- Lời Trần Tình (của Hòa Thượng Thích Đỗng Minh về Cảo Bản Dịch Phẩm Đại Bát Nhã của Đại Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm)
- Tiểu Sử Dịch Giả: Pháp Sư Huyền Trang và HT Thích Trí Nghiêm
- Thừa Sự Tăng Sai (dịch giả Kinh Đại Bát Nhã, Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm)
- Tựa Hồi Đầu
- Tập 01
- Tập 02
- Tập 03
- Tập 04
- Tập 05
- Tập 06
- Tập 07
- Tập 08
- Tập 09
- Tập 10
- Tập 11
Tập 06
Quyển 296
Phẩm Nói Tướng Bát-Nhã 05
Bản dịch của HT Thích Trí Nghiêm
Diễn đọc: Cư Sĩ Chánh Trí
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì năm loại mắt chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh; vì sáu phép thần thông chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì năm loại mắt chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh, vì sáu phép thần thông chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì năm loại mắt rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh; vì sáu phép thần thông rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì mười lực Phật chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh; vì bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì mười lực Phật chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh, vì bốn điều không sợ cho đến mười tám pháp Phật bất cộng chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì mười lực Phật rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh; vì bốn điều không sợ cho đến mười tám pháp Phật bất cộng rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì pháp không quên mất chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh; vì tánh luôn luôn xả chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì pháp không quên mất chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh, vì tánh luôn luôn xả chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì pháp không quên mất rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh; vì tánh luôn luôn xả rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì trí nhất thiết chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh; vì trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì trí nhất thiết chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh, vì trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì trí nhất thiết rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh; vì trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì tất cả pháp môn Đà-la-ni chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh; vì tất cả pháp môn Tam-ma-địa chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì tất cả pháp môn Đà-la-ni chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh, vì tất cả pháp môn Tam-ma-địa chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì tất cả pháp môn Đà-la-ni rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh; vì tất cả pháp môn Tam-ma-địa rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì quả Dự-lưu chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh; vì quả Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì quả Dự-lưu chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh, vì quả Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì quả Dự-lưu rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh; vì quả Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì quả vị Độc-giác chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì quả vị Độc-giác chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì quả vị Độc-giác rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì tất cả hạnh đại Bồ-tát chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì tất cả hạnh đại Bồ-tát chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì tất cả hạnh đại Bồ-tát rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì quả vị giác ngộ cao tột của chư Phật chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì quả vị giác ngộ cao tột của chư Phật chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì quả vị giác ngộ cao tột của chư Phật rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Lại nữa, này Thiện Hiện! Vì hư không chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Tại sao vì hư không chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh?
Này Thiện Hiện! Vì hư không rốt ráo không nên chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, do đó Bát-nhã-ba-la-mật-đa thanh tịnh.
Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
