TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập IV
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
135. Tiểu Kinh NGHIỆP PHÂN BIỆT
(Cùlakammavibhanga sutta)
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn Thiện Thệ
Sa-Vát-Thí – Xá-Vệ – trú qua
Tinh Xá Chê-Tá-Va-Na
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka cúng dàng.
Một thanh niên thuộc hàng tuấn nhã
Su-Pha Tô-Đây-Dá-Pút-Ta (Subha Todeyyaputta)
Đến Tinh Xá gặp Phật-Đà,
Nói lời thăm hỏi ôn hòa, xã giao
Rồi ngồi vào một bên Điều Ngự
Thanh niên tự thưa với Phật-Đà :
– “ Thưa Tôn Giả Gô-Ta-Ma !
Nhân & duyên gì giữa Người và Người đây
Mà người này được nhiều ưu việt
Còn người kia hạ liệt, xấu xa ?
Thưa Tôn-Giả Gô-Ta-Ma !
Chúng tôi nhận thấy người ta trên đời
Thì có người đoản thọ, nhiều bệnh,
Người trường thọ, ít bệnh, đẹp xinh,
Có người xấu sắc, xấu hình,
Người quyền thế, kẻ một mình thế cô,
Người tài sản cứ vô như nước
Người bần hàn thiếu trước hụt sau
Có người sang quý, thanh cao
Người thì hạ liệt, dãi dầu khổ đau,
Người trí tuệ dồi dào vô kể
Người trí tuệ yếu kém, thua xa.
Thưa Tôn Giả Gô-Ta-Ma !
Do nhân gì, duyên gì mà có ra
Khiến người ta sai biệt như thế ? ”.
– “ Thanh niên ! Điều vừa kể bởi vì
Các loài hữu-tình mọi thì
Là chủ nhân của Nghiệp khi tạo thành,
Là thừa tự đành rành của Nghiệp,
Là thai tạng, và Nghiệp cũng là
Quyến thuộc, điểm tựa của ta
Hữu-tình các loại phân ra các phần
Có nghĩa rằng có ưu, có liệt ”.
– “ Tôi quả thiệt không hiểu sâu xa
Điều mà Tôn Giả nói ra
Một cách vắn tắt, thông qua vài hàng,
Không giải thích rõ ràng chi cả !
Lành thay ! Nếu Tôn Giả vui lòng
Thuyết giảng cho tôi được thông
Để được hiểu rõ nghĩa trong điều này ”.
– “ Này Thanh niên ! Ở đây Ta giảng
Hãy nghe, đoạn suy nghiệm kỹ càng ”.
– “ Thưa vâng, tôi đã sẵn sàng ”.
– “ Thanh niên ! Có những người toàn sát sanh
Tay lấm máu, sẵn dành sự sát
Tâm độc ác, tàn hại, đả thương,
Không có từ tâm xót thương
Đối với muôn loại mọi đường chúng sanh.
Ba nghiệp ấy đạt thành như vậy
Khi kẻ ấy thân hoại mạng chung
Bị sanh cõi dữ vô cùng,
Đọa xứ, địa ngục hãi hùng biết bao !
Nhưng nếu sau khi chết, kẻ đó
Không sinh chỗ như đã nói trên
Mà lại cõi người sinh lên
Thì bị chết yểu, dựa trên nghiệp này.
* Nhưng ở đây có người nam, nữ
Bỏ sát sanh và tự tránh xa
Sát sanh hại vật, cùng là
Bỏ trượng, bỏ kiếm, thiết tha quý tàm,
Có lòng từ, thường làm điều thiện
Thương xót đến sự sống chúng sinh
Và đến các loài hữu tình…
Do nghiệp lành ấy tựu thành thiện căn,
Sau khi thân chết đi, sinh tới
Vào thiện thú, Thiên giới, cõi đời.
Nếu sau khi chết đi rồi
Mà không sinh tới những nơi như vầy
Mà sinh ngay loài người như vậy
Thời người ấy trường thọ, sống lâu.
