TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : honglacmai1@yahoo.com
40. Tiểu Kinh XÓM NGỰA
( Cùla Assapura sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời nọ , Thế Tôn Ứng Cúng
Sống trong vùng dân chúng Ăng-Ga (1)
Tại một ấp của Ương-Già (1)
Có tên Xóm Ngựa – Át-Sa-Pu-Rà (2)
Lúc bấy giờ Phật-Đà cho gọi
Các Tỷ Kheo và nói ôn tồn :
– “ Các Tỷ Kheo ! Từ ‘Sa-môn’ (3)
Dân chúng thường biết Sa-môn chính là
Các ông đây. Nếu mà được hỏi :
‘Xin hãy nói các ông là ai ?’
Các ông phải tự nhận ngay :
_______________________________
( ) & (2) : Xem chú thích ở Đại Kinh Xóm Ngựa trang 107.
(3) : SA-MÔN – Samana. Phật dạy có 4 hạng Sa-Môn :
a/ Thắng Đạo Sa-Môn : chỉ cho những bậc hành đạo thù thắng,
có khả năng tự giác như Chư Phật, gọi là Đại Sa-Môn.
b/ Thuyết Đạo Sa-Môn : chỉ những vị Tỷ Kheo siêng năng tu học
giáo pháp Phật-Đà. Sau đó, có khả năng khéo phương tiện giảng
dạy cho mọi người hướng về con đường chân chính, cuộc sống có
niềm vui, làm các việc lành, hiếu kính, nhận rõ Khổ – Tập – Diệt
– Đạo, loại trừ Tham sân si.
c/ Mạng Đạo Sa-Môn : chỉ các vị Tỷ Kheo sống theo Chánh Pháp
tu tập Giới-Định-Tuệ. Nhờ công đức tu tập mà thuyết phục mọi
người đến với Đạo bằng thân giáo.
d/ Ô Đạo Sa-Môn ( hay còn gọi Hoại Đạo Sa-môn hay Vi Đạo
Tác Uế ) : chỉ những vị Tỷ Kheo có hình tướng bên ngoài,
nhưng bên trong thì tà vọng, dối trá, làm những việc ô uế,
trộm cắp của người, bôi nhọ Đạo Pháp.
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 064
‘Sa-môn’! Hãy gọi như vầy chúng tôi’.
Được danh xưng, đồng thời tự nhận
Là Sa-môn, phải gắng xứng danh,
Phải tự tu tập, thực hành
Những pháp môn xứng đáng thành Sa-Môn.
Chúng ta theo pháp môn tu tập
Danh xưng ta mới thật chánh chân
Như thật việc tự nhận rằng
Sa-Môn danh tự. Và phần trước nay
Thọ cúng dường đủ đầy các thức
Là y phục, vật thực, sàng tòa,
Dược phẩm trị bệnh cũng là,
Được kết quả lớn, mới là lợi to.
Sự xuất gia có cho thành quả
Không vô dụng, kết quả lớn lao.
Các Tỷ Kheo ! Như thế nào
Tỷ Kheo không thực hành vào pháp môn
Để xứng bậc Sa-Môn như vậy ?
– Tỷ Kheo ấy tham dục tâm, lòng
Không được đoạn diệt ngoài trong
Có tâm sân hận và lòng hận sân,
Không đoạn diệt. Có tâm thù hận,
Lòng thù hận không được diệt đi.
Có tâm giả dối mọi thì,
Có tâm não hại ; hoặc vì ghét ganh,
Tâm gian manh ; hay tâm xan lẫn,
Có tâm vẫn xảo trá, nói điêu,
Ái dục, tà kiến mọi điều
Đều không đoạn diệt và đều còn nguyên.
Các Tỷ Kheo ! Hiện tiền Ta nói
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 065
Nếu vị ấy không khởi tinh cần
Không thực hành thật chánh chân
Các pháp môn xứng đáng phần Sa-Môn,
Không thể có tâm hồn cương quyết
Để đoạn diệt cấu uế trong tâm,
Những tỳ vết, những lỗi lầm,
Của ‘Sa-Môn’; khiến đọa trầm càng sâu
Vào đọa xứ, đọa vào ác thú.
