TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
39. Đại Kinh XÓM NGỰA
( Mahà Assapura sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, đức Thế Tôn Ứng Cúng
Sống trong vùng dân chúng Ăng-Ga (1)
Tại một ấp của Ương-Già (1)
Có tên Xóm Ngựa – Át-Sa-Pu-Rà (2)
Lúc bấy giờ Phật-Đà cho gọi
Các Tỷ Kheo và nói ôn tồn :
– “ Các Tỷ Kheo ! Từ ‘Sa-môn’
Dân chúng thường biết Sa-môn chính là
Các ông đây . Nếu mà được hỏi :
‘Xin hãy nói các ông là ai ?’
Các ông phải tự nhận ngay :
‘Sa-môn’! Hãy gọi như vầy chúng tôi’.
Được danh xưng, đồng thời tự nhận
Là Sa-môn , phải gắng xứng danh,
Suy nghĩ : ‘Ta sẽ thực hành
Thọ trì những pháp tác thành Sa-môn,
Tác thành Bà-la-môn các pháp,
Mới thích hạp danh xưng chánh chân
Khi ta tự nhận danh phần
Mới là như thật tinh cần Sa-môn.
Đồ thí chủ kính tôn cung dưỡng
Mà chúng ta thọ hưởng như là :
________________________
(1) : Xứ Anga ( Ương-Già ) (2) : Xóm ngựa – Assapura .
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 046
Y phục, vật thực, sàng tòa,
Dược phẩm trị bệnh… dùng qua thế nào
Mới có được lớn lao kết quả
Lợi ích lớn cho cả chúng ta,
Như vậy thì sự xuất gia
Không thành vô dụng, đó là công lao.
( Giới hạnh )
Các Tỷ Kheo ! Thế nào để chỉ
Pháp tác thành Phạm-Chí (1), Sa-môn ?
‘Ta sẽ thành tựu tối tôn
Về pháp ‘tàm’, ‘quý’ (2), tâm hồn sạch trong’.
Các ông phải hết lòng tu tập
Để có thể khởi gấp ý này :
“ Chúng ta thành tựu ở đây
Về ‘tàm’, ‘quý’ đến mức này làm xong,
Như vậy đã thành công, vừa đủ
Chúng ta tự đạt mục đích rồi,
Là Sa-môn-hạnh sáng ngời,
Không phải làm nữa, đúng thời huân tu ”.
Trong phạm trù mức độ như thế
Các ông tự có thể thỏa lòng.
Nhưng Ta khuyến cáo các ông
Về Sa-môn-hạnh ở trong giới điều
Chớ từ bỏ mục tiêu quý ấy
Khi còn việc đáng phải làm hơn.
____________________________
(1) : Phạm-Chí hay Bàn-môn tức là Bà-La-Môn .
(2) : Hiri – Tàm : hổ thẹn ( tội lỗi ).
& Ottappa – Quý : sự ghê sợ ( tội lỗi ).
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 047
Thế nào việc đáng làm hơn ?
– Thân hành phải được chánh chân, tịnh lành,
Phải minh chánh, chân thành cởi mở,
Không tìm cớ che giấu vết tỳ.
Thế nhưng chúng ta không vì
Thân hành thanh tịnh oai nghi đó mà
Chê người ta, khen mình mọi lúc.
Các ông cần tiếp tục tu thêm,
Các ông có thể khởi lên
Ý kiến : ‘Ta đã vững bền đường tu,
Đạt công phu tựu thành ‘tàm’, ‘quý’,
Thân, khẩu, ý-hành tịnh thanh ngay.
Cho đến mức độ như vầy
Đạt Sa-môn-hạnh đủ đầy, xong công.
Đến mức này, các ông thỏa mãn
Nhưng căn bản, khuyến cáo các ông :
Như vậy chưa phải làm xong
Khi còn việc đáng hết lòng làm hơn.
Sao việc phải làm hơn, đáng quý ?
– ‘Thân’, ‘khẩu’, ‘ý’, ‘sinh mạng chúng ta’
Phải được thanh tịnh, an hòa,
Minh chánh, cởi mở – được ta hành trì
Không có gì giấu che, tỳ vết.
Nhưng trên hết, đừng vì chúng ta
Được sự thanh tịnh đó, mà
Khen mình rồi lại tỏ ra chê người.
Các ông phải không rời tu tập
Không hấp tấp thỏa mãn, vừa lòng,
Cho rằng mình đã làm xong
Mức độ vừa đủ nên không tiếp làm.