Bạch Thế Tôn! Thiện nam tử, thiện nữ nhơn nào đối với Bát-nhã-ba-la-mật-đa này, thọ trì, đọc tụng, như lý tư duy vì người diễn nói thì thiện nam tử, thiện nữ nhơn ấy, sáu căn không bệnh, tứ chi đầy đủ, thân không suy yếu cũng không chết yểu, thường được vô lượng trăm nghìn thiên thần cung kính vây quanh, đi theo hộ niệm. Thiện nam tử, thiện nữ nhơn ấy, vào mỗi tháng nhằm ngày mồng tám, ngày mười bốn, ngày rằm đọc tụng tuyên thuyết Bát-nhã-ba-la-mật-đa này, khi ấy chúng trời Tứ-đại-vương, trời Ba-mươi-ba, trời Dạ-ma, trời Đổ-sử-đa, trời Lạc-biến-hóa, trời Tha-hóa-tự-tại, trời Phạm-chúng, trời Phạm-phụ, trời Phạm-hội, trời Đại-phạm, trời Quang, trời Thiểu-quang, trời Vô-lượng-quang, trời Cực-quang-tịnh, trời Tịnh, trời Thiểu-tịnh, trời Vô-lượng-tịnh, trời Biến-tịnh, trời Quảng, trời Thiểu-quảng, trời Vô-lượng-quảng, trời Quảng-quả, trời Vô-phiền, trời Vô-nhiệt, trời Thiện-hiện, trời Thiện-kiến, trời Sắc-cứu-cánh các chúng trời ấy, đều tụ tập đến chỗ pháp sư này để nghe và thọ trì Bát-nhã-ba-la-mật-đa. Thiện nam tử, thiện nữ nhơn ấy do đọc tụng tuyên thuyết Bát-nhã-ba-la-mật-đa sâu xa ở trong đại hội vô lượng ấy, mà được công đức thù thắng vô lượng, vô số, vô biên chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể suy lường.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Đúng vậy! Như ông đã nói, thiện nam tử, thiện nữ nhơn nào, đối với Bát-nhã-ba-la-mật-đa này, thọ trì đọc tụng, như lý tư duy, vì người diễn nói, thì thiện nam tử, thiện nữ nhơn ấy, sáu căn không bệnh, tứ chi đầy đủ, thân không suy yếu cũng không chết yểu, thường được vô lượng trăm nghìn thiên thần cung kính vây quanh, theo sau hộ niệm. Thiện nam tử, thiện nữ nhơn ấy, mỗi tháng vào ngày mồng tám, ngày mười bốn, ngày rằm đọc tụng tuyên thuyết Bát-nhã-ba-la-mật-đa này, khi ấy chúng trời Tứ-đại-vương cho đến trời Sắc-cứu-cánh đều tập trung đến chỗ Pháp sư này để nghe và thọ trì Bát-nhã-ba-la-mật-đa. Thiện nam tử, thiện nữ nhơn ấy, do đọc tụng, tuyên thuyết Bát-nhã-ba-la-mật-đa sâu xa ở trong đại hội vô lượng ấy mà được công đức thù thắng vô lượng, vô số, vô biên, chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể suy lường. Vì sao? Này Thiện Hiện! Vì Bát-nhã-ba-la-mật-đa này là kho báu lớn, vì Bát-nhã-ba-la-mật-đa này là kho báu lớn nên có khả năng cứu thoát vô lượng, vô biên hữu tình khỏi sự bần cùng đại khổ của địa ngục, bàng sanh, quỉ giới, loài người và chư thiên có khả năng ban cho vô lượng, vô biên hữu tình sự phú quí an lạc của dòng họ lớn Sát-đế-lợi, dòng họ lớn Bà-la-môn, dòng họ lớn Trưởng giả, dòng họ lớn Cư sĩ; có khả năng ban cho vô lượng, vô biên hữu tình sự phú quí an lạc của chúng trời Tứ-đại-vương, trời Ba-mươi-ba, trời Dạ-ma, trời Đổ-sử-đa, trời Lạc-biến-hóa, trời Tha-hóa-tự-tại; có khả năng ban cho vô lượng, vô biên hữu tình sự phú quí khoái lạc của trời Phạm-chúng, trời Phạm-phụ, trời Phạm-hội, trời Đại-phạm, trời Quang, trời Thiểu-quang, trời Vô-lượng-quang, trời Cực-quang-tịnh, trời Tịnh, trời Thiểu-tịnh, trời Vô-lượng-tịnh, trời Biến-tịnh, trời Quảng, trời Thiểu-quảng, trời Vô-lượng-quảng, trời Quảng-quả, trời Vô-phiền, trời Vô-nhiệt, trời Thiện-hiện, trời Thiện-kiến, trời Sắc-cứu-cánh; có khả năng ban cho vô lượng, vô biên hữu tình sự phú quí an lạc của trời Không-vô-biên-xứ, trời Thức-vô-biên-xứ, trời Vô-sở-hữu-xứ, trời Phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ; có khả năng ban cho vô lượng, vô biên hữu tình sự phú quí an lạc của quả Dự-lưu, Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán, quả vị Độc-giác; có khả năng ban cho vô lượng, vô biên hữu tình sự phú quí an lạc của quả vị giác ngộ cao tột. Vì sao? Vì trong kho báu lớn Bát-nhã-ba-la-mật-đa ấy rộng nói khai thị mười thiện nghiệp đạo, bốn tịnh lự; bốn vô lượng, bốn định vô sắc; rộng nói khai thị bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi thánh đạo, ba pháp môn giải thoát, tám giải thoát, tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ, bốn Thánh đế ngôi báu Phật, Pháp, Tăng; rộng nói khai thị bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã, xảo, nguyện, lực, trí Ba-la-mật-đa, mười địa Bồ-tát, tất cả hạnh đại Bồ-tát, pháp không nội, pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh; chơn như, pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì; rộng nói khai thị năm loại mắt, sáu phép thần thông, mười lực Phật, bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng; pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả; trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng; tất cả pháp môn Đà-la-ni, tất cả pháp môn Tam-ma-địa; đối với vô lượng pháp lớn quí báu như thế, vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ sanh vào dòng họ lớn Sát-đế-lợi, dòng họ lớn Bà-la-môn, dòng họ lớn Trưởng giả, dòng họ lớn Cư sĩ; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ sanh vào trời Tứ-đại-vương cho đến trời Tha-hóa-tự-tại; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ sanh vào cõi trời Phạm-chúng cho đến trời Sắc-cứu-cánh; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ sanh vào cõi trời Không-vô-biên-xứ cho đến trời Phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ đắc quả Dự-lưu, Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ đắc quả vị Độc-giác; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ chứng nhập Chánh tánh ly sanh của Bồ-tát; vô số hữu tình theo đó tu học thì sẽ chứng đắc quả vị giác ngộ cao tột. Này Thiện Hiện! Vì nhơn duyên này nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa ấy được gọi là kho báu lớn.
