TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRƯỜNG BỘ KINH
(Dìgha Nikàya)
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ: Giới Lạc MAI LẠC HỒNG
NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG PL. 2555 - DL 2010
9. Kinh POTTHAPÀDA
( Bố-Sá-Bà-Lâu – Potthapàda-sutta )
Như vậy , tôi nghe :
1. Một thời, đức Thế Tôn trú tại
Kỳ-Viên-Tự, Chê-Tá-Va-Na (1)
Tại Sa-Vát-Thí (2) an hòa
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka (3) tâm lành
Cấp-Cô-Độc (3) đại danh thí chủ
Thành Xá-Vệ (2) thường trú tại đây
Đã dâng Phật Tinh Xá này
Tên “ Bố-Kim-Tự ”(1) cũng hay dùng thường
Là trung tâm hoằng dương Chánh Pháp
Chư Tỷ Kheo an lạc sáu thì
Hòa hợp, thanh tịnh, uy nghi
Giải thoát giới bổn nghiêm trì kỷ cương.
Lúc bấy giờ, du phương dị giáo
Là ngoại đạo Pốt-Thá-Pa-Đa (4)
Bố-Sá-Bà-Lâu cũng là
Một tên khác của du-gia vị này
_______________________________
(1) , (2), (3) : Jetavanavihàra :Kỳ Viên hay Kỳ Hoàn Tinh Xá ,do
Trưởng Giả Cấp-Cô-Độc (Anathapindika – tên thật là SUDATTA
-Tu-Đạt-Đa ) mua lại từ khu vườn của Thái Tử Kỳ Đà ( Jeta ) gần
Thành Xá Vệ (Savatthi ) dâng choĐức Phật .Tại đây đức Phật đã
nhập hạ nhiều lần và nhiều Kinh quan trọng đã được Phật thuyết
ra tại đây . Vì Trưởng Giả Cấp-Cô-Độc đã dùng vàng lót trên
mặt đất để mua cho được khu vườn theo lời thách của Thái Tử Kỳ
Đà , nên chùa này còn được gọi là Bố Kim Tự ( chùa trải vàng ).
Cảm phục tấm lòng nhiệt tâm vì đạo của Trưởng Giả , Thái Tử
Jeta hoan hỷ cúng toàn bộ cây trái trong vườn đến Phật và Tăng
Chúng, nên ngôi chùa thường được gọi với danh xưng : Jetavana
Anathapindikàràma - Kỳ Thọ Cấp Cô Độc Viên ( vườn Cấp-Cô-Độc , cây Kỳ-Đà ). (4) :Du sĩ Potthapàda ( Bố-Sá-Bà-Lâu ) .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 312
Tại nơi đây, khoảng ba trăm vị
Là du sĩ, trú tại vườn hoa
Của Hoàng-hậu Man-Li-Ka (1)
Vườn Ê-Ká-Sa-La-Ka (1) hữu tình
Hàng rào cây loại ‘Tin-Đu-Ká’
Lại đủ cả dị thảo kỳ hoa
Có hội-trường, thường diễn ra
Luận bàn chánh kiến hay tà kiến chung.
*
2. Đức Thế Tôn nghiêm dung an lạc
Vào buổi sáng, mang bát đắp y
Vào thành khất thực hành trì
Nhưng Phật chợt nghĩ hãy vì độ sinh
Giờ quá sớm trì bình khất thực
Ta hãy ghé một chút vườn hoa
Của hoàng hậu Man-Li-Ka
Để gặp Pốt-Thá-Pa-Đa (1) nơi này
Là ngoại đạo, tại đây trú nghỉ
Với ba trăm du sĩ ngụ cùng
Có hội trường thảo luận chung
Chánh kiến, tà kiến điệp trùng kiến văn.
3. Lúc bấy giờ, đang hăng tranh luận
Các du sĩ đều muốn hơn nhau
Ồn ào cãi vả, nhắm vào
Vấn đề phù phiếm thấp cao khôn lường
Chuyện lề đường, chỗ thường lấy nước
Sự hiện hữu có được, chẳng tường
Những chuyện vô ích, tầm thường
Hoặc là những chuyện đế vương dông dài
_______________________________
(1) : Khu vườn Ekasàlaka của Hoàng hậu Mallika (Mạt-Lệ Viên)
vợ vua Ba-Tư-Nặc (Pasenadi ) nước Kosala .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 313
Chuyện ăn trộm, gái trai, binh lính
Chuyện đại thần, bách tính, chiến tranh
Những chuyện làng xóm, thị thành
Đồ ăn, thức uống, xoay quanh vải, mùng
Về quốc độ, anh hùng tiêu biểu
Hoặc chuyện về hương liệu, hoa hương
Hiện trạng thế giới, đại dương
Câu chuyện tạp thoại, thường thường bàn ra.
4. Thấy Thế Tôn từ xa, tướng hảo
Vị ngoại đạo Pốt-Thá-Pa- Đa
Liền khuyến cáo các du-gia
“ Các vị Hiền giả ! Chúng ta quá ồn
Gô-Ta-Ma Sa-môn đang đến
Ngài ưa mến trầm lặng tĩnh thiền
Nếu chúng ta giữ tịnh yên
Ngài có thể ghé hiện tiền thăm ta ”.
Nghe nói vậy, các nhà du sĩ
Liền im lặng, có ý đợi ngài
5. Thế Tôn nhẹ bước khoan thai
Uy nghi trong nắng ban mai ánh hồng
Tiến đến chỗ đám đông tụ hội,
Vị ngoại đạo này vội thưa rằng :
- “ Lành thay ! Thế Tôn quang lâm
Đã lâu Ngài đã không thăm nơi này
Ở nơi đây tòa ngồi soạn sẵn
Cung thỉnh đức Chánh Đẳng ngự an ”.
Thế Tôn bước đến tọa an
Du sĩ lấy ghế thấp hơn để ngồi.
Phật hỏi nơi Pốt-Tha-Pa-Đá :
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 314
– “ Chuyện gì đã thảo luận tại đây ?
Vấn đề gì được trình bày
Đang bị gián đoạn, nơi này xảy ra ? ”.
6. Nghe như vậy, Pốt-Tha-Pa-Đá
Liền bạch Phật : “ Tôn Giả cao minh !
Xin bỏ qua chuyện thế tình
Chúng con bàn luận linh tinh tầm thường.
Bạch Thế Tôn ! Con đương suy nghĩ :
Nhiều Sa-môn, Phạm-chí thuở xưa
Tụ hội bàn luận sớm trưa
Quanh đi quẩn lại vẫn chưa thuận hằng :
‘Sự diệt tận các Tăng thượng Tưởng’
Các ý kiến nhiều hướng khác nhau
Khi nghe câu hỏi nhắm vào
Về Tăng thượng Tưởng thế nào diệt đi ?
– Một ý kiến chấp trì định hướng :
“ Không nhân & duyên, các Tưởng diệt & sinh”
Quan niệm rằng : Khi Tưởng sinh
Con người có tưởng, đinh ninh một lòng
Khi tưởng diệt, người không có tưởng.
Tăng thượng Tưởng diệt tận như đây.
– Người khác giải thích thế này :
Tưởng là Tự Ngã của người, tương tri
Chính Tưởng ấy đến, đi vô lượng
Tưởng ấy đến, có tưởng với người
Tưởng đi, người mất tưởng rồi
Tăng thượng tưởng diệt, đồng thời nêu lên.
– Có vị khác dựa trên thiên kiến
Họ cho rằng nhờ đến thần thông
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 315
Của các Sa-môn, Bàn-môn (1)
Có oai lực, nhập Tưởng tồn trong ta.
Kéo Tưởng ra khỏi người chẳng vướng.
Các vị này khiến tưởng nhập vào
Thì người có Tưởng đến mau
Người không có Tưởng khi nào kéo ra
Diệt tận qua các Tăng thượng Tưởng
Được giải thích theo hướng trên đây.
– Người khác lại nói thế này :
Thiên thần những vị, có đầy thần thông
Đại oai lực chính trong biểu hiện
Khiến nhập vào hay khiến Tưởng ra
Khi nhập Tưởng vào người ta
Thì người có Tưởng, kéo ra mất liền.
Sự diệt tận về Tăng thượng Tưởng
Được giải thích theo hướng trên đây.
Bạch Thế Tôn ! Chính lúc này
Con liền nghĩ đến bậc Thầy Nhân Thiên (2)
Con ước nguyện thuận duyên thị hiện
Đức Thế Tôn hiện diện tức thì
Bậc Đại Trí sẽ giải nghi
Ngài tinh thông cả, tường tri ngọn ngành
Sự diệt tận các Tăng thượng tưởng
Bạch Thế Tôn ! diệt Tưởng thế nào ? ”.
