TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRƯỜNG BỘ KINH
(Dìgha Nikàya)
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ: Giới Lạc MAI LẠC HỒNG
NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG PL. 2555 - DL 2010
17) Kinh
ĐẠI THIỆN KIẾN VƯƠNG
( Mahà Sudassana-sutta )
Như vậy, tôi nghe :
1. Một thời, đức Thế Tôn an trụ
Địa phương Ú-Pa-Vát-Ta-Na (1)
Gần thành Ku-Sí-Na-Ra (1)
Giòng họ Man-Lá, rừng Sa-La này
Ngài nằm giữa hai cây Long-thọ
Sắp nhập Vô-lượng-thọ Niết-Bàn.
2. Lúc ấy, Tôn-giả A-Nan
Đến nơi đảnh lễ, ngồi an một bề
Hướng đến Phật, thưa về sự việc :
– “ Bạch Thế Tôn ! Không biết tại sao
Có những đô thị lớn lao
Sang trọng, đẹp đẽ, mạnh giàu, thảnh thơi
Dân cư đông đồng thời khá giả
Như : Chăm-Pa, Ra-Chá-Ga-Ha (2)
Sa-Vát-Thi, Sa-Kê-Ta (2)
Kô-Săm-Bi hoặc Ba-Rà-Na-Si (2)
Những nơi ấy nhiều vì Cư-Sĩ
Sát-Đế-Lỵ, Gia Chủ, Bàn-môn
_______________________________
(1) : Đức Phật sắp nhập diệt tại Upavattana , tiều quốc Kusinàrà
(Câu-Thi-Na) trong rừng cây Sàla long thọ của giòng họ Mallà.
(2) :Các thành phố lớn cũng là những trung tâm văn hóa, thương
mại, chính trị quan trọng thời bấy giờ , như Campà (Chiêm-Bà),
Ràjagaha (Vương Xá), Sàvatthi (Xá Vệ), Sàketa (Sa-Kỳ), Kosambi
(Kiều-thưởng-di), Bàrànasi (Ba-la-nại) . . .
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 244
Họ rất tin tưởng Thế Tôn
Tôn sùng, ngưỡng mộ Thế Tôn lâu dài.
Tại sao Ngài lại không diệt độ
Ở những chỗ đô thị kể trên ?
Các hàng Cư Sĩ bốn bên
Sẽ lo Tang Lễ trở nên huy hoàng,
Lại chọn nơi điêu tàn vắng vẻ
Đô thị nghèo, nhỏ bé, tầm thường ? ”.
3. – “ Này A-Nan ! Chớ xem thường
Xưa kia có Chuyển Luân Vương trị vì
Thành Ku-Si-Na-Ra lúc ấy
Là kinh đô lộng lẫy ; Vua là
Ma-Ha-Sú-Đát-Sa-Na (1)
Hay Đại Thiện Kiến Vương là Chuyển Luân
Cai trị dân chỉ thuần dùng Đức
Đúng theo pháp của bậc Thánh Vương
Thống lĩnh thiên hạ phú cường
Chinh phục bằng sự yêu thương dân lành.
Có bảy báu phát sanh đầy đủ
Tên Thủ phủ : Ku-Sa-Vá-Ti (2)
Kinh đô từ đông sang tây
Đo được cho đến mười hai do-tuần
Bắc
Kinh đô này phồn thịnh, mạnh giàu
Dân đông đúc, cửa nhà cao
Giàu có, sung mãn, biết bao thái hòa !
Giống như A-La-Ka-Manh-Đá (3)
_______________________________
(1) : Mahàsudassana ( Đại Thiện Kiến Vương ).
(2) : Kinh đô tên Kusàvatì ( C âu-xá-bà-đề ).
(3) : Kinh đô chư Thiên Alakamanda .
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 245
Là kinh đô sang cả cõi Trời
Phú cường, phồn thịnh mọi thời
Thiên chúng sung sướng, dạo chơi an nhàn.
Lại nói sang Ku-Sa-Va-Tí
Cũng giống như đô thị Chư Thiên
Ngày đêm vang dậy khắp miền
Cả chín loại tiếng, nghe liền an vui :
Là tiếng voi, ngựa và xập xỏa,
Tiếng tỳ bà lại cả tiếng xe
Trống lớn, trống nhỏ thường nghe
Tiếng chuông, tiếng hát chỉnh tề, ngân nga
Tiếng thứ mười chính là lời gọi :
‘Hãy uống đi, ăn mọi thức ăn’.
4. Này A-Nan ! Với bảy lần
Tường thành bao bọc quanh tầng kinh đô
Loại tường vàng rồi vô tường bạc
Tường lưu-ly, loại khác thủy tinh
Hoặc tường xa-cừ lung linh
San-hô , hổ-phách tường thành bao quanh
Còn một loại tường thành tuyệt hảo
Mọi thứ báu liên kết tạo nên.