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 048
Phải trong sạch, có tàm, có quý,
Thân, khẩu, ý-hành phải tịnh thanh
Sinh mạng minh chánh, tịnh thanh,
Tuyên bố, khuyến cáo Ta dành các ông :
‘Khi các ông hướng về mục đích
Sa-môn-hạnh toàn bích ở đây
Chớ từ bỏ mục đích này
Khi còn công việc đáng hay phải làm’ .
( Hộ trì các căn )
Thế nào việc phải làm hơn thế ?
– Phải hộ trì triệt để các căn.
Khi mắt nhìn thấy sắc trần
Thì không nắm giữ tướng phần chung, riêng,
Nguyên nhân gì khiến liền mắt ấy
Không chế ngự, tham ái, ưu, sầu,
Ác bất thiện pháp khởi mau
Ta sẽ chế ngự chính vào nguyên nhân,
Thực hành phần hộ trì mắt đó.
* * *
Tai nghe tiếng, mũi có ngửi hương,
Lưỡi hay nếm vị tinh tường,
Thân cảm thọ xúc mọi đường trải sang,
Ý nhận thức rõ ràng các pháp…
Phải hộ trì thích hạp các căn.
Khi sáu căn gặp sáu trần
Thì không nắm giữ tướng phần chung, riêng,
Nguyên nhân gì sáu phiên căn ấy
Không chế ngự, tham ái, ưu, sầu,
Ác bất thiện pháp khởi mau
Ta sẽ chế ngự chính vào nguyên nhân,
Thực hành phần hộ trì cho kỹ
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 049
Mắt, tai, mũi, lưỡi, ý, thân căn.
Các Tỷ Kheo ! Phải tinh cần
Cần phải tu tập và cần khởi nhanh
Ý sai : ‘Ta tựu thành tàm, quý,
Thân, khẩu, ý, sinh mạng tịnh thanh
Đã được hộ trì các căn
Vậy là vừa đủ, là thành tựu đây,
Đến mức độ như vầy, hoàn tất
Chúng ta đạt được hạnh Sa-môn
Không còn gì phải làm hơn,
Đến đây, thỏa mãn nguồn cơn mong cầu’.
Nhưng chưa đâu ! Như Lai tuyên bố
Khuyến cáo chỗ thiếu sót các ông
Hướng đến mục đích tối tôn
Là Sa-môn-hạnh, hãy còn nhiêu khê,
Chớ từ bỏ hướng về đích ấy
Khi còn việc đáng phải làm hơn.
( Tiết chế ăn uống )
Thế nào việc đáng làm hơn ?
– ‘Tiết chế ăn uống’ bảo tồn thân ta.
Chánh tư duy, chúng ta thọ thực
Không phải để trang sức, đam mê,
Không để làm đẹp mọi bề,
Không để đùa cợt, cận kề đắm say,
Thọ thực để thân này khỏe mạnh,
Được bảo dưỡng, được tránh nạn tai,
Hổ trợ phạm-hạnh. Nghĩ vầy :
‘Các cảm thọ cũ diệt rày cho xong,
Cảm thọ mới ta không cho khởi’
Không lầm lỗi, ta sống an lành
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 050
Cần phải tu tập thuần thành
Đang còn nhiều việc cần nhanh phải làm.
( Chú tâm cảnh giác )
Các ông phải ‘chú tâm cảnh giác’
Ban ngày khi an lạc kinh hành
Hay lúc ngồi thiền an lành
Chúng ta phải tẩy sạch thanh tâm hồn
Khỏi các pháp ẩn tồn chướng ngại.
Ban đêm lại tỉnh giác khi nằm
Phải nằm như sư tử nằm
Nghiêng hông bên phải, giữ tâm an hòa,
Chân trái ta đặt trên chân phải
Luôn chánh niệm, thức dậy đúng thời.
Canh đầu, đi kinh hành rồi,
Hay ngồi thiền cũng chẳng rời công phu.
Phải tẩy sạch tâm tư phức tạp
Khỏi các pháp chướng ngại triền miên,
Cần phải tu tập cần chuyên
Tiếp tục những việc đáng liền thực thi.
