4. Phẩm Thế-giới thành-tựu thứ tư. (Hán bộ phần sau quyển 7)

Kinh Hoa Nghiêm

4. Phẩm Thế-giới thành-tựu thứ tư. (Hán bộ phần sau quyển 7)

Hòa thượng Thích Trí Tịnh

Nguồn: Hòa thượng Thích Trí Tịnh Việt dịch

Lúc bấy giờ Phổ-Hiền Bồ-Tát ma-ha-tát, do thần-lực của Phật, quan-sát khắp tất cả thế-giới-hải, tất cả chúng-sanh-hải, tất cả chư Phật-hải, tất cả pháp-giới-hải, tất cả chúng-sanh-nghiệp-hải, tất cả chúng-sanh-căn-dục-hải, tất cả chư Phật-pháp-luân-hải, tất cả tam-thế-hải, tất cả Như-Lai nguyện-lực-hải, tất cả Như-Lai thần-biến-hải.

Quan-sát xong, Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo khắp tất cả chư Bồ-Tát trong chúng hội đạo-tràng rằng : 'Chư Phật-tử ! Chư Phật Thế-Tôn có trí-huệ thanh-tịnh bất-tư-nghì biết tất cả thế-giới-hải thành-hoại, biết tất cả chúng-sanh nghiệp-hải, biết tất cả pháp-giới an-lập-hải, nói tất cả vô-biên Phật-hải, vào tất cả căn-dục-hải, một niệm biết khắp tất cả tam-thế, hiển-thị tất cả Như-Lai vô-lượng-nguyện-hải, thị-hiện tất cả Phật thần-biến-hải, chuyển pháp-luân, kiến-lập diễn-thuyết-hải, thanh-tịnh Phật-thân, vô-biên sắc tướng-hải Phổ-chiếu-minh, tướng-hảo và tùy hình-hảo đều thanh-tịnh, vô-biên sắc-tướng quang-minh luân-hải, cụ-túc thanh-tịnh, các thứ sắc-tướng quang-minh vân-hải, thù-thắng bửu-diệm-hải, thành-tựu ngôn âm-hải, thị hiện ba thứ tự-tại điều-phục thành thục tất cả chúng-sanh, dũng mãnh điều-phục chúng-sanh hải không luống qua, an-trụ Phật-địa, vào cảnh-giới Như-Lai, oai-lực hộ-trì, quan-sát tất cả chỗ làm của Phật-trí, trí-lực-viên-mãn không ai điều-phục được, công-đức-vô-úy không ai hơn, trụ nơi tam-muội vô-sai-biệt, thần-thông biến-hóa, trí-thanh-tịnh-tự-tại, tất cả Phật-pháp không ai hủy hoại được.

Tất cả pháp bất-tư-nghì như vậy, tôi sẽ thừa thần-lực của Phật và oai-thần của tất cả Như-Lai mà tuyên-thuyết đầy đủ. Vì muốn khiến chúng-sanh vào trí-huệ-hải của Phật, vì muốn khiến tất cả Bồ-Tát được an-trụ trong biển công-đức của Phật, vì muốn khiến tất cả thế-giới-hải, tất cả Phật tự-tại được trang-nghiêm, vì muốn khiến trong tất cả kiếp-hải chủng-tánh Phật thường chẳng dứt, vì muốn khiến trong tất cả thế-giới-hải hiển thị tánh chơn thật của các pháp, vì muốn khiến tùy vô-lượng sự hiểu biết của chúng-sanh mà diễn-thuyết, vì muốn khiến tùy căn-hải của tất cả chúng-sanh mà phương-tiện làm cho sanh Phật-pháp, vì muốn tùy chỗ ưa thích của tất cả chúng-sanh mà dẹp phá tất cả núi chướng ngại, vì muốn khiến tùy tâm-hành tất cả chúng-sanh khiến tu-tập thanh-tịnh đạo xuất-yếu, vì muốn khiến tất cả Bồ-Tát an-trụ trong nguyện-hải Phổ-Hiền.

Lúc đó, Phổ-Hiền Bồ-Tát lại muốn khiến chúng hội đạo-tràng sanh lòng hoan-hỷ, thêm lớn sự ưa thích đối với tất cả pháp, sanh lòng tin rộng lớn chơn-thật thanh-tịnh pháp-giới-thân, an-lập nguyện-hải Phổ-Hiền tu tập vào trí nhãn tam thế bình-đẳng, thêm lớn trí-huệ chiếu khắp tất cả thế-gian, sanh đức đà-la-ni trì tất cả pháp-luận, và cũng muốn trong tất cả đạo-tràng tất cả Phật cảnh-giới đều khai-thị, mở bày tất cả pháp-môn của Như-Lai, thêm lớn tất cả trí-tánh pháp-giới rộng lớn rất sâu, liền nói kệ rằng :