– “ Pốt-Thá-Pa- Đá ! Tại đâu
Sa-môn, Phạm Chí vị nào nói lên :
_______________________________
(1) : Bàn-môn hay Phạm-chí tức là Bà-la-môn .
(2):Thiên Nhân Sư ( Saddhàdevamanussanam ) một trong
Thập hiệu của Đức Phật do người đời xưng tụng .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 316
“ Không nhân & duyên, Tưởng sinh và diệt ”
Các vị này sai tuyệt từ đầu
Pốt-Thá-Pa- Đá ! vì sao ?
Vì nhân & duyên chính khơi mào diệt & sinh.
Có nhân & duyên, con người có tưởng
Tưởng bị diệt và Tưởng được sinh
Nguyên nhân một loại Tưởng sinh
Chính do học tập, quá trình trải qua
Cũng chính qua quá trình học tập
Một loại Tưởng diệt gấp qua đi.
Sự học tập ấy là gì ?
Pốt-Thá-Pa-Đá ! Tường tri tận tình :
Do nghiệp lực, chúng sinh trôi nổi
Trong sáu đường ba cõi si mê
Tham sân, phiền não nặng nề
Vô minh, triền phược mọi bề phủ vây
Bỗng xuất hiện bậc Thầy quảng đại
Thế Gian Giải, Điều Ngự Trượng Phu,
Phật, Thế Tôn, Thiên Nhân Sư,
Chánh Đẳng Chánh Giác đại từ uy linh
Vô Thượng Sĩ hay Minh Hạnh Túc,
Bậc Thiện Thệ, Ứng Cúng, Như Lai,
Do sự chứng ngộ tự Ngài
Rồi lại tuyên thuyết, hoằng khai Pháp mầu
Thuyết Sơ Thiện, rồi sau Trung Thiện
Thuyết Hậu Thiện, văn nghĩa đủ đầy
Truyền dạy Phạm hạnh từ đây
Pháp thân thanh tịnh, bậc Thầy Nhân Thiên.
* Có gia trưởng trong miền thôn ấp
Hoặc một người giai cấp tiện dân
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 317
Duyên lành nghe pháp thậm thâm
Sinh lòng ngưỡng mộ, kiếm tầm chân như
Tự suy nghĩ : ‘Đời như cát bụi
Sống dẫy đầy trói buộc não phiền
Luân hồi sinh tử triền miên
Đời sống xuất thế lụy phiền tránh xa
Ta nay phải xuất gia viên mãn
Đời xuất gia phóng khoáng hư không
Cuộc sống thế gian chất chồng
Phạm hạnh thanh tịnh thật không dễ gìn’.
.
Y trưởng dưỡng đức tin vững chắc
Cạo râu tóc, thân đắp ca-sa
Biệt gia quyến, bỏ cửa nhà
Ba y một bát, xuất gia tu hành.
Sống chế ngự, thực hành Phạm hạnh
Giữ oai nghi, tự tánh sáng lòa
Giới bổn Pa-Tí-Mốc-Kha (1)
Thọ trì nghiêm mật, tránh xa điều tà
Thân, khẩu, ý từ hòa thanh tịnh
Giới cụ túc, thức tĩnh nhiếp tâm
Biết tri túc, giữ các căn
Là Sa-môn hạnh, pháp đăng soi đường.
– Pốt-Thá-Pát (2) ! Sao tường thuần thục
Là Tỷ Kheo cụ túc giới điều ?
Phải thấy nguy hiểm mọi chiều
Lỗi lầm nhỏ nhặt triệt tiêu dần dần
_______________________________
(1) : Patimokkhasanvarasìla : Biệt biệt giải thoát thu thúc giới
( trong Tứ Thanh Tịnh Giới của Luật Tỷ Kheo ).
(2) : Gọi tắt tên vị du sĩ POTTHAPÀDA , tương tự như Tôn giả
Ananda ( thị giả đức Phật) thường được gọi là ngài A-Nan .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 318
Bỏ trượng kiếm, sát sanh tránh hẳn
Đại từ tâm, bình đẳng, nhẫn kham
Có tâm hổ thẹn là Tàm,
Ghê sợ là Quý, không làm nghiệp sai
Hành Phạm hạnh, bản lai thanh tịnh
Không trộm cướp, chẳng tính so đo
Quyết không lấy của không cho
Đó là giới hạnh, thước đo Giới điều.
Vị Tỷ Kheo mong điều giải thoát
Không tà hạnh, dâm ác thấp hèn
Không nói dối trá đua chen
Không nói hai lưỡi chê khen dối lòng
Không lường gạt cũng không ly gián
Sống hòa hợp giữa nạn rẽ chia
Sống đời chân thật sớm khuya
Tránh lời độc ác nọ kia lỗi lầm.
Là giới hạnh trong tầm Giới Luật
Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.
Cả đến hạt giống, cỏ cây
Cũng đều thấm nhuận đức dày Sa-Môn
Chỉ ăn ngọ, sống tồn tri túc
Không múa hát, trang sức, kịch ca
Sống thanh đạm, tránh xa hoa
Không dùng hương liệu, dầu thoa thơm nồng
Lại cũng không giường nằm cao rộng
Cũng không nhận thịt sống, bạc vàng
Nô tỳ trai, gái – từ nan
Đàn bà, con gái – không màng lưu tâm
Cừu, dê, heo, gia cầm, voi, ngựa,
Ruộng, đất, vườn, nhà cửa không cần
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 319
Từ bỏ gian lận bằng cân
Từ bỏ môi giới, không phần gian tham
Không áp bức, không làm thương tổn
Không câu thúc, vây khổn, cừu thù
Đó là giới hạnh đặc thù
Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.
*
Trong khi đó, hãy nhìn kẻ khác
* Bà-la-môn hoặc các Sa-môn
Dù ăn tín thí cúng dường
Vẫn còn làm hại thường thường cỏ cây
Hạt từ rễ, hạt này từ đất
Từ chiết cây, hạt thật sinh ra
Tỷ Kheo chân chánh xuất gia
Không hề làm hại cỏ hoa, cây trồng.
*
* Các Sa-môn, số đông Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn còn cất chứa khôn lường
Món ăn, đồ uống, vải, giường, ngựa xe
Chứa hương liệu, hoa hòe – thụ hưởng
Cốt sao mình sung sướng, hanh thông.
Tỷ Kheo chân chánh thì không
Chẳng hề cất chứa, chất chồng nợ thâm.
Là giới hạnh trong tầm Giới Luật
Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.
*
* Sa-môn ngoại đạo các vì
Bà-la-môn nọ trí tri không tường
Không hổ thẹn, dương dương đắc chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn còn sống rất phô trương
Múa hát, nhạc kịch, diễn tuồng thần tiên
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 320
Đấu bò đực, đấu chim cun cút
Đấu ngựa voi, vun vút đấu quyền
Diễn binh, dàn trận liên miên
Tụng chú, ngâm vịnh khắp miền trải qua.
Vị chân chánh xuất gia không thế
Sống thanh tịnh, giới thể toàn chu
Đó là giới hạnh đặc thù
Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.
* Các Sa-môn, bất minh Phạm Chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống giải trí du dương
Những trò cờ bạc chủ trương ăn tiền
Cờ trên không, cờ trên mặt đất
Tám hình vuông hoặc đặt mười hình
Trò chơi quăng thẻ cho tinh
Chơi banh, đoán chữ đoán hình trên lưng
Đoán tư tưởng, trông chừng bắt chước
Theo điệu bộ sao được giống bằng
Súc sắc, kèn lá, chơi khăng
Những trò tiêu khiển họ hằng mê sa
Thú giải trí sa đà thụ hưởng
Mất thì giờ, ngất ngưởng ngày qua.
Giải trí tà vạy tránh xa
Giới Luật của bậc xuất gia giữ gìn.
*
* Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống phè phởn, cao lương
Giường cao, chăn ấm, trải giường bằng len
Mền lông thú, hai bên đính ngọc
Tấm khảm quý che bọc đỉnh giường
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 321
Nệm bằng da của sơn dương
Ghế dài có gối chân, thường bằng da.
Vị Tỷ Kheo xuất gia chân chánh
Không hưởng thụ lạc cảnh phù du
Đó là giới hạnh đặc thù
Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.
* Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn còn sống rất vô lương
Thường dùng mỹ phẩm, xông hương, thoa dầu
Đeo trang sức với đầu tóc giả
Gậy cầm tay với cả lọng, gươm
Phất trần, vải trắng viền cườm
Đấm bóp, tắm, đập, soi gương cả ngày
Kem thoa mặt với đầy son phấn
Những kẻ này mê mẩn bướm hoa.
Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia
Tránh xa trang sức, lượt là cũng không.
