma ).
Các Tỷ Kheo ! Các Sa-môn khác
Hay Bàn-môn an lạc thân tâm
Không bị trói buộc, đắm tham
Không mê say dục cả năm điều này,
Thấy nguy hại dẫy đầy của chúng
Biết xuất ly khỏi chúng rất cần.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 397
Những vịấy phải hiểu rằng :
“ Các người không bị lôi phăng tức thời
Sự bất hạnh, không rơi vào đó
Không rơi chỗ tai họa khốn cùng,
Giống như con nai trong rừng
Không bị sập bẫy, ung dung vô ngần
Không bịđám thợ săn sử dụng
Theo ý muốn bọn chúng mọi thời,
Khi người thợ săn đến nơi
Con nai chạy mất, và rồi bình an .
Các Tỷ Kheo ! Hoàn toàn vô ngại
Ví như nai sống tại khu rừng
Đi qua đi lại trong rừng
An tâm đi, đứng rồi dừng, nằm yên.
Tại sao vậy ? Vì nguyên nhân chính
Nó không dính bẫy sập thợ săn.
Cũng vậy, các Tỷ Kheo Tăng !
Tỷ Kheo ly dục và hằng vĩnh ly
Ác thiện pháp, tức thì diệt mất
Chứng, trú thật vào Đệ nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc, tịnh yên
Sanh do ly dục, có nguyên tứ, tầm.
Các Tỷ Kheo ! Tinh cần chân thật
Là vị làm mù mắt Ác Ma
Diệt mọi vết tích gần xa
Vượt khỏi tầm mắt Ác Ma đọa trầm.
– Rồi Tỷ Kheo diệt tầm diệt tứ
Chứng và trú vào Thiền thứ hai
Trạng thái đạt hỷ lạc ngay
Không tầm, không tứ, do rày định sanh
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 398
Và nội tĩnh nhất tâm như vậy.
Nên gọi là vịấy trải qua
Làm cho mù mắt Ác Ma
Vượt khỏi tầm mắt Ác Ma hận thù!
– Vị Phích-Khu (1) ly hỷ trú xả
Chánh niệm, cả tỉnh giác đủ đầy
Thân cảm sự lạc thọ ngay
Mà các bậc Thánh hiền đầy tinh hoa
Đã gọi là ‘xả niệm lạc trú’,
Chứng và trú vào Thiền thứ ba .
Đã làm mù mắt Ác Ma
Vượt khỏi tầm mắt Ác Ma hận thù !
– Vị Phích-Khu xả lạc, xả khổ
Diệt hỷưu, cảm thọ trước đây
Chứng, trú Thiền thứ tư ngay
Xả niệm thanh tịnh, không rày khổ, vui.
Như vậy, không dể duôi, biếng nhác
Tỷ Kheo đạt cả bốn Thiền-na (2)
Làm cho mù mắt Ác Ma
Vượt khỏi tầm mắt Ác Ma hận thù.
– Lại nữa, vị Phích-Khu đã nói
Vượt lên mọi Sắc tưởng ởđây
Diệt mọi chướng-ngại-tưởng này
Không tác ý dị tưởng ngay mọi điều.
Vị Tỷ Kheo đăm chiêu tự nghĩ :
‘Hư không này đích thị vô biên’
Chứng, trú Xứ Không Vô Biên (3)
_________________________________
(1) : Bhikkhu phiên âm là Tỳ-Khưu hay Tỷ-Kheo, nghĩa làKhất-sĩ.(2) : Jhàna : phiên âm là Thiền-na tức là Thiền định .
(3) : Không Vô Biên Xứ ( Akàsànantàyatana )
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 399
– Rồi vượt mọi Không-vô-biên Xứ liền
Nghĩ : ‘Thức là vô biên, vô cực
Chứng và trú Xứ Thức Vô Biên (1)
– Vượt mọi Xứ Thức-vô-biên
Nghĩ rằng : ‘Không có hiện tiền vật chi’
Chứng tức thì Vô Sở Hữu Xứ(2)
Rồi trú Xứ Vô Sở Hữu này.
Sau khi chứng, trúởđây
Tỷ Kheo lại vượt đến ngay tức thì
– Nơi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ(3)
Chứng và trú vào Tưởng Xứ này.
– Vượt lên, chứng và trú ngay
Diệt Thọ Tưởng Định . Lành thay ! Vị này
Được gọi đây Tỷ Kheo chứng đắc
Sau khi thấy mọi vật rõ ràng.
Với trí tuệđạt minh quang
Diệt trừ lậu-hoặc, tịnh an từ hòa
Làm mù mắt Ác Ma quỷ quyệt
Mắt Ma Vương đoạn tuyệt, mù lòa
Không còn dấu vết lộ ra
Vượt khỏi tầm mắt Ác Ma hoàn toàn .
Đã vượt khỏi thế gian triền phược
Mọi tham trước dứt bỏ tức thì
An tâm vịấy đứng, đi,
Ngồi, nằm – cả bốn oai nghi cũng đều.
Vì sao vậy ? Tỷ Kheo Ta nói
______________________________
(1) : Thức Vô Biên Xứ ( Vinnànancàyatana ).
(2) : Vô Sở Hữu Xứ (Àkimcanyayatana ).
(3) :Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ (Naivasamjnànàsamjnàyatana).
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 26 : THÁNH CẦU * MLH – 400
Đã vượt khỏi tầm tay Ác Ma.
( Nỗ lực vịấy trải qua
Mục đích đãđạt thật là vinh quang )”.
Nghe Thế Tôn nghiêm trang thuyết giảng
‘Kinh Thánh Cầu’ viên mãn hoàn toàn
Các Tỷ Kheo trong đạo-tràng
Hoan hỷ tín thọ lời vàng Thế Tôn ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 26 : THÁNH CẦU –
ARIYAPARIYESANÀ Sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D206092028.-%3B)