* Các Tỷ Kheo ! Mọi thì tỉnh giác
Giữ chánh niệm, an lạc tự tâm
Tỷ Kheo đi, đứng, ngồi, nằm
Đều giữ tỉnh giác, trong tâm biết liền
Khi tới, lui ; biết mình lui, tới
Khi nhìn quanh, biết bởi mình làm
Hay khi co duỗi tay chân
Mặc y, đi bát hay cần uống ăn
Khi nhai, nuốt, nói năng – tỉnh giác
Đại, tiểu tiện, nhổ khạc – biết mình
Như vậy Tỷ Kheo tâm minh
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 051
Chánh niệm tỉnh giác, an bình, thanh cao.
( Đoạn trừ các Triền Cái )
Nhưng chưa đâu ! Đừng cho vừa đủ
Không nên tự thỏa mãn, tự kiêu
Hướng Sa-môn-hạnh mục tiêu
Chớ có từ bỏ, nhiều điều cần theo.
* Các Tỷ Kheo ! Nghiêm trì Giới quý
Với các căn nhiếp kỹ, hộ trì
Chánh niệm tỉnh giác trí tri
Thêm hạnh tri túc, còn gì quý hơn.
Trang bị đủ những gì cao quý
Vị ấy lựa vị trí lặng yên
Như rừng tĩnh mịch, lâm viên
Gốc cây, khe núi hoặc liền tha ma.
Thời ngọ thực đã qua, rửa bát
Ngồi kiết già, an lạc, thẳng lưng
An trú chánh niệm, lâng lâng
Tham ái từ bỏ, thoát dần ái tham
Bỏ sân hận, từ tâm thương xót
Chúng hữu tình mỗi một cảnh riêng
Từ bỏ hôn trầm, thụy miên
Thoát ly khỏi chướng thụy miên, hôn trầm
Giữ tịnh tâm, hướng về ánh sáng
Cùng chánh niệm, tỉnh giác, tâm yên
Gột rửa chúng, được an nhiên
Từ bỏ trạo cử thì liền tịnh thân
Hết nghi ngờ, phân vân lưỡng lự
Gột rửa hết trạo cử, hôn trầm
Gột rửa tham ái, hận sân
Đối với thiện pháp, tinh cần hành theo.
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 052
Như ví dụ người nghèo mắc nợ
Liền chọn nghề, không sợ khó khăn
Nhờ sự nỗ lực, tinh cần
Nghề nghiệp phát đạt, tự thân nên giàu
Có tiền dư, nợ mau trả dứt
Nuôi vợ con, quả thực thanh nhàn
Người ấy nhờ vậy giàu sang
Sung sướng hoan hỷ, hoàn toàn an nhiên.
Ví dụ khác : Bệnh duyên người nọ
Rất đau đớn, lại khó uống ăn
Thể lực suy yếu dần dần
Cơn bệnh trầm trọng hành thân đêm ngày
Bỗng nhân duyên, gặp thầy gặp thuốc
Dứt hẳn bệnh, ăn uống tiêu thông
Thể lực khôi phục như mong
Hoan hỷ, sung sướng, sống trong an lành.
Hoặc ví dụ một anh bị nhốt
Trong lao tù, ngục tốt khảo tra
Đau đớn, sợ hãi tối đa
Cầu mong thoát khỏi tai qua, nạn lùi
Bỗng duyên vui, gặp ngài Chánh án
Xét vô tội, xóa án thả mau
Tài sản không bị tổn hao
Thân vẫn khang kiện, ngục lao thoát rồi
Về lại nhà, bồi hồi nghĩ lại
Quá sung sướng, thanh thái hân hoan.
Ví dụ vào một thời gian
Có người nô lệ của hàng chủ nhân
Không tự chủ, bản thân lệ thuộc
Mất tự do, ràng buộc khó khăn
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 053
Bỗng một hôm, vị chủ nhân
Tuyên bố trả tự do thân người này
Quá hoan hỷ, lòng đầy sung sướng
Người nô lệ tận hưởng niềm vui.
Ví dụ khác : Có một người
Giàu, nhiều tài sản, là người lái buôn
Qua sa mạc mênh mông nguy hiểm
Thiếu lương thực, khan hiếm nước dùng
Sợ hãi trong bước đường cùng
Bỗng gặp ốc đảo, nước trong rất nhiều
Mấy hôm sau, lại điều may khác
Khỏi sa mạc, gần đến đầu làng
Vô sự, sung sướng, vui an
Khỏi sự nguy hiểm lòng hằng ước mơ.
