2. Phẩm vị pháp thứ ba mươi mốt

Kinh Hoa Thủ

2. Phẩm vị pháp thứ ba mươi mốt

Hòa thượng Thích Bảo Lạc

Nguồn: Hòa thượng Thích Bảo Lạc Việt dịch

Phật bảo A Nan, Bồ Tát có bốn pháp, nghe thuyết pháp hiểu rõ nghĩa thú nên được trí huệ, nhận được pháp, được niệm kiên cố, đầy đủ oai nghi. Những gì là bốn?

1) Phát tâm chuyên cần tu hành pháp Ðại Thừa mầu nhiệm

2) Hiểu được kinh pháp, thực hành đúng giáo pháp

3) Tự thực hành giáo pháp cũng như khuyến khích, hướng dẫn chúng sanh hướng về giáo pháp.

4) Khi chúng sanh đã vào trong giáo pháp nên giải rõ, chỉ bày những điều lợi lạc.

Lúc bấy giờ đức Thế Tôn muốn làm cho rõ nghĩa trên nên nói bài kệ rằng:

Bồ Tát cầu pháp mầu
nên được vui vô thượng.
Pháp như thế chưa được
giữa đường không chán chường.
Nghe pháp sâu mầu này
suy tư ngẫm một mình.
Nghe pháp như thế rồi
luôn nhứt tâm tu học
thường giáo hóa tha nhân
hành như ta đã hành
không những chỉ nói suông
còn đích thân chỉ đạo.

Lại nữa A Nan, Ðại Bồ Tát vì pháp đây nên thường theo pháp sư, và suy nghĩ thế này: pháp ta chưa được nghe, chưa biết, nếu trái ngược lại mất hết lợi lớn. Lúc đó đức Thế Tôn liền nói bài kệ rằng:

Nếu có nhiều người nghe
thường theo sát thân cận
xem ta đấng pháp vương
vì tu pháp vô thượng
như chưa hề từng được
nghe, hiểu nghĩa thú kinh
nhân đó trái hủy khinh
mất lợi lạc phước đức.
Nếu kiên cố chuyên tinh
xa hẳn nhiễm dục tình
thường cầu pháp quyết định
làm tăng thêm trí tuệ
thiện tri thức thân cận
nghe nhiều và hiểu rộng.
Vì chúng đáng tôn kính
đọc tụng thọ trì kinh.

Lại này A Nan, Ðại Bồ Tát như đã nghe pháp đem giảng rộng cho người, không làm cho giáo pháp bị tổn hại. Này A Nan, sao là pháp bị tổn hại ?. Nếu có tỳ kheo tham đắm danh lợi, y phục, ăn uống, giường tòa, thuốc thang... những thứ nhu cầu lợi dưỡng. Vì người mà khoe rằng tôi tu hạnh đầu đà, giữ giới thanh tịnh đúng pháp 'không tướng'. Thật ra thì không theo đúng Pháp tu hành. Ấy là tỳ kheo làm tổn hại giáo pháp.

Lúc bấy giờ đức Thế Tôn muốn làm cho rõ nghĩa trên nên nói bài kệ rằng:

Bồ Tát nghe pháp xong
vì đại chúng giảng truyền
nên thực hành như Phật
chớ làm hại giáo pháp
cũng đừng vì lợi dưỡng
cũng chớ vì tán dương
tâm từ bi niệm thường
để thuyết pháp vô thượng.
Trong chúng sanh khổ não
khởi lòng đại từ bi
thuyết pháp quyết tâm vì
làm lợi lạc hữu tình.
Nếu người lấy lợi dưỡng
vì đại chúng thuyết giảng
nương theo lợi thế gian
thì tổn pháp nguy nàn.
Người trí nên chuyên gần
học hỏi những điều hay
không làm pháp hoại suy
ấy là ủng hộ pháp
mười phương chư tôn Phật
đều xưng tán người này
nói pháp tuyệt! lành thay!
thực hành pháp cùng nhau...

Lại này A Nan, lúc cầu pháp Ðại Bồ Tát không nên xem pháp sư bằng cặp mắt thiếu thiện cảm như khinh khi, ngạo mạn mà nên theo đúng cách trong việc nhứt tâm cầu pháp. Này A Nan, thế nào là Bồ Tát cầu pháp đúng cách ?

