TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập IV
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
149. Đại Kinh SÁU XỨ
( Mahàsalàyatanika sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn Thiện Thệ
Sa-Vát-Thí – Xá-Vệ – trú qua
Tinh Xá Chê-Tá-Vá-Na
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka cúng dường.
Tại đây, đấng Pháp Vương cho gọi
Chư Tỷ Kheo, và nói như vầy :
– “ Này các Tỷ Kheo ! Hôm nay
Ta vì Kinh Sáu Xứ này giảng ra
Hãy nghe và suy nghiệm cho kỹ ”.
– “ Bạch Thế Tôn Toàn Trí ! Xin vâng ! ”.
Sau vâng đáp của Chúng Tăng,
Đức Chánh Đẳng Giác nghiêm thân thuyết vầy :
– “ Các Tỷ Kheo ! Ở đây biết, thấy
Không như-chơn mắt ấy, sắc này,
Không như-chơn biết, thấy ngay
Nhãn-thức, nhãn-xúc ở đây đêm ngày,
Do duyên nhãn xúc này liền khởi
Lạc thọ với khổ thọ, hay là
Bất khổ bất lạc thọ, mà
Không như-chơn biết, thấy qua điều là
Cảm thọ, và vị ấy ái-trước
Đối với mắt, ái-trước sắc, và
Ái-trước nhãn thức, cùng là
Ái-trước nhãn xúc. Do mà duyên đây
Duyên nhãn xúc khởi ngay lạc & khổ &
Bất khổ bất lạc thọ. Vị này
Ái-trước cảm thọ ấy ngay.
Vị ấy trú, quán sát rày vị ngon
Bị ái-trước nên còn hệ lụy
Và tham đắm, khả dĩ do vầy
Năm thủ uẩn đi đến đây
Tích trữ trong tương lai ngay như vầy.
Và ái của vị này đưa đến
Sự tái sanh, câu hữu hỷ, tham
Tìm sự hoan lạc, mê đam
Chỗ này chỗ khác, ái càng tăng cao.
Những thân-ưu-não nào tăng trưởng
Tâm-ưu-não tăng trưởng cùng nhau.
Còn những thân-nhiệt-não nào
Tăng trưởng, tâm-khổ-não mau tăng cùng.
Vị ấy cùng cảm thọ thân khổ
Và cảm thọ tâm khổ dằng dai.
Cũng vậy, các Tỷ Kheo này !
Không thấy & biết-như-chơn tai, cùng là
Mũi, lưỡi, thân, ý và các pháp.
Không thấy, không biết các lục trần
Một cách như-chơn sáu phần.
Không thấy & biết-như-chơn cần kể ra
Ý thức và ý xúc như-thật.
Do duyên ý-xúc tất khởi ra
Lạc thọ, khổ thọ – hay là
Bất khổ bất lạc thọ mà tự thân
Không thấy & biết-như-chân cảm thọ
Và vị đó ái-trước ý này,
Ái-trước đối với pháp đây
Ý-thức, ý-xúc vị này đắm yêu
Do ý xúc này đều phát khởi
Lạc, khổ với bất khổ & lạc này
Vị ấy cảm thọ ở đây
Thân khổ, tâm khổ. Và này Chúng Tăng !
Dù thấy & biết-như-chân như vậy
Nhưng vị ấy không ái-trước nhân
Đối với sáu căn, sáu trần
Không ái-trước ý thức cần biết đây
Không ái-trước ở đây ý-xúc
Do ý xúc lạc & khổ khởi ra
Bất khổ bất lạc thọ, mà
Vị ấy không ái-trước qua các điều
Đối với cảm thọ đều như vậy
Khi vị ấy trú, quán sát về
Vị ngọt vị ấy không hề
Bị ái trước, hệ lụy bề đắm say
Năm thủ uẩn tương lai tàn diệt,
Ái của vị ấy thiệt khiến làm
Tái sanh, câu hữu hỷ, tham
Tìm sự hoan lạc bao hàm nơi đâu.
Ái được mau đoạn tận mãi mãi
Thân-ưu-não vị ấy đoạn trừ
Tâm-ưu-não được đoạn trừ,
Thân-nhiệt-não được đoạn trừ trước sau,
Tâm-nhiệt-não cũng mau đoạn tận
Thân-khổ-não ắt hẳn đoạn trừ.
Những tâm-khổ-não đoạn trừ
Vị ấy cảm thọ lạc, từ thân, tâm
Kiến gì như-chơn nhằm như vậy
Thì kiến ấy là chánh kiến ni.
Như-chơn tư-duy cái gì
Đó chính là chánh-tư-duy tức thì,
Tinh tấn gì như-chơn như vậy
Tinh tấn ấy là chánh-tinh-cần,
Niệm của vị ấy như-chân
Đó là chánh-niệm. Định phần như-chân
Của vị ấy là phần chánh-định,
Thân nghiệp, ngữ nghiệp, tính mạng sanh
Đều được tốt đẹp, tịnh thanh.