Trí-huệ công-đức biển rất sâu
Hiện khắp mười phương vô-lượng cõi
Tùy các chúng-sanh chỗ nên thấy
Quang-minh soi khắp chuyển pháp-luân.
Thập phương quốc-độ bất-tư-nghì
Phật vô-lượng kiếp đều nghiêm tịnh
Vì độ chúng-sanh khiến thành thục
Xuất hiện tất cả các quốc-độ.
Phật cảnh rất sâu khó nghĩ được
Khắp dạy chúng-sanh khiến được vào
Lòng họ thích nhỏ chấp hữu-lậu
Chẳng thông đạt được cảnh-giới Phật.
Nếu có lòng tin trong sạch chắc
Thường được gần gũi thiện-tri-thức
Tất cả chư Phật hộ niệm cho
Ðây mới được vào Như-Lai trí.
Lìa các dua dối lòng thanh-tịnh
Thường thích từ-bi tánh hoan-hỷ
Chí nguyện rộng lớn tin hiểu sâu
Kia nghe pháp này lòng vui đẹp.
An-trụ Phổ-Hiền những hạnh nguyện
Tu hành Bồ-tát đạo thanh-tịnh
Quan-sát pháp-giới như hư-không
Bèn biết được chỗ làm của Phật.
Chư Bồ-Tát đây được lợi lành
Thấy Phật tất cả thần-thông-lực
Tu những đạo khác không biết được
Học hạnh Phổ-Hiền mới tỏ ngộ.
Chúng-sanh rộng lớn vốn vô-biên
Như-Lai tất cả đều hộ-niệm
Chuyển chánh-pháp-luân khắp mọi nơi
Cảnh-giới Tỳ-Lô-Gía-Na Phật.
Tất cả cõi nước vào thân tôi
Chỗ chư Phật ngự cũng như vậy
Chúng nên xem các chân lông tôi
Nay tôi hiện bày cảnh-giới Phật.
Phổ-Hiền hạnh nguyện không ngằn mé
Tôi đã tu hành được đầy đủ
Cảnh-giới phổ-nhãn thân rộng lớn
Là Phật chỗ làm phải nghe kỹ.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Thế-giới-hải có mười việc mà chư Phật trong ba đời quá-khứ, hiện-tại, vị-lai đã nói, hiện nói và sẽ nói.

Những gì là mười ?

Chính là nhơn-duyên khởi thế-giới-hải, chỗ trụ-nương của thế-giới-hải, hình-trạng của thế-giới-hải, thể-tánh của thế-giới-hải, sự trang-nghiêm của thế-giới-hải, sự thanh-tịnh của thế-giới-hải, Phật xuất hiện nơi thế-giới-hải, kiếp trụ của thế-giới-hải, kiếp chuyển biến sai biệt của thế-giới-hải, môn vô-sai-biệt của thế-giới-hải.

Chư Phật-tử ! Lược nói thế-giới-hải có mười việc này. Nếu nói rộng ra thời đồng với thế-giới-hải vi-trần-số mà tam-thế chư Phật đã nói, hiện nói và sẽ nói.

Chư Phật-tử ! Lược nói do mười thứ nhơn-duyên mà tất cả thế-giới-hải đã thành, hiện thành và sẽ thành. Chính là do vì thần-lực của Như-Lai, vì pháp phải như vậy, vì hạnh nghiệp của tất cả chúng-sanh, vì chỗ sở đắc của tất cả Bồ-Tát thành nhứt-thiết-trí, vì các chúng-sanh và chư Bồ-Tát đồng chứa nhóm thiện-căn, vì nguyện-lực nghiêm-tịnh Phật-độ của chư Bồ-Tát, vì hạnh-nguyện thành-tựu bất-thối của chư Bồ-Tát, vì thắng-giải tự-tại thanh-tịnh của chư Bồ-Tát, vì chỗ lưu-xuất do thiện-căn của chư Như-Lai và thế-lực tự-tại lúc chư Phật thành đạo, vì nguyện-lực tự-tại của Phổ-Hiền Bồ-Tát.

Chư Phật-tử ! Ðó là lược nói mười thứ nhơn-duyên. Nếu rộng nói thời có thế-giới-hải vi-trần-số.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương mà nói kệ rằng :