*
* Các Sa-môn, số đông Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn nói vô ích, tầm thường
Nói toàn những chuyện đế vương dông dài
Chuyện ăn trộm, gái trai, binh lính
Chuyện đại thần, bách tính, chiến tranh
Những chuyện làng xóm, thị thành
Đồ ăn, thức uống, xoay quanh vải, mùng
Về quốc độ, anh hùng tiêu biểu
*
Hoặc chuyện về hương liệu, hoa hương
Hiện trạng thế giới, đại dương
Câu chuyện tạp thoại, sự thường hay không
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 322
Chân Tỷ Kheo thì không như thế
Hạnh Sa-môn giới thể toàn chu
Đó là giới hạnh đặc thù
Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.
*
* Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống bàn luận tranh đương
Như nói :“Ngươi biết chuyện thường này không ?
Pháp và luật ngươi thông không chứ ?
Ta rất rành những thứ luật này.
Ngươi phạm tà kiến tội dày
Ta thật chánh kiến, lời đầy tương ưng
Điều nói sau ngươi từng nói trước
Điều nói trước lại được nói sau
Chủ kiến ngươi bị phủ đầu
Ngươi bị thuyết bại, hãy cầu giải vây ”.
Những kẻ này luận bày tranh chấp
Quyết ăn thua cao thấp, gần xa
Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia
Từ bỏ biện luận, tránh xa tranh tài.
*
* Các Sa-Môn, lợi tài Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống rất đáng coi thường
Đứng làm môi giới đế vương, đại thần
Đưa tin tức, thân gần Phạm-Chí,
Sát-Đế-Lỵ, Gia chủ gần xa
Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia
Không làm môi giới ngụy tà ô danh.
*
* Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 323
Vẫn sống một cách bất lương
Lừa đảo, siểm nịnh muôn đường đáng khinh
Nói gợi ý, bất minh cầu lợi
Hoặc dèm pha cho tới phân ly
Tư cách ấy chẳng ra gì.
Tỳ Kheo chân chánh nhu mì trực ngôn
Với giới hạnh bảo tồn nghiêm cẩn
Trong Giới Luật, tinh tấn thọ trì,
Đời sống thanh tịnh ; trong khi
.
* Sa-môn, Phạm-chí vô nghì bất lương
Không hổ thẹn, dương dương đắc chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống tà hạnh tầm thường
Xem tướng, đoán mộng, phô trương biệt tài
Phun hạt cải, tế khoai, tế lửa,
Tế thục tô, tế lúa, tế dầu,
Tế máu cho đến khoa cầu
Cầu thần ban phước hoặc cầu quỷ ma
Khoa xem mộng lẫn khoa địa lý
Khoa thuốc độc cho chí khoa chim
Khoa đoán số mạng, cầu tìm
Chiêm tướng, triệu tướng, khoa ngừa bắn tên
Khoa bồ cạp hay tên khoa rắn
Khoa chim quạ, chuột cắn… những là…
Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia
Tránh xa ác hạnh ngụy tà ô danh.
* Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống tà mạng vô lường
Xem tướng hòn ngọc, kiếm gươm, áo quần
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 324
Tướng mũi tên, cây cung, võ khí
Tướng đàn bà cho chí đàn ông
Thiếu nam, thiếu nữ, nhi đồng
Đầy tớ trai gái, tướng trong gia cầm
Tướng voi, ngựa ; sưu tầm tướng thú
Tướng dê, cừu, chim cú, cắc kè,
Tướng trâu, cun cút, gậy que
Bò đực, bò cái, lập lòe tướng ma.
Vị chân chánh xuất gia thì khác
Có giới hạnh an lạc uy nghi
Nằm trong Giới Luật thanh quy
Tỷ Kheo chân chánh thọ trì tịnh thanh.
* Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống tà mạng như thường
Đoán rằng : ‘Vua sẽ kiên cường tấn công
Vua ngoại bang thế cùng triệt thoái
Vua bản xứ rồi lại thu quân
Bên này thắng trận mấy lần
Bên kia đại bại, thất thần rút lui.
Những kẻ này không nguôi hiếu động
Cứ đoán mò, thực mộng chẳng sao !
Chân chánh Tỷ Kheo thanh cao
Tránh xa suy đoán tào lao chẳng lành.
*
* Các Sa-Môn, lợi tranh Phạm-chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống chẳng được thiện lương
Bằng những tà mạng, đủ phương thức tà
Lòng ham muốn xa hoa hưởng thụ
Nên tìm đủ mọi cách điêu ngoa
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 325
Tiên đoán sẽ có xảy ra
Nguyệt thực, nhật thực hoặc là sao băng
Đoán mặt trời, mặt trăng đi lệch
Hoặc đi đúng, không chệch bầu trời
Sẽ có lửa cháy các nơi
Sẽ có động đất, sấm trời : Thiên cơ
Các tinh tú sẽ mờ, sẽ sáng
Hay lặn, mọc ; có nạn nguy, an
Kết quả xảy trong không gian
Những kẻ hiếu sự lan man đoán mò.
Có giới hạnh, chẳng cho ác khởi
Vị Tỷ Kheo Luật Giới làm đầu
Không sống tà mạng lún sâu
* Như các Phạm-chí, hoạt đầu Sa-môn
Không hổ thẹn, dương dương đắc chí
Dù đã ăn tín thí cúng dường
Vẫn sống tà mạng bất lương
Đoán mưa, đại hạn, bất tường xảy ra
Sẽ được mùa hay là mùa mất
Sẽ có bệnh hoặc gặp họa tai
Các nghề như đếm ngón tay
Kế toán, cộng số, làm theo thế tình
*
Hoặc sắp đặt ngày lành tháng tốt
Để rước dâu, đón một rễ hiền
Hòa giải, chia rẽ, tiêu tiền
Đòi nợ, bùa chú người liền rủi ro
Dùng bùa chú làm cho cóng lưỡi
Để phá thai, cứng dưới quai hàm
Khiến cho bị điếc, bị câm
Hỏi gương soi, hỏi nữ nam phù đồng
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 326
Thờ đại địa cầu mong có phước
Thờ mặt trời để được quang huy
Phun ra lửa, thỏa sân si
Bùa chú, cầu nguyện Si-Ri thần tài.
*
Hoặc tà mạng dùng ngay tà thuật
Để được yên, khỏi chuốc nạn tai
Các điều đã hứa, làm sai
Để được dương thịnh, trong nhà chở che
Tìm đất tốt, phước về nhà mới
Lễ rửa miệng, ca ngợi hy sinh
Làm cho mửa, xổ trong mình
Bài tiết nhơ bẩn, sạch tinh cả người
Thoa dầu tai, soi ngươi nhỏ mắt
Làm thầy thuốc mổ cắt bệnh nhân
Chữa bệnh con nít xa gần
Các loại cây rễ, lượng phân dùng bừa
Chân Tỷ Kheo ngăn ngừa ác hạnh
Y Giới Luật, thanh thản thọ trì.
– Pốt-Thá-Pát (1 )! Hãy tường tri
Vị Tỷ Kheo ấy uy nghi, vô cầu
Được hộ trì nhờ vào Giới Luật
Tâm kiên cương chẳng chút sợ gì
Như Sát-Đế-Lỵ một vì
Làm lễ quán đảnh, trị vì giang san
Đã hàng phục lân bang thù địch
Không còn sợ đột kích biên phòng
Tỷ Kheo chân chánh cũng không
Sợ hãi tội lỗi, vì lòng thẳng ngay
_______________________________
(1) : Gọi tắt tên vị du sĩ POTTHAPÀDA.
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 327
Giới Luật ấy đủ đầy, cao quý
Hưởng lạc thọ, hoan hỷ nội tâm
*
– Pốt-Thá-Pát ! Hãy lắng tâm
Tỷ Kheo bảo hộ các căn thế nào ?
Mắt thấy sắc nhưng nào giữ tướng
Tướng chung, riêng chẳng nắm giữ gì
Mắt không chế ngự tại chi
Khiến bất thiện pháp ưu bi khởi vào
Nên tham ái dâng trào đủ thứ
Vị Tỷ Kheo chế ngự nguyên nhân
Hộ trì tích cực nhãn căn
Cũng như hộ trợ nhĩ căn cũng cần
Tai nghe tiếng hay thân cảm xúc
Mũi ngửi hương, nhận thức : Ý căn
Tỷ Kheo hộ trì các căn
Nên hưởng lạc thọ, nội tâm sáng ngời.
– Pốt-Thá-Pát ! Thời thời tĩnh giác
Giữ chánh niệm, an lạc tự tâm
Tỷ Kheo đi, đứng, ngồi, nằm
Đều giữ tỉnh giác, trong tâm biết liền
Khi tới, lui ; biết mình lui, tới
Khi nhìn quanh, biết bởi mình làm
Hay khi co duỗi tay chân
Mặc y, đi bát hay cần uống ăn
Khi nhai, nuốt, nói năng : Tỉnh giác
Đại, tiểu tiện, nhổ khạc : Biết mình
Như vậy Tỷ Kheo tâm minh
Chánh niệm tỉnh giác, an bình, thanh cao.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Thế nào biết đủ ?
