IV- Phẩm Bồ tát

Kinh Thuyết Vô Cấu Xứng (6 quyển)

IV- Phẩm Bồ tát

Việt dịch: Thích nữ Tịnh Nguyên

Nguồn: Hán dịch: Đại Đường, Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang Chứng nghĩa: Tỳ kheo Thích Đỗng Minh, Tỳ kheo Thích Tâm Hạnh.

Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo Đại Bồ tát Di Lặc:

- Ông hãy đến thăm bệnh Vô Cấu Xứng hỉ?

Bồ tát Từ Thị thưa:

- Bạch Thế Tôn! Con không đủ khả năng đến thăm bệnh ông ta đâu. Vì sao? Vì con nhớ trước đây có một lần con giảng pháp giải thoát về địa vị Bất thối chuyển của Bồ tát cho Thiên Vương cùng quyến thuộc ở cõi trời Đâu Suất. Khi ấy, Vô Cấu Xứng đến cúi đầu lạy sát chân con và nói: “Thưa tôn giả Từ Thị! Đức Phật Thế Tôn đã thọ ký cho ngài còn một đời nữa sẽ chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Giác Bồ đề. Vậy ngài được thọ ký vào đời nào vậy, quá khứ, vị lai hay hiện tại? Nếu đời quá khứ thì đời quá khứ đã qua; nếu đời vị lai thì đời vị lai chưa đến; nếu đời hiện tại thì đời hiện tại không trụ. Như đức Thế Tôn đã nói: “Này Tỳ kheo các ông! Sanh già chết trong mỗi sát na. Chết đó rồi sanh đó. Nếu vì vô sanh mà được thọ ký thì vô sanh tức là đã nhập vào chánh tánh. Khi vô sanh này đã nhập trong chánh tánh thì không có vấn đề thọ ký, cũng không chứng đắc Chánh Đẳng Bồ đề. Vậy làm sao Từ Thị được thọ ký? Theo Như sanh được thọ ký hay theo Như diệt mà được thọ ký? Nếu theo Như sanh được thọ ký thì Như không có sanh. Nếu theo Như diệt được thọ ký thì Như không có diệt. Không sanh không diệt theo trong Lý Chơn Như thì không có vấn đề thọ ký. Tất cả hữu tình đều Như, tất cả các pháp cũng đều Như, tất cả Hiền Thánh cũng đều là Như, cho đến Từ Thị cũng là Như. Nếu tôn giả Từ Thị được thọ ký thì tất cả hữu tình cũng sẽ được thọ ký như vậy. Vì sao? Vì Chơn Như chẳng phải sự hiển bày của hai, cũng chẳng phải sự hiển bày các tánh khác. Nếu tôn giả Từ Thị chứng Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề thì tất cả hữu tình cũng sẽ được chứng như vậy. Vì sao? Vì đối với Bồ đề thì tất cả hữu tình đều giác ngộ như nhau. Nếu tôn giả Từ Thị Bát Niết bàn thì tất cả hữu tình cũng sẽ Bát Niết bàn. Vì sao? Vì chẳng phải hữu tình thì không Bát Niết bàn. Đức Phật nói Chơn Như là Bát Niết bàn, vì Ngài quán sát thấy bản tánh của các hữu tình đều tịch tịnh, đó là tướng Niết bàn. Thế nên nói Chơn Như là Bát Niết bàn. Thưa ngài Từ Thị! Ngài đừng đem pháp này chỉ dạy chư Thiên, chớ đem pháp này làm trở ngại chư Thiên. Bồ đề không có các hướng mong cầu, cũng không thối chuyển. Thưa tôn giả Từ Thị! Ngài hãy làm cho chư Thiên này xả bỏ các phân biệt kiến chấp về Bồ đề. Vì sao? Vì Bồ đề không phải dùng thân để chứng hay dùng tâm để chứng. Tịch diệt là Bồ đề vì tướng tất cả hữu tình, tất cả pháp đều tịch diệt; không tăng trưởng là Bồ đề vì tất cả sở duyên không tăng trưởng; không hành là Bồ đề vì không hành tất cả hý luận và tất cả tác ý; đoạn tận là Bồ đề vì đã đoạn tận các kiến thú; xả ly là Bồ đề vì xả ly tất cả chấp thủ; ly hệ là Bồ đề vì lìa hẳn tất cả pháp động loạn; tịch tịnh là Bồ đề vì tất cả phân biệt đã tịch tịnh hoàn toàn. Rộng lớn là Bồ đề vì tất cả hoằng nguyện không thể nào so lường được; không tranh là Bồ đề vì xa lìa tất cả chấp trước, tất cả sự tranh luận. An trụ là Bồ đề vì trụ trong pháp giới. Tùy chí là Bồ đề vì tùy theo Chơn như; bất nhị là Bồ đề vì xa lìa tất cả pháp tánh sai biệt; kiến lập là Bồ đề vì đã nhập vào trong thật tế; bình đẳng là Bồ đề vì tất cả Nhãn - Sắc cho đến Ý - Pháp đều bình đẳng như hư không. Vô vi là Bồ đề vì đã xa lìa hoàn toàn sanh - trụ - dị- diệt. Biến tri là Bồ đề vì biết khắp tất cả tâm hành của các hữu tình. Vô quán là Bồ đề vì sáu xứ bên trong không bị tạp nhạp; không tạp nhạp là Bồ đề vì xa lìa hẳn tất cả phiền não và tập khí tương tục; không xứ sở là Bồ đề vì ở trong Chơn như đã xa lìa tất cả phương hướng xứ sở; không trụ là Bồ đề vì không thấy mọi nơi; Chỉ có tên là Bồ đề vì tên Bồ đề này không có tác dụng; Vô lãng là Bồ đề vì xa lìa hẳn tất cả thủ và xả. Không loạn là Bồ đề vì tự mình luôn tịch tịnh. Tịch tịnh rốt ráo là Bồ đề vì bản tánh thanh tịnh; hiển bày rõ ràng là Bồ đề vì tự tánh không tạp nhạp; Vô thủ là Bồ đề vì lìa các phan duyên; không khác là Bồ đề vì giác ngộ tánh bình đẳng của các pháp; không thí dụ là Bồ đề vì lìa hẳn các so sánh. Vi diệu là Bồ đề vì rất khó giác ngộ; kiến hành là Bồ đề vì tự tánh cùng khắp như hư không. Đến đỉnh cao là Bồ đề vì đạt đến chỗ cùng cực của các pháp. Không nhiễm là Bồ đề vì không bị nhiễm vào tất cả pháp thế gian. Như vậy Bồ đề chẳng phải do thân chứng, chẳng phải do tâm chứng.

Bạch Thế Tôn! Khi đại cư sĩ ấy nói pháp này, trong chúng trời người có hai trăm thiên tử đắc Vô Sanh Pháp Nhẫn. Khi ấy, con im lặng không nói gì cả. Nên nay con không dám đến thăm bệnh ông ta.

Thế Tôn bảo đồng tử Quang Nghiêm:

- Ông hãy đến thăm bệnh Vô Cấu Xứng.

Đồng tử Quang Nghiêm thưa:

- Bạch Thế Tôn! Con không đủ khả năng đến thăm bệnh ông ta đâu ạ. Vì sao? Vì con nhớ trước đây có một lần con vào thành Quảng Nghiêm. Ngay lúc đó ông Vô Cấu Xứng cũng mới vừa vào thành. Con làm lễ ông ta và hỏi: “Cư sĩ từ đâu đến?” Ông ta trả lời: “Từ diệu Bồ đề đến”. Con hỏi: “Thưa cư sĩ! Diệu Bồ đề là gì?” Ông ta trả lời: “Ý lạc thuần nhất thẳng thắng là diệu Bồ đề, vì nhờ ý lạc này mà không hư dối. Pháp khởi gia hành là diệu Bồ đề vì chứng hoàn toàn pháp thù thắng. Tâm đại Bồ đề là diệu Bồ đề vì đối với tất cả pháp không quên mất. Bố thí thanh tịnh là diệu Bồ đề vì không mong cầu quả dị thục ở thế gian. Trì giới kiên cố thanh tịnh là diệu Bồ đề vì các nguyện cầu đều được viên mãn. Nhẫn nhục hòa nhã là diệu Bồ đề vì đối với hữu tình không có tâm sân giận. Dõng mãnh tinh tấn là diệu Bồ đề vì nổ lực siêng năng tu hành không biếng nhác. Tịch tịnh tĩnh lự là diệu Bồ đề vì tâm điều thuận có khả năng. Bát nhã thù thắng là diệu Bồ đề vì hiện thấy tánh tướng của tất cả pháp. Từ là diệu Bồ đề vì tâm bình đẳng với các hữu tình. Bi là diệu Bồ đề vì hay nhẫn nhục chịu các khổ não. Hỷ là diệu Bồ đề vì đoạn trừ dứt hẳn tất cả ác sân. Thần thông là diệu Bồ đề vì đầy đủ sáu thần thông. Giải thoát là diệu Bồ đề vì lìa các sự động phân biệt. Phương tiện là diệu Bồ đề vì làm thành thục các hữu tình. Nhiếp sự là diệu Bồ đề vì nhiếp lấy tất cả hữu tình. Đa văn là diệu Bồ đề vì có hạnh chân thật. Điều phục là diệu Bồ đề vì xả bỏ tất cả pháp hữu vi. Tất cả thật tế là diệu Bồ đề vì không lừa gạt tất cả hữu tình. Mười hai nhân duyên là diệu Bồ đề vì vô minh không tận cho đến lão tử ưu bi khổ não đều không tận. Dứt các phiền não là diệu Bồ đề vì hiện chứng như thật về tánh pháp chơn thật. Tất cả hữu tình là diệu Bồ đề vì lấy vô ngã làm tự tánh. Tất cả pháp là diệu Bồ đề vì giác ngộ tất cả đều là không tánh. Chiến thắng ma oán là diệu Bồ đề vì tất cả ma oán không còn khuynh động. Không lìa ba cõi là diệu Bồ đề vì xa lìa tất cả việc hướng dẫn đến các cõi. Đại Sư Tử hống là đại Bồ đề vì có thể quyết định hoàn toàn không sợ sệt. Các lực, vô úy, bất cộng pháp của Phật là diệu Bồ đề vì không nhàm chán. Ba minh quán chiếu là diệu Bồ đề vì lìa các phiền não, đạt được rốt ráo trí Vô Dư. Trong một sát na tâm giác ngộ các pháp hoàn toàn không sót là diệu Bồ đề vì chứng viên mãn trí Nhất thiết trí. Như vậy này các thiện nam! Nếu các Bồ tát chân thật hướng đến tương ưng đầy đủ; Ba la mật đa tương ưng đầy đủ; làm thành thục hữu tình tương ưng đầy đủ; tất cả căn lành tương ưng đầy đủ; giữ gìn chánh pháp tương ưng đầy đủ; tất cả việc làm, đi tới qua lại, nhấc chân hạ chân, tất cả đều từ diệu Bồ đề mà đến. Tất cả đều từ pháp chư Phật mà đến an trụ vào tất cả diệu pháp của chư Phật.

Bạch Thế Tôn! Khi đại cư sĩ ấy nói pháp, năm trăm thiên tử đều phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác. Lúc đó con im lặng không thể nói gì được nữa. Nên nay con không dám đến thăm bệnh ông ta.

Thế Tôn bảo Bồ tát Trì Thế:

- Ông hãy đến thăm bệnh Vô Cấu Xứng nghe!

Bồ tát Trì Thế thưa:

- Bạch Thế Tôn! Con không đủ khả năng đến thăm bệnh ông ta đâu ạ. Vì sao? Vì con nhớ trước đây có một lần con ở nơi tịnh thất. Khi ấy ác ma oán dẫn một vạn hai ngàn thiên nữ ma giống như trời Đế Thích, trỗi nhạc đàn ca đến chỗ con, tất cả cúi đầu lạy sát chân con rồi trỗi những âm nhạc trời để cúng dường con và họ chắp tay cung kính đứng lui qua một bên. Lúc đó con nghĩ rằng đó là Đế Thích thật nên con nói với họ rằng: “Lại đây này Kiều Thi Ca! Mặc dầu phước có đó, nhưng ông không nên buông lung phải quán sát các dục vui chơi đều là vô thường. Đối với thân mạng tài sản phải siêng năng để chứng pháp liền chắc chân thật”. Nó nói với con: “Thưa chánh sĩ! Ngài hãy nhận mười hai ngàn thiên nữ này để hầu hạ ngài”. Con liền trả lời: “Thôi đi! Này Kiều Thi Ca! Không dùng vật phi pháp ấy mà bố thí cho một Sa môn Thích tử như ta”. Con nói chưa dứt thì Vô Cấu Xứng đến cúi đầu lạy sát chân con và nói: “Đó chẳng phải là Đế Thích mà chính là ác ma oán đến quấy nhiễu Ngài đó”. Vô Cấu Xứng nói với ác ma: “Ngươi hãy trao các thiên nữ này cho ta. Đây là vật thích hợp trong nhà cư sĩ như ta, đó chẳng phải việc mà Sa môn Thích tử nhận lấy”. Khi ấy ác ma kinh hãi, nghĩ rằng Vô Cấu Xứng có lẽ làm hại ta, nên định biến mất, nhưng rồi bị Vô Cấu Xứng dùng thần lực giữ lại không cho đi. Nó dùng hết thần lực nhưng cũng không sao đi được. Ngay lúc ấy giữa hư không có tiếng phát ra: “Này ác ma oán! Ngươi nên đem thiên nữ dâng cho đại cư sĩ ấy đi, nếu vậy ngươi mới có thể tự do trở về thiên cung”. Vì sợ hãi nên ác ma oán ấy đem cho một cách miễn cưỡng. Bấy giờ, Vô Cấu Xứng nói với thiên nữ rằng: “Ác ma oán ấy đã đem các cô dâng cho ta. Các cô nay nên phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác”. Rồi ông ta tùy theo sở thích mà nói pháp cho họ tùy thuận làm thành thục diệu Bồ đề, để họ hướng đến Chánh Đẳng Chánh Giác. Ông ta lại nói: “Các cô đã phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác có vườn vui đại pháp để tự mình vui chơi, đừng vui theo các vui của ngũ dục”. Các thiên nữ thưa: “Thưa đại cư sĩ! Sao gọi là vườn vui đại pháp?”. Vô Cấu Xứng nói: “Vườn vui đại pháp nghĩa là có niềm vui với chư Phật thanh tịnh không hoại; niềm vui thường nghe chánh pháp; niềm vui siêng năng cung kính cúng dường tăng hòa hợp; niềm vui không trụ vào các sở duyên; niềm vui quán sát các uẩn là vô thường như oan gia; niềm vui quán sát không điên đảo về các giới, nó như rắn độc; niềm vui quán sát không điên đảo về các xứ, nó như làng không người; niềm vui giữ gìn chắc chắn tâm Bồ đề; niềm vui làm lợi ích các hữu tình; niềm vui hầu hạ các bậc sư trưởng; niềm vui bố thí lìa xan tham; niềm vui giới thanh tịnh mà không trì trệ; niềm vui nhẫn nhục mà chấp nhận hòa thuận; niềm vui tinh tấn mà tu tập căn lành, niềm vui tĩnh lự mà biết không loạn; niềm vui Bát nhã lìa vô minh; niềm vui rộng lớn vi diệu của Bồ đề; niềm vui có thể chiến thắng bọn ma oán; niềm vui biết rõ các phiền não; niềm vui tu tập trang nghiêm các cõi Phật; niềm vui trang nghiêm thân bằng các tướng tốt tròn đầy; niềm vui tu tập chân chánh hai món tư lương phước và trí; niềm vui trang nghiêm đầy đủ diệu Bồ đề; niềm vui không sợ hãi pháp thâm sâu; niềm vui quán sát đúng đắn ba môn giải thoát; niềm vui phan duyên chân chánh với Bát Niết bàn; với phi thời niềm vui không quán sát; niềm vui gần gũi đồng loại thấy có công đức; niềm vui không oán ghét không thấy lỗi lầm của dị loại, niềm vui thích gần gũi với bạn lành, niềm vui thích che chở bạn ác, niềm vui thâu nhiếp hoàn hảo các phương tiện thiện xảo, niềm vui hoan hỷ tin các pháp, niềm vui tu tập sự tối thượng vi diệu của tất cả phần Bồ đề không biếng nhác”. Như vậy này các cô! Đó là vườn vui đại pháp của Bồ tát. Các Đại Bồ tát thường trụ trong vườn vui đại pháp này. Các cô nên vui theo đó đừng vui theo dục lạc”. Khi ấy ác ma oán bảo các thiên nữ: “Các ngươi hãy lại đây, ta muốn cùng các ngươi trở về Thiên cung”. Các thiên nữ thưa: “Ác ma! Ông hãy đi đi, chúng tôi không theo ông về đâu. Vì sao? Vì ông đã đem chúng tôi dâng cho vị cư sĩ này rồi, làm sao chúng tôi cùng ông trở về được. Chúng tôi nay vui theo vườn vui pháp rồi không vui theo dục lạc. Ông hãy về một mình đi”. Khi ấy ác ma thưa Vô Cấu Xứng: “Thưa đại cư sĩ! Ngài hãy buông xả các cô này đi, tâm không đắm trước tất cả thuộc sở hữu mà đem bố thí hết thảy. Đó là Đại Bồ tát!”. Vô Cấu Xứng nói: “Ta đã buông thả rồi, ngươi hãy dẫn họ đi, để tất cả pháp hữu tình của các ngươi mãn nguyện”. Khi ấy các thiên nữ lạy Vô Cấu Xứng và hỏi: “Thưa đại cư sĩ! Thiên nữ chúng tôi trở về lại cung ma phải tu hành như thế nào?” Vô Cấu Xứng nói: “Các ngươi nên biết! Có pháp môn vi diệu tên là Vô Tận Đăng, các ngươi cần phải học”. Các thiên nữ lại hỏi: “Sao gọi là Vô Tận Đăng?” Vô Cấu Xứng trả lời: “Này, các cô! Ví như một ngọn đèn đốt sáng cho trăm ngàn ngọn đèn khác, làm cho chỗ tối tăm sáng lên, ánh sáng của ngọn đèn kia không cùng tận và cũng không giảm bớt. Như vậy này các cô! Một vị Bồ tát giáo hóa kiến lập cho câu chi na do da chúng sanh hướng đến cầu Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, nhưng tâm Bồ đề của vị Bồ tát ấy không bao giờ tận cũng không thối chuyển mà lại tăng trưởng thêm. Như vậy dùng phương tiện thiện xảo giảng nói chánh pháp cho người thì với các pháp lành càng được tăng trưởng. Không tận cũng không giảm sút. Các cô nên biết! Pháp môn vi diệu này tên là Vô Tận Đăng, các cô cần phải học. Mặc dầu ở trong cung ma, các cô phải khuyến hóa cho vô lượng thiên tử thiên nữ phát tâm Bồ đề. Các cô làm như vậy tức là biết ân Như Lai, đền đáp một cách chân thật, cũng là làm lợi ích cho tất cả hữu tình”. Thế rồi, các thiên nữ ấy cung kính đảnh lễ dưới chân Vô Cấu Xứng. Bấy giờ, Vô Cấu Xứng xả thần lực đã khống chế ác ma lúc trước để ác ma oán cùng quyến thuộc bỗng nhiên biến mất trở về thiên cung.