Nếu các bậc sư trưởng có dạy bảo giáo pháp nên an trụ trong đó mà thực hành đầy đủ tinh tấn tu hành, đem các thứ vải vóc, thức ăn, đồ mặc, giường nệm, thuốc thang sửa sang đem cúng dường pháp sư. Ấy là Bồ Tát cầu pháp đúng cách.

Lúc bấy giờ đức Thế Tôn nói bài kệ rằng:

Lúc Bồ Tát cầu pháp
không chỉ lỗi pháp sư
nên vì người giảng thuyết
mình cũng trụ trong pháp.
Lúc Bồ Tát cầu pháp
theo như thuyết an trụ
đúng pháp mà cầu pháp
là an trụ trong pháp.
Vì thế người cầu pháp
nên trụ như trên đây
Ấy là pháp ban đầu
gọi là hành đúng pháp.
Pháp vắng lặng chứng đạt
như ta đã tuyên thuyết
pháp như thế học được
chứng Bồ Ðề vô thượng.
Cần cầu pháp niệm thường
tâm trọng kính phát sinh
Nghe pháp xong nhất tâm
nên nghĩ tới Thế Tôn.
Suy nghĩ như thế luôn
là thầy ta chẳng khác.
Người này chỉ đạo ta
khiến an trụ chánh đạo
ấy là Thế Tôn ta
tâm càng thêm tôn kính
Ðó là đại sư ta
vui thế gian lánh xa.
A Nan ông nên biết
lui về thời quá khứ
quá vô lượng vô biên
số kiếp không thể cùng
có đức Phật ra đời
là Tu Di Sơn Vương
Sau khi Phật diệt độ
đệ tử Vi Ðầu La
lợi căn, trí huệ sáng
vì chúng, pháp xưng tán
hiểu rõ nghĩa sâu mầu
thông suốt ấm, giới, nhập
nên đạt đến bờ giác
phân biệt A Tỳ Ðàm (10)
khéo tu học ba môn (11)
kiên trì tạng Phật pháp
Tu Di Sơn Vương Phật
càng thêm thần thông lực
cầu đại trí chư Phật
thấu đạt pháp vi diệu.
Ấy tỳ kheo phước đức
nói khó thể hết được.
Trong thành Hoa Ðại kia
có một vị trưởng giả
giàu có nhiều của cải
phước đức tột cao sang
ông thích ưa làm thiện
được nhiều người kính trọng
giữ giới có đức hạnh
nghe nhiều truyền bá rộng
Một hôm đích thân ông
đến chỗ Vi Ðầu La
nên được trí văn đa
tùy thời mà thuyết pháp.
Trưởng giả nghe thâm nhập
lòng vui phát nguyện rằng:
tài sản của ta sẵn
đem hết cúng dường tăng.
Lúc đó tỳ kheo rằng
lành thay! bố thí đặng
nghe pháp tin hiểu hẳn
là căn bản Phật pháp.
Ðem tài sản, của vật
dâng cúng pháp sư xong,
vào năm tuổi hai mươi
theo hầu làm thị giả
trưởng giả Lạc Thiện đã
lúc gần gủi pháp sư
được nghe pháp nhiều thứ
tâm không hề mỏi chán.
Lại cũng phát tâm thêm:
muốn cúng dường đủ loại.
Lúc cúng như thế đó
tâm chẳng hề giải đãi
một lần đến thăm hỏi
cầm hai mươi ức tiền
để dâng cúng pháp sư
thọ nhận chẳng chối từ
Như thế cứ tuần tự
tùy thời cung cấp đủ
cúng dường với lòng từ
đại hoan hỷ tâm tư
Vi Ðầu La pháp sư
có nuôi các đệ tử
đều được cung cấp đủ
mỗi vị ngàn lạng vàng.
Cúng dường như thế xong
cùng ba y mỗi vị
mỗi một y giá trị
hai mươi ức lạng vàng
cũng vì Vi Ðầu La
và tăng đoàn xuất gia
xây cất mỗi phòng xá
cao rộng đẹp xinh lạ;
cũng như xây tháp quá
mỗi hai mươi ức lạng
giường gối và mùng màn
đều đầy đủ nghiêm trang.
Pháp sư tùy thời gian
mà thuyết pháp cúng dàng
làm lợi ích chúng nhân
trọn cuộc đời dấn thân.
Lạc Thiện trưởng giả đây
càng cung phụng hầu hạ
chứa hương thơm quí lạ
dựng tháp trăm do tuần.
Tháp báu cao bảy tầng
toàn chứa xá lợi Thầy
tôn quí đại tháp này
đem hương hoa phụng nạp.
Lạc Thiện trưởng giả đây
đã thiết cúng thế này
gặp được vô lượng Phật
chẳng sa vào đường ác
nhân duyên tạo phước đức
trong tám mươi ức kiếp
thường làm Ðại Phạm Vương
hằng thấy chư Phật luôn
tám mươi ức kiếp tròn
làm vua trời Ðao Lợi
thường được gặp chư Phật
dâng cúng dường đủ loại;
cũng trong nhiều kiếp nữa
làm chuyển luân thánh vương
chư Phật được thấy thường
cũng thâm tín cúng dường.
Từ đó theo thứ tự
lại gặp được vô lượng
vô số a tăng kỳ
na do tha chư Phật.
Gặp chư Phật thế xong
cũng cung phụng một lòng
hay hỏi qua Phật đạo
Phật tùy nghĩa chỉ giáo:
A Nan con chớ bảo
ở trong thành Hoa Ðại
Ðại Danh trưởng giả kia
là người nào khác lạ?
Hoài nghi con nên xóa
nay đây chính thân ta.
Bấy giờ ta cung cấp
pháp sư Vi Ðầu La
vì muốn nghe Phật pháp
mà làm việc cúng dường
do nhờ phước nhân duyên
được Bồ Ðề vô thượng
Ta cung cấp pháp sư
tạo căn lành công đức
đại quả báo hoàn tất
đến nay vẫn không hết.
Ta nhờ nhân duyên trước
đời đời được tôn quí
gặp chư Phật như thế
để cùng nghe Phật pháp
chư Phật cũng giải đáp
như ta nay không khác
Ấy là chân đạo Phật
Các vị nên tu học.