5. A-Nan ! Kinh đô nói trên
Ku-Sa-Vá-Tí là tên của thành
Bốn loại cửa tinh anh khéo chạm
Loại bằng vàng hoặc khảm lưu-ly
Thủy tinh hay bạc tinh vi
Mỗi cửa có dựng theo tùy từng nơi
Bảy cột trụ ngất trời cao vút
Hàng chục thước, bằng bảy báu, như :
Bằng vàng, lưu-ly, xa-cừ
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 246
San-hô, bằng bạc hay từ thủy tinh
Mọi thứ báu thành hình một trụ.
Hai mươi tám cột trụ giàn ra
Ku-Sa-Va-Tí an hòa
Bảy hàng cây báu Sa-la quanh thành
Bằng bảy báu : thủy tinh, vàng, bạc
Hoặc báu khác : xa cừ , lưu ly
San hô màu sắc diệu kỳ
Một hàng, mọi báu cầu kỳ làm nên.
- Cây thân vàng, lá trên bằng bạc
Trái cây cũng bằng bạc sum suê,
- Cây thân bằng bạc thuộc về
Lá cây, chùm trái mọi bề vàng y,
- Thân cây bằng lưu ly quý giá
Thì trái, lá bằng loại thủy tinh,
- Nếu thân cây bằng thủy tinh
Lá, trái được tạo nguyên hình lưu ly,
- Thân cầu kỳ bằng san hô cả
Thì trái, lá bằng loại xa cừ,
- Thân cây nếu bằng xa cừ
Lá cây, chùm trái làm từ san hô,
- Thân, trái, lá điểm tô rực rỡ
Bằng mọi thứ báu ở trên đời.
Khi gió thổi nhẹ chơi vơi
Các hàng cây đó đồng thời chuyển rung
Tạo âm thanh vô cùng vi diệu
Thật khả ái, nhạc điệu êm tai
Giống như nhạc sĩ đại tài
Năm loại nhạc khí ngắn dài tấu lên.
Kinh đô trên, Ku-Sa-Va-Tí
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 247
Có những kẻ thường chỉ ăn chơi
Rượu chè, cờ bạc mọi nơi
Họ sẽ nhảy múa, đồng thời hát ca
Theo âm điệu Sa-la cây đó
Khi có gió làm chuyển rung cây.
7. Đức vua Đại Thiện Kiến này
Có được bảy báu đủ đầy quý thay !
Lại có ngay Bốn Như Ý Đức.
Bảy báu nào của bậc Thánh Vương ?
A-Nan ! Đại Thiện Kiến Vương
Vào ngày bố-tát đêm thường tròn trăng
Tắm rửa xong, liền thăng bảo điện
Vua thực hiện thọ bát-quan-trai
Trai giới thanh tịnh trong ngoài
Xe thiên-luân báu hiện ngay tức thì
Ngàn căm xe diệu kỳ rực rỡ
Vành, trục xe đúng cỡ thiên xa.
Vua Đại Thiện Kiến nghĩ là :
“ Ta nghe hiện tượng xảy ra có vì
Sát-Đế-Lỵ thực thi quán đảnh (1)
Lên ngôi vua theo hạnh tịnh thanh
Trai giới, giữ thân tâm lành
Thiên-luân-xa hiện đủ vành, trục, căm
Thì vua ấy xứng tầm Vua Thánh
Bậc chân chánh Thánh Chuyển Luân Vương
_______________________________
(1) : Theo tập tục Ấn-Độ xưa , khi chính thức tuyên cáo địa vị kế thừa của Thái Tử để chuẩn bị lên ngôi Vua , hoàng tộc lấy nước 4 biền rưới lên đỉnh (đảnh) đầu Thái-tử., Do đó Thái-tử cũng được gọi là“Quán đỉnh vương tử ”. Điều đó có ý rằng sau này vị vương tử có thể thống trị toàn bộ lãnh thổ và nhân dân trong bốn biển .
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 248
Nay thiên-xa hiện cát tường
Ta cũng xứng Chuyển Luân Vương cõi đời.
8. Rồi đức vua từ nơi bảo tọa
Đứng thong thả, vai đắp thượng y
Vua nói là : “ Hỡi này xe báu !
Hãy lăn khắp để dạo thế gian
Và hãy chinh phục hoàn toàn ! ”
A-Nan ! Vua đã ngự an xe trời
Bốn binh chủng đồng thời hộ giá
Đi theo sau, tất cả nghiêm trang.
Chỗ nào xe báu dừng ngang
Vua cùng binh, tướng các hàng trú an.
9. Ở phương Đông, Vua đang đối địch
Thấy Thánh Vương, cảm kích phục tùng
Đến yết kiến đấng Cửu Trùng
Thưa rằng : “ Hoan hỷ đón mừng Đại Vương !
Xin tùy thuộc Đại Vương định đoạt
Chúng hạ thần an lạc phục tùng.
Đại Vương hãy giáo huấn chung
Thần dân trong nước thảy cùng thực thi ”.
Thiện Kiến Vương đã vì lời thỉnh
Khuyên dạy rằng : “ Chân chính con đường
Đưa đến lợi ích vô lường
Là giữ ngũ giới tinh tường, nghiêm minh :
Không sát sinh, cũng đừng trộm cướp
Không nói láo, không được tà dâm
Không được uống rượu, mê tâm.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 249
Hãy nên ăn uống đúng tầm, thích nghi ”.
