Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

49-2. Phẩm Chăn trâu (2)

02/05/201111:10(Xem: 13483)
49-2. Phẩm Chăn trâu (2)

KINH TĂNG NHẤTA HÀM
Việtdịch: Hòa thượng Thích Thanh Từ - Hiệu đính: Hòa thượngThích Thiện Siêu
ViệnNghiên cứu Phật học Việt Nam - PL 2541 - TL 1997

TẬP 3

XXXXIX.2.Phẩm Chăn trâu(2)

Bấygiờ, Thế Tôn bèn đưa lưỡi liếm lỗ tai bên mặt và bêntrái rồi thâu vào. Và Ngài liền nhập chánh định, khiếnPhạm chí ấy thấy được tướng mã âm tàng. Khi Phạm chíthấy Phật đủ ba mươi hai tướng, tám mươi vẻ đẹp thìvui mừng phấn khởi không thể tự kềm. Phạm chí Thí-la bạchPhật:

- Naytôi là Bà-la-môn, Sa-môn dòng Sát-lợi, song Sa-môn hay Bà-la-mônđều một đạo, cầu một giải thoát. Sa-môn chấp nhận chúngta đồng một đạo chăng?

Phậtbảo Phạm chí:

- Ôngcó kiến chấp này.

Phạmchí thưa:

- Tôicó kiến chấp ấy.

Phậtbảo Phạm chí:

- Ôngnên khởi ý hướng về một giải thoát. Ðó là chánh kiến.

Phạmchí bạch Phật:

- Chánhkiến tức là một giải thoát, lại có giải thoát chăng?

ThếTôn bảo:

- Phạmchí! Có giải thoát được Niết-bàn. Việc ấy có tám. Ðólà chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánhmạng, chánh phương tiện, chánh niệm, chánh định. Này Phạmchí, đó là Tám đạo phẩm đưa đến Niết-bàn.

Phạmchí bạch Phật:

- Cóchúng sanh nào biết được Tám đạo phẩm nầy chăng?

Phậtbảo:

- Chẳngphải một, trăm, nghìn. Phạm chí nên biết! Có vô số trămnghìn chúng sanh được biết Tám đạo phẩm này.

Phạmchí bạch Phật:

- Lạicó chúng sanh nào không hiểu được Tám đạo phẩm này chăng?

Phậtbảo:

- Chúngsanh không hiểu điều này chẳng phải một người.

Phạmchí bạch Phật:

- Cóchúng sanh nào không được pháp này chăng?

Phậtbảo:

- Cóchúng sanh không được đạo này gồm mười một hạng ngườinhư thế này. Thế nào là mười một? Ðó là những ngườigian ngụy, ác ngữ, khó can gián, không biết ơn, tánh ưa ganhghét, giết hại cha mẹ, giết A-la-hán, đoạn dứt căn lành,việc lành trở lại làm ác, chấp ngã, khởi ý ác đối vớiNhư Lai. Phạm chí! Ðó là mười một hạng người không thểđạt được Tám đạo phẩm này.

Khiđức Phật đang nói Tám đạo phẩm, Phạm chí ấy dứt sạchcác trần cấu, đắc pháp nhãn tịnh.

Bấygiờ Phạm chí Thí-la bảo năm trăm đệ tử:

- CácÔng đều học được điều tốt, mỗi người tự tụng tập.Ta muốn ở chỗ Phật tu Phạm hạnh.

Cácđệ tử thưa:

- Chúngcon cũng muốn xuất gia học đạo.

Bấygiờ, Phạm chí và năm trăm đệ tử mỗi mỗi quỳ xuốngbạch Phật:

- Cúixin Thế Tôn cho chúng con xuất gia học đạo.

Phậtbảo các Phạm chí:

- Thiệnlai Tỳ-kheo! Ở nơi Như Lai khéo tu Phạm hạnh thì dần dầnsẽ chấm dứt gốc khổ.

KhiPhật nói lời ấy, năm trăm Phạm chí liền thành Sa-môn. ThếTôn dần dần vì năm trăm người giảng dạy về luận vi diệu.Ðó là luận bố thí, trì giới, sanh thiên, dục tưởng bấttịnh, xuất yếu là an vui. Như các pháp mà chư Phật ThếTôn thường dạy Khổ, Tập, Diệt, Ðạo, Thế Tôn cũng vìcác Thầy ấy giảng nói rộng. Khi ấy, năm trăm Sa-môn vĩnhviễn dứt sạch các lậu hoặc, được pháp hơn người.

Bấygiờ, Phạm chí Sí-ninh lại bạch:

- Ðếnthời, xin Thế Tôn quang lâm.

Phậtbảo Thí-la và năm trăm Tỳ-kheo.

- CácÔng hãy đắp y mang dĩa.

Mộtnghìn vị Tỳ-kheo vây quanh, đi vào thành đến nhà Phạm chí,lên tòa ngồi.

Phạmchí Sí-ninh thấy năm trăm Bà-la-môn đều làm Sa-môn liềnbảo rằng:

- Lànhthay các Vị! Ðiều cần yếu hướng về đạo không gì hơnviệc này.

Tỳ-kheoThí-la vì Sí-ninh nói kệ:

Ngoàiđây không có pháp
Hayhơn điều cần ấy,
Sosánh như thế ấy,
Ðiềulành không gì hơn.

Phạmchí Sí-ninh bạch Phật:

- Cúixin Thế Tôn đợi giây lát, chính lúc này lại dọn thêm thứcăn.

Phậtbảo:

- Cácthức ăn đã xong, đúng giờ cứ đem đến, đừng sợ khôngđủ.

Phạmchí Sí-ninh vui mừng vô lượng, đích thân tự san sớt thứcăn cúng dường Phật và Tỳ-kheo Tăng. Khi Thế Tôn thọ traixong, Ông dọn rửa bát, đem bao nhiêu thứ hoa rải lên Phậtvà Tỳ-kheo Tăng, và đến trước bạch Phật:

- Xinthưa Thế Tôn! Hết thảy người lớn nhỏ, nam nữ trong nhàcon đều xin làm Ưu-bà-tắc.

Bấygiờ, phu nhân của Phạm chí đang có thai, bèn bạch Phật:

- Conđang mang thai, không biết là nam hay nữ, cũng xin tự quy y,xin Như Lai nhận cho làm Ưu-bà-di.

Phậtvì đại chúng nói pháp vi diệu, liền ngồi trên tòa, nóikệ này:

Lànhthay phước báo này,
Sởnguyện ắt được quả,
Dầnlên chỗ an lạc,
Trọnkhông lo nguy tai,
Chếtđược sanh lên trời,
Cũngkhông thể khiến cho
Ngườilàm phước bị tội.
Họcũng tìm phương tiện,
Ðượctrí tuệ Hiền Thánh,
Sẽdứt sạch gốc khổ,
Xabỏ hẳn tám nạn.

ThếTôn nói kệ ấy rồi, rời tòa mà đi.

Bấygiờ, Phạm chí Sí-ninh nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

*

7.Tôi nghe như vầy:

Mộtthời Phật ở tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn CấpCô Ðộc.

Bấygiờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Tathường ngồi ăn một bữa, thân thể nhẹ nhàng, khí lựcmạnh mẽ. Tỳ-kheo các Thầy cũng nên ăn một bữa, thân thểnhẹ nhàng khí lực mạnh mẽ, dễ tu Phạm hạnh.

Bấygiờ, Bạt-đề-bà-la bạch Phật:

- Conkhông thể ăn một bữa. Vì sao? Vì khí lực yếu kém.

