Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

09. Kinh POTTHAPÀDA

17/05/202013:28(Xem: 2256)
09. Kinh POTTHAPÀDA

TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO

TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRƯỜNG BỘ KINH
(Dìgha Nikàya)
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ: Giới Lạc MAI LẠC HỒNG
NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG PL. 2555 - DL 2010


9. Kinh POTTHAPÀDA

( Bố-Sá-Bà-Lâu – Potthapàda-sutta )

 

Như vậy , tôi nghe :

 1.      Một thời, đức Thế Tôn trú tại

          Kỳ-Viên-Tự, Chê-Tá-Va-Na  (1)

              Tại Sa-Vát-Thí (2) an hòa

       A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka (3) tâm lành

          Cấp-Cô-Độc (3) đại danh thí chủ

          Thành Xá-Vệ (2) thường trú tại đây

              Đã dâng Phật Tinh Xá này

       Tên “ Bố-Kim-Tự ”(1) cũng hay dùng thường

          Là trung tâm hoằng dương Chánh Pháp

          Chư Tỷ Kheo an lạc sáu thì

              Hòa hợp, thanh tịnh, uy nghi

       Giải thoát giới bổn nghiêm trì kỷ cương.

          Lúc bấy giờ, du phương dị giáo

          Là ngoại đạo Pốt-Thá-Pa-Đa (4)

              Bố-Sá-Bà-Lâu  cũng là

       Một tên khác của du-gia vị này

    _______________________________

    (1) , (2), (3) : Jetavanavihàra :Kỳ Viên hay Kỳ Hoàn Tinh Xá ,do

 Trưởng Giả Cấp-Cô-Độc (Anathapindika – tên thật là SUDATTA 

-Tu-Đạt-Đa ) mua lại từ khu vườn của Thái Tử Kỳ Đà ( Jeta ) gần

 Thành Xá Vệ (Savatthi ) dâng choĐức Phật .Tại đây đức Phật đã

 nhập hạ nhiều lần và  nhiều Kinh quan trọng đã được Phật thuyết

 ra tại đây .     Vì Trưởng Giả Cấp-Cô-Độc  đã dùng vàng lót trên

 mặt đất để mua cho được khu vườn theo lời thách của Thái Tử Kỳ

 Đà , nên chùa này còn được gọi  là Bố Kim Tự ( chùa trải vàng ). 

      Cảm phục tấm lòng nhiệt tâm vì đạo của Trưởng Giả , Thái Tử 

 Jeta  hoan hỷ cúng toàn bộ cây trái trong vườn đến Phật và Tăng 

 Chúng, nên ngôi chùa thường được gọi với danh xưng : Jetavana  

Anathapindikàràma - Kỳ Thọ Cấp Cô Độc Viên ( vườn Cấp-Cô-Độc , cây Kỳ-Đà ).     (4) :Du sĩ Potthapàda ( Bố-Sá-Bà-Lâu ) .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  312

 

          Tại nơi đây,  khoảng ba trăm vị

          Là du sĩ, trú tại vườn hoa

              Của Hoàng-hậu  Man-Li-Ka  (1)

       Vườn Ê-Ká-Sa-La-Ka (1) hữu tình

          Hàng rào cây loại ‘Tin-Đu-Ká’

          Lại đủ cả dị thảo kỳ hoa

              Có hội-trường, thường diễn ra

       Luận bàn chánh kiến hay tà kiến chung.

*

 2.       Đức Thế Tôn nghiêm dung an lạc

          Vào buổi sáng, mang bát đắp y

              Vào thành khất thực hành trì

       Nhưng Phật chợt nghĩ  hãy vì độ sinh

          Giờ quá sớm trì bình khất thực

          Ta hãy ghé một chút vườn hoa

              Của hoàng hậu Man-Li-Ka

       Để gặp Pốt-Thá-Pa-Đa (1) nơi này

          Là ngoại đạo, tại đây trú nghỉ

          Với ba trăm du sĩ ngụ cùng

              Có hội trường thảo luận chung

       Chánh kiến, tà kiến điệp trùng kiến văn.

       

 3.       Lúc bấy giờ, đang hăng tranh luận

          Các du sĩ đều muốn hơn nhau

              Ồn ào cãi vả, nhắm vào

       Vấn đề phù phiếm thấp cao khôn lường

          Chuyện lề đường, chỗ thường lấy nước

          Sự hiện hữu có được, chẳng tường

              Những chuyện vô ích, tầm thường        

       Hoặc là những chuyện đế vương dông dài 

    _______________________________ 

  (1) : Khu vườn Ekasàlaka của Hoàng hậu Mallika (Mạt-Lệ Viên)  

       vợ vua Ba-Tư-Nặc (Pasenadi ) nước Kosala .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  313

 

          Chuyện ăn trộm, gái trai, binh lính

          Chuyện đại thần, bách tính, chiến tranh

              Những chuyện làng xóm, thị thành

       Đồ ăn, thức uống, xoay quanh vải, mùng

          Về quốc độ, anh hùng tiêu biểu

          Hoặc chuyện về hương liệu, hoa hương

              Hiện trạng thế giới, đại dương

       Câu chuyện tạp thoại, thường thường bàn ra.

 

 4.      Thấy Thế Tôn từ xa, tướng hảo 

          Vị ngoại đạo  Pốt-Thá-Pa- Đa

              Liền khuyến cáo các du-gia

     “ Các vị Hiền giả ! Chúng ta quá ồn

          Gô-Ta-Ma Sa-môn đang đến

          Ngài ưa mến trầm lặng tĩnh thiền

              Nếu chúng ta giữ tịnh yên

       Ngài có thể ghé hiện tiền thăm ta ”.

 

          Nghe nói vậy, các nhà du sĩ

          Liền im lặng, có ý đợi ngài

 5.           Thế Tôn nhẹ bước khoan thai

       Uy nghi trong nắng ban mai ánh hồng

          Tiến đến chỗ đám đông tụ hội,

          Vị ngoại đạo này vội thưa rằng :

 

           - “ Lành thay ! Thế Tôn quang lâm

       Đã lâu Ngài đã không thăm nơi này

          Ở nơi đây tòa ngồi soạn sẵn

          Cung thỉnh đức Chánh Đẳng ngự an ”. 

 

              Thế Tôn bước đến tọa an   

       Du sĩ lấy ghế thấp hơn để ngồi.

          Phật hỏi nơi Pốt-Tha-Pa-Đá :

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  314

 

   – “ Chuyện gì đã thảo luận tại đây ?

              Vấn đề gì được trình bày

       Đang bị gián đoạn, nơi này xảy ra ? ”.

 

 6.      Nghe như vậy, Pốt-Tha-Pa-Đá

          Liền bạch Phật : “ Tôn Giả cao minh !

              Xin bỏ qua chuyện thế tình

       Chúng con bàn luận linh tinh tầm thường.

 

          Bạch Thế Tôn ! Con đương suy nghĩ :

          Nhiều Sa-môn, Phạm-chí thuở xưa

              Tụ hội bàn luận sớm trưa

       Quanh đi quẩn lại vẫn chưa thuận hằng :

         ‘Sự diệt tận các Tăng thượng Tưởng’

          Các ý kiến nhiều hướng khác nhau

              Khi nghe câu hỏi nhắm vào

       Về Tăng thượng Tưởng thế nào diệt đi ?

 

      –  Một ý kiến chấp trì định hướng :

       “ Không nhân & duyên, các Tưởng diệt & sinh”

              Quan niệm rằng : Khi Tưởng sinh

       Con người có tưởng, đinh ninh một lòng

          Khi tưởng diệt, người không có tưởng.

          Tăng thượng Tưởng diệt tận như đây.

 

          –  Người khác giải thích thế này :

       Tưởng là Tự Ngã của người, tương tri

          Chính Tưởng ấy đến, đi vô lượng

          Tưởng ấy đến, có tưởng với người

              Tưởng đi, người mất tưởng rồi

       Tăng thượng tưởng diệt, đồng thời nêu lên.

 

      –  Có vị khác dựa trên thiên kiến

          Họ cho rằng nhờ đến thần thông

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  315

 

              Của các Sa-môn, Bàn-môn (1)

       Có oai lực, nhập Tưởng tồn trong ta.

          Kéo Tưởng ra khỏi người chẳng vướng.

 

          Các vị này khiến tưởng nhập vào

              Thì người có Tưởng đến mau

       Người không có Tưởng khi nào kéo ra

          Diệt tận qua các Tăng thượng Tưởng

          Được giải thích theo hướng trên đây.

 

          –  Người khác lại nói thế này :

       Thiên thần những vị, có đầy thần thông

          Đại oai lực chính trong biểu hiện

          Khiến nhập vào hay khiến Tưởng ra

              Khi nhập Tưởng vào người ta

       Thì người có Tưởng, kéo ra mất liền.

          Sự diệt tận về Tăng thượng Tưởng

          Được giải thích theo hướng trên đây.

 

              Bạch Thế Tôn ! Chính lúc này 

       Con liền nghĩ đến bậc Thầy Nhân Thiên (2)

          Con ước nguyện thuận duyên thị hiện

          Đức Thế Tôn hiện diện tức thì

              Bậc Đại Trí sẽ giải nghi

       Ngài tinh thông cả, tường tri ngọn ngành

          Sự diệt tận các Tăng thượng tưởng

          Bạch Thế Tôn !  diệt Tưởng thế nào ? ”.

