Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

1-Giới thiệu

09/05/201313:29(Xem: 4529)
1-Giới thiệu

GIỚI THIỆU


Kính thưa C
hư Tôn đức và Chư đạo hữu,

Đệ tử đã bắt đầu TUYỂN TẬP TỪ NGỮ PHẬT HỌC THƯỜNG DÙNGvào khoảng 1995. Phát xuất từ những khó khăn trong việc việc nghiên cứu, học tập tài liệu Phật giáo bằng tiếng nước ngoài, hoặc chuyển từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài. Thí dụ, để tìm một từ tiếng Việt tương đương với một từ khác được viết bằng tiếng Pali hay Sanskrit, như từ Abi-Buddha, Maha-Prajnaparamita,... không có tự điển tra cứu để biết tiếng Việt tương đương là gì, hoặc như muốn nói với người nước ngoài về danh hiệu của một vị Phật hay một vị Bồ tát thì không biết phải nói như thế nào. Khó khăn này không phải là khó khăn cá nhân, đó chính là khó khăn chung của những người Việt muốn nghiên cứu và trao đổi Phật học với người đã và đang sử dụng sách vỡ tài liệu không viết bằng chữ Việt hay chữ Hán. 

Trộm nghĩ, giữa thời đại mà nguồn thông tin khổng lồ đang rộng mở, việc tìm hiểu Phật giáo không còn hạn hẹp trong khuôn khổ kinh điển và tài liệu bằng chữ Trung hoa mà còn cần phải nói đến kinh điển và tài liệu bằng tiếng Phạn, tiếng Pali, tiếng Tây tạng, tiếng Nhật, tiếng Thái, tiếng Miến điện, tiếng Đại hàn,... và nhất là tiếng Anh. Vì rất nhiều tài liệu được chuyển ngữ sang tiếng Anh. Và cũng vì mỗi dân tộc, đều có những bậc đại giác giả xuất hiện mà kinh nghiệm và những bài giảng vô giá của các bậc Thầy ấy là những nguồn cảm hứng vô biên để giúp Phật tử tiến bước trên con đường giác ngộ. Phật tử ngày nay không những chỉ nên y cứ vào kinh sách của các đại giác giả ở Ấn độ, Trung quốc, để làm khuôn vàng thước ngọc duy nhất, mà còn cần phải xem xét, học tập kinh nghiệm và những cống hiến quí báu của những chân sư ở các quốc gia khác nữa. Để đạt được những mục tiêu này, chướng ngại về ngôn ngữ cần được san bằng càng nhiều càng tốt. Do vậy, một Tự điển đối chiếu đa ngôn ngữ là điều cần thiết, và công trình ấy một người không dễ gì có thể hoàn tất. 

Số lượng sưu tập theo ngày tháng nhiều dần lên, việc ghi chép trong sổ tay không theo mẫu tự nên rất khó tìm, do đó đệ tử có ý muốn biên soạn thành một tự điển. Từ khi khởi sự làm Database và ghi từ vào, đệ tử may mắn được thuận duyên, nhận được nhiều tài liệu của các bậc thiện hữu tri thức. Khởi đầu là một tập viết tay nhỏ, đến nay đã có trên 12.000 danh mục (entries) bằng từ nước ngoài, nếu tính theo tiếng Việt thì có trên 15.000 danh mục. Năm nay đệ tử đã trên 50, sợ rằng ôm giữ lâu ngày một mai vô thường chợt đến thì công trình này sẽ không giúp được ai. Từ những ý nghĩ như trên, đệ tử cống hiến công trình nghiên cứu này phổ biến trên Internet đưa đến tất cả những người ham tu hiếu học bằng với ý nghĩ như sau:

1- Đệtử không tuyên bố bản quyền, không tuyên bố chủ quyền tác phẩm này! 

Xin được dâng tác phẩm này đến thiện tri thức bậc thầy mười phương, ngưỡng mong được chư tôn đức và chư liệt vị dành công sức và thì giờ quí báu hiệu đính, sửa chữa đểtác phẩm này từ tệ thành khá, từ khá thành hay, ngày càng hoàn chỉnh hơn nhằm làm phương tiện nghiên cứu và hoằng truyền Phật pháp chung cho tất cả.

2- Chư Tôn đức và Chư quý vị có thể đóng góp bằng cách: - tặng biếu hay cho mượn tài liệu (trừ những tài liệu có tên trong mục Tài liệu tham khảo) - viết những góp ý, sửa chữa, hiệu đính của mình rồi email hay gữi bằng bưu điện đến địa chỉ của đệ tử. Thư từ tài liệu có thể gữi đến đệ tử bằng Email ở địa chỉ csminhthong@yahoo.com.auhay Minh Thông, PO Box 497, Flemington, VIC 3031, AUSTRALIA.

3- Tuyển tập này sẽ được hiệu cập nhật hóa một hay nhiều lần trong năm.

4- Tất cả những công trình ấn tống, miễn phí hay thương mãi, đều được hoan nghênh, đệ tử hoàn toàn không đòi hỏi điều kiện. 

5- Tuyển tập này trước tiên được đưa lên mạng Internet ở trang nhà Quảng đức (www.quangduc.com) vào đầu năm 2001, mãi đến đầ năm 2002 sau khi từ vần A đến Z đã được đưa lên mạng Internet xong, ấn bản bằng Microsoft Word của tự điển này cùng các Fonts để Edit cũng sẽ được đưa lên Internet ở nhiều trang nhà khác như Đạo Phật Ngày Nay (www.buddhismtoday.com), Quang Minh (www.quangminh.org), ... để đọc giả có thể download tự do.

Vì là một công trình sưu tập, vì số lượng từ khá lớn và vì tính chất phức tạp của nó nên dù đệ tử đã cố gắng rất lớn để hạn chế tối đa những khuyết điểm gặp phải, tuy nhiên vẫn còn tồn đọng một số khuyết điểm như sau:

1- Phần lớn các từ được sưu tập đều thiếu dấu, hoặc có dấu sai, để sửa chữa, đệ tử đã sử dụng các tài liệu tham khảo nhưng vẫn chưa được hoàn chỉnh, vẫn còn nhiều từ sai chính tả, sai dấu...

2- Một số từ chưa được ghi nghĩa tiếng Việt và nghĩa tiếng Anh vì chưa tìm được các từ tương đương, chưa đủthời gian,...

3- Các từ Việt ngữ chưa được viết một cách đồng bộ (consistently): một số tên riêng có mẫu tự thứ nhất đều được viết hoa, số khác thì chỉ viết hoa mẫu tự thứ nhất của chữ thứ nhất mà thôi...

4- Các tên riêng Sanskrit và Pali chưa được ghi một cách đồng bộ: một số từ có gạch nối, một số không, một số từ ghi chưa đúng (Sanskrit ghi là Pali,...)

5- Chưa có chú thích đểphân biệt phiên âm của Pinyin và Wade Giles trong tiếng Hoa.

Và còn nhiều thiếu sót khác bắt nguồn từ việc chưa tiêu chuẩn hóa việc phiên âm các từ Sanskrit và Pali. Thí dụ tiếp đầu ngữ Nguyệt (mặt trăng), một số tài liệu Sanskrit ghi là Chandra-, một số ghi là Tchandra-.

Khi sử dụng tài liệu này, kính mong Chư Tôn đức và Chư quý vị lưu ý cho rằng:

1- Lỗi chính tả của các từ khó có thể tránh khỏi vì chúng ta thiếu một tự điển chuẩn mực. Các chuyên viên Ngữ học tiếng Sanskrit, Nhật và Trung hoa chưa thống nhất một loại ký hiệu phiên âm thống nhất dành cho các thứ tiếng này. 

2- Việc ghi nghĩa tiếng Việt cho một từ cũng gặp không ít khó khăn vì nếu ghi nghĩa này thì có thể sẽ mắc lỗi vì không ghi nghĩa kia. Một từ trong tiếng Pali hay Sanskrit được các sư chuyển âm sang tiếng Trung quốc, vì mỗi dịch giả đều có cách chuyển âm riêng của mình, trong một số trường hợp, một từ có đến hơn mười cách gọi khác nhau. Thí dụ như từ STŪPA trong tiếng Sanskrit, tiếng Pali là THUPA, ở tiếng Việt có 25 cách gọi. Trong Tự điển Phật học Huệ Quang trang 7697 chúng ta thấy có 12 cách ghi nghĩa tiếng Việt của từ này theo kiểu dịch nghĩa và 13 cách ghi nghĩa theo kiểu phiên âm. 25 cách ghi này được chia ra như sau:

- phiên âm sang chữ Hán có 7 cách: Tốt đổ bà, Tốt đô bà, Tẩu đẩu bà, Tô du bà, Tổ đổ ba, Tư thâu pha, Suất đổ bà.

- 6 cách phiên âm khác là: Tháp bà, Thâu bà, Suất bà, Phật
đồ, Phù đồ, Phật tháp.

- 12 cách dịch nghĩa theo chữ Hán là :
Cao hiến xứ, Công đức tụ, Phương phần, Viên trùng, Đại hùng, Trùng phần lăng, Tháp miếu, Miếu, Quy tông, Đại tụ, Tụ tướng, Linh miếu.

Vì những lý do nêu trên nên trong giai đoạn này, Tuyển tập này còn nhiều sai sót, đang được nỗ lực bổ sung, sửa chữa và hiệu đính. Nội dung của tự điển, nói chung, còn phải được liên tục sửa chữa trong một thời gian lâu nữa mới có thể tạm được gọi là ổn định. 

TUYỂN TẬP TỪ NGỮ PHẬT HỌC THƯỜNG DÙNGlà một tự điển dùng đối chiếu từ, tìm một từ tương đương với từ đã có ở thứ tiếng khác, vì trọng tâm không nhằm để tìm hiểu ý nghĩa của một từ nên phần chú giải không nhất thiết mỗi từ đều phải có.

Danh mục được ghi bằng nhiều thứ tiếng: Sanskrit, Pali, Tàu, Nhật, Tây tạng, Đại hàn, Anh, Việtsử dụng mẫu tự Latin.

Một lần nữa, kính mong Chư Tôn đức, Chư quý vị, Chư hiền giả, các thiện tri thức khắp nơi xem tác phẩm này là của chung, của chính mình dành cho mọi người, từ đó mỗi người một bàn tay đóng góp, được vậy, không bao lâu nữa chúng ta sẽ có một tự điển lớn, hoàn chỉnh, hoàn toàn miễn phí, nhờ vậy mọi người đều có cơ hội đểhọc hỏi và nghiên cứu Phật pháp.

Xin nguyện cầu chư Phật, chư Bồ tát và chư Thiên mười phương gia hộ cho những ai phát tâm rộng lớn mang ánh sáng Phật pháp soi rọi nơi chốn tối tăm!

Xin nguyện cầu để những ai chưa đến với Phật pháp thì nhờ duyên lành của công trình này, trực tiếp hay gián tiếp, đều thấy được ánh sáng và con đường chân lý!

Xin nguyện cầu những ai đã đến với Phật pháp đều nhờ duyên lành của công trình này, trực tiếp hay gián tiếp, đều nhận-biết thân tâm thường lạc và sớm viên thành Phật đạo!

Đệ tử xin hồi hướng công đức này cho tất cả chúng sanh chưa tìm thấy nẻo vào Phật đạo!

Mùa Xuân 2001

MINH THÔNG, MSc
PO Box 497
Flemington
VIC 3031
AUSTRALIA

Email: csminhthong@yahoo.com.au

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
09/09/2020(Xem: 26381)
Trang nhà Quảng Đức xin chân thành cảm ơn HT Thích Như Điển đã giới thiệu bộ nhu liệu Phật học này và chân thành tán thán công đức của Thầy Phước Thiệt đã sưu tập và làm thành software này để chia sẻ cho giới học Phật đó đây trên thế giới. Mọi thắc mắc xin liên lạc trực tiếp với tác giả qua email này: phuocthiet@hotmail.com
10/05/2020(Xem: 30155)
Sau bốn năm vừa đọc sách, vừa ghi chép, vừa tra cứu, góp nhặt từ sách và trên internet...rồi đánh chữ vào máy vi tính, để ngày nay được quyển sách tương đối đầy đủ để lúc rảnh rỗi ngồi đọc lại để mở rộng kiến thức về Phật Giáo. Theo lời khuyến khích của Thầy Bổn Sư và quý bạn đạo, nay tôi xin phổ biến lên trang nhà Quảng Đức để chia sẽ cùng quý Phật tử mới quy y như tác giả, có dịp đọc để hiểu thêm về Đức Thế Tôn và lời dạy của Ngài. Đối với thế hệ trẻ có thể tìm đọc phần Anh Ngữ, mặc dù tài liệu này chưa được dồi dào, nhưng cũng tạm đủ để có khái niệm cơ bản về đạo Phật.
01/01/2018(Xem: 39770)
Đại Bảo tháp Phật giáo cổ xưa Nelakondapalli ở huyện Khammam đang ở giai đoạn cuối của việc tu sửa. Với kinh phí khoảng 6 triệu Rupee, Cục Khảo cổ học và Bảo tàng đã thực hiện công việc để Đại Bảo tháp khôi phục lại vinh quang ban đầu và để bảo tồn kiến trúc cổ xưa này cho hậu thế. Di tích Phật giáo này, tọa lạc cách thị trấn Khammam khoảng 22 km, là một trong những điểm đến du lịch nổi tiếng nhất của bang Andhra Pradesh. Đại Bảo tháp đồ sộ, vốn đã tồn tại qua nhiều thế kỷ của sự hao mòn, đang được tu sửa sau khi cư dân và các sử gia địa phương nhiều lần cầu xin để bảo tồn di tích lịch sử có tầm quan trọng lớn lao về khảo cổ học này. Cục khảo cổ học cho biết loại gạch đặc biệt được đặt làm cũng như các vật chất kết nối tự nhiên đã được sử dụng để tăng cường cho cấu trúc của Đại Bảo tháp. (bignewsnetwork – April 18, 2015)
24/04/2017(Xem: 8837)
Bất cứ một dân tộc nào nếu đã hình thành một nền văn học, đều có hai loại văn chương bác học và văn chương bình dân. Ngôn ngữ cũng có ngôn ngữ trí thức và ngôn ngữ đường phố. Phê bình văn học, phê bình cách sử dụng ngôn ngữ là điều phải có để đất nước tiến lên. Trước đây ở Miền Nam, một số nhà văn, nhà báo dùng chữ hay viết văn không đúng cũng đã bị phê phán chứ không phải muốn viết gì thì viết. Ngày nay, ngôn ngữ ít học, đứng bến, mánh mung, đường phố giống như cỏ dại lan tràn rất nhanh vì nó được phổ biến qua các bản tin, báo chí, các trang điện tử, truyền hình, đài phát thanh, các diễn đàn… cho nên nó dễ dàng giết chết ngôn ngữ “văn học” thường phải xuất hiện qua sách vở. Nếu không ngăn chặn kịp thời, loại ngôn ngữ lai căng, bát nháo, quái đản sẽ trở thành dòng chính của văn học…và khi đó thì hết thuốc chữa. Việt Nam ngày nay đang đứng trước thảm họa đó! Ngoài ra, “văn dịch” phần lớn từ các bản tin tiếng Anh của những người không rành tiếng Anh lại kém tiếng Việt đã phá nát cú pháp
27/03/2017(Xem: 33258)
The Seeker's Glossary of Buddhism By Sutra Translation Committee of USA/Canada This is a revised and expanded edition of The Seeker's Glossary of Buddhism. The text is a compendium of excerpts and quotations from some 350 works by monks, nuns, professors, scholars and other laypersons from nine different countries, in their own words or in translation. The editors have merely organized the material, adding a few connecting thoughts of their own for ease in reading.
08/10/2016(Xem: 27102)
Đây không phải là bộ Tự Điển Anh-Việt VIệt-Anh bình thường, đây cũng không phải là Toàn Tập Thuật Ngữ Thiền. Đây chỉ là một bộ sách nhỏ gồm những từ ngữ Thiền và Phật Giáo căn bản, hay những từ thường hay gặp trong những bài thuyết giảng về Thiền, với hy vọng giúp những Phật Tử và hành giả tu Thiền nào mong muốn tìm hiểu thêm về những bài giảng về Thiền bằng Anh ngữ.
25/09/2015(Xem: 9770)
Các Website tra cứu hữu ích, Tra cứu- Time and Date - Xem giờ, đổi giờ, lịch, thời tiết Code: www.timeanddate.com - Tra cứu Âm - Dương lịch Việt Nam Code: www.petalia.org/amlich.htm - Lịch Vạn Niên Code: www.thoigian.com.vn/?mPage=L1 - Mã vùng điện thoại các quốc gia & cách gọi Code: www.countrycallingcodes.com - Khoảng cách các nơi trên thế giới Code: www.indo.com/distance - Thông tin các quốc gia trên thế giới Code: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html - Thông tin, tiểu sử các nhân vật nổi tiếng Code: www.biography.com
25/07/2015(Xem: 12486)
Do sự du nhập quá nhanh của văn hóa Mỹ vào Việt Nam qua tạp chí, phim ảnh, quảng cáo thương mại, ca nhạc, các chương trình giải trí cùng số lượng đông đảo người Việt từ Mỹ về thăm quê hương, làm ăn buôn bán... tiếng Việt có nguy cơ bị biến dạng. Sở dĩ tiếngViệt bị xâm hại là vì nó được dùng chen vào những từ Mỹ hoặc Pháp - mà những từ này đều có thể phiên dịch sang Việt Ngữ bằng những tiếng tương đương. Khi đọc một đoạn văn lai căng, người đọc khó chịu, giống như đang ăn cơm mà cắn phải hạt sạn khiến phải nhổ miếng cơm ra. Tệ nạn này xảy ra khắp nơi, từ trong nước tới hải ngoại, kể cả các trang báo điện tử Việt Ngữ lớn như BBC và VOA. Sở dĩ có tệ nạn này là vì người viết hoặc người nói: -Không rành tiếng Mỹ/Pháp cho nên không thể chuyển sang Việt Ngữ một cách chính xác. -Không rành tiếng Việt cho nên phải dùng tiếng Mỹ/Pháp để thay thế.
01/07/2015(Xem: 13623)
Lịch sử phiên dịch Đại tạng kinh Trung Hoa trải dài 14 thế kỷ, bắt đầu từ thế kỷ thứ nhất đến thế kỷ 14. Trong các nước ở Đông Á, chỉ nước Việt Nam là chưa hoàn tất việc phiên dịch toàn bộ Đại tạng kinh. Bộ Từ điện Phật học Tuệ Quang gồm 45.000 mục từ, dày hơn 3.500 trang, được chia làm hai tập, in trên loại giấy tốt, đóng bìa cứng (Nhà xuất bản Phương Đông). Lấy tiếng Hán-Việt làm gốc kèm thêm danh từ tiếng Phạn với bản mục lục tra cứu tiếng Phạn (Sanskrit Index) ở cuối tập để dể dàng tham khảo. Ngày nay các đại học lớn trên thế giới đều có phân khoa Phật học cho nên những danh từ Phật học Anh ngữ cũng cần thiết được phổ biến cho các phật tử và trí thức Việt Nam.
25/12/2014(Xem: 9933)
PHẬT QUANG ĐẠI TỪ ĐIỂN đầy đủ và cập nhật nhất hiện nay, do hơn 50 học giả Phật giáo thuộc Phật Quang Đại Tạng Kinh Biên Tu Ủy viên hội ở Đài Loan biên soạn trong mười năm ròng, gần 8000 trang do Hòa thượng Thích Quảng Độ phiên dịch và được nhà sách Văn Thành (Đạo Hữu Thanh Nguyên) ấn hành lần đầu tiên tại Việt Nam.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567