TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập IV
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
144. Kinh GIÁO GIỚI CHANNA
( Channovàda sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn Giác Giả
Trú Vương-Xá – Ra-Chá-Ga-Ha (1)
Tinh Xá Vê-Lu-Va-Na (1)
(Trúc Lâm Tinh Xá cũng là nơi đây)
Gần nơi này nuôi nhiều sóc lạ
(Ka-Lanh-Đá-Ka-Ní-Vá-Pa). (2)
Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Ta (3)
Lúc ấy cùng với Săng-Ga, như là
Đại Chu-Na (Ma Ha Chun-Đá) (3)
Hay Tôn-giả Chanh-Ná (Xiển-Đà) (3)
Cùng trú Ghít-Chá-Ku-Ta (4)
(Linh Sơn & Linh Thứu cũng là nơi đây).
Tại nơi này, Tôn-giả Chanh-Ná
Bị bệnh nặng và quá đớn đau.
Nghe tin vị Pháp-hữu đau
Ngài Xá-Lợi-Phất ngay sau tọa thiền
Vào buổi chiều, ngài liền đứng dậy
___________________________
(1) : Thành Vương Xá – Rajagaha – thuộc vương quốc Magadha
của vua Bình Sa Vương hay Tần-Bà-Sa-La (Bimbisara). Tại
đây Vua đã dâng cúng Đức Phật ngự viên Trúc Lâm để thành
lập Trúc Lâm Tinh Xá (Veluvanavihàra).
(2) : Chỗ nuôi dưỡng sóc Kalandakanivapa.
(3) : Các Tôn-giả Sariputta – Xá-Lợi-Phất; MahàCunda – Đại
Chu-Na; Channa – Xiển-Đà.
(4) : Núi Linh Thứu hay Kỳ-Xà-Quật – Gijjhakuta.
Rồi đi lại nơi vị tên là
Tôn-giả Ma-Ha-Chun-Đa
Rủ vị Tôn-giả đi qua cùng mình
Thăm bệnh tình Chanh-Na Tôn-giả,
Vị ấy đã đồng ý đi qua.
Sau khi gặp vị Chanh-Na
Nói lên lời chúc an hòa mến thân
Rồi ân cần một bên ngồi kế.
Vị trí tuệ Sa-Rí-Pút-Ta
Nói với Tôn-giả Chanh-Na :
– “ Pháp-hữu Hiền-giả Chanh-Na ! Mong là
Hiền-giả hãy vượt qua bệnh nặng,
Hãy kham nhẫn, chịu đựng cơn nguy.
Mong rằng khổ thọ giảm đi,
Không gia tăng nữa, chuyển di cấp kỳ ”.
– “ Thưa Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Tá !
Cơn trọng bệnh hành hạ âm thầm
Không thể chịu đựng, nhẫn kham
Sự thống khổ ấy biết làm chi đây ?
Gia tăng hoài, không hề giảm thiểu
Không thể chịu đựng nỗi cơn đau,
Tôi muốn đem một con dao
Tôi không thiết sống, muốn mau chết liền ”.
– “ Này Hiền-giả ! Chớ nên nghĩ thế
Hãy tiếp tục sống để tu hành
Nếu thiếu mọi món ăn lành
Tôi sẽ tìm kiếm và dành cho Sư.
Còn nếu như không có dược liệu
Tốt lành, tôi sẽ liệu tìm ra
Dành cho Tôn-giả Chanh-Na.
Nếu không có thị-giả mà đỡ nương,
Tôi sẽ thường hầu hạ Tôn-giả.
Vậy Tôn-giả chớ có nghĩ là
Đem lại dao bén sáng lòa
Để tìm chết. Hãy vượt qua hãi hùng
Hãy tiếp tục sống cùng Pháp-lữ.
Đức Điều Ngự và cả Tăng Già
Mong Sư tiếp tục sống, và
Hãy tiếp tục sống, trải qua tu trì ”.
– “ Thưa Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Tá !
Không phải là tôi đã thiếu chi
Các món ăn tốt lành gì.
