TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
64. Đại Kinh MÀLUNKYÀ
( Mahà Màlunkyà sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, đức Thế Tôn Thiện Thệ
An trú tại Xá-Vệ thành này
Sa-Vát-Thí cũng là đây
Chê-Ta-Va-Ná hôm mai tịnh, hòa
Còn có tên Chê-Ta-Va-Ná
Khu vườn do Trưởng giả tên là
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka
Tức Cấp-Cô-Độc, thuần hòa tín gia
Mua lại từ Kỳ Đà thái tử
Để cúng dường Điều Ngự Thế Tôn
Cùng với Tăng đoàn Sa-môn
Có nơi hoằng hóa pháp môn nhiệm huyền.
Lúc bấy giờ Phật liền cho gọi
Chúng Tỷ Kheo câu hội đủ đều
Phật gọi : “ Này các Tỷ Kheo ! ”
Chúng Tăng cung kính vâng theo lời Ngài.
T – “ Các Tỷ Kheo ! Lâu nay có giữ
Năm hạ phần kiết sử(1) thọ trì
Do Ta giảng dạy nhiều khi ?
Được nghe hỏi vậy, một vì xuất gia
___________________________
(1) : Năm hạ phần Kiết Sử :
a) Thân kiến ( Sakkàya-ditthi ). b) Hoài nghi ( Vicikicchà ).
c) Giới cấm thủ ( Sìlabata-pàràmàsa ) . d) Tham Dục
( Kàma-ràga ). e) Sân hận ( Vyàpàda ) .
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 376
Tôn-giả Ma-Lun-Da-Pút-Tá
Thưa Phật rằng con đã thọ trì.
– “ Ma-Lun-Dá ! Về năm chi
Hạ phần kiết sử thọ trì ra sao ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Trước sau tín thọ
Con hành trì theo đó năm điều
Hạ phần kiết sử sớm chiều
Thế Tôn đã dạy chúng nhiều hiểm nguy
Là thân kiến, hoài nghi tích tụ
Giới cấm thủ, tham dục và sân ”.
– “ Ma-Lun-Dá ! Hãy tỏ phân
Vì ai hay có nguyên nhân là gì
Ông thọ trì năm phần kiết sử
Đã do Ta tuần tự giảng ra ?
Này Ma-Lun-Dá-Pút-Ta !
Có phải ông đã trải qua có lần
Bị đạo nhân ngoại đạo cật vấn
Với thí dụ được dẫn ra đây
Về đứa con nít thơ ngây
Khi ngủ, đứa con nít đây làm bằng :
Nó không có tự thân diễn biến
Đâu có thể thân kiến khởi lên ?
Nhưng mà thân kiến tùy-miên
Thật sự trong nó sống riêng tiềm tàng.
Nếu đứa bé khi đang nằm ngửa
Không cất chứa các pháp nào, thì
Từ đâu có thể khởi nghi ?
Ẩn trong nó, tùy-miên nghi ngờ này.
Nếu như đứa bé đây nằm ngửa
Không có giới, thì đứa bé đây
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 377
Từ đâu có thể khởi ngay
Giới-cấm-thủ trong giới này. Tuy nhiên
Giới-cấm-thủ tùy-miên vẫn có
Sống tiềm tàng trong nó sâu xa.
Này Ma-Lun-Dá Pút-Ta !
Nếu đứa con nít ê a đang nằm
Không có những dục tham ; như thế
Đâu có thể khởi dục tham lên,
Nhưng lòng dục-tham tùy-miên
Vẫn tiềm tàng sống sát liền nó thôi !
Nếu đứa bé đang chơi, nằm đó
Thì không có các loải hữu tình
Từ đâu có thể phát sinh
Lòng sân với các hữu tình gần xa,
Sân tùy-miên thực ra vẫn có
Sống tiềm tàng trong nó sâu xa.
Này Ma-Lun-Dá Pút-Ta !
Có phải ông đã trải qua có lần
Bị đạo nhân ngoại đạo cật vấn
Với ví dụ được dẫn trên đây ? ”.