Các Tỷ Kheo ! Chính nhờ quán niệm
Vị Tỷ Kheo tự nghiệm, tự tri
Năm Triền Cái (1) chưa xả ly
Như là món nợ, bệnh nguy, ngục đường,
Như nô lệ, con đường sa mạc,
Nay trả dứt hết các nợ nần
Khỏi cơn bệnh dữ hành thân
Ra khỏi sa mạc, thoát tầng ngục lao
Năm triền cái chừng nào chưa diệt
Vị Tỷ Kheo mãi miết tinh cần.
( Bốn tầng Thiền-na )
Chừng nào khi quán tự thân
Với năm triền cái đã cần xả ly
Do xả ly, tức thì hoan hỷ
___________________________________
(1) : Năm Triền Cái – Nivarana ( xem chú thích trang 103 )
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 054
Do hoan hỷ, tâm được khinh an
Lạc thọ sinh do khinh an
Đạt được như thế, tâm an định liền
Ly ác pháp, Tỷ Kheo ly dục
Chứng và trú vào mục Nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc an nhiên
Sinh do ly dục, tâm chuyên Tứ, Tầm
Nhất Thiền tâm Tỷ Kheo thấm nhuận
Như tẩm ướt, sung mãn, tràn nhanh
Hỷ lạc do ly dục sanh
Với Tầm, với Tứ thấm quanh mọi thời.
Các Tỷ Kheo ! Như người hầu tắm
Thật lão luyện, lo sắm sửa mau
Rắc bột tắm vào trong thau
Rồi dùng bột ấy nhồi vào nước trong
Nhào trộn ướt, nhưng không chảy giọt
Cũng như vậy, với một Tỷ Kheo
Tẩm nhuận, sủng ướt, thấm theo
Toàn thân không có chỗ nào còn khô.
Từ trạng thái sanh do ly dục
Hỷ lạc cũng đẫm suốt tâm đây.
Đệ Nhất Thiền, thật lành thay !
Là Sa-môn-hạnh các thầy cần theo.
Các Tỷ Kheo ! Hành trình tiếp nữa
Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền
Diệt Tầm, diệt Tứ được yên
Thì chứng và trú vào Thiền thứ Hai
Một trạng thái ra ngoài Tầm, Tứ
Do Định sinh, nội tỉnh nhất tâm
Tỷ Kheo ấy đã thấm nhuần
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 055
Tẩm ướt, sung mãn khắp thân của mình
Do Định sinh, tràn đầy hỷ lạc
Không chỗ nào hỷ lạc chẳng nhuần.
Ví dụ như tại cội nguồn
Có một hồ nước, nước tuông dâng đầy
Cả nam, bắc, đông, tây các chỗ
Không có lỗ thoát nước chảy ra
Suối nước mát lạnh phun ra
Làm cho đẫm ướt, thấm qua dâng tràn
Thỉnh thoảng mưa, hồ càng tẩm ướt
Không chỗ nào không được tràn dâng
Tỷ Kheo ấy đã thấm nhuần
Tẩm ướt, sung mãn khắp thân của mình
Do Định sinh, tràn đầy hỷ lạc
Không chỗ nào hỷ lạc chẳng đầy
Mắt, tai, mũi, lưỡi, tay chân
Toàn thân không thiếu một căn chi nào.
Các Tỷ Kheo ! Theo sau đó nữa
Vị Tỷ Kheo vào cửa thiền tâm
Ly hỷ trú xả, nhất tâm
Chánh niệm tỉnh giác, thì thân cảm liền
Sự lạc thọ, thánh hiền gọi đủ
Là ‘xả niệm lạc trú’ tâm chuyên
Chứng và an trú Tam Thiền
Tỷ Kheo đẫm ướt, thấm tuyền tự thân
Sự lạc thọ, không cần có hỷ
Lạc thọ ấy thấm kỹ toàn thân
Không một chỗ nào trên thân
Mà Lạc thọ đó không phần thấm vô.
Ta ví dụ : như hồ sen trắng
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 056
Cả sen hồng chen lẫn sen xanh
Những hoa sen ấy đều sanh
Từ trong hồ nước, lớn nhanh từng ngày
Nhưng chúng vẫn chưa ngoi khỏi nước
Từ gốc rễ đẫm ướt tới đầu
Toàn thân gốc ngọn thấm sâu
Tỷ Kheo vị ấy thấm vào giống y
Với lạc thọ, không đi với hỷ
Đã thấm kỹ, sung mãn tràn đầy
Đệ Tam Thiền, thật lành thay !
Là Sa-môn-hạnh các thầy cần theo.