Rồi các vì địch vương tất cả
Ở phương Đông đều đã trở thành
Vua Đại Thiện Kiến uy danh càng nhiều.
10. Này A-Nan ! Một điều cơ xảo
Thiên-xa báu lặn xuống biển sâu
Từ phương Đông, rồi trồi đầu
Lên phương
Các địch vương nơi này cũng thế
Đều hoan hỷ dùng lễ đón mừng,
Cầu thỉnh Đại Thiện Kiến Vương
Ngũ giới Vương lại dạy đường lợi an.
Rồi xe báu thẳng đàng lặn xuống
Biển phương
Chiêu an rồi, từ phương Tây
Thiên-xa lặn xuống, qua ngay bên bờ
Về phương Bắc, giong cờ gióng trống
Bốn binh chủng hộ tống uy nghiêm
Phương Bắc, xe báu dừng liền
Vua Đại Thiện Kiến trú yên tạm thời.
Các địch vương bấy thời nghe tiếng
Đến yết kiến Đại Thiện Kiến Vương :
– “ Hoan nghênh đón mừng Đại Vương
Xin ngài giáo huấn tinh tường chúng tôi ”.
Thiện Kiến Vương tức thời giáo giới :
– “ Hỡi các vị ! Thiện lợi con đường
Đưa đến lợi ích vô lường
Là giữ ngũ giới tinh tường, nghiêm minh :
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 250
Không sát sinh, cũng đừng trộm cướp,
Không nói láo, không được tà dâm,
Không được uống rượu, mê tâm,
Hãy nên ăn uống đúng tầm, thích nghi ”.
Phương Tây,
Rồi phương Bắc đều đã trở thành
Vua Đại Thiện Kiến uy danh lẫy lừng.
Này A-Nan ! Không dừng đâu cả
Sau khi đã chinh phục, chiêu yên
Địa cầu cho đến hải biên
Thiên-xa báu trở về liền kinh đô
Đi thẳng vô pháp đình tiền diện
Trước nội cung, vĩnh viễn trưng bày
Xe báu quốc bảo, quý thay !
Ai được chiêm ngưỡng, tràn đầy hỷ hoan.
* Này A-Nan ! Đó là xuất hiện
Xe báu của Đại Thiện Kiến Vương.
12. Sau đó, xuất hiện cát tường
Voi báu thuần trắng, kiên cường, khôn lanh
Có thần lực, phi hành tự tại
Trên hư không bay lại bay qua
Tên voi U-Pô-Sa-Tha (1)
Có nghĩa ‘bố-tát’, thật là Tượng vương.
Thấy voi báu, vua dường mãn nguyện
Tâm hoan hỷ, ái luyến, nghĩ ngay :
“ Lành thay ! Được cỡi voi này
Nó chịu điều ngự thì may Trẫm rồi ! ”
_______________________________
(1) : Voi báu Uposatha ( Bố-tát ) .
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 251
Này A-Nan ! Thế rồi voi báu
Như hiền tượng dễ bảo, đến gần
Chịu sự điều ngự, khâm tuân
Vua Đại Thiện Kiến đã thuần phục voi
Ngài cỡi voi du hành hoan lạc
Khắp địa cầu đến các hải biên
Từ các bờ biển, đất liền
Kinh đô về lại, kịp liền điểm tâm.
* Này A-Nan ! Đúng tầm xuất hiện
Voi báu này của Thiện Kiến Vương.
13. Tiếp đến, ngựa báu dũng cường
Xuất hiện bay lượn phi thường trên không
Mình trắng bông, đầu đen như quạ
Bờm đen, tên Va-Lá-Ha-Ka.
Thấy ngựa báu, Vua nghĩ là :
“ Tốt lành thay nếu ta là chủ nhân !
Điều ngự được, tự thân cỡi nó ”.
Này A-Nan ! Sau đó ngựa này
Như con hiền mã, đến ngay
Phục tùng ngoan ngoãn, Vua đầy uy danh
Vua cỡi ngựa du hành hoan lạc
Khắp địa cầu đến các hải biên
Từ các bờ biển, đất liền
Kinh đô về lại, kịp liền điểm tâm.
* Này A-Nan ! Đúng tầm xuất hiện
Ngựa báu này của Thiện Kiến Vương.
14. Sau đó, xuất hiện lạ thường
Rất nhiều châu báu vô lường quý trân
_______________________________
(1) : Ngựa báu Valahaka.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 252
Lưu ly châu trong ngần thuần chất
Có tám mặt khó dũa, khó mài
Trên đời có một không hai
Châu báu quý giá trong ngoài tuyệt luân
Cả do-tuần hào quang chiếu sáng
Rực rỡ cả trong quảng không gian
Để thử châu báu huy hoàng
Vua cho dàn trận các hàng quân binh
Bốn binh chủng nghiêm minh được chọn
Gắn châu báu trên ngọn quân kỳ,
Có thể tiến quân tức thì
Bảo châu tỏa sáng như đi ban ngày
Xua tan ngay bóng đêm tăm tối
Dân các làng quanh, vội dậy ngay
Làm việc, vì tưởng sáng ngày
* Như vậy châu báu hiện đầy cho Vua.