A Nan bạch Phật rằng: thật là hy hữu, Như Lai từ vô thỉ đến nay tích chứa phước đức sâu dày, trong đời quá khứ thường được người tôn quí. Thế Tôn, Vi Tu La tỳ kheo trong hiện tại đã nhập Niết Bàn. Phật bảo A Nan, vị tỳ kheo này tới nay chưa nhập Niết Bàn mà đang ở trong pháp của ta hành Bồ Tát đạo. A Nan nói: hy hữu thay Thế Tôn! Lạc Thiện trưởng giả cúng dường pháp sư, do nhờ phước đức ấy sớm được vô thượng Bồ Ðề mà pháp sư nay mới hành Bồ Tát đạo. Phật bảo A Nan: Vi Tu La không thể phát tâm Bồ Ðề như ta; chỉ lấy cái vui của đạo mà cầu Bồ Ðề nên bỏ tu khổ hạnh. A Nan, ta ở trong đêm dài thường tu hành cần khổ để cầu đạo vô thượng chánh đẳng chánh giác. Ta trong lúc tu hành đạo Bồ Tát có phát nguyện như thế này: nếu có chúng sanh nào theo nghiệp tạo ác đọa trong ba đường ác chịu các khổ não, lúc ta thành chánh giác sẽ độ thoát mọi khổ ách cho chúng sanh. A Nan, Vi Tu La đã tu tập hạnh nguyện sâu nói không thể hết, dùng toán số, thí dụ cũng không thể nào rõ hết được, là do phát tâm đại bố thí trong đạo vô thượng Bồ Ðề. Do thiện căn ấy mà phát nguyện rằng: nếu lúc ta tu tập đạo Bồ Ðề mà có chúng sanh nào chưa vào được pháp vị, người cầu quả Thanh Văn, Bích Chi Phật. Những chúng sanh này được thấy thân ta hoặc nghe tên ta thì nhất định chứng được đạo vô thượng Bồ Ðề.

A Nan bạch Phật rằng, bạch đức Thế Tôn: Vi Tu La pháp sư nhận sự cúng dường của Lạc Thiện trưởng giả, nay đang ở trong đại chúng đây. Phật bảo A Nan: tỳ kheo Vi Tu La trong chúng đây hiện đang đứng trước ta đó.