HTThíchThanh Từ soạn dịch
TuViệnChơn Không 1971
Cuốithếkỷ thứ năm sau Phật Niết-bàn
Bồ-Tátngười nước Ba-La-Nại, hiệu Mã-Minh cũng có hiệu Công-Thắng.Vì khi Ngài sanh ra, các con ngựa đều ré lên, nên gọi làMã-Minh. lại cũng có thuyết nói, mỗi khi Ngài thuyết pháp,các con ngựa trong chuồng ở gần đều lặng lẽ lóng nghe,khi thuyết xong chúng lại hý vang, nên gọi Ngài là Mã-Minh.Lúc chưa xuất gia, Ngài là một biện sĩ lỗi lạc, danh tiếngđồn đãi vang cả quốc nội và quốc ngoại.
Saukhi được Tổ Phú-Na-Dạ-Xa độ cho xuất gia và truyền tâmấn, Ngài lại nổi tiếng là một nhà thuyết pháp tài tình.
Baonhiêu tà thuyết ngoại đạo đều bị Ngài bẻ dẹp. ChínhNgài là người thắp sáng ngọn đuốc Đại-Thừa ở đầuthế kỷ thứ sáu sau Phật Niết-bàn. Ngài đi giáo hóa đếnnước Hoa-Thị nơi đây ngọn đuốc pháp của Ngài càng sángrực hơn.
Mộthôm, có một ông già gầy ốm vào trong hội nghe pháp, bỗngnhiên ngã xuống đất. Ngài bảo chúng:
-Đâylà việc phi thường, sẽ có tướng lạ. Ông già kia liềnbiến mất. Chợt thấy dưới đất vọt lên một người congái nhan sắc đẹp đẽ thân như màu vàng, dùng tay chỉ Ngàinói kệ:
Khểthủ trưởng lão tôn, Đương thọ Như-Lai ký, Kim ư thử địathượng, Nhi độ sanh tử chúng.
Dịch: Cúi đầu lễ trưởng lão, Hiện nhận lời Phật ghi, Nayở nơi xứ nầy, Độ chúng khỏi sanh tử.
Nóikệ xong, trong chớp mắt không thấy cô nữa. Ngài bảo chúng: - Giây lát đây sẽ có ngoại đạo đến đấu sức vớita.
Bỗngchốc gió mưa ầm ĩ xối xả kéo đến, khiến trời đấtmịt mù. Ngài bảo:
- Đâylà báo hiệu ngoại đạo sẽ đến. Ta sẽ trừ chúng. Nóixong, Ngài chỉ tay lên hư không, hiện ra con rồng vàng to lớn,phấn khởi oai thần, khiến pháp ngoại đạo tan biến .
Saubảy ngày, có một con sâu nằm nép dưới tòa của Ngài. Ngàilấy tay nắm bắt con sâu ấy đưa cho đại chúng xem và nói: - Con sâu nầy là trá hình của ngoại đạo, đến ẩn núpnơi đây đặng nghe trộm pháp của ta. Nói xong, Ngài ném consâu ra bảo: < đi ngay ! >. Nhưng con sâu sợ hãi nằm im khôngđộng Ngài an ủi:
- Takhông có hại ngươi. Ngươi hãy hiện lại bổn hình. Ngoạiđạo liền hiện bổn hình đảnh lễ xin sám hối. Ngài hỏi:
- Ngươitên gì ? Có bao nhiêu đồ đệ? Ngoại đạo thưa: - Con tênCa-Tỳ-Ma-La, có đến ba ngàn đồ đệ.
- Ngàihỏi : - Tột thần lực của ngươi biến hóa thế nào Ngoạiđạo thưa: - Con hóa biển cả là việc chẳng khó.
- Ngàihỏi : - Ngươi hóa tánh biển được chăng ? Ngoại đạo mờmịt không biết, thưa: - Lời nầy con không thể biết.
Ngàivì giải thích : - Tánh biển là núi sông quả đất đều ycứ nơi đó mà lập, tam muội lục thông do đây phát hiện.
Ngoạiđạo nghe pháp ấy, liền khởi lòng tin mạnh mẽ, cùng ba ngànđồ đệ đều cầu xin xuất gia. Ngài vì họ cho cạo đầuxuất gia, rồi triệu tập năm trăm vị thánh tăng đến làmlễ thọ giới cụ túc. Ngài bảo giới tử: - Các ngươi thúhướng Bồ-Đề sẽ thành đạo thánh. Ca-Tỳ-Ma-La quả nhiênđược giới thể, phát hào quang sáng, có mùi hương lạ xôngkhắp.
Mộthôm, Ngài gọi Ma-La đến bảo: - Đại pháp nhãn tạng củaNhư-Lai, nay trao cho ngươi, truyền bá chớ để đoạn dứt.Nghe ta nói kệ: Ẩn hiển tức bổn pháp, Minh ám nguyên bấtnhị, Kim phó ngộ liễu pháp, Phi thủ diệc phi khí.
Dịch: Ẩn hiện vốn pháp này, Sáng tối nguyên không hai, Nay truyềnpháp liểu ngộ, Không lấy cũng chẳng bỏ.
Truyềnpháp xong, Ngài vào chánh định hiện tướng viên tịch. Ca-Tỳ-Ma-Lavà đồ chúng đem chơn thể của Ngài để vào khám thờ. Ngàilà vị Tổ thứ 12 của Thiền-Tông, cũng là một vị phápsư làm sáng tỏ giáo pháp Đại-Thừa. Ngài sáng tác ba bộluận: 1-Đại-Thừa Khởi Tín Luận. 2.-Đại Tông địa huyềnvăn bổn luận. 3.-Sự sư pháp ngũ thập tụng. Nổi tiếng nhấtlà bộ Đại-Thừa Khởi Tín Luận, đến hiện giờ nhữngnước Phật-giáo Đại-Thừa vẫn truyền dạy bộ luận nầy.