 

          – “ Pốt-Thá-Pa- Đá ! Tại đâu

       Sa-môn, Phạm Chí vị nào nói lên :

    _______________________________

   (1) : Bàn-môn hay Phạm-chí  tức là Bà-la-môn .

   (2):Thiên Nhân Sư ( Saddhàdevamanussanam )  một trong

        Thập hiệu của Đức Phật do người đời xưng tụng .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  316

 

       “ Không nhân & duyên, Tưởng sinh và diệt ”

          Các vị này sai tuyệt từ đầu

              Pốt-Thá-Pa- Đá !  vì sao ?

       Vì nhân & duyên chính khơi mào diệt & sinh.

          Có nhân & duyên, con người có tưởng

          Tưởng bị diệt và Tưởng được sinh

              Nguyên nhân một loại Tưởng sinh

       Chính do học tập, quá trình trải qua

          Cũng chính qua quá trình học tập

          Một loại Tưởng diệt gấp qua đi.

 

              Sự học tập ấy là gì ?

       Pốt-Thá-Pa-Đá ! Tường tri tận tình :

 

          Do nghiệp lực, chúng sinh trôi nổi

          Trong sáu đường ba cõi  si mê

              Tham sân, phiền não nặng nề

       Vô minh, triền phược mọi bề phủ vây

           Bỗng xuất hiện bậc Thầy quảng đại

          Thế Gian Giải, Điều Ngự Trượng Phu,

              Phật, Thế Tôn, Thiên Nhân Sư,

       Chánh Đẳng Chánh Giác đại từ uy linh

          Vô Thượng Sĩ hay Minh Hạnh Túc,

          Bậc Thiện Thệ, Ứng Cúng, Như Lai,

              Do sự chứng ngộ tự Ngài

       Rồi lại tuyên thuyết, hoằng khai Pháp mầu

          Thuyết Sơ Thiện, rồi sau Trung Thiện

          Thuyết Hậu Thiện, văn nghĩa đủ đầy

              Truyền dạy Phạm hạnh từ đây

       Pháp thân thanh tịnh, bậc Thầy Nhân Thiên.

 

        * Có gia trưởng trong miền thôn ấp

          Hoặc một người giai cấp tiện dân

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  317

 

              Duyên lành nghe pháp thậm thâm

       Sinh lòng ngưỡng mộ, kiếm tầm chân như

          Tự suy nghĩ : ‘Đời như cát bụi

          Sống dẫy đầy trói buộc não phiền

              Luân hồi sinh tử triền miên

       Đời sống xuất thế lụy phiền tránh xa

          Ta nay phải xuất gia viên mãn

          Đời xuất gia phóng khoáng hư không

              Cuộc sống thế gian chất chồng

       Phạm hạnh thanh tịnh thật không dễ gìn’.

.

          Y trưởng dưỡng đức tin vững chắc

          Cạo râu tóc, thân đắp ca-sa

              Biệt gia quyến, bỏ cửa nhà

       Ba y một bát, xuất gia tu hành.

 

           Sống chế ngự, thực hành Phạm hạnh

          Giữ oai nghi, tự tánh sáng lòa

              Giới bổn Pa-Tí-Mốc-Kha  (1)

       Thọ trì nghiêm mật, tránh xa điều tà

          Thân, khẩu, ý  từ hòa thanh tịnh

          Giới cụ túc, thức tĩnh nhiếp tâm

              Biết tri túc, giữ các căn

       Là Sa-môn hạnh, pháp đăng soi đường.

 

       –  Pốt-Thá-Pát (2) ! Sao tường thuần thục

          Là Tỷ Kheo cụ túc giới điều ?

              Phải thấy nguy hiểm mọi chiều

       Lỗi lầm nhỏ nhặt triệt tiêu dần dần

    _______________________________

    (1) : Patimokkhasanvarasìla : Biệt biệt giải thoát thu thúc giới 

         ( trong Tứ Thanh Tịnh Giới của Luật Tỷ Kheo ).

    (2) : Gọi tắt tên vị du sĩ POTTHAPÀDA , tương tự như Tôn giả     

     Ananda ( thị giả đức Phật) thường được gọi là ngài A-Nan .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  318

 

          Bỏ trượng kiếm, sát sanh tránh hẳn             

          Đại từ tâm, bình đẳng, nhẫn kham

              Có tâm hổ thẹn là Tàm,

       Ghê sợ là Quý, không làm nghiệp sai

          Hành Phạm hạnh, bản lai thanh tịnh

          Không trộm cướp, chẳng tính so đo

              Quyết không lấy của không cho

       Đó là giới hạnh, thước đo Giới điều.

 

           Vị Tỷ Kheo mong điều giải thoát

          Không tà hạnh, dâm ác thấp hèn

              Không nói dối trá đua chen

       Không nói hai lưỡi chê khen dối lòng

          Không lường gạt cũng không ly gián

          Sống hòa hợp giữa nạn rẽ chia

              Sống đời chân thật sớm khuya

       Tránh lời độc ác nọ kia lỗi lầm.

          Là giới hạnh trong tầm Giới Luật

          Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.

 

              Cả đến hạt giống, cỏ cây

       Cũng đều thấm nhuận đức dày Sa-Môn

          Chỉ ăn ngọ, sống tồn tri túc

          Không múa hát, trang sức, kịch ca

              Sống thanh đạm, tránh xa hoa

       Không dùng hương liệu, dầu thoa thơm nồng

 

          Lại cũng không giường nằm cao rộng    

          Cũng không nhận thịt sống, bạc vàng

              Nô tỳ trai, gái – từ nan

       Đàn bà, con gái – không màng lưu tâm

          Cừu, dê, heo, gia cầm, voi, ngựa,

          Ruộng, đất, vườn, nhà cửa không cần

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  319

 

              Từ bỏ gian lận bằng cân

       Từ bỏ môi giới, không phần gian tham

          Không áp bức, không làm thương tổn

          Không câu thúc, vây khổn, cừu thù

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.           

*

          Trong khi đó, hãy nhìn  kẻ khác

       * Bà-la-môn hoặc các Sa-môn

              Dù ăn tín thí cúng dường

       Vẫn còn làm hại thường thường cỏ cây

          Hạt từ rễ, hạt này từ đất

          Từ chiết cây, hạt thật sinh ra

              Tỷ Kheo chân chánh xuất gia

       Không hề làm hại cỏ hoa, cây trồng.

*

        * Các Sa-môn, số đông Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn còn cất chứa khôn lường

       Món ăn, đồ uống, vải, giường, ngựa xe

          Chứa hương liệu, hoa hòe – thụ hưởng

          Cốt sao mình sung sướng, hanh thông.     

              Tỷ Kheo chân chánh thì không

       Chẳng hề cất chứa, chất chồng nợ thâm.

          Là giới hạnh trong tầm Giới Luật

          Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.

*

            * Sa-môn ngoại đạo các vì

       Bà-la-môn nọ trí tri không tường

          Không hổ thẹn, dương dương đắc chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn còn sống rất phô trương

       Múa hát, nhạc kịch, diễn tuồng thần tiên

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  320

 

          Đấu bò đực, đấu chim cun cút

          Đấu ngựa voi, vun vút đấu quyền

              Diễn binh, dàn trận liên miên

       Tụng chú, ngâm vịnh khắp miền trải qua.

          Vị chân chánh xuất gia không thế

          Sống thanh tịnh, giới thể toàn chu

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.           

 

         * Các Sa-môn, bất minh Phạm Chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống giải trí du dương

       Những trò cờ bạc chủ trương ăn tiền        

          Cờ trên không, cờ trên mặt đất

          Tám hình vuông hoặc đặt mười hình

              Trò chơi quăng thẻ cho tinh

       Chơi banh, đoán chữ đoán hình trên lưng

          Đoán tư tưởng, trông chừng bắt chước

          Theo điệu bộ sao được giống bằng

              Súc sắc, kèn lá, chơi khăng

       Những trò tiêu khiển họ hằng mê sa

          Thú giải trí sa đà thụ hưởng

          Mất thì giờ, ngất ngưởng ngày qua.         

              Giải trí tà vạy tránh xa

       Giới Luật của bậc xuất gia giữ gìn.            

*

        * Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường 

              Vẫn sống phè phởn, cao lương

       Giường cao, chăn ấm, trải giường bằng len

          Mền lông thú, hai bên đính ngọc

          Tấm khảm quý che bọc đỉnh giường

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  321

 

              Nệm bằng da của sơn dương

       Ghế dài có gối chân, thường bằng da.

          Vị Tỷ Kheo xuất gia chân chánh

          Không hưởng thụ lạc cảnh phù du

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.           

 

        * Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn còn sống rất vô lương                       

       Thường dùng mỹ phẩm, xông hương, thoa dầu

          Đeo trang sức với đầu tóc giả

          Gậy cầm tay với cả lọng, gươm

              Phất trần, vải trắng viền cườm

       Đấm bóp, tắm, đập, soi gương cả ngày

          Kem thoa mặt với đầy son phấn

          Những kẻ này mê mẩn bướm hoa.

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia     

       Tránh xa trang sức, lượt là cũng không.

*

        * Các Sa-môn, số đông Phạm-chí  

          Dù đã ăn tín thí cúng dường     

              Vẫn nói vô ích, tầm thường

       Nói toàn những chuyện đế vương dông dài

          Chuyện ăn trộm, gái trai, binh lính

          Chuyện đại thần, bách tính, chiến tranh

              Những chuyện làng xóm, thị thành

       Đồ ăn, thức uống, xoay quanh vải, mùng

          Về quốc độ, anh hùng tiêu biểu

*

          Hoặc chuyện về hương liệu, hoa hương

              Hiện trạng thế giới, đại dương

       Câu chuyện tạp thoại, sự thường hay không

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  322

 

          Chân Tỷ Kheo thì không như thế         

          Hạnh Sa-môn giới thể toàn chu

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.

