TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRƯỜNG BỘ KINH
(Dìgha Nikàya)
Tập III
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ: Giới Lạc MAI LẠC HỒNG
NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG PL. 2555 - DL 2010
24. Kinh BA LÊ
( Pàtika-sutta )
Như vậy, tôi nghe :
1. Một thời nọ, Thế Tôn vô ngại
An trú tại bộ tộc Man-La (1)
Tại thành A-Nú-Bi-Da (2)
( A-Dật-Di – đó cũng là thành đây )
Buổi sáng ngày, Thế Tôn Đại Giác
Ngài đắp y mang bát vào thành
Thường lệ khất thực tịnh thanh
Nhưng Ngài tự nghĩ thoáng nhanh một mình :
“ Giờ quá sớm trì bình khất thực
Ta hãy ghé một chút thăm qua
Vị du sĩ Phất-Ga-Va (3)
Tại nơi tịnh xá không xa nơi này ”.
2. Rồi Thế Tôn nhắm đây trực chỉ.
Phất-Ga-Va hoan hỷ đón mời :
– “ Chào đón Thế Tôn đến nơi
Đã lâu Ngài đã không dời đến thăm
Xin thành tâm thỉnh Ngài an tọa
Đây là chỗ con đã soạn dành ”.
Thế Tôn ngồi xuống an lành
Du sĩ lấy ghế thấp dành, ngồi bên.
Phất-Ga-Va liền lên tiếng kể :
– “ Bạch Thế Tôn Thiện Thệ ! Trước đây
_______________________________
(1) : Bộ tộc Malla (Mạt-La) . (2) : Thành Anupiya (A-Dật-Di ).
(3) : V ị du sĩ ngoại đạo Bhaggava .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 002_
Su-Nách-Khách-Ta (1) gã này
( Hoặc là Thiện Tịnh (1), tên đây cũng đồng )
Lích-Cha-Vi (2), thuộc trong bộ tộc
Đã đến con, bực dọc nói ngay :
– ‘Này Phất-Ga-Va ! Từ nay
Tôi sẽ đoạn tuyệt với ngài Thế Tôn
Không nương vào Thế Tôn chỉ dẫn’.
Việc y giận nói thế có không ? ”.
– “ Này Phất-Ga-Va ! Thực lòng
Su-Nách-Khách-Tá đã công khai rồi
Đã nói lên những lời như thế.
3. Nghe Ta kể : Su-Nách-Khách-Ta
( Lích-Cha-Vi bộ tộc nhà )
Thuở trước đến thất của Ta yên lành
Sau khi đến, chí thành đảnh lễ
Rồi tìm chỗ ngồi kế bên ta
Đoạn hắn chậm rải nói là :
‘Con xin từ bỏ Phật Đà Thế Tôn ,
Không nương vào Thế Tôn chỉ dẫn’.
Nghe vậy, Ta hỏi hắn cho ra :
– ‘Này hỡi Su-Nách-Khách-Ta !
Ta có ép phải đến ta không nào ?
Đến đây để dựa vào chỉ dẫn
(Và tin hẳn Giáo pháp ta không ?’)
– ‘Bạch Thế Tôn ! Chính là không’.
– ‘Thế ngươi có nói một lòng theo Ta,
Để nương tựa, nhờ Ta chỉ dẫn ?’.
– ‘Bạch Thế Tôn ! Chắc hẳn là không’.
_______________________________
(1) : Sunakkhatta (Thiện Tịnh) . (2) :Bộ tộc Licchavi (Ly-Xa-Tử).
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 003_
– ‘Vậy là ngươi đã thực lòng
Trả lời rằng : Vốn ta không yêu cầu
Ngươi đến Ta ngỏ hầu học hỏi.
Còn ngươi cũng chẳng nói xin ta
Chỉ dẫn đời sống xuất gia
Thế thì Ta với Ngươi là ai đây ?
Mà ngươi nói từ nay dứt bỏ,
Này kẻ ngu ! Thấy rõ hay chưa ?’.
4. – ‘ Bạch Thế Tôn ! Con xin thưa
Con vẫn chưa thấy thượng thừa thần thông
Đến với Ngài chỉ mong chứng đắc
Nhưng quả thật không chứng pháp này’.
– “ Su-Nách-Khách-Ta ! Nghe đây :
Ta có hứa hẹn điều này hay không ?
Pháp thượng nhân thần thông sẽ đắc
Nếu ngươi đến nương tất vào Ta ? ”
– “ Bạch Ngài ! Ngài chẳng nói qua ”.
– “ Vậy ngươi có nói với Ta rõ rằng :
Con sẽ hằng nương Ngài chỉ dẫn
Để chứng đắc các pháp thần thông ? ”
– “ Bạch Thế Tôn ! Chính là không ”.
– “ Ngươi cũng biết rõ : Ta không yêu cầu
Ngươi đến Ta ngỏ hầu chứng đạt
Pháp thần thông của các thượng nhân.
Còn ngươi cũng không nói rằng :
Cần sự chỉ dẫn công bằng của Ta
Khiến đắc qua thần thông các pháp
Này kẻ ngu phức tạp ở đây !
Ta là ai, ngươi là ai ?
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 004_
Mà ngươi lại nói từ nay dứt trừ ?
Ngươi hãy nghĩ là từ Chuyển Pháp
Ta thuyết giảng chánh pháp cao minh
Đưa người tinh tấn thực hành
Đến chỗ tận diệt vô minh khổ sầu.
Các thần thông pháp nào thù thắng
Có thực hiện hay chẳng thực hành
Chẳng phải cứu cánh tựu thành
Có phải Ta dạy đành rành vậy không ? ”
– “ Bạch Thế Tôn ! Thần thông cả thảy
Ngài dạy rằng : không phải mục tiêu.
Chỉ có chánh pháp cao siêu
Thực hành đem đến lắm điều thanh cao
Đưa đến chỗ khổ đau tiêu diệt
Con được biết chính thật như vầy ! ”
– “ Su-Nách-Khách-Ta ! Nghe đây :
Cứu cánh Ta dạy diệt rày vô minh
Khiến hữu tình khổ đau tận diệt
Người thực hành phân biệt giả chân.
Các pháp thần thông thượng nhân
( Chẳng phải cứu cánh, đâu cần quan tâm !)
Này kẻ ngu ! Lỗi lầm như vậy
Ngươi phải thấy tai hại thế nào ! ”
5. – “ Nhưng Ngài không giải thích vào
Khởi nguyên thế giới đuôi đầu cho con ”.
– “ Ngươi vẫn còn có điều thắc mắc.
Này Su-Nách-Khách-Tá ! Nghe đây !
Ta có bảo ngươi đến đây
Ta sẽ chỉ dẫn đủ đầy uyên nguyên
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 005_
Giảng cho ngươi khởi nguyên thế giới ? ”
– “ Bạch ! Ngài không nói tới điều này ”.
– “ Vậy ngươi có nói như vầy :
Yêu cầu Ta phải giải ngay rõ ràng
Sự khởi nguyên của toàn thế giới
Khi ngươi tới nương tựa nơi Ta ? ”
– “ Bạch đức Thế Tôn Phật-Đà !
Điều này con chẳng nói ra với Ngài ”.
– “ Vậy điều này chính Ta không nói,
Bản thân ngươi không hỏi điều này,
Ta là ai, ngươi là ai ?
Mà ngươi lại nói từ nay dứt trừ ?
Này kẻ ngu ! Khởi nguyên thế giới
Có nói tới hay chẳng quan tâm,
Thì với chánh pháp thậm thâm
Ta thường thuyết giảng pháp âm nhiệm mầu
Người thực hành, khổ đau tận diệt,
Ngươi có biết như vậy hay không ? ”
– “ Bạch Thế Tôn ! Con hiểu thông
Pháp Ngài thuyết giảng đều không nói về
Các vấn đề khởi nguyên thế giới
Chỉ nói tới Chánh pháp tịnh thanh
Chính là giúp người thực hành
Khổ đau tận diệt, phát sanh an hòa ”.
– “ Này Su-Nách-Khách-Ta ! Nói tới
Chuyện khởi nguyên thế giới dài dòng
Dù có giải thích hay không
Ngươi có lợi ích gì trong chuyện này ?
Chánh pháp Ta chỉ bày chân lý
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 006_
Giúp người trí tận diệt khổ đau
( Còn kẻ vô minh lún sâu
Dù có chỉ dẫn, không sao hiểu rành )
Này kẻ ngu ! Đành rành như vậy
Ngươi hãy thấy lầm lỗi thế nào !