Phậtbảo:

- Chophép Thầy đến nhà đàn-việt, ăn một phần, đem về mộtphần.

Bạt-đề-bà-labạch Phật:

- Concũng không thể làm pháp này.

Phậtbảo:

- Chophép Thầy bỏ ngọ trai, ăn trong ngày.

Bạt-đề-bà-lathưa:

- Concũng không thể làm theo pháp này.

ThếTôn im lặng không nói nữa.

Bấygiờ, Ca-lưu-đà-di vào buổi chiều mặt trời lặn, đắp ymang bát vào thành khất thực. Khi đó, trời rất tối, Ca-lưu-đà-didần dần đi đến nhà một trưởng giả. Phu nhân của trưởnggiả ấy đang mang thai, nghe Sa-môn khất thực ngoài cửa, liềntự đem cơm ra cho. Song Thầy Ca-lưu-đà-di sắc mặt rất đen,lại khi ấy trời sắp mưa, sấm chớp giăng đầy; phu nhâncủa trưởng giả ra cửa, thấy sa-môn mặt đen thui, bèn kinhhoàng kêu là quỷ, và tự hô hoán lên:

- Chaoôi! Ta gặp quỷ.

Liềnkhi đó đọa thai mà chết. Khi ấy, Ca-lưu-đà-di trở về tinhxá, lo buồn không vui, ngồi tư duy hối hận không kịp.

Khiấy, trong thành Xá-vệ có tiếng ác này: "Sa-môn Thích tửtrù rủa làm đọa thai con của người". Nam nữ trong thànhđều bảo nhau rằng: "Hiện nay Sa-môn hành động không tiếtđộ, ăn chẳng đúng thời, như hàng cư sĩ tại gia chẳngkhác". Bấy giờ, phần đông các Tỳ-kheo đều nghe dân chúngbàn luận điều này: "Sa-môn dòng Thích không biết tiết độ,đi đứng không kiêng dè". Trong đó, các Tỳ-kheo giữ giới,những người đầy đủ giới luật cũng tự oán trách: "Thậtchẳng phải là oai nghi của chúng ta, ăn không chừng mực,đi không đúng thời, thật là điều quấy của chúng ta". Cácvị ấy dẫn nhau đến chỗ đức Phật, cúi đầu lễ chânPhật, đem hết mọi chuyện bạch Phật.

Phậtbảo một Tỳ-kheo:

- Thầyđi kêu Ca-lưu-đà-di đến đây.

Tỳ-kheovâng lời Phật dạy, liền đi kêu Ca-lưu-đà-di. Ca-lưu-đà-dinghe Phật gọi, liền đến chỗ Phật, cúi đầu lễ Phật,lui ngồi một bên.

ThếTôn hỏi:

- Phảingày hôm qua, vào buổi chiều Thầy vào thành khất thực, đếnnhà trưởng giả khiến vợ trưởng giả đọa thai chăng?

Ca-lưu-đà-dibạch Phật:

- Thưavâng, Thế Tôn.

Phậtbảo:

- Vìsao Thầy không phân biệt thời tiết, lại vào lúc trời sắpmưa vào thành khất thực? Ðó không phải là oai nghi của Thầy.Thầy đã là hàng quý tộc, xuất gia học đạo mà còn thamtrước ăn uống.

Ca-lưu-đà-dibèn đứng dậy, bạch Phật:

- Từnay về sau không dám phạm lại. Cúi xin Thế Tôn nhận cho consám hối.

Phậtbảo Tôn giả A-nan mau đánh kiền chùy, nhóm các Tỳ-kheo tạigiảng đường Phổ Hội, A-nan vâng lời Phật dạy, liền nhómcác Tỳ-kheo tại giảng đường, rồi đến trước Phật, bạchrằng:

- CácTỳ-kheo đã nhóm, xin Thế Tôn biết đúng thời.

ThếTôn liền đến giảng đường ngồi vào tòa chính giữa, bảocác Tỳ-kheo:

- Cácđức Phật ở đời quá khứ lâu xa đều ăn một bữa. Cáchàng Thanh văn cũng ăn một bữa. Các đức Phật tương laivà chúng đệ tử cũng sẽ chỉ ăn một bữa. Vì sao thế?Ðó là pháp yếu để hành đạo, nên ăn một bữa. Nếu cóthể ăn một bữa, thân thể nhẹ nhàng, tâm được khai mở.Tâm đã mở bèn được các căn lành. Ðã được căn lànhliền được chánh định. Ðã được chánh định thì biếtđúng như thật. Thế nào gọi là biết đúng như thật? Nghĩalà Khổ đế, biết như thật là Khổ đế; Khổ tập đế,biết như thật là Khổ tập đế; Khổ tận đế biết nhưthật là Khổ tận đế; Khổ xuất yếu đế (đạo đế) biếtnhư thật là Khổ xuất yếu đế.

CácThầy là dòng hào quý, đã xuất gia học đạo, bỏ tám nghiệpở thế gian mà không biết thời tiết thì khác gì ngườitham dục kia? Phạm chí có pháp riêng của Phạm chí, ngoạiđạo có pháp riêng của ngoại đạo.

Khiấy, Tôn giả Ưu-ba-ly bạch Phật:

- ChưPhật ở quá khứ và tương lại đều ăn một bữa. Cúi xinThế Tôn nên vì các Tỳ-kheo hạn chế thời gian ăn uống.

ThếTôn bảo:

- NhưLai cũng biết như thế, nhưng chưa có người phạm trướcmắt. Có phạm tội mới chế giới cấm.

ThếTôn bảo các Tỳ-kheo:

- Tachỉ ăn một bữa, các Thầy cũng nên ăn một bữa. Nay cácThầy ăn vào giờ ngọ, không được quá thời.

CácThầy cũng phải học pháp khất thực. Thế nào là Tỳ-kheohọc pháp khất thực? Khi Tỳ-kheo chỉ vì mạng sống thì xinđược thức ăn cũng không vui, không được cũng không lo.Nếu khi được thức ăn, tư duy quán tưởng mà ăn, không cótâm tham đắm, chỉ muốn thân này được sống, trừ đượcbệnh cũ lại không tạo mới, khiến cho khí lực đầy đủ.Như thế, này các Tỳ-kheo, gọi là khất thực.

Tỳ-kheocác Thầy nên ngồi ăn một bữa. Thế nào là Tỳ-kheo ngồiăn một bữa? Nếu đứng lên thì phạm, ăn rồi không nênăn nữa. Như thế gọi là Tỳ-kheo ngồi ăn một bữa.

Tỳ-kheocác Thầy cũng nên được thức ăn mà ăn. Thế nào là Tỳ-kheođược thức ăn mà ăn? Khi Tỳ-kheo đã được thức ăn, lạicó trai chủ cúng thêm lần nữa, do thức ăn nầy là đượclại, không nên ăn. Như thế, Tỳ-kheo được thức ăn chỉmột lần.

Tỳ-kheocác Thầy cũng nên mặc ba y, ngồi dưới cội cây, ngồi chỗvắng, nên khổ hạnh ngồi nơi đất trống, nên mặc y cũvá, nên ở chỗ gò mả, nên mặc áo cũ xấu. Vì sao thế?Vì khen ngợi người thiểu dục.

NayTa dạy các Thầy nên như Tỳ-kheo Ca-diếp. Vì sao thế? Tỳ-kheoCa-diếp tự hành mười một pháp đầu đà, cũng dạy ngườilàm theo pháp yếu này.

NayTa dạy các Thầy nên như Tỳ-kheo Diện Vương. Vì sao? Tỳ-kheoDiện Vương mặc y cũ xấu không mặc y đẹp.

Tỳ-kheo!Ðây là lời dạy của Ta, nên ghi nhớ tu tập. Như thế, nàycác Tỳ-kheo, nên học điều này!

Bấygiờ, Tỳ-kheo Bạt-đề-bà-la suốt ba tháng không đến chỗthế Tôn. A-nan vừa hết ba tháng an cư, đến chỗ Tỳ-kheoBạt-đề-bà-la nói rằng:

- Naychúng Tăng đều may vá y áo, như thế Thế Tôn sẽ đi du hóanhân gian. Bây giờ Thầy không đến, sau hối hận vô ích.

Khiấy, A-nan dẫn Bạt-đề-bà-la đến chỗ đức Thế Tôn, Bạt-đề-bà-lalễ Phật và bạch Phật:

- Cúixin Thế Tôn cho con sám hối, từ nay về sau không dám phạmlại. Như Lai chế cấm giới mà con không thọ trì. Cúi xinrũ lòng tha thứ.

Thưanhư thế ba lần. Phật bảo:

- Chophép Thầy hối lỗi, sau chớ phạm lại. Vì sao? Ta tự suynghĩ trong vô số kiếp sanh tử, hoặc có khi làm thân lừa,la, lạc đà, voi, ngựa, heo, dê, ăn cỏ để nuôi thân; hoặcở trong địa ngục nuốt hoàn sắt nóng; hoặc làm ngạ quỷthường ăn máu mủ; hoặc làm thân người ăn ngũ cốc; hoặclàm thân trời ăn những vị cam lồ tự nhiên; trong vô sốkiếp thân mạng cùng tranh không biết chán.

Bạt-đề-bà-la!Như lửa cháy củi không đủ, như biển lớn nuốt các dòngkhông đủ, nay người phạm cũng như vậy, tham ăn không biếtchán đủ.

ThếTôn bèn nói kệ này:

Sanhtử không đoạn dứt,
Ðềudo từ tham dục,
Oánghét nuôi ác ấy,
Ngườingu tập theo đó.

Thếnên, này Bạt-đề-bà-la nên ghi nhớ ít muốn, biết đủ,chớ khởi tưởng tham, dấy các niệm tán loạn. Như thế,Bạt-đề-bà-la, nên học điều này.

Bấygiờ, Bạt-đề-bà-la nghe Phật giáo giới, đã ở chỗ vắngtự khắc trách mình. "Vốn dòng hào tộc, xuất gia học đạo,tu Phạm hạnh vô thượng, sanh tử đã hết, Phạm hạnh đãlập, việc phải làm đã làm xong, không thọ thân sau, nhưthật mà biết". Bạt-đề-bà-la liền thành A-la-hán.

ThếTôn bảo các Tỳ-kheo:

- Tronghàng đệ tử Ta, người ăn uống nhiều đệ nhất trong sốThanh văn là Tỳ-kheo Cát-Hộ.

Bấygiờ, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

*

8.Tôi nghe như vầy:

Mộtthời Phật ở thôn Ương Nghệ, cùng với chúng đại Tỳ-kheonăm trăm người câu hội.

Bấygiờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Dânchúng đều gọi các Thầy là Sa-môn, giả sử có ai hỏi cácThầy có phải Sa-môn chăng thì các thầy cũng đáp là Sa-môn.Nay Ta bảo càc Thầy về hạnh Sa-môn, sau ắt thành quả nhưthật không khác. Vì sao thế? Có hai hạng Sa-môn: tập hạnhSa-môn, thệ nguyện Sa-môn.

Thếnào gọi là tập hạnh Sa-môn? Là Tỳ-kheo tới lui, đi đứng,nhìn ngó, dung mạo, đắp y mang bát, thảy đều đúng như pháp,không đắm trước vào tham dục, sân nhuế, ngu si, chỉ trìgiới tinh tấn không phạm phi pháp, học tập các giới. Ðólà tập hạnh Sa-môn.

Thếnào gọi là thệ nguyện Sa-môn? Ở đây, hoặc có Tỳ-kheooai nghi giới luật, đi đứng ra vào, dung mạo, nhìn ngó, cửđộng thảy đều như pháp, chấm dứt hữu lậu thành tựuvô lậu, ở trong hiện pháp tự thân chứng đắc và đi duhóa, sanh tử đã tận, Phạm hạnh đã lập, việc phải làmđã làm xong, không thọ thân sau, mà biết như thật. Ðó làthệ nguyện Sa-môn.

Tỳ-kheo,đó là hai hạng Sa-môn.

Tôngiả A-nan bạch Phật:

- Thếnào gọi là pháp hạnh Sa-môn, pháp hạnh Bà-la-môn?

Phậtbảo A-nan:

- Ởđây, Tỳ-kheo ăn uống biết vừa đủ, ngày đêm đi kinh hành,tu tập các đạo phẩm không để mất thời tiết. Thế nàogọi là Tỳ-kheo các căn vắng lặng? Ở đây, Tỳ-kheo mắtthấy sắc không khởi tưởng đắm trước, không dấy cácloạn niệm, trong ấy mà nhãn căn được thanh tịnh, trừ cácniệm ác, không nghĩ nhớ pháp bất thiện, hoặc khi tai nghetiếng, mũi ngửi mùi, lưỡi nếm vị, thân biết cảm giác,ý biết pháp không khởi tưởng đắm trước, không dấy cácloạn niệm, nơi ý căn được thanh tịnh. Như thế gọi làTỳ-kheo sáu căn được thanh tịnh.

Thếnào là Tỳ-kheo ăn uống biết vừa đủ? Ở đây, Tỳ-kheoăn uống vừa đủ lượng, không cầu mập, trắng, chỉ muốnthân này sống mà thôi, trừ bệnh cũ, bệnh mới không sanh,chỉ muốn thân này sống mà thôi, trừ bệnh cũ, bệnh mớikhông sanh, được tu Phạm hạnh. Cũng như người nam nữ, thânsanh ghẻ, tùy thời dùng thuốc thoa xức điều trị, vì muốnvết thương lành. Nay Tỳ-kheo cũng lại như thế, lượng vàosức mà ăn. Sở dĩ dùng dầu bôi vào xe vì muốn đi xa, Tỳ-kheoăn vừa đủ lượng là muốn duy trì mạng sống. Như thếgọi là Tỳ-kheo ăn uống biết vừa đủ.

Thếnào là Tỳ-kheo thường biết tỉnh thức? Ở đây, Tỳ-kheovào đầu đêm, giữa đêm, cuối đêm biết tỉnh thức, tưduy Ba mươi bảy đạo phẩm; ngày thời kinh hành trừ bỏ niệmác, các tưởng kiết sử, lại vào đầu đêm, cuối đêm kinhhành trừ bỏ kiết sử, các tưởng bất thiện, vào giữađêm nằm nghiêng hông bên mặt, hai chân duỗi xếp lên nhau,chỉ tưởng về ánh sáng, rồi vào cuối đêm kinh hành tớilui, trừ bỏ niệm bất thiện. Như thế là Tỳ-kheo biết thờitỉnh thức.

Nhưthế, này A-nan! Ðây là hạnh cần yếu của Sa-môn.

Thếnào gọi là hạnh cần yếu của Bà-la-môn? Ở đây, Tỳ-kheoKhổ đế biết như thật là Khổ đế; Khổ tập, Khổ tận,Khổ xuất yếu, như thật biết như thế. Sau do mở đượctâm dục lậu, tâm hữu lậu, tâm vô minh lậu nầy mà đượcgiải thoát. Ðã được giải thoát liền được giải thoáttri kiến, sanh tử đã tận, Phạm hạnh đã lập, việc phảilàm đã xong, không thọ thân lại, mà biết như thật. Ðâylà hạnh cần yếu của Bà-la-môn. A-nan nên biết! Ðây làý nghĩa của hạnh cần yếu.

Bấygiờ, Thế Tôn bèn nói kệ:

Sa-môntên tâm dứt,
Cácác vĩnh viễn tận,
Phạmchí tên thanh tịnh,
Trừbỏ các loạn tưởng.

Thếnên A-nan! Nên ghi nhớ tu hành pháp hạnh của Sa-môn, pháp hạnhcủa Bà-la-môn. Chúng sanh nào làm các pháp này, sau mới xưnglà Sa-môn.

Lạivì có gì gọi là Sa-môn? Vì các kết vĩnh viễn chấm dứtnên gọi là Sa-môn. Lại vì có gì gọi là Bà-la-môn? Trừsạch các ngu hoặc nên gọi là Phạm chí, cũng gọi là Sát-lợi.Lại vì cớ gì gọi là Sát-lợi? Do đoạn trừ dâm, nộ, sinên gọi là Sát-lợi; cũng gọi là tắm gội. Thế nào gọilà tắm gội? Do tẩy sạch hai mươi mốt kết nên gọi làtắm gội; cũng gọi là giác. Vì cớ gì gọi là giác? Do biếtrõ pháp ngu, pháp tuệ nên gọi là giác; cũng gọi là bỉ ngạn.Vì cớ gì gọi là bỉ ngạn? Do từ bờ này đến bờ kia nêngọi là bỉ ngạn.

NàyA-nan! Hãy hành trì pháp này, sau mới gọi là Sa-môn, Bà-la-môn.Ðây là nghĩa như thế, nên ghi nhớ vâng làm.

Bấygiờ, A-nan nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

*

9.Tôi nghe như vầy:

Mộtthời Phật ở tại thành Thích-si Ca-tỳ-la việt vườn Ni-câu-lưu,cùng với chúng đại Tỳ-kheo năm trăm người câu hội.

Bấygiờ, vương tử Ðề-bà-đạt-đa đến chỗ Phật, cúi đầulễ chân Phật, lui ngồi một bên, Ðề-bà-đạt-đa bạch Phật:

- Cúixin Thế Tôn cho con được làm Sa-môn.

Phậtbảo Ðề-bà-đạt-đa:

- Ôngnên ở tại gia làm việc bố thí, làm Sa-môn thật chẳng dễ.

Khiấy, Ðề-bạt-đạt-đa lại ba phen bạch Phật:

- Cúixin Thế Tôn cho phép con theo Ngài.

Phậtlại bảo:

- Ôngnên ở nhà, không nên xuất gia tu hạnh Sa-môn.

Ðề-bà-đạt-đakhởi nghĩ rằng: "Sa-môn này có lòng tật đố, nay ta có thểtự cạo tóc, tu Phạm hạnh, đâu cần Sa-môn ấy làm gì?"Ðề-bà-đạt-đa liền lui về, tự cạo bỏ râu tóc, mặccà sa, tự xưng: "Ta là hàng Thích tử".

Bấygiờ, có một Tỳ-kheo tên Tu-la-đà, hành hạnh đầu đà, khấtthực, mặc y vá, thông suốt ngũ thông. Ðề-bà-đạt-đa liềnđến chỗ Tỳ-kheo ấy, cúi đầu lễ dưới chân, bạch rằng:

- Cúixin Tôn giả nói giáo pháp cho tôi khiến cho được an ổn lâudài.

Tỳ-kheoTu-la-đà liền nói pháp cho, các oai nghi lễ độ, suy nghĩ vềpháp này, bỏ điều này được điều này. Khi ấy, Ðề-bà-đạt-đanhư lời Tỳ-kheo ấy dạy không để sai sót. Ðề-bà-đạt-đalại bạch với Tỳ-kheo ấy rằng:

- Cúixin Tôn giả dạy cho tôi về pháp thần túc, tôi có thể tuhành theo pháp ấy.

Bấygiờ, Tỳ-kheo lại dạy pháp thần túc cho ông:

- NayÔng nên học về tâm ý khinh trọng, đã biết tam ý khinh trọng,lại nên phân biệt về tứ đại địa, thủy, hỏa, phong khinhtrọng. Ðã biết được tứ đại khinh trọng, lại nên tuhành về chánh định tự tại. Ðã thực hành chánh địnhtự tại, lại nên tu chánh định dũng mãnh. Ðã thực hànhchánh định dũng mãnh, lại nên tu về chánh định tâm ý.Ðã thực hành chánh định tâm ý, lại nên hành chánh địnhtự giới, đã tu hành chánh định tự giới, như thế khôngbao lâu sẽ thành tựu thần túc.

Ðề-bà-đạt-đavâng lời Tỳ-kheo ấy dạy, tự biết về tâm ý khinh trọng,lại biết về tứ đại khinh trọng, tu hết các chánh địnhkhông sai sót; không bao lâu liền thành tựu được thần túc.Như thế, Ðề-bà-đạt-đa có vô số phương tiện tiến hóavô lượng. Bấy giờ danh tiếng Ðề-bà-đạt-đa lưu truyềnlan xa bốn phương.

Khiấy, Ðề-bà-đạt-đa dùng sức thần túc bay lên cõi trờiBa mươi ba, hái các thứ hoa như hoa sen ưu-bát-la, hoa câu-mâu-đầu,đem về dâng thái tử A-xà-thế, và bảo:

- Hoanày từ cõi trời Ba mươi ba, Thích-đề-hoàn-nhân đem đếntặng Thái tử.

Tháitử thấy Ðề-bà-đạt-đa có thần túc như thế, liền tùythời cúng dường, cung cấp vật cần dùng. Thái tử lại khởinghĩ: "Ðề-bà-đạt-đa lại tự ẩn thân, biến thành đứabé ngồi trên đùi gối thái tử. Các thể nữ đều khởinghĩ: "Ðây là người gì? Là Quỷ ư? Là Trời ư?". Bàn tánchưa xong, Ðề-bà lại hóa thân trở lại như cũ. Khi đó,thái tử và các cung nhân đều khen rằng: "Ðây là Ðề-bà-đạt-đa",liền cung cấp vật cần dùng, lại truyền tụng lời này:"Ðề-bà-đạt-đa danh đức không thể nói hết được".

Bấygiờ, nhiều Tỳ-kheo nghe điều này, đến chỗ Thế Tôn, cúiđầu lễ Phật, bạch:

- Ðề-bà-đạt-đacó thần túc rất lớn, thường nhận được y phục, thứcăn uống, giường nệm, thuốc men.

Phậtbảo các Tỳ-kheo:

- CácThầy chớ khởi ý niệm này, tham đắm lợi dưỡng của Ðề-bà-đạt-đa;lại cũng đừng khen ngợi sức thần túc của ông ấy. Ôngấy do thần túc này rơi trong ba đường ác. Lợi dưỡng củỪề-bà-đạt-đa, và thần túc của ông ấy sẽ chấm dứt.Vì sao thế? Ðề-bà sẽ tự tạo nghiệp thân, khẩu, ý.

Khiđó, Ðề-bà-đạt-đa lại khởi nghĩ rằng: "Sa-môn Cù-đàmcó thần túc, ta cũng có thần túc; Sa-môn Cù-đàm có tri thức,ta cũng có tri thức; Sa-môn Cù-đàm dòng họ cao quý, ta cũngdòng họ cao quý. Nếu Sa-môn Cù-đàm hiện một thần túc,ta sẽ hiện hai; Sa-môn Cù-đàm hiện hai, ta sẽ hiện bốn,kia hiện tám, ta hiện mười sáu; kia hiện mười sáu, ta hiệnba mươi hai; tùy theo sức hóa hiện của Sa-môn ấy, ta sẽtăng gấp đôi".

Bấygiờ, nhiều Tỳ-kheo nghe Ðề-bà-đạt-đa nói như vậy, hơnnăm trăm Tỳ-kheo đến chỗ Ðề-bà-đạt-đa và năm trăm Tỳ-kheonhận sự cúng dường của thái tử A-xá-thế.

Khiấy, hai Tôn giả Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên nói vớinhau rằng: "Chúng ta cùng đi đến chỗ Ðề-bà-đạt-đa, ngheông ấy nói pháp, xem là luận thuyết gì", liền cùng đi đếnchỗ Ðề-bà-đạt-đa. Bấy giờ, Ðề-bà-đạt-đa xa thấyXá-lợi-phất, Mục-kiền-liên đi đến, liền bảo các Tỳ-kheo.

- Haingười này là đệ tử của Tất-đạt, rất được khen ngợi.

HaiTôn giả đến rồi, cùng hỏi thăm, ngồi một bên. Bấy giờcác Tỳ-kheo đều khởi nghĩ rằng: "Ðệ tử của Phật Thích-ca,nay hướng hết về Ðề-bà-đạt-đa". Ðề-bà-đạt-đa bảoTôn giả Xá-lợi-phất:

- NayThầy có thể thuyết pháp cho các Tỳ-kheo chăng? Tôi đau lưngmuốn nghỉ một chút.

Ðề-bà-đạt-đabèn nằm nghiêng hông mặt, hai chân xếp lên nhau, do lòng vuimừng nên ngủ luôn. Bấy giờ, Xá-lợi-phất, Mục-kiền-liênthấy Ðề-bà-đạt-đa ngủ, liền dùng thần túc đem các vịTỳ-kheo bay lên hư không mà đi.

Khèề-bà-đạt-đa thức dậy, không thấy các Tỳ-kheo, rấtgiận dữ nói:

- Nếuta không trả được thù này thì không gọi là Ðề-bà-đạt-đa.

Ðâylà lần đầu Ðề-bà-đạt-đa phạm tôi ngũ nghịch. Ðề-bà-đạt-đavừa khởi ý ấy, liền bị mất thần túc.

Bấygiờ, nhiều Tỳ-kheo bạch Phật:

- Tỳ-kheềề-bà-đạt-đa có thần túc lớn mới có thể phá hoạiThánh chúng.

Phậtbảo:

- Khôngphải chỉ hôm nay Ðề-bà-đạt-đa mới phá hoại Thánh chúng.Ðời quá khứ ông ta cũng thường phá hoại Thánh chúng. Vìsao thế? Về đời quá khứ ông ta cũng phá hoại Thánh chúng.

Ðề-bà-đạt-đalại khởi ý ác: "Ta sẽ giết Sa-môn Cù-đàm để làm Phậtđộc tôn trong ba cõi". Khi ấy, Ðề-bà-đạt-đa nói với tháitử A-xà-thế:

- Ngườixưa thọ mạng rất dài, ngày nay đã ngắn ngủi. Nếu nhưThái tử chết, chắc lại sanh trong dân gian. Sao không giếtphụ vương, rồi lên ngôi vua? Tôi sẽ giết Như Lai và sẽlàm Phật. Vua mới, Phật mới, cũng chẳng thích ư?

Bấygiờ, A-xà-thế bèn sai quân thị vệ bắt phụ vương giam vàongục, tự lên làm vua cai trị nhân dân. Khi đó, quần thầnđều nói với nhau: "Người này khi sanh ắt là oan gia". Nhânđó đặt tên là A-xà-thế.

Ðề-bà-đạt-đathấy A-xà-thế đã hại phụ vương xong, lại khởi nghĩ: "Tasẽ hại Sa-môn Cù-đàm".

Bấygiờ, Thế Tôn đang ở tại một ngọn núi nhỏ cạnh núi Kỳ-xà-quật,Ðề-bà-đạt-đa leo lên núi Kỳ-xà-quật, tay vác một tảngđá lớn dài ba mươi khuỷu tay, rộng năm mươi khuỷu tay,ném vào Thế Tôn. Khi đó, sơn thần, quỷ Kim-tỳ-la thườngở tại núi ấy, thấy Ðề-bà-đạt-đa vác đá ném Phật,liền đưa tay đỡ lấy đến chỗ khác. Tảng đá bể văngra một mảnh nhỏ trúng chân Như Lai chảy máu. Thế Tôn thấyvậy nói với Ðề-bà-đạt-đa:

- NayÔng khởi ý muốn hại Như Lai, đây là tội ngũ nghịch thứhai.

Ðề-bà-đạt-đatự nghĩ: "Nay ta không hại được Sa-môn Cù-đàm". Liền bỏđi, đến chỗ A-xà-thế, tâu nhà vua rằng:

- Nêncho con voi uống rượu say, khiến hại Sa-môn. Vì sao? Con voiấy hung dữ chắc có thể hại được Sa-môn Cù-đàm. NếuSa-môn có Nhất thiết trí, ngày mai sẽ không vào thành khấtthực; nếu không có Nhất thiết trí, ngày mai vào thành khấtthực, ắt sẽ bị voi dữ này làm hại.

Khiấy, vua A-xà-thế liền đem rượu mạnh cho voi uống say, ralệnh cho dân chúng: "Ai muốn an ổn, thương mạng mình, ngàymai đừng đi lại trong thành".

Bấygiờ, Thế Tôn đúng thời đắp y mang bát vào thành La-duyệtkhất thực. Hàng tứ chúng nam nữ già trẻ trong nước nghetin vua A-xà-thế cho voi uống rượu say muốn hại Thế Tôn,đều cùng nhau đi đến chỗ Phật, làm lễ dưới chân, vàbạch Phật:

- Cúixin Thế Tôn, chớ vào thành La-duyệt khất thực. Vì vua A-xà-thếphục rượu voi say muốn hại Thế Tôn.

Phậtbảo các Ưu-bà-tắc:

- Phàmlà bậc Ðẳng Chánh Giác trọn không bị người khác làm hại.

ThếTôn tuy nghe như thế vẫn đi vào thành. Voi dữ xa thấy ThếTôn đến, sân giận bừng bừng chạy về phía Phật, muốnlàm hại. Song, Phật thấy voi chạy đến liền nói kệ:

Voichớ hại đến rồng,
Voi,rồng khó xuất,
Dokhông hại đến rồng,
Ðượcsanh vào cõi lành,

Voikia nghe Như Lai nói kệ xong, liền đến trước quỳ mọp, liếmchân Như Lai. Voi kia vì tâm hối quá không an, liền chết, sanhlên cõi trời Ba mươi ba. Vua A-xà-thế và Ðề-bà-đạt-đathấy voi đã chết, buồn rầu không vui. Ðề-bà-đạt-đa nóivới vua:

- Sa-mônCù-đàm đã giết voi chết.

Vuađáp:

- Sa-mônCù-đàm này có sức thần lớn, có nhiều kỹ thuật, mớicó thể trù rủa voi chết.

VuaA-xà-thế lại nói:

- Sa-mônnày chắc đầy đủ oai đức mới không bị voi dữ làm hại.

Ðề-bà-đạt-đađáp:

- Sa-mônCù-đàm có chú thuật huyễn hoặc, có thể khiến ngoại đạodị học thảy đều hàng phục, huống chi loài súc sanh.

Khiấy, Ðề-bà-đạt-đa bèn suy nghĩ: "Ta thấy vua A-xà-thế ýmuốn thay đổi". Ðề-bà-đạt-đa lo buồn không vui, ra khỏithành La-duyệt. Bấy giờ Tỳ-kheo-ni Pháp Thí xa thấy Ðề-bà-đạt-đađến, nói với Ðề-bà-đạt-đa:

- Nayđiều Ông làm rất sai quấy, hiện tại hối lỗi còn dễ,sợ sau khó.

Ðề-bà-đạt-đanghe nói, lại thêm sân giận hỏi:

- Conngốc! Ta có lỗi gì mà nay dễ, sau khó?

Tỳ-kheo-niPháp Thí đáp:

- NayÔng đi chung với ác và tạo các điều chẳng lành.

Bấygiờ, Ðề-bà-đạt-đa sân giận bừng bừng, lấy tay đánhTỳ-kheo-ni chết.

Ðề-bà-đạt-đađã hại bậc Chân nhân, về đến phòng mình bảo các đệtử:

- CácÔng nên biết! Nay ta khởi ý đối với Sa-môn Cù-đàm, songviệc ấy không nên. Vì A-la-hán lại khởi ý ác đối vớiA-la-hán. Nay ta có thể hướng về Cù-đàm sám hối.

Dođây Ðề-bà-đạt-đa lo buồn, bị bệnh nặng. Ðề-bà-đạt-đabảo các đệ tử:

- Takhông đủ sức đến gặp Sa-môn Cù-đàm. Các Ông nên giúpta đến chỗ Sa-môn.

Ðề-bà-đạt-đabôi thuốc độc vào mười đầu ngón tay, bảo các đệ tử:

- CácÔng khiêng ta đến chỗ Sa-môn ấy.

Bấygiờ, các đệ tử liền khiêng Ðề-bà-đạt-đa đến chỗThế Tôn. Tôn giả A-nan xa thấy Ðề-bà-đạt-đa đến liềnbạch Phật.

- Naùề-bà-đạt-đa đến, chắc có tâm hối hận muốn hướngvề Thế Tôn cầu xin cải hối.

Phậtbảo A-nan:

- Ðề-bà-đạt-đatrọn không thể đến chỗ Thế Tôn.

A-nanba phen bạch Phật:

- Naùề-bà-đạt-đa đã muốn đến xin hối lỗi.

Phậtbaỏ A-nan:

- Ngườiác ấy trọn không thể đến chỗ Như Lai. Ngày nay mạng ôngấy đã hết.

Bấygiờ, Ðề-bà-đạt-đa đến chỗ Thế Tôn, bảo các đệ tử:

- Nayta không nên nằm ra mắt Như Lai, nên xuống võng mới đếngặp.

Ðề-bà-đạt-đavừa bước chân xuống đất, bấy giờ tại nơi ấy nổi lêngió lửa mạnh, đốt chân Ðề-bà-đạt-đa. Ðề-bà-đạt-đabị lửa đốt, liền khởi tâm hối hận, ở chỗ Phật chínhmuốn xưng "Nam-mô Phật", song rốt cuộc không xưng được"Nam-mô Phật", bèn vào địa ngục.

A-nanthấy Ðề-bà-đạt-đa rơi vào địa ngục, bạch Phật:

- Naùề-bà-đạt-đa đã chết, rơi trong địa ngục chăng?

Phậtbảo:

- Ðề-bà-đạt-đakhông được diệt tận đến chỗ cứu cánh. Nay ông ấy khởitâm ác đối với thân Như Lai, khi chết đọa địa ngục A-tỳ.

A-nanbuồn khóc rơi lệ không ngừng, Phật bảo A-nan:

- Vìsao Thầy buồn khóc như thế?

A-nanbạch Phật:

- Tâmdục ái của con chưa dứt, chưa thể đoạn kết sử nên buồnkhóc vậy.

ThếTôn liền nói kệ:

Nhưngười tự gây tạo,
Tựxem lại gốc ngọn,
Ngườilành thọ báo lành,
Kẻác chịu ương lụy.
Ngườiđời làm hạnh ác,
Chếtbị khổ địa ngục,
Nếulại làm hạnh lành,
Chuyểnthân thọ phước trời.
Kiatự gây hạnh ác,
Tựrơi vào địa ngục,
Khôngphải lỗi của Phật.
Nayvì sao Thầy buồn?

A-nanbạch Phật:

- Ðề-bà-đạt-đachết, thân sanh chỗ nào?

Phậtbảo A-nan:

- Naùề-bà-đạt-đa chết, thân rơi vào địa ngục A-tỳ. Vìsao? Do kia tạo tội ngũ nghịch nên cảm báo này.

A-nanlại bạch Phật:

- Ðúngthế, thưa Thế Tôn! Như lời dạy của Thế Tôn, tự thânlàm ác hiện thân vào địa ngục. Vì thế con buồn khóc vậy.Do Ðề-bà-đạt-đa không quý tiếc danh xưng, dòng họ, cũngkhông nể cha mẹ tôn trưởng, làm nhục dòng họ Thích, hủyhoại gia thế chúng ta.

Ðề-ba-đạt-đahiện thân vào địa ngục thực không đúng. Vì sao? Dòng họchúng ta phát xuất từ địa vị Chuyển luân Thánh vương,Ðề-bà-đạt-đa cũng xuất phát từ dòng vua, không nên hiệnthân vào địa ngục như thế. Ðề-bà-đạt-đa nên hiện thânchấm dứt hữu lậu thành vô lậu, tâm giải thoát, tuệ giảithoát, nơi hiện thân này được chứng quả Sanh tử đã tận,Phạm hạnh đã lập, việc phải làm đã làm xong, không thọthân sau, như thật mà biết. Tập theo dấu của chân nhân,đắc A-la-hán, nơi Vô dư Niết-bàn mà nhập Niết-bàn; vìsao mang thân này vào địa ngục? Ðề-bà-đạt-đa khi còn sốngcó oai thần lớn, rất có thần đức, có thể lên cõi trờiBa mươi ba biến hóa tự do. Người như thế lại rơi vào địangục ư? Bạch Thế Tôn! Chẳng biết Ðề-bà-đạt-đa ở địangục trải qua bao nhiêu năm?

Phậtbảo A-nan:

- Ôngấy ở địa ngục một kiếp.

A-nanlại bạch Phật:

- Kiếpcó hai loại, đại kiếp và tiểu kiếp. Ông ấy ở kiếp nào?

Phậtbảo:

- Kiếpcủa ông ấy sẽ trải qua một đại kiếp. Nói đại kiếptức hết số kiếp của Hiền kiếp này. Hết nghiệp, mạngchung trở lại thân người.

A-nanbạch Phật:

- Ðề-bà-đạt-đamất thân Người mới trở lại. Vì sao? Kiếp số dài lâu,đại kiếp không quá Hiền kiếp.

A-nancàng thêm buồn khóc than thở không vui, lại bạch Phật:

- Ðề-bà-đạt-đatừ địa ngục ra, sẽ sanh về chỗ nào?