*

       * Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí  

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống bàn luận tranh đương

     Như nói :“Ngươi biết chuyện thường này không ?

          Pháp và luật ngươi thông không chứ ?

          Ta rất rành những thứ luật này.

              Ngươi phạm tà kiến tội dày

       Ta thật chánh kiến, lời  đầy tương ưng

          Điều nói sau ngươi từng nói trước

          Điều nói trước lại được nói sau

              Chủ kiến ngươi bị phủ đầu

       Ngươi bị thuyết bại, hãy cầu giải vây ”.

          Những kẻ này luận bày tranh chấp

          Quyết ăn thua cao thấp, gần xa

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia                    

       Từ bỏ biện luận, tránh xa tranh tài.

*

        * Các Sa-Môn, lợi tài Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống rất đáng coi thường

       Đứng làm môi giới đế vương, đại thần

          Đưa tin tức, thân gần Phạm-Chí,

          Sát-Đế-Lỵ, Gia chủ gần xa

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia                         

       Không làm môi giới ngụy tà ô danh.

*

        * Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  323

 

              Vẫn sống một cách bất lương

       Lừa đảo, siểm nịnh  muôn đường đáng khinh

          Nói gợi ý, bất minh cầu lợi

          Hoặc dèm pha cho tới phân ly

              Tư cách ấy chẳng ra gì.

       Tỳ Kheo chân chánh nhu mì trực ngôn

          Với giới hạnh bảo tồn nghiêm cẩn

          Trong Giới Luật, tinh tấn thọ trì,

              Đời sống thanh tịnh ; trong khi

.

     * Sa-môn, Phạm-chí vô nghì bất lương

          Không hổ thẹn, dương dương đắc chí         

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống tà hạnh tầm thường

       Xem tướng, đoán mộng, phô trương biệt tài

          Phun hạt cải, tế khoai, tế lửa,

          Tế thục tô, tế lúa, tế dầu,

              Tế máu cho đến khoa cầu

       Cầu thần ban phước hoặc cầu quỷ ma

          Khoa xem mộng lẫn khoa địa lý

          Khoa thuốc độc cho chí khoa chim

              Khoa đoán số mạng, cầu tìm

      Chiêm tướng, triệu tướng, khoa ngừa bắn tên

          Khoa bồ cạp hay tên khoa rắn

          Khoa chim quạ, chuột cắn… những là…

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia                      

       Tránh xa ác hạnh ngụy tà ô danh.

 

        * Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống tà mạng vô lường

       Xem tướng hòn ngọc, kiếm gươm, áo quần

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  324

 

          Tướng mũi tên, cây cung, võ khí

          Tướng đàn bà cho chí đàn ông

              Thiếu nam, thiếu nữ, nhi đồng

       Đầy tớ trai gái, tướng trong gia cầm

          Tướng voi, ngựa ; sưu tầm tướng thú

          Tướng dê, cừu, chim cú, cắc kè,

              Tướng trâu, cun cút, gậy que

       Bò đực, bò cái, lập lòe tướng ma.

          Vị chân chánh xuất gia thì khác

          Có giới hạnh an lạc uy nghi

              Nằm trong Giới Luật thanh quy

       Tỷ Kheo chân chánh thọ trì tịnh thanh.

 

        * Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí  

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống tà mạng như thường

       Đoán rằng : ‘Vua sẽ kiên cường tấn công

          Vua ngoại bang thế cùng triệt thoái

          Vua bản xứ rồi lại thu quân

              Bên này thắng trận mấy lần

       Bên kia đại bại, thất thần rút lui.

          Những kẻ này không nguôi hiếu động

          Cứ đoán mò, thực mộng chẳng sao !

              Chân chánh Tỷ Kheo thanh cao

       Tránh xa suy đoán tào lao chẳng lành.

*

        * Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống chẳng được thiện lương

       Bằng những tà mạng, đủ phương thức tà

          Lòng ham muốn xa hoa hưởng thụ

          Nên tìm đủ mọi cách điêu ngoa

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  325

 

              Tiên đoán sẽ có xảy ra

       Nguyệt thực, nhật thực hoặc là sao băng

          Đoán mặt trời, mặt trăng đi lệch

          Hoặc đi đúng, không chệch bầu trời

              Sẽ có lửa cháy các nơi

       Sẽ có động đất, sấm trời : Thiên cơ

          Các tinh tú sẽ mờ, sẽ sáng

          Hay lặn, mọc ; có nạn nguy, an

              Kết quả xảy trong không gian

       Những kẻ hiếu sự lan man đoán mò.

          Có giới hạnh, chẳng cho ác khởi

          Vị Tỷ Kheo Luật Giới làm đầu

              Không sống tà mạng lún sâu

 

       * Như các Phạm-chí, hoạt đầu Sa-môn

          Không hổ thẹn, dương dương đắc chí        

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

              Vẫn sống tà mạng bất lương

       Đoán mưa, đại hạn, bất tường xảy ra

          Sẽ được mùa hay là mùa mất

          Sẽ có bệnh hoặc gặp họa tai

              Các nghề như đếm ngón tay

       Kế toán, cộng số, làm theo thế tình

*     

          Hoặc sắp đặt ngày lành tháng tốt

          Để rước dâu, đón một rễ hiền

              Hòa giải, chia rẽ, tiêu tiền

       Đòi nợ, bùa chú người liền rủi ro

          Dùng bùa chú làm cho cóng lưỡi

          Để phá thai, cứng dưới quai hàm

              Khiến cho bị điếc, bị câm

       Hỏi gương soi, hỏi nữ nam phù đồng

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  326

 

          Thờ đại địa cầu mong có phước

          Thờ mặt trời để được quang huy

              Phun ra lửa, thỏa sân si

       Bùa chú, cầu nguyện Si-Ri thần tài.

*

           Hoặc tà mạng dùng ngay tà thuật

          Để được yên, khỏi chuốc nạn tai

              Các điều đã hứa, làm sai

       Để được dương thịnh, trong nhà chở che

          Tìm đất tốt, phước về nhà mới

          Lễ rửa miệng, ca ngợi hy sinh

              Làm cho mửa, xổ trong mình

       Bài tiết nhơ bẩn, sạch tinh cả người

          Thoa dầu tai, soi ngươi nhỏ mắt

          Làm thầy thuốc mổ cắt bệnh nhân

              Chữa bệnh con nít xa gần

       Các loại cây rễ, lượng phân dùng bừa

          Chân Tỷ Kheo ngăn ngừa ác hạnh

          Y Giới Luật, thanh thản thọ trì.

 

           –  Pốt-Thá-Pát (1 )! Hãy tường tri

       Vị Tỷ Kheo ấy uy nghi, vô cầu

          Được hộ trì nhờ vào Giới Luật

          Tâm kiên cương chẳng chút sợ gì

              Như Sát-Đế-Lỵ  một vì

       Làm lễ quán đảnh, trị vì giang san

          Đã hàng phục lân bang thù địch

          Không còn sợ đột kích biên phòng

              Tỷ Kheo chân chánh cũng không

       Sợ hãi tội lỗi, vì lòng thẳng ngay

    _______________________________

    (1) : Gọi tắt tên vị du sĩ POTTHAPÀDA.

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  327

 

          Giới Luật ấy đủ đầy, cao quý

          Hưởng lạc thọ, hoan hỷ nội tâm

*

           –  Pốt-Thá-Pát ! Hãy lắng tâm

       Tỷ Kheo bảo hộ các căn thế nào ?

 

          Mắt thấy sắc nhưng nào giữ tướng

          Tướng chung, riêng chẳng nắm giữ gì

              Mắt không chế ngự tại chi

       Khiến bất thiện pháp ưu bi khởi vào

          Nên tham ái dâng trào đủ thứ

          Vị Tỷ Kheo chế ngự nguyên nhân

              Hộ trì tích cực nhãn căn

       Cũng như hộ trợ nhĩ căn cũng cần

          Tai nghe tiếng hay thân cảm xúc

          Mũi ngửi hương, nhận thức : Ý căn

              Tỷ Kheo hộ trì các căn

       Nên hưởng lạc thọ, nội tâm sáng ngời.

 

       –  Pốt-Thá-Pát ! Thời thời tĩnh giác

          Giữ chánh niệm, an lạc tự tâm

              Tỷ Kheo đi, đứng, ngồi, nằm

       Đều giữ tỉnh giác, trong tâm biết liền

          Khi tới, lui ; biết mình lui, tới

          Khi nhìn quanh, biết bởi mình làm

              Hay khi co duỗi tay chân

       Mặc y, đi bát  hay cần uống ăn

          Khi nhai, nuốt, nói năng : Tỉnh giác

          Đại, tiểu tiện, nhổ khạc : Biết mình

              Như vậy Tỷ Kheo tâm minh

       Chánh niệm tỉnh giác, an bình, thanh cao.

 

     – “ Pốt-Thá-Pát ! Thế nào biết đủ ?

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  328

 

          Hạnh Tri Túc luôn giữ chỉnh tề

              Bằng lòng ba  y để che

       Bình bát khất thực dễ bề cúng dâng

          Y và bát  luôn gần bên cạnh

          Cũng như chim, đôi cánh luôn mang

              Đó là Tỷ Kheo giới toàn

      Giữ hạnh Biết Đủ, không màng nhiều hơn.