15. Này A-Nan ! Lại vừa xuất hiện
Vị nữ báu ngọc diện đoan trang
Mỹ miều, khả ái, nhẹ nhàng
Sắc đẹp tuyệt mỹ, tướng sang, tâm hiền
Không cao, thấp ; có duyên thầm kín
Răng trắng đều, da mịn không đen
Sánh bằng dung sắc chư Thiên
Thân xúc nữ báu êm mềm như nhung
Khi trời đông, không dùng sưởi ấm
Chân tay nàng vẫn ấm, dịu dàng
Đến khi trời nóng, hạ sang
Thân nàng lạnh mát, chiên-đàn tỏa hương
Miệng ngát hương hoa sen tinh khiết
Nữ báu này tự biết hầu vua
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 253
Ngủ sau, dậy trước đức vua
Khiến vua thỏa thích, ngài vừa ý ngay.
Nữ báu này một lòng tín phục
Phục vụ vua mọi lúc thường thường
* A-Nan ! Xuất hiện cát tường
Nữ báu của Thiện Kiến Vương tuyệt vời.
16. Này A-Nan ! Đồng thời xuất hiện
Gia-chủ báu cho Thiện Kiến Vương
Vị này thiên nhãn phi thường
Có thể thấy rõ vô lường báu châu
Đã từ lâu vùi sâu chôn phủ
Ở khắp nơi, có chủ hoặc không
Gia-chủ báu rất thật lòng
Đến vua Thiện Kiến oai phong, tâu rằng :
“ Tâu Đại Vương ! Đừng hằng lo nghĩ
Thần có cách xử lý thích nghi
Tài sản Đại Vương thuận tùy ”.
Vua Đại Thiện Kiến cùng đi vị này
Dùng thuyền ngự, chọn ngay phu trạo
Giữa sông Hằng, rồi bảo vị này :
– “ Này Gia-chủ báu ! Tại đây
Trẫm muốn có được vàng ngay tức thì ! ”
– “ Tâu Đại Vương ! Hãy đi vào bến
Bất cứ bờ nào đến cũng hay ”.
– “ Nhưng Trẫm muốn tại nơi đây
Giữa giòng sông rộng có ngay vàng đầy ”.
Gia-chủ báu thọc tay xuống nước
Lôi lên được một khạp đầy vàng.
– “ Đại Vương ! Đã đủ số vàng
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 254
Đại Vương muốn có, hay càng nhiều thêm ? ”
– “ Này Gia-chủ ! Khanh đem đã đủ
Tài sản này để phụ cúng dường ”.
Như vậy Đại Thiện Kiến Vương
* Có Gia-chủ báu tinh tường thu chi.
17. Này A-Nan ! Diệu kỳ xuất hiện
Tướng-quân báu cho Thiện Kiến Vương
Có học thức rộng lạ thường
Thông minh sáng suốt, kiên cường uy nghi
Có khả năng thuận tùy khuyến cáo
Giúp ý kiến chỉ đạo cho vua
Khi nào cần tiến hay chưa
Khi nào lùi lại cho vừa hành binh
Khi đáng dừng, hành dinh hạ trại.
Đến tâu vua : “ Chớ ngại, âu lo
Hạ thần sẽ cố vấn cho
Đại Vương yên trí trong trò điều binh ”.
Như vậy là thình lình xuất hiện
* Tướng-quân báu của Thiện Kiến Vương.
Đó là bảy báu phi thường
Của vị Thánh Chuyển Luân Vương phước nhiều.
18. Này A-Nan ! Bốn điều vi diệu
Như Ý Đức của Thiện Kiến Vương
Thế nào bốn điều phi thường ?
A-Nan ! Thứ nhất Thánh Vương vị này
Thân cao lớn, đẹp trai, khả ái
Tâm thư thái, sắc diện tuyệt luân
Cử chỉ thanh lịch, tánh thuần
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 255
Thấy xa hiểu rộng, thấm nhuần suy tư
Này A-Nan ! Đây như-ý-đức
Điều thứ nhứt của Thiện Kiến Vương.
19. Thứ hai, vua sống thọ trường
Tuổi đời hơn hẳn người thường thế gian.
20. Điều thứ ba, hoàn toàn ít bệnh
Ít tai ương xảy đến thân vua
Thân nhiệt điều hòa sớm trưa
Không quá nóng, lạnh ; ngăn ngừa bệnh duyên.
21. Điều thứ tư, Vua hiền Thiện Kiến
Được Bàn-môn ái kính, mến yêu
Các Gia-chủ ngưỡng mộ nhiều
Thương mến, ưu ái như chiều cha con.
Này A-Nan ! Vuông tròn nghĩa cử
Thiện Kiến Vương đối xử thân tình
Với bốn chúng và dân mình
Ái kính, mến mộ, công bình yêu thương.
Bà-la-môn cũng dường Gia-chủ
Được chăm lo đầy đủ của vua.
