TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
57. Kinh HẠNH CON CHÓ
( Kukkuravatika sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, đức Thế Tôn Giác Giả
Kô-Li-Da (1) Ngài đã trú qua
Ha-Lít-Đa-Vá-Sa-Na (1)
Tên thị trấn của Kô-Li-Da an hòa.
Pun-Na Kô-Li-Da-Pút-Tá (2)
Là một gã ngoại đạo tự do
Hành trì về hạnh con bò,
Cùng Sê-Ni-Dá (3), để cho lõa hình
Đang tự mình hành trì hạnh chó.
Hai người đó đến gặp Phật Đà,
Sau khi đến thì Pun-Na
Tức Kô-Li-Dá-Pút-Ta người này
Hướng về ngay Thế Tôn cúi lạy
Rồi chọn lấy một chỗ ngồi bên.
Còn Sê-Ni-Dá nói trên
Những lời thăm hỏi thốt lên sơ sài
Rồi người này bèn ngồi chò hỏ
Giống kiểu như con chó vẫn ngồi
Sau khi cả hai ngồi rồi
Pun-Na hướng Phật, mở lời hỏi qua :
_______________________________
(1) : Địa phương tên Koliya , có thị trấn tên Haliddavasana .
(2) : Punna Koliyaputta , ngoại đạo thực hành hạnh con bò .
(3) : Seniya , ngoại đạo thực hành hạnh con chó .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 286
– “ Bạch Ngài ! Sê-Ni-Da lõa thể
Hạnh con chó như thế hành trì
Làm những hạnh khó hành ni
Như bò trên đất bốn chi, truồng trần
Ăn đồ ăn bị quăng dưới đất
Dùng miệng cạp, hành rất khổ sầu
Mạng chung ông ấy sanh đâu ?
Vận mạng ông ấy ra sao, thưa Ngài ? ”.
– “ Này Pun-Na ! Dừng ngay điều ấy
Chớ hỏi Ta như vậy làm gì ”.
Nhưng Pun-Na vẫn kiên trì
Hỏi đến ba lượt về chi tiết này.
Thế Tôn ngài trầm ngâm bảo gã :
– “ Này Pun-Ná ! Câu hỏi của ông
Ta đã bảo ông là không,
Nhưng ông quyết hỏi và mong biết liền
Vậy tùy duyên, Như Lai nói rõ :
Người nào hành hạnh chó trái ngang
Một cách viên mãn hoàn toàn
Hành trì tâm & giới chó càng mãn viên
Khi hết duyên, mạng chung sinh tới
Thân hữu với loài chó mà thôi !
Nếu y tà kiến chẳng dời :
‘Do hạnh & giới chó ta thời hành đây
Sẽ sanh ngay Chư Thiên các cõi’.
Với thiên nhãn, Ta nói như vầy :
‘Đối với kẻ tà kiến này
Có hai sanh-thú đọa ngay chẳng lành
Là địa ngục & bàng sanh sẵn có.
Nếu như hạnh con chó tựu thành
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 287
Thì sinh loài chó - bàng sanh
Sinh địa ngục, nếu không thành hạnh ni ”.
Nghe Phật nói, Sê-Ni-Da ấy
Khóc than mãi, nước mắt chan hòa.
Thế Tôn nói với Pun-Na :
– “ Ta đã từ chối nói ra điều này
Vì kết cuộc chẳng hay gì cả !
Chuyện nhân quả sẽ phải như vầy ”.
Sê-Ni-Dá vội thưa ngay :
– “ Bạch Ngài ! Con khóc như vầy lâm li
Không phải vì Thế Tôn đã nói
Chỉ ra mọi đau khổ đời sau
Mà vì con đã dài lâu
Hành trì hạnh chó, chấp vào điều mê.
Bạch Thế Tôn ! Còn về hiền-giả
Pun-Na Kô-Li-Dá-Pút-Ta
Hành hạnh con bò lâu xa
Sanh thú, vận mạng trải qua thế nào ? ”.
– “ Sê-Ni-Dá ! Dừng mau chuyện ấy
Chớ có hỏi như vậy làm gì ! ”.
Nhưng Sê-Ni-Dá kiên trì
Hai ba lần hỏi chuyên vì chuyện đây.
Bất đắc dĩ Phật ngài bảo gã :
– “ Sê-Ni-Dá ! Thật sự Như Lai
Không chấp nhận câu hỏi này
Bảo ông là hãy dừng ngay tức thì.
Nhưng nay ông kiên trì muốn biết
Vậy Ta thuyết về sự hành trì
Hạnh bò, mà kẻ thực thi
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 288
Hành trì viên mãn uy nghi con bò
Hạnh của bò, giới & tâm bò ấy
Thật viên mãn như vậy hoàn toàn
Sau khi mạng chung, sinh sang
Thân hữu cùng loại bò – bàng-sanh ki .
Nếu ông ấy không lìa tà kiến
Bảo : ‘Do giới & hạnh hiện hành trì
Chấp nhận về hạnh bò ni
Khổ hạnh, phạm hạnh, uy nghi con bò,
Là nguyên do ta sẽ sinh tới
Khắp Thiên giới, các cõi Chư Thiên,
( Thọ hưởng phúc lạc vô biên )’.
Nhưng thật sự sẽ sinh liền hai nơi
Là bàng sanh (1) hay rơi địa ngục.
Hạnh con bò nếu thực tựu thành
Sẽ sinh loài bò – bàng sanh (1)
Sanh địa ngục, nếu không thành hạnh ni ”.
Pun-Na nghe, tức thì than khóc
Rồi bứt tóc, tự trách thiết tha :
Thưa rằng : “ Bạch đấng Phật Đà !
Con khóc không bởi Ngài đà nói ra
Khổ báo mà sau con gánh phải,
Nhưng giận mình đã trải lâu dài
Hành hạnh con bò như vầy.
Bạch Phật ! Con vốn sâu dày đức tin
Đối với Ngài, siêu minh Toàn Giác,
Xin Thế Tôn thuyết pháp cho con
Để cho cả hai chúng con
_______________________________
(1) : Bàng sanh là những loài súc sinh có xương sống ngang ,như
trâu, bò, ngựa, voi, heo, chó, mèo …
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 289
Có thể từ bỏ, không còn hành theo
Hạnh con bò hay theo hạnh chó
Quyết từ bỏ những hạnh tà này ”.
– “ Pun-Na ! Vậy hãy nghe đây
Và khéo tác ý hiểu rày lời Ta ”.
Pun-Na Kô-Li-Da-Pút-Tá
Liền vâng dạ rồi chú tâm vào.
Thế Tôn giảng giải như sau :
– “ Pun-Na ! Bốn loại nghiệp nào trải đi
Ta đã tự chứng tri, chứng ngộ
Và tuyên thuyết hóa độ bao phen ?
Có nghiệp đen, quả báo đen,
Có nghiệp trắng, quả báo bèn trắng luôn,
Nghiệp đen trắng, đưa luôn quả báo
Cũng đen trắng, điên đảo lộn chen,
Có nghiệp không trắng không đen
Đưa quả báo không trắng đen rõ ràng,
Là nghiệp khiến diệt tan các nghiệp.
* Pun-Ná ! Sao là nghiệp đen này
Đưa quả báo đen như vầy ?
Ở đây có kẻ tạo ngay thân hành
Có tổn hại, khẩu hành tổn hại
Tạo ý hành tổn hại chúng sanh
Tái sinh thế giới chẳng lành
Đầy sự tổn hại sẵn dành ở đây.
Cảm xúc ngay tổn hại cảm xúc.
Do cảm xúc tổn hại như vầy
Cảm thọ những cảm thọ ngay
Thuần nhất khổ thọ, thọ đầy hiểm nguy !
Như chúng sinh A-tỳ địa ngục.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 290
Này Pun-Ná ! Sự thực rõ rành
Sự sanh khởi một chúng sanh
Tùy thuộc hành động chúng sanh đã làm,
Khi chúng sinh phải cam sinh tới,
Kích thích bởi cảm xúc của mình
Do đó Ta đã thuyết minh :
‘Chúng sinh thừa tự nghiệp mình tạo ra’.
* Thế nào là nghiệp trắng, quả trắng ?
Người thân hành làm chẳng hại gì,
Khẩu hành không tổn hại chi
Ý hành khiến tổn hại gì cũng không,
Sinh thế giới không không tổn hại,
Do cảm xúc những loại xúc này
Vị ấy liền cảm thọ ngay
Không không có tổn hại hay não phiền
Thuần nhất lạc thọ liền được tả
Như Chư Thiên Su-Phá-Kin-Na
( Hay Biến Tịnh Thiên cũng là )
Như vậy sanh khởi xảy ra đuôi đầu
Tùy thuộc vào chính mình hành động
Các cảm xúc kích động chúng sinh
Khi chúng sinh ấy đã sinh
‘Chúng sinh thừa tự nghiệp mình tạo ra’,
Được gọi là nghiệp trắng, quả trắng.
* Còn thế nào nghiệp hẳn trắng đen
Đưa đến quả báo trắng đen ?
Ở đây có kẻ bao phen thực hành
Các thân hành có điều tổn hại
_______________________________
(1) : Cõi Trời Sắc Giới thuộc Tam Thiền : Biến Tịnh Thiên
( Subhakinnà devà ).
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 291
Và điều không tổn hại, cả hai
Khẩu hành và ý hành này
Tổn hại & không tổn hại đây thực hành
Sẽ được sanh thế giới thuộc loại
Có tổn hại & không tổn hại này.
Vì sanh thế giới có hai
Tổn hại & không tổn hại hay lạc, phiền
Nên cảm xúc cũng duyên có cả
Rồi cảm thọ với cả hai bên
Lạc thọ, khổ thọ lẫn xen
Như là một số người hèn lẫn sang,
Một số hàng Chư Thiên, đọa xứ.
Như vậy, sự sanh khởi tùy nơi
Hành động của mình mọi thời
Cảm xúc kích thích lúc thời đã sinh
‘Ta thừa hưởng nghiệp mình tất cả’,
Nghiệp trắng đen đưa quả trắng đen.
* Thế nào nghiệp không trắng đen
Hưởng quả báo không trắng đen như vầy ?
Đưa đến sự diệt ngay các nghiệp ?
Này Pun-Ná ! Loại tiếp theo là
Nơi có ý chí trải qua
( Tư tâm sở – Chê-Ta-Na ấy, bèn )
Diệt nghiệp đen đưa quả đen đó.
Chỗ nào có ý chí diệt ngay
Nghiệp trắng, quả báo trắng này.
Nơi có ý chí diệt ngay chẳng chừa
Nghiệp đen trắng, quả đưa đen trắng.
Chỗ nào ý chỉ sẵn có vầy
_______________________________
(1) : Cetana – Tư tâm sở .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 292
Khiến đoạn tận các nghiệp ngay.
Pun-Na ! Bốn loại nghiệp này phủ vi
Ta chứng tri, chứng ngộ, giảng cả ”.
Pun-Na Kô-Li-Dá-Pút-Ta
Người hành hạnh bò thưa ra :
– “ Thật là hy hữu ! Thật là cao sâu !
Với Giáo Pháp nhiệm mầu tối thượng,
Đáng cho con quy ngưỡng Như Lai.
Bạch Thế Tôn ! Vi diệu thay !
Như người dựng vật lăn quay ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu.
*
Cũng như vậy, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Thế Tôn giải đáp, trình bày
Con xin quy ngưỡng từ nay
Quy y đức Phật, nương ngay Pháp mầu,
Quy y Tăng thanh cao đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn
Mong Thế Tôn nhận cho con
Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên
Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục
Kể từ nay đến lúc mạng chung ”.
Còn người lõa thể đi cùng
Là Sê-Ni-Dá vô cùng hân hoan
Liền đảnh lễ, nghiêm trang bạch Phật :
– “ Bạch Thế Tôn ! Quả thật lành thay !
Hy hữu thay ! Vi diệu thay !
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 293
Như người dựng vật lăn quay ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu.
Cũng như vậy, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Thế Tôn phân tách, trình bày
Con xin quy ngưỡng từ nay
Quy y đức Phật, nương ngay Pháp mầu,
Quy y Tăng thanh cao đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn.
Mong Thế Tôn nhận cho con
Được phép nhập chúng, vuông tròn lợi tha
Thọ Đại giới xuất gia Cụ Túc
Thành Tỷ Kheo thu thúc lục căn ”.
– “ Này Sê-Ni-Dá ! Hiểu chăng ?
Như Lai Giới Luật pháp đăng soi đường
Có qui định : thường thường ngoại đạo
Muốn quay về Tam Bảo xuất gia
Bốn tháng biệt trú trải qua
Sau đó thấy được, Tăng Già chuẩn y
Được xuất gia nghiêm trì Giới luật
Thành Tỷ Kheo, pháp Phật bảo tồn ”.
– “ Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !
Nếu trong pháp luật tịnh môn định là
Kẻ ngoại đạo phải qua bốn tháng
Sống biệt trú để quán sai lầm
Trước kia, cả thân lẫn tâm
Sau đó mới được Chúng Tăng nhận vào.
Thì nay con với bao tha thiết
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 294
Mong gia nhập siêu việt Tăng-thân
Tình nguyện biệt trú Bốn năm
Sau đó Tăng Chúng âm thầm thẩm tra
Cho xuất gia Tỷ Kheo Cụ-túc
Giữ đại giới, thu thúc, cần chuyên ”.
.
– “ Này Sê-Ni-Dá ! Tuy nhiên
Chúng sinh, Ta thấy không tuyền giống nhau
Cá tính người, trước sau sai biệt
Có trường hợp cần thiết đổi thay
Ngoại lệ, được miễn Luật này
Như ngươi ; tâm ý thẳng ngay, chí thành
Ta cho phép cử hành nghi thức
Lễ xuất gia thành bực Tỷ Kheo
Đại Giới Cụ Túc vâng theo
Ba y một bát, sống nghèo độc cư ”.
Sê-Ni-Dá kể từ thọ giới
Không phóng dật, hướng tới nhất tâm
Độc cư rừng vắng âm thầm
Không bao lâu đã chứng tầm pháp siêu
Đạt mục tiêu tối cao bậc thánh
Người xuất gia chân chánh mong cầu
Vô thượng phạm hạnh cao sâu
Tự mình chứng ngộ pháp mầu minh quang
Với thắng trí, trú an, chứng đạt
Tâm vị ấy an lạc sáng trong
Dục lậu, hữu lậu thoát xong
Thoát vô minh lậu, khỏi vòng trói trăn
Liền hiểu rõ : Tự thân giải thoát
Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành
Việc cần làm đã thực hành
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 57 : HẠNH CON CHÓ * MLH – 295
Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày.
Tự thấu hiểu và ngay lập tức
Sê-Ni-Da Đại Đức trở thành
Bậc A-La-Hán tịnh thanh
Nhiệt tâm hoằng hóa Pháp lành truyền lưu./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 57 : HẠNH CON CHÓ –
KUKKURAVATIKA Sutta )
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D533728150.-%3B)