ThíchĐức Niệm
PhậtHọc Viện Quốc Tế Xuất Bản Phật Lịch 2535 - 1991
14. CÂY NÀO QUẢ NẤY
Thưaquý vị,
Mỗituần quý vị về Phật Học Viện Quốc Tế để nghe giảng kinh thuyết pháp tu tập,chắc quý vị cảm thấy lòng vơi nhẹ đi bao nỗi nặng nhọc suốt tuần lặn lội vớiđời vì kế sinh nhai. Những lời giảng kinh Phật là những liều thuốc bổ tinh thầnvô giá. Tôi còn nhớ một đoạn trong kinh Bách Dụ, Đức Phật nói:
"Xưacó một thanh niên, lúc nào cũng tỏ vẻ hiên ngang hào hiệp, lịch thiệp để chomọi người chú ý tán khen. Một hôm trên đường ngao du, bụng đói, đói lắm, anhđến tiệm bánh mua một lượt sáu cái, ăn luôn một hơi mà vẫn chưa thấy đã no. Anhlại mua thêm một cái bánh nữa, nhưng chỉ ăn mới một nửa thôi, anh cảm thấy quáno, lại ngán không cách nào nuốt thêm được nữa. Lúc đó lòng anh sanh buồn não,thầm trách mình, rồi tự lấy tay đánh lên đầu mà nói rằng: Sao ta ngu quá khôngbiết tính toán tiết kiệm gì hết. Nếu như ta biết nửa cái bánh cuối cùng mà cóthể làm cho ta no như vậy, thì ta chỉ cần mua nửa cái bánh ấy thôi, ăn đủ norồi, cần gì phải mua chi đến sáu cái cho tốn kém tiền bạc!"
Câuchuyện trên nhắc nhở cho những ai thường hay trách trời oán người, lòng luônluôn so đo thắc mắc. Ở đời có hạng người thắc mắc oán trách so đo với ngườikhác mà không xoay lại kiểm điểm quán xét mình. Họ trách rằng tại sao các nhàtu hành được mọi người kính trọng, cúng dường, ủng hộ? Khi nói vậy nhưng họ cóbiết đâu những vị này, trước đã nhiều đời tu phước, và ngày nay khi mình chưaquen biết, thì họ cũng đã trải qua bao nhiêu năm tháng hành đạo khắc khổ, thứckhuya dậy sớm, tương chao đạm bạc, công quả, tụng kinh, niệm Phật, tọa thiền.Họ đã chuyên tâm âm thầm tích lũy phước đức. Nhờ công đức hành đạo đó, họ mớiđược mọi người kính ngưỡng bái phục vâng theo.
Rồilại thấy có người hiện đời làm điều bất chính, bất lương, mà lại vẫn được sungsướng giàu sang danh vọng. Điều đó nào phải tự nhiên giàu sang danh vọng nhưvậy đâu! Hiện đời tuy họ có thể hưởng giàu sang danh vọng, có thể hưởng mộtgiai đoạn nào đó trong đời họ, hoặc có thể hưởng suốt đời họ đều tùy theo phướcđức họ đã gieo trồng từ bao đời trước nhiều hay ít. Còn hành vi tâm niệm xấu áccủa họ ngày nay thì họ sẽ phải trả đời họ ngay trong đời này, hoặc đời sau.
Dođó, xã hội này mới có người giàu kẻ nghèo, người đẹp kẻ xấu, người sang kẻ hèn,người khôn kẻ dại, chứ nào phải tất cả những người giàu sang danh vọng là bấtchính bất nhân hết đâu? Và có ai dám chắc mình hưởng giàu sang suốt đời? Nhưngười làm vườn, ta thấy vườn anh A hoa trái sum sê, nhiều người đến mua, tiềnbạc vô hằng ngày. Anh và vợ con anh áo quần mới mẻ, nhà xe tốt đẹp, chúngta đâu có biết cách đây bảy năm, anh đã cùng vợ con ngày ngày dãi dầu mưanắng, chân lấm tay bùn, cần mẫn canh tác, ăn cơm nguội canh lạnh, áo quần cũrách bụi nhơ, làm việc đầu tắt mặt tối. Lúc đó tất cả tâm huyết năng lực củaanh dồn cho khoảnh vườn, nên ngày nay khoảnh vườn của anh hoa trái xanh tươi.Sự giàu sang của anh ngày nay là kết quả của bao lam lũ công phu vun trồngtrong những năm trước.