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 328
Hạnh Tri Túc luôn giữ chỉnh tề
Bằng lòng ba y để che
Bình bát khất thực dễ bề cúng dâng
Y và bát luôn gần bên cạnh
Cũng như chim, đôi cánh luôn mang
Đó là Tỷ Kheo giới toàn
Giữ hạnh Biết Đủ, không màng nhiều hơn.
Với Giới uẩn chánh chơn cao quý
Với các căn nhiếp kỹ, hộ trì
Chánh niệm tỉnh giác trí tri
Thêm hạnh tri túc, còn gì quý hơn.
Trang bị đủ những gì cao quý
Vị ấy lựa vị trí lặng yên
Như rừng tĩnh mịch, lâm viên
Gốc cây, khe núi hoặc liền tha ma.
*
Thời ngọ thực đã qua, rửa bát
Ngồi kiết già, an lạc, thẳng lưng
An trú chánh niệm, lâng lâng
Tham ái từ bỏ, thoát dần ái tham
Bỏ sân hận, từ tâm thương xót
Chúng hữu tình mỗi một cảnh riêng
Từ bỏ hôn trầm, thụy miên
Thoát ly khỏi chướng thụy miên, hôn trầm
Giữ tịnh tâm, hướng về ánh sáng
Cùng chánh niệm, tĩnh giác, tâm yên
Gột rửa chúng, được an nhiên
Từ bỏ trạo cử thì liền tịnh thân
Hết nghi ngờ, phân vân lưỡng lự
Gột rửa hết trạo cử, hôn trầm
Gột rửa tham ái, hận sân
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 329
Đối với thiện pháp, tinh cần hành theo.
– Pốt-Thá-Pát ! Người nghèo mắc nợ
Liền chọn nghề, không sợ khó khăn
Nhờ sự nỗ lực, tinh cần
Nghề nghiệp phát đạt, tự thân nên giàu
Có tiền dư, nợ mau trả dứt
Nuôi vợ con, quả thực thanh nhàn
Người ấy nhờ vậy giàu sang
Sung sướng hoan hỷ, hoàn toàn an nhiên.
– Pốt-Thá-Pát ! Bệnh duyên người nọ
Rất đau đớn, lại khó uống ăn
Thể lực suy yếu dần dần
Cơn bệnh trầm trọng hành thân đêm ngày
Bỗng nhân duyên, gặp thầy gặp thuốc
Dứt hẳn bệnh, ăn uống tiêu thông
Thể lực khôi phục như mong
Hoan hỷ, sung sướng, sống trong an lành.
– Pốt-Thá-Pát ! Một anh bị nhốt
Trong ngục tù, ngục tốt khảo tra
Đau đớn, sợ hãi tối đa
Cầu mong thoát khỏi tai qua, nạn lùi
Bỗng duyên vui, gặp ngài Chánh án
Xét vô tội, xóa án thả mau
Tài sản không bị tổn hao
Thân vẫn khang kiện, ngục lao thoát rồi,
Về lại nhà, bồi hồi nghĩ lại
Quá sung sướng, thanh thái hân hoan.
– Pốt-Thá-Pát ! Một thời gian
Có người nô lệ của hàng chủ nhân
Không tự chủ, bản thân lệ thuộc
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 330
Mất tự do, ràng buộc khó khăn
Bỗng một hôm, vị chủ nhân
Tuyên bố trả tự do thân người này
Quá hoan hỷ, lòng đầy sung sướng
Người nô lệ tận hưởng niềm vui.
– Pốt-Thá-Pát ! Có một người
Giàu, nhiều tài sản, là người lái buôn
Qua sa mạc mênh mông nguy hiểm
Thiếu lương thực, khan hiếm nước dùng
Sợ hãi trong bước đường cùng
Bỗng gặp ốc đảo, nước trong rất nhiều
Mấy hôm sau, lại điều may khác
Khỏi sa mạc, gần đến đầu làng
Vô sự, sung sướng, vui an
Khỏi sự nguy hiểm lòng hằng ước mơ.
– Pốt-Thá-Pát ! Chính nhờ quán niệm
Vị Tỷ Kheo tự nghiệm, tự tri
Năm Triền Cái chưa xả ly
Như là món nợ, Bệnh hay Ngục đường,
Như nô lệ, con đường sa mạc,
Nay trả dứt hết các nợ nần,
Khỏi cơn bệnh dữ hành thân,
Ra khỏi sa mạc, thoát tầng ngục lao.
.
Năm Triền Cái chừng nào chưa diệt
Vị Tỷ Kheo mãi miết tinh cần.
Chừng nào khi quán tự thân
Với năm Triền Cái đã cần xả ly
Do xả ly, tức thì hoan hỷ
Do hoan hỷ, tâm được khinh an
Lạc thọ sinh do khinh an
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 331
Đạt được như thế, tâm an định liền
Ly ác pháp, Tỷ Kheo ly dục
Chứng và trú vào mục Nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc tự tâm
Sinh do ly dục, với Tầm, Tứ chuyên
Dục tưởng xưa tức liền trừ diệt
Tưởng hỷ lạc chân thiệt diệu kỳ
Do ly dục sanh, khởi đi
Vị ấy có Tưởng tức thì như trên.
Do học tập, khởi lên một tưởng
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
11. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nữa
Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền
Diệt Tầm, diệt Tứ được yên
Thì chứng và trú vào Thiền thứ Hai
Một trạng thái ra ngoài Tầm, Tứ
Do định sanh, nội tỉnh nhất tâm
Tỷ Kheo hỷ lạc thấm nhuần
Hỷ lạc tẩm ướt khắp thân vô ngần
Tưởng hỷ lạc thật chân vi diệu
Ly dục sanh xưa chịu diệt trừ
Tưởng do Định sanh, khởi từ
Vị ấy có tưởng hỷ như diệu huyền
Do học tập, khởi lên một tưởng
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
12. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nữa
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 332
Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền
Ly hỷ trú xả, nhất tâm
Chánh niệm tỉnh giác, thì thân cảm liền
Sự lạc thọ, Thánh hiền gọi đủ
Là ‘xả niệm lạc trú’, tâm chuyên
Chứng và an trú Tam Thiền
Tỷ Kheo tẩm ướt, thấm tuyền tự thân
Tưởng hỷ lạc định sanh thuở trước
Sẽ diệt trừ để được tiến xa
Tưởng Xả Lạc khi khởi ra
Vị ấy có Tưởng thăng hoa diệu huyền.
Do học tập, khởi lên một tưởng
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
13. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nữa
Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền
Xả lạc, xả khổ – tâm yên
Diệt hỷ, ưu, cảm thọ – liền trước đây
Chứng, trú ngay vào Thiền Đệ Tứ
Không khổ, lạc ; không giữ niệm gì
Nên Tưởng xả lạc diệu kỳ
Xưa kia vị ấy nay thì diệt qua
Tưởng xả lạc cũng là xả khổ
Thật vi diệu, tại chỗ khởi lên
Vị ấy có Tưởng như trên
Xả lạc, xả khổ rất nên diệu huyền
Do học tập, khởi lên một tưởng
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 333
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
14. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Suy tưởng :
Mọi Sắc tưởng vượt thoát từ từ
Mọi chướng-ngại-tưởng diệt trừ
Tâm tư vị ấy như như êm đềm
Không tác ý đối trên dị tưởng
Vị Tỷ Kheo nghĩ tưởng tương duyên :
‘Hư không vốn là vô biên’
Chứng, trú Xứ Không Vô Biên hiện tiền
Nên sắc tưởng xưa liền trừ diệt
Và khi tưởng chơn thiệt khởi lên
Không Vô Biên Xứ làm nền
Vị ấy có Tưởng như trên, diệu huyền,
Do học tập, khởi lên một tưởng
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
15. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nói
Sự vượt thoát ra khỏi nơi đây :
Không Vô Biên Xứ lìa ngay
Tỷ Kheo lại nghĩ : ‘Thức này vô biên’
Chứng và trú Thức Vô Biên Xứ
Tưởng Không vô biên xứ diệt trừ
Thức Vô Biên Xứ Tưởng này
Vi diệu chân thật khởi từ duyên trên
Thì vị ấy dựa trên định hướng
Thức Vô Biên Xứ Tưởng có liền
Diệt trừ tưởng Không vô biên
Thức Vô Biên Xứ chân nguyên diệu huyền.
Do học tập, khởi lên một tưởng
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 334
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
16. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Lại nói :
Sự vượt thoát ra khỏi nơi đây :
Thức Vô Biên Xứ lìa ngay
‘Không vật gì có’, vị này nghĩ ra :
Vị Tỷ Kheo chứng và an trú
Nơi Vô Sở Hữu Xứ chẳng chầy
Thức vô biên Xứ diệt ngay,
Vô Sở Hữu Xứ Tưởng này khởi lên
Thì Tỷ Kheo ấy liền có tưởng
Vô Sở Hữu Xứ Tưởng nơi này
Vi diệu chân thật, thẳng ngay
Vô Sở Hữu Xứ Tưởng đây diệu huyền.
