TRUYỆN THƠ - TẬP 2
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
Diệu Phương tái bản 2002
(20)
Cò và Cua
Vườn Trúc Lâm buổi đẹp trời
Phật ngồi thuyết pháp, răn đời chuyện hay:
*
Một trong tiền kiếp trước đây
Ta là Thần ở trên cây cao vời
Cây to, mọc đã lâu đời
Giữa hai đầm nước ngay nơi ven rừng
Một đầm nhỏ, nước lưng chừng
Chàng Cua và lũ cá chung họp bầy,
Đầm kia rộng rãi đẹp thay
Lá sen phủ kín, nước đầy, xanh tươi.
Một năm hạn hán khắp nơi
Nước trong đầm nhỏ bốc hơi cạn dần
Nhưng bên đầm lớn ở gần
Nước nhờ sen phủ mười phần còn nguyên.
*
Cò kia đi dạo phía trên
Thấy bầy cá nhỏ Cò liền dừng chân
Trong lòng tính toán phân vân
Nghĩ mưu lừa cá, bắt dần lên ăn.
Cò bèn tỏ vẻ quan tâm
Nói cùng bầy cá: "Nước đầm mau vơi
Các em rồi chết khô thôi
Khổ thân! Tội nghiệp! Mau rời khỏi đây!"
Cá nghe hoảng hốt cả bầy
Xin Cò tìm cách ra tay cứu mình.
Cò bèn lên giọng nghĩa tình:
"Đầm sen là chỗ an bình trú chân
Di cư qua đấy cũng gần
Mỏ dài anh giúp quắp dần từng em!"
Cua nghe vội vã la lên:
"Coi chừng kẻo mắc bẫy tên Cò này
Thật là chuyện lạ xưa nay
Giống Cò nào có thương bầy chúng ta
Đói lòng nó đến thôi mà!"
Cò bèn trổ giọng ba hoa nhân từ:
"Các em muốn rõ thực hư
Cử ngay đại diện anh đưa đi liền
Qua chơi cho biết đầm sen
Bơi xong thỏa thích anh đem trở về
Anh đây tử tế khỏi chê
Giúp người hoạn nạn có nề hà chi,
Các em chớ có hồ nghi
Thoát mau khỏi chốn hiểm nguy kịp thời!"
Cá nghe, bàn tán chọn người
Cá già được cử đi chơi thăm dò.
Cá già về, ca tụng Cò:
"Anh chàng thật tốt! Chớ lo ngại gì!
Đầm sen rộng rãi đẹp ghê
Bồng lai, tiên cảnh khó bề sánh ngang!"
Thế là bầy cá vội vàng
Tranh nhau xin được dời sang đầm này.
Cuộc di cư dễ dàng thay
Anh Cò bụng đói giúp ngay cho mà
Quắp từng em cá đưa qua
Gốc cây cổ thụ nhả ra rỉa mồi
Chỉ còn vứt lại xương thôi
Tàn đời lũ cá tin lời gian manh!
*
Đến khi hết cá bơi quanh
Trong đầm còn lại một mình chàng Cua
Khôn ngoan, thủ đoạn có thừa
Cua vừa thắc mắc, lại vừa nghĩ suy:
"Mình rời đầm cạn ra đi
Phải lo đối phó, phòng khi mắc lừa".
Cò ta vồn vã hỏi Cua:
"Bạn Cua có muốn ta đưa giúp nào?"
Cua nghi ngại: "Đưa làm sao?"
Cò ta dụ dỗ: "Quắp vào mỏ thôi
Cũng như đưa cá vừa rồi!"
Cua bèn than vãn: "Vỏ tôi cứng còng
Lại trơn tuồn tuột thấy không
Mỏ dài anh quắp khó lòng lắm thay
Sợ rơi xuống đất tan thây
Chi bằng tôi bám nhẹ ngay cổ này
Cổ anh rất khỏe xưa nay
Mọi người vẫn phục là tay anh hùng!"
Thịt Cua mùi chợt thơm lừng
Thêm lời nịnh hót tưng bừng sướng tai
Cò vươn ngay chiếc cổ dài
Cua bèn bám cổ. Cả hai đi liền.
Khi gần tới cạnh đầm sen
Ăn quen lối cũ Cò bèn dừng chân.
Cua nghi, hỏi giọng băn khoăn:
"Sao anh ngừng lại? Phải chăng mệt rồi?"
Loay hoay tìm cách trả lời
Cò đang nghĩ quẩn, Cua thời nhìn quanh
Thấy ngay xương cá rành rành
Gốc cây cổ thụ chất thành đống to.
Cua nhanh nhẹn bóp cổ Cò
Hai càng chắc nịch xiết cho rụng rời,
Cua la: "Mày chết Cò ơi!
Lừa tao sao nổi! Tao đời nào thua!"
Cò đau đớn khẽ van Cua:
"Đầm sen gần tới! Tôi đưa đi liền!"
Cua ra lệnh: "Đi mau lên!
Giở trò bịp bợm chết liền nghe em!"
Cò đưa Cua tới đầm sen
Cổ dài vươn xuống ngang trên mặt đầm
Để Cua xuống nước cho gần
Để Cò mau thoát khỏi phần đớn đau
Nào ngờ Cua có tha đâu
Hai càng xiết mạnh cứa sâu cổ dài
Cổ Cò đứt đoạn làm hai
Tàn đời xảo trá! Hết loài gian manh!
*
Thần cây rõ chuyện ngọn ngành
Răn đời: "Thâm độc có thành công đâu
Rước vào kết quả thảm sầu
Ác giả, ác báo từ lâu vậy mà!"
(phỏng theo bản văn xuôi
của Nguyễn Thế Vinh)