Không phải thiếu dược phẩm chi mọi thời
Cũng không phải thiếu người thị-giả.
Thưa Tôn-giả ! Một thời dài lâu
Tôi đã diễm phúc được hầu
Bậc Đạo Sư có ân sâu vô lường,
Tôi đã thường khiến Ngài đẹp ý,
Không phải không vừa ý hầu Ngài.
Thưa Tôn-giả ! Thật lành thay !
Thật là thích đáng cho ai duyện lành
Được hầu hạ Cha Lành Thiện Thệ,
Hầu hạ để được phước thanh cao.
Tôi có đem lại con dao
Cũng không là phạm tội vào điều chi.
Thưa Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Tá !
Xin hãy biết, đại xá cho tôi ”.
– “ Hiền-giả Chanh-Na ! Vậy thời
Chúng tôi muốn hỏi ở nơi Sư, về
Một vấn đề đặc biệt, như thế
Thì Hiền-giả có thể thuận không ? ”.
– “ Tôn-giả ! Xin hãy hỏi thông
Khi nghe, tôi biết ý trong là gì ”.
– “ Nếu vậy thì Hiền-giả nghe rõ
Hiền-giả có xem con mắt, và
Nhãn thức, các pháp do qua
Con mắt nhận thức ngay ra : ‘Cái này
Là của tôi’ – ‘Nó là tôi’ cả
‘Cái này là tự ngã của tôi’.
Hiền giả Chanh-Na ! Đồng thời
Có xem tai, mũi, lưỡi rồi ý, thân;
Xem nhĩ & tỷ & thiệt & thân & ý thức
‘Là của tôi’ ; ‘đích thực là tôi’
‘Chính là tự ngã của tôi ?”.
– “ Thưa với Tôn-giả ! Ở nơi điều này
Tôi xem con mắt đây, nhãn thức,
Pháp do mắt nhận thức, thực ra :
‘Cái này không phải của ta’,
‘Cái này không phải là ta’, cùng là
‘Nó không là của ta tự ngã’.
Thưa Tôn-giả Sa-Rí-Pút-Ta !
Tôi cũng quán sát sâu xa
Xem tai, nhĩ thức – Mũi và lưỡi, nhân
Tỷ thức, thiệt thức – thân, thân thức
Ý, ý thức – Các pháp đều là :
‘Cái này không phải của ta’,
‘Cái này không phải là ta’, cùng là
‘Nó không phải của ta tự ngã ”.
– “ Này Hiền-giả Chanh-Ná ! Thấy gì
Cái gì Sư đã chứng tri
Trong mắt, trong nhãn thức khi lúc này
Trong các pháp mắt đây nhận thức
Mà xem mắt, nhãn thức, cùng là
Các pháp mắt nhận thức ra :
‘Cái này không phải của ta’, hay là
‘Nó không phải là ta’, hoặc giả
‘Nó không phải tự ngã của ta’.
Và này Hiền-giả Chanh-Na !
Tương tự như thế, trải qua tức thì
Thấy cái gì ? Chứng tri gì thực ?
Trong tai, trong nhĩ thức, hay là
Trong mũi, trong tỷ thức, và
Trong lưỡi, trong thiệt thức và trong thân,
Trong thân thức – Trong ý, ý thức.
Trong các pháp sáu thức nhận ra
Mà Hiền-giả nhận thức là :
‘Cái này không phải của ta’, hay là
‘Nó không phải là ta’, hoặc giả
‘Nó không phải tự ngã của ta ? ”.
– “ Thưa ngài Sa-Rí-Pút-Ta !
Vì sự diệt (Ni-Rô-Thà), chính tôi (Nigrotha)
Đã thấy rồi chứng tri diệt ấy
Trong mắt thấy, trong nhãn thức, và
Trong pháp mắt nhận thức ra,
Nên tôi đã nhận thức ra điều là :
‘Nó không phải của ta’, phủ định
‘Cái này chính không phải là ta’,
‘Không phải tự ngã của ta’.
Rồi tôi thấy ‘sự diệt’ và chứng tri.