Bạch đức Thế Tôn! Vô Cấu Xứng ấy có những thần thông tự tại, trí huệ biện tài, biến hiện thuyết pháp như vậy, nên con không dám đến thăm bệnh ông ta.

Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo trưởng giả tử Tô Đạt Đa:

- Ông hãy đến thăm bệnh ông Vô Cấu Xứng hỉ?

Tô Đạt Đa thưa:

- Bạch Thế Tôn! Con không đủ khả năng đến thăm bệnh ông ta đâu ạ. Vì sao? Vì con nhớ trước đây có một lần ở tại nhà cha con thiết lập đại hội bố thí trong bảy ngày bảy đêm để cúng dường tất cả Sa môn, Bàlamôn, các ngoại đạo, người nghèo khổ, hạ tiện, kẻ cô độc và người đi xin. Thời gian đại hội này đã mãn bảy ngày thì Vô Cấu Xứng vào trong hội nói với con rằng: “Thưa trưởng giả tử! Đại thí hội không phải như ông lập ra như vậy đâu, ông nên lập hội thí pháp, chứ lập hội tài thí ra làm gì?” Con nói: “Thưa cư sĩ! Thế nào gọi là hội pháp thí?” Cư sĩ trả lời con rằng: “Hội pháp thí là không trước không sau mà cúng dường một lần cho tất cả hữu tình đó gọi là hội pháp thí viên mãn. Việc ấy như thế nào? Nghĩa là vì hành tướng Vô Thượng Bồ đề mà phát sanh đại từ; vì hành tướng giải thoát các hữu tình mà phát sanh đại bi; vì hành tướng tùy hỷ của các hữu tình mà phát sanh đại xả; vì hành tướng thâu nhiếp chánh pháp thâu nhiếp trí mà phát sanh đại xả; vì hành tướng điều phục hoàn toàn tịch mịch mà phát sanh Bố thí Balamật; vì hành tướng hữu tình hóa hiện phạm giới cấm mà phát sanh tịnh giới Balamật; vì hành tướng tất cả pháp vô ngã mà phát sanh kham nhẫn Ba la mật; vì hành tướng khéo xa lìa thân tâm mà phát sanh Tinh tấn Balamật; vì hành tướng giác chi tối thắng mà phát sanh Tịnh lự Balamật; vì hành tướng nghe trí Nhất thiết trí mà phát sanh Bát nhã Balamật; vì hành tướng hóa độ tất cả chúng sanh mà phát sanh tu không; vì hành tướng tu sửa tất cả hữu vi mà phát sanh tu Vô tướng; vì hành tướng cố làm cho ý thọ sanh mà phát sanh tu vô nguyện; vì hành tướng giữ gìn rốt ráo chánh pháp mà phát sanh đại lực; vì hành tướng tu tập hoàn toàn nhiếp sự mà phát sanh mạng căn; vì hành tướng cung kính tôn trọng tất cả hữu tình nô bộc mà phát sanh không kiêu mạn; vì hành tướng tất cả bền chắc, không bền chắc, thay đổi mà phát sanh chứng đắc thân mạng tài sản bền chắc; vì hành tướng tùy niệm của lục chủng mà phát sanh chánh niệm; vì hành tướng tu các pháp vi diệu thanh tịnh mà phát sanh ý lạc; vì hành tướng siêng năng tu tập chánh hạnh mà phát sanh tịnh mạng; vì hành tướng hoan hỷ gần gũi thanh tịnh mà phát sanh gần gũi phụng thờ Hiền Thánh; vì hành tướng không oán ghét sân giận người chẳng phải Thánh mà phát sanh tâm điều phục; vì hành tướng xuất gia hoàn toàn thanh tịnh mà phát sanh ý lạc thanh tịnh tăng thượng; vì hành tướng thường tu tập trung đạo mà phát sanh phương tiện thiện xảo đa văn; vì hành tướng thông đạt pháp vô tránh mà phát sanh thường ở nơi thanh vắng; vì hành tướng một lòng cầu Phật trí mà phát sanh ngồi thiền; vì hành tướng một lòng dứt trừ phiền não cho tất cả hữu tình mà phát sanh tu hoàn hảo Du Già Sư địa; vì hành tướng đầy đủ tướng hảo để làm thành thục hữu tình, trang nghiêm thanh tịnh cõi Phật mà phát sanh tư lương phước đại diệu; vì hành tướng biết tâm hành của tất cả hữu tình rồi tùy theo căn tánh của họ để giảng pháp mà phát sanh tư lương trí đại diệu; vì hành tướng không nắm bắt, không buông xả các pháp, ngộ nhập vào nhất chánh lý môn mà phát sanh tư lương huệ đại diệu; vì hành tướng đoạn trừ tất cả phiền não tập khí, các sự chướng ngại của pháp bất thiện mà phát sanh chứng đắc tất cả pháp lành; vì hành tướng theo tư lương của tất cả pháp lành giác ngộ trí Nhất thiết trí mà phát sanh chứng đắc tất cả pháp phần Bồ đề đã tu. Này thiện nam tử! Đó gọi là hội pháp thí. Nếu các Bồ tát an trụ vào hội pháp thí như vậy thì gọi là Đại thí chủ, được trời người thế gian cúng dường.