Các Tỷ Kheo ! Ví dụ tức thì :
Một loại vũ khí hiểm nguy
Tên Ma-Ta-Chá (1), lưỡi thì có hai
Rất sắc bén. Lưỡi này có thể
Được gói lại và để trong bao.
Cũng vậy, như đề cập vào
Sự xuất gia của vị nào Tỷ Kheo.
Các Tỷ Kheo ! Ta không nói ý
Sa-môn-hạnh là vị mặc y
Tăng-Già-Lê – Săng-Ga-Ti (2)
Chỉ tùy thuộc Săng-Ga-Ti bảo tồn.
Ta không nói Sa-môn-hạnh thế
Của một người lõa thể như vầy
Tùy thuộc vào lõa thể này.
Ta không nói hạnh đủ đầy Sa-Môn
_________________________
(1) : Mataja .
(2) : Đại y hay thượng y Tăng-Già-Lê – Sanghàti . Một vị Tỷ Kheo
(Tỳ-Khưu -Bhikkhu ) đã thọ Cụ-Túc-Giới (Đại Giới ) luôn mang
theo mình Bình Bát và Tam Y : Y An-Đà-Hội (Antarvàsa –Y mặc
như quần ); Y Uất-Đà-La-Tăng (Uttara sangha –Y vai trái ) ; Y
Tăng-Già-Lê – Sanghàti ( Y may từ 2 đến 7 lớp- có thể dùng để
đắp .Y này chỉ hàng Tỷ Kheo mới có , khi hành Tăng Sự thì bắt
buộc phải đắp lên vai trái, bên ngoài Y Uất-đà-la-tăng ).
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 066
Của các vị bảo tồn khổ hạnh (3)
Chỉ tùy thuộc khổ hạnh họ làm.
Các ông ! Nếu lòng dục tham
Của người vốn có tâm tham dục nhiều
Được đoạn diệt, do điều vị ấy
Chỉ nhờ hạnh mặc lấy đại y
( Tăng-già-lê – Săng-ga-ti ).
Hoặc nếu người có sân si đầy lòng,
Tâm hiềm hận hay lòng phẫn nộ
Tâm não hại, tật đố (ghét ganh)
Bỏn xẻn, xảo trá, gian manh
Tâm đầy ái dục, đua tranh, kiến tà.
Những người có tối đa chướng mạn
Như kể trên, mà đoạn diệt đi
Chỉ nhờ hạnh mặc đại y,
Thì những quyến thuộc, thân tùy nói chung
Hay bà con có cùng huyết thống
Những thân hữu thường sống chung quanh
Khi người đó vứa mới sanh
Đại y khuyên hãy sẵn dành hài nhi.
Nói rằng : ‘Này hiền nhi ! Hãy mặc
Đại y này trong tất cả thời
Thì lòng tham dục diệt thôi !
Tâm sân, giả dối, nói lời gian ngoa
Tâm não hại hoặc là xảo trá,
Tâm tật đố… tất cả diệt đi !
Chỉ nhờ mặc được đại y
( Tăng-già-lê – Săng-ga-ti ) mọi thì.
__________________________
(1) : Xem các loại khổ hạnh của ngoại đạo ở Đại Kinh Saccaka
trang 026 .
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 067
Các Tỷ Kheo ! Bởi vì Ta thấy
Có người mặc y ấy sớm trưa
Nhưng tâm tham dục chẳng chừa
Sân hận, phẫn nộ, lọc lừa gian manh
Tâm tật đố (ghét ganh), xảo trá,
Tâm tà kiến, man trá mọi phần,
Nên Ta không nói ra rằng :
‘Sa-môn-hạnh của người hằng dục cao
Tùy thuộc vào đại y thường mặc’.
(Không phải mặc y là Tỷ Kheo ).
