35. Tiểu Kinh Saccaka

( Majjhima  Nikàya )

Chuyển thể Thơ :

Giới Lạc  MAI LẠC HỒNG  tự TUỆ NGHIÊM

 ( Huynh Trưởng Cấp Tấn  - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )

Email : [email protected]

35. Tiểu Kinh SACCAKA

(Cùlasaccaka sutta)

Như vậy, tôi nghe :

          Một thời nọ, Thế Tôn Giác Giả

          Vê-Sa-Ly (1), Ngài đã quang lâm

              Giảng đường Trùng Các – Đại Lâm

       Thế Tôn an trụ, từ tâm an hòa.

          Lúc ấy Ni-Ganh-Tha-Pút-Tá(2)

          Cũng là Sách-Cha-Ká(2) gã này

              Tính ưa luận chiến gắt gay

       Biện luận thiện xảo, lòng đầy tự tôn,

          Được sốđông kính tôn ngưỡng mộ.

          Vị này thường tuyên bố kiêu kỳ

              Cho hội-chúng Tỳ-Xá-Ly :

      ‘Ta đây không thấy một vì Sa-môn

          Hay Bàn-môn nào mà xứng đáng

          Dù là hạng Hội-chủ giỏi giang

              Sư-trưởng, Giáo-trưởng Giáo-đoàn,

       Là A-La-Hán hay hàng Thế Tôn,

          Chánh Đẳng Giác…diệu ngôn cách mấy

          Đều run rẫy khi đối diện ta,

              Khiếp sợ đối thoại với ta,

       Toát mồ hôi nách hay là trán ra.

          Dầu cho ta muốn liền đối thoại

          Với cột trụ, thuộc loại vô tình

     _______________________________ 

(1) :  Thành Vesali ( Tỳ-Xá-Ly ) .

   (2) : Ngoại đạo Niganthaputta  Saccaka .

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 510  

              Cột trụ run sợ rung rinh

       Huống chi một kẻ thường tình thế nhân ”.

 *  *  *

          A-Sà-Chí(1) chánh chân Tôn-giả

          A-La-Hán chứng đã lâu ngày

              Thường lệ, vào buổi ban mai

       Đắp y mang bát khoan thai vào thành

          Vê-Sa-Ly – tịnh thanh khất thực.

          Khi thấy bậc Tôn-giả từ xa

              Trong lúc ngao du dạo qua,

Ông Ni-Ganh-Thá-Pút-Ta tiến gần.

          Gặp Tôn-giả, qua phần thăm hỏi

          Sách-Cha-Ká bèn nói với ngài :

         – “ Tôn-giả A-Sà-Chí này !

       Gô-Ta-Ma chính là Thầy nhà sư,

          Huấn luyện như thế nào đệ tử ?

          Bộ môn nào đệ tử được truyền

              Màông ta giảng dạy riêng ? ”.

  – “Ất-Ghi-Vết-Sa-Ná(2)! Chuyên dạy thường

          Đấng Pháp Vương phần nhiều huấn luyện

          Giảng dạy chuyện vô ngã, vô thường.

              Sắc, thọ, tưởng là vô thường

       Hành, thức – ngũ uẩn – vô thường biến thiên.

          Cùng đi liền, Sắc, thọ vô ngã

          Tưởng, hành, thức vô ngã mọi phương.

     _______________________________ 

(1) : Assaji : vị trẻ tuổi nhất trong nhóm đồng tu Kiều Trần Như

   và cũng là 5 vịđệ tửđầu tiên của Đức Phật, sau khi Ngài thành

đạo và đến Vườn Nai (Lộc Uyển) thuyết bài pháp “chuyển Pháp

   luân” về Tứ Diệu Đế cho 5 vị và sau trở thành 5 vị Thánh Tăng

   A-La-Hán đầu tiên trong Giáo Pháp của Phật .

  (2) : Aggivessana : có lẽ là tên hiệu của Saccaka . 

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 511  

              Tất cả hành là vô thường

       Các pháp vô ngã, tinh tường quán ra.

Ất-Ghi-Vết-Sa-Na ! Về chuyện

          Đức Thế Tôn huấn luyện môn đồ

              Các bộ môn phần lớn do

       Thế Tôn giảng dạy học trò nhưđây ”.

    – “ Này Tôn-giả ! Thật đầy thất vọng

          Khi nghe qua đời sống giảng truyền

              Sa-môn Kiều-Đàm thường xuyên

       Huấn luyện đệ tử chỉ tuyền thế sao ?

          Rồi thể nào có lần thảo luận

          Chúng tôi muốn đoạn trừ tức thì

              Vềác tà kiến này đi ”. 

 *  *  *

       Lúc ấy, có Lích-Cha-Vi  (1) các vì

          Năm trăm người, do đi công vụ,

          Tại giảng đường cùng tụ hợp hòa.

              Rồi Ni-Ganh-Thá-Pút-Ta

       Hay Sách-Cha-Ká liền qua nơi này

          Khi đến đây, nói ra mục đích :

    – “ Này các Tôn-giả Lích-Cha-Vi !

              Các vị hãy đến tức thì

       Hôm nay sẽ có sự thi luận đàm

          Giữa Sa-môn Kiều-Đàm cự phách

          Cùng với ta là Sách-Cha-Ka.

              Nếu Sa-môn Gô-Ta-Ma

       Cùng đứng đối thoại với ta thực thà

          Như Tỷ Kheo tên A-Sà-Chí

          Là một vị đệ tửông ta,

    ______________________________

(1) : Bộ tộc Licchavi , là dân cư của Thành Vesaly (Tỳ-Xá-Ly) .

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 512  

              Thì như lực sĩ tài ba

       Lấy tay nắm chặt, xát chà bộ lông

          Của con cừu có lông dài đó,

          Giật lui nó, kéo tới, vần quanh.

              Cũng vậy, ta sẽ thật rành

       Dùng lời nói để vần quanh Kiều-Đàm

          Dùng lời làm giật lui, kéo tới

          Khiến Sa-môn chới với, hồ đồ

              Như người nấu rượu cao to

       Nhận chìm thùng rượu xuống hồ nước sâu

          Nắm góc thùng kéo vào, đẩy tới

          Rồi vần quanh chấp chới nổi trôi,

              Cũng vậy, ta sẽ dùng lời

       Giật lui kéo tới tơi bời ông ta

          Làm cho Gô-Ta-Ma nghiêng ngửa

          Như một đứa nghiện rượu, hoang đàng

              Hai tay nắm lấy cái sàng

       Lắc qua lắc lại, lăn càn xoay quanh, 

          Cũng vậy, ta vốn rành biện luận

          Dùng lời nói, ta muốn ông ta

            ( Là Sa-môn Gô-Ta-Ma )

       Sẽ bị rung lắc cùng là xoay quanh 

          Ta kéo tới thật nhanh, mạnh bạo

          Rồi giật lui chao đảo, tròng trành,

              Như con voi lớn trưởng thành   

       Độ sáu mươi tuổi, lặn nhanh xuống hồ

Đoạn trồi lên, làm trò phun nước

          Ta sẽ chơi phun nước ông ta.

              Các Lích-Cha-Vi gần xa !

       Hãy mau mau đến để mà nghe qua

          Sa-môn Gô-Ta-Ma đàm luận

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 513  

          Cùng với ta, tình huống xảy ra

           ( Phần thắng chắc chắn về ta ! ) ”.

       Lúc ấy, một số Lích-Cha-Vi này 

          Liền nói ngay : “ Ông ta không cách

          Luận thắng được ngài Sách-Cha-Ka ,

              Mà Ni-Ganh-Thá-Pút-Ta

       Sẽ luận thắng Gô-Ta-Ma tức thì ! ”.

          Một số Lích-Cha-Vi lại nói :

       “ Ta tự hỏi chỉ Sách-Cha-Ka

Đòi thắng Ngài Gô-Ta-Ma

       Thể nào luận thắng Phật Đà Thế Tôn ?

          Đức Thế Tôn sẽ là người thắng ! ”.  

          Hai nhóm chẳng ý kiến thuận hòa.

              Rồi Ni-Ganh-Tha-Pút Ta  

       Cùng năm trăm vị Lích-Cha-Vi này

          Cùng đi đến gặp Ngài Đại Giác

          Tại Đại Lâm, Trùng Các giảng đường.

              Thấy nhiều Tỷ Kheo an tường

       Nghiêm trang qua lại – họđương kinh hành.

          Sách-Cha-Káđi nhanh đến gặp

          Hỏi thăm Phật đang ngựởđâu :

         – “ Chúng tôi từ xa muốn vào

       Yết kiến Tôn-giả từ lâu nghe đồn

          Là Thế Tôn, cao sâu trí tuệ

          Chúng tôi muốn đến để gặp qua ”.

         – “ Này Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

       Thế Tôn Ngài đãđi xa vào rừng

          Vàđã dừng nghỉ trưa dưới bóng

          Một gốc cây, tránh nóng trưa hè ”.

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 514  

              Sách-Cha-Ká  sau khi nghe

       Hướng rừng sâu, chẳng e dè, bước mau

          Cảđoàn cùng đi sau tiến bước.         

          Khi gặp được Đại Giác Phật Đà

Ông Ni-Ganh-Thá-Pút-Ta

       Nói lời chúc tụng cùng là xã giao

          Rồi ngồi vào một bên yên chỗ.

          Lích-Cha-Vi một số tín thành

Đảnh lễ Thế Tôn tịnh thanh

       Một bên ngồi xuống an lành không xa,

          Còn một số Lích-Cha-Vi khác

          Nói lên các lời chúc xã giao

              Rồi họ một bên ngồi vào,

       Một số chỉ chắp tay chào, ngồi bên,

          Một số xưng họ tên sử dụng

          Rồi họ cũng ngồi xuống một bên,

              Một số Lích-Cha-Vi trên

       Im lặng ngồi xuống một bên, chỉ nhìn.

          Sách-Cha-Ká tự tin lên tiếng 

          Với Thế Tôn, phô diễn tài ba :

         – “ Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma !

       Một vấn đề muốn hỏi qua với ngài

          Nếu như ngài vui lòng cho phép ”.

    – “ Hỡi này Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

              Hãy hỏi điều muốn hỏi ra ”.

 – “ Thế Tôn-giả Gô-Ta-Ma dạy gì

          Huấn luyện chi cho hàng đệ tử ?

          Bộ môn nào ngài tự giảng bày

              Dành cho đệ tử của ngài ? ”.

 – “ Này Sách-Cha-Ká ! Như vầy, Như Lai

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 515  

Đã huấn luyện đến ngay đệ tử

          Những bộ môn Ta tự giảng ra

              Dành cho đệ tử của Ta :

      ‘Này Tỷ Kheo Chúng ! Sắc và Thọ sanh

          Là vô thường ; Tưởng, Hành cũng vậy

          Và Thức ấy – tất cả vô thường.

              Phải quán ngũ uẩn tinh tường

       Sắc, thọ, tưởng, hành, thức…dường như nhau

          Đều vô ngã, trước sau vô ngã.

          Tất cả pháp vô ngã, quán thường.

              Tất cả hành là vô thường’.

Điều Ta huấn luyện tinh tường trải qua

          Cho đệ tử của Ta như vậy ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Tôi lấy dụ này :

              Như các hạt giống, cỏ cây

       Chúng được tăng trưởng, lớn ngay từng ngày

          Đều y cứ đất này, nương nó

          Nên hạt giống, cây cỏ lớn nhanh.

              Như công nghiệp nặng được thành

       Đều nương tựa đất mà sanh dần dà.

          Cũng vậy, Gô-Ta-Ma Tôn-giả !

          Như người này tự ngãsắcđây

              Nhờ nương tựa vào sắc này

       Nên làm thiện sự hay gây ác tà.

          Như người mà tự ngã làthọ

          Nương tựa thọ làm thiện &ác ngay.

              Hay là như những người này

       Tự ngã làtưởng, hành hay thức, thời

          Nhờ nương tựa vào nơi ngũ uẩn

          Nương ngũ uẩn làm thiện &ác ra ”.

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 516  

        – “ Này Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !  

       Có phải ông nói : ‘Sắc là của ta ?

          Là tự ngã của ta, là đúng ?

          Thọ, tưởng, hành, thức cũng trải qua

              Đều là tự ngã của ta ?

Ýđúng như vậy, ông đà nói ra ? ”.

    – “ Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma ! Rất đúng !

          Tôi cũng nhưđại chúng ởđây

              Đều có sở kiến như vầy :

     ‘Ngũ uẩn là tự ngã rày của ta ”.

     – “Ất-Ghi-Vết-Sa-Na ! Hãy kể

Đại chúng này quan hệ thế nào

              Với ông. Hãy giải thích vào ”.

 – “ Tôn-giả ! Tôi nói trước sau rõ rành : 

Sắc, thọ, tưởng, thức, hành…tất cả

          Là tự ngã của ta ! Thế thôi ”.

         – “ Này Sách-Cha-Ká ! Vậy thời

       Ta sẽ hỏi lại ông nơi vấn đề

          Nếu ông muốn đáp vềđiều ấy

          Này ông Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

Ông nghĩ thế nào, nếu mà

       Vua Sát-Đế-Lỵ nọ qua cử hành

          Lễ quán đảnh để thành Quốc-chủ,

          Như ví dụ Pa-Sế-Na-Đi  (1)

             (Tức Ba-Tư-Nặc vua ni )

       Nước Kô-Sa-Lá trị vì lâu xa,

          Hay vua A-Chá-Ta-Sát-Tú(2)

        ( A-Xà-Thế ) Quốc-chủ quốc gia

    ___________________________

(1) : Vua Pasenadi (Ba-Tư-Nặc) nước Kosala (Kiều-Tất-La).

 (2) : Vua Ajatasattu (A-Xà-Thế) nước Magadha (Ma-Kiệt-Đà).

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 517  

              Ma-Ga-Tha (Ma-Kiệt-Đà )

       Các vị vua ấy thật là quyền uy

          Trong quốc gia trị vì của họ.

          Để chứng tỏ uy thế nghiêm oai

              Đức vua muốn giết những ai

Đáng bị giết chết thì ngài giết ngay,

          Muốn tước đoạt gia tài, quyền tước

          Của những kẻ tai ngược chống ngài

              Thì vua sẽ tước đoạt ngay,

       Muốn tẩn-xuất họ thì ngài đuổi phăng,

          Những điều đó phải chăng đúng vậy ? ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Điều ấy đúng thôi !

              Những vua đã quán đảnh rồi

       Toàn quyền sinh sát dù đời dân, quan.

          Cho đến các giáo đoàn, đoàn thể

          Như được kể : Man-Lá, Vách-Chi  (1)

              Họ vẫn cóđủ quyền uy

       Muốn giết, tước đoạt điều gì sai ngoa

          Huống chi là vua Sát-Đế-Lỵ(2)

          Là những vị cóđủ quyền uy

              Và xứng đáng có quyền uy ”.

 – “ Này Sách-Cha-Ká ! Vậy thì nghĩ sao ?

          Như thế nào khi ông diễn tả :

         ‘Sắc chính là tự ngã của ta’ ?

Ông có quyền gì bảo là

    _______________________

 *(1) : Các Cộng-hòa tự trị : Malla , Vajji (Bạt-Kỳ).

  (2) :Theo Bà-La-Môn, xã hội chia ra 4 giai cấp bất di bất dịch : Bà-la-môn (Brahmana - giai cấp đứng đầu giữ phần nghi lễ, tế tự), Sát-Đế-Lỵ ( Khattiyà - giai cấp Vua chúa, quan quyền), giai cấp Phệ-Xá (Vessà - Thương gia) . Giai cấp cuối cùng bị áp chế, khinh rẻ nhất là Thủ-Đà-La ( Suddà )  hay Chiên-Đà-La ( Candala ) . 

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 518  

      ‘Sắc của tôi, vậy phải là thếđây,

          Hay thế này, sắc không thể khác’,

          Có thể bắt sắc theo ý mình ? ”.

              Sách-Cha-Ká ngồi làm thinh  

       Thế Tôn lần nữa an bình hỏi qua :

    – “ Ất-Ghi-Vết-Sa-Na ! Cho biết

          Nghĩ thế nào về việc nói là

             ‘Sắc là tự ngã của ta’

       Quyền gìông đối sắc mà bảo ngay :

         ‘Phải thế này, sắc không thể khác

          Có thể bắt sắc theo ý mình ? ”.

              Sách-Cha-Ká vẫn làm thinh.

       Bấy giờĐại Giác nghiêm minh bảo là :

    – “ Sách-Cha-Ka ! Nay ông phải đáp,

          Im lặng không thích hạp cho ông ! 

              Ai được Như Lai hỏi xong

       Ba lần mà họ vẫn không trả lời

          Một câu hỏi đúng thời, hợp lý

          Đầu sẽ bị bảy mảnh vỡ ra ”.

              Bấy giờ có thần Dạ-Xoa  (1)

       Có tên gọi Vá-Chi-Rà-Pa-Ni

          Kim Cang Thủ – đồng thì tên gọi

Đang cầm loại chùy sắt thật to

              Cháy sáng chói như trong lò

       Hư không chực sẵn chờ cho ông này

          Nếu im lặng như vầy, không đáp

          Lần thứ ba Đại Giác hỏi ra

              Thì Kim Cang Thủ Dạ-xoa

    ________________________

(1) : Dạ-xoa (Yakkha) tên Vajirapani (Kim Cang Thủ).

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 519  

       Sẽ giáng chùy Sách-Cha-Ka này liền

          Đầu ông ta bể riêng bảy mảnh.

        ( Nhưng hình ảnh của vị Dạ-xoa

              Chỉ Phật và Sách-Cha-Ka

       Mới trông thấy được Dạ-xoa rõ ràng )

          Sách-Cha-Ká kinh hoàng, sợ hãi

          Lông, tóc thảy dựng ngược, hoảng hồn

              Muốn nương tựa vào Thế Tôn

       Tìm che chở nơi Thế Tôn Phật Đà.

          Sách-Cha-Ka kinh tâm vội nói :

    – “ Ngài hãy hỏi, tôi đáp ngay mà ! ”.

         – “ Ông nghĩ sao mà nói ra :

      ‘Sắc là tự ngã của ta’ hiện tiền ?

Ông có quyền hành gì với sắc ? 

          Ra lệnh sắc phải như thế này

             ‘Sắc tôi không phải như vầy’

Ông có thể bảo sắc này được không ? ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Điều không thể được ”.

    – “ Sách-Cha-Ká ! Từng bước vững vàng

              Hãy suy nghiệm thật kỹ càng,

       Sau khi nghĩ kỹ mọi đàng sâu xa

          Mới trả lời câu ta đã hỏi.

          Lời ông nói mâu thuẩn với nhau

              Đầu đuôi chẳng phù hợp nhau

       Cũng nhưông nghĩ thế nào, nói ra :

        ‘Thọ, tự ngã của ta’ chính thực

        ‘Tưởng, hành, thức, tự ngã của ta’

              Những lời ông đã nói ra

       Lời cuối không phù hợp qua lời đầu.

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 520  

        ( Thật mâu thuẩn lúc đầu ông nói :

         ‘Ngũ uẩn ấy được gọi của ta 

              Chúng là tự ngã của ta’

       Nhưng ông không thể tự mà truyền ra

          Bảo sắc, thọ, tưởng vàhành, thức

          Phải lập tức theo lệnh của ông

              Nhưng việc ấy thật chẳng xong

       Ngũ uẩn thật sựđã không nghe lời )

          Như vậy thời quyền hành gìđó ?

          Màông có với tự ngãđây ?

              Nói : ‘Thức tôi phải thế này !’

      ‘Thức tôi không phải như vầy’, được không ? ”.

     – “ Thưa Tôn-giả ! Thật không thể được ”.

     – “ Sách-Cha-Ká ! Sau trước lời ông

              Đều không phù hợp, thuận đồng.

       Thế nào ông nghĩsắc trong điều này :

          Sắc thường hay là vô thường vậy ?”

     – “ Thưa Tôn-giả ! Sắc ấy vô thường ”.

         – “ Cái gì tính chất vô thường

       Là khổ hay lạc , ông tường hay chăng ? ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Nó hằng là khổ ! ”.

    – “ Cái gì khổ, biến hóa, vô thường,   

              Hợp lý chăng khi quán thường :

      ‘Cái này đích thực đường đường ‘của tôi’

         ‘Là tôi’, ‘là của tôi tự ngã’ ? ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Không thể xảy ra ! ”.

        – “ Này Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

       Thọ, tưởng, hành, thức …trải qua thế nào ? 

          Ngũ uẩn này ra sao tính chất ?

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 521  

          Là thường hay đích thật vô thường ? ”.

         – “ Tôn-giả ! Chúng đều vô thường ! ”.

 – “ Khổ hay lạc nếu vô thường trải qua ? ”. 

    – “ Tôn-giả Gô-Ta-Ma ! Đều khổ ! ”.  

    – “ Cái gì khổ, biến hoại, vô thường,    

              Hợp lý chăng khi quán thường :

      ‘Cái này đích thực đường đường ‘của tôi’

         ‘Là tôi’, ‘là của tôi tự ngã’ ? ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Không hợp lýđâu ! ”.  

         – “ Sách-Cha-Ká ! Ông nghĩ sao ?  

       Ai ái luyến khổ, chấp vào khổđây 

          Và tham đắm sâu dày vào khổ

          Rồi quán khổ và nói như vầy :

             ‘Chính là ‘của tôi cái này’,

      ‘Của tôi tự ngã’, ‘cái này là tôi’.

          Như vậy thời người này có thể

          Liễu tri cái khổ tệ tự lòng ?

              Có thể trừ diệt khổ không ? ”.

 – “ Tôn-giả ! Điều đó là không thể nào !

          Không làm sao điều này có thật ! ”.

    – “ Hỡi này Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

              Ví như câu chuyện xảy ra :

       Một người đi khắp gần xa tìm cầu

          Vào rừng sâu để mong tìm kiếm

          Một lõi cây quý hiếm để dùng,

              Cầm cái búa sắc vô cùng

       Đến một cây chuối, y dừng lại đây

          Thân chuối này cao to thẳng đuột

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 522  

          Không có một khúc đốt chỗ nào,

              Người ấy dùng búa đốn vào

       Chặt gốc cây chuối rất mau, dễ dàng,

          Rồi người ấy chặt sang ngọn chuối

Đoạn y lột bẹ chuối cuốn tròn

              Nhưng lột hết bẹ cuốn tròn

       Giác cây cũng chẳng có, còn mong chi !

          Vậy Ất-Ghi-Vết-Sa-Na hỡi !

          Khi Ta hỏi, cật vấn lời ông

Ông tự tỏ ra rỗng không

       Trống rỗng, thất bại, chẳng đồng thuận đâu !

          Những lời nào màông tuyên bố

          Trong một độở Vê-Sa-Ly,

              Cho hội-chúng, thật kiêu kỳ :

      ‘Ta đây không thấy một vì Sa-môn

          Hay Bàn-môn nào mà xứng đáng

          Dù là hạng Hội-chủ giỏi giang

              Sư-trưởng, Giáo-trưởng Giáo-đoàn,

       Là A-La-Hán hay hàng Thế Tôn,

          Chánh Đẳng Giác…diệu ngôn cách mấy

          Đều run rẫy khi đối diện ta,

              Khiếp sợ đối thoại với ta,

       Toát mồ hôi nách hay là trán ra.

          Dầu cho ta muốn liền đối thoại

          Với cột trụ, thuộc loại vô tình

              Cột trụ run sợ rung rinh

       Huống chi một kẻ thường tình thế nhân’.

          Nhưng nay phần thân ông chứng tỏ

Đã hiện rõ là một thường nhân

              Mồ hôi đang chảy rần rần

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 523  

       Từ trán chảy xuống, thấm dần thượng y

          Rồi tức thì tuôn rơi xuống đất.

          Hỡi này Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

              Mồ hôi không có trên Ta ! ”.

       Rồi Thế Tôn để lộ ra rõ ràng

          Kim thân Ngài cho hàng Đại-chúng

          Để mọi người thấy đúng như lời.

              Sách-Cha-Ká ngồi hổ ngươi

       Thẹn thùng, im lặng, không lời nói ra.

          Lúc ấy, Đăm-Mú-Kha  (1) một vị

          Thuộc tộc Lích-Cha-Ví , biết là

Ông Ni-Ganh-Thá-Pút-Ta

       Tức Sách-Cha-Ká, tỏ ra bàng hoàng

          Cúi gầm đầu vàđang hổ thẹn

          Ngồi im lặng, không nói năng chi,

              Liền bạch đức Chánh Biến Tri :

 – “ Bạch Ngài ! Con mới tức thì nghĩ ra

          Một ví dụ thật là thích đáng :

          Một hồ sen giữa quãng bao la

              Làng xóm, thị trấn không xa,

       Có cua sinh sống trải qua mọi thời.

          Bạch Thế Tôn ! Thế rồi hôm ấy

          Một sốđông con gái con trai

              Từ làng, thị trấn ra ngoài,

       Đến hồ sen ấy, lặn ngay xuống hồ

          Bắt cua lên đất khô, đặt xuống

          Sốđông muốn đập càng cua ngay,

              Rồi các con gái, con trai

    ____________________________

 (1) : Dummukha .

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 524  

       Với tay cầm gậy, gạch hay miểng sành

          Chúng đập nhanh các càng nào ló

          Và đập nát càng đó tức thì.

              Như vậy, bạch Chánh Biến Tri !

       Bị đập nát cả càng, thì hết mong

          Không thể lội vào trong hồấy,

          Cũng như vậy, bạch đức Phật Đà !

              Mọi khúc-mắc-thuyết dùng qua

       Gian kế, ngụy luận Sách-Cha-Ká dùng

Đã bị đấng Đại Hùng Thiện Thệ

          Đập tan, bẻ cho gãy, nát ra,

              Và nay thì Sách-Cha-Ka

       Không thể đến gặp Phật Đà Toàn Tri

          Đừng nói chi đến cùng đàm luận

          Với Thế Tôn vì muốn hơn xa ”.

              Nghe như vậy, Sách-Cha-Ka

       Liền nói với Đăm-Mú-Kha  như vầy :

    – “ Hãy ngừng ngay, hỡi Đăm-Mú-Khá !

          Đừng nói nữa, chớ khá dài dòng,

              Tôi không đàm luận với ông,

       Tôi đang bận rộn ở trong luận đàm

          Cùng Tôn-giả Kiều Đàm cao cả !’

          Thưa Tôn-giả ! Hãy để yên đây

              Những lời vô bổ như vầy

       Chúng tôi cùng các vị này thốt ra,

          Những lời ấy thật làđáng tiếc,

          Nó quả thiệt vôích, bậy thay !

              Tôi xin hỏi Ngài câu này :

      ‘Một vị đệ tử của Ngài, Thinh-văn

Đã tuân phụng về phần giáo-điển

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 525  

          Chấp nhận chuyện giảng huấn, suy tư

              Mọi nghi ngờ được đoạn trừ,

       Do dự diệt tận, an như tựu thành

          Sự vôúy, (an lành, bất thối)

          Cùng sống trong Giáo-hội của Ngài

              Khỏi phải nương tựa vào ai,

       Mức độ nào các vị này trải qua ? ”

     – “Ất-Ghi-Vết-Sa-Na ! Đơn cử

          Các đệ tử Thanh-văn của Ta   

              Đối với sắc pháp thấy qua

       Quá khứ, hiện tại hay là tương lai,

          Nội hay ngoại, thô hay là tế,

          Liệt hay thắng, bất kể xa, gần,

              Đều thấy như thật chánh chân

       Với chánh-trí-tuệ, tinh cần nghĩ ngay :

         ‘Chính cái này không là tôi vậy,

          Chính cái này không phải của tôi,

              Không phải tự ngã của tôi’.

       Với mọi cảm thọ cùng nơi tưởng, hành,

          Và mọi thức… ngọn ngành quá khứ,

          Đến hiện tại, tuần tự tương lai,

              Nội, ngoại, thô, tế… sẵn bày,

       Xa, gần, liệt, thắng… ởđây thấy rằng

          Với trí tuệ chánh chân vô ngại :

         ‘Cái này thật không phải của tôi,

              Cái này không phải là tôi,

       Không phải tự ngã của tôi cái này’.

          Đến mức độ như vầy hoàn tất !

          Này ông Ất-Ghi-Vết-Sa-Na !

              Đệ tử Thinh-văn của Ta

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 526  

       Một lòng tuân phụng, (trải qua thực hành )

          Các giáo-điển ; tuân hành giảng huấn,

          Những trạng huống nghi ngờđoạn trừ

              Do dự diệt tận, an như

       Sống trong giáo-hội Bổn Sưđêm ngày,

          Khỏi nương tựa một ai nào khác

        ( Tự cảm nhận an lạc, tịnh hòa ) ”.

         – “ Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma !

       Cho đến mức độ nào mà Tỷ Kheo

          Những vị đều đắc A-La-Hán

Đã viên mãn, lậu-hoặc diệt nhanh,

              Việc nên làm đã hoàn thành

       Gánh nặng đặt xuống an lành, ung dung,

          Các mục tiêu cuối cùng đãđạt

          Hữu-kiết-sử dứt khoát trừ ngay,

              Chánh trí giải thoát đạt rày,

       Với tâm giải thoát như vầy trải qua ? ”

      – “Ất-Ghi-Vết Sa-Na ! Nên biết : 

          Vị Tỷ Kheo chơn thiệt tựu thành

              Ba pháp vô thượng tịnh thanh :

       Kiến &Đạo-vô-thượng an lành trải qua

          Và thứ ba Giải-thoát-vô-thượng.

          Được giải thoát cao thượng như vầy,

Ất-Ghi-Vết-Sa-Na này !

       Vịấy chỉ kính lễ hay cúng dường,

          Chỉ tôn trọng, thường thường đảnh lễ

          Đấng Như Lai Thiện Thệ mà thôi :

             ‘Thế Tôn đã giác ngộ rồi,

       Thuyết pháp để giác ngộ đời mê sâu.

Đãđiều phục, thuyết hầu điều phục.

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 527  

Đã tịch tĩnh, tiếp tục giác tha,

              Thuyết để tịch tĩnh, an hòa.

       Thế Tôn Ngài đã vượt qua biển trần,

          Thuyết pháp cần vượt qua biển khổ.

          Thế Tôn đã chứng ngộ Niết-bàn,

              Thuyết pháp để chứng Niết-bàn’.

     ( Những Tỷ Kheo ấy vẫn hằng tôn xưng )”.

          Đức Thế Tôn vừa ngưng thời giảng

          Sách-Cha-Ká thỏa mãn, thưa qua :

         – “ Bạch Tôn-giả Gô-Ta-Ma !

       Thật là lỗ mãng, thật là bậy thay !