 

           Với Giới uẩn chánh chơn cao quý

          Với các căn nhiếp kỹ, hộ trì

              Chánh niệm tỉnh giác trí tri

       Thêm hạnh tri túc, còn gì quý hơn.

          Trang bị đủ những gì cao quý

          Vị ấy lựa vị trí lặng yên

              Như rừng tĩnh mịch, lâm viên

       Gốc cây, khe núi hoặc liền tha ma.

*

          Thời ngọ thực đã qua, rửa bát

          Ngồi kiết già, an lạc, thẳng lưng

              An trú chánh niệm, lâng lâng

       Tham ái từ bỏ, thoát dần ái tham

          Bỏ sân hận, từ tâm thương xót

          Chúng hữu tình mỗi một cảnh riêng

              Từ bỏ hôn trầm, thụy miên

       Thoát ly khỏi chướng thụy miên, hôn trầm

          Giữ tịnh tâm, hướng về ánh sáng

          Cùng chánh niệm, tĩnh giác, tâm yên

              Gột rửa chúng, được an nhiên

       Từ bỏ  trạo cử  thì liền tịnh thân

          Hết nghi ngờ, phân vân lưỡng lự

          Gột rửa hết trạo cử, hôn trầm

              Gột rửa tham ái, hận sân

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  329

 

       Đối với thiện pháp, tinh cần hành theo.

 

      –  Pốt-Thá-Pát ! Người nghèo mắc nợ           

          Liền chọn nghề, không sợ khó khăn     

              Nhờ sự nỗ lực, tinh cần

       Nghề nghiệp phát đạt, tự thân nên giàu

          Có tiền dư, nợ mau trả dứt

          Nuôi vợ con, quả thực thanh nhàn

              Người ấy nhờ vậy giàu sang

       Sung sướng hoan hỷ, hoàn toàn an nhiên.

 

       –  Pốt-Thá-Pát ! Bệnh duyên người nọ

          Rất đau đớn, lại khó uống ăn

              Thể lực suy yếu dần dần

       Cơn bệnh trầm trọng hành thân đêm ngày

          Bỗng nhân duyên, gặp thầy gặp thuốc

          Dứt hẳn bệnh, ăn uống tiêu thông

              Thể lực khôi phục như mong

       Hoan hỷ, sung sướng, sống trong an lành.

 

       –  Pốt-Thá-Pát ! Một anh bị nhốt

          Trong ngục tù, ngục tốt khảo tra

              Đau đớn, sợ hãi tối đa

       Cầu mong thoát khỏi tai qua, nạn lùi

          Bỗng duyên vui, gặp ngài Chánh án

          Xét vô tội, xóa án thả mau

              Tài sản không bị tổn hao

       Thân vẫn khang kiện, ngục lao thoát rồi,

          Về lại nhà, bồi hồi nghĩ lại

          Quá sung sướng, thanh thái hân hoan.

           –  Pốt-Thá-Pát ! Một thời gian

       Có người nô lệ của hàng chủ nhân

          Không tự chủ, bản thân lệ thuộc

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  330

 

          Mất tự do, ràng buộc khó khăn                

              Bỗng một hôm, vị chủ nhân

       Tuyên bố trả tự do thân người này

          Quá hoan hỷ, lòng đầy sung sướng

          Người nô lệ tận hưởng niềm vui.

 

           –  Pốt-Thá-Pát ! Có một người

       Giàu, nhiều tài sản, là người lái buôn

          Qua sa mạc mênh mông nguy hiểm

          Thiếu lương thực, khan hiếm nước dùng

              Sợ hãi trong bước đường cùng

       Bỗng gặp ốc đảo, nước trong rất nhiều

          Mấy hôm sau, lại điều may khác

          Khỏi sa mạc, gần đến đầu làng

              Vô sự, sung sướng, vui an

       Khỏi sự nguy hiểm lòng hằng ước mơ.

 

      –  Pốt-Thá-Pát ! Chính nhờ quán niệm

          Vị Tỷ Kheo tự nghiệm, tự tri

              Năm Triền Cái chưa xả ly

       Như là món nợ, Bệnh  hay Ngục đường,

          Như nô lệ, con đường sa mạc,

          Nay trả dứt hết các nợ nần,

              Khỏi cơn bệnh dữ hành thân,

       Ra khỏi sa mạc, thoát tầng ngục lao.

.

          Năm  Triền Cái chừng nào chưa diệt

          Vị Tỷ Kheo mãi miết tinh cần.

              Chừng nào khi quán tự thân                                                                                             

       Với năm Triền Cái  đã cần xả ly

          Do xả ly, tức thì hoan hỷ

          Do hoan hỷ, tâm được khinh an

              Lạc thọ sinh do khinh an

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  331

 

       Đạt được như thế, tâm an định liền

          Ly ác pháp, Tỷ Kheo ly dục

          Chứng và trú vào mục Nhất Thiền

              Trạng thái hỷ lạc tự tâm

       Sinh do ly dục, với Tầm, Tứ chuyên

          Dục tưởng xưa tức liền trừ diệt

          Tưởng hỷ lạc chân thiệt diệu kỳ

              Do ly dục sanh, khởi đi

       Vị ấy có Tưởng tức thì như trên.

 

          Do học tập, khởi lên một tưởng

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

11.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nữa

          Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền

              Diệt Tầm, diệt Tứ được yên

       Thì chứng và trú vào Thiền thứ Hai

          Một trạng thái ra ngoài Tầm, Tứ

          Do định sanh, nội tỉnh nhất tâm

              Tỷ Kheo hỷ lạc thấm nhuần

       Hỷ lạc tẩm ướt khắp thân vô ngần

          Tưởng hỷ lạc thật chân vi diệu

          Ly dục sanh xưa chịu diệt trừ

              Tưởng do Định sanh, khởi từ

       Vị ấy có tưởng hỷ như diệu huyền

          Do học tập, khởi lên một tưởng

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

12.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nữa

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  332

 

          Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền

              Ly hỷ trú xả, nhất tâm

       Chánh niệm tỉnh giác, thì thân cảm liền

          Sự lạc thọ, Thánh hiền gọi đủ

          Là ‘xả niệm lạc trú’, tâm chuyên

              Chứng và an trú Tam Thiền

       Tỷ Kheo tẩm ướt, thấm tuyền tự thân

          Tưởng hỷ lạc định sanh thuở trước

          Sẽ diệt trừ để được tiến xa

              Tưởng Xả Lạc khi khởi ra

       Vị ấy có Tưởng thăng hoa diệu huyền.

 

          Do học tập, khởi lên một tưởng

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

13.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nữa

          Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền

              Xả lạc, xả khổ – tâm yên

       Diệt hỷ, ưu, cảm thọ – liền trước đây

          Chứng, trú ngay vào Thiền Đệ Tứ

          Không khổ, lạc ; không giữ niệm gì

              Nên Tưởng xả lạc diệu kỳ

       Xưa kia vị ấy nay thì diệt qua

          Tưởng xả lạc cũng là xả khổ

          Thật vi diệu, tại chỗ khởi lên

              Vị ấy có Tưởng như trên

       Xả lạc, xả khổ rất nên diệu huyền

          Do học tập, khởi lên một tưởng

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  333

 

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

14.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Suy tưởng :

          Mọi Sắc tưởng vượt thoát từ từ

              Mọi chướng-ngại-tưởng diệt trừ

       Tâm tư vị ấy như như êm đềm

          Không tác ý đối trên dị tưởng

          Vị Tỷ Kheo nghĩ tưởng tương duyên :

              ‘Hư không vốn là vô biên’

       Chứng, trú Xứ Không Vô Biên hiện tiền

          Nên sắc tưởng xưa liền trừ diệt

          Và khi tưởng chơn thiệt khởi lên

              Không Vô Biên Xứ làm nền

       Vị ấy có Tưởng như trên, diệu huyền,

 

          Do học tập, khởi lên một tưởng

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

15.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nói 

          Sự vượt thoát ra khỏi nơi đây :

              Không Vô Biên Xứ  lìa ngay

       Tỷ Kheo lại nghĩ : ‘Thức này vô biên’

          Chứng và trú Thức Vô Biên Xứ

          Tưởng Không vô biên xứ diệt trừ

              Thức Vô Biên Xứ Tưởng này

       Vi diệu chân thật khởi từ duyên trên

          Thì vị ấy dựa trên định hướng

          Thức Vô Biên Xứ Tưởng có liền

              Diệt trừ tưởng Không vô biên

       Thức Vô Biên Xứ chân nguyên diệu huyền.

          Do học tập, khởi lên một tưởng

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  334

 

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

16.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nói :

          Sự vượt thoát ra khỏi nơi đây :

              Thức Vô Biên Xứ lìa ngay  

      ‘Không vật gì có’, vị này nghĩ ra :

          Vị Tỷ Kheo chứng và an trú   

          Nơi Vô Sở Hữu Xứ chẳng chầy

              Thức vô biên Xứ diệt ngay,

       Vô Sở Hữu Xứ Tưởng này khởi lên

          Thì Tỷ Kheo ấy liền có tưởng

          Vô Sở Hữu Xứ Tưởng nơi này

              Vi diệu chân thật, thẳng ngay

       Vô Sở Hữu Xứ Tưởng đây diệu huyền.

 

          Do học tập, khởi lên một tưởng

          Do học tập, một tưởng diệt nhanh

              Như Lai đã nói tỏ rành

       Là sự học tập, thực hành sâu xa.