* * *
Nếu lòng tham dục dính đeo
Người tâm tham dục ấy đều diệt đi.
Chỉ nhờ y thực hành khổ hạnh,
Nếu khổ hạnh các pháp thực thi
Như tắm rửa theo lễ nghi,
Lõa thể , bụi đất mọi thì thoa vô,
Dưới gốc cây sống cô-độc hạnh,
Hay là hạnh vị sống ngoài trời,
Ăn uống định kỳ tùy thời
Sống theo chú thuật, dùng lời khoa trương,
Hay hạnh của vị thường bện tóc …
Thì quyến thuộc, gia tộc chung quanh
Khi người đó vừa mới sanh
Khổ hạnh các cách khuyên dành hài nhi.
Nói rằng : ‘Này hiền nhi ! Khổ hạnh
Các phương pháp, sẽ tránh cho ta
Lòng tham dục người có ra
Sẽ dược đoạn diệt. Hoặc là trải đi
Những tâm khác thuộc tùy phiền não
Nhờ khổ hạnh, an hảo diệt phăng’.
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 068
Các Tỷ Kheo ! Ta thấy rằng
Những người khổ hạnh hận, sân vẫn nhiều
Tâm tham dục, mạn kiêu, phẫn nộ,
Tâm giả dối, tật đố ( ghét ganh )
Tà kiến, xảo trá, gian manh,
Nên Ta không nói thực hành trải qua
‘Sa-môn-hạnh của nhà khổ hạnh
Tùy thuộc hạnh khổ hạnh tối đa’.
Các Tỷ Kheo ! Thế nào là
Để cho xứng đáng bậc Sa-Môn lành ?
Pháp môn nào thực hành đó vậy ?
– Tỷ Kheo ấy luôn có dục tham
Đoạn diệt được lòng dục tham.
Có tâm sân hận, không tàm quý chi
Hiềm hận thì cùng tâm phẩn nộ,
Lòng giả dối, tà kiến, gian manh,
Bỏn xẻn, xảo trá, ghét ganh,
Tất cả đều đoạn diệt nhanh cả rồi.
Các Tỷ Kheo ! Ta thời tuyên bố
Vị Tỷ Kheo do cố thực hành
Với các pháp môn tịnh thanh
Xứng đáng với bậc thiện lành Sa-Môn,
Thì có thể chánh chơn diệt kỹ
Những cấu uế của vị Sa-môn,
Những tỳ vết của Sa-môn,
Những lầm lỗi của Sa-môn vị này.
Ngăn đọa sanh sâu dày đọa xứ
Không sinh vào ác thú, đường tà,
Vị ấy tự ngã thấy là
Gột sạch những pháp ác tà bất lương,
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 069
Thấy tinh tường tự ngã giải thoát
Do tự ngã giải thoát, sạch tinh
Cho nên hân hoan liền sinh,
Tâm hân hoan khiến hỷ sinh tới liền,
Do hỷ, nên thân khinh an đó,
Thân khinh an, lạc thọ khởi thầm,
Do lạc thọ, định tĩnh tâm.
( Tu tập không thể sai lầm, dở dang ).
Các Tỷ Kheo ! Hoàn toàn cảm thụ
Vị Tỷ Kheo an trú muôn phương
Cùng khắp thế giới vô lường
Biến mãn, câu hữu thường thường Từ, Bi
Cũng như thế, đồng thì với Hỷ
Rồi với Xả ; thì vị Tỷ Kheo
An trú biến mãn duyên theo
Với tâm câu hữu cũng đều Từ, Bi (1)
Trú biến mãn khắp vì Hỷ, Xả (2)
Không hận, sân, rộng cả, vô biên.
Các Tỷ Kheo ! Ví dụ liền :
Một hồ sen nọ chứa tuyền nước trong
Nước ngọt, mát và trong sáng thật
Có bờ hồ sắp đặt tinh tươm.
Nếu có người từ Đông phương
Đi đến, bị nóng bức dường cháy da.