          Chúng tôi đây thật là khinh suất

Đã làm chuyện chỉ chuốc họa tai

Đã nghĩ dùng lời nói này

       Để mà luận chiến với Ngài hôm nay.

          Thưa Tôn-giả ! Điều này có thể

          Cho một kẻ chiến đấu voi điên :

              Còn mong có sự bình yên,

       Nhưng không thể có tự nhiên an toàn

          Cho một người ngang tàng chống trả

          Chiến đấu chống Tôn-giả Kiều Đàm.

              Có thể có sự an toàn

       Cho người chiến đấu chống ban lửa hừng,

          Nhưng không thể bỗng dưng an ổn

          Cho người chống Tôn-gìả Kiều Đàm.

             Có thể còn có an toàn

       Với rắn độc dữ khi đang đương đầu,

          Không thể nào an toàn, thong thả

          Cho người chống Tôn-giả Kiều Đàm.

              Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma !

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 528  

       Chúng tôi lỗ mãng, thật là bậy thay !

          Chúng tôi đây thật là khinh suất

Đã làm chuyện chỉ chuốc họa tai

             Dám nghĩ dùng lời nói này

       Để mà luận chiến với Ngài hôm nay.

          Mong Tôn-giả ngày mai hãy tới

Đi cùng với các đệ tử Ngài

              Đến tệ xá dùng ngọ trai ”.

       Thế Tôn im lặng (điều đây nhận lời ).

          Biết Thế Tôn nhận lời, hứa khả

          Sách-Cha-Ká liền nói tức thì :

       – “ Các Tôn-giả Lích-Cha-Vi !

       Kiều Đàm Tôn-giả từ bi nhận lời

          Đến nhà tôi ngọ thời dâng cúng

          Vào ngày mai, với Chúng Tỷ Kheo.

              Các vị hãy nhớđem theo

       Những gì quý vị thường nêu hợp thời.

*  *  *

          Ngày hôm sau, khi trời hừng sáng

Đêm đã mãn ; các Lích-Cha-Vi

              Cùng nhau đem đến tức thì

       Nhà Sách-Cha-Ká những gì ngon, thơm

          Khoảng năm trăm phần cơm cung dưỡng

          Nấu với sữa, tâm lượng hằng sa.

              Rồi Ni-Ganh-Thá-Pút-Ta

       Tức Sách-Cha-Ká bày ra vườn nhà

          Các món ăn thật là thịnh soạn

          Loại cứng, mềm được dọn ra ngay.

              Báo giờ cho Thế Tôn hay

      ‘Thức ăn đã sẵn, thỉnh Ngài quang lâm’.

          Đức Thế Tôn thân tâm an lạc

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 529  

          Liền đắp y mang bát , cùng đi

              Với Chúng Tỷ Kheo các vì

       Vườn Sách-Cha-Ká uy nghi đến liền

          Phật ngồi yên chỗ dành soạn sẵn,

          Chư Tỷ Kheo yên lặng cùng ngồi

              Rồi Sách-Cha-Ká tức thời

       Tự tay dâng cúng ngọ thời Chư Tăng

          Với Đức Phật là hàng thượng thủ.

          Khi biết Phật dùng đủ, thật tình

Tay rời khỏi bát của mình,

Ông lấy cái ghế an bình ngồi bên.

          Sách-Cha-Ká hướng lên Đức Phật

          Rồi thành thật bạch với Phật Đà :

         – “ Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma !

       Với cuộc bố thí này, mà cầu mong

          Có công đức và công-đức-địa

          Theo đúng nghĩa bố thí cúng dường

              Mong được hạnh phúc vô lường

       Đến những thí chủ kiên cường đức tin ”.

     – “ Sách-Cha-Ká ! Quả tình sẽ có

          Những công đức không nhỏ, không thường

              Những người bố thí thiện lương

       Như người đáng được cúng dường làông !

          Dù cho ông còn tham, si, hận,

          Nhưng ông vẫn công đức đủ đầy.

Ất-Ghi-Vết-Sa-Na này !

       Khi người thọ cúng ởđây chính là

          Đấng Phật Đà, không tham, sân hận,

          Và không si (vô tận phước điền,

Trung Bộ (Tập 1) Tiểu Kinh 35 :  SACCAKA* MLH  – 530  

             Chúng sinh được nhiều phước duyên

       Nếu cúng dường đến hiện tiền Thế Tôn ! ”).

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )

*

*     *

(  Chấm dứt  Kinh số 35  :  Tiểu Kinh SACCAKA   –   CÙLASACCAKA  Sutta )