Khi vua ngự giá theo mùa
Đến vườn ngự uyển tránh trưa nắng hè
Bà-la-môn theo xe vua ngự
Cùng Gia-chủ tâu rõ nguồn cơn :
“ Đại Vương cho xe chậm hơn
Chúng tôi chiêm ngưỡng Đại Vương lâu dài ”.
Vua cũng bảo người nài xe ngựa :
“ Hãy cho xe chậm nữa, hỡi khanh !
Để Trẫm thấy được rõ, rành
Bàn-môn, Gia-chủ tín thành dài lâu ”.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 256
Nhờ phước sâu, bốn như-ý-đức
Thiện Kiến Vương quả thực đủ đầy.
22. A-Nan ! Chuyển Luân Vương này
Một hôm suy nghĩ : “ Phải xây nhiều hồ
Để trồng sen. Trên bờ thẳng tắp
Cây Sa-la như sắp thành hàng
Cứ trăm cung tầm cách ngang
Một hồ sen rộng trồng toàn hoa sen.
Những hồ sen xây nhiều loại gạch
Loại bằng vàng, ngọc thạch lưu ly,
Bằng bạc, thủy tinh đồng thì
Sáng ngời rực rỡ chẳng chi sánh bằng.
Ngoài bốn loại gạch căn bản đó
Lại còn có tầm cấp bốn tầng
Cũng bằng châu báu quý trân :
Lưu ly, bằng bạc, bằng vàng, thủy tinh
– Tầm cấp vàng, tạo hình cột trụ
Chắn ngang và đầu trụ bạc ròng,
– Tầm cấp bằng bạc làm xong
Cột, chắn, đầu trụ vàng ròng tạo ra,
– Tầm cấp là lưu ly tạo đủ
Cột, chắn ngang, đầu trụ thủy tinh,
– Tầm cấp làm bằng thủy tinh
Cột, chắn, đầu trụ tạo hình lưu ly.
Có lan can chu vi bao bọc
Hàng bằng vàng chọn lọc kỹ càng
Một hàng bằng bạc đẹp sang.
– Lan can trụ bạc, chắn ngang bằng vàng
Cũng được tạo bằng vàng đầu trụ,
– Lan can có cột trụ bằng vàng
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 257
Thì có đầu trụ, chắn ngang
Đều làm bằng bạc, hoàn toàn kỳ công.
23. Khi xây xong những hồ sen đó
Chuyển Luân Vương lại có nghĩ suy :
“ Ta đã xây những liên trì
Phải đem trồng xuống tức thì hoa sen
Các loại sen : hồng, xanh, vàng, trắng
Khắp bốn mùa dù nắng hay mưa.
Những ai thấy sen, thích ưa
Có thể tự tiện lấy vừa ý riêng
Làm tràng hoa để chuyên trang trí
Cho mọi nơi tuyệt mỹ, huy hoàng ”.
Nghĩ rồi, ra lệnh đem sang
Trồng các hồ ấy sen vàng, sen xanh
Sen trắng, hồng cũng nhanh trồng xuống.
Vua lại khởi ý muốn thiện lành :
“ Trên bờ hồ sen sẵn dành
Đặt người hầu tắm tinh anh rành nghề
Để phục vụ mọi bề tắm gội
Cho những người qua lại nắng nôi ”.
Này A-Nan-Đa ! Thế rồi
Vua Đại Thiện Kiến lại ngồi nghĩ suy :
“ Xây hồ sen chỉ vì sinh chúng,
Trên bờ hồ sử dụng làm nơi
Bố thí đồ ăn mọi thời
Cùng các thức uống, đồ chơi, áo quần
Thí xe cộ ai cần xe cộ
Thí đồ nằm ai đó đang cần
Đàn bà, vàng, bạc quý trân
Sẵn sàng bố thí, quân phân ai cần.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 258
24. Này A-Nan ! Bàn-môn các vị
Cùng những vị Gia-chủ giàu sang
Đem theo nhiều tiền, bạc, vàng
Đến vua Thiện Kiến, nghiêm trang thưa rằng :
“ Tâu Đại Vương ! Lòng hằng kính mộ
Xin Ngài hãy thu chỗ lễ này ”.
Đại Thiện Kiến Vương nói ngay :
“ Các khanh ! Trẫm có đủ đầy kim ngân
Nhiều tiền bạc do dân đóng thuế
Đúng theo pháp dùng để chi tiêu
Các việc công ích bản triều
Hoàng gia chi dụng cũng đều từ đây.
Tiền bạc này các khanh hãy giữ
Để chi dùng những thứ mình cần ”.
Bản-môn, Gia-chủ phân vân
Thấy vua từ chối kim ngân bạc tiền
Họ đứng riêng một bên, bàn luận :
“ Tiền bạc chúng ta muốn tiến dâng
Nhưng nay vua lại không cần
Đem về cũng dở, tiêu dần mất tăm
Hay chúng ta quyết tâm xây dựng
Một lâu đài bền vững cho vua ”.
Bàn xong, họ đến tâu vua
Xin được thực hiện việc vừa nghĩ ra
Đại Thiện Kiến Vương-gia im lặng
Tỏ ý nhận đề nghị nói trên.