Sự diệt ni trong tai, nhĩ thức;
Trong mũi, trong tỷ thức – cùng là
Trong lưỡi, trong thiệt thức, và
Trong thân, trong thân thức qua thuận dòng
Trong ý, trong ý thức – và tận
Các pháp sáu căn nhận thức mà
Tôi xem sáu căn & thức và
Các pháp do sáu căn mà nhận ra :
‘Nó không là của ta’, cũng vậy
‘Nó không phải là ta’, cùng là
‘Không phải tự ngã của ta ”.
Tôn-giả Ma-Ha Chun-Đà nghe qua
Liền nói với Chanh-Na Tôn-giả :
– “ Do vậy, này Hiền-giả Chanh-Na !
Lời dạy này của Phật Đà
Phải được thường trực gẫm qua hằng ngày :
“Có chấp trước, có ngay dao động,
Không chấp trước, dao động diệt tan,
Không dao động, có khinh an,
Hy cầu mất khi khinh an tức thì
Khi hy cầu (Na-Ti) không có
Thời không có khứ lai loanh quanh,
Không khứ lai, dứt tử sanh
Đời này không có khi sanh tử này
Đã dứt ngay. Đời sau không có,
Cũng không có giữa hai đời nào
Đó là đoạn tận khổ đau ”.
Hai vị Tôn-giả này sau giáo thời
Liền đứng dậy và rời nơi đấy.
Tôn-giả Chanh-Na ấy không lâu
Liền bỏ thân tứ đại mau
(Trong nghĩa đem lại con dao cho mình).
Vị Tôn-giả hiền minh đại trí
Là Sa-Rí-Pút-Tá – đi qua
Hương thất của đức Phật Đà
Đảnh lễ Đức Phật, ngồi qua bên Ngài,
Rồi Tôn-giả đem ngay sự việc
Của Chanh-Na, chi tiết thưa ra :
– “ Bạch Phật ! Tôn-giả Chanh-Na
Bị bệnh nặng, không vượt qua bệnh tình
Đã viên tịch. Nơi sinh xứ mới
Của Tôn-giả ấy tới là gì ?
Đời sống tương lai là gì ? ”.
– “ Xá-Lợi-Phất ! Có phải khi Chanh-Nà
Trước mặt ông nói ra tuyên bố
Là không có sự phạm tội chi ? ”.
– “ Bạch Phật ! Theo con nhớ thì
Có ngôi làng tộc Vách-Chi (1) mọi thì
Thuộc dòng họ hộ trì Tôn-giả
Tên ngôi làng : Búp-Bá-Chi-Ra (1)
Tại đó có những tín gia,
Gia đình, thân hữu hoặc là đồng hương
Hộ trì thường Tôn-giả Chanh-Ná
Là nơi mà Tôn giả cần thăm ”.
– “ Này Xá-Lợi-Phất ! Trọng tâm
Sự kiện Chanh-Ná cần thăm viếng, vì
Những gia đình hộ trì, thân hữu
________________________
(1) : Làng Pubbajira của dòng họ thuộc dân Nước Cộng Hòa Vajji
(Bạt-Kỳ).
Ta không nói Phích-Khú Chanh-Na
Có sự phạm tội xảy ra.
Và này Sa-Rí-Pút-Tà ! Những ai
Đã đối với thân này quăng rũ
Và chấp thủ thân khác, như vầy
Ta nói y có phạm tội ngay.
Tỷ Kheo Chanh-Ná không rày chấp chi,
Không chấp thủ, nên vì như vậy
Sự đem lại con dao cho mình
Không có phạm tội phát sinh ”.
Thế Tôn giảng giải, thuyết minh mọi phần
Vị ‘Tướng quân Chánh Pháp’ Tôn-giả
Là Sa-Ri-Pút-Tá, hân hoan
Tâm thành tín thọ lời vàng
Của đấng Điều Ngự, Từ hàng Thế Tôn ./-
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật ( 3 L )
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 144 : GIÁO GIỚI CHANNA – CHANNOVÀDA Sutta )