Ðã nói vô-biên sát-độ-hải
Tỳ-Lô-Gía-Na đều nghiêm-tịnh
Thế-Tôn cảnh-giới bất-tư-nghì
Trí-huệ thần-thông-lực như vậy.
Bồ-Tát tu hành những nguyện-hải
Khắp tùy chúng-sanh tâm chỗ muốn
Chúng-sanh tâm hạnh rộng vô-biên
Bồ-Tát quốc-độ khắp mười phương
Bồ-Tát thẳng đến nhứt-thiết-trí
Siêng tu các môn tự-tại-lực
Vô-lượng nguyện-hải khắp xuất sanh
Sát-độ rộng lớn đều thành-tựu.
Tu những hạnh-hải vô-lượng-biên
Vào cảnh-giới Phật cũng vô-lượng
Thanh-tịnh thập phương các cõi nước
Mỗi mỗi cõi trải vô-lượng kiếp.
Chúng-sanh phiền-não làm loạn đục
Phân biệt ưa thích chẳng phải một
Tùy tâm tạo nghiệp bất-tư-nghì
Tất cả sát-hải đầy thành lập.
Phật tử sát-hải tạng trang-nghiêm
Ly-cấu quang-minh báu làm thành
Ðây do rộng lớn tâm tín hải
Chỗ ở mười phương đều như vậy.
Bồ-Tát hay tu hạnh Phổ-Hiền
Du hành pháp-giới vi-trần đạo
Trong trần đều hiện vô-lượng cõi
Rộng lớn thanh-tịnh như hư-không.
Khắp cõi hư-không hiện thần-thông
Ðều đến đạo-tràng chỗ chư Phật
Trên tòa liên-hoa hiện các tướng
Mỗi thân bao trùm tất cả cõi.
Một niệm hiện khắp nơi tam-thế
Tất cả sát-hải đều thành lập
Phật dùng phương-tiện đều vào trong
Là Phật Tỳ-Lô chỗ nghiêm-tịnh.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! mỗi mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần-số chỗ nương trụ. Hoặc nương tất cả trang-nghiêm mà trụ. Hoặc nương hư-không mà trụ. Hoặc nương bửu-quang-minh mà trụ. Hoặc nương bửu-sắc quang-minh mà trụ. Hoặc nương thinh-âm chư Phật mà trụ. Hoặc nương Kim-Cang hình đại-lực a-tu-la chúng-sanh như huyễn mà trụ. Hoặc nương thân các Thế-Chủ mà trụ. Hoặc nương thân chư Bồ-Tát mà trụ. Hoặc nương tất cả biển trang-nghiêm sai khác hạnh-nguyện Phổ-Hiền mà trụ.

Chư Phật-tử ! Thế-giới-hải có thế-giới vi-trần-số chỗ nương trụ như vậy.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai-lực của Phật quan-sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng :

Khắp cả mười phương cõi hư-không
Chỗ có tất cả những quốc-độ
Như-Lai thần-lực thường gia-trì
Khắp nơi hiện tiền đều thấy được.
Hoặc có các thứ những quốc-độ
Ðều do ly-cấu-bửu làm thành
Ma-ni thanh-tịnh rất tốt xinh
Quang-minh sáng rỡ khắp hiển hiện.
Hoặc có cõi nước sáng thanh-tịnh
Nương hư-không giới mà an-trụ
Hoặc ở trong biển ma-ni bửu
Lại có an-trụ tạng quang-minh.
Như-Lai ở trong chúng hội này
Diễn thuyết pháp-luân đều xảo diệu
Cảnh-giới chư Phật rộng vô-biên
Chúng-sanh được thấy lòng hoan hỷ.
Có cõi nghiêm-sức bằng ma-ni
Hình như đèn sáng giăng cùng khắp
Lửa thơm mây sáng màu chói rực
Lưới báu sáng chói dùng phủ che.
Hoặc có quốc-độ không ngằn mé
An-trụ liên-hoa biển lớn sâu
Rộng rãi thanh-tịnh khác thế-gian
Chư Phật diệu-thiện trang-nghiêm đó.
Hoặc có quốc-độ theo luân chuyển
Do Phật oai-thần được an-trụ
Ðại-chúng Bồ-Tát đều ở trong
Thường thấy vô-lượng báu rộng lớn.
Có cõi nước ở tay kim-cang
Hoặc cõi nước ở thân Thiên-Chúa
Tỳ-Lô-Gía-Na đấng vô-thượng
Thường ở cõi này chuyển pháp-luân.
Hoặc nương cây báu trụ bằng thẳng
Trong mây sáng thơm cũng như vậy
Có cõi nương trong những biển lớn
Hoặc trụ kim-cang rất bền chắc.
Có cõi nương-trụ kim-cang tràng
Có cõi trụ trong biển Hoa-Tạng
Thần biến rộng lớn khắp các nơi
Tỳ-Lô-Giá-Na Phật hay hiện.
Hoặc dài hoặc vắn vô-lượng thứ
Tướng đó xoay vần cũng chẳng đồng
Hoa-tạng trang-nghiêm khác thế-gian
Tu hành thanh-tịnh mới thấy được.
Các cõi như vậy đều sai khác
Tất cả đều nương nguyện-hải trụ
Hoặc có cõi thường ở hư-không
Chư Phật như mây đều đầy khắp.
Có ở hư-không lưới che trùm
Hoặc lúc hiện ra hoặc không hiện
Hoặc có cõi nước rất thanh-tịnh
Trụ trong bửu-quan của Bồ-Tát.
Thập phương chư Phật thần-thông lớn
Tất cả đều hiện thấy trong đây
Chư Phật thinh âm đều cùng khắp
Ðây do nghiệp-lực mà hóa hiện.
Hoặc có cõi nước khắp pháp-giới
Ly-cấu thanh-tịnh tùng tâm khởi
Như-ảnh như-huyễn rộng vô-biên
Như lưới thiên-đế đều sai khác.
Hoặc hiện các thứ tạng trang-nghiêm
Hoặc ở hư-không mà kiến-lập
Nghiệp-chơn cảnh-giới chẳng nghĩ bàn
Phật-lực hiển-thị đều khiến thấy.
Trong mỗi cõi nước số vi-trần
Niệm niệm thị hiện những Phật-độ
Số đều vô-lượng khắp chúng-sanh
Phổ-Hiền chỗ làm thường như vậy.
Vì muốn thành-thục các chúng-sanh
Trong đây tu hành trải kiếp-hải
Thần-thông rộng lớn hiện khắp nơi
Trong các pháp-giới đều cùng khắp.
Pháp-giới quốc-độ mỗi vi-trần
Những cõi nước lớn ở trong đó
Phật-vân bình-đẳng đều giăng che
Tất cả mọi nơi đều đầy đủ.
Lực dụng tự-tại trong mỗi trần
Tất cả vi-trần cũng như vậy
Chư Phật Bồ-Tát đại thần-thông
Tỳ-Lô-Giá-Na đều hay hiện.
Tất cả quốc-độ rộng vô-biên
Như ảnh, như huyễn như dương-diệm
Mười phương chẳng thấy từ đâu sanh
Cũng không có chỗ đi và đến.
Diệt hoại sanh thành xoay vần mãi
Trong cõi hư-không chẳng tạm dừng
Tất cả đều do nguyện thanh-tịnh
Cũng do nghiệp lực chỗ giữ-gìn.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Thế-giới-hải có nhiều hình tướng sai khác, hoặc tròn, hoặc vuông, hoặc chẳng phải tròn vuông, hoặc hình như nước xoáy, hoặc hình như núi, hoặc hình như cây, hình như bông, hoặc hình như cung điện, như hình chúng-sanh, như hình Phật, có thế-giới vi-trần-số hình sai khác như vậy.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương, rồi nói kệ rằng :
Vô-lượng quốc-độ sai khác nhau
Vô-lượng trang-nghiêm vô-lượng trụ
Hình trạng sai khác khắp mười phương
Các ngài đều nên đồng quan-sát.
Hình kia hoặc tròn hoặc vuông vức
Hoặc có ba góc và tám cạnh
Hình châu ma-ni hình liên-hoa
Tất cả đều do nghiệp mà khác.
Có cõi thanh-tịnh sáng trang-nghiêm
Vàng ròng xen lẫn nhiều tốt đẹp
Cửa nẻo mở trống không bít lấp
Ðây do nghiệp rộng ý tinh thuần.
Sát-hải vô-biên tạng sai khác
Ví như mây bủa giữa không gian
Bửu-châu trải đất trang-nghiêm tốt
Ở trong quang-minh sáng của Phật.
Tất cả quốc-độ tâm phân biệt
Quang-minh soi đến mà hiện ra
Chư Phật ở trong những cõi ấy
Nơi nơi thị-hiện thần-thông-lực.
Có cõi tạp-nhiễm hoặc thanh-tịnh
Chịu khổ hưởng vui đều sai khác
Ðây do biển nghiệp chẳng nghĩ bàn
Các pháp lưu-chuyển thường như vậy.
Trong một chân lông vô-lượng cõi
Như số-vi-trần mà an-trụ
Mỗi cõi đều có đấng Thế-Tôn
Ở trong chúng-hội tuyên diệu pháp.
Trong mỗi vi-trần cõi lớn nhỏ
Nhiều loại sai khác số vi-trần
Bằng phẳng cao thấp đều chẳng đồng
Phật đều qua đến mà thuyết pháp.
Tất cả vi-trần hiện quốc-độ
Ðều là bổn nguyện thần-thông-lực
Tùy lòng ưa thích sai khác nhau
Trong khoảng hư-không đều làm được.
Tất cả quốc-độ những vi-trần
Trong mỗi vi-trần Phật đều nhập
Khắp vì chúng-sanh hiện thần-thông
Tỳ-Lô-Giá-Na pháp như vậy.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Nên biết thế-giới-hải có các loại thể. Hoặc dùng tất cả bửu trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng một bửu-trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng tất cả bửu quang-minh làm thể. Hoặc dùng các thứ sắc quang-minh làm thể. Hoặc dùng tất cả quang-minh trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng kim-cang làm thể. Hoặc dùng Phật-lực nhiếp-trì làm thể. Hoặc dùng tướng diệu-bửu làm thể. Hoặc dùng Phật biến-hóa làm thể. Hoặc dùng nhựt ma-ni làm thể. Hoặc dùng cực-vi-trần bửu làm thể. Hoặc dùng tất cả bửu-diệm làm thể. Hoặc dùng các thứ hương làm thể. Hoặc dùng bửu-hoa-quan làm thể. Hoặc dùng bửu ảnh-ượng làm thể. Hoặc dùng trang-nghiêm thị-hiện làm thể. Hoặc dùng nhứt âm thị-hiện cảnh-giới làm thể. Hoặc dùng bửu hình Bồ-Tát làm thể. Hoặc dùng bửu-hoa-nhụy làm thể. Hoặc dùng ngôn-âm của Phật làm thể. Có thế-giới vi-trần số thể như vậy.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng :
Hoặc có những quốc-độ
Diệu-bửu hiệp lại thành
Bền chắc không hư-hoại
Ðều ở bửu-liên-hoa.
Hoặc là bửu-quang-minh
Xuất-sanh chẳng biết được
Tất cả quang trang-nghiêm
Nương hư-không mà ở.
Hoặc tịnh-quang làm thể
Lại nương quang-minh ở
Mây sáng làm trang-nghiêm
Chỗ Bồ-Tát đi đến.
Hoặc có những quốc-độ
Từ nơi nguyện-lực sanh
An-trụ như ảnh tượng
Ðem nói chẳng thể được.
Hoặc ma-ni hiệp-thành
Chói sáng như mặt trời
Bảo châu dùng trang-nghiêm
Bồ-Tát đều đầy khắp.
Bửu-diệm thành quốc-độ
Mây sáng trùm trên đó
Bửu-quang rất xinh đẹp
Ðều do nghiệp cảm nên.
Hoặc từ tướng tốt sanh
Các tướng trang-nghiêm đẹp
Như mão tốt đội đầu
Ðây do Phật hóa hiện.
Hoặc từ tâm niệm sanh
Tùy tâm chỗ hiểu biết
Như huyễn không chỗ nơi
Tất cả là phân biệt.
Hoặc do Phật quang-minh
Ma-ni-quang làm thể
Chư Phật hiện trong đó
Ðều thị-hiện thần-thông.
Hoặc Phổ-Hiền Bồ-Tát
Hóa hiện các quốc-độ
Dùng nguyện-lực trang-nghiêm
Tất cả đều tốt đẹp.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! nên biết thế-giới-hải có nhiều loại trang-nghiêm. Hoặc dùng trong những đồ trang-nghiêm hiện ra mây đẹp nhứt để trang-nghiêm. Hoặc dùng thuyết-minh công-đức của chư Bồ-Tát để trang-nghiêm. Hoặc dùng thuyết minh nghiệp báo của tất cả chúng-sanh để trang-nghiêm. Hoặc dùng thị-hiện nguyện-lực của chư Bồ-Tát để trang-nghiêm. Hoặc dùng biểu-thị ảnh-tượng của tam thế chư Phật để trang-nghiêm. Hoặc dùng trong một khoảng một niệm thị-hiện cảnh-giới thần-thông trải vô-biên kiếp để trang-nghiêm. Hoặc dùng xuất hiện thân của chư Phật để trang-nghiêm. Hoặc dùng xuất hiện tất cả mây hương báu để trang-nghiêm. Hoặc dùng thị-hiện những vật trân diệu quang-minh chiếu sáng trong tất cả đạo-tràng để trang-nghiêm. Hoặc dùng thị-hiện tất cả Phổ-Hiền hạnh nguyện để trang-nghiêm.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng :
Sát-hải rộng lớn vô-lượng-biên
Thành nên đều do nghiệp thanh-tịnh
Nhiều thứ trang-nghiêm nhiều nơi ở
Tất cả mười phương đều đầy khắp.
Vô-biên sắc tướng mây báu sáng
Rộng lớn trang-nghiêm chẳng phải một
Mười phương sát-hải thường xuất hiện
Khắp dùng diệu-âm mà thuyết pháp.
Bồ-Tát vô-biên biển công-đức
Những nguyện rộng lớn để trang-nghiêm
Khắp cõi đồng thời vang diệu-âm
Chấn động mười phương các quốc-độ.
Chúng-sanh biển nghiệp rộng vô-lượng
Tùy kia cảm báo đều chẳng đồng
Trong tất cả chỗ được trang-nghiêm
Ðều do chư Phật hay diễn thuyết.
Tất cả Như-Lai trong ba thuở
Thần-thông hiện khắp thế-giới-hải
Trong mỗi sự có tất cả Phật
Các ngài xem sự trang-nghiêm đó.
Quá-khứ, vị-lai, kiếp hiện-tại
Mười phương tất cả những quốc-độ
Những sự trang-nghiêm ở nơi kia
Ðều thấy ở trong một cõi nước.
vô-lượng Phật trong tất cả sự
Số đồng chúng-sanh khắp thế-gian
Vì khiến điều-phục hiện thần-thông
Dùng đây trang-nghiêm thế-giới-hải.
Tất cả trang-nghiêm tuôn mây đẹp
Nhiều thứ mây hoa mây hương sáng
Mây báu ma-ni thường xuất hiện
Sát-hải dùng đây để trang-nghiêm.
Mười phương những nơi Phật thành-đạo
Các thứ trang-nghiêm đều đầy đủ
Phóng-quang chiếu xa như mây sáng
Trong thế-giới-hải đều khiến thấy.
Phổ-Hiền hạnh-nguyện chư Bồ-Tát
Vô-biên kiếp hải siêng tu tập
Vô-biên quốc-độ đều trang-nghiêm
Trong tất cả chỗ đều hiển hiện.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số môn phương-tiện thanh-tịnh. Chính là do thiện-căn của chư Bồ-Tát gần gũi thiện-trí-thức. Do thêm lớn những công-đức khắp pháp-giới. Do tu-tập những thắng-giải rộng lớn. Do quan-sát cảnh-giới của tất cả Bồ-Tát mà an-trụ. Do tu-tập những môn ba-la-mật đều viên-mãn. Do quán-sát những địa-vị của chư Bồ-Tát mà nhập trụ. Do xuất sanh tất cả thệ nguyện thanh-tịnh. Do tu-tập những hạnh xuất-yếu. Do nhập tất cả biển trang-nghiêm. Do thành-tựu sức phương-tiện thanh-tịnh.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng :

Tất cả cõi nước những trang-nghiêm
Do nguyện lực phương-tiện sanh ra
Tất cả quốc-độ thường chói sáng
Vô-lượng nghiệp thanh-tịnh hiện thành.
Bồ-Tát lâu xa gần trí-thức
Ðồng tu nghiệp lành đều thanh-tịnh
Từ-bi rộng lớn khắp chúng-sanh
Dùng dây trang-nghiêm các quốc-độ.
Tất cả pháp-môn những tam-muội
Thiền-định giải-thoát môn phương-tiện
Nơi chỗ chư Phật đều tu hành
Do đây sanh ra những quốc-độ.
Phát sanh vô-lượng trí thắng-giải
Hiểu được Như-Lai đồng không khác
Phương-tiện nhẫn nhục đã tu hành
Nên nghiêm-tịnh được vô-biên cõi.
Vì lợi chúng-sanh tu thắng hạnh
Phước-đức rộng lớn thường tăng-trưởng
Ví như mây bủa khắp hư-không
Tất cả quốc-độ đều thành-tựu.
Môn ba-la-mật nhiều vô-lượng
Ðều đã tu hành khiến đầy đủ
Nguyện ba-la-mật vô-cùng tận
Quốc-độ thanh-tịnh từ đây sanh.
Những pháp vô-thượng đều tu hành
Sanh ra vô-biên hạnh xuất-yếu
Nhiều môn phương-tiện độ chúng-sanh
Như vậy trang-nghiêm các quốc-độ.
Tu-tập trang-nghiêm môn phương-tiện
Chứng Phật công-đức biển pháp-môn
Khiến khắp chúng-sanh cạn nguồn khổ
Cõi nước rộng lớn đều thành tựu.
Nguyện lực rộng lớn không gì sánh
Khiến khắp chúng-sanh gieo thiện căn
Cúng-dường tất cả chư Như-Lai
Vô-biên quốc-độ đều thanh-tịnh.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Nên biết mỗi mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số Phật xuất hiện sai khác : hoặc hiện thân nhỏ, hoặc hiện thân lớn, hoặc hiện đoản-thọ, hoặc hiện trường-thọ, hoặc chỉ nghiêm-tịnh một quốc-độ, hoặc hiện nghiêm-tịnh vô-lượng quốc-độ, hoặc chỉ hiển thị pháp nhứt-thừa, hoặc hiển thị vô-lượng thừa, hoặc hiện điều-phục thiểu số chúng-sanh, hoặc hiện điều-phục vô-biên chúng-sanh, có vi-trần số sai khác như vậy.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng :

Chư Phật có các môn phương-tiện
Xuất hiện tất cả những quốc-độ
Ðều tùy sở thích của chúng-sanh
Ðây là Như-Lai quyền-lực khéo.
Pháp-thân chư Phật bất-tư-nghì
Không sắc, không hình, không ảnh tượng
Vì chúng-sanh hiện tướng sai khác
Theo lòng họ ưa khiến họ thấy.
Hoặc vì chúng-sanh hiện đoản-thọ
Hoặc hiện trường-thọ vô-lượng kiếp
Pháp thân mười phương khắp hiện-tiền
Trong thế-gian tùy nghi xuất hiện.
Hoặc hiện nghiêm-tịnh bất-tư-nghì
Mười phương vô-biên các quốc-độ
Hoặc chỉ nghiêm-tịnh một cõi nước
Nơi một thị-hiện đủ không sót.
Hoặc tùy sở thích của chúng-sanh
Thị-hiện vô-lượng vô-biên thừa
Hoặc chỉ tuyên-thuyết pháp nhứt thừa
Trong một thừa hiện vô-lượng pháp.
Hoặc hiện tự nhiên thành chánh-giác
Ðộ thiểu số người vào chánh-pháp
Hoặc lại thị-hiện trong một niệm
Khai ngộ quần-sanh vô-lượng số.
Hoặc nơi chưn lông tuôn mây sáng
Thị-hiện vô-lượng vô-biên Phật
Tất cả thế-gian đều hiện thấy
Các môn phương-tiện độ quần-sanh.
Hoặc hiện thinh âm khắp mọi nơi
Tùy lòng họ ưa mà thuyết pháp
Vô-lượng vô-biên những đại kiếp
Ðiều-phục vô-lượng các chúng-sanh.
Phật có vô-lượng cõi trang-nghiêm
Chúng-hội thanh-tịnh ngồi nghiêm chỉnh
Phật như vầng mây che trong đó
Thập phương quốc-độ đều đầy khắp.
Chư Phật phương-tiện bất-tư-nghì
Tùy tâm chúng-sanh hiện ra trước
Ngự trong các cõi rất trang-nghiêm
Tất cả quốc-độ đều cùng khắp.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần-số kiếp trụ, hoặc có a-tăng-kỳ kiếp trụ, hoặc có vô-lượng kiếp-trụ, hoặc có vô-biên kiếp-trụ, hoặc có vô-đẳng kiếp trụ, hoặc có bất-khả-sổ-kiếp trụ, hoặc có bất-khả-xung-kiếp trụ, hoặc có bất-khả-tư kiếp trụ, hoặc có bất-khả-lượng kiếp trụ, hoặc có bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp trụ, có vi-trần số kiếp trụ như vậy.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười-phương rồi nói kệ rằng :
Trong thế-giới-hải nhiều kiếp trụ
Phương-tiện rộng lớn để trang-nghiêm
Mười phương cõi nước đều xem thấy
Số lượng sai khác đều rành rẽ.
Tôi thấy mười phương thế-giới-hải
Kiếp số vô-lượng đồng chúng-sanh
Hoặc dài hoặc vắn hoặc vô-biên
Dùng Phật thinh âm nay diễn nói.
Hoặc thấy mười phương những quốc-độ
Hoặc trụ quốc-độ vi-trần kiếp
Hoặc chỉ một kiếp hoặc vô số
Bởi những tâm nguyện đều chẳng đồng.
Hoặc có thuần tịnh hoặc thuần nhiễm
Hoặc lại nhiễm tịnh chung lộn lạo
Nguyện-lực an lập nhiều sai khác
Trong tâm chúng-sanh mà an-trụ.
Thuở xưa tu hành vi-trần kiếp
Ðược thế-giới-hải thanh-tịnh lớn
Cảnh-giới chư Phật đều trang-nghiêm
Trụ mãi vô-biên kiếp rộng lớn
Dùng bửu quang-minh để đặt tên
Hoặc tên Ðẳng-Âm-Diệm-Nhãn-Tạng
Tên Ly-Quang-Minh và Hiền-Kiếp
Kiếp thanh-tịnh này nhiếp tất cả.
Có kiếp thanh-tịnh một Phật hiện
Hoặc trong một kiếp nhiều Phật hiện
Vô-tận phương-tiện đại-nguyện-lực
Vào trong tất cả thời gian kiếp.
Hoặc vô-lượng kiếp và một kiếp
Hoặc lại một kiếp vào nhiều kiếp
Tất cả kiếp hải phương-tiện môn
Thập phương quốc-độ đều hiện rõ.
Hoặc tất cả kiếp sự trang-nghiêm
Ở trong một kiếp đều hiện thấy
Hoặc sự trang-nghiêm trong một kiếp
Vào khắp tất cả vô-biên kiếp.
Trước từ một niệm sau thành kiếp
Sanh ra đều do tâm chúng-sanh
Tất cả quốc-độ kiếp vô-biên
Dùng một phương-tiện đều thanh-tịnh.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số kiếp chuyển biến sai khác. Như là vì pháp như vậy nên thế-giới-hải có vô-lượng kiếp thành, kiếp hoại chuyển biến. Vì chúng-sanh nhiễm-ô ở nên thế-giới-hải thành kiếp nhiễm-ô chuyển biến. Vì chúng-sanh tu phước rộng lớn ở, nên thế-giới-hải thành kiếp nhiễm-tịnh chuyển biến. Vì tín-giải Bồ-Tát ở, nên thế-giới-hải thành-kiếp nhiễm-tịnh chuyển-biến. Vì vô-lượng chúng-sanh phát bồ-đề-tâm nên thế-giới-hải thuần kiếp thanh-tịnh chuyển biến. Vì thập phương tất cả chư Bồ-Tát vân tập nên thế-giới-hải vô-lượng kiếp đại trang-nghiêm chuyển biến. Vì chư Phật Thế-Tôn nhập Niết-bàn nên thế-giới-hải kiếp trang-nghiêm diệt chuyển biến. Vì chư Phật xuất hiện ra đời nên tất cả thế-giới-hải kiếp rộng lớn trang-nghiêm thanh-tịnh chuyển biến. Vì Như-Lai thần-thông biến hóa nên thế-giới-hải kiếp thanh-tịnh chuyển biến. Có vi-trần số kiếp chuyển biến như vậy.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười-phương mà nói kệ rằng :