25. Này A-Nan ! Ý tương liên
Thiên Chúa Đế-Thích biết liền chuyện đây
Nên Sắc-Ka gọi ngay cận sự
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 259
Là Thiên-tử Vít-Sá-Kam-Ma
Tức là Tỳ-Thủ-Yết-Ma (1)
Chuyên việc xây dựng đền nhà cõi Thiên :
– “ Này Thiên-tử ! Hãy liền xây dựng
Một lâu đài bền vững nguy nga
Cho Đại Thiện Kiến Vương-gia ”.
– “ Xin vâng Thiên Chủ ! Tôi ra đi liền ”.
Rồi dễ dàng như viên lực sĩ
Duỗi cánh tay hay chỉ co tay
Vít-Sá-Kam-Ma vị này
Ta-Va-Tim-Sá, biến ngay tức thì
Hiện trước mặt của vì Thánh Đế
Đại Thiện Kiến ; thi lễ thưa qua :
– “ Vâng lệnh Thiên chúa Sắc-Ka
Đến xây cung điện Tham-Ma cho ngài ”.
Vua Thiện Kiến ngồi ngay im lặng
Là cách vua chấp nhận ý này.
Tỳ-Thủ-Yết-Ma làm ngay
Xây dựng Đam-Má lâu đài nguy nga.
26. Từ hướng
Bề rộng mặt đến nửa do-tuần
Bề dài đến một do-tuần
Đông Tây là hướng cũng thuần bề sâu
Nền nhà cao cở vào năm thước
– Ba loại gạch xây được công trình
Bằng vàng, lưu ly, thủy tinh
– Tám bốn ngàn cột lung linh sắc màu
Lưu ly châu, thủy tinh, vàng, bạc
_______________________________
(1) : Visasakamma – Tỳ-Thủ-Yết-Ma .
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 260
Làm cột trụ với các loại này.
– Bốn loại sàng tọa sẵn bày
Khiến cho Tham-Má lâu đài đẹp sang
Bằng bạc, vàng, thủy tinh, ngọc khảm.
Hai mươi tám bậc cấp để lên
Bằng bốn loại báu kể trên
– Bậc vàng thì có cột lên bằng vàng
Có chắn ngang, trụ đầu bằng bạc,
– Tầm cấp bạc, cột trụ bạc ròng
Bằng vàng đầu trụ, chấn song,
– Lưu ly tầm cấp, cột ròng lưu ly
Bằng thủy tinh chắn ghi, đầu trụ,
– Bậc thủy tinh, cột trụ thủy tinh
Lưu ly đầu trụ, chắn xinh.
A-Nan ! Cung điện uy linh cao vời,
Lâu đài đó khắp nơi châu ngọc
Tám bốn ngàn phòng ốc quý sang
Lưu ly, thủy tinh, bạc, vàng
– Phòng ốc bằng bạc, giường vàng bày ra
– Nếu phòng ốc nào là vàng tạc
Thì giường nằm bằng bạc chạm hoa,
– Phòng lưu ly, giường bằng ngà,
– Phòng thủy tinh có giường là san-hô .
+ Cửa đi vô phòng vàng có dựng
Cây sa-la bạc, đứng thẳng hàng
Lá và trái cây bằng vàng.
+ Cửa phòng bằng bạc, cây vàng sa-la
Lá, trái cây đều là bạc thỏi
+ Phòng lưu ly, cây loại thủy tinh
Trái, lá lưu ly thành hình
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 261
+ Cửa thủy tinh, có cây bằng lưu ly
Lá, trái thì thủy tinh lóng lánh
Thật lộng lẫy quang cảnh lâu đài !
27. A-Nan ! Vua lại nghĩ hoài
Về việc trang trí lâu đài hoàng kim :
.
“ Đại Trang Nghiêm cao-đường chính diện
Trước nơi này thực hiện dựng lên
Rừng cây sa-la tạo nên
Toàn là vàng cả, quý bền đẹp sang
Tại nơi đây, ta sang để nghỉ
Vào ban ngày, hoan hỷ an nhàn ”.
28. Lâu đài hai dãy lan can
Một dãy bằng bạc, một hàng vàng y
– Lan can, cột trụ thì vàng phủ
Có chắn ngang, đầu trụ bạc ròng.
– Lan can, cột trụ bạc ròng
Chắn ngang, đầu trụ cũng đồng vàng y.
29. Lâu đài này có hai màn lưới
Gắn chuông linh trên dưới hài hòa.
– Màn lưới bằng vàng giăng qua
Chuông linh bằng bạc thật là xinh xinh.
– Màn lưới bạc, chuông linh vàng ánh
Lâu đài khác khó sánh, tuyệt vời.
Khi gió thổi nhẹ chơi vơi
Hai hàng chuông khánh đồng thời chuyển rung
Tạo âm thanh vô cùng vi diệu
Thật khả ái, nhạc điệu êm tai
Giống như nhạc sĩ đại tài
Các loại nhạc khí ngắn dài tấu lên.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 262
Kinh đô trên, Ku-Sa-Va-Tí
Có những kẻ thường chỉ ăn chơi
Rượu chè, cờ bạc mọi nơi
Họ sẽ nhảy múa, đồng thời hát ca
Theo âm điệu chuông và linh đó
Khi có gió rung chuyển lưới này.
