11. Buổi Thiền Quán An Lạc

Tháitử ngày càng chìm sâu trong cảnh bi quan yếm thế. Hình nhưngười không còn ham thích điều gì nữa. Thái tử biếng lườiăn uống và kết quả là người thái tử trở nên xanh xao,gầy ốm. Hoàng thượng và mọi người đều rất phiền muộnvì những thay đổi bất hạnh này đã xảy đến cho thái tửTất Ðạt Ða thân yêu của họ.

Ngàynọ, thái tử đến gặp vua cha và bày tỏ: “Thưa phụ vương,gần đây, tâm con luôn bị xáo trộn. Con cảm thấy bất anvà xin cha cho phép con một lần nữa du ngoạn ra ngoài thành.Sự thay đổi cảnh trí này có thể giúp con an lạc”.

Vuacha đồng ý nghe theo lời yêu cầu của thái tử ngay vì nhàvua muốn thực hiện bất cứ điều gì để làm thái tử vuilòng và có được hạnh phúc.Cũng như trước đây, phụ hoàngcăn dặn các quan triều thần thân tín nhất nên đi sát bêncạnh và trông chừng thái tử.

Lầnnày, Tất Ðạt Ða tự mình cỡi ngựa Kiền Trắc đi ra ngoàithành tìm những cảnh thôn quê xinh đẹp. Cuối cùng, tháitử tiến đến một bờ ruộng và xuống ngựa. Các quần thầnđi theo sau bên cạnh. Họ cố gắng giúp thái tử vui bằngcách kể những câu chuyện vui tin tức và tin đồn nhảm nhíở triều đình. Nhưng thái tử không thích nghe những câu chuyệntầm phào đó; nên các quầnthần để thái tử ở lại mộtmình, rồi họ bỏ đi, chuyện trò vui vẻ với nhau.

Tháitử Tất Ðạt Ða đửng nhìn ra cánh đồng. Bác nông phu đangcày ruộng với những con bò, chim muông ca hát dưới ánh mặttrời chiếu sáng rực rỡ. Hoàng tử thầm nghĩ: “Cảnh nơiđây thật là đẹp. Các luống cày ở đồng ruộngtrông giốngnhư các gợn sóng nơi mặt hồ”.

Tháitử ngồi xuống, và lần đầu tiên tâm hồn người cảm thấythoải mái trong giây lát. Nhưng khi nhìn kỹ hơn vào cảnh tượngtrước mặt, thái tử bắt đầu nhận ra đó là những sựvật mà người chưa được mục kích trước đây. Lưỡi càycắt đất thành luống tới đâu, thái tử trông thấy thânmình của hàng trăm côn trùng bé nhỏ bị giết chết đếnđó. Thái tử nhìn thấy vô số loài sâu bọ khác bò lui bòtới hỗn loạn trong cảnh tổ ấm của chúng bị tàn phá.

Tháitử cũng nhận biết rằng chim chóc không còn hót ca vui vẻnữa. Chúng đang liên tục tìm kiếm thức ăn, bay sà xuốngđể mổ gắp những con sâu sợ hãi. Và nhiều chim nhỏ hơnlo lắng sợ đàn diều hâu và các chim lớn khácđang đói ănbay lượn vòng quanh bên trên chúng.

Tháitử chứng kiến những con bò làm việc khổ nhọc đang cốgắng kéo chiếc cày nặng nề trên thửa ruộng. Bác nông phuquất những làn roi làm phồng da đau đớn trên lưng con bò.Và người nông dân cũng lao động cực nhọc. Như loài vật,thân hình chai cứng và sạm nắng mặt trời của ông ta cũngnhễ nhại mồ hôi.

Tháitử suy nghĩ: “Ðó là vòng luân hồi khổ đau. Người nôngdân, những con vật của ông ta, các loài chim chóc, côn trùng- chúng làm việc suốt ngày mong tìm cuộc sống hạnh phúc, đầy tiện nghi và có đủ miếng ăn. Nhưng kỳ thực,chúng đang thường xuyên giết chóc, tự hủy diệt mình vàsát hại lẫn nhau! Ta cảm thấy quá tội nghiệp cho cuộc sốngtrần gian làm sao”.

Lòngthái tử ngập tràn tình thương bao la đối với những sinhvật bất hạnh này. Thái tử không muốn nhìn thấy chúng khổđau. Người tìm đến một nơi bóng mát ngồi dưới cây hồngtáo và bắt đầu chú tâm thiền định suy tưởng đến mọicảnh vật mà thái tử đã chứng kiến. Khi thái tử quán chiếusâu xa thấu suốt bản chất của sự khổ mà người đã thấy,tâm thức thái tử càng trở nên yên lặng và định tĩnh.Thái tử cảm thấy tâm mình hoàn toàn vắng lặng mà trướcđây chưa từng có được.

Vớitâm thanh tịnh, giờ đây thái tử bắt đầu quán tưởng:“Mọi chúng sanh đều mong tìm hạnh phúc. Nhưng hầu hếtđều bị che lấp bởi vô minh và ái dục khiến họ thấycuộc đời không có gì khác ngoài sự khổ đau. Sự lo âu,phiền muộn, đói nghèo, già, bệnh và chết–đây là nhữngphần thưởng mà con người nhận lãnh trong cuộc sống trầmluân của họ!

“Giờđây, ta đã nhận thức rõ điều đó, ta không còn thích sốngtrong thế giới dục lạc nhỏ bé và luôn thay đổi này. Taphải đi tìm chân lý mà nó sẽ mang lại cho ta niềm vui vàsự an lạc vĩnh cửu. Nhưng làm sao ta có thể an lòng chỉbiết tìm sự giải thoát khổ đau cho riêng mình? Ta phải tìmra con đường cứu độ cho mọi chúng sanh khác nữa. Nhữngngười ấy đều thân thiết với ta, và họ đang quá khổđau! Ta phải đi tìm ra con đường chấm dứt sự đau khổnày và chia xẻ sự giải thoát đó với những người khác”.

Saubuổi tọa thiền quán tâm từ bi này kết thúc, thái tử TấtÐạt Ða liền mở mắt. Bấy giờ hiện ra trước mặt tháitử là một đạo sĩ phục sức giống như kẻ hành khất nghèo,mà từ trước nay thái tử chưa từng gặp thấy. Cặp mắtcủa vị đó rất hiền từ và trong sáng với khuôn mặt lộvẽ hết sức bình an.

Tháitử hỏi: “Hãy cho ta biết ngươi là ai?”.

Vịđạo sĩ trả lời: “Ta là người cảm thấy ghê sợ trướcnhững khổ đau của trần thế. Ta nhàm chán các thú vui dụclạc mà mọi kẻ khác đang mong tìm; cho nên giờ đây ta đilang thang một mình. Ta đã rời bỏ ngôi nhà của ta; hiệnta sống và ngủ nơi các hang động, trong rừng hoặc bất cứnơi nào mà ta gặp thấy. Nguồn vui duy nhất của ta là mongđạt được sự an lạc toàn hão và giải thoát cùng tộtnhất”. Vừa nói xong những lời này, vị đạo sĩ như cóphép lạ liền biến mất, bỏ mình thái tử ở lại với sựkinh ngạc và lòng ngập tràn niềm vui.

Tháitử thầm nghĩ: “Cuối cùng ta đã tìm thấy ý nghĩa chânthật của sự sống. Ta cũng sẽ từ giã cung điện của tađể bắt đầu đi tìm chân hạnh phúc và con đường chấmdứt mọi khổ đau”.