Tất cả những quốc-độ
Ðều tùy nghiệp-lực sanh
Các ngài nên quan-sát
Tướng chuyển biến như vậy.
Những chúng-sanh nhiễm ô
Nghiệp phiền-não đáng sợ
Tâm họ khiến quốc-độ
Tất cả thành nhiễm ô.
Nếu có tâm thanh-tịnh
Tu những hạnh phước-đức
Tâm họ khiến quốc-độ
Tạp nhiễm và thanh-tịnh.
Chư Bồ-Tát tín-giải
Sanh vào trong kiếp kia
Tùy tâm Bồ-Tát này
Quốc-độ đủ tịnh nhiễm.
Vô-lượng số chúng-sanh
Ðều phát bồ-đề tâm
Tâm họ khiến quốc-độ
Trụ kiếp thường thanh-tịnh.
Vô-lượng ức Bồ-Tát
Qua đến mười phương cõi
Trang-nghiêm không có khác
Trong kiếp thấy sai khác.
Trong mỗi mỗi vi-trần
Bồ-Tát đồng vân tập
Quốc-độ đều thanh-tịnh.
Thế-Tôn nhập Niết-bàn
Cõi đó dứt trang-nghiêm
Chúng-sanh không pháp-khí
Thế-giới thành tạp-nhiễm.
Nếu có Phật ra đời
Cõi nước đều tốt đẹp
Tùy theo tâm thanh-tịnh
Ðầy đủ sự trang-nghiêm.
Thần-thông của chư Phật
Thị-hiện bất-tư-nghì
Lúc đó những quốc-độ
Tất cả đều thanh-tịnh.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng : 'Chư Phật-tử ! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số sai biệt. Như là trong mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số thế-giới vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải chư Phật xuất hiện oai-đức thần-lực vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải tất cả đạo-tràng khắp thập phương pháp-giới vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải quang-minh của chư Phật khắp pháp-giới vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải chúng hội đạo-tràng của chư Phật vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải chư Phật biến hóa danh-hiệu vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải thinh-âm của chư Phật khắp thế-giới-hải vô-biên kiếp trụ vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải pháp-luân phương-tiện vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải tất cả thế-giới-hải vào khắp một vi-trần vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải mỗi vi-trần cảnh-giới rộng lớn của tất cả tam thế chư Phật đều hiện trong đó vô-sai-biệt. Có vi-trần số vô-sai-biệt như vậy.

Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười-phương rồi nói kệ rằng :

Trong một vi-trần nhiều sát-hải
Chỗ nơi riêng khác đều nghiêm-tịnh
Vô-lượng như vậy và một cõi
Mỗi mỗi chia khác không xen tạp.
Trong mỗi vi-trần vô-lượng Phật
Tùy tâm chúng-sanh khắp hiện-tiền
Tất cả quốc-độ đều cùng khắp
Phương-tiện như vậy vô-sai-biệt.
Trong mỗi vi-trần những thọ vương
Nhiều thứ trang-nghiêm đều thòng rủ
Thập phương quốc-độ đều đồng hiện
Tất cả như vậy vô-sai-biệt.
Trong mỗi trần có vị-trần chúng
Cùng nhau bao quanh đức Thế-Tôn
Siêu-việt tất cả khắp thế-gian
Cũng chẳng chật hẹp tạp loạn nhau.
Trong mỗi trần có vô-lượng quang
Chiếu khắp mười phương các cõi nước
Ðều hiện chư Phật hạnh bồ-đề
Tất cả sát-độ vô-sai-biệt.
Trong mỗi trần có vô-lượng thân
Biến hóa như mây đều cùng khắp
Phật dùng thần-thông độ chúng-sanh
Thập phương quốc-độ vô-sai-biệt.
Trong mỗi trần diễn nói các pháp
Pháp đó thanh-tịnh như luân chuyển
Các môn phương-tiện đều tự-tại
Tất cả diễn thuyết vô-sai-biệt.
Một trần diễn khắp tiếng chư Phật
Ðầy khắp pháp-khí các chúng-sanh
Trụ khắp sát-hải vô-biên kiếp
Thinh-âm như vậy cũng không khác.
Sát-hải vô-lượng trang-nghiêm đẹp
Trong mỗi vi-trần tam-thế Phật
Tùy chỗ sở-thích đều khiến thấy
Thể-tánh không đến cũng không đi
Do nơi nguyện-lực khắp thế-gian.