Do học tập, khởi lên một tưởng
Do học tập, một tưởng diệt nhanh
Như Lai đã nói tỏ rành
Là sự học tập, thực hành sâu xa.
17. Này Pốt-Thá-Pa-Đa ! Suy tưởng :
Khi Tỷ Kheo khởi Tưởng tự mình
Vị này tiếp tục hành trình
Tưởng này tưởng khác đi tìm cho ra
Tưởng tột đỉnh khi mà đạt tới
Vị ấy nghĩ khi mới trải qua ;
“ Tâm còn suy tưởng hại ta
Tâm không suy tưởng mới là tốt hơn
Nếu ta cứ tiếp vòng suy tưởng
Khi những tưởng ta bị diệt đi
Các Thô tưởng khởi tức thì
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 335
Vậy đừng suy tưởng làm chi cho phiền ”.
Do không có liên miên suy tưởng
Nên diệt tận các tưởng trước kia
Các thô tưởng khác cũng lìa
Không khởi lên nữa, duyên kia đoạn rày
Sự diệt tận vị này cảm thọ
Đạt trí tuệ, theo đó diệt trừ
Các Tăng thượng tưởng khư khư.
18. – Pốt-Thá-Pa-Đá ! Suy tư thế nào ?
Ngươi đã nghe ra sao chứng biết
Đạt trí tuệ, trừ diệt dần dần
Các tăng thượng tưởng này chăng ?
– “ Kính bạch Đại Giác ! Con hằng không nghe
Nhưng nay con hiểu về lời thật
Của Thế Tôn giải rất cao siêu.
19. – Bạch Thế Tôn ! Ngài dạy điều
Một tưởng tuyệt đỉnh hay nhiều tưởng đây? ”.
– “ Pốt-Thá-Pa-Đa này ! Ta nói
Đến một tưởng và mọi tưởng này ”.
– “ Tưởng tuyệt đỉnh, kính bạch Ngài
Sao Ngài nói đến một và nhiều hơn ? ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Tùy nhơn vị đấy
Đã cảm thọ sự ấy diệt trừ
Một tưởng sau tưởng khác như
Vị ấy đạt được đến từ khác nhau
Tưởng tuyệt đỉnh tiếp sau tưởng trước
Tuyệt đỉnh cho đến bước cuối cùng
Pốt-Thá-Pa-Đá ! Tựu chung
Ta nói đến một và cùng nhiều hơn ”.
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 336
20. – “ Bạch Thế Tôn ! Con nhơn xin hỏi
Tưởng khởi trước Trí mới khởi sau
Hay là Trí trước Tưởng sau
Hay Tưởng và Trí cùng nhau khởi đồng ? ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Phải thông hiểu tới :
Tưởng khởi trước Trí mới khởi sau
Do duyên Tưởng, Trí sinh mau
Trí sau Tưởng trước, hiểu sâu điều này ”.
21. –“ Bạch Thế Tôn ! Tưởng này có phải
Là Tự ngã tuyệt đại người ta
Hay tự ngã khác tưởng xa ? ”.
– “ Với ngươi, tự ngã hiểu ra thế nào ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Nhắm vào tự ngã
Con hiểu là tự ngã thô-phù
Có sắc, bốn đại hình thù
Tựu thành, đoàn-thực phạm trù dưỡng nuôi ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Tới lui lẩn quẩn
Nến tự ngã hiểu tận như trên
Thì với nhận thức nói lên
Tưởng và tự ngã móng nền khác nhau
Ta giả sử thô-phù tự ngã
Có sắc, cả bốn đại hình thành
Và do đoàn-thực dưỡng sinh.
Nhưng vài tưởng khác khởi hình, diệt đi
Pốt-Thá-Pát ! Vậy thì nhận thức
Hiểu tự ngã khác thực Tưởng đây ”.
22. – “ Bạch Thế Tôn ! Chính điểm này
Con hiểu tự ngã ở đây do là
Ý-sở-thành, tạo ra đầy đủ
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 337
Mọi chi tiết và đủ các căn ”.
– “ Pốt-Thá-Pát (1) ! Nếu hiểu rằng :
Tự ngã do Ý-sở-thành, được so
Mọi chi tiết nhỏ to đầy đủ
Và các căn đầy đủ một bên
Thì với nhận thức như trên
Tưởng và tự ngã móng nền khác nhau.
Giả sử Ý-sở-thành tự ngã
Đủ chi tiết, đủ cả các căn
Nhưng vài tưởng khác khởi tăng
Hay vài tưởng khác đã hằng diệt đi
Pốt-Thá-Pát (1) ! Vậy thì nhận thức
Hiểu tự ngã khác thực tưởng đây ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Chính điểm này
Con hiểu tự ngã ở đây do là
Tưởng-sở-thành, lại là Vô-sắc ”.
23. – “ Pốt-Thá-Pát ! Nếu thật hiểu rằng :
Tự ngã do Tưởng-sở-thành
Lại là vô sắc, đành rành khác nhau
Tự ngã khác, trước sau Tưởng khác
Giả sử là vô sắc, Tưởng thành
Nhưng vài tưởng khác khởi nhanh
Một vài tưởng khác đã hằng diệt đi
Pốt-Thá-Pát ! Vậy thì nhận thức
Hiểu tự ngã khác thực tưởng đây ”.
24. – “ Bạch Thế Tôn ! Xin chỉ bày
Có thể con hiểu điều này được chăng ?
Tưởng là của con người, tự ngã
_______________________________
(1) : Gọi tắt tên vị du sĩ POTTHAPÀDA .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 338
Hay tưởng khác, tự ngã khác xa ? ”.
– “ Pốt-Thá-Pa-Đá ! Thật là
Khó cho ngươi biết sâu xa tức thời
Là tự ngã con người là tưởng
Hay tự ngã khác tưởng ra sao
Vì ngươi dị kiến tin vào
Có lý tưởng khác, biết nào thiệt hư
Khác hạnh nguyện, thiên tư khác biệt ”.
25. – “ Bạch Thế Tôn ! Khó thiệt cho con
Như trên Ngài nói rõ ràng.
Lại thưa :Thế giới Thường Còn phải không?
Quan niệm này tương đồng đúng thật
Ngoài ra rất mê muội , phải không ? ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Nghe cho thông :
Thường còn thế giới : Ta không trả lời
Không cố chấp ở nơi quan niệm
Cho là đúng, khác điểm là ma ”.
* * *
Sau đó Pốt-Thá-Pa-Đa
Nhiều vấn đề khác hỏi qua với Ngài
Đức Thế Tôn biện tài vô ngại
Đã trả lời tự tại, suốt thông :
– “ Pốt-Thá-Pa-Đá ! Viễn vông
Tri kiến những thứ Ta không trả lời
Như : Thế giới này thường ? biến đổi ?
Là vô biên ? Là khối hữu biên ?
Thân thể & sinh mạng hợp nên ?
Thân thể & sinh mạng hiện tiền khác nhau ?
27. Như Lai có về sau tồn tại ?
Không tồn tại sau chết, phải không ?
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 339
Hoặc là câu hỏi lòng vòng
Như Lai tồn tại và không còn gì ?
Hoặc Như Lai không chi tồn tại
Và không không tồn tại sau khi
Như Lai tịch diệt, trà tỳ ?
Quan điểm đó đúng, còn thì muội mê ?
Những vấn đề nêu trên được hỏi
Như Lai không hề vội trả lời ”.
28. – “ Vì sao Ngài không trả lời ? ”.
– “ Pốt-Thá-Pa-Đá ! Ở nơi tận cùng
Các câu hỏi này không mang lại
Đích giải thoát, thanh thái định tâm
Không thuộc về pháp cao thâm
Không thuộc phạm hạnh, không tầm yểm ly
Không đưa đến tịnh trì, tịch diệt
Đến thắng trí, tham triệt, Niết bàn
Không đến giác ngộ hoàn toàn
Với Ta, nghi vấn chẳng màng đáp chi ! ”.
29. – “ Bạch Thế Tôn ! Hợp thì phải lẽ
& Những điều gì Ngài sẽ trả lời ? ”.
30. – Pốt-Thá-Pát ! Ta trả lời
Về các câu hỏi hợp thời lìa mê
Tứ Diệu Đế hướng về giác ngộ
Đây là Khổ, Tập, Diệt Đế này
Đạo Đế, con đường thẳng ngay
Đưa đến diệt khổ, chỉ bày chân tâm
Pốt-Thá-Pá ! Trong tầm câu hỏi
Hướng giải thoát, thuộc mọi pháp lành
Căn bản Phạm hạnh tịnh thanh
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 340
Đưa đến thắng trí, thực hành yểm ly
Đích Niết bàn chứng tri hướng tới
Nên vì thế Ta mới trả lời ”.