Nghe Thế Tôn nói như vầy
A-Nan Tôn-giả bạch ngay Phật Đà :
– “ Bạch Thế Tôn ! Thật là viên mãn
Đã đến thời, xin giảng pháp chân
Về kiết sử năm hạ phần
Sau khi nghe giảng, Chư Tăng thọ trì ”.
– “ A-Nan-Đa ! Vậy thì nghe kỹ
Khéo tác ý, Ta sẽ trình bày ”.
– “ Bạch Phật ! Xin vâng lời Ngài ”.
A-Nan Tôn-giả đáp ngay lời Thầy.
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 378
Đức Thế Tôn pháp này thuyết giảng
Năm kiết sử viên mãn, toàn chu :
– “ A-Nan-Đa ! Kẻ phàm phu
Ít nghe, không thấy phạm trù Thánh Nhân (1)
Không thuần thục pháp phần bậc Thánh
Không tu tập pháp Thánh chánh chân.
Không được thấy các Chân Nhân (1)
Không thuần thục pháp Chân-nhân các phần,
Không tu tập Chân-nhân các pháp
Sống với tâm bị các trược phiền
Bởi thân kiến ; chi phối liền
Cũng bởi thân kiến, liên miên mọi thì
Không như thật tuệ tri về chuyện
Sự xuất ly thân kiến khởi lên.
Thân kiến kiên cố vị trên
Không được nhiếp phục, trở nên một phần
Là hạ phần kiết sử : Thân kiến.
Vị ấy hiện đang sống với tâm
Bị nghi-hoặc triền phược thầm,
Bị nghi-hoặc chi phối tâm mọi thì.
Không như thật tuệ tri vững chắc
Sự xuất ly nghi-hoặc khởi lên,
Nghi-hoặc kiên cố vị trên
Không được nhiếp phục, trở nên một phần
Là hạ phần kiết sử : Nghi-hoặc.
Cũng như vậy, các mặt khác sinh :
Vị ấy sống với tâm mình
Bị giới cấm thủ, tận tình dục tham ,
_____________________________
(1) : Xem chú thích ở Kinh số 1 : “Pháp Môn Căn Bản” .
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 379
Bị sân làm đảo điên lạc lối,
Bị triền phược chi phối mọi thì.
Y không như thật tuệ tri
Để khởi lên sự xuất ly, bao hàm
Giới cấm thủ, dục tham, sân nộ,
Ba điều ấy kiên cố chẳng lay
Và không được nhiếp phục ngay,
Ba hạ phần kiết sử này xảy ra.
A-Nan-Đa ! Vị Thánh đệ tử
Đa văn, tự yết kiến Thánh nhân,
Thuần thục pháp bậc Thánh nhân.
Đến yết kiến bậc Chân nhân các ngài,
Pháp các ngài Chân nhân tuân thủ
Tu tập đủ pháp Thánh & Chân nhân.
Sống với tâm không bị phần
Thân kiến, nghi hoặc hay phần dục tham,
Giới cấm thủ , sân… làm triền phược,
Bị chi phối, nên được tuệ tri
Như thật về sự xuất ly
Hạ phần kiết sử năm chi khởi liền.
Năm kiết sử tùy miên đoạn diệt
Khi vị ấy mãi miết tinh cần.
A-Nan-Đa ! Phải hiểu rằng
Đường nào khéo diệt năm phần trói trăn
Năm hạ phần kiết sử như vậy ?
Nếu không hành đường ấy cố cần,
Nhưng năm kiết sử hạ phần
Được biết, thấy rõ, hay năng đoạn trừ
Sự tình như nói trên, không thể
Không xảy ra bất kể thế nào.
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 380
A-Nan ! Ví dụ như sau :
Với một cây lớn thẳng cao dãi dầu,
Một người muốn đẽo vào trong lõi
Không đẽo loại dần vỏ, giác cây,
Không thể xảy ra việc này.
Còn lộ trình dẫn thẳng ngay, đưa dần
Đến đoạn trừ năm phần kiết sử,
Nếu thực sự đường ấy thực hành
Thời năm kiết sử hạ phần
Sẽ được biết, thấy rõ rành khoan thư,
Hay sẽ được đoạn trừ, như vậy
Sự tình ấy chắc chắn xảy ra.