30. A-Nan ! Lâu đài được xây
Khi đã hoàn tất, đêm ngày uy nghi
Khó nhìn xem bởi vì bao bọc
Toàn vàng, bạc, châu ngọc tạo ra
Mặt trời chiếu sáng chói lòa
Không thể trông thấy dù là gần, xa
Lâu đài thật nguy nga, tráng lệ
Khi mây che, mới dễ thấy qua
Chiêm ngưỡng lâu đài Tham-Ma
Vì mắt không bị chói lòa phản quang.
31. Này A-Nan ! Rồi vua Thiện Kiến
Lại thực hiện xây một hồ sen
Cũng đặt Tham-Ma là tên
Ở phía trước mặt lầu đền Tham-Ma
Hướng đông qua hướng tây bề rộng
Một do-tuần tính phỏng cho an
Hướng nam qua Bắc bề ngang
Nửa do-tuần tính, xây toàn báu châu.
Gạch bốn màu, bằng vàng hay bạc
Bằng thủy tinh, loại khác : lưu ly
Hăm bốn tầm cấp bước đi
Bằng bốn thứ báu đồng thì nói trên.
– Tầm cấp vàng. dựng lên cột trụ
Cũng bằng vàng, đầu trụ bạc ròng
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 263
Chắn ngang cũng bằng bạc ròng.
– Tầm cấp bằng bạc, chắn song bằng vàng
Cột trụ bạc, bằng vàng đầu trụ.
– Bậc lưu ly, cột trụ lưu ly,
Chắn ngang, đầu trụ này thì
Thủy tinh được tạc, uy nghi công trình.
– Bậc thủy tinh, thủy tinh cột trụ
Chắn ngang và đầu trụ lưu ly.
Hồ sen Tham-Má chu vi
Lan can hai loại cực kỳ quý sang
Loại bằng vàng, loại kia bằng bạc
– Lan can vàng, bằng bạc chắn ngang
Đầu trụ bạc, cột trụ vàng.
– Lan can bằng bạc, chắn ngang bằng vàng
Đầu trụ vàng, trụ thì bằng bạc.
32. Nhìn bao quát, có bảy hàng cây
Sa-la bao bọc hồ này
Bằng bảy thứ báu đêm ngày lung linh :
Hoặc thủy tinh, lưu ly, vàng, bạc,
Hoặc san-hô, loại khác : xa cừ
Một hàng cây nữa làm từ
Bằng mọi thứ báu công phu tạo thành.
– Cây thân vàng, lá cành bằng bạc
Trái cây cũng bằng bạc sum suê.
– Cây thân bằng bạc thuộc về
Lá cây, chùm trái mọi bề vàng y.
– Thân cây bằng lưu ly quý giá
Thì trái, lá bằng loại thủy tinh.
– Nếu thân cây bằng thủy tinh
Lá, trái được tạo nguyên hình lưu ly.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 264
– Thân cầu kỳ bằng san hô cả
Thì trái, lá bằng loại xa cừ.
– Thân cây nếu bằng xa cừ
Lá cây, chùm trái làm từ san hô.
– Thân, trái, lá điểm tô rực rỡ
Bằng mọi thứ báu ở trên đời.
Khi gió thổi nhẹ chơi vơi
Các hàng cây đó đồng thời chuyển rung
Tạo âm thanh vô cùng vi diệu
Thật khả ái, nhạc điệu êm tai
Giống như nhạc sĩ đại tài
Năm loại nhạc khí ngắn dài tấu lên.
Kinh đô trên, Ku-Sa-Va-Tí
Có những kẻ thường chỉ ăn chơi
Rượu chè, cờ bạc mọi nơi
Họ sẽ nhảy múa, đồng thời hát ca
Theo âm điệu Sa-la cây đó
Khi có gió làm chuyển rung cây.
33. A-Nan ! Khi lâu đài này
Cùng hồ Tham-Má được xây xong rồi
Chuyển Luân Vương tức thời cung thỉnh
Bà-la-môn, thanh tịnh Sa-môn
Cúng dường trọng thể, kính tôn
Tại cung điện mới, bảo tồn tín tâm.
Đức vua lại thành tâm thiện ý
Nguyện hoan hỷ cung dưỡng đủ đầy
Điều cần của các vị này
Rồi vua ngự đến lâu đài Đam-Ma.
* * *
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 265
PHẦN II :
1. A-Nan-Đa ! Đức vua Thiện Kiến
Chính là vị Thánh Chuyển Luân Vương
Tự mình suy nghĩ tận tường :
“ Quả báo ta có, hiện đương hưởng này
Do nghiệp gì mà nay được hưởng
Oai thần lực, sung sướng an nhàn ? ”.
Thế rồi , hỡi này A-Nan !
Vua nghĩ : “ Quả báo quý sang hiện tiền
Là do duyên đến từ ba nghiệp
Các thiện nghiệp đã tạo rất nhiều :
‘Bố thí’, ‘Tự Chế’, ‘Tự Điều’.