Các Tỷ Kheo ! Hành trình tiếp nữa
Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền
Xả lạc , xả khổ ; tâm yên
Diệt hỷ, ưu ; cảm thọ - liền trước đây
Chứng và trú vào Thiền Đệ Tứ
Không khổ, lạc ; không giữ niệm nào
Thanh tịnh, an lạc tiêu dao
Như Tỷ Kheo ấy thấm sâu, ướt đầm
Được thấm nhuần với tâm thuần tịnh
Và trong sáng, trong chính thân này.
Các Tỷ Kheo ! Ví như đây
Có người ngồi, lấy vải dày trắng tinh
Khắp cả thân, đầu mình trùm cả
Không chỗ nào mà gã không trùm
Cũng vậy, Tỷ Kheo thấm nhuần
Với Tâm Thuần Tịnh gội nhuần khắp nơi.
( Ba Minh )
Các Tỷ Kheo ! Ví thời một gã
Từ làng mình đi quá làng bên
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 057
Từ làng bên lại đi lên
Đến một làng khác rồi bèn trở lui
Về làng mình, bùi ngùi nhớ lại
Cuộc hành trình đã trải đi qua
Đến làng bên, gặp người ta
Đủ cả lớn bé, người già, trẻ con
Tại nơi ấy, ta còn kỷ niệm
Ngồi nơi nào, chuyện phiếm ra sao
Rời làng ấy, ta lại vào
Một làng khác nữa, biết bao chuyện còn
Gặp người lớn, trẻ con thôn ấp
Nói chuyện gì, cao thấp, đứng ngồi
Trở về làng cũ của tôi
Lại rất nhiều chuyện nổi trôi hằng ngày.
Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh
Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền
Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền
Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.
Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với
Túc Mạng Minh, nhớ tới nhiều đời
Quá khứ với một, hai đời
Năm chục, ba bốn trăm đời đã qua
Một ngàn đời hay là hơn nữa
Một trăm ngàn đời thuở lâu xa
Hoại kiếp, thành kiếp trải qua
Vị ấy nhớ lại như là mới đây.
Tại nơi ấy, tên này ta có
Thuộc giai cấp, giòng họ thế này
Uống, ăn, thọ khổ, lạc rày
Tuổi thọ như thế, chết ngày ra sao
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 058
Ta tái sinh, nhằm vào làng đó
Có tên tuổi, giòng họ thế nào
Cứ thế, nhớ lại biết bao
Tiền kiếp, tái kiếp không sao đếm đầy.
Các Tỷ Kheo ! Như vầy thí dụ :
Một tòa lầu có đủ kiều phù
Lầu này ở giữa ngã tư
Một người mắt sáng đến từ phương xa
Lên thượng đài, anh ta thấy rõ
Người ra vào các ngõ bốn phương
Nhiều người qua lại trên đường
Leo lên đài thượng hay dừng ngã tư
Những người khác đến từ nhiều hướng
Đi giữa đường hoặc đứng nhìn chơi
Chỉ bằng đôi mắt sáng ngời
Người ấy thấy rõ mọi người dễ thay.
Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh
Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền
Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền
Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.
Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với
Thiên Nhãn Thông, dẫn tới tuệ minh
Xét về sinh tử chúng sinh
Thiên nhãn thuần tịnh siêu nhân, thấy liền
Vị ấy biết mối giềng Nghiệp quả
Người hạ liệt, kẻ cả giàu sang
Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn
Đều do hạnh nghiệp trắng đen họ làm.
Gieo ác hạnh về thân, khẩu, ý
Hoặc phỉ báng các vị Thánh Hiền
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 059
Người này thân hoại, tận duyên
Do nghiệp tà kiến, đọa liền súc sinh,
Các cõi dữ, như sinh địa ngục
Hoặc đọa xứ, thằng thúc nạn tai.
* Còn bậc hiền giả, những ai
Làm những thiện hạnh ý và lời, thân
Không phỉ báng Hiền nhân, Thánh hiển
Tạo nghiệp lành, chánh kiến vô cùng
Sau khi thân hoại mạng chung
Được sinh thiện thú, nhân trung, cõi trời.
Do thiên nhãn, biết đời sống chết
Người hạ liệt hay kẻ giàu sang
Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn
Người này bất hạnh, kẻ bèn gặp may
Do hạnh nghiệp kẻ này hành động
Có kết quả chẳng giống nhau này,
Luân hồi tùy nghiệp chuyển xoay
Không ai tránh khỏi trả vay nghiệp này.