– “ Bạch đấng Thầy cả Người Trời (1) !
Ngài vừa giảng giải những lời cao minh
Nhưng đến thời trì bình ngọ thực
Việc phải làm, Đại Đức tùy nghi ! ”.
Đức Phật đứng dậy uy nghi
Rời khỏi chốn ấy để đi trì bình.
***
31. Khi Thế Tôn hoa dinh đi khỏi
Những du sĩ ở mọi chỗ ngồi
Xúm đến du sĩ vừa rồi
Đã nêu nghi vấn hỏi thời Thế Tôn
Họ đổ dồn Pốt-Tha-Pa-Đá
Những lời lẽ nghiệt ngã, mỉa mai :
“ Pốt-Thá-Pa-Đá ông này
Rất là nhu nhược, chỉ hay tán thành :
‘Bạch Thế Tôn ! Ngọn ngành đúng quá !’
‘Bạch Thiện Thệ ! Đúng cả không sai !’
Trong khi đại chúng nơi đây
Trông đợi được biết điều này từ xưa :
Vì Sa Môn nói chưa dứt khoát
Những vấn đề khuynh loát cõi trần :
Thế giới Thường Còn vĩnh hằng ?
Hay vô thường ? hoặc vô ngần vô biên ?
Hay hữu biên ? ; hoặc là thân thể
Cùng sinh mạng một thể nương vào ?
Thân thể & sinh mạng khác nhau ?
_______________________________
(1) : Thiên Nhân Sư ( Saddhàdevamanussanam ) một trong
Thập hiệu của Đức Phật do người đời xưng tụng .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 341
Như Lai tồn tại hay nào còn đâu ?
Hay vẫn còn và nào tồn tại ?
Không tồn tại và cũng không không ?
Là những điều chúng ta mong
Nhưng Sa Môn đó đã không trả lời ! ”.
Nghe nói vậy, tức thời đáp trả
Vị du sĩ Pốt-Thá-Pa-Đa
Nói với các vị du-gia :
– “ Này các Hiền giả ! Vừa qua luận đàm
Vị Sa Môn không làm thỏa mãn
Những vấn đề thích đáng hỏi ra
Nhưng Sa Môn Gô-Ta-Ma
Tuyên thuyết phương pháp thật là chánh chơn
Rất như thực, nguồn cơn dùng Pháp
Làm căn bản, qui tắc giải trình
Với lời thuyết giảng cao minh
Đúng Pháp như thế, sao mình không nghe ? ”.
*
32. Vài hôm sau, ngày hè nắng hạ
Vị du-sĩ Pốt-Thá-Pa-Đa
Đã cùng đi với Chít-Ta
Hát-Thi-Sa-Rí-Pút-Ta (1) vị này
Đi đến chỗ Phật Ngài đang ngự
Chít-Tá tự đảnh lễ Như Lai
Xong ngồi một bên gần Ngài
Pốt-Thá-Pa-Đá nói vài lời thăm
Rồi cũng tầm chỗ ngồi gần nhứt
Vị du-sĩ bạch đức Thế Tôn :
– “ Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !
Khi Ngài rời khỏi hội môn chẳng chầy
_______________________________
(1) : Citta Hatthisàriputta .
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 342
Các du-sĩ bao vây cật vấn
Họ trách con gay gắt đành hanh :
‘Chỉ biết vâng phục tán thành
Không biết hỏi tới ngọn ngành sắt son
Thế giới này thường còn ? Biến đổi ?
Là vô biên ? Là khối hữu biên ?
Thân thể & Sinh mạng hợp nên ?
Thân thể & Sinh mạng móng nền khác nhau?
Hoặc thế nào Như Lai tồn tại ?
Không tồn tại hoặc lại không không ?’
Con đã đáp lại thật lòng
Những tri kiến ấy Ngài không trả lời
Nhưng Ngài đã đúng thời tuyên thuyết
Một phương pháp chơn thiệt chánh chơn
Dùng Pháp căn bản nguồn cơn
Thì người hiểu biết phải luôn tán đồng ”.
.
33. –“ Pốt-Thá-Pát ! Số đông du-sĩ
Họ có mắt cũng chỉ như mù
Chỉ ngươi mắt sáng đặc thù
Hiểu được những điểm cho dù chẳng nghe.
Có những khi nói về tri kiến
Ta dứt khoát khai triển, trình bày ;
Cũng có tuyên thuyết thẳng ngay
Ta không dứt khoát trình bày là chi ?
Pốt-Thá-Pát ! Những gì Ta nói
Không dứt khoát, về loại viễn vông :
Trạng thái thế giới thường, không ?
Sinh mạng & thân thể là đồng ? khác sai ?
Hay vấn đề Như Lai tồn tại ?
Không tồn tại sau chết phải không ?
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 343
Cũng tồn tại và cũng không ?
Hay không tồn tại cũng không không còn ?
Các điều đó sáo mòn vô ích
Không hướng đến mục đích tối cần
Không thuộc phạm hạnh chánh chân
Không đến ly dục, giác tân, Niết bàn
Ta trình bày hoàn toàn đơn bạc
Không dứt khoát các pháp nói trên.
Pốt-Thá-Pát ! Còn một bên
Ta lại dứt khoát nêu lên pháp gì ?
Tứ Diệu Đế chứng tri giác ngộ
Đây là Khổ, Tập, Diệt Đế này
Đạo Đế, con đường thẳng ngay
Đưa đến diệt khổ, chỉ bày chân tâm
Pốt-Thá-Pá ! Trong tầm câu hỏi
Hướng giải thoát, thuộc mọi pháp lành
Căn bản Phạm hạnh tịnh thanh
Đưa đến thắng trí, thực hành yểm ly
Đích Niết bàn tu trì chứng đạt
Ta trình bày dứt khoát pháp này.
34. Pốt-Thá-Pa-Đá ! Nghe đây :
Sa-môn, Phạm-chí họ rày chủ trương :
‘Sau khi chết thường thường Tự ngã
Vô bệnh, cả hạnh phúc hoàn toàn’
Ta đến hỏi họ đàng hoàng :
– “ Có phải quý vị chủ trương như vầy ? ”
Các vị này công khai xác nhận
Ta nêu các nghi vấn, hỏi liền :
– ‘Chư vị đang sống hiện tiền
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 344
Đã thấy, đã biết khắp miền thế gian
Được hạnh phúc hoàn toàn không nhỉ ?’.
Nghe hỏi vậy, họ chỉ nói ‘không’.
– ‘Vậy chư vị có tự thân
Cảm nhận hạnh phúc trong vòng một đêm
Trong một ngày, nửa đêm, vài khắc ?’.
Các vị này cúi mặt, nói ‘không’.
– ‘Vậy chư vị hãy thật lòng
Cho biết đạo lộ hoặc phương pháp gì
Sẽ đưa đến toàn tri chứng ngộ
Một quốc độ hạnh phúc hoàn toàn ?’.
Họ trả lời ‘không’, ngỡ ngàng.
Ta lại hỏi tiếp : “Vậy hàng ngày qua
Chư vị có nghe ra tiếng nói
Của Chư Thiên các cõi thảnh thơi
Thế giới hạnh phúc toàn thời ?
Các chư Thiên ấy thốt lời vinh danh :
‘Chúng tôi đã thực hành, trực chứng
Đã hóa sinh vào đúng cõi an
Thế giới hạnh phúc hoàn toàn !’
Có nghe Thiên chúng luận bàn hay không ? ”.
Các vị ấy nói không nghe, thấy.
Pốt-Thá-Pát ! Việc ấy thế nào ?
Sự kiện này ngươi nghĩ sao ?
Có phải lời họ không sao thuận đồng ?
Không chính xác cũng không hợp lý ?
35. Như một người được ví, nói là :
“ Tôi yêu, ái luyến thiết tha
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 345
Một cô gái đẹp, nết na vùng này ”
Có người hỏi : ‘Hỡi này ông bạn !
Ông có biết tường tận người yêu ?
Thuộc giai cấp nào ? giàu nghèo ?
Quê quán, tên tuổi, mỹ miều ra sao ?
Người bậc trung hay cao hoặc thấp ?
Thân ốm mập, da dẻ thế nào ?
Đen sẫm hay là hồng hào ?
Ở thành hay ở làng nào, gần xa ?’
Nghe hỏi vậy, anh ta ngơ ngẩn
Trả lời rằng : ‘Tôi chẳng biết chi !’
Có người hỏi lại tức thì :
– ‘Có phải anh đã yêu vì thiết tha
Thật ái luyến người mà chưa biết
Chưa từng gặp, cũng tiệt thấy đâu ?’