Cũng như, này A-Nan-Đa !
Với cây lớn ở rừng già thẳng cao
Nếu người ấy đẽo vào lớp vỏ
Rồi sau đó đẽo lớp giác cây
Thời sẽ đẽo được lõi cây.
Chắc chắn có sự tình này xảy ra.
A-Nan-Đa ! Ví như đề cập
Bờ sông Hằng nước ngập đầy tràn
Quạ trên bờ uống dễ dàng,
Một người ốm yếu thuận đàng đến đây
Y suy nghĩ : ‘Sông này rộng thật !
Ta sẽ bơi ngang tắt sông Hằng
Với tay, ta sẽ tự thân
Lội qua an ổn sang phần bờ bên’.
Nhưng người trên không thể bơi được
Ngang dòng nước rộng lớn sông Hằng.
Cũng như vậy, này A-Nan !
Bất cứ ai chưa sẵn sàng tâm tư
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 381
Được giảng pháp đoạn trừ thân kiến
Nếu tâm hiện không thích thú gì
Không vui, không định tĩnh chi
Không có giải thoát ; vậy thì cần xem
Người ấy đem so người ốm yếu
Không tự hiểu sức mình khó bơi.
Ví dụ khác, có một người
Là lực sĩ muốn qua nơi sông Hằng
Y nghĩ rằng : ‘Ta sẽ bơi lội
Ngang sông Hằng qua tới bờ bên
Một cách an toàn, tự nhiên’.
Người ấy quả thật làm liền điều đây.
A-Nan ! Bất cứ ai thực hiện
Giảng pháp để thân kiến đoạn trừ,
Nếu tâm vị ấy khoan thư
Thích thú, định tĩnh, an như, dễ dàng,
Có giải thoát, hân hoan như vậy
Thời vị ấy sánh lực sĩ này.
A-Nan ! Thế nào ở đây
Là con đường đưa đến ngay chẳng lầm
Đoạn trừ năm hạ phần kiết sử ?
A-Nan ! Tự Tỷ Kheo lánh xa
U-Pa-Đi-Vi-Vê-Ka
( Các sanh y ). Cũng trải qua diệt trừ
Bất thiện pháp do từ ý định
Làm an tịnh thân thô ác đây
Một cách toàn diện, hành ngay
Ly bất thiện pháp, ly rày dục tham,
Chứng, trú tâm vào Thiền thứ Nhất
Trạng thái rất hỷ lạc âm thầm
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 382
Ly dục sanh & có tứ, tầm,
Chánh quán Sắc pháp mọi phần trải qua,
Thọ, Tưởng, Hành cùng là Thức pháp
Đều vô thường, khổ khắc lênh đênh
Như bệnh, cục bướu, mũi tên,
Như điều bất hạnh, như bên địch thù,
Như bệnh chết hoặc như phá hoại,
Là ‘không’, lại ‘vô ngã’ như vầy.
Vị này giải thoát tâm ngay
Khỏi các pháp ấy. Rồi nay tinh cần
Tập trung tâm vào bất-tử-giới :
‘Tịch tịnh với vi diệu là đây,
An chỉ tất cả hành này
Sanh y tất cả từ rày xả ly.
Sự ái diệt mọi thì, đoạn diệt,
Sự vô tham, tịnh khiết, Niết-bàn’.
Nếu đạt vững chắc trú an
Vị này đạt đến dễ dàng mục tiêu
Sự đoạn tận các điều lậu-hoặc.
Nếu không diệt lậu-hoặc vô minh
Thời do Tham pháp linh tinh
Và do Hỷ pháp của mình là nhân.
Do đoạn tận năm phần kiết sử
Vị ấy tự hóa sanh, Niết-bàn,
Đời này không trở lui sang.
A-Nan ! Đây chính con đàng chân như
Đưa đến sự đoạn trừ tuần tự
Năm hạ phần kiết sử trải qua.