 

17.      Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Suy tưởng :

          Khi Tỷ Kheo khởi Tưởng tự mình

              Vị này tiếp tục hành trình

       Tưởng này tưởng khác đi tìm cho ra

          Tưởng tột đỉnh khi mà đạt tới

          Vị ấy nghĩ khi mới trải qua ;

            “ Tâm còn suy tưởng hại ta

       Tâm không suy tưởng mới là tốt hơn

          Nếu ta cứ tiếp vòng suy tưởng

          Khi những tưởng ta bị diệt đi

              Các Thô tưởng khởi tức thì

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  335

 

       Vậy đừng suy tưởng làm chi cho phiền ”.

 

          Do không có liên miên suy tưởng

          Nên diệt tận các tưởng trước kia

              Các thô tưởng khác cũng lìa

       Không khởi lên nữa, duyên kia đoạn rày

          Sự diệt tận vị này cảm thọ

          Đạt trí tuệ, theo đó diệt trừ

              Các Tăng thượng tưởng khư khư.

 

18. – Pốt-Thá-Pa-Đá ! Suy tư thế nào ?

          Ngươi đã nghe ra sao chứng biết

          Đạt trí tuệ, trừ diệt dần dần

              Các tăng thượng tưởng này chăng ?

 

 – “ Kính bạch Đại Giác ! Con hằng không nghe

          Nhưng nay con hiểu về lời thật

          Của Thế Tôn giải rất cao siêu.

19.       –  Bạch Thế Tôn !  Ngài dạy điều

       Một tưởng tuyệt đỉnh hay nhiều tưởng đây? ”.

 

    – “ Pốt-Thá-Pa-Đa này ! Ta nói

          Đến một tưởng và mọi tưởng này ”.

 

          – “ Tưởng tuyệt đỉnh, kính bạch Ngài

       Sao Ngài nói đến một và nhiều hơn ? ”.

 

    – “ Pốt-Thá-Pát ! Tùy nhơn vị đấy

          Đã cảm thọ sự ấy diệt trừ

              Một tưởng sau tưởng khác như

       Vị ấy đạt được đến từ khác nhau

          Tưởng tuyệt đỉnh tiếp sau tưởng trước

          Tuyệt đỉnh cho đến bước cuối cùng

              Pốt-Thá-Pa-Đá ! Tựu chung

       Ta nói đến một và cùng nhiều hơn ”.

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  336

 

20. – “ Bạch Thế Tôn ! Con nhơn xin hỏi

          Tưởng khởi trước Trí mới khởi sau

              Hay là Trí trước Tưởng sau

       Hay Tưởng và Trí cùng nhau khởi đồng ? ”.

 

    – “ Pốt-Thá-Pát ! Phải thông hiểu tới :

          Tưởng khởi trước Trí mới khởi sau

              Do duyên Tưởng, Trí sinh mau

       Trí sau Tưởng trước, hiểu sâu điều này ”.

 

21. –“ Bạch Thế Tôn ! Tưởng này có phải

          Là Tự ngã tuyệt đại người ta

              Hay tự ngã khác tưởng xa ? ”.

 

  – “ Với ngươi, tự ngã hiểu ra thế nào ? ”.

 

    – “ Bạch Thế Tôn ! Nhắm vào tự ngã

          Con hiểu là tự ngã thô-phù

              Có sắc, bốn đại hình thù

       Tựu thành, đoàn-thực phạm trù dưỡng nuôi ”.      

 

    – “ Pốt-Thá-Pát ! Tới lui lẩn quẩn

          Nến tự ngã hiểu tận như trên                    

              Thì với nhận thức nói lên

       Tưởng và tự ngã móng nền khác nhau

          Ta giả sử thô-phù tự ngã

          Có sắc, cả bốn đại hình thành

              Và do đoàn-thực dưỡng sinh.

       Nhưng vài tưởng khác khởi hình, diệt đi

          Pốt-Thá-Pát ! Vậy thì nhận thức

          Hiểu tự ngã khác thực Tưởng đây ”.

22.      – “ Bạch Thế Tôn ! Chính điểm này

       Con hiểu tự ngã ở đây do là

          Ý-sở-thành, tạo ra đầy đủ

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  337

 

          Mọi chi tiết và đủ các căn ”.

 

          – “ Pốt-Thá-Pát (1) ! Nếu hiểu rằng :

       Tự ngã do Ý-sở-thành, được so

          Mọi chi tiết nhỏ to đầy đủ

          Và các căn đầy đủ một bên

              Thì với nhận thức như trên

       Tưởng và tự ngã móng nền khác nhau.

 

          Giả sử Ý-sở-thành tự ngã

          Đủ chi tiết, đủ cả các căn

              Nhưng vài tưởng khác khởi tăng

       Hay vài tưởng khác đã hằng diệt đi

          Pốt-Thá-Pát (1) ! Vậy thì nhận thức

          Hiểu tự ngã khác thực tưởng đây ”.

          – “ Bạch Thế Tôn ! Chính điểm này

       Con hiểu tự ngã ở đây do là

          Tưởng-sở-thành, lại là Vô-sắc ”.

 

23. – “ Pốt-Thá-Pát ! Nếu thật hiểu rằng :

              Tự ngã do Tưởng-sở-thành

       Lại là vô sắc, đành rành khác nhau

          Tự ngã khác, trước sau Tưởng khác

          Giả sử là vô sắc, Tưởng thành

              Nhưng vài tưởng khác khởi nhanh

       Một vài tưởng khác đã hằng diệt đi

          Pốt-Thá-Pát ! Vậy thì nhận thức

          Hiểu tự ngã khác thực tưởng đây ”.

 

24.      – “ Bạch Thế Tôn ! Xin chỉ bày

       Có thể con hiểu điều này được chăng ?

          Tưởng là của con người, tự ngã

    _______________________________

    (1) : Gọi tắt tên vị du sĩ POTTHAPÀDA .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  338

 

          Hay tưởng khác, tự ngã khác xa ? ”.

 

          – “ Pốt-Thá-Pa-Đá ! Thật là

       Khó cho ngươi biết sâu xa tức thời

          Là tự ngã con người là tưởng

          Hay tự ngã khác tưởng ra sao

              Vì ngươi dị kiến tin vào

       Có lý tưởng khác, biết nào thiệt hư

          Khác hạnh nguyện, thiên tư khác biệt ”. 

 

25. – “ Bạch Thế Tôn ! Khó thiệt cho con

              Như trên Ngài nói rõ ràng.

       Lại thưa :Thế giới Thường Còn phải không?

          Quan niệm này tương đồng đúng thật

          Ngoài ra rất mê muội , phải không ? ”.

 

          – “ Pốt-Thá-Pát ! Nghe cho thông :

       Thường còn thế giới : Ta không trả lời  

          Không cố chấp ở nơi quan niệm

          Cho là đúng, khác điểm là ma ”.

* * *

              Sau đó Pốt-Thá-Pa-Đa

       Nhiều vấn đề khác hỏi qua với Ngài

          Đức Thế Tôn biện tài vô ngại

          Đã trả lời tự tại, suốt thông :

          – “ Pốt-Thá-Pa-Đá ! Viễn vông

       Tri kiến những thứ Ta không trả lời

          Như : Thế giới này thường ?  biến đổi ?

          Là vô biên ?  Là khối hữu biên ?

              Thân thể & sinh mạng hợp nên ? 

       Thân thể & sinh mạng hiện tiền khác nhau ?

 

27.      Như Lai có về sau tồn tại ?

          Không tồn tại sau chết, phải không ?

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  339

 

              Hoặc là câu hỏi lòng vòng

       Như Lai tồn tại và không còn gì ?

          Hoặc Như Lai không chi tồn tại

          Và không không tồn tại sau khi

              Như Lai tịch diệt, trà tỳ ?

       Quan điểm đó đúng, còn thì muội mê ?

 

          Những vấn đề nêu trên được hỏi

          Như Lai không hề vội trả lời ”.

 

28.      – “ Vì sao Ngài không trả lời ? ”.

 

 – “ Pốt-Thá-Pa-Đá ! Ở nơi tận cùng

          Các câu hỏi này không mang lại

          Đích giải thoát, thanh thái định tâm

              Không thuộc về pháp cao thâm

       Không thuộc phạm hạnh, không tầm yểm ly

          Không đưa đến tịnh trì, tịch diệt

          Đến thắng trí, tham triệt, Niết bàn

              Không đến giác ngộ hoàn toàn

       Với Ta, nghi vấn chẳng màng đáp chi ! ”.

 

29. – “ Bạch Thế Tôn ! Hợp thì phải lẽ

 &        Những điều gì Ngài sẽ trả lời ? ”.

 

30.        –  Pốt-Thá-Pát ! Ta trả lời

       Về các câu hỏi hợp thời lìa mê

          Tứ Diệu Đế  hướng về giác ngộ

          Đây là Khổ, Tập, Diệt Đế này

              Đạo Đế, con đường thẳng ngay

       Đưa đến diệt khổ, chỉ bày chân tâm

          Pốt-Thá-Pá ! Trong tầm câu hỏi

          Hướng giải thoát, thuộc mọi pháp lành

              Căn bản Phạm hạnh tịnh thanh

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  340

 

       Đưa đến thắng trí, thực hành yểm ly

          Đích Niết bàn chứng tri hướng tới

          Nên vì thế Ta mới trả lời ”.

       –  “ Bạch đấng Thầy cả Người Trời (1) !