2. Rồi vua bước tới phù kiều để sang
Đến cao-đường Đại Trang Nghiêm đó
Đứng trước cửa, vua ngó lâu đài
Thốt lời cao hứng tỏ bày
Đạo tâm thuần hậu thẳng ngay của mình :
“ Hãy dừng tư tưởng dục tình
Hãy dừng sân hận, vô minh không chừng
Tư tưởng não hại hãy dừng
Chấm dứt dục vọng, hãy ngừng hận sân
Chấm dứt não hại vô ngần
( An vui tự tại, tâm thân nhẹ nhàng )”.
3. Này A-Nan ! Đức vua Thiện Kiến
Với biểu hiện của bậc đế vương
Đến Đại Trang Nghiêm cao-đường
Ngự trên bảo tọa thánh vương bằng vàng.
Ly ác pháp, hỷ hoan ly dục
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 266
Chứng, an trú vào mục Nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc tự tâm
Sinh do ly dục, với Tầm, Tứ chuyên.
Này A-Nan ! Vua hiền Thiện Kiến
Lại tiếp tục chuyển biến trong thiền
Diệt Tầm, diệt Tứ được yên
Chứng và an trú vào Thiền thứ hai
Một trạng thái ra ngoài Tầm, Tứ
Do định sinh, nội tỉnh nhất tâm
Ly hỷ trú xã, nhất tâm
Chánh niệm, tỉnh giác thì thân cảm liền
Sự lạc thọ ; Thánh hiền gọi đủ
Là ‘Xã niệm lạc trú’, tâm chuyên
Chứng và an trú Tam Thiền
Với sự lạc thọ thấm liền tự thân.
Này A-Nan ! Rồi vua Thiện Kiến
Lại tiếp tục chuyển biến trong thiền
Xã lạc, xã khổ – tâm yên
Diệt hỷ, ưu, cảm thọ liền trước đây
Chứng, trú vào Thiền này Đệ Tứ
Không khổ, lạc ; không giữ niệm nào
Thanh tịnh, an lạc tiêu dao
Với tâm thuần tịnh thấm sâu trong thiền.
4. Này A-Nan ! Xã thiền thư thái
Thiện Kiến Vương ra khỏi cao-đường
Đại Trang Nghiêm tại trung ương
Rồi vua đi đến cao-đường vàng y
Ngự bảo tọa uy nghi bằng bạc
Trú an lạc biến mãn một phương
Với tâm câu hữu Từ thường,
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 267
Cũng vậy, đối với các phương : thứ nhì
Phương ba, tư – đồng thì nói tới
Khắp thế giới : trên, dưới, bề ngang
Hết thảy phương xứ mọi đàng
Khắp vô-biên-xứ đã an trú nhằm.
Nay biến mãn, tâm câu hữu với
Từ, Bi, Hỷ rồi tới Xã liền
An trú quảng đại vô biên
Không sân, không hận ; cả miền bốn phương
Thật vô lường khắp cùng thế giới
Khắp phương xứ trên, dưới, ngang tầm
An trú biến mãn thậm thâm
Câu hữu Vô lượng bốn tâm : với Từ,
Bi, Hỷ, Xã, bài trừ sân hận
Khắp cùng tận, quảng đại vô biên.
5. Này A-Nan ! Đại phước duyên
Vua Đại Thiện Kiến hiện tiền hưởng qua
Có hằng sa nổi chìm tài sản
Chuyển Luân Vương viên mãn đức lành :
- Tám vạn bốn ngàn kinh thành
Ku-Sa-Va-Tí nổi danh đứng đầu,
- Tám bốn ngàn đài lầu cao ngất
Thì Tham-Ma đệ nhất lâu đài,
- Cao-đường tám bốn ngàn nơi
Đại Trang Nghiêm đó, chính nay đứng đầu,
- Tám bốn ngàn bảo châu sàng tọa
Bằng vàng, bạc hay cả bằng ngà
Bằng gỗ quý chạm trổ ra
Được trải tấm đệm thêu hoa chỉ vàng
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 268
Tấm da trắng, mịn màng dê núi
Có tàn lọng kết tụi che cao
Có gối rực rỡ hai đầu
Những sàng tọa đó không đâu sánh bằng.
- Có tám vạn bốn ngàn voi quý
Được trang trí vàng ngọc kim sa
Tượng-vương U-Pô-Sa-Tha
Voi báu đệ nhất, tinh hoa đứng đầu.
- Tám bốn ngàn mạnh cao ngựa quý
Được trang trí tấm phủ gấm, châu
Lưới vàng che chắn trước sau
Vá-La-Há-Ká đứng đầu, mã-vương
Cờ vàng thường điểm trang ngựa báu.
- Tám bốn ngàn tuyệt hảo cổ xe
Những tấm thảm quý trải, che
Da sư tử hay thuộc về cọp, beo
Hoặc bằng gấm, vải thêu vàng rực
Đồ trang sức bằng ngọc, bằng vàng
Bằng các thứ báu quý sang
Oai phong lẫm liệt, cờ vàng tung bay,
Lưới bằng vàng đêm ngