03. Tâm Ðịa

3. TÂM ÐỊA

Thưaquý vị,

Chúngta thường nói tâm địa để chỉ cho cõi lòng, tâm thức của mỗi con người hiền dữ,tốt xấu. Kỳ này tôi đến đây hướng dẫn quý vị tu tịnh nghiệp và giảng kinh BátÐại Nhân Giác, tôi muốn lược trình bày về ý nghĩa của chữ Tâm địa.

Sánghôm nay, tôi đi kinh hành niệm Phật trên đường phố Chicago, trong lúc quý vịtụng thời công phu sáng. Mỗi lần đến thành phố này hoằng pháp, theo thói quenmỗi sáng, tôi đều làm như vậy. Khác với mọi lần trước đây, lần này cảnh vật mùathu làm cho tôi xúc cảm nhiều.

Nhìnđâu đâu, cây lá cũng đều màu vàng và đang chuyển sang màu đỏ ối. Khắpmặt đường,bãi cỏ gốc cây, đó đây phủ đầy lá vàng khô. Thỉnh thoảng có những chiếc lá lìacành rơi bám lên người tôi như mời gọi thăm hỏi để làm quen. Có vài chiếc lárơi theo nhịp chân kinh hành, mãi đến khi có làn gió nhẹ mới chịu rời tôi, rồivội lượn đôi ba vòng như để chào tạm biệt, trước khi nằm yên trên mặt đất. Cónhững chiếc lá lặng lẽ rời cành nhẹ bay như để tìm nơi, rồi im lìm nằm phơitrên mặt dất, một cách thản nhiên an lành. Có những chiếc lá lìa cành theo làngió thoảng, bay lượn mấy vòng trên không, như múa may đùa giỡn với vạn vật cùngchung số kiếp vô thường sanh diệt. Có những chiếc lá rời cành rồi bay ngượclên, như luyến tiếc thời xuân sanh hay muốn bám víu để kéo dài thêm kiếp sống.Có những chiếc lá đã rơi gần mặt đất rồi lại bay bỗng lên hư không, nhào lộnquay cuồng mấy vòng, như để chống trả tử thần vào giờ phút chót, cố sức bay giữcho thăng bằng, tựa hồ lưu luyến, lướt qua ngọn cỏ cành hoa, rồi từ từ kiệt sứcmới chịu nằm yên trên mặt đất.

Cónhững người vui vẻ an nhiên tự tại trước cái lẽ vô thường sanh diệt của kiếpngười và vạn vật, nên sự sống chết còn mất giống như một chuyến du lịch trở vềquê cũ, không làm cho họ mảy may xúc động. Có những kẻ đau khổ trước sự sanh lytử biệt. Có những kẻ tham luyến sâu dày, nên dù đến hơi thở cuối cùng của kiếpsống mà lòng tham ái lưu luyến tiếc nuối cũng vẫn trào dâng thúc bách làm chohọ uất ức khổ đau. Có những kẻ do lòng vô minh dày đặc, suốt đời đắm say trênđời với vợ con tiền bạc danh vọng, nên khi quỷ vô thường đến, mạng sống hấp hốisắp chấm dứt, họ bực tức uất hận phấn đấu với tử thần, vật lộn với thân xác mêmệt rã rời, tâm thức hổn loạn với hy vọng để được sống thêm. Cây mầm, cây trẻ,cây già. Lá non, lá xanh, lá già, lá héo, lá khô. Hoa nở, hoa úa, hoa tàn. Tấtcả đều từ đất (địa) sanh trưởng, và cuối cùng trở về lòng đất.

Ngườisanh, nguời trẻ, người già, người chết. Vợ con, nhà cửa, bạc tiền, danhh vọng,quyền uy, tất cả đều do tâm tạo. Tâm địa đã tạo ra con người và vạn vật. Vậycon người và vạn vật là bóng hình của tâm. Không có gì ngoài tâm địa mà có thểsanh khởi và tồn tại được. Tại sao chúng ta nhận bóng hình làm chân thật, đắmmê trong đó, rồi khổ vui theo sự mất còn tốt xấu của bóng hình giả ảo? Chẳngkhác nào nhà họa sĩ vẽ ra bức họa, người thợ gốm làm ra đồ sứ, nay bức họa cũrách, đồ sứ nứt bể, lại quay ra tiếc nuối những thứ giả tạm đó rồi sanh luyếntiếc khổ đau. Sao không nắm lấy cái cán, không tìm giữ cái gốc, không sống vớichính tâm địa của mình?

Tâmgiống như đất. Ðất ruộng không gieo trồng lúa mọc hoa lá cây trái, bỏ trống thìcỏ dại cây gai sẽ mọc đầy. Cũng vậy, tâm không niệm Phật tu hành lành thiện thìcỏ phiền não tham sân si ích kỷ dục vọng sẽ mọc đầy trong khoảnh vườn tâm. Nêncổ nhân gọi tâm là tâm địa hay tâm điền là ý nghĩa này đây.

Chúngsanh đau khổ, vì chụp bắt bóng hình, mà không chịu hồi quang phản chiếu sốngvới tâm địa của mình. Chư Phật, Bồ Tát an vui, vì biết sống với tâm địa củachính mình, mà không mê chấp bóng hình giả tạm của thế gian. Phật được giác ngộgiải thoát, là do biết xoay vọng thức về chơn tâm, thực sống với tâm. Còn chúngsanh thì mê khổ trầm luân, vì tham đắm bóng hình do tâm thức mình tạo ra.

KinhPhật dạy:

"Nhấtthiết duy tâm tạo".

*****

"Tâmđịa nhược thông, huệ nhựt tự chiếu".