(THELOVE of LIFE)
Tácgiả: G.B. Talovick - Người dịch: HT. Thích Trí Chơn
NHỜLÒNG NHÂN MÀ ĐẬU TRẠNG NGUYÊN
Ngàyxưa, bất cứ quốc gia nào trên thế giới cũng có rất ítngười biết đọc và biết viết. Bên Trung Hoa, cha mẹ monglàm cho có tiền để gửi con đến thầy giáo học đọc vàviết. Nếu các sĩ tử chịu khó siêng năng ngày đêm đènsách và thi đậu kỳ thi của triều đình thì họ sẽ đượcbổ nhiệm làm quan trong chính quyền. Toàn gia đình lại đượcvua ban cho bỗng lộc, quyền thế và dân chúng kính trọng.Tuy nhiên, các kỳ thi đó thực hết sức khó khăn. Nhiều thísinh thi mãi thi hoài đến già đầu bạc tóc mà vẫn khôngđậu.
Nămnọ, hai anh em Tống Giao và Tống Kỳ cùng đến kinh đô dựthi. Giữa đường, họ gặp một và cao Tăng, và này thấytướng mạo của Tống Giao liền kinh ngạc bảo: “Ồ! Ta xemtướng của anh thanh tú khác thường, hình như anh đã cứuhàng trăm vạn sinh mạng. Theo tướng số của anh, thì anh sẽthi rớt trong kỳ thi của triều đình, nhưng vì anh đã cứuthoát vô số sinh linh, cho nên năm nay anh sẽ chiếm độc bảngvàng, đổ đầu trong thiên hạ. Bần tăng xin chúc mừng choanh, một và quan tương lai!”
TốngGiao lấy làm lạ, tự hỏi: “Không hiểu mình đã cứu sốnghàng trăm vạn sinh mạng lúc nào?”
Vàsư kia lại nói: “Anh đã cứu một bầy kiến thoát chếttrong cơn nguy kịch đấy thôi.”
Chàngthanh niên băn khoăn tự hỏi: “Khó mà bảo rằng cứu bầykiến là cứu hàng trăm vạn sinh linh?”
Vịsư đáp: “Vâng, tất cả chúng sinh đều có sự sống vàsố mạng, ngay cả con rệp hay con kiến. Khoa này em ông đậucao nhất thiên hạ, nhưng về thứ bậc ông lại ở trên.”
Thựckhó cho hai anh em họ Tống tin tưởng điều này. Sau khi từgiã nhà sư, trên đường đi, Tống Kỳ hỏi Tống Giao: “Thựcsự trước đây anh có cứu sống một đàn kiến phải không?”Người anh trả lời: “Vâng, có lần anh thấy một đàn kiếnbị ngập nước, anh đã dùng tre làm cầu để cứu chúng.”
Ðốivới anh em họ Tống, khoa thi cử của triều đình là quan trọnghơn việc cứu thoát đàn kiến hay lời tiên đoán của vàsư, do vậy mà hai anh em muốn quên chuyện đó. Trong lòng cảhai nôn nóng tiến về kinh đô để dự thi.
Saukhi các quan chấm xong Những bài thi và sắp xếp thứ bậc,kết quả được tâu lên nhà vua. Khắp cả nước, Tống Kỳđậu hạng nhất và Tống Giao đứng thứ mười - dĩ nhiênđây cũng là hạng rất cao. Nhưng sau đó nhà vua đã duyệtxét lại danh sách của các sĩ tử đậu cao nhất.
Ðứcvua phán rằng: “Tống Kỳ em đậu thủ khoa đứng cao hơnanh là Tống Giao. Ðiều đó không nên. Bởi lẽ thông thườngthì không thể lấy em đậu Trạng Nguyên đứng trên anh. Chonên sau khi nghị bàn, các quan đã hoán chuyển đổi Tống Giaonguời anh đậu hạng nhất (Trạng Nguyên) và Tống Kỳ làem đậu hạng thứ mười.”
Vàlịnh của nhà vua đã được thực thi. Khi hai anh em Tống Giaovà Tống Kỳ nghe tin hoán đổi thứ bậc này, họ liền bậtcười khi nhớ đến lời tiên đóan chính xác trước đâycủa nhà sư. Trên đường trở về nhà để báo cho song thânbiết tin vui thi đậu, cả hai anh em đã ghé thăm và Tăng, vàbày tỏ lòng thành kính biết ơn về trí tuệ sáng suốt củangài.
Hàngtrăm năm qua, câu chuyện này đã từng được lưu truyền rộngrãi khắp Trung Hoa, và mọi người trong dân chúng ai cũng biếtsự việc ngày xưa có ông anh Tống Giao được nâng đỡ đưalên đậu Trạng Nguyên.
Howthe tenth became the first
Inthe old days, few people anywhere in the world could read or write. In China, parents hoped they could make a little bit more money so theycould send their sons to a teacher to learn how to read and write. If theystudied very, very hard and passed the Imperial Examinations, they couldwin posts in the government. This brought respect, glory, and power tothe whole family. However, the examinations were extremely difficult. Manystudents took the examinations over and over until they were old men, butnever passed.
Oneyear, the brothers Sung Chiao and Sung Chi went to the capital togetherto take the examinations. On the way, they met a monk, who looked carefullyat Sung Chiao and exclaimed, “I can tell by looking at your featuresthat you have saved many, many lives. According to your original fortune,you should fail in the imperial examinations, but because you have savedso many lives, this year you will win the highest place in the entire empire.Let this poor monk be the first to congratulate this future official.”
SungChiao thought this was strange. “When did I ever save many lives?”
Themonk said, “Once you saved ants in distress.”
“What?You mean saving some measly ants means saving lives?”
“Exactly,all living creatures have lives and fates, even a bug as lowly as an ant.Your brother was originally destined to win the top score in these examinations,but you will not do worse than he.”
TheSung brothers could hardly believe this. As they walked away, Chi askedChiao, “Did you really save a bunch of ants?” Yes, his brother answered,“Once I saw some ants about to get drowned, so I made a little bridgeout of a piece of bamboo and they got away.”
Theimperial examinations were more important to them than any ants or monk'spredictions, and they forgot all about it as they made their way to thecapital and did their last minute cramming.
Whenall of the test papers had been graded, the results were announced to theEmperor. Sung Chi had won the highest score in the entire empire. Sun Chiaowas in tenth place _ of course this was also a very high score. The Emperorexamined the list of the highest scores.
“Thiswill not do,” the Emperor said, “Sung Chi has won first place, rankinghigher than his elder brother Sung Chiao. It is not natural for the youngerbrother to be exalted above the elder brother. Switch Sung Chiao to thefirst place, and rank Sung Chi tenth.”
TheEmperor's command was carried out. When the brothers heard about the switch,they remembered what the monk had said, and burst out laughing. On theirway home to tell their parents the wonderful news about the examination,they made a special trip to give their thanks to the old monk, and complimenthim on his wisdom.
Beforelong, the story spread all over China, and everyone knew about the brotherwho ants boosted to first place.