Các Tỷ Kheo ! Như vầy thí dụ :
Dãy núi lớn đầy đủ nước trong
Không cấu nhiễm, sạch trắng bong
Một người mắt sáng sẽ trông rõ đồ
Những hòn sạn, con sò, hòn đá
Những con hến, đàn cá tung tăng
Trong tâm vị ấy nghĩ rằng
Nhờ mắt sáng, thấy vô ngần điều hay.
Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh
Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền
Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền
Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 060
Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với
Lậu Tận Minh, dẫn tới biết rành
Lậu Tận Trí, biết ngọn ngành
Đây là sự Khổ, nguyên nhân đưa vào
Đây Khổ Diệt, đường nào diệt khổ
Biết như thật lậu-hoặc loại này
Nguyên nhân lậu-hoặc là đây
Diệt trừ lậu-hoặc, biết ngay con đường.
*
Nhờ hiểu biết, tận tường nhận thức
Tâm vị ấy rất mực sáng trong
Dục-lậu, hữu-lậu thoát xong
Thoát vô-minh-lậu, khỏi vòng trói trăn
Liền hiểu rõ : ‘Tự thân giải thoát
Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành
Việc cần làm , đã thi hành
Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày’.
( Bậc A-La-Hán )
Các Tỷ Kheo ! Như vầy được gọi
Là Sa-Môn, được gọi Bàn-Môn (1)
Là vị ‘đã tắm sạch trơn’,
Là ‘A-La-Hán’, ‘Thánh nhơn’ thuần hòa,
‘Bậc có học’, ‘biết và hiểu rõ’.
Như thế nào gọi đó ‘Sa-Môn’ ?
– Là vị hiểu biết nguồn cơn
Dừng lại các ác, không còn thực thi
Ác bất thiện pháp vì nguy hiểm
Làm ô nhiễm, đưa đến tái sinh,
Đem khổ quả, đáng hãi kinh,
__________________________________
(1) : Bàn-Môn hay Phạm-Chí tức là Bà-La-Môn .
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 061
Tương lai đưa đến sự Sinh, chết, già.
‘Tỷ Kheo là Sa-Môn’, như vậy.
Còn Bà-La-Môn ấy ra sao ?
Vị này tẩn xuất ra mau
Các ác, bất thiện pháp nào phát sinh
Pháp này đưa tái sinh, ô nhiễm,
Đem khổ quả nguy hiểm, hãi kinh,
Tương lai đưa đến sự Sinh,
Đưa đến già, chết ( vô minh lưu tồn )
‘Tỷ Kheo là Bàn-Môn’, như vậy.
Tỷ Kheo ấy xu hướng thanh cao
‘Đã tắm sạch sẽ’ là sao ?
‘Biết và hiểu rõ’ thế nào ở đây ?
Tỷ Kheo này nghĩa sao ‘có học’ ?
Gọi ‘bậc Thánh’ vô học (1) là sao ?
Gọi ‘A-La-Hán’ (1) là sao ?
– Vị Tỷ Kheo ấy đã mau xa lìa
Ác, bất-thiện-pháp kia nguy hiểm
Làm ô nhiễm, đưa đến tái sinh,
Đem khổ quả, đáng hãi kinh,
Tương lai đưa đến sự Sinh, chết, già.
Như vậy là Tỷ Kheo được gọi
Cách cao quý với mọi điều trên,
Xứng danh ‘Bậc Thánh’ đạt nên,
‘Bậc A-La-Hán’ vững bền lạc an ”.
_______________________________
( ) : A-La-Hán – Araham : được định nghĩa là Vô Sanh, Vô Học,
Ứng Cúng ; là đạo quả cuối cùng trong Tứ Thánh Thinh Văn
Giác : Tu-Đà-Hoàn (Sot àpatti ), Tư-Đà-Hàm (Sakadàgàmi ),
A-Na-Hàm (Anàgàmi ), A-La-Hán (Araham) .
Đây cũng là một trong Thập Hiệu của Đức Phật .
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 39 : XÓM NGỰA * MLH – 062
Đức Thế Tôn nghiêm trang thuyết giảng
Pháp cao quý viên mãn, minh quang
Các Tỷ Kheo trong đạo tràng
Hoan hỷ tín thọ lởi vàng Thế Tôn . /-
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật ( 3 L )
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 39 : Đại Kinh XÓM NGỰA –
MAHÀ ASSAPURA Sutta )