       Ngài vừa giảng giải những lời cao minh

          Nhưng đến thời trì bình ngọ thực

          Việc phải làm, Đại Đức tùy nghi ! ”.

              Đức Phật đứng dậy uy nghi

       Rời khỏi chốn ấy để đi trì bình.

***

31.      Khi Thế Tôn hoa dinh đi khỏi 

          Những du sĩ ở mọi chỗ ngồi 

              Xúm đến du sĩ vừa rồi

       Đã nêu nghi vấn hỏi thời Thế Tôn

          Họ đổ dồn Pốt-Tha-Pa-Đá

          Những lời lẽ nghiệt ngã, mỉa mai :

              “ Pốt-Thá-Pa-Đá ông này

       Rất là nhu nhược, chỉ hay tán thành :

        ‘Bạch Thế Tôn ! Ngọn ngành đúng quá !’

        ‘Bạch Thiện Thệ ! Đúng cả không sai !’

              Trong khi đại chúng nơi đây

       Trông đợi được biết điều này từ xưa :

          Vì Sa Môn nói chưa dứt khoát

          Những vấn đề khuynh loát cõi trần :

              Thế giới Thường Còn vĩnh hằng ?

       Hay vô thường ?  hoặc vô ngần vô biên ?

          Hay hữu biên ? ; hoặc là thân thể

          Cùng sinh mạng một thể nương vào ?

              Thân thể & sinh mạng khác nhau ?   

    _______________________________

    (1) : Thiên Nhân Sư ( Saddhàdevamanussanam ) một trong

           Thập hiệu của Đức Phật do người đời xưng tụng .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  341

 

       Như Lai tồn tại hay nào còn đâu ?

          Hay vẫn còn và nào tồn tại ?

          Không tồn tại và cũng không không ?

              Là những điều chúng ta mong

       Nhưng Sa Môn đó đã không trả lời ! ”.

          Nghe nói vậy, tức thời đáp trả

          Vị du sĩ  Pốt-Thá-Pa-Đa

              Nói với các vị du-gia :

 – “ Này các Hiền giả ! Vừa qua luận đàm

          Vị Sa Môn không làm thỏa mãn

          Những vấn đề thích đáng hỏi ra

              Nhưng Sa Môn Gô-Ta-Ma

       Tuyên thuyết phương pháp thật là chánh chơn

          Rất như thực, nguồn cơn dùng Pháp

          Làm căn bản, qui tắc giải trình

              Với lời thuyết giảng cao minh

       Đúng Pháp như thế, sao mình không nghe ? ”.

*

32.      Vài hôm sau, ngày hè nắng hạ        

          Vị du-sĩ  Pốt-Thá-Pa-Đa

              Đã cùng đi với Chít-Ta

       Hát-Thi-Sa-Rí-Pút-Ta (1) vị này

          Đi đến chỗ Phật Ngài đang ngự

          Chít-Tá  tự đảnh lễ Như Lai

              Xong ngồi một bên gần Ngài

       Pốt-Thá-Pa-Đá nói vài lời thăm

          Rồi cũng tầm chỗ ngồi gần nhứt

          Vị du-sĩ bạch đức Thế Tôn :

          – “ Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !  

       Khi Ngài rời khỏi hội môn chẳng chầy

    _______________________________

   (1) :  Citta Hatthisàriputta .

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  342

 

          Các du-sĩ bao vây cật vấn

          Họ trách con gay gắt đành hanh :

             ‘Chỉ biết vâng phục tán thành

       Không biết hỏi tới ngọn ngành sắt son

          Thế giới này thường còn ?  Biến đổi ?

          Là vô biên ?  Là khối hữu biên ?

              Thân thể & Sinh mạng hợp nên ?

       Thân thể & Sinh mạng móng nền khác nhau?

          Hoặc thế nào Như Lai tồn tại ?

          Không tồn tại hoặc lại không không ?’

     

              Con đã đáp lại thật lòng

       Những tri kiến ấy Ngài không trả lời

          Nhưng Ngài đã đúng thời tuyên thuyết

          Một phương pháp chơn thiệt chánh chơn

              Dùng Pháp căn bản nguồn cơn

       Thì người hiểu biết phải luôn tán đồng ”.

.

33. –“ Pốt-Thá-Pát ! Số đông du-sĩ

          Họ có mắt cũng chỉ như mù

              Chỉ ngươi mắt sáng đặc thù

       Hiểu được những điểm cho dù chẳng nghe.

          Có những khi nói về tri kiến

          Ta dứt khoát khai triển, trình bày ;

              Cũng có tuyên thuyết thẳng ngay

       Ta không dứt khoát trình bày là chi ?      

          Pốt-Thá-Pát ! Những gì Ta nói

          Không dứt khoát, về loại viễn vông :      

              Trạng thái thế giới thường, không ?

       Sinh mạng & thân thể là đồng ? khác sai ? 

          Hay vấn đề Như Lai tồn tại ?

          Không tồn tại sau chết phải không ?

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  343

 

              Cũng tồn tại và cũng không ?

       Hay không tồn tại cũng không không còn ?

 

          Các điều đó sáo mòn vô ích

          Không hướng đến mục đích tối cần

              Không thuộc phạm hạnh chánh chân

       Không đến ly dục, giác tân, Niết bàn

          Ta trình bày hoàn toàn đơn bạc

          Không dứt khoát các pháp nói trên.

 

              Pốt-Thá-Pát ! Còn một bên

       Ta lại dứt khoát nêu lên pháp gì ?

          Tứ Diệu Đế chứng tri giác ngộ           

          Đây là Khổ, Tập, Diệt Đế này

              Đạo Đế, con đường thẳng ngay

       Đưa đến diệt khổ, chỉ bày chân tâm

          Pốt-Thá-Pá ! Trong tầm câu hỏi

          Hướng giải thoát, thuộc mọi pháp lành

              Căn bản Phạm hạnh tịnh thanh

       Đưa đến thắng trí, thực hành yểm ly

          Đích Niết bàn tu trì chứng đạt

          Ta trình bày dứt khoát pháp này.

 

34.          Pốt-Thá-Pa-Đá ! Nghe đây :

       Sa-môn, Phạm-chí họ rày chủ trương :

         ‘Sau khi chết thường thường Tự ngã

          Vô bệnh, cả hạnh phúc hoàn toàn’       

 

              Ta đến hỏi họ đàng hoàng :

 – “ Có phải quý vị chủ trương như vầy ? ”

 

          Các vị này công khai xác nhận

          Ta nêu các nghi vấn, hỏi liền :

 

          – ‘Chư vị đang sống hiện tiền

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  344

 

       Đã thấy, đã biết khắp miền thế gian             

          Được hạnh phúc hoàn toàn không nhỉ ?’.

 

          Nghe hỏi vậy, họ chỉ nói ‘không’.

       

           – ‘Vậy chư vị có tự thân

       Cảm nhận hạnh phúc trong vòng một đêm

          Trong một ngày, nửa đêm, vài khắc ?’.

 

          Các vị này cúi mặt, nói ‘không’.

 

            – ‘Vậy chư vị hãy thật lòng

       Cho biết đạo lộ hoặc phương pháp gì

          Sẽ đưa đến toàn tri chứng ngộ

          Một quốc độ hạnh phúc hoàn toàn ?’.

 

              Họ trả lời ‘không’, ngỡ ngàng.

       Ta lại hỏi tiếp : “Vậy hàng ngày qua

          Chư vị có nghe ra tiếng nói

          Của Chư Thiên các cõi thảnh thơi

              Thế giới hạnh phúc toàn thời ?

       Các chư Thiên ấy thốt lời vinh danh :

             ‘Chúng tôi đã thực hành, trực chứng

              Đã hóa sinh vào đúng cõi an

              Thế giới hạnh phúc hoàn toàn !’

       Có nghe Thiên chúng luận bàn hay không ? ”.

     

          Các vị ấy nói không nghe, thấy. 

 

          Pốt-Thá-Pát ! Việc ấy thế nào ?

              Sự kiện này ngươi nghĩ sao ?

       Có phải lời họ không sao thuận đồng ?

          Không chính xác cũng không hợp lý ?

 

35.      Như một người được ví, nói là :

            “ Tôi yêu, ái luyến thiết tha

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  345

 

       Một cô gái đẹp, nết na vùng này ”

 

          Có người hỏi : ‘Hỡi này ông bạn !

          Ông có biết tường tận người yêu ?

              Thuộc giai cấp nào ? giàu nghèo ?

       Quê quán, tên tuổi, mỹ miều ra sao ?

          Người bậc trung hay cao hoặc thấp ?

          Thân ốm mập, da dẻ thế nào ?

              Đen sẫm hay là hồng hào ?

       Ở thành hay ở làng nào, gần xa ?’

 

          Nghe hỏi vậy, anh ta ngơ ngẩn

          Trả lời rằng : ‘Tôi chẳng biết chi !’

 

              Có người hỏi lại tức thì :

  – ‘Có phải anh đã yêu vì thiết tha

          Thật ái luyến người mà chưa biết

          Chưa từng gặp, cũng tiệt thấy đâu ?’

              Nghe hỏi, anh ta gật đầu.

 

       Này Pốt-Thá-Pát ! Nghĩ sao việc này ?

          Sự kiện đây, phải chăng người ấy

          Nói vô lý, trật bậy phải không ? ”.

       

           – “ Vâng phải,  bạch đức Thế Tôn !

       Sự kiện như vậy thật không đúng rồi !

          Không chính xác, đồng thời vô lý.