* Người nam hay người nữ nào
Tính hay não hại, gây sầu khổ cho
Loài hữu tình nhỏ to các loại
Với đất đá hay gậy, kiếm, đao
Nghiệp ấy khi chết sinh vào
Cõi dữ, địa ngục khổ đau vô cùng.
Nếu sau khi mạng chung, sinh đến
Trong loài người, bị bệnh hoạn nhiều.
* Người nam, người nữ sớm chiều
Tánh không não hại, làm điều thiện nhân
Khiến sinh linh được phần an ổn
Khi tái sinh lại chốn loài người
Được ít bệnh hoạn, thảnh thơi.
* Có người phụ nữ hay người đàn ông
Hay phật lòng, tâm nhiều phẫn nộ
Luôn cau có, tỏ lộ hận sân
Bất bình, nóng giận rần rần
Chống đối, bất mãn nếu không vừa lòng,
Do nhân ấy nên trong hiện kiếp
Mang lấy nghiệp xấu xí thân hình.
* Còn trái lại, những hữu tình
Dù nam hay nữ bình sinh hiền lành
Không bất bình, hận sân phẫn nộ,
Không tỏ lộ bất mãn, chống kình
Sau khi thân hoại, tái sinh
Thân hình đoan chính, đẹp xinh nhu hiền.
* Này Thanh niên ! Người nam hay nữ
Luôn có sự tật đố, ghét ganh
Ôm ấp tâm địa chẳng lành
Thấy người khác được lợi danh, tôn sùng,
Được kính cung, cúng dường, tôn trọng
Sanh tâm chống, tật đố, ghét ganh.
Do nghiệp như vậy đạt thành
Tái sinh, quả ác sẵn dành cho y
Chẳng có chút quyền uy, thế lực
Con đường ấy quả thực chẳng lành.
* Còn người nam, nữ thiện hành
Tánh không tật đố, ghét ganh những người
Được quyền lợi, nhiều người vị nể,
Được tôn trọng, kính lễ, cúng dàng,
Không sinh tật đố trái ngang
Khi tái sinh lại con đàng nhân gian
Có quyền thế vẻ vang, danh lợi
Con đường ấy đưa tới như vầy.
* Này Thanh niên ! Còn ở đây
Có người nam, nữ không hay cúng dường
Không bố thí các phương Phạm-chí
Hay Sa-môn – chẳng thí, cho ra
Vật thực, y phục, hương hoa,
Phấn sáp, ngọa cụ cùng là nhà, xe,
Đèn đuốc… đều thuộc về cần thiết
Do tham tiếc, bỏn xẻn mọi đàng
Nếu được sinh lại nhân gian
Làm người nghèo túng, thường mang nợ nần.
* Còn thiện nhân dù nam hay nữ
Thường có sự bố thí, cúng dường
Sa-môn, Bàn-môn các phương
Về những loại các vị đương rất cần,
Khi mãn phần, mạng chung thân hoại
Được sinh lại Thiện thú, Thiên cung
Nếu sinh cõi người, ung dung
Có nhiều tài sản, đồ dùng có dư.
* Này Thanh niên ! Còn như nam, nữ
Luôn có sự ngạo nghễ, kiêu căng
Không hề đảnh lễ Hiền nhân
Bậc đáng đảnh lễ. Tự thân mọi thời
Không đứng dậy trước người xứng đáng
Không mời ngồi vị đáng mời ngồi.
Không nhường chỗ cho những người
Đáng nhường chỗ. Không trọng người đáng tôn
Không kính người đáng tôn, xứng đáng
Không cúng dường người đáng cúng dường
Khi thân hoại, đi theo đường
Địa ngục, ngạ quỷ hoặc đường súc sinh.
Nếu được sinh cõi người, thua thiệt
Vào gia đình hạ liệt, tối mê.
* Còn người nam, nữ mọi bề
Tánh không ngạo nghễ, không hề mạn kiêu
Hành mọi điều thiện lành, trái ngược
Các ác hành vừa được kể trên.