Nghe hỏi, anh ta gật đầu.
Này Pốt-Thá-Pát ! Nghĩ sao việc này ?
Sự kiện đây, phải chăng người ấy
Nói vô lý, trật bậy phải không ? ”.
– “ Vâng phải, bạch đức Thế Tôn !
Sự kiện như vậy thật không đúng rồi !
Không chính xác, đồng thời vô lý.
Như sự kiện Phạm-chí, Sa-môn ”.
37. – “ Pốt-Thá-Pát ! Hợp lý không ?
Như có một gã cuồng ngông dự trù
Sẽ xây tại ngã tư đường cả
Một cái thang để gã lên lầu
Có người hỏi gã : Lầu đâu ?
Hướng Nam, hướng Bắc hay lầu hướng Tây
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 346
Hay lầu ấy được xây phương khác
Về hướng Đông cho hạp ý mình ?
Lầu ấy cao, thấp, trung bình ?
Ông ta nghe hỏi, thật tình bảo ‘không’.
Họ hỏi tiếp : ‘Vậy ông muốn dựng
Một cầu thang đẹp vững lên lầu
Cái lầu ông chẳng biết đâu
Cũng chưa từng thấy cái lầu phải không ?’
Nghe hỏi vậy, thì ông xác nhận
Là không biết, không tận thấy lầu.
Pốt-Thá-Pát ! Ngươi nghĩ sao ?
Sự kiện như vậy phải đâu bình thường
Lời người ấy không tường chính xác
Không hợp lý, sai lạc phải không ? ”.
– “ Vâng phải, bạch đức Thế Tôn !
Sự kiện như vậy thật không đúng rồi !
Không chính xác, đồng thời vô lý ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Phạm-chí, Sa-môn
Chủ trương Tự ngã hoàn toàn
Hạnh phúc, vô bệnh sau màn chết đi.
Như Lai hỏi những gì cảm nhận
Bản thân họ hưởng tận lạc an
Con đường nào dẫn đưa sang
Thế giới hạnh phúc hoàn toàn, an sinh ?
Nhân chứng nào chứng minh điều đó ?
Ai nghe có tiếng nói chư Thiên ?
Đã được hóa sinh đến miền
Thế giới hạnh phúc triền miên, hoàn toàn ?
Nghe hỏi vậy, ngỡ ngàng lúng túng
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 347
Họ trả lời là : ‘Chúng tôi đây
Không thấy, không biết điều này’.
Pốt-Thá-Pa-Đá ! Ngươi rày nghĩ sao ?
Các Sa-môn và bao Phạm-chí
Lời nói họ cũng chỉ linh tinh
Nói không chính xác sự tình
Nói không hợp lý hợp tình, phải không ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Đúng trong sự kiện.
Các Phạm-chí, tà kiến Sa-môn
Lời nói họ không chánh chơn
Lại không hợp lý, nguồn cơn chẳng hòa ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Có ba ngã chấp
Một : Thô-phù ngã-chấp chỉ rành
Hai : Ngã-chấp ý-sở-thành
Vô-sắc ngã-chấp sẵn dành thứ ba.
Thế nào là thô-phù ngã-chấp ?
Do có sắc, bốn đại hình thành
Đoàn-thực nuôi dưỡng tốt lành.
Còn ngã-chấp ý-sở-thành là sao ?
Mọi chi tiết nhỏ to đầy đủ
Lại có sắc, đầy đủ các căn.
Vô-sắc ngã-chấp hiểu chăng ?
Không có sắc, Tưởng-sở-thành tạo ngay.
40. – Pốt-Thá-Pát ! Như Lai thuyết pháp
Để diệt trừ ngã-chấp thô-phù
Nếu muốn nhiễm pháp diệt trừ
Cần phải theo pháp như như thực hành
Thì tịnh pháp an lành tăng trưởng
Ngay hiện tại tự hưởng giác thời
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 348
Với thắng trí, chứng đạt rồi
An trú trí tuệ sáng ngời, mãn sung.
Pốt-Thá-Pát ! Thế nhưng có thể
Nhiều người nghĩ đại để sẽ như :
‘Các nhiễm pháp được diệt trừ
Tịnh pháp tăng trưởng ngay từ hiện nay
Tự giác ngộ với đầy thắng trí
Chứng đạt và an trú ở trong
Trí tuệ sung mãn mênh mông
Tuy vậy đau khổ vẫn tồn tại đây’.
Pốt-Thá-Pát ! Điều này chớ nghĩ !
Khi nhiễm pháp đã bị diệt trừ
Tịnh pháp tăng trưởng ngay từ
Tự mình giác ngộ, chứng như trên rồi
Thời hoan hỷ đồng thời chánh niệm
Và tỉnh giác, thúc liễm, khinh an
Cùng với lạc trú hân hoan
Cũng đồng sanh khởi hoàn toàn lành thay !
41. Pốt-Thá-Pát ! Như Lai thuyết pháp
& Để diệt trừ chấp ý-sở-thành
42. Ta cũng thuyết pháp thiện lành
Vô-sắc ngã-chấp khuyên nhanh diệt trừ.
Nếu người nào hành như pháp ấy
Thì nhiễm pháp từ đấy diệt đi
Tịnh pháp tăng trưởng tức thì
Giác ngộ hiện tại, tự tri chứng liền
Với thắng trí, tự nhiên an trú
Vào trí tuệ đầy đủ, mênh mông
Thì sanh hoan hỷ trong lòng
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 349
Chánh niệm tĩnh giác cũng đồng khởi sanh
Hân hoan sanh, cũng sanh lạc trú
Người thực hành đầy đủ pháp này.
43. Pốt-Thá-Pát ! Nhiều người ngoài
& Họ từng muốn được Như Lai trả lời :
44. – ‘Thưa Tôn Giả ! Thời thời thuyết pháp
& Các điều Ngài đề cập diệt đi
45. Thô-phù ngã-chấp là chi ?
Vô-sắc ngã-chấp là gì có danh ?
Thế nào Ý-sở-thành ngã chấp ?
Mà Tôn Giả thuyết pháp thường khuyên
Người thực hành phải cần chuyên
Với ba ngã chấp nói trên diệt trừ.
Nếu hành giả hành như pháp ấy
Thời nhiễm pháp từ đấy diệt trừ
Tịnh pháp tăng trưởng tức thì
Giác ngộ hiện tại, tự tri chứng liền
Với thắng trí, tự nhiên an trú
Vào trí tuệ đầy đủ, mênh mông
Thì sanh hoan hỷ trong lòng
Chánh niệm tỉnh giác cũng đồng khởi sanh
Hân hoan sanh, cũng sanh lạc trú
Người thực hành đầy đủ pháp này’.
Sau khi chúng hỏi Như Lai
Như Lai xác nhận chẳng ngoài pháp-như
Ta thuyết pháp diệt trừ ngã chấp
Cả ba loại huân tập lâu đời
Người thực hành pháp này thời
Sẽ được lợi lạc như lời nói trên.
Pốt-Thá-Pát ! Việc nên như vậy
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 350
Lời nói ấy ngươi nghĩ thế nào ?
Chính xác, hợp lý ra sao ?
46. Này Pốt-Thá-Pát ! Ví vào chuyện đây :
& Như một người muốn xây thang mới
47. Để lên lầu từ dưới chân lầu
Có người hỏi lầu ở đâu ?
Hướng nam, hướng bắc hay lầu hướng tây ?
Hay lầu ấy được xây phương khác
Về hướng đông cho hạp ý mình ?
Lầu ấy cao, thấp, trung bình ?
Chàng ta nghe hỏi, thật tình đáp ngay :
– ‘Này Hiền giả ! Nơi đây đích thị
Là lầu tôi đề nghị xây thang’.
Pốt-Thá-Pát ! Lời của chàng
Có phải chính xác, hợp toàn phải không ? ”.
– “ Vâng phải, Bạch Thế Tôn Đại Giác !
Lời hợp lý, chính xác đáng tin
Vì chàng ta nói thật tình
Điều mà có thể xác minh, không lầm ”.
– “ Pốt-Thá-Pát ! Trong tầm lý luận
Ta trả lời cho những người ngoài
Về ba ngã chấp miệt mài
Ý-sở-thành chấp, chấp đây thô-phù
Cùng vô-sắc đặc thù ngã-chấp
Ta thuyết pháp để diệt mọi nơi
Người thực hành pháp này thời
Sẽ được lợi lạc như lời kể trên
Tức là người hành nên pháp ấy
Thì nhiễm pháp từ đấy diệt đi
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 351
Tịnh pháp tăng trưởng tức thì
Giác ngộ hiện tại, tự tri chứng liền
Với thắng trí, tự nhiên an trú
Vào trí tuệ đầy đủ, mênh mông
Thì sanh hoan hỷ trong lòng
Chánh niệm tỉnh giác cũng đồng khởi sanh
Hân hoan sanh, cũng sanh lạc trú
Người thực hành đầy đủ, thanh cao.