Phậtbảo A-nan:

- Ðề-bà-đạt-damạng chung nơi ấy, sẽ sanh lên cõi Tứ thiên vương.

A-nanlại hỏi:

- Ởđó mạng chung sẽ sanh về đâu?

Phậtbảo:

- Ởđó mạng chung, lần lượt sẽ sanh lên trời Ba mươi ba, trờiDiệm-ma, trời Ðâu-suất, trời Hóa tự tại, trời Tha hóatự tại.

A-nanlại hỏi:

- Ởnơi ấy mạng chung, sẽ sanh về đâu?

Phậtbảo:

- Khèề-bà-đạt-đa từ địa ngục mạng chung, sanh lên các cõiTrời lành trải qua trong sáu mươi kiếp không rơi vào ba đườngác, qua lại trong cõi Trời, Người. Thân rốt sau, ông ta sẽcạo râu tóc, mặc ba pháp y, do lòng tin kiên cố xuất gia họcđạo, thành vị Bích-chi Phật hiệu là Nam-mô.

Bấygiờ, A-nan đến trước bạch Phật:

- Nhưthế, bạch Thế Tôn! Ðề-bà-đạt-đa do ác báo nên chịutội ở địa ngục, lại tạo đức gì mà trong sáu mươi kiếptrải qua sanh tử, không bị khổ não, sau lại thành vị Bích-chiPhật, hiệu là Nam-mô.

Phậtbảo A-nan:

- Phướcsanh ý lành trong khoảng giây lát, phước ấy khó thí dụ.Hà huống Ðề-bà-đạt-đa thông suốt cổ kim, tụng tập nhiều,giữ gìn các pháp, điều đã nghe không quên. Xưa Ðề-bà-đạt-đado oán thù mà khởi tâm sát hại đối với Như Lai. Lại doduyên báo xưa nên ông ta có tâm vui vẻ với Như Lai, do nhânduyên này trong sáu mươi kiếp không rơi trong ba đường ác.Lại do Ðề-bà-đạt-đa, vào lúc cuối khi mạng chung, khởitâm hòa vui xưng Nam-mô, nên sau làm vị Phật Bích-chi hiệuNam-mô.

Bấygiờ, A-nan liền đến trước lễ Phật, thưa rằng:

- Thưavâng, bạch thế tôn! Như lời dạy của Phật.

Khiấy, Tôn giả Ðại-mục-kiền-liên đến trước Phật bạch:

- Bâygiờ con muốn xuống địa ngục A-tỳ, nói về yếu hạnh nhẫnnhục, hoan hỷ cho Ðề-bà-đạt-đa.

Phậtbảo Mục-liên:

- Thầynên biết, chớ vội vàng hung bạo, chuyên tâm chánh ý chớkhởi loạn tưởng. Vì sao? Hạng chúng sanh cực ác khó điềuphục, khó thành tựu, vậy sau mới đọa vào địa ngục A-tỳ.Lại, tội nhơn kia không hiểu âm thanh đối đáp qua lại củacõi Người.

Mục-liênbạch Phật:

- Naycon hiểu được sáu mươi bốn âm thanh, thông suốt ngôn ngữ,con sẽ dùng âm thanh ấy nói với ông ấy.

Phậtbảo Mục-liên:

- Thầynên biết đúng thời.

Khiấy, A-nan nghe như vầy, vui mừng phấn khởi không thể tựkềm. Đại-mục-kiền-liên lễ chân Phật, nhiễu quanh ba vòng,liền ở trước chỗ Phật, sang địa ngục A-tỳ nhanh nhưtrong khoảng lực sĩ duỗi tay. Bấy giờ, Ðại Mục-liên đangở địa ngục A-tỳ đứng trên không khảy móng tay kêu:

- Ðề-bà-đạt-đa!

Ðề-bà-đạt-đaim lặng không đáp. Các ngục tốt hỏi Mục-liên:

- NayTôn giả gọi Ðề-bà-đạt-đa nào?

Ngụctốt lại bảo:

- Trongđây cũng có Ðề-bà-đạt-đa thời Phật Câu-lưu-tôn, Ðề-bà-đạt-đathời Phật Câu-na-hàm-mâu-ni, Ðề-bà-đạt-đa thời PhậtCa-diếp, cũng có Ðề-bà-đạt-đa cư sĩ, Ðề-bà-đạt-đaxuất gia. Nay Tôn giả muốn gọi Ðề-bà-đạt-đa nào?

Mục-liênđáp:

- Nayta muốn mời Ðề-bà-đạt-đa em con nhà chú của Phật Thích-caVăn, nên cần được gặp.

Khiđó, ngục tốt tay cầm xích sắt, đốt lửa đổ chích vàothân Ðề-bà-đạt-đa để tỉnh giấc. Thân thế Ðề-bà-đạt-đabị lửa đốt cháy cao ba mươi khuỷu tay. Các ngục tốt bảo:

- Ônglà kẻ ngu, ngủ gì như thế!

Ðề-bà-đạt-đabị các khổ bức bách, thưa rằng:

- Naycác Ông dạy bảo tôi điều gì?

Ngụctốt lại bảo:

- Ônghãy nhìn lên không trung!

Ðề-bà-đạt-đatheo lời ngước nhìn hư không, thấy Ðạ Mục-kiền-liên ngồikiết-già trên hoa sen báu, rực rỡ như mặt trời vén mây,Ðề-bà-đạt-đa thấy rồi bèn nói kệ:

Aihiện hào quang trời,
Nhưmặt trời vén mây,
Cũngnhư núi vàng chói.
Khôngcó bụi nhơ nhớp?

Tôngiả Mục-liên dùng kệ đáp:

Ta,đệ tử Thích-ca,
Thuộcdòng dõi Cù-đàm,
LàThanh văn trong ấy,
Tênlà Ðại Mục-liên.

Ðề-bà-đạt-đathưa với Mục-liên:

- Tôngiả Mục-liên! Cớ gì hạ cố đến nơi này? Nơi đây chúngsanh tạo ác, sau khi mệnh chung sanh vào nơi này.

Mục-liênđáp:

- Tôido Phật sai nên đến đây, muốn thương xót nhổ sạch gốckhổ cho Ông.

Bấygiờ, Ðề-ba-đạt-đa nghe âm hưởng Phật, vui mừng phấnkhởi không thể tự kềm, nói rằng:

- Cúixin Tôn giả, đúng thời diễn nói. Ðức Thế Tôn có lờidạy gì? Lại nói đến đường ác chăng?

Mục-liênđáp:

- Ðề-bà-đạt-đachớ lo sợ, địa ngục khổ nhất không hơn chốn này. ÐứcPhật Thích-ca Chí Chơn Ðẳng Chánh Giác, thương xót tất cảcác loài cho đến côn trùng nhỏ nhít, như mẹ thương con,tâm không sai biệt, tùy thời điểm nói trọn không để mất,cũng không trái với điều đã nói.