Rồi từ Thánh đạo Tám ngành ở đây
Khiến tu tập, tiến hoài sung mãn
Bốn niệm xứ và bốn chánh cần
Bốn như-ý-túc, năm căn,
Năm lực – tu tập tinh cần trải qua
Phát triển và sung mãn đều khắp,
Bảy giác chi tu tập tròn đầy
Phát triển sung mãn hòa hài
Và nơi vị ấy có hai pháp này :
Chỉ và Quán. Với đầy thượng trí
Vị ấy chỉ liễu tri pháp nào
Cần phải liễu tri duyên vào
Thượng trí. Đoạn tận pháp nào ở đây
Đoạn tận ngay với thượng trí ấy.
Với thượng trí, vị đấy hành trì
Tu tập về những pháp gì
Cần phải tu tập mọi thì pháp đây.
Với thượng trí, vị này chứng ngộ
Những pháp cần chứng ngộ, tuệ tri.
Này các Tỷ Kheo ! Pháp gì
Là pháp cần phải liễu tri như vầy ?
Cần đáp ngay là ‘Năm thủ-uẩn’ :
Sắc, thọ-uẩn, tưởng, hành, thức ni
Với thượng trí, cần liễu tri.
Thế nào là pháp hiểm nguy cần trừ ?
Cần diệt trừ vô minh, hữu ái
Là những pháp cần phải đoạn trừ.
Này các Tỷ Kheo ! Còn như
Các pháp cần phải an từ hành theo,
Cần tu tập để đều viên mãn ?
Chỉ và Quán (*) cần phải hành trì.
Này các Tỷ Kheo ! Pháp gì
Cần phải chứng ngộ, liễu tri toàn phần ?
Minh, Giải-thoát – pháp cần chứng ngộ
Với thượng trí, mê lộ diệt tan.
Này các Tỷ Kheo ! Lục trần
Đó là gồm cả sáu phần của thân
Mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý
Thấy & biết kỹ như-chân lục trần
Các pháp thấy & biết-như-chân,
Ý thức, ý xúc nhờ phần kiến, tri
Do duyên ý-xúc ni, khởi đó
Lên lạc thọ, khổ thọ như vầy,
Bất khổ bất lạc thọ này,
Vị ấy không ái-trước ngay với điều
Cảm thọ ấy. Bao nhiêu điên đảo
Tâm-khổ-não được đoạn tận đi
Vị ấy cảm thọ tức thì
Thân lạc, tâm lạc diệu kỳ lâng lâng.
Kiến gì mà như-chân như vậy
Thì kiến ấy là chánh kiến ni
Như-chơn tư-duy cái gì
Đó chính là chánh-tư-duy tức thì,
Tinh tấn gì như-chơn như vậy
Tinh tấn ấy là chánh-tinh-cần,
Niệm của vị ấy như-chân
Đó là chánh-niệm. Định phần như-chân
Của vị ấy là phần chánh-định,
Thân nghiệp, ngữ nghiệp, tính mạng sanh
Đều được tốt đẹp, tịnh thanh.
Rồi từ Thánh đạo Tám ngành ở đây
Khiến tu tập, tiến hoài sung mãn
Bốn niệm xứ và bốn chánh cần
Bốn như-ý-túc, năm căn,
Năm lực – tu tập tinh cần trải qua
Phát triển và sung mãn đều khắp,
Bảy giác chi tu tập tròn đầy
Phát triển sung mãn hòa hài
Và nơi vị ấy có hai pháp này :
Chỉ và Quán (*). Với đầy thượng trí
Vị ấy chỉ liễu tri pháp nào
Cần phải liễu tri duyên vào
Thượng trí. Đoạn tận pháp nào ở đây
Đoạn tận ngay với thượng trí ấy.
Với thượng trí, vị đấy hành trì
Tu tập về những pháp gì
Cần phải tu tập mọi thì pháp đây.
Với thượng trí, vị này chứng ngộ
Những pháp cần chứng ngộ, tuệ tri.
Này các Tỷ Kheo ! Pháp gì
Là pháp cần phải liễu tri như vầy ?
Cần đáp ngay là ‘Năm thủ-uẩn’ :
Sắc, thọ-uẩn, tưởng, hành, thức ni
Với thượng trí, cần liễu tri.
Thế nào là pháp hiểm nguy cần trừ ?
Cần diệt trừ vô minh, hữu ái
Là những pháp cần phải đoạn trừ.
Này các Tỷ Kheo ! Còn như
Các pháp cần phải an từ hành theo,
Cần tu tập để đều viên mãn ?
Chỉ và Quán cần phải hành trì.
Này các Tỷ Kheo ! Pháp gì
Cần phải chứng ngộ, liễu tri toàn phần ?
Minh, Giải-thoát – pháp cần chứng ngộ
Với thượng trí, mê lộ diệt tan ”.
Nghe Phật thuyết giảng rõ ràng
Chúng Tăng tín thọ lời vàng Thế Tôn ./-
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật ( 3 L )
* * *
( Chấm dứt Kinh số 149 : Kinh SÁU XỨ –
MAHÀSALÀYATANIKA Sutta )