          Như sự kiện Phạm-chí, Sa-môn ”.

 

37.      – “ Pốt-Thá-Pát ! Hợp lý không ?

       Như có một gã cuồng ngông dự trù

          Sẽ xây tại ngã tư đường cả

          Một cái thang để gã lên lầu

              Có người hỏi gã : Lầu đâu ?

       Hướng Nam, hướng Bắc hay lầu hướng Tây

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  346

 

          Hay lầu ấy được xây phương khác

          Về hướng Đông cho hạp ý mình ?

              Lầu ấy cao, thấp, trung bình ?

       

       Ông ta nghe hỏi, thật tình bảo ‘không’.

 

          Họ hỏi tiếp : ‘Vậy ông muốn dựng

          Một cầu thang đẹp vững lên lầu

              Cái lầu ông chẳng biết đâu

       Cũng chưa từng thấy cái lầu phải không ?’

 

          Nghe hỏi vậy, thì ông xác nhận

          Là không biết, không tận thấy lầu.

              Pốt-Thá-Pát ! Ngươi nghĩ sao ?

       Sự kiện như vậy phải đâu bình thường

          Lời người ấy không tường chính xác

          Không hợp lý, sai lạc phải không ? ”.

 

          – “ Vâng phải, bạch đức Thế Tôn !

       Sự kiện như vậy thật không đúng rồi !

          Không chính xác, đồng thời vô lý ”.

 

    – “ Pốt-Thá-Pát ! Phạm-chí, Sa-môn

              Chủ trương Tự ngã hoàn toàn

       Hạnh phúc, vô bệnh sau màn chết đi.

          Như Lai hỏi những gì cảm nhận

          Bản thân họ hưởng tận lạc an

              Con đường nào dẫn đưa sang

       Thế giới hạnh phúc hoàn toàn, an sinh ?

          Nhân chứng nào chứng minh điều đó ?

          Ai nghe có tiếng nói chư Thiên ?

              Đã được hóa sinh đến miền

       Thế giới hạnh phúc triền miên, hoàn toàn ?

 

          Nghe hỏi vậy, ngỡ ngàng lúng túng

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  347

 

          Họ trả lời là : ‘Chúng tôi đây

              Không thấy, không biết điều này’.

 

       Pốt-Thá-Pa-Đá ! Ngươi rày nghĩ sao ?

          Các Sa-môn và bao Phạm-chí

          Lời nói họ cũng chỉ linh tinh

              Nói không chính xác sự tình

       Nói không hợp lý hợp tình, phải không ? ”.

 

    – “ Bạch Thế Tôn ! Đúng trong sự kiện.

          Các Phạm-chí, tà kiến Sa-môn

              Lời nói họ không chánh chơn

       Lại không hợp lý, nguồn cơn chẳng hòa ”.

 

    – “ Pốt-Thá-Pát ! Có ba ngã chấp

          Một : Thô-phù ngã-chấp chỉ rành

              Hai : Ngã-chấp ý-sở-thành

       Vô-sắc ngã-chấp sẵn dành thứ ba.

      

          Thế nào là thô-phù ngã-chấp ?

          Do có sắc, bốn đại hình thành

              Đoàn-thực nuôi dưỡng tốt lành.

 

       Còn ngã-chấp ý-sở-thành là sao ?

          Mọi chi tiết nhỏ to đầy đủ

          Lại có sắc, đầy đủ các căn.

              Vô-sắc ngã-chấp hiểu chăng ?

       Không có sắc, Tưởng-sở-thành tạo ngay.

 

40.  –  Pốt-Thá-Pát !  Như Lai thuyết pháp       

          Để diệt trừ ngã-chấp thô-phù

              Nếu muốn nhiễm pháp diệt trừ

       Cần phải theo pháp như như thực hành

          Thì tịnh pháp an lành tăng trưởng

          Ngay hiện tại tự hưởng giác thời

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  348

 

              Với thắng trí, chứng đạt rồi

       An trú trí tuệ sáng ngời, mãn sung.

 

          Pốt-Thá-Pát ! Thế nhưng có thể

          Nhiều người nghĩ đại để sẽ như :

            ‘Các nhiễm pháp được diệt trừ

       Tịnh pháp tăng trưởng ngay từ hiện nay

          Tự giác ngộ với đầy thắng trí

          Chứng đạt và an trú ở trong

              Trí tuệ sung mãn mênh mông

       Tuy vậy đau khổ vẫn tồn tại đây’.

 

          Pốt-Thá-Pát ! Điều này chớ nghĩ !

          Khi nhiễm pháp đã bị diệt trừ

              Tịnh pháp tăng trưởng ngay từ

       Tự mình giác ngộ, chứng như trên rồi   

          Thời hoan hỷ đồng thời chánh niệm

          Và tỉnh giác, thúc liễm, khinh an

              Cùng với lạc trú hân hoan

       Cũng đồng sanh khởi hoàn toàn lành thay !

 

41.      Pốt-Thá-Pát ! Như Lai thuyết pháp

&        Để diệt trừ chấp ý-sở-thành

42.           Ta cũng thuyết pháp thiện lành

       Vô-sắc ngã-chấp khuyên nhanh diệt trừ.

 

          Nếu người nào hành như pháp ấy         

          Thì nhiễm pháp từ đấy diệt đi

              Tịnh pháp tăng trưởng tức thì

       Giác ngộ hiện tại, tự tri chứng liền

          Với thắng trí, tự nhiên an trú

          Vào trí tuệ đầy đủ, mênh mông

              Thì sanh hoan hỷ trong lòng

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  349

 

       Chánh niệm tĩnh giác cũng đồng khởi sanh

          Hân hoan sanh, cũng sanh lạc trú

          Người thực hành đầy đủ pháp này.    

 

43.          Pốt-Thá-Pát ! Nhiều người ngoài

&     Họ từng muốn được Như Lai trả lời :

44.  – ‘Thưa Tôn Giả ! Thời thời thuyết pháp

&        Các điều Ngài đề cập diệt đi

45.           Thô-phù ngã-chấp là chi ?

       Vô-sắc ngã-chấp là gì có danh ?

          Thế nào Ý-sở-thành ngã chấp ?

          Mà Tôn Giả thuyết pháp thường khuyên

              Người thực hành phải cần chuyên

       Với ba ngã chấp nói trên diệt trừ.

          Nếu hành giả hành như pháp ấy

          Thời nhiễm pháp từ đấy diệt trừ

              Tịnh pháp tăng trưởng tức thì

       Giác ngộ hiện tại, tự tri chứng liền

          Với thắng trí, tự nhiên an trú

          Vào trí tuệ đầy đủ, mênh mông

              Thì sanh hoan hỷ trong lòng

       Chánh niệm tỉnh giác cũng đồng khởi sanh

          Hân hoan sanh, cũng sanh lạc trú

          Người thực hành đầy đủ pháp này’.

 

              Sau khi chúng hỏi Như Lai

       Như Lai xác nhận chẳng ngoài pháp-như

          Ta thuyết pháp diệt trừ ngã chấp

          Cả ba loại huân tập lâu đời

              Người thực hành pháp này thời

       Sẽ được lợi lạc như lời nói trên.

       

          Pốt-Thá-Pát ! Việc nên như vậy

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  350

 

          Lời nói ấy ngươi nghĩ thế nào ?

              Chính xác, hợp lý ra sao ?

 

46.     Này Pốt-Thá-Pát ! Ví vào chuyện đây :

&       Như một người muốn xây thang mới

47.      Để lên lầu từ dưới chân lầu

              Có người hỏi lầu ở đâu ?

       Hướng nam, hướng bắc hay lầu hướng tây ?

          Hay lầu ấy được xây phương khác

          Về hướng đông cho hạp ý mình ?

              Lầu ấy cao, thấp, trung bình ?

 

       Chàng ta nghe hỏi, thật tình đáp ngay :

 

      – ‘Này Hiền giả ! Nơi đây đích thị

          Là lầu tôi đề nghị xây thang’.

       

              Pốt-Thá-Pát ! Lời của chàng

       Có phải chính xác, hợp toàn phải không ? ”.

 

    – “ Vâng phải, Bạch Thế Tôn Đại Giác ! 

          Lời hợp lý, chính xác đáng tin

              Vì chàng ta nói thật tình

       Điều mà có thể xác minh, không lầm ”.

 

     – “ Pốt-Thá-Pát ! Trong tầm lý luận

          Ta trả lời cho những người ngoài

              Về ba ngã chấp miệt mài

       Ý-sở-thành chấp, chấp đây thô-phù

          Cùng vô-sắc đặc thù ngã-chấp

          Ta thuyết pháp để diệt mọi nơi

              Người thực hành pháp này thời

       Sẽ được lợi lạc như lời kể trên

          Tức là người hành nên pháp ấy

          Thì nhiễm pháp từ đấy diệt đi

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  351

 

              Tịnh pháp tăng trưởng tức thì

       Giác ngộ hiện tại, tự tri chứng liền

          Với thắng trí, tự nhiên an trú

          Vào trí tuệ đầy đủ, mênh mông

              Thì sanh hoan hỷ trong lòng

       Chánh niệm tỉnh giác cũng đồng khởi sanh

          Hân hoan sanh, cũng sanh lạc trú

          Người thực hành đầy đủ, thanh cao.

 

              Pốt-Thá-Pa-Đá ! Nhắm vào

       Sự kiện như vậy, nghĩ sao việc này ?

          Lời nói ấy thẳng ngay hợp lý

          Và chính xác hoàn mỹ phải không ? ”.