Naychính từ miệng Phật dự ký. Ông vốn khởi niệm ác muốnhại Thế Tôn, lại đem việc ấy dạy người khiến hướngvề đường ác; do nhân duyên tội báo ấy đọa vào địangục A-tỳ, sẽ trải qua một kiếp trọn không ra khỏi. Kiếpsố ấy hết nghiệp tận mạng chung, sẽ sanh lên cõi trờiTứ thiên vương, lần lượt sanh lên cõi trời Ba mươi ba,trời Diệm-ma, trời Ðâu-suất, trời Hóa tự tại, trời Thahóa tự tại trong sáu mươi kiếp không ở trong con đườngác, lưu chuyển chốn Trời, Người. Thân cuối cùng đượclàm người, cạo bỏ râu tóc mặc ba pháp y, do lòng tin kiêncố xuất gia học đạo, sẽ thành Bích-chi Phật hiệu Nam-mô.Vì sao thế? Do khi Ông sắp chết, xưng "Nam-mô" nên đượcdanh hiệu ấy. Nay đức Như Lai quán sát lời nói lành "Nam-mô"nên Ông được danh hiệu đó, trong sáu mươi kiếp làm Bích-chiPhật.

Bấygiờ, Ðề-bà-đạt-đa nghe xong vui mừng hớn hở, tâm lànhphát sanh, lại bạch với Mục-liên:

- Lờinói của Như Lai quả nhiên không nghi, thương xót chúng sanhmà cứu tế vô lượng, đại từ đại bi hóa độ kẻ ngu.Dù cho ngày nay tôi nghiêng hông bên mặt trong địa ngục A-tỳtrải qua một kiếp, tâm ý vẫn chuyên nhất, trọn không mệtnhọc.

Tôngiả Mục-liên lại bảo Ðề-bà-đạt-đa:

- Thếnào, sự đau đớn của Ông nay có tăng giảm gì không?

Ðề-bà-đạt-đanói:

- Thântôi chịu khổ chỉ tăng chớ không giảm, nay được nghe NhưLai thọ ký danh hiệu, nỗi khổ giảm bớt không thể nói hết.

Mục-liênhỏi:

- Nayhoạn nạn của Ông, nguyên lai đau khổ giống như thế nào?

Ðề-bà-đạt-đađáp:

- Bánhxe sắt nóng nghiền nát thân hình, lại có chày sắt đậpnát thân thể, có voi đen dữ dày đạp thân tôi, lại có núilửa đến dằn trên mặt tôi, Cà-sa ngày trước hóa làm láđồng nóng quấn thân, nguyên lai đau khổ tình trạng như thế.

Mục-liênbảo:

- Ôngcó tự biết cội gốc tội báo, khiến chịu đau khổ chăng?Nay tôi phân biệt từng tội một, Ông muốn nghe chăng?

Ðề-bà-đạt-đathưa:

- Xinvâng, đúng thời xin nói.

Tôngiả Mục-liên bèn nói kệ:

XưaÔng ở chỗ Phật,
Pháhoại Tỳ-kheo Tăng,
Naycó chày sắt nóng,
Ðậpquết trên thân Ông.
Vìhàng đại chúng kia,
LàThanh văn bậc nhất,
Gâyrối chúng Tỳ-kheo,
Naycó xe nóng nghiền.
XưaÔng bảo vua thả,
Voiđen uống rượu say,
Naycó bầy voi đen,
Chàđạp trên thân mình.
Xưaông vác đá lớn,
Xaném đến Như Lai,
Nayquả báo núi lửa,
ÐốtÔng không chừa sót,
XưaÔng dùng nắm tay,
Giếtchết Tỳ-kheo-ni,
Naybị lá đồng nóng,
Cuốncháy không duỗi được.
Hànhbáo trọn không mất,
Cũngchẳng phải rỗng không,
Chonên phải siêng năng,
Lìacác nguồn ác này.

Ðề-bà-đạt-đa!Ông vốn tạo cội gốc chính là các điều này, nên nhấttâm hướng về Phật, được phước lâu dài.

Bấygiờ, Ðề-bà-đạt-đa lại bạch với Mục-liên:

- Nayxin nhờ Tôn giả Mục-liên cúi đầu lễ chân Thế Tôn, kínhthăm Thế Tôn ngồi đứng khinh an, dạo đi mạnh mẽ tôi cũnglại lễ bái Tôn giả A-nan.

Tôngià Ðại-mục-kiền-liên phóng đại thần túc, khiến cáckhổ não trong địa ngục A-tỳ dừng lại, lại nói kệ này:

Ðềuxưng Nam-mô Phật,
Bậchọ Thích tối thắng,
Vịấy ban an ổn,
Dẹptrừ các khổ não.

Bấygiờ, chúng sanh trong địa ngục A-tỳ nghe Tôn giả Mục-liênnói kệ này rồi, hơn sáu vạn người được dứt quả báokhổ, liền mạng chung nơi ấy, sanh lên trời Tứ Thiên vương.

Tôngiả Mục-liên liền thâu thần túc, trở về tinh xá đếnchỗ Thế Tôn, lễ chân Phật, đứng một bên Tôn giả bạchPhật rằng:

- Ðề-bà-đạt-đacung kính vô lượng, thăm hỏi Thế Tôn ngồi đứng khinh an,dạo đi mạnh mẽ. Cũng lại hỏi thăm A-nan, và nói thế này:"Như Lai thọ ký cho trong sáu mươi kiếp, thành Bích-chi Phậthiệu Nam-mô, dù cho tôi nằm nghiêng hông mặt trong địa ngụcA-tỳ, vẫn trọn không mệt nhọc."

Bấygiờ Phật nói:

- Lànhthay,lành thay! Mục-liên, Thầy làm nhiều lợi ích, nhiều sựthấm nhuần, thương tưởng loài ngu tối, Trời Người đượcan lạc, khiến cho hàng Thanh văn của Như Lai dần đến Niết-bàn.

Thếnên! Mục-liên! Nên siêng năng thành tựu ba pháp. Vì sao thế?Nếu Ðề-bà-đạt-đa tu pháp lành về thân ba, miệng bốn,ý ba, ông ấy trọn đời không tham lợi dưỡng, cũng khôngtạo tội ngũ nghịch mà bị vào địa ngục A-tỳ. Vì sao?Phàm người tham lợi dưỡng, cũng không có tâm cung kính đốivới Tam bảo, cũng không vâng giữ giới cấm, không đầy đủvề thân, khẩu, ý hành. Nên chuyên chú nhớ nghĩ về thân,khẩu, ý hành. Như thế, Mục-liên, nên học điều này!

Bấygiờ, Tôn giả Mục-liên nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

*

10.Tôi nghe như vầy:

Mộtthời Phật ở tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấpcô Ðộc.

Bấygiờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Nếucó chúng sanh tu hành tâm từ giải thoát, lưu truyền rộngnghĩa ấy, vì người diễn nói, sẽ được mười một quảbáo. Thế nào là mười một? Ngủ an ổn, thức an ổn, khôngchiêm bao dữ, Trời ủng hộ, Người thương mến, không cóđộc hại, không bị binh đao, nước, lửa, đạo tặc khôngxâm tổn, khi chết sanh lên trời Phạm thiên. Ðó gọi là Tỳ-kheohay thực hành tâm từ được mười một phước này.

ThếTôn liền nói kệ này:

Nếungười hành lòng từ,
Khôngcó hạnh phóng dật,
Cáckết dần dần mỏng,
Dầnthấy dấu vết đạo.
Dohay hành lòng từ,
Sẽsanh lên Phạm thiên,
Ðượcdiệt độ mau chóng,
Hằngđến chỗ vô vi.
Khôngsát, không tâm hại,
Cũngkhông ý hơn thua,
Lòngtừ trùm tất cả,
Trọnkhông tâm oán hận.

Thếnên, Tỳ-kheo nên tìm phương tiện thực hành lòng từ, lưutruyền rộng nghĩa ấy. Như thế, này các Tỳ-kheo, nên họcđiều này!

Bấygiờ, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com