Cũngvậy, chân giá trị của vị bác sĩ, kỹ sư, tiến sĩ, nhà khoa học, nhà bác học đâuphải cố gắng một ngày, một tháng, một năm mà thành đạt? Ngày nay họ được đờitrọng vọng, chúng ta đâu có biết những vị này đã trải qua bao năm tháng nhịn ănnhịn ngủ, đói khổ nhọc nhằn chuyên cần học tập nghiên cứu mới được văn bằngchức phận ngày nay. Bởi thế, kinh Phật dạy rằng:
"Dụctri tiền thế nhơn, kim sanh thọ giả thị.
Dụctri lai thế quả, kim sanh tác giả thị".
Cónghĩa là:
"Muốnbiết đời trước họ tạo nhơn gì, thì cứ nhìn đời nay họ được hưởng.
Muốnbiết đời sau họ chịu quả báo như thế nào, thì xem việc làm của họ đờinay".
Muốnthành công trên đường đời hay đường dạo, phải kiên trì bền chí một lòng theođuổi lý tưởng của mình với suốt tháng năm, mới mong được như ý nguyện. Nhưngngười đời thiếu trầm tĩnh suy tư, nên thường thấy hai hiện trạng tâm lý:
1)Thấy người người ác mà được giàu, người lành mà phải nghèo, rồi sanh ra chánnản oán trách. Nào có biết sự tương quan nhân quả suốt cả ba đời quá khứ, hiệntại và vị lai.
2)Khi nghèo khổ thì có lòng nghĩ về đạo đức, lo làm việc thiện, tu phước, sốngđời sống khiêm tốn, ít bạn bè, lo nghe kinh thuyết pháp, tụng niệm. Nhưng khikhá giả giàu sang thì lại lo làm giàu thêm, lơ là việc tu học, làm phước đức.Ngày ngày đâm đầu bận kiếm cho được nhiều tiền, đuổi bắt danh vọng, thù tạc bạnbè. Do đó, dần dần tâm đạo sa sút, xa Phật xa Thầy. Khi cực khổ vun phân tướinước thì cây phước được xanh tươi. Đến khi cây ra hoa kết trái, thì lại chỉ longồi hưởng thụ, không biết tiếp tục săn sóc bón phân tưới nước, thì cây phướcphải cằn cỗi, hoa trái phước lộc phải xơ xác điêu tàn là lẽ tất nhiên. Cũngvậy, khi còn nghèo khó còn thì giờ để tâm làm phước đức. Đến khi khá giả giàucó thì mãi miết lo làm giàu thêm, kết bạn hưởng thụ, đuổi bắt lợi danh, xa dầnviệc phước thiện. Rồi khi tai nạn xảy đến lại đi cầu khẩn Phật trời thánh thần!Thật là tội nghiệp cho người đời lẩm cẩm! Không muốn trồng cây mà chỉ muốn ănquả. Không chịu ra công vun sới bón phân tưới nước nhổ cỏ, mà cứ muốn hái tráitốt hoa đẹp. Chẳng khác nào kẻ nấu cát muốn thành cơm.
Đểkết luận bài này, tôi xin xác quyết rằng: "Đời người sáng sủa hay tối tăm,đều do chính con người trọn quyền quyết định lấy, chứ không ai khác". Khéosử dụng bàn tay và khối óc của mình với cõi lòng rộng mở, thì đời mình trở nênsáng sủa an lành.