Này Thiện Hiện! Trong kho báu lớn Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, chẳng nói một mảy may pháp có sanh, có diệt, có nhiễm, có tịnh, có thủ, có xả. Vì sao? Vì không có một mảy may pháp có thể sanh, có thể diệt, có thể nhiễm, có thể tịnh, có thể thủ, có thể xả.
Này Thiện Hiện! Trong kho báu lớn Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, không nói có pháp nào là thiện, là chẳng phải thiện, là thế gian, là xuất thế gian, là hữu lậu, là vô lậu, là có tội, là vô tội, là tạp nhiễm, là thanh tịnh, là hữu vi, là vô vi.
Này Thiện Hiện! Vì nhơn duyên này nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa ấy được gọi là kho báu pháp lớn vô sở đắc.
Này Thiện Hiện! Trong kho báu lớn Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, chẳng nói mảy may pháp nào là có thể nhiễm ô. Vì sao? Vì không có mảy may pháp nào có thể nhiễm ô.
Này Thiện Hiện! Vì nhơn duyên này nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa ấy được gọi là kho báu pháp lớn không nhiễm ô.
Này Thiện Hiện! Nếu đại Bồ-tát khi tu hành Bát-nhã-ba-la-mật-đa không khởi tưởng, không phân biệt, không thủ đắc, không lý luận thế này: Ta đang hành Bát-nhã-ba-la-mật-đa, ta đang tu Bát-nhã-ba-la-mật-đa, thì đại Bồ-tát ấy có khả năng tu hành Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thật, cũng có khả năng gần gũi, lễ kính phụng sự chư Phật, từ cõi Phật này đến cõi Phật khác cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen chư Phật Thế Tôn, du hóa khắp các cõi Phật, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, tu các hạnh đại Bồ-tát, mau chứng quả vị giác ngộ cao tột.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế đối với tất cả pháp chẳng thuận, chẳng trái, chẳng dẫn, chẳng bỏ, chẳng thủ chẳng xả, chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng nhiễm, chẳng tịnh, chẳng thường, chẳng đoạn, chẳng một, chẳng khác, chẳng đến, chẳng đi, chẳng vào, chẳng ra, chẳng tăng, chẳng giảm.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế chẳng phải quá khứ, chẳng phải vị lai, chẳng phải hiện tại.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế chẳng vượt cõi Dục, chẳng ở cõi Dục; chẳng vượt cõi Sắc, chẳng ở cõi Sắc; chẳng vượt cõi Vô-sắc, chẳng ở cõi Vô-sắc.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với bố thí Ba-la-mật-đa chẳng cùng chẳng bỏ; đối với tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát-nhã, xảo, nguyện, lực, trí Ba-la-mật-đa chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với pháp không nội chẳng cùng chẳng bỏ; đối với pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với chơn như chẳng cùng chẳng bỏ; đối với pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với Thánh đế khổ chẳng cùng chẳng bỏ; đối với Thánh đế tập, diệt, đạo chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với bốn tịnh lự chẳng cùng chẳng bỏ; đối với bốn vô lượng, bốn định vô sắc chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với tám giải thoát chẳng cùng chẳng bỏ; đối với tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với bốn niệm trụ chẳng cùng chẳng bỏ; đối với bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi thánh đạo chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với pháp môn giải thoát không chẳng cùng chẳng bỏ; đối với pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với mười địa Bồ-tát chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với năm loại mắt chẳng cùng chẳng bỏ; đối với sáu phép thần thông chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với mười lực Phật chẳng cùng chẳng bỏ; đối với bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với pháp không quên mất chẳng cùng chẳng bỏ; đối với tánh luôn luôn xả chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với trí nhất thiết chẳng cùng chẳng bỏ; đối với trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với tất cả pháp môn Đà-la-ni chẳng cùng chẳng bỏ; đối với tất cả pháp môn Tam-ma-địa chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với quả Dự-lưu chẳng cùng chẳng bỏ; đối với quả Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với quả vị Độc-giác chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với tất cả hạnh đại Bồ-tát chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với quả vị giác ngộ cao tột của chư Phật chẳng cùng chẳng bỏ.
Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, chẳng cùng pháp Thanh-văn, chẳng bỏ pháp Dị sanh, chẳng cùng pháp Độc-giác, chẳng bỏ pháp Thanh-văn, chẳng cùng pháp chư Phật, chẳng bỏ pháp Đôc-giác, chẳng cùng pháp vô vi, chẳng bỏ pháp hữu vi. Vì sao? Này Thiện Hiện! Hoặc Phật xuất thế, hoặc không xuất thế, các pháp như thế thường hằng không biến đổi. Tất cả Như Lai Đẳng Giác hiện quán pháp tánh, pháp giới, pháp định, pháp trụ. Bậc Đẳng Giác đã tự hiện quán rồi vì các hữu tình tuyên thuyết khai thị, phân biệt rõ ràng, khiến cùng ngộ nhập, lìa các vọng tưởng phân biệt điên đảo.
Bấy giờ, vô lượng trăm ngàn thiên tử ở trong hư không, vui mừng nhảy nhót, đem các hoa sen xanh, hoa sen hồng, hoa sen đỏ, hoa sen trắng sẵn có ở cõi trời, mùi thơm vi diệu và các loại hương bột rải trên đức Phật, cùng nhau vui mừng, đồng thanh xướng rằng: Chúng con hôm nay ở châu Thiệm bộ thấy Phật chuyển pháp luân mầu nhiệm lần thứ hai. Trong đây có vô lượng trăm nghìn thiên tử nghe nói Bát-nhã-ba-la-mật-đa cùng lúc chứng đắc vô sanh pháp nhẫn.
Bấy giờ, Phật bảo cụ thọ Thiện Hiện!
Pháp luân như thế chẳng phải chuyển lần thứ nhất, chẳng phải chuyển lần thứ hai. Vì sao? Này Thiện Hiện! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với tất cả pháp, chẳng do chuyển, chẳng do hoàn mà xuất hiện thế gian. Vì sao? Vì vô tánh tự tánh không?
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Vì những pháp nào vô tánh tự tánh không nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế đối với tất cả pháp, chẳng do chuyển, chẳng do hoàn mà xuất hiện thế gian?
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Vì Bát-nhã-ba-la-mật-đa và tánh của Bát-nhã Ba-la-mật-đa là không vậy; vì tịnh lự, tinh tấn, an nhẫn, tịnh giới, bố thí Ba-la-mật-đa và tánh của tịnh lự cho đến bố thí Ba-la-mật-đa là không.
Này Thiện Hiện! Vì pháp không nội và tánh của pháp không nội là không; vì pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh và tánh của pháp không ngoại cho đến pháp không không tánh tự tánh là không.
Này Thiện Hiện! Vì chơn như và tánh của chơn như là không; vì pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì và tánh của pháp giới cho đến cảnh giới bất tư nghì là không.
Này Thiện Hiện! Vì Thánh đế khổ và tánh của Thánh đế khổ là không; vì Thánh đế tập, diệt, đạo và tánh của Thánh đế tập, diệt, đạo là không.
Này Thiện Hiện! Vì bốn tịnh lự và tánh của bốn tịnh lự là không; vì bốn vô lượng, bốn định vô sắc và tánh của bốn vô lượng, bốn định vô sắc là không.
Này Thiện Hiện! Vì tám giải thoát và tánh của tám giải thoát là không; vì tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ và tánh của tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ là không.
Này Thiện Hiện! Vì bốn niệm trụ và tánh của bốn niệm trụ là không; vì bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi thánh đạo và tánh của bốn chánh đoạn cho đến tám chi thánh đạo là không.
Này Thiện Hiện! Vì pháp môn giải thoát không và tánh của pháp môn giải thoát không là không; vì pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện và tánh của pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện là không.
Này Thiện Hiện! Vì mười địa và tánh của Bồ-tát mười địa Bồ-tát là không.
Này Thiện Hiện! Vì năm loại mắt và tánh của năm loại mắt là không; vì sáu phép thần thông và tánh của sáu phép thần thông là không.
Này Thiện Hiện! Vì mười lực Phật và tánh của mười lực Phật là không; vì bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng và tánh của bốn điều không sợ cho đến mười tám pháp Phật bất cộng là không.
Này Thiện Hiện! Vì pháp không quên mất và tánh của pháp không quên mất là không; vì tánh luôn luôn xả và tánh của tánh luôn luôn xả là không.
Này Thiện Hiện! Vì trí nhất thiết và tánh của trí nhất thiết là không; vì trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng và tánh của trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng là không.
Này Thiện Hiện! Vì tất cả pháp môn Đà-la-ni và tánh của tất cả pháp môn Đà-la-ni là không; vì tất cả pháp môn Tam-ma-địa và tánh của tất cả pháp môn Tam-ma-địa là không.
Này Thiện Hiện! Vì quả Dự-lưu và tánh của quả Dự-lưu là không; vì quả Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán và tánh của quả Nhất-lai, Bất-hoàn, A-la-hán là không.
Này Thiện Hiện! Vì quả vị Độc-giác và tánh của quả vị Độc-giác là không.
Này Thiện Hiện! Vì tất cả hạnh đại Bồ-tát và tánh của tất cả hạnh đại Bồ-tát là không.
Này Thiện Hiện! Vì quả vị giác ngộ cao tột của chư Phật và tánh của quả vị giác ngộ cao tột của chư Phật là không.
Này Thiện Hiện! Vì những pháp ấy vô tánh tự tánh không nên Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, đối với tất cả pháp chẳng do chuyển, chẳng do hoàn mà xuất hiện thế gian.
Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật:
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa của đại Bồ-tát là đại Bát-nhã-ba-la-mật-đa, vì đạt đến tự tánh không của tất cả pháp, tuy đạt được tự tánh của tất cả pháp đều không nhưng các đại Bồ-tát nhơn Bát-nhã-ba-la-mật-đa này mà chứng quả vị giác ngộ cao tột và chuyển pháp luân nhiệm mầu, độ vô lượng chúng; tuy chứng quả vị giác ngộ nhưng không có đối tượng chứng đắc, chứng pháp không chứng chẳng thể nắm bắt được; tuy chuyển pháp luân nhưng không có đối tượng chuyển, pháp chuyển, pháp hoàn chẳng thể nắm bắt được; tuy độ hữu tình nhưng không có đối tượng độ, pháp thấy, chẳng thấy, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Trong Bát-nhã-ba-la-mật-đa như thế, việc chuyển pháp luân rốt ráo chẳng thể nắm bắt được, vì tất cả pháp đều vĩnh viễn chẳng sanh. Vì sao? Vì chẳng phải trong pháp không, vô tướng, vô nguyện lại có thể có việc năng chuyển và năng hoàn.
Bạch Thế Tôn! Đối với Bát-nhã-ba-la-mật-đa này, nếu có khả năng tuyên thuyết, khai thị, phân biệt rõ ràng như thế, khiến dễ ngộ nhập thì gọi là thiện tịnh tuyên thuyết Bát-nhã-ba-la-mật-đa; trong đó hoàn toàn không có người nói và người nhận; đã không có người nói và người nhận thì các người chứng cũng chẳng thể nắm bắt được, vì không có người chứng, cũng không có người đắc Niết-bàn; ở trong pháp Bát-nhã-ba-la-mật-đa khéo nói này, cũng không có phước điền, người cho, người nhận và vật cho đều là tánh không.
Tập 06
Quyển 296
Phẩm Ba-La-Mật-Đa 01
Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô biên.