Bạch Thế Tôn! Khi đại cư sĩ ấy nói pháp như vậy trong chúng Phạm chí có hai trăm vị phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác. Lúc đó con khen ngợi chưa từng và hoan hỷ thanh tịnh, cung kính đảnh lễ chân đại cư sĩ, và cởi châu bảo anh lạc giá trị trăm ngàn ân cần dâng cúng, nhưng ông ta không chịu nhận. Con nói: “Đại cư sĩ! Hãy thương xót tôi mà nạp thọ. Nếu không cần thì ông tin ai lấy cho người đó tùy ý”. Lúc đó Vô Cấu Xứng mới chịu nhận anh lạc và chia làm hai phần. Một phần cho người ăn xin hèn hạ đáng chê chán nhất trong đại thí hội ấy và một phần dâng cho đức Nan Thắng Như Lai. Rồi ông ta dùng thần thông làm cho cả đại chúng đều thấy cõi Dương Diễm và đức Nan Thắng Như Lai, lại thấy phần anh lạc đã bố thí ở phía trên đức Phật ấy biến thành đài báu đẹp, bốn góc đài báu trang hoàng đủ kiểu rất đẹp. Sau khi dùng thần thông biến hóa như vậy, Vô Cấu Xứng lại nói: Nếu người thí chủ đem tâm bình đẳng bố thí cho người ăn xin hèn hạ nhất trong hội này thì cũng giống như tưởng ruộng phước của Như Lai không phân biệt, tâm bình đẳng, với lòng đại từ đại bi bố thí khắp cho tất cả mà không cầu quả báo. Đó gọi là viên mãn hội pháp thí vậy không. Khi ấy, những người ăn xin thấy ông ta dùng thần thông biến hóa và được nghe giảng pháp đều đắc ý lạc tăng thượng Bất thối chuyển, liền phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác.

Bạch Thế Tôn! Đại cư sĩ ấy đầy đủ những thần thông biến hóa, vô ngại biện tài như vậy, nên con không dám đến thăm bệnh ông ta.

Như vậy đức Thế Tôn bảo từng vị Đại Bồ tát đến thăm bệnh ông Vô Cấu Xứng nhưng các Bồ tát ấy đều thưa đức Phật những lý do của mình, và khen ngợi lời nói của Vô Cấu Xứng. Vị nào cũng thưa không dám đến thăm ông ta.

Hết quyển thứ hai