Nóng áp đảo anh ta, hành hạ
Khát nước quá, khô cổ, mệt nhoài
Người ấy đến hồ sen đây
Giải trừ nóng bức, khát này dứt ngay.
___________________________
(1) & (2) : Tứ Vô Lượng Tâm :
Từ ( Mettà ) , Bi ( Karunà ) , Hỷ ( Mudità ) và Xã ( Upekkhà ) .
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 070
Nếu có người phương Tây đi đến,
Hay người đến từ hướng Nam này
Hoặc từ hướng Bắc đến đây,
Hoặc bất cứ hướng đến ngay nơi này.
Bị nóng bức gắt gay hành hạ
Khát nước quá, đắng họng, mệt nhoài,
Người ấy đến hồ sen đây
Hết cả nóng bức, khát này dứt ngay.
* * *
Các Tỷ Kheo ! Điều này cũng giống
Như có người đang sống bất an
Tại các gia đình thuộc hàng
Hoặc Sát-Đế-Lỵ (1); hoặc Bàn-môn (1) ra,
Hoặc giai cấp Thủ-Đà, Phệ-Xá (1)…
Từ bỏ cà quyến thuộc, gia đình
Vị ấy quyết định tự mình
Đi đến Pháp & Luật siêu minh, tịnh lành
Do Như Lai thực hành, thuyết dạy.
Khi vị ấy tu tập, hành trì
Vô lượng Hỷ, Xả, Từ, Bi,
Nội tâm định tĩnh tức thì xảy ra.
Ta nói là nhờ tâm định tĩnh
Vị ấy hành chân chính pháp môn
_____________________________
(1) : Ấn-Độ thời trước Phật Thích-Ca, đã có Kinh Vệ-Đà( Veda)
là Thánh điển căn bản của Đạo Bà-la-môn, gồm 4 quyển : Rig-
Veda (Lê-câu Vệ-Đà), Sama-Veda , Yajur-Veda (Dạ-Nhu Vệ-Đà) , Atharva-Veda (A-thát-bà Vệ-Đà). Căn cứ kinh Vệ-Đà, xã hội chia ra 4 giai cấp bất di bất dịch :Bà-la-môn (Brahmana -giai cấp đứng đầu giữ phần nghi lễ, tế tự), Sát-Đế-Lỵ (Khattiyà - giai cấp Vua chúa, quan quyền), giai cấp Phệ-Xá (Vessa - Thương gia) . Giai cấp cuối cùng bị áp chế, khinh rẻ nhất là Thủ-Đà-La (Suddà) hay còn gọi là Chiên-Đà-La (Candala) .
Trung Bộ (Tập 2) Tiểu Kinh 40 : XÓM NGỰA * MLH – 071
Xứng đáng là bậc Sa-Môn
Với Sa-môn-hạnh bảo tồn, kính tôn.
Nếu Sát-Lỵ, Bàn-môn, Phệ-Xá,
Chiên-Đà-La… tất cả vị nào
Từ bỏ gia đình, mong cầu
Đến Pháp và Luật thanh cao, tịnh lành,
Do Như Lai thực hành, thuyết dạy,
Cố hành mãi, lậu hoặc diệt ngay,
Vị ấy trong hiện tại này
Tự mình chứng ngộ, rõ bày chân tâm,
Thành đạt vô lượng tâm giải thoát,
Tuệ giải thoát thành tựu an lành.
Danh xưng ‘Sa-Môn’ đạt thành
Nhờ vào lậu-hoặc ngọn ngành diệt tan ”.
* * *
Đức Thế Tôn nghiêm trang thuyết giảng
Pháp cao quý viên mãn, minh quang
Các Tỷ Kheo trong đạo tràng
Hoan hỷ tín thọ lởi vàng Thế Tôn ./-
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật ( 3 L )
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 40 : Tiểu Kinh XÓM NGỰA –
CÙLA ASSAPURA Sutta )
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D655686900.-%3B)