Phật dạy: Như vậy là vì giống như hư không, không có giới hạn.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bình đẳng.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp tánh đều bình đẳng.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa viễn ly.
Phật dạy: Như vậy là vì rốt ráo không.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa khó khuất phục.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp tánh đều chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không dấu vết.
Phật dạy: Như vậy là vì không có danh thể.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa hư không.
Phật dạy: Như vậy là vì thở vào thở ra chẳng nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa chẳng thể diễn nói.
Phật dạy: Như vậy là vì trong đó sự tầm từ chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không có tên gọi.
Phật dạy: Như vậy là vì thọ, tưởng, hành, thức chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô hành.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp không đến, không đi.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa chẳng thể đoạt.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp chẳng thể nắm giữ.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa cùng tận.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp rốt ráo cùng tận.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa chẳng sanh diệt.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp không sanh diệt.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không tạo tác.
Phật dạy: Như vậy là vì các sự tạo tác chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô tri.
Phật dạy: Như vậy là vì các sự hiểu biết chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không dời đổi.
Phật dạy: Như vậy là vì sự sanh tử chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không hư mất.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp không hư mất.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như mộng.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp như chiêm bao, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như tiếng vang.
Phật dạy: Như vậy là vì năng, sở, văn, thuyết đều chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như ảnh tượng.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp đều như cảnh hiện trong gương, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như bóng nắng, như ảo ảnh.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp như tướng trạng của dòng nước, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như sự biến hóa.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp đều như sự biến hóa.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như ảo thành.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp đều như ảo thành.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không nhiễm, không tịnh.
Phật dạy: Như vậy là vì các nhơn nhiễm, tịnh, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không sở đắc.
Phật dạy: Như vậy là vì chỗ nương của các pháp chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa hý luận.
Phật dạy: Như vậy là vì phá tan tất cả sự hý luận.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không kiêu mạn, chấp trước.
Phật dạy: Như vậy là vì phá tan tất cả sự kiêu mạn chấp trước.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không chuyển động.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp giới an trú.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa xa lìa nhiễm trước.
Phật dạy: Như vậy là vì biết tất cả pháp chẳng hư vọng.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không khởi đẳng cấp.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp không phân biệt.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô cùng tĩnh lặng.
Phật dạy: Như vậy là vì đối với các pháp tướng không có sở đắc.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không tham dục.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp tham dục chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không sân nhuế.
Phật dạy: Như vậy là vì phá tan tất cả sự sân nhuế.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không ngu si.
Phật dạy: Như vậy là vì diệt trừ các sự ngu si hắc ám.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không phiền não.
Phật dạy: Như vậy là vì xa lìa sự phân biệt.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa xa lìa hữu tình.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được cái vô sở hữu của các hữu tình.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không đoạn, không hoại.
Phật dạy: Như vậy là vì đối với tất cả pháp không khởi đẳng cấp.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô nhị biên.
Phật dạy: Như vậy là vì xa lìa nhị biên.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không tạp, không hoại.
Phật dạy: Như vậy là vì biết tất cả pháp không tạp, không hoại.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không chấp trước.
Phật dạy: Như vậy là vì vượt qua địa vị Thanh-văn, Độc-giác.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không phân biệt.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả sự phân biệt chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không phân biệt, không đo lường.
Phật dạy: Như vậy là vì sự phân chia hạn định các pháp chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa như hư không.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được sự không ngăn ngại của tất cả pháp.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô thường.
Phật dạy: Như vậy là vì có khả năng vĩnh viễn hoại diệt tất cả pháp.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa khổ.
Phật dạy: Như vậy là vì có khả năng vĩnh viễn xua đuổi tất cả pháp.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô ngã.
Phật dạy: Như vậy là vì đối với tất cả pháp không chấp trước.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa rỗng không.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được cái không sở đắc của tất cả pháp.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô tướng.
Phật dạy: Như vậy là vì chứng tướng vô sanh của tất cả pháp.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa nội không.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt nội pháp chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa ngoại không.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt ngoại pháp chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa nội ngoại không.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt pháp nội ngoại chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không không.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt pháp không không, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa đại không.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt pháp đại không chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa thắng nghĩa không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không thắng nghĩa chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa hữu vi không.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp hữu vi chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô vi không.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp vô vi chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa rốt ráo không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không rốt ráo chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô tế không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không không biên giới chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tán không.
Phật dạy: Như vậy là vì các pháp không tản mạn chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô biến dị không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không không đổi khác chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bản tánh không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp hữu vi và vô vi, chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tự tướng không.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được tất cả pháp lìa tự tướng.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa cộng tướng không.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được tất cả pháp lìa cộng tướng.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa nhất thiết pháp không.
Phật dạy: Như vậy là vì biết pháp nội ngoại chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bất khả đắc không.
Phật dạy: Như vậy là vì tất cả pháp tánh chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô tánh không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không không tánh chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tự tánh không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không tự tánh chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô tánh tự tánh không.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp không không tánh tự tánh chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa chơn như.
Phật dạy: Như vậy là vì biết tánh chơn như chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa pháp giới.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được các pháp giới chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa pháp tánh.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được tánh của các pháp chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bất hư vọng tánh.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh không hư vọng chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bất biến dị tánh.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh chẳng đổi khác chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bình đẳng tánh.
Phật dạy: Như vậy là vì đạt được tánh bình đẳng chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa ly sanh tánh.
Phật dạy: Như vậy là vì biết tánh ly sanh chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa pháp định.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt pháp định chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa pháp trụ.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt pháp trụ chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa thật tế.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt tánh thật tế chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa hư không giới.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt cảnh giới hư không chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bất tư nghì giới.
Phật dạy: Như vậy là vì cảnh giới bất tư nghì chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn Thánh đế.
Phật dạy: Như vậy là vì liễu đạt bốn Thánh đế chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn niệm trụ.
Phật dạy: Như vậy là vì thân, thọ, tâm, pháp chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn chánh đoạn.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp thiện và bất thiện chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn thần túc.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của bốn thần túc chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa năm căn.
Phật dạy: Như vậy là vì tự tánh của năm căn chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa năm lực.
Phật dạy: Như vậy là vì tự tánh của năm lực chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bảy chi đẳng giác.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của bảy chi đẳng giác chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tám chi thánh đạo.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của tám chi thánh đạo chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa không giải thoát môn.
Phật dạy: Như vậy là vì cái không lìa hành tướng chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô tướng giải thoát môn.
Phật dạy: Như vậy là vì hành tướng tĩnh lặng chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa vô nguyện giải thoát môn.
Phật dạy: Như vậy là vì hành tướng vô nguyện chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tám giải thoát.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của tám giải thoát chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tám thắng xứ.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của tám thắng xứ chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa chín định thứ đệ.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của chín định thứ đệ chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa mười biến xứ.
Phật dạy: Như vậy là vì tánh của mười biến xứ chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bố thí.
Phật dạy: Như vậy là vì bố thí và keo kiệt chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tịnh giới.
Phật dạy: Như vậy là vì trì giới và phạm giới chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa an nhẫn.
Phật dạy: Như vậy là vì nhẫn nhục và sân nhuế chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tinh tấn.
Phật dạy: Như vậy là vì tinh tấn và giải đãi chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa tịnh lự.
Phật dạy: Như vậy là vì tịnh lự và tán loạn chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa Bát-nhã.
Phật dạy: Như vậy là vì thiện tuệ và ác tuệ chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa phương tiện thiện xảo.
Phật dạy: Như vậy là vì phương tiện thiện xảo và không phương tiện thiện xảo chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa nguyện.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp nguyện và không nguyện chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa lực.
Phật dạy: Như vậy là vì lực và vô lực chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa trí.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp trí và vô trí chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa mười địa Bồ-tát.
Phật dạy: Như vậy là vì mười địa và mười chướng chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn tịnh lự.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp bốn tịnh lự chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn vô lượng.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp bốn vô lượng chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa bốn định vô sắc.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp bốn định vô sắc chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa năm loại mắt.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp năm loại mắt chẳng thể nắm bắt được.
Bạch Thế Tôn! Bát-nhã-ba-la-mật-đa như vậy là Ba-la-mật-đa sáu phép thần thông.
Phật dạy: Như vậy là vì pháp sáu phép thần thông chẳng thể nắm bắt được.
Quyển thứ 296
Hết