 

          – “ Vâng phải, bạch đức Thế Tôn !

       Lời ấy hợp lý và không sai lầm ”.

*

48.      Lúc bấy giờ , trầm ngâm suy nghĩ

          Ông Hát-Thí-Sa-Rí-Pút-Ta

              Thường được gọi tắt  Chít-Ta

       Hướng về đức Phật hỏi qua sự tình :

 

     – “ Bạch Thế Tôn ! Quá trình khi có

          Và cảm thọ ngã-chấp thô-phù

              Phải chăng không có phạm trù

       Vô-sắc ngã-chấp cho dù mỏng manh

          Không có ý-sở-thành ngã chấp

          Chỉ thô-phù ngã-chấp một mình ?

              Hay khi có ý-sở-thành

       Không có hai thứ ngã danh trên này ?

 

          Có ngã-chấp tên nay vô-sắc

          Không có mặt hai loại ngã kia ? ”.

 

          – “ Này Chít-Tá ! Nếu chẻ chia

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  352

 

     * Khi có ngã-chấp thô-phù hiện ngay

          Nó không thuộc cả hai ngã-chấp

          Ý-sở-thành, vô-sắc loại này

              Chính khi ấy , ngã-chấp đây

       Thô-phù là nó, mảy may một mình.

       * Khi có ý-sở-thành ngã chấp

          Nó không thuộc hai chấp trên rồi

              Ý-sở-thành ngã-chấp thôi.

    * Vô-sắc cũng vậy, chấp thời chỉ riêng

          Nó không thuộc hai bên ngã chấp

          Là thô-phù và ý-sở-thành

              Vô-sắc ngã-chấp một mình

       Chính trong khi ấy tạo thành có ra.

 

          Này Chít-Tá ! Có người khách lạ

          Hỏi ngươi rằng : ‘Ông đã sinh tồn

              Ở trong quá khứ hay không ?

       Hay đang tồn tại ở trong hiện thời ?

          Hay là ngươi tương lai tồn tại ?’

 

          Được hỏi vậy, ngươi trả lời sao ? ”.

 

          – “ Bạch Thế Tôn ! Nếu người nào

       Hỏi con như thế nhằm vào thời gian

          Con sẽ đáp : ‘Tôi đang tồn tại

          Thời hiện tại, không phải là sai

              Tôi sẽ tồn tại tương lai               

       Tôi đã tồn tại lâu dài trước đây

          Ở quá khứ thời này tồn tại

          Không phải không tồn tại – ba thời’

              Bạch Thế Tôn ! Con trả lời

       Đáp lại câu hỏi về thời gian kia ”.

 

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  353

 

    – “ Này Chít-Tá ! Hãy lìa sự ấy

          Nếu có người nào đấy hỏi ngươi :

              ‘Quá khứ ngã-chấp của ngươi

       Có phải thật có như lời hay không ?

          Chấp tương lai sẽ không tồn tại ?

          Chấp hiện tại cũng lại không còn ?

              Tương tự, ngươi tin sắt son

       Hiện tại ngã-chấp và còn tương lai

          Đều như thế, cả hai ngã-chấp

          Không tồn tại khi có cái kia ?’.

       

              Này Chít-Tá !  Câu hỏi kia

       Ngươi sẽ đáp trả, chẻ chia thế nào ? ”.

 

    – “ Bạch Thế Tôn ! Dựa vào câu hỏi

          Con sẽ nói : ‘Ngã-chấp hiện nay

              Mà tôi hiện có ngã này

       Nó là thật có, hiển bày với tôi

          Còn tương lai và rồi quá khứ

          Không tồn tại, căn cứ làm gì.

              Quá khứ ngã-chấp qua đi

       Tương lai ngã-chấp cũng tùy như trên.

          Thế cho nên cả hai ngã-chấp

          Không tồn tại khi gặp cái kia’.

              Bạch Thế Tôn ! Câu hỏi kia

       Con đã đáp trả, phân chia từng phần ”.

 

     – “ Này Chít-Tá ! Tự thân cảm thọ

          Trong khi có ngã-chấp thô-phù

              Chấp kia không thuộc do từ

       Vô-sắc hay ý-sở-thành, cả hai

          Nó chỉ là thô-phù ngã-chấp.

          Cũng như vậy, chấp ý-sở-thành

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  354

 

              Có nó, không có rõ rành

       Thô-phù, vô-sắc hai ngành chấp trên.

 

          Chấp vô-sắc có nên độc lập

          Không do hai ngã-chấp thuộc về.

 

              Chít-Tá ! Ví dụ gần kề

       Như từ bò cái vỗ về lớn nhanh

          Có ra sữa rồi thành ra lạc

          Từ lạc sinh ra các sanh tô

              Từ sanh tô sinh thục tô

       Từ thục tô ấy, đề hồ thành xong.

 

          Còn là sữa thì không thuộc lạc

          Khác sanh tô cũng khác thục tô

              Cũng không thuộc về đề hồ

       Nó chính là sữa, dạng thô ban đầu.

          Cũng như vậy, khi nào thành lạc

          Nó không thuộc về các loại trên.

 

              Sanh tô, thục tô thành nên

       Nó cũng không thuộc các tên chẳng đồng.

 

          Thành đề hồ thì không thuộc sữa

          Không thuộc lạc, khác lứa sanh tô

              Nó cũng không thuộc thục tô

       Khi ấy nó thuộc đề hồ mà thôi.

 

          Này Chít-Tá ! Vừa rồi đề cập

          Khi thô-phù ngã-chấp có danh

              Nó không thuộc ý-sở-thành

       Không thuộc vô-sắc, chỉ danh thô-phù.

 

          Cũng như vậy, phạm trù ngã-chấp

          Ý-sở-thành có mặt đồng cư

              Không thuộc ngã-chấp thô-phù

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  355

 

       Không thuộc vô-sắc khác từ cái tên.

 

          Chấp vô-sắc có nên, thành lập

          Thì không thuộc ngã-chấp thô-phù

              Khác ý-sở-thành riêng tư

       Chỉ thuộc vô-sắc danh từ mà thôi.

 

          Này Chít-Tá ! Vậy thời liễu sự

          Chúng chỉ là ngôn ngữ thế gian

              Danh tự, ký pháp thế gian

       Như Lai dùng chúng, không màng là chi

          Không chấp trước những gì ràng buộc

          Vào từ ngữ chỉ thuộc thế gian ”.

*

54.           Được tận nghe những lời vàng       

       Pốt-Thá-Pa-Đá nghiêm trang thưa Ngài :

   – “  Bạch Thế Tôn ! Lành thay ! Vi diệu !

          Thật hy hữu ! Được hiểu rõ ràng

              Lời Ngài cao quý vô vàn     

       Như người dựng đứng vật đang ngã nằm

          Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối

          Đem đèn sáng vào tối như bưng

              Để ai có mắt mở bừng

       Có thể thấy được sáng trưng sắc màu

          Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp

          Được Thế Tôn giải đáp, trình bày

 

              Con xin quy ngưỡng từ nay

       Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu

          Quy y Tăng, thanh cao đức cả

          Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn

              Mong Thế Tôn nhận cho con

       Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  356

 

          Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục

          Cho đến lúc mạng tận, hoại kỳ.

 

55.          Vị Cư sĩ đã cùng đi

       Chít-Tá  Hát-Thí-Sa-Ri-Pút-Tà

          Cũng hoan hỷ, thiết tha bạch Phật :

   –  “ Bạch Thế Tôn ! Quả thật lành thay !  

              Bạch Thiện Thệ ! Vi diệu thay !

       Như người dựng vật lăn quay ngã nằm

          Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối

          Đem đèn sáng vào tối như bưng

              Để ai có mắt mở bừng

       Có thể thấy được sáng trưng sắc màu

          Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp

          Được Thế Tôn giải đáp, trình bày

 

              Con xin quy ngưỡng từ nay

       Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu

          Quy y Tăng, thanh cao đức cả

          Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn

              Mong Thế Tôn cho phép con

       Xuất gia Đại Giới vuông tròn vâng theo ”.       

 

56.      Đức Thế Tôn thuận theo thiện ý

          Cho Hát-Thi-Sa-Rí-Pút-Ta

              Tỷ Kheo Đại giới xuất gia

       Tăng đoàn nhập chúng tịnh hòa đồng tu.    

 

          Tân Đại Đức an nhu, cần mẫn

          Không phóng dật, vượt thắng, nhiệt tâm

              Độc cư rừng vắng âm thầm

       Không bao lâu đã chứng tầm pháp siêu

          Đạt mục tiêu tối cao bậc thánh

Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA  * MLH  –  357

 

          Người xuất gia chân chánh mong cầu

              Vô thượng phạm hạnh cao sâu

       Tự mình chứng ngộ pháp mầu minh quang

          Với thắng trí, trú an, chứng đạt

          Tâm vị ấy an lạc sáng trong

              Dục lậu, hữu lậu thoát xong

       Thoát vô minh lậu, khỏi vòng trói trăn

          Liền hiểu rõ : Tự thân giải thoát

          Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành

              Việc cần làm đã thực hành

       Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày.

 

          Tự thấu hiểu và ngay lập tức

          Vị Đại Đức Chít-Tá trở thành

              Bậc A-La-Hán tịnh thanh

       Nhiệt tâm hoằng hóa Pháp lành truyền lưu./-

 

        Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )

 

 

 

*

*  *

 

(  Chấm dứt Kinh 09 : POTTHAPÀDA  – 

Kinh Bố-Sá-Bà-Lâu   )

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com