Sau khi thân hoại, sinh lên
Cõi thiện, Thiên giới làm Thiên chúng lành.
Nếu phải sanh cõi người, hoan hỷ
Vào gia đình cao quý, giàu sang.
* Này Thanh niên ! Còn nói sang
Có người nam, nữ tìm đàng đến nơi
Các sa-môn hay nơi Phạm-chí
Không hề hỏi các vị những câu
Về thiện, bất thiện thế nào ?
Phạm tội & không tội làm sao hiểu rành ?
Thế nào cần thực hành những pháp ?
Sao là pháp không cần thực hành ?
Tôi đã làm gì chẳng lành
Để phải bất hạnh, sẵn dành khổ đau ?
Hay tôi phải làm sao để đạt
Nhiều lợi ích, an lạc lâu dài ?...
Do kiêu mạn, ngu si này
Mạng chung đọa lạc nơi loài súc sinh
Hoặc địa ngục hãi kinh, đọa xứ
Còn giả thử sinh cõi người, bèn
Làm người trí tuệ yếu hèn
Quả báo là thế, trắng đen tỏ liền.
* Này Thanh niên ! Người nam hay nữ
Đến trú xứ Phạm-chí, Sa-môn
Chân thành thưa hỏi cho thông
Những điều đã được nêu trong vừa rồi.
Do nghiệp ấy, đến thời thân hoại
Được sinh lại Thiện thú, cõi Trời,
Nếu như sinh vào cõi người
Trí tuệ sung mãn, thảnh thơi lâu dài.
* Thanh niên này ! Con đường đưa đến
Đoản thọ khiến đoản thọ đáng thương,
Con đường đưa đến thọ trường
Dẫn đến trường thọ. Con đường đưa qua
Nhiều bệnh hoạn, dẫn qua nhiều bệnh.
Đường đưa đến ít bệnh dẫn ngay
Đến ít bệnh hoạn như vầy.
Đường đưa đến xấu sắc này dẫn qua
Sự xấu xa. Con đường đưa đến
Sự đẹp sắc, dẫn đến đẹp duyên.
Con đường đưa đến thế quyền
Dẫn đến lớn nhỏ thế quyền tùy theo.
Đường đưa đến giàu nghèo tài sản
Dẫn đến có tài sản nhỏ, to.
Đưa đến hạ liệt co ro
Hay được cao quý sẽ do đường này.
Đến trí tuệ sâu dày & yếu kém
Do con đường đưa đến thế nào
Dẫn đến trí tuệ thấp, cao.
Thanh niên ! Tóm lại trước sau vẫn là
Hữu tình là chủ nhân của Nghiệp,
Là thừa tự của nghiệp mọi phần,
Nghiệp là thai tạng, thân bằng,
Nghiệp là điểm tựa, nghiệp phân chia liền
Loài hữu tình chia riêng phân biệt
Là có liệt, có ưu khác xa ”.
Nghe vậy, thanh niên Su-Pha
Tức Tô-Đây-Dá-Pút-Tà nói ra :
– “ Kính bạch Gô-Ta-Ma Tôn Giả !
Thật cao cả, vi diệu, minh quang !
Lời Ngài cao quý vô vàn !
Như người dựng đứng vật đang ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu.
Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Tôn Giả giải đáp, giảng ra.
Con xin quy ngưỡng thiết tha
Quy y Đức Gô-Ta-Ma tịnh hòa
Quy y Pháp – Tăng-Già đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn
Mong Thế Tôn nhận cho con
Được làm đệ tử, vun tròn thiện căn
Nguyện bản thân trọn đời ngưỡng phục
Cho đến lúc thân này hoại đi,
Nương tựa Thế Tôn Đại Bi,
Nương tựa Giáo Pháp, nương uy Tăng-Già ./-
( Chấm dứt Kinh số 135 : Tiểu Kinh NGHIỆP PHÂN BIỆT – CÙLAKAMMAVIBHANGA Sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D576759907.-%3B)