Pốt-Thá-Pa-Đá ! Nhắm vào
Sự kiện như vậy, nghĩ sao việc này ?
Lời nói ấy thẳng ngay hợp lý
Và chính xác hoàn mỹ phải không ? ”.
– “ Vâng phải, bạch đức Thế Tôn !
Lời ấy hợp lý và không sai lầm ”.
*
48. Lúc bấy giờ , trầm ngâm suy nghĩ
Ông Hát-Thí-Sa-Rí-Pút-Ta
Thường được gọi tắt Chít-Ta
Hướng về đức Phật hỏi qua sự tình :
– “ Bạch Thế Tôn ! Quá trình khi có
Và cảm thọ ngã-chấp thô-phù
Phải chăng không có phạm trù
Vô-sắc ngã-chấp cho dù mỏng manh
Không có ý-sở-thành ngã chấp
Chỉ thô-phù ngã-chấp một mình ?
Hay khi có ý-sở-thành
Không có hai thứ ngã danh trên này ?
Có ngã-chấp tên nay vô-sắc
Không có mặt hai loại ngã kia ? ”.
– “ Này Chít-Tá ! Nếu chẻ chia
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 352
* Khi có ngã-chấp thô-phù hiện ngay
Nó không thuộc cả hai ngã-chấp
Ý-sở-thành, vô-sắc loại này
Chính khi ấy , ngã-chấp đây
Thô-phù là nó, mảy may một mình.
* Khi có ý-sở-thành ngã chấp
Nó không thuộc hai chấp trên rồi
Ý-sở-thành ngã-chấp thôi.
* Vô-sắc cũng vậy, chấp thời chỉ riêng
Nó không thuộc hai bên ngã chấp
Là thô-phù và ý-sở-thành
Vô-sắc ngã-chấp một mình
Chính trong khi ấy tạo thành có ra.
Này Chít-Tá ! Có người khách lạ
Hỏi ngươi rằng : ‘Ông đã sinh tồn
Ở trong quá khứ hay không ?
Hay đang tồn tại ở trong hiện thời ?
Hay là ngươi tương lai tồn tại ?’
Được hỏi vậy, ngươi trả lời sao ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Nếu người nào
Hỏi con như thế nhằm vào thời gian
Con sẽ đáp : ‘Tôi đang tồn tại
Thời hiện tại, không phải là sai
Tôi sẽ tồn tại tương lai
Tôi đã tồn tại lâu dài trước đây
Ở quá khứ thời này tồn tại
Không phải không tồn tại – ba thời’
Bạch Thế Tôn ! Con trả lời
Đáp lại câu hỏi về thời gian kia ”.
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 353
– “ Này Chít-Tá ! Hãy lìa sự ấy
Nếu có người nào đấy hỏi ngươi :
‘Quá khứ ngã-chấp của ngươi
Có phải thật có như lời hay không ?
Chấp tương lai sẽ không tồn tại ?
Chấp hiện tại cũng lại không còn ?
Tương tự, ngươi tin sắt son
Hiện tại ngã-chấp và còn tương lai
Đều như thế, cả hai ngã-chấp
Không tồn tại khi có cái kia ?’.
Này Chít-Tá ! Câu hỏi kia
Ngươi sẽ đáp trả, chẻ chia thế nào ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Dựa vào câu hỏi
Con sẽ nói : ‘Ngã-chấp hiện nay
Mà tôi hiện có ngã này
Nó là thật có, hiển bày với tôi
Còn tương lai và rồi quá khứ
Không tồn tại, căn cứ làm gì.
Quá khứ ngã-chấp qua đi
Tương lai ngã-chấp cũng tùy như trên.
Thế cho nên cả hai ngã-chấp
Không tồn tại khi gặp cái kia’.
Bạch Thế Tôn ! Câu hỏi kia
Con đã đáp trả, phân chia từng phần ”.
– “ Này Chít-Tá ! Tự thân cảm thọ
Trong khi có ngã-chấp thô-phù
Chấp kia không thuộc do từ
Vô-sắc hay ý-sở-thành, cả hai
Nó chỉ là thô-phù ngã-chấp.
Cũng như vậy, chấp ý-sở-thành
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 354
Có nó, không có rõ rành
Thô-phù, vô-sắc hai ngành chấp trên.
Chấp vô-sắc có nên độc lập
Không do hai ngã-chấp thuộc về.
Chít-Tá ! Ví dụ gần kề
Như từ bò cái vỗ về lớn nhanh
Có ra sữa rồi thành ra lạc
Từ lạc sinh ra các sanh tô
Từ sanh tô sinh thục tô
Từ thục tô ấy, đề hồ thành xong.
Còn là sữa thì không thuộc lạc
Khác sanh tô cũng khác thục tô
Cũng không thuộc về đề hồ
Nó chính là sữa, dạng thô ban đầu.
Cũng như vậy, khi nào thành lạc
Nó không thuộc về các loại trên.
Sanh tô, thục tô thành nên
Nó cũng không thuộc các tên chẳng đồng.
Thành đề hồ thì không thuộc sữa
Không thuộc lạc, khác lứa sanh tô
Nó cũng không thuộc thục tô
Khi ấy nó thuộc đề hồ mà thôi.
Này Chít-Tá ! Vừa rồi đề cập
Khi thô-phù ngã-chấp có danh
Nó không thuộc ý-sở-thành
Không thuộc vô-sắc, chỉ danh thô-phù.
Cũng như vậy, phạm trù ngã-chấp
Ý-sở-thành có mặt đồng cư
Không thuộc ngã-chấp thô-phù
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 355
Không thuộc vô-sắc khác từ cái tên.
Chấp vô-sắc có nên, thành lập
Thì không thuộc ngã-chấp thô-phù
Khác ý-sở-thành riêng tư
Chỉ thuộc vô-sắc danh từ mà thôi.
Này Chít-Tá ! Vậy thời liễu sự
Chúng chỉ là ngôn ngữ thế gian
Danh tự, ký pháp thế gian
Như Lai dùng chúng, không màng là chi
Không chấp trước những gì ràng buộc
Vào từ ngữ chỉ thuộc thế gian ”.
*
54. Được tận nghe những lời vàng
Pốt-Thá-Pa-Đá nghiêm trang thưa Ngài :
– “ Bạch Thế Tôn ! Lành thay ! Vi diệu !
Thật hy hữu ! Được hiểu rõ ràng
Lời Ngài cao quý vô vàn
Như người dựng đứng vật đang ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu
Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Thế Tôn giải đáp, trình bày
Con xin quy ngưỡng từ nay
Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu
Quy y Tăng, thanh cao đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn
Mong Thế Tôn nhận cho con
Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 356
Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục
Cho đến lúc mạng tận, hoại kỳ.
55. Vị Cư sĩ đã cùng đi
Chít-Tá Hát-Thí-Sa-Ri-Pút-Tà
Cũng hoan hỷ, thiết tha bạch Phật :
– “ Bạch Thế Tôn ! Quả thật lành thay !
Bạch Thiện Thệ ! Vi diệu thay !
Như người dựng vật lăn quay ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu
Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Thế Tôn giải đáp, trình bày
Con xin quy ngưỡng từ nay
Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu
Quy y Tăng, thanh cao đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn
Mong Thế Tôn cho phép con
Xuất gia Đại Giới vuông tròn vâng theo ”.
56. Đức Thế Tôn thuận theo thiện ý
Cho Hát-Thi-Sa-Rí-Pút-Ta
Tỷ Kheo Đại giới xuất gia
Tăng đoàn nhập chúng tịnh hòa đồng tu.
Tân Đại Đức an nhu, cần mẫn
Không phóng dật, vượt thắng, nhiệt tâm
Độc cư rừng vắng âm thầm
Không bao lâu đã chứng tầm pháp siêu
Đạt mục tiêu tối cao bậc thánh
Trường Bộ (Tập 1) Kinh 09 : POTTHAPÀDA * MLH – 357
Người xuất gia chân chánh mong cầu
Vô thượng phạm hạnh cao sâu
Tự mình chứng ngộ pháp mầu minh quang
Với thắng trí, trú an, chứng đạt
Tâm vị ấy an lạc sáng trong
Dục lậu, hữu lậu thoát xong
Thoát vô minh lậu, khỏi vòng trói trăn
Liền hiểu rõ : Tự thân giải thoát
Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành
Việc cần làm đã thực hành
Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày.
Tự thấu hiểu và ngay lập tức
Vị Đại Đức Chít-Tá trở thành
Bậc A-La-Hán tịnh thanh
Nhiệt tâm hoằng hóa Pháp lành truyền lưu./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh 09 : POTTHAPÀDA –
Kinh Bố-Sá-Bà-Lâu )