6. Su-Nách-Khách-Ta ! Lúc đầu
Dưới nhiều phương diện, nhằm vào tán dương
Tại địa phương Vách-Chi làng nọ
Ngươi tán thán, bày tỏ kính tôn :
“ Chính đây là bậc Thế Tôn !
A-La-Hán, Đại Sa-môn nghiêm trì
Chánh Biến Tri hay Minh Hạnh Túc,
Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu,
Phật, Thế Tôn, Thiên Nhân Sư’.
Su-Nách-Khách-Tá ! Chính từ Vách-Chi
Ngươi tán thán uy nghi Chánh Pháp :
‘Đây Chánh pháp được Phật giảng bàn
‘Thiết thực’, ‘vượt ngoài thời gian’,
‘Đến để mà thấy’ rõ ràng pháp đăng
Pháp ấy ‘có khả năng hướng thượng’
‘Hiện tại’, hướng ‘người trí hiểu thôi ! ”.
Như vậy Vách-Chi là nơi
Phật, Pháp, ngươi đã đồng thời ngợi ca.
Này Su-Nách-Khách-Ta ! Tại đó
Ngươi cũng có lời lẽ tán dương :
“ Chư Tăng đệ tử Pháp Vương
Đã khéo tu tập an tường ‘chánh chơn’
Khéo tu tập nhiều hơn : ‘chánh trực’
Khéo tu tập mẫu mực mọi thì
Tu tập ‘chánh hạnh’ hành trì
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 007_
Bốn đôi tám chúng uy nghi Tăng-già ”.
Này Su-Nách-Khách-Ta ! Nên biết
Quần chúng sẽ chì chiết bàn qua :
‘Sa-di (1) Su-Nách-Khách-Ta
Thuộc về bộ-tộc Lích-Cha-Vi này
Không thể sống thẳng ngay, phạm hạnh
Sống dưới sự hướng dẫn của Ngài
Gô-Ta-Ma Phật, Như Lai
Vì không kham nỗi, nên nay khước từ
Bỏ đường tu, trở về thế tục
Để tiếp tục đời sống thấp hèn,
Đắm chìm danh lợi đua chen’.
Dư luận như vậy, ngươi bèn hiểu chưa ?
Phất-Ga-Va ! Dù đưa phân tích
Để giải thích đâu chánh đâu tà
Nhưng mà Su-Nách-Khách-Ta
Cũng vẫn từ bỏ tinh hoa pháp rồi
Cũng ví như người rơi đường dữ
Vào đọa xứ, địa ngục phải sa.
Phất-Ga-Va ! Thời gian qua
Thị trấn Út-Tá-Ra-Ka (2) đặc thù
Thuộc bộ-tộc Bu-Mu (3) – Ta ngụ
Một buổi sáng, tuân thủ thanh qui
_______________________________
(1) : Sa-di - Samanero : là những vị tập sự xuất gia giữ 10 giới ,
gồm 3 loại : - Khu ô Sa-di : sa-di đuổi quạ : từ 7 tuổi tới 13 tuổi .
- Ứng pháp Sa-di : từ 14 tuổi đến 19 tuổi . Đến 20 tuổi, có đủ
những điều kiện theo Luật Tạng mới được thọ Tỳ-Kheo .
- Hình đồng Sa-di : các vị lớn tuổi vào tu , phải thọ giới Sa-di
một thời gian trước khi được thọ Cụ-túc-giới (Tỳ Kheo ) ; và
cũng phải hội đủ điều kiện theo Luật Tạng quy định .
(2) : Thị trấn Uttaraka . (3) : Bộ tộc Bumu .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 008_
Như Lai mang bát, đắp y
Su-Nách-Khách-Tá sa-di đi cùng
Vào thị trấn, pháp dùng khất thực.
Lúc ấy, dưới hình thức xấu xa
Có Kô-Rách-Khách-Ti-Da (1)
Tu theo hạnh chó thật là khổ thân !
Thân trần truồng, tay chân bò lết
Lấy miệng ăn cho hết đồ ăn
Dù cứng dù mềm chẳng phân
Gã chỉ dùng miệng cạp ăn dần dà.
Rồi Su-Nách-Khách-Ta thấy gã
Kô-Rách-Khách-Ti-Dá đang ăn
Theo hạnh chó đi bốn chân
Gã đang bò lết với chân tay mình.
Y khởi lên vô minh ý nghĩ
Rất hoan hỷ hạnh chó gã này.
Ta biết tâm tư y ngay
Nên lên tiếng bảo : ‘Hỡi này kẻ ngu !
Có phải dù thế nào thân phận
Vẫn tự nhận Thích tử phải không ?’
– “ Bạch Ngài ! Có ý gì trong
Ngài lại nói thế ? Con không hiểu gì ! ”.
– “ Có phải ngươi đang đi khất thực
Thấy hình thức lõa thể gã kia
Tu theo hạnh chó chẳng lìa
Lấy miệng mà cạp, không chìa tay ăn,
Bốn tay chân bò lê trên đất
_______________________________
(1) : Người ngoại đạo tu lõa thể (không mặc quần áo) tên là
Korakkhattiya .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 009_
Ngươi nghĩ : Thật tốt đẹp lắm thay !
A-La-Hán Sa-môn này
Bò lết, lấy miệng ăn rày thức ăn ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Con đang nghĩ vậy !
Sao Ngài lại ghen ghét Thánh nhân,
Vị A-La-Hán cõi trần ? ”.
– “ Này kẻ ngu muội, không phân chánh tà !
Nào phải Ta sinh tâm ghét chán
Với một A-La-Hán cao minh.
Chính ngươi tà kiến tự sinh
Ngưỡng mộ một kẻ lõa hình xấu xa
Tu hạnh tà, lết bò như chó
Lấy miệng ăn dù đó cứng, mềm.
Ngưoi phải từ bỏ ý trên
Chớ để đau khổ do nên ác tà.
Này Su-Nách-Khách-Ta ! Đáng trách !
Lõa thể Su-Nách-Khách-Ti-Da
Mà ngươi vẫn cứ nghĩ là
Thánh A-La-Hán trải qua hành trì.
Y sẽ bị chết vì trúng thực
Sau bảy ngày, lập tức xảy ra
Tái sinh Ka-La-Kanh-Cha (1)
Một trong loại A-Tu-La (2) thấp hèn.
Sau khi chết, vận đen theo sát
Bị quăng xác nghĩa địa vắng xa
Trên đống cỏ Bi-Ra-Na (3).
Thiện Tịnh – Su-Nách-Khách-Ta ! Nếu cần
Hãy đến gần, hỏi người lõa thể :
_______________________________
(1) : Kàlakanjà . (2) : Asura – A-tu-la . (3) : Cỏ Bìrana .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 010_
‘Bạn có biết bạn sẽ tái sanh
Cảnh giới nào ? Dữ hay lành ?’
Lõa hình có thể nói rành với ngươi :
‘Khi qua đời, tôi sanh thẳng tới
Vào cảnh giới Ka-Lá-Kanh-Cha
Thấp nhất của A-Su-Ra’.
8. Này Phất-Ga-Vá ! Thế là hắn ta
Tức Su-Nách-Khách-Ta - đến gã
Kô-Rách-Khách-Ti-Dá lõa hình
Nói rằng : “ Này bạn thân tình !
Kiều-Đàm Tôn-giả đinh ninh bảo là :
‘Kô-Rách-Khách-Ti-Da sẽ chết
Bảy ngày hết, trúng thực mạng vong
Tái sinh sau khi chết xong
Ka-La-Kanh-Chá thuộc trong đường tà
Của giới A-Su-Ra thấp nhất
Còn thân xác quăng vất nghĩa trang’.
Vậy phải ăn uống đàng hoàng
Phải giữ tiết độ để càng tốt hơn
Giữ sức khỏe để còn chứng đối
Ông Kiều-Đàm nói dối, gian ngoa ”.
Thế rồi, này Phất-Ga-Va !
Vì không tin tưởng lời Ta thật thà
Nên Su-Nách-Khách-Ta chờ đợi
Đếm từng ngày cho tới bảy ngày.
Quả nhiên lõa thể gã này
Trúng thực mà chết, sinh ngay cõi hèn.
9. Thiện Tịnh bèn đi liền đến chỗ
Bi-Ra-Na đống cỏ nghĩa trang
Thấy xác lõa thể rõ ràng
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 011_
Y bèn đập mạnh ba lần lên thây
Hỏi rằng : ‘Này lõa hình bạn hỡi !
Thác sanh vào cảnh giới nào đây ?’
Bỗng có chuyện lạ đến ngay :
Lõa thể ngồi dậy, lưng gầy tay xoa :
‘ Bạn Su-Nách-Khách-Ta thân mến !
Ta biết đến cảnh giới sanh qua
Thuộc loài Ka-Lá-Kanh-Cha
Một trong loại A-Tu-La thấp hèn’.
Khi nói xong, gã bèn ngã ngửa
Không động cựa và gã chết luôn.
10. Su-Nách-Khách-Ta u buồn
Đến Ta, đảnh lễ rồi buông mình ngồi.
Phất-Ga-Va ! Thế rồi Ta hỏi :
– “ Này Thiện Tịnh ! Ta nói trước đây
Sự việc về lõa thể này
Thế nào ngươi nghĩ ? Xảy ngay như lời ?
Hay khác hơn những lời Ta nói ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Ngài nói đúng rồi ”.
– “ Như vậy sự kiện đó thời
Có phải ngươi thấy rõ rồi phải không ?
Pháp thượng nhân thần thông thực hiện ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Sự kiện đúng là
Thượng nhân thần thông xảy ra ”.
– “ Này kẻ ngu muội ! Vậy là thần thông
Đã được Ta nói trong lúc trước
Thế mà ngươi ngang ngược nói là :
‘Thế Tôn không thực hiện ra
Thần thông thượng pháp để mà độ sinh’.
Kẻ ngu kia ! Sự tình như vậy
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 012_
Ngươi hãy thấy lầm lỗi của mình.
Su-Nách-Khách-Ta làm thinh
Nhưng y từ bỏ cao minh Pháp rồi.
Cũng ví như người rơi đường dữ
Vào đọa xứ, địa ngục phải sa.
11. Một thời, này Phất-Ga-Va !
Ta đang trú tại Vê-Sa-Li thành
Rừng Đại Lâm, giảng đường Trùng Các
Bấy giờ, lõa thể khác tên là
Kanh-Đa-Rá-Má-Su-Ka (1)
Thực hành theo những pháp tà bất lương
Nhưng được sự cúng dường tối thượng
Được xưng danh tối thượng, nể vì
Y trú tại làng Vách-Chi
Và y phát nguyện hành trì chẳng lơi
Theo bảy hạnh : - Trọn đời lõa thể
Không áo quần mặc để che thân.
Thứ hai phạm-hạnh chuyên cần
Vâng giữ không có hành dâm trọn đời.
Điều thứ ba, trọn đời nuôi sống
Bằng rượu, thịt ; không vọng cháo, cơm.
Bốn điều khác : Dù sớm, hôm
Không qua bốn tháp bao gồm bốn phang
Không bao giờ đi ngang qua đó :
Phía đông có tháp Ú-Đá-Na,
Phía nam Gô-Ta-Ma-Ka,
Phía bắc có Bá-Hú-Pút-Ta tháp này
Về phía tây, Sát-Tăm-Ba tháp
Vê-Sa-Li bốn tháp là đây.
_______________________________
(1) : Ngoại đạo lõa thể tên Kandaramasuka .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 013_
Nhờ tuân giữ bảy hạnh này
Lõa thể có được đủ đầy danh xưng
Sự cúng dường không ngừng, tối thượng
Làng Vách-Chi, y hưởng xa hoa.
12. Phất-Ga-Va ! Tháng ngày qua
Rồi thì Su-Nách-Khách-Ta đến nhà
Gã Kanh-Đa-Rá-Ma-Su-Ká
Với vài câu y đã hỏi qua,
Không theo dõi câu hỏi ra
Nên lõa thể ấy tỏ ra phật lòng
Gã giận dữ, mắt long tức tối
Nhưng Thiện Tịnh nghĩ lỗi tại mình :
‘Ta làm trái ý, bất bình
Sa-môn La-Hán cao minh trên đời
Khiến bất lợi, lâu đời đau khổ
Vì ngoan cố chống đối Thánh gia’.
13. Thế rồi, này Phất-Ga-Va !
Gã ngu Su-Nách-Khách-Ta đi về
Dáng ê chề, đến Ta đảnh lễ
Rồi ngồi kế một bên của Ta.
Ta hỏi Su-Nách-Khách-Ta :
– “ Này kẻ ngu tối đang sa mê tà !
Ngươi vẫn nhận ngươi là Thích tử ? ”.
– “ Bạch Điều Ngự ! Sao nói như vầy ? ”.
“ Có phải vào sáng hôm nay
Ngươi đến Kanh-Đá-Ra-Mà-Su-Ka ?
Đặt câu hỏi, nhưng mà lõa thể
Không theo dõi, không thể trả lời
Y đã phật ý tức thời
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 014_
Tức tối, giận dữ, thốt lời hét la.
Ngươi lại nghĩ : ‘Vị A-La-Hán
Ta đừng nên chống báng với Ngài
Hãy giữ đừng có lầm sai
Có thể bất lợi, lâu dài khổ đau ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Mặc dầu như vậy
Sao Ngài lại ganh ghét Thánh nhân
Vị A-La-Hán cõi trần ? ”.
– “ Này kẻ ngu muội, không phân chánh tà !
Nào phải Ta sinh tâm ghét chán
Với một A-La-Hán cao minh
Chính ngươi tà kiến tự sinh
Ngưỡng mộ một kẻ lõa hình xấu xa
Mà ngươi nghĩ là A-La-Hán,
Là Sa-môn viên mãn, tốt thuần.
Không lâu, sẽ mặc áo quần
Y sẽ có vợ, sẽ dùng cơm canh
Sẽ vượt quá lằn ranh các tháp
Là bốn tháp tại Vê-Sa-Li
Rồi y sẽ bị chết đi
Mất hết danh dự của y hiện thời.
Phất-Ga-Va ! Thế rồi diễn tiến
Đúng như lời tiên kiến của Ta.
14. Biết vậy, Su-Nách-Khách-Ta
Đến Ta, y đảnh lễ và ngồi bên.
Rồi Như Lai liền lên tiếng, nói :
– “ Này kẻ ngu ! Thấy mọi việc này
Đúng như Ta nói trước đây
Hay là không phải ? Trình bày ra đi ”.
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 015_
– “ Bạch Thế Tôn ! Những gì diễn tiến
Điều Ngài nói hiển hiện không sai ”.
– “ Su-Nách-Khách-Ta ! Vậy nay
Ngươi nghĩ về sự kiện này ra sao ?
Là đúng vào thần thông thượng pháp
Được thực hiện thuận hạp phải không ? ”.
– “ Đúng như vậy , bạch Thế Tôn ”.
– “ Này kẻ ngu muội ! Vậy còn thần thông
Đã được Ta nói trong lúc trước
Thế mà ngươi ngang ngược nói là :
Thế Tôn không thực hiện ra
Thần thông thượng pháp để mà độ sinh.
Kẻ ngu kia ! Sự tình như vậy
Ngươi phải thấy lầm lỗi của mình ! ”.
Su-Nách-Khách-Ta làm thinh
Nhưng y từ bỏ cao minh Pháp rồi
Cũng ví như người rơi đường dữ
Vào đọa xứ, địa ngục phải sa.
15. Một thời, này Phất-Ga-Va !
Ta cũng đang trú Vê-Sa-Li thành
Rừng Đại Lâm, giảng đường Trùng Các
Bấy giờ lõa thể khác, tu tà
Tên Pa-Tí-Ká-Pút-Ta (1)
Thực hành theo những pháp tà bất lương
Nhưng được sự cúng dường tối thượng
Được danh xưng tối thượng, nể vì
Y cũng trú làng Vách-Chi
Trong những buổi họp phạm vi thành này
_______________________________
(1) : Người ngoại đạo tu lõa thể tên là Pàtikaputta – Ba-Lê-Tử .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 016_
Gã lõa thể thường hay tuyên bố :
‘Gô-Ta-Ma giác ngộ Sa-môn
Là người có trí đáng tôn.
Ta cũng có trí, thần thông kém gì
Người có trí thường vì giải đáp
Trình bày pháp thượng nhân thần thông
Nếu Gô-Ta-Ma Sa-môn
Chịu đi một nửa đường, đồng thực thi,
Ta sẽ đi nửa đường tiếp kế
Hai chúng ta có thể thuận đồng
Thực hiện thượng nhân thần thông
Nếu Sa-môn đó đã hòng làm xong
Được một pháp thần thông thi triển
Thì ta sẽ thực hiện hai, ba
Nếu Sa-môn Gô-Ta-Ma
Thực hiện bốn pháp, thì ta tám lần
Và Sa-môn bao lần thi triển
Ta đây sẽ thực hiện gấp đôi’.
16. Này Phất-Ga-Va ! Thế rồi
Su-Nách-Khách-Tá đến nơi tức thời
Đảnh lễ Ta, đoạn ngồi bên cạnh
Nói với Ta : “ Kính bạch Phật-Đà !
Ông Pa-Tí-Ká-Pút-Ta
( Hay Ba-Lê-Tử ) tu qua lõa hình
Sống trần truồng ở nơi thị tứ
Vê-Sa-Li – được sự cúng dường
Vô cùng trọng hậu các phương
Danh xưng tối thượng. Ông thường nói ra :
‘Sa-môn Gô-Ta-Ma có trí
Thì ta cũng có trí, kém gì !
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 017_
Nếu mà Sa-môn thực thi
Thần thông thượng pháp chịu thi triển rồi
Thì ta sẽ gấp đôi thực hiện’
Đó là chuyện con được nghe qua ”.
– “ Hỡi này Su-Nách-Khách-Ta !
Lõa thể ấy, Pa-Ti-Kà-Pút-Ta,
Không thể đến gặp Ta, bày tỏ
Nếu y không từ bỏ lời y
Ôm tà kiến, tâm độn trì
Nếu vẫn cố chấp giữ y lời tà
Đến gặp Ta, đầu y sẽ bể ”.
17. –“ Bạch Thiện Thệ ! Hãy thận trọng lời
Thế Tôn hãy thận trọng lời ”.
– “ Su-Nách-Khách-Tá ! Tâm ngươi bồn chồn,
Tại sao ngươi phát ngôn như thế ? ”.
– “ Bạch Thiện Thệ ! Ngài nói cực đoan
Thế Tôn vừa nói rõ ràng :
‘ Nếu Ba-Lê-Tử vẫn ngang chướng kỳ
Không từ bỏ lời y tuyên bố
Bỏ tà kiến, từ bỏ tà tâm
Mà lại đến Ta viếng thăm
Đầu y bể nát, họa thâm vô lường’
Bạch Thế Tôn ! Bất thường được tả
Lõa thể Pa-Ti-Ká-Pút-Ta
Với một hóa thân khác ra
Có thể đến Phật để mà gặp ngay
Trường hợp vậy, lời Ngài là dối ? ”.
18. – “ Này Thiện Tịnh ! Mỗi mỗi lời Ta
Ngươi có khi nào thấy là
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 018_
Lời có hai nghĩa, nói ra không nào ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Do vào xét đoán
Tự tâm Ngài viên mãn biết là :
Ông Pa-Ti-Ká-Pút-Ta
Không thể gặp Phật, khi mà chính ông
Lời tuyên bố trước không từ bỏ
Mà không bỏ, đầu sẽ bể tan.
Hay là điều này hoàn toàn
Do Thiên thần khác đã mang đến Ngài
Nên Ngài biết rõ ngay minh bạch ? ”.
– “ Này Thiện Tịnh – Su-Nách-Khách-Ta !
Tự tâm Ta xét đoán ra
Biết Pa-Ti-Ká-Pút-Ta lõa hình
Nếu cố chấp vô minh tà kiến
Không bỏ chuyện tuyên bố lời tà
Lại muốn đến để gặp Ta
Đầu y sẽ bị bể ra tức thì.
Đồng thời cũng có vì Thiên tử
Đến gặp Ta và tự kể ngay :
‘Lõa thể Ba-Lê-Tử này
Nếu không từ bỏ chuyện sai rõ ràng
Dám so sánh ngang hàng Phật Bảo
Thì đầu gã cuồng ngạo bể tan’.
Một vị Thiên khác hiện sang
Từ trời Đao Lợi , hào quang sáng lòa
Xưng là A-Chi-Ta (1) tên đó
Lích-Cha-Vi (1) thuộc bộ tộc này
Vốn là Tướng Quân trước đây
_______________________________
(1) : Vị Thiên tên Àjita , trước là Tướng quân thuộc bộ tộc Liccavi .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 019_
Do vào phước báu, sinh ngay cung trời.
Vị trời ấy đến nơi Ta ngụ
Thưa rằng : “ Bạch Điều Ngự Phật Đà !
Gã Pa-Ti-Ká-Pút-Ta
Không có tàm & quý, gian tà điêu ngoa
Lời nói gã không là sự thật
Vì xưa kia, trước tất cả làng
Vách-Chi – gã nói rõ ràng :
‘A-Chi-Ta sẽ có đàng thác sanh
Đại địa ngục sẵn dành cho hắn’.
Nhưng trái hẳn lời gã sân điên
Con sinh Tam thập tam thiên
Cõi trời Đao Lợi an nhiên hưởng nhàn.
Ba-Lê-Tử nói càn như thế
Không tàm & quý, là kẻ điêu ngoa.
Gã Pa-Ti-Ká-Pút-Ta
Nếu không từ bỏ ác tà lời y
Mà đến gặp Toàn Tri Thiện Thệ
Thì đầu y sẽ bể tan tành ”.
“ Này Thiện Tịnh ! Việc phát sanh
Tự tâm ta xét rõ rành như trên
Và cũng có Chư Thiên đã kể
Về lõa thể Ba-Lê-Tử này.
Thiện Tịnh – Su-Nách-Khách-Ta !
Sau khi khất thực và qua ngọ thời
Ta sẽ đến tại nơi vườn gã
Lõa thể Pa-Ti-Ká-Pút-Ta.
Và này Su-Nách-Khách-Ta !
Nếu muốn, ngươi hãy báo qua gã liền ”.
19. Phất-Ga-Va ! Hóa duyên pháp chế
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 020_
Vê-Sa-Li, theo lệ đến nơi
Khất thực, thọ thực xong rồi
Ta đi thẳng đến vườn, ngồi nghỉ trưa.
Gã Thiện Tịnh vội đưa tin ấy
Cho cả thảy : người Lích-Cha-Vi,
Hoặc người danh tiếng, quyền uy :
‘Này các Hiền giả ! Sau khi ngọ thời
Thế Tôn đã đến nơi vườn gã
Pa-Ti-Ka-Pút-Tá nghỉ trưa
Nơi đây, thần thông thượng thừa
Sẽ được biểu diễn, điều chưa bao giờ.
Đừng chần chờ, hãy mau đến đấy
Để được thấy thượng nhân thần thông’.
Các Lích-Cha-Vi nghe xong
Nghĩ dịp hy hữu, khó mong tái hồi.
Các Sa-môn tuyệt vời thiện xảo
Sẽ thi triển huyền ảo thần thông.
Rồi họ báo các Bàn-môn,
Những vị Gia-chủ đáng tôn, sang giàu
Các ngoại đạo thuộc vào danh tiếng
Nói sẽ có biểu diễn thần thông.
Cùng nhau kéo đến thật đông
Cả hàng ngàn vị vào trong vườn nhà
Của gã Pa-Ti-Ka-Pút-Tá.
20. Lõa thể này khi đã nghe là :
‘Có Sa-môn Gô-Ta-Ma
Đang nghỉ trưa tại vườn nhà của y
Các vị Lích-Cha-Vi danh tiếng
Các Gia-chủ vinh hiển, giàu sang
Sa-môn, Bàn-môn các hàng
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 021_
Các vị ngoại đạo… đều đang đến vườn
Để xem tường thần thông thi triển’.
Nghe như vậy, y biến sắc ngay
Hoảng sợ, run rẩy chân tay
Lông tóc dựng ngược, đến rày nơi tu
Các Tin-Đúc-Kha-Nu du sĩ.
Phất-Ga-Va ! Các vị như là
Những Lích-Cha-Vi danh gia
Bàn-môn địa vị, Chủ Gia sang giàu…
Nghe lõa thể không sao bình tỉnh
Đã hoảng hốt, lính quính sợ run
Lông tóc dựng ngược, cuống cuồng
Mong tìm chỗ dựa rộng dung an tường
Đã đến vườn của đoàn du sĩ
Là các vị Tin-Đúc-Kha-Nu (1)
Hội chúng liền cử một người
Đến tìm lõa thể, nhắn lời rõ ra :
– “ Này ông Pa-Ti-Ka-Pút-Tá
Gô-Ta-Ma cao cả Thế Tôn
Đang nghỉ trưa tại vườn ông.
Hội chúng Phạm-chí, Sa-môn các vì
Cùng với Lích-Cha-Vi những vị
Vì suy nghĩ : Lõa thể người này
Tại Vê-Sa-Li, gần đây
Với cách trịch thượng và đầy ba hoa
Pa-Ti-Ká-Pút-Ta tuyên bố :
‘Gô-Ta-Ma giác ngộ Sa-môn
Là người có trí đáng tôn.
_______________________________
(1) :Các vị du sĩ Tindukkhànu .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 022_
Ta cũng có trí, thần thông kém gì
Người có trí thường vì giải đáp
Trình bày pháp thượng nhân thần thông
Nếu Gô-Ta-Ma Sa-môn
Chịu đi một nửa đường, đồng thực thi,
Ta sẽ đi nửa đường tiếp kế
Hai chúng ta có thể thuận đồng
Thực hiện thượng nhân thần thông
Nếu Sa-môn đó đã hòng làm xong
Được một pháp thần thông thi triển
Thì ta sẽ thực hiện hai, ba
Nếu Sa-môn Gô-Ta-Ma
Thực hiện bốn pháp, thì ta tám lần
Và Sa-môn bao lần thi triển
Ta đây sẽ thực hiện gấp đôi’.
Thì nay Tôn-giả đến rồi
Nửa đường đi hết, đang ngồi vườn ông
Vậy thì ông nửa đường còn lại
Hãy đến đấy gặp đức Thích Ca ”.
21. Nghe vậy , này Phất-Ga-Va !
Gã Pa-Ti-Ká-Pút-Ta trả lời :
“ Này Hiền hữu ! Tôi thời sẽ đến,
Tôi sẽ đến, này bạn mến thân ”.
Nhưng gã run rẩy tay chân
Trườn bò qua lại trên phần ghế kia,
Không thể nào xa lìa chiếc ghế
Và không thể đứng dậy để đi.
– “ Ba-Lê-Tử ! Có chuyện gì ?
Mông ông như thể dính ghì ghế ông,
Hay ghế dính vào mông ông vậy ?
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 023_
Khiến không thể đứng dậy để đi ? ”.
– “ Này bạn ! Tôi đến tức thì.
Tôi sẽ đến đó. Tôi đi bây giờ ”.
Nhưng lõa thể trườn bò qua lại
Không thể nào chổi dậy, đứng lên.
Người được cử đến nói trên
Thấy Ba-Lê-Tử trở nên thấp hèn
Đã thảm bại. Y bèn trở lại
Báo Hội chúng thảm hại gã này :
– “ Nay y miệng nói : Đến ngay !
Nhưng không thể đứng, chân tay run hoài ”.
Phất-Ga-Va ! Nghe vầy, Ta nói
Với Hội chúng đang đợi tại đây :
“ Các Hiền giả ! Lõa thể này
Không thể đến gặp thẳng ngay Ta liền
Nếu không bỏ lời tuyên bố ấy
Đầy ngạo mạn mà lại ba hoa.
Y không từ bỏ tâm tà
Từ bỏ tà kiến trải qua chấp trì
Thì đầu y bể tan tức khắc.
( Đúng như vậy, này Phất-Ga-Va !
Uy đức một vị Phật Đà
Dạ-xoa hộ pháp sẽ ra tay liền ) ”.
* * *
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 024_
PHẦN II :
1. Trong Hội chúng hiện tiền lúc ấy
Có Đại thần đứng dậy xin đi
Ông thuộc người Lích-Cha-Vi
Bất bình lõa thể, tức thì nói to :
“ Các Hiền giả ! Chờ cho một chặp
Tôi đến gặp lõa thể tức thì
Để xem có thể đưa y
Đến với Hội chúng các vì hay không ? ”.
Ông nói xong, đến nơi trú ngụ
Các Tin-Đúc-Kha-Nú du gia
Gặp Pa-Ti-Ká-Pút-Ta
Nói rằng : “ Này bạn ! Các nhà Bàn-môn,
Lích-Cha-Vi đáng tôn, các vị
Các Gia-chủ địa vị, giàu sang
Sa-môn, ngoại đạo các hàng
Thảy đều danh tiếng, giỏi giang có tài.
Các vị này cùng nhau đi tới
Vườn của ông và đợi tại đây
Vì hiện tại đang có Ngài
Kiều-Đàm Tôn-giả nơi này nghỉ trưa.
Nghe lúc xưa ông thường tuyên bố :
‘Gô-Ta-Ma giác ngộ trí tài
Ta cũng có trí kém ai !
Ta sẽ thực hiện gấp hai, ba lần
Những thượng nhân thần thông thi triển
Thắng Sa-môn biểu diễn thần thông’.
Nay cả Hội chúng chờ ông
Ông hãy đến đó nếu không sợ gì !
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 025_
Lời Tôn-giả minh tri nói rõ :
‘Nếu không bỏ tuyên bố trước đây
Đầu ông sẽ bể tan ngay
Khi ông đi đến gặp Ngài Thích Ca.
Chúng tôi sẽ tối đa ủng hộ
Để ông thắng, củng cố danh ông ”.
2. Lõa thể khi nghe nói xong
Miệng nói : “Tôi sẽ thực lòng đến ngay ”.
Nhưng run rầy chân tay, thân thể
Cứ trườn bò trên ghế, ngồi ỳ.
Vị Đại thần Lích-Cha-Vi
Liền nói : “ Chiếc ghế dính ghì mông ông
Nên ông không thể nào đứng dậy
Cứ trườn bò qua lại ghế mình ”.
3. Đại thần biết rõ đinh ninh
Lõa thể thảm bại, hãi kinh Phật-Đà,
Nên trở qua báo cùng Hội chúng :
“ Thật quả đúng ! Lõa thể hèn này
Miệng nói : ‘Tôi sẽ đến ngay’,
Nhưng thân trườn lướt, chân tay run hoài ”.
Nghe như vậy, Như Lai bảo họ :
“ Lõa thể này thật khó đến đây,
Nếu y không từ bỏ ngay
Những lời tuyên bố chứa đầy dối gian.
Đầu y sẽ bể tan lập tức
Nếu y không tỉnh thức, hồi tâm.
Thế nhưng chư vị chớ lầm !
Lõa thể này vẫn đọa trầm, lười trây,
Nếu các vị dùng giây thừng trói
Dùng bò giỏi để kéo y đi
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 026_
Thì lõa thể vẫn cố trì
Khiến đứt giây đã trói y kéo về ”.
4. & 5. Phất-Ga-Vá ! Ngồi kề sư phụ
Có đệ tử Đa-Rú-Pát-Ti (1)
Cha-Li-Da là danh tri (1)
Đứng dậy nói với các vì tại đây :
“ Các Hiền-giả ! Chờ đây một chập
Tôi đến gặp lõa thể tức thì
Để xem có thể đưa y
Đến với Hội chúng các vì hay không ? ”.
Y nói xong, đến nơi trú ngụ
Các Tin-Đúc-Kha-Nú du gia
Nói y những lời như là
Vị Đại thần của Lích-Cha-Vi này.
Nhưng lõa thể chân tay run rẩy
Như cầy sấy, trườn lướt, ngồi ỳ
Không thể đứng dậy để đi
Tuy miệng lắp bắp : ‘Tôi đi đến liền’.
6. Cha-Li-Da hiện tiền thấy gã
Lõa thể Pa-Ti-Ká-Pút-Ta
Thảm hại, tư cách xấu xa
Liền dẫn sự tích cũng là ngụ ngôn :
– “ Này Hiền-giả ! Thuở còn xưa lắm
Con sư tử, vua đám thú rừng
Suy nghĩ : ‘Nương dựa vào rừng
Ta hãy xây dựng để hùng cứ đây
Một sào huyệt sâu dày, vững chắc.
Mỗi buổi chiều, nắng tắt về tây
_______________________________
(1) : Jàliya - đệ tử của Dàrupatti .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 027_
Ta ra khỏi sào huyệt này
Duỗi chân cho khỏe, nhìn rày bốn phương.
Rống ba tiếng phô trương sức sống
Tiếng sư tử vang vọng khắp nơi
Rồi ta sẽ đi săn mồi
Những con thú nhỏ đơn côi, thịt mềm
Rồi trở lại nghỉ đêm thư thái
Tại sào huyệt vững chãi của ta’.
Sau đó, sư tử tìm ra
Nơi xây sào huyệt để mà dung thân
Nó hùng cứ nơi phần rừng đó
Và thực hiện như nó nghĩ suy.
Khu rừng từ đó trở đi
Muôn thú đều khiếp sợ vì mãnh sư.
7. Khu rừng cạnh nơi sư tử trú
Có chó rừng là thú ngạo kiêu
Đã già nhưng còn sức nhiều
Sống bằng những thứ thịt thiu còn chừa
Của sư tử ăn thừa để lại.
Nhưng chó rừng tự đại nghĩ rằng :
‘Ví với sư tử – cũng bằng
Ta sẽ hùng cứ để dần làm vua
Nơi sào huyệt không thua sư tử,
Sẽ làm như sư tử vẫn làm’.
Thế rồi chó rừng ngu tham
Buổi chiều ra khỏi cửa hang, vươn mình
Rồi hết sức bình sinh, nó rống
Nghĩ tiếng mình cũng giống mãnh sư.
Nhưng than ôi ! Hoài công dư
Tiếng tru của chó phát từ miệng ra
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 028_
Tiếng vẫn là chó rừng đê tiện
Dù kiêu ngạo cất tiếng tru xa.
Này Pa-Ti-Ká-Pút-Ta !
Ông sống dựa Gô-Ta-Ma đức lành
Nương uy tín tịnh thanh của Phật
Ăn đồ thừa của bậc Thế Tôn,
Thế mà ông đã tự tôn
Tuyên bố trịch thượng lại còn ba hoa.
Pa-Ti-Ká-Pút-Ta đê tiện
Là bọn nào thực hiện việc này ?
Dám sánh ngang hàng Như Lai
Bậc Chánh Đẳng Giác, trí tài Trượng Phu ? ”.
8. Dù đệ tử Đa-Ru-Pát-Tí
Cha-Li-Dá – dùng ví dụ rành
Cũng không làm cho lõa hình
Rời khỏi chiếc ghế, thân mình khỏi run.
Cha-Li-Da xem tuồng không khá
Nói với Pa-Ti-Ká-Pút-Ta :
“ Chó rừng tự nghĩ mình là
Sư tử - chúa cả bao la núi rừng
Nó liền sủa tiếng chó rừng
Tiếng tru đê tiện, không ngừng dẳng dai
Chó rừng sủa đó là ai ?
Ai là sư tử hùng tài rống xa ?
Cũng vậy, Pa-Ti-Ka-Pút-Tá
Sống dựa vào đức cả Như Lai
Uống ăn tàn thực của Ngài
Mà trịch thượng, dám khoe tài, ba hoa ! ”
9. Phất-Ga-Va ! Dù Cha-Li-Dá
Dùng ví dụ, nhưng gã lõa hình
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 029_
Không thể rời khỏi ghế mình
Đứng dậy không nổi, thân hình run khan.
Cha-Li-Dá liền mang lời kệ
Nói lên để chê trách gã ngu :
“ Lang thang trong rừng âm u
Sống bằng thịt của mãnh sư ăn thừa
Tự mình đã thấy mình chưa ?
Nghĩ mình sư tử : say sưa mộng ngày !
Tru tiếng chó rừng dẳng dai
Loại chó đê tiện, một loài xấu xa ”.
10. Phất-Ga-Va ! Rồi Cha-Li-Dá
Vẫn thấy gã lõa thể bò trườn
Không thể đứng dậy, run thường
Nên Cha-Li-Dá chán chường nói to :
“ Ăn cóc, ăn chuột trong kho
Ăn xác nghĩa địa cho no xác phàm
Sống ở đại lâm, không lâm
Tự nghĩ : Vị Chúa Sơn Lâm là mình
Sủa tiếng chó rừng tanh rình
Tiếng tru đê tiện, bực mình - dẳng dai
Chó rừng tru đó là ai ?
Ai là sư tử hùng tài rống xa ?.
Cũng vậy, Pa-Ti-Ka-Pút-Tá
Sống dựa vào đức cả Như Lai
Uống ăn đồ thừa của Ngài
Mà trịch thượng, dám khoe tài, ba hoa
So sánh với Phật Đà cao cả
Thiên Nhân Sư, Giác Giả từ bi
Minh Hạnh Túc, Chánh Biến Tri
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 030_
Bậc Vô Thượng Sĩ, uy nghi từ hòa ”.
11. Phất-Ga-Va ! Dù Cha-Li-Dá
Dùng ví dụ, nhưng gã lõa hình
Không thể rời khỏi ghế mình
Không thể đứng dậy, thân hình run khan.
Cha-Li-Dá trở sang Hội chúng
Báo tin rằng : ‘Thật đúng như lời.
Lõa thể nói : Sẽ đến nơi
Nhưng mông dính chặt, thân thời run khan’.
12. Nghe rõ ràng, Như Lai bảo họ :
“ Lõa thể này thật khó đến đây,
Nếu y không từ bỏ ngay
Những lời tuyên bố chứa đầy dối gian.
Đầu y sẽ bể tan lập tức
Nếu y không tỉnh thức, hồi tâm.
Thế nhưng chư vị chớ lầm !
Lõa thể này vẫn đọa trầm, lười trây,
Nếu các vị dùng giây thừng trói
Dùng bò giỏi để kéo y đi
Thì lõa thể vẫn cố trì
Khiến đứt giây đã trói y kéo về ”.
13. Phất-Ga-Va ! Mọi bề sáng tỏ
Lõa thể nọ dối trá, lầm sai
Nhưng y đã thảm bại ngay
Không dám đến gặp Như Lai một lần.
Rồi Ta nhân việc này giảng dạy
Cho Hội chúng nơi ấy Pháp lành
Phấn khởi, hoan hỷ phát sanh
Với phần thuyết pháp tựu thành lợi an.
Nhờ nghe pháp, được toàn lợi lạc
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 031_
Khiến cho họ giải thoát dễ dàng
Các đại kiết sử buộc ràng,
Cứu vớt tám vạn bốn ngàn chúng sinh.
Đại đọa xứ tự mình thoát khỏi,
Thiền Quang-giới tam-muội, Ta vào
Bay lên hư không thật mau
Phóng quang như mặt trời cao sáng lòa
Hơn bảy cây Sa-la cao ngất
Rồi hiện ra Trùng Các giảng đường.
Su-Nách-Khách-Ta không lường
Sự việc như vậy tuyên dương Pháp mầu,
Y đến Ta, đê đầu đảnh lễ
Rồi ngồi kế bên cạnh của Ta.
Ta hỏi Su-Nách-Khách-Ta :
– “ Gã Pa-Ti-Ká-Pút-Ta lõa hình
Những gì ngươi tự mình thấy rõ
Thì theo đó ngươi nghĩ thế nào ?
Ta đã bảo ngươi ra sao ?
Có phải sự việc đúng vào lời Ta ? ”
– “ Bạch Thế Tôn ! Đúng là như thế
Về lõa thể, sự việc này thời
Được thực hiện đúng như lời
Thế Tôn đã nói chẳng dời đổi đâu ”.
– “ Vậy ngươi nghĩ thế nào cho hạp
Có phải pháp thượng nhân thần thông
Đã được thực hiện hay không ? ”
.
– “ Bạch Phật ! Các pháp thần thông hiện rồi ”.
– “ Kẻ ngu kia ! Vậy thời câu đáp :
Có các pháp thượng nhân thần thông
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 032_
Đã được Ta thực hiện xong,
Thế mà ngươi nói Ta không trình bày !
Kẻ ngu này ! Ngươi cần phải thấy
Sự lỗi lầm như vậy của mình ”.
Su-Nách-Khách-Tá làm thinh
Nhưng y từ bỏ cao minh Pháp rồi
Cũng ví như người rơi đường dữ
Vào đọa xứ, địa ngục phải sa.
***
14. Này Phất-Ga-Vá ! Chính Ta
Biết rõ thế giới đâu là khởi nguyên
Ta hiện tiền biết hơn thế ấy
Biết như vậy, Ta không chấp rày
Vì không chấp trước điều này
Tự thân thấu hiểu đủ đầy tịnh an,
Sự an tịnh dễ dàng chứng ngộ
Nên không rơi vào chỗ lỗi lầm.
Phất-Ga-Vá ! Cõi thăng trầm
Có tà Phạm-chí, sai lầm Sa-môn
Với thiên kiến bảo tồn, tuyên bố :
Tin vào chỗ thế giới khởi nguyên
Là do đấng Tự Tại Thiên
Tức Ít-Sa-Rá (1) vẹn tuyền tạo ra.
Hay truyền thống lâu xa nương gá
Nói Phạm Thiên – Bram-Má (2) tạo thành.
Ta đến các vị hỏi rành :
“
Theo truyền thống, khởi nguyên thế giới
Được tạo bởi đấng Tự Tại Thiên
________________________
(1) : Issara -Tự-Tại Thiên . (2) : Brahma - Phạm Thiên .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 033_
Hoặc do bởi đấng Phạm Thiên
Tạo ra thế giới, khởi nguyên như vầy ? ”
Các vị này trả lời : “ Đúng vậy ! ”.
Ta lại hỏi vị ấy thế này :
“ Tại sao chư Tôn giả đây
Lại cùng tuyên bố điều này như trên ? ”
Được hỏi, họ trở nên ngơ ngác
Vì không thể giải đáp khởi nguyên
Các vị ấy hỏi Ta liền :
“ Tại sao thế giới, Phạm Thiên tạo thành ? ”
Ta giải rành điều này cho họ
( Những điều họ không hiểu xưa nay
Dù họ chấp thủ khó lay
Nói thế giới tạo do ngài Phạm Thiên ) :
15. “
Một giai đoạn thế giới của mình
Chuyển hoại, phần lớn hữu tình
A-Phát-Sa-Rá (1) tái sinh cõi này
Quang-Âm Thiên (1), tại đây nuôi sống
Bằng hỷ lạc, tự chiếu hào quang
Bay lượn tự tại không gian
Sống lâu tại đó, vinh quang, an lành.
Chư Hiền giả ! Lập thành thế giới
Sau thời gian trông đợi rất lâu
Thế giới mới, rất rộng cao
Phạm Cung được hiện, nhưng nào có ai !
Cung trống rỗng, hôm mai hoang vắng.
Một hữu tình đã tận phước duyên
________________________
(1) :Abhassara : Quang-Âm Thiên (cõi trời Quang Âm)
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 034_
Mạng chung từ Quang-Âm Thiên
Sinh qua Cung Phạm tức liền, ý sinh
Nuôi mạng sống cũng bằng hỷ lạc
Thân tốt đẹp, tự phát hào quang
Bay lượn khắp chốn dễ dàng
Và sống trong sự vinh quang khá dài.
Sau thời gian sống hoài như vậy
Hữu tình ấy chán ngấy, chẳng vui
Nên khởi ước vọng khôn nguôi
Mong sao được đón những người mới sinh.
Lúc bấy giờ hữu tình nhiều vị
Thọ mạng tận, phước quý tận duyên
Mạng chung từ Quang-Âm Thiên
Sinh qua Cung Phạm kết duyên bạn lành
Hữu tình ấy cũng sinh từ ý
Nuôi mạng sống bằng hỷ, phi hành
Hào quang tự chiếu quanh mình
Sống vậy trong sự quang vinh khá dài.
16. Chư Hiền giả ! Lúc này tại đó
Vị hữu tình đã có đầu tiên
Phát sinh tư tưởng tự nhiên :
“ Ta là Tối Thắng, Phạm Thiên cõi này
Sáng Tạo Chủ, Toàn Năng, Thượng Đế
Hóa Sanh Chủ, Chúa Tể Phạm Cung
Với hữu tình đã sống chung
Ta là Tổ Phụ, đã từng trãi qua
Chúng hữu tình do ta sinh họ
Vì sao vậy ? Bởi họ đến sau
Do ta khởi niệm nguyện cầu
Mong cho có bạn, đỡ sầu, tiêu dao.
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 035_
Các hữu tình đến sau cũng nghĩ :
Chính vị ấy là vị Phạm Thiên
Biến Nhãn, Tối Thắng, Thượng Tiên
Chúa Tể, Tổ Phụ, Cha hiền chúng ta
Vì sao vậy ? Sinh qua đã thấy
Có vị ấy ngự tại Phạm Cung
Hóa Sanh, Sáng Tạo muôn trùng
Chính từ vị ấy, ta cùng được sinh.
17. Chư Hiền giả ! Hữu tình có trước
Nhiều phước tướng, sống được lâu hơn
Uy quyền cũng có nhiều hơn
Các hữu tình khác thân đơn ít quyền
Sống ngắn hơn, phước duyên cũng ít
Tướng hảo ít, thọ mạng lại cùng.
Hết phước sống tại Phạm Cung
Chịu sự biến dịch phải cùng thác sanh.
Các Hiền-giả ! Ngọn ngành thuyết ấy
Được quý vị tin vậy phải không ? ”
Họ đã trả lời thực lòng :
“ Kiều-Đàm Tôn-giả ! Ở trong chuyện rồi
Chúng tôi nghe về lời Tôn-giả
Nói với Phất-Ga-Vá du gia :
‘Này Phất-Ga-Vá ! Chính Ta
Biết rõ thế giới đâu là khởi nguyên
Ta hiện tiền biết hơn thế ấy
Biết như vậy, Ta không chấp rày
Vì không chấp trước điều này
Tự thân thấu hiểu đủ đầy tịnh an,
Sự an tịnh dễ dàng chứng ngộ
Nên không rơi vào chỗ lỗi lầm’.
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 036_
18. Phất-Ga-Vá ! Cõi thăng trầm
Có tà Phạm-chí, sai lầm Sa-môn
Với thiên kiến bảo tồn, tuyên bố :
Tin vào chỗ thế giới khởi nguyên
Là do Nhiễm Hoặc tự nhiên
Bởi các dục lạc liên miên, tạo thành ?’
Được Ta hỏi ngọn ngành khúc chiết
Về chi tiết thế giới khởi nguyên
Nhiễm hoặc bởi dục lạc liền
Chấp kiến họ vẫn giữ tuyền phải không ?
Họ xác nhận mà không cần nghĩ.
Ta lại hỏi các vị ấy ngay :
“ Sao chư Hiền giả xưa nay
Dựa vào truyền thống trình bày thuyết riêng
Về thế giới khởi nguyên, chấp chặt :
‘Do nhiễm hoặc dục lạc’ như vầy ? ”
Nghe Ta hỏi, các vị này
Không thể giải đáp, ngồi ngây ra nhìn,
Rồi nhờ Ta tận tình giảng giải
Yêu cầu ấy, Ta đã giảng liền :
“ Đã có những hạng chư Thiên
Nhiễm hoặc dục lạc, tâm liền mê say
Trong hí tiếu miệt mài dục lạc
Sống lâu ngày biếng nhác nhiễm sa
Khít–Đa–Pá–Đô–Si–Ka (1)
Một tên để gọi hạng là chư Thiên
Sống mê say nên liền thất niệm
Do thất niệm, từ bỏ thân này
________________________
(1) : Khiddàpadosikà ( bị nhiễm hoặc bởi dục lạc ) .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 037_
Chư Hiền-giả ! Nhờ duyên may
Vị ấy sinh đến chỗ này, an nơi
Khi đến tuổi, đến thời từ bỏ
Biệt gia đình, giòng họ, thân nhân
Nhờ chánh ức niệm, tinh cần
Nhờ không phóng dật, nên tâm nhập thiền
Khi nhập định thì liền nhớ đủ
Chỉ một kiếp quá khứ kề liền.
Nói rằng : ‘Có những chư Thiên
Không nhiễm dục lạc triền miên lâu dài
Không nhiễm hoặc mê say hí tiếu
Không thất niệm, khỏi chịu thác sanh
Được sống kiên cố, thường hằng
Còn ta thì chịu nhọc nhằn thác sanh
Do mê say ngọn ngành dục lạc
Nên thất niệm, cõi khác sanh vào’.
Này các Hiền-giả ! Đuôi đầu
Sự việc các vị không sao hiểu liền,
Nhưng thế giới khởi nguyên, chấp chặt
‘Do nhiễm hoặc dục lạc’ phải không ? ”
Họ đã trả lời thực lòng :
“ Kiều-Đàm Tôn-giả ! Ở trong chuyện rồi
Chúng tôi nghe về lời Tôn-giả
Nói với Phất-Ga-Vá du gia :
‘Này Phất-Ga-Vá ! Chính Ta
Biết rõ thế giới đâu là khởi nguyên
Ta hiện tiền biết hơn thế ấy
Biết như vậy, Ta không chấp rày
Vì không chấp trước điều này
Tự thân thấu hiểu đủ đầy tịnh an,
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 038_
Sự an tịnh dễ dàng chứng ngộ
Nên không rơi vào chỗ lỗi lầm ”.
* * *
19. Phất-Ga-Vá ! Cõi thăng trầm
Có tà Phạm-chí, sai lầm Sa-môn
Với thiên kiến bảo tồn, tuyên bố :
Tin vào chỗ thế giới khởi nguyên
Dựa vào truyền thống, thuyết riêng
‘Nhiễm hoặc tâm trí’, có liền nguyên do.
Ta đến họ, hỏi cho được rõ :
“
Khởi nguyên thế giới do từ
‘Nhiễm hoặc tâm trí’ thuận vì phải không ? ”
Họ xác nhận mà không cần nghĩ.
Nhưng khi hỏi các vị tại sao
Lại tuyên bố vậy cùng nhau
Thì các vị ấy lắc đầu chịu thua.
Rồi trái lại, họ đưa thắc mắc
Nhờ Như Lai giải đáp việc này.
Như Lai đã giảng giải ngay :
“ Này các Hiền-giả ! Như vầy, đầu tiên
Thành hình thuyết khởi nguyên thế giới
Mà các vị biết tới lâu xa :
‘ Ma-Nô-Pá-Đô-Si-Ka (1)
Là tên một hạng cũng là chư Thiên
Bị nhiễm hoặc căn nguyên tâm trí
Sống lâu ngày nung chí hận thù
Đố kỵ, oán ghét muôn thu
Thân, tâm mệt mỏi, chúng từ bỏ thân
________________________
(1) : Manopadosikà ( nhiễm hoặc bởi tâm trí ) .
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 039_
Một hữu tình trong hàng của chúng
Từ bỏ thân, sanh đúng cõi này
Khi đến an trú tại đây
Xuất gia tu tập đêm ngày nhất tâm
Chánh ức niệm, suy tầm, cần mẫn
Không phóng dật, tinh tấn, nhập thiền
Khi nhập định, tâm tịnh yên
Nhớ kiếp gần nhất kế liền kiếp đây.
Vị ấy nói : ‘Đó đây Thiên chúng
Do tâm trí không nhiễm lỗi lầm
Tâm không oán ghét do sân
Cũng không đố kỵ, thân tâm an lành
Vị ấy không thác sanh, từ bỏ
Sống vĩnh hằng, kiên cố, thường còn.
Chúng ta đời sống mỏi mòn
Tâm trí nhiễm hoặc, oán hờn ghét ganh
Thân, tâm mệt, thác sanh cõi nọ
Sống Vô Thường, yểu thọ, biến thiên.
Này các Hiền-giả hiện tiền !
Do đây, các vị chấp liền thuyết trên
Về thế giới khởi nguyên, chấp chặt :
‘Do nhiễm hoặc tâm trí’, phải không ?
Họ đã trả lời thực lòng :
“ Kiều-Đàm Tôn-giả ! Ở trong chuyện rồi
Chúng tôi nghe về lời Tôn-giả
Nói với Phất-Ga-Vá du gia :
‘ Này Phất-Ga-Vá ! Chính Ta
Biết rõ thế giới đâu là khởi nguyên
Ta hiện tiền biết hơn thế ấy
Biết như vậy, Ta không chấp rày
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 040_
Vì không chấp trước điều này
Tự thân thấu hiểu đủ đầy tịnh an,
Sự an tịnh dễ dàng chứng ngộ
Nên không rơi vào chỗ lỗi lầm ”.
* * *
20. Phất-Ga-Vá ! Cõi thăng trầm
Có tà Phạm-chí, sai lầm Sa-môn
Với thiên kiến bảo tồn, tuyên bố :
Tin vào chỗ thế giới khởi nguyên
Do ‘Vô Nhân sanh’ là duyên.
Như Lai đến họ hỏi liền chuyện đây :
“
Thế giới hiện do ‘Vô nhân sanh’
Điều đó có đúng hay chăng ? ”
Họ đã xác nhận điều hằng tin sâu.
Ta lại hỏi : “Tại sao tin thế ? ”
Họ không thể giải thích điều này
Lại còn hỏi lại Như Lai
Nên Như Lai đã trình bày rõ ra :
“
‘Vô nhân sanh’ học thuyết thành hình :
Có những Chư Thiên hóa sinh
Thường gọi ‘Vô Tưởng Hữu Tình’ là tên
Một tưởng niệm khởi lên trong họ
Liền từ bỏ thân của chư Thiên
Cõi này sinh đến do duyên
Khi đã đến tuổi thì liền xuất gia
Khi xuất gia, vị này từ bỏ
Biệt gia đình, giòng họ, người thân
Nhờ không phóng dật, tinh cần
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 041_
Nhờ chánh ức niệm, nên tâm nhập thiền
Khi nhập định, ý riêng liền khởi
Nhớ đến thời tưởng niệm phát sinh
Nói rằng : ‘Do Vô Nhân sinh
Bản ngã, thế giới của mình thật hay.
Vì sao thế ? Vì nay tôi Có
Trước đây tôi chẳng có hiện bày
Từ trạng thái Không Có này
Tôi đã thực sự thành ngay hữu tình’.
Các Hiền-giả đinh ninh chấp kỹ
‘Vô nhân sanh’ thuyết lý phải không ? ”.
Họ đã trả lời thực lòng :
“ Kiều-Đàm Tôn-giả ! Ở trong chuyện rồi
Chúng tôi nghe về lời Tôn-giả
Nói với Phất-Ga-Vá du gia :
‘ Này Phất-Ga-Vá ! Chính Ta
Biết rõ thế giới đâu là khởi nguyên
Ta hiện tiền biết hơn thế ấy
Biết như vậy, Ta không chấp rày
Vì không chấp trước điều này
Tự thân thấu hiểu đủ đầy tịnh an,
Sự an tịnh dễ dàng chứng ngộ
Nên không rơi vào chỗ lỗi lầm ”.
21. Phất-Ga-Vá ! Với công tâm
Ta tuyên bố vậy để nhằm giảng ra
Quan niệm Ta như vầy, giải kỹ
Nhưng một số Phạm-chí, Sa-môn
Bài xích một cách trống không
Giả dối, hư ngụy, không thông chánh tà :
“ Gô-Ta-Ma Sa-môn Tôn giả
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 042_
Cùng đệ tử, tất cả đảo điên
Sa-môn tuyên bố ý riêng :
‘Ai đạt giải thoát, vẹn tuyền tịnh thanh
Khi vị ấy hiểu rành thuộc tính :
Mọi vật là bất tịnh’ – như vầy.
Nhưng Phất-Ga-Vá ! Ta đây
Không bao giờ nói điều này như trên.
Ta nói lên một điều, ý khác :
‘ Ai đạt đến giải thoát, tịnh thanh
Khi nào vị ấy biết rành :
Mọi vật thanh tịnh’ – xoay quanh chủ đề ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Bàn về điều đó
Thì chính họ điên đảo, ngụy tà
Khi họ chỉ trích Phật Đà
Cùng chư Phích-Khú Tăng-già nói chung.
Con tin tưởng, vô cùng hoan hỷ
Rằng Thế Tôn sẽ chỉ dẫn con
Thanh tịnh, giải thoát vuông tròn ”.
– “ Này Phất-Ga-Vá ! Cũng còn gian nan
Khi ngươi đã hoàn toàn chấp chặt
Các kiến giải sai khác với Ta
Kham nhẫn mọi viêc khác xa
Mục tiêu hướng đến cũng là khác nhau,
Được huấn luyện dựa vào phương pháp
Cũng sai khác để đạt mục tiêu
Là giải thoát, thanh tịnh nhiều
Phất-Ga-Vá hãy đặt điều tín tâm
Ở Như Lai, để tầm hướng thượng
Khéo giữ lòng tin tưởng nơi Ta ”.
– “ Bạch đức Thế Tôn Phật Đà !
Trường Bộ - (Tập 3) Kinh 24 : BA LÊ (Pàtika) * MLH – 043_
Với con, thật khó trải qua hành trì
Theo Chánh Pháp, thực thi từng bước
Để đạt được giải thoát, tịnh thanh.
( Nhưng xin Thế Tôn chứng minh )
Ít nhất con cũng chí thành vững tin
Vào Thế Tôn, giữ gìn chân thật
Lòng tin tưởng son sắt của con ”.
Được nghe từ đức Thế Tôn
Thuyết giảng phương tiện pháp môn độ đời,
Phất-Ga-Vá, tức người du sĩ
Rất hoan hỷ tín thọ lời vàng
Của đức Thế Tôn dạy ban
Nêu rõ chân lý minh quang tuyệt vời ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 24 : BA-LÊ – Pàtika-sutta )
+-+Kinh+-+Trang+Nh%c3%a0+Qu%e1%ba%a3ng+%c4%90%e1%bb%a9c&utmac=UA-45371836-1&utmcc=__utma%3D590808872.2014524984.1728348858455.1728348858455.1728348858455.2%3B%2B__utmb%3D590808872%3B%2B__utmc%3D590808872%3B%2B__utmz%3D590808872.1728348858455.2.2.utmccn%3D(direct)%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D590808872.-%3B)