Lại nữa, này A-Nan-Đa !
Vị Tỷ Kheo diệt tầm và tứ đây
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 383
Chứng, trú ngay Nhị Thiền tự tại
Một trạng thái hỷ lạc, định sanh
Ly hỷ trú xả, nhất tâm
Chánh niệm tỉnh giác, thì thân cảm liền
Sự lạc thọ, thánh hiền gọi đủ
Là ‘xả niệm lạc trú’ tâm chuyên
Chứng và an trú Tam Thiền.
Như vậy vị ấy an nhiên chứng liền
Vào Sơ, Nhị, Tam Thiền các mục.
Vị hành giả tiếp tục định thiền
Xả lạc, xả khổ ; tâm yên
Diệt hỷ, ưu, cảm thọ – liền trước đây
Chứng và trú vào Thiền Đệ Tứ
Không khổ, lạc ; không giữ niệm nào.
A-Nan ! Tỷ Kheo thanh cao
Vượt mọi Sắc tưởng cho dầu bao nhiêu,
Chướng-ngại-tưởng mọi điều diệt kỹ
Không tác ý với dị-tưởng liền,
Nghĩ : ‘Hư không là vô biên’
Chứng, trú Hư Không Vô Biên Xứ này.
Rồi vượt ngay Không Vô Biên Xứ
Suy nghĩ sự ‘Thức là vô biên’
Chứng, trú Xứ Thức Vô Biên.
Vượt lên mọi Thức vô biên Xứ này,
Nghĩ như vầy : ‘Không có gì cả’
Chứng, trú Vô Sở Hữu Xứ ngay.
Tư duy vị Tỷ Kheo này
Chánh quán Sắc pháp mọi phần trải qua,
Thọ, Tưởng, Hành cùng là Thức pháp
Đều vô thường, khổ khắc lênh đênh
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 384
Như bệnh, cục bướu, mũi tên,
Như điều bất hạnh, như bên địch thù,
Như bệnh chết hoặc như phá hoại,
Là ‘không’, lại ‘vô ngã’ như vầy.
Vị này giải thoát tâm ngay
Khỏi các pháp ấy. Rồi nay tinh cần
Tập trung tâm vào bất-tử-giới :
‘Tịch tịnh với vi diệu là đây,
An chỉ tất cả hành này
Sanh y tất cả từ rày xả ly.
Sự ái diệt mọi thì, đoạn diệt,
Sự vô tham, tịnh khiết, Niết-bàn’.
Nếu đạt vững chắc trú an
Vị này đạt đến dễ dàng mục tiêu
Sự đoạn tận các điều lậu-hoặc.
Nếu không diệt lậu-hoặc vô minh
Thời do Tham pháp linh tinh
Và do Hỷ pháp của mình là nhân.
Do đoạn tận năm phần kiết sử
Vị ấy tự hóa sanh, Niết-bàn,
Đời này không trở lui sang.
A-Nan ! Đây chính con đàng chân như
Đưa đến sự đoạn trừ tuần tự
Năm hạ phần kiết sử trải qua ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Nếu đây là
Con đường đưa đến diệt mà tuyệt căn
Tất cả năm hạ phần kiết sử
Thời như vậy, do sự hành trì
Một số Tỷ Kheo các vì
Tâm-giải-thoát họ tức thì chứng ngay ?
Trung Bộ (Tập 2) Đại Kinh 64 : MALUNKYA * MLH – 385
Hay chứng ngay vào Tuệ-giải-thoát ? ”.
– “ A-Nan ! Do sai khác nhằm vào
Do căn tánh họ khác nhau
( Sự chứng giải thoát không sao tương đồng ) ”.
Được nghe từ Thế Tôn Điều Ngự
Năm hạ phần kiết sử giảng ra
A-Nan cùng khắp Tăng-Già
Hoan hỷ tín thọ Phật Đà kim ngôn ./-
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (3L )
* * *
( Chấm dứt Kinh số 64 : Đại Kinh MÀLUNKYÀ
– MAHÀ MÀLUNKYA Sutta )
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D715077235.-%3B)