144. Kinh Giáo Giới Chana

( Majhima  Nikàya )

Chuyển thể Thơ :

Giới Lạc  MAI LẠC HỒNG  tự TUỆ NGHIÊM

 ( Huynh Trưởng Cấp Tấn  - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )

Email : honglacmai1@yahoo.com

144. Kinh GIÁO GIỚI CHANNA

( Channovàda sutta )

Như vậy, tôi nghe :

          Một thời, Đức Thế Tôn Giác Giả

          Trú Vương-Xá – Ra-Chá-Ga-Ha  (1)

              Tinh Xá Vê-Lu-Va-Na  (1)

      (Trúc Lâm Tinh Xá cũng là nơi đây)

          Gần nơi này nuôi nhiều sóc lạ

         (Ka-Lanh-Đá-Ka-Ní-Vá-Pa).  (2)  

              Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Ta  (3)  

       Lúc ấy cùng với Săng-Ga, như là

          Đại Chu-Na (Ma Ha Chun-Đá)  (3)

          Hay Tôn-giả Chanh-Ná (Xiển-Đà)  (3)

              Cùng trú Ghít-Chá-Ku-Ta  (4)

      (Linh Sơn & Linh Thứu cũng là nơi đây).

          Tại nơi này, Tôn-giả Chanh-Ná  

          Bị bệnh nặng và quá đớn đau.

              Nghe tin vị Pháp-hữu đau

       Ngài Xá-Lợi-Phất ngay sau tọa thiền 

          Vào buổi chiều, ngài liền đứng dậy                          

    ___________________________

(1) : Thành Vương Xá – Rajagaha – thuộc vương quốc Magadha

      của vua Bình Sa Vương hay Tần-Bà-Sa-La (Bimbisara). Tại

      đây Vua đã dâng cúng Đức Phật ngự viên Trúc Lâm để thành

      lập Trúc Lâm Tinh Xá (Veluvanavihàra).

(2) : Chỗ nuôi dưỡng sóc  Kalandakanivapa.

(3) : Các Tôn-giả Sariputta – Xá-Lợi-Phất;    MahàCunda – Đại

      Chu-Na;  Channa  – Xiển-Đà.

(4) : Núi Linh Thứu hay Kỳ-Xà-Quật – Gijjhakuta.  

          Rồi đi lại nơi vị tên là

              Tôn-giả Ma-Ha-Chun-Đa

       Rủ vị Tôn-giả đi qua cùng mình

          Thăm bệnh tình Chanh-Na Tôn-giả,

          Vị ấy đã đồng ý đi qua.

              Sau khi gặp vị Chanh-Na

       Nói lên lời chúc an hòa mến thân

          Rồi ân cần một bên ngồi kế.

          Vị trí tuệ Sa-Rí-Pút-Ta

              Nói với Tôn-giả Chanh-Na :

 – “ Pháp-hữu Hiền-giả Chanh-Na ! Mong là  

          Hiền-giả hãy vượt qua bệnh nặng,

          Hãy kham nhẫn, chịu đựng cơn nguy.

              Mong rằng khổ thọ giảm đi,

       Không gia tăng nữa, chuyển di cấp kỳ ”.

    – “ Thưa Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Tá !    

          Cơn trọng bệnh hành hạ âm thầm 

              Không thể chịu đựng, nhẫn kham

       Sự thống khổ ấy biết làm chi đây ?

          Gia tăng hoài, không hề giảm thiểu

          Không thể chịu đựng nỗi cơn đau,

              Tôi muốn đem một con dao

       Tôi không thiết sống, muốn mau chết liền ”.

    – “ Này Hiền-giả ! Chớ nên nghĩ thế

          Hãy tiếp tục sống để tu hành 

              Nếu thiếu mọi món ăn lành

       Tôi sẽ tìm kiếm và dành cho Sư.

          Còn nếu như không có dược liệu

          Tốt lành, tôi sẽ liệu tìm ra

              Dành cho Tôn-giả Chanh-Na.   

       Nếu không có thị-giả mà đỡ nương,

          Tôi sẽ thường hầu hạ Tôn-giả.

          Vậy Tôn-giả chớ có nghĩ là

              Đem lại dao bén sáng lòa

       Để tìm chết. Hãy vượt qua hãi hùng

          Hãy tiếp tục sống cùng Pháp-lữ.

          Đức Điều Ngự và cả Tăng Già

              Mong Sư tiếp tục sống, và

       Hãy tiếp tục sống, trải qua tu trì ”.

    – “ Thưa Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Tá ! 

          Không phải là tôi đã thiếu chi

              Các món ăn tốt lành gì.

       Không phải thiếu dược phẩm chi mọi thời

          Cũng không phải thiếu người thị-giả. 

          Thưa Tôn-giả ! Một thời dài lâu  

              Tôi đã diễm phúc được hầu

       Bậc Đạo Sư có ân sâu vô lường,

          Tôi đã thường khiến Ngài đẹp ý,

          Không phải không vừa ý hầu Ngài.

              Thưa Tôn-giả ! Thật lành thay !

       Thật là thích đáng cho ai duyện lành

          Được hầu hạ Cha Lành Thiện Thệ,

          Hầu hạ để được phước thanh cao.

              Tôi có đem lại con dao

       Cũng không là phạm tội vào điều chi.

          Thưa Tôn-giả Sa-Ri-Pút-Tá !     

          Xin hãy biết, đại xá cho tôi ”.

        – “ Hiền-giả Chanh-Na ! Vậy thời  

       Chúng tôi muốn hỏi ở nơi Sư, về

          Một vấn đề đặc biệt, như thế 

          Thì Hiền-giả có thể thuận không ? ”.

        – “ Tôn-giả ! Xin hãy hỏi thông 

       Khi nghe, tôi biết ý trong là gì ”. 

    – “ Nếu vậy thì Hiền-giả nghe rõ

          Hiền-giả có xem con mắt, và 

              Nhãn thức, các pháp do qua

       Con mắt nhận thức ngay ra : ‘Cái này

          Là của tôi’ – ‘Nó là tôi’ cả

         ‘Cái này là tự ngã của tôi’.

              Hiền giả Chanh-Na ! Đồng thời   

       Có xem tai, mũi, lưỡi rồi ý, thân;

          Xem nhĩ & tỷ & thiệt & thân & ý thức 

         ‘Là của tôi’ ; ‘đích thực là tôi’

             ‘Chính là tự ngã của tôi ?”.

 – “ Thưa với Tôn-giả ! Ở nơi điều này  

          Tôi xem con mắt đây, nhãn thức,

          Pháp do mắt nhận thức, thực ra :

             ‘Cái này không phải của ta’,

      ‘Cái này không phải là ta’, cùng là

         ‘Nó không là của ta tự ngã’.

          Thưa Tôn-giả Sa-Rí-Pút-Ta !

              Tôi cũng quán sát sâu xa

       Xem tai, nhĩ thức – Mũi và lưỡi, nhân

          Tỷ thức, thiệt thức – thân, thân thức

          Ý, ý thức – Các pháp đều là :

             ‘Cái này không phải của ta’,

      ‘Cái này không phải là ta’, cùng là

         ‘Nó không phải của ta tự ngã ”.

     – “ Này Hiền-giả Chanh-Ná ! Thấy gì        

              Cái gì Sư đã chứng tri

       Trong mắt, trong nhãn thức khi lúc này

          Trong các pháp mắt đây nhận thức

          Mà xem mắt, nhãn thức, cùng là

              Các pháp mắt nhận thức ra :

      ‘Cái này không phải của ta’, hay là

         ‘Nó không phải là ta’, hoặc giả

         ‘Nó không phải tự ngã của ta’.

              Và này Hiền-giả Chanh-Na !  

       Tương tự như thế, trải qua tức thì   

          Thấy cái gì ? Chứng tri gì thực ?

          Trong tai, trong nhĩ thức, hay là

              Trong mũi, trong tỷ thức, và

       Trong lưỡi, trong thiệt thức và trong thân,

          Trong thân thức – Trong ý, ý thức.

          Trong các pháp sáu thức nhận ra

              Mà Hiền-giả nhận thức là :

      ‘Cái này không phải của ta’, hay là

         ‘Nó không phải là ta’, hoặc giả

         ‘Nó không phải tự ngã của ta ? ”.

        – “ Thưa ngài Sa-Rí-Pút-Ta !  

       Vì sự diệt (Ni-Rô-Thà), chính tôi     (Nigrotha)

          Đã thấy rồi chứng tri diệt ấy

          Trong mắt thấy, trong nhãn thức, và

              Trong pháp mắt nhận thức ra,

       Nên tôi đã nhận thức ra điều là :

         ‘Nó không phải của ta’, phủ định

         ‘Cái này chính không phải là ta’,

            ‘Không phải tự ngã của ta’.

       Rồi tôi thấy ‘sự diệt’ và chứng tri.      

          Sự diệt ni trong tai, nhĩ thức;

          Trong mũi, trong tỷ thức – cùng là

              Trong lưỡi, trong thiệt thức, và

       Trong thân, trong thân thức qua thuận dòng

          Trong ý, trong ý thức – và tận

          Các pháp sáu căn nhận thức mà

              Tôi xem sáu căn & thức và 

       Các pháp do sáu căn mà nhận ra :

         ‘Nó không là của ta’, cũng vậy

         ‘Nó không phải là ta’, cùng là

             ‘Không phải tự ngã của ta ”.

       Tôn-giả Ma-Ha Chun-Đà nghe qua

          Liền nói với Chanh-Na Tôn-giả :

        – “ Do vậy, này Hiền-giả Chanh-Na !

              Lời dạy này của Phật Đà

       Phải được thường trực gẫm qua hằng ngày :

         “Có chấp trước, có ngay dao động,

          Không chấp trước, dao động diệt tan,

              Không dao động, có khinh an,

       Hy cầu mất khi khinh an tức thì

          Khi hy cầu (Na-Ti) không có

          Thời không có khứ lai loanh quanh,

              Không khứ lai, dứt tử sanh

       Đời này không có khi sanh tử này

          Đã dứt ngay. Đời sau không có,

          Cũng không có giữa hai đời nào

              Đó là đoạn tận khổ đau ”.

       Hai vị Tôn-giả này sau giáo thời

          Liền đứng dậy và rời nơi đấy.

          Tôn-giả Chanh-Na ấy không lâu

              Liền bỏ thân tứ đại mau

      (Trong nghĩa đem lại con dao cho mình).

              Vị Tôn-giả hiền minh đại trí 

              Là Sa-Rí-Pút-Tá – đi qua

                  Hương thất của đức Phật Đà

       Đảnh lễ Đức Phật, ngồi qua bên Ngài,

          Rồi Tôn-giả đem ngay sự việc

          Của Chanh-Na, chi tiết thưa ra :

        – “ Bạch Phật ! Tôn-giả Chanh-Na

       Bị bệnh nặng, không vượt qua bệnh tình

          Đã viên tịch. Nơi sinh xứ mới

          Của Tôn-giả ấy tới là gì ?

              Đời sống tương lai là gì ? ”.

 – “ Xá-Lợi-Phất ! Có phải khi Chanh-Nà

          Trước mặt ông nói ra tuyên bố

          Là không có sự phạm tội chi ? ”.

        – “ Bạch Phật ! Theo con nhớ thì

       Có ngôi làng tộc Vách-Chi (1)  mọi thì

          Thuộc dòng họ hộ trì Tôn-giả

          Tên ngôi làng : Búp-Bá-Chi-Ra  (1)

              Tại đó có những tín gia,

       Gia đình, thân hữu hoặc là đồng hương

          Hộ trì thường Tôn-giả Chanh-Ná

          Là nơi mà Tôn giả cần thăm ”.

        – “ Này Xá-Lợi-Phất ! Trọng tâm

       Sự kiện Chanh-Ná cần thăm viếng, vì 

          Những gia đình hộ trì, thân hữu

    ________________________

(1) : Làng Pubbajira của dòng họ thuộc dân Nước Cộng Hòa Vajji

      (Bạt-Kỳ). 

          Ta không nói Phích-Khú Chanh-Na

              Có sự phạm tội xảy ra.    

       Và này Sa-Rí-Pút-Tà ! Những ai

          Đã đối với thân này quăng rũ

          Và chấp thủ thân khác, như vầy

              Ta nói y có phạm tội ngay.

       Tỷ Kheo Chanh-Ná không rày chấp chi,

          Không chấp thủ, nên vì như vậy

          Sự đem lại con dao cho mình

              Không có phạm tội phát sinh ”.

       Thế Tôn giảng giải, thuyết minh mọi phần 

          Vị ‘Tướng quân Chánh Pháp’ Tôn-giả

          Là Sa-Ri-Pút-Tá, hân hoan

              Tâm thành tín thọ lời vàng

       Của đấng Điều Ngự, Từ hàng Thế Tôn ./- 

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )

*

*  *

(  Chấm dứt Kinh số 144 :  GIÁO GIỚI CHANNA  –  CHANNOVÀDA  Sutta  )