8. Tổ Phật-Đà-Nan-Đề (Buddhanandi)

Ngàihọ Cù-Đàm, người nước Ca-Ma-La. Thuở nhỏ trên đảnh Ngàicó cục thịt nổi cao, thường phát ra hào quang

nămsắc xen lẫn. Ngài thông minh tuyệt vời, chữ nghĩa một phenxem qua là ghi nhớ. Năm 14 tuổi, Ngài phát tâm xuất gia chuyêndùng hạnh thanh tịnh để tự tu. Khi Tổ Bà-Tu-Mật đến nướcCa-Ma-La, Ngài đến vấn nạn, nhơn đó kính phục xin theo làmđệ tử. Tổ sắp Niết-bàn, gọi Ngài đến phó chúc rằng:

-Chánhpháp nhãn tạng của Như-Lai, nay ta trao cho ngươi, ngươi phảitruyền bá chớ để đoạn dứt, Nghe ta nói kệ:

Tâmđồng hư không giới, Thị đằng hư không pháp. Chứng đắchư không thời, Vô thị vô phi pháp

Dịch: Tâm đồng hạn hư không, Chỉ pháp bằng thái hư. Khi chứngđược hư không, Không pháp, không phi pháp Ngài vâng giữ phụngtrì. Sau khi đắc pháp,Ngài thống lãnh đồ chúng du hóa khắpnơi. Đến nước Đề Già, Ngài đi qua cổng nhà họ Tỳ-Xá-La,chợtthấy trên nóc nhà có hào quang trắng xông lên hư không. Ngàichỉ chúng xem và bảo:

-Trongnhà nầy hiện có một vị thánh nhơn, tuy miệng không nóimột lời, chơn không đi một bước, mà thật là bậc cănkhí đại thừa. Dù không ra ngoài đường mà biết việc xúcuế. Quả là người nối pháp cho ta, khiến Phật-pháp hưngthịnh. Vị nầy, sau sẽ độ được năm trăm người chứngquả thánh.

Ngàinói xong, có người trưởng giả trong nhà bước ra làm lểthưa: - Tôn-giả cần điều gì dừng lại đây?

Ngàibảo:- Ta đến tìm người thị giả,chớ không cần gì. Trưởnggiả thưa: Nhà tôi đâu có người kỳ đặc mà Ngài tìm,chỉcó đứa con trai tên Phục-Đà-Mật-Đa không biết nói,khôngbiết đi,tuổi đã năm mươi, nếu Ngài cần tôi cho, khôngtiếc. Ngài bảo:-Đứa con ông nói đó,chính là người tôitìm. Trưởng giả thỉnh Ngài vào nhà. Phục-Đà-Mật-Đa vừatrông thấy Ngài liền chổi dậy,chấp tay nói kệ:

Phụmẫu phi ngã thân, Thùy vi tối thân giả ? Chư Phật phi ngãđạo, Thùy vi tối đạo giả ?

Dịch: Cha mẹ chẳng phải thân, Ai là người chí thân ? Chư Phậtphi đạo tôi, Cái gì là tột đạo ?

Ngàinói kệ đáp: Nhữ ngôn dữ tâm thân, Phụ mẫu phi khả tỷ,Nhữ hạnh dữ đạo hiệp, Chư Phật tâm tức thị,

Ngoạicầu hữu tướng Phật, Dữ nhữ bất tương tợ, Nhược thứcnhữ bổn tâm, Phi hiệp diệc phi ly.

Dịch: Lời ngươi cùng tâm thân, Cha mẹ không thể sánh, Hạnh ngươicùng đạo hiệp, Chư Phật chính là tâm,

Ngoàicầu Phật có tướng, Cùng ngươi không chút giống, Nếu biếtbổn tâm ngươi, Chẳng hiệp cũng chẳng lìa.

Mật-Đanghe bài kệ xong rất hoan hỷ, bước xuống đảnh lễ Ngàivà đi bảy bước, một lòng thành khẩn xin xuất gia

Ngàichấp nhận cho xuất gia,liền triệu tập chúng hiền thánhlàm lễ truyền giới cụ túc. Sau đó,Ngài lại dặn dò Mật-Đa:

- Phápnhãn của Như-Lai thầm truyền đến đời ta, nay ta trao lạicho ngươi, ngươi nên truyền trao chớ đoạn dứt.

Ngheta nói kệ: Hư không vô nội ngoại, Tâm pháp diệc như thử,Nhược liễu hư không cố, Thị đạt chơn như lý.

Dịch: Hư không chẳng trong ngoài, Tâm pháp cũng như thế, Nếu hiểurõ hư không, Là đạt lý chơn như.

Mật-Đahân hạnh được truyền pháp vui mừng vô hạn, liền nói kệkhen ngợi:

Ngãsư thiền Tổ trung, Thích đương vi đệ bát, Pháp hóa chúngvô lượng, Tất hoạch A-La-Hán.

Dịch: Thầy tôi trong thiền Tổ, Hiện là vị thứ tám, Giáo hóachúng không cùng, Thảy được quả La-Hán.

Ngàitruyền pháp xong, sắp vào Niết-bàn. Hôm ấy đang ngồi trênbổn tòa, Ngài an nhiên thị tịch. Số chúng Ngài độcó đến năm trăm vị chứng nhị quả. Toàn chúng trà tỳhài cốt Ngài, lượm xá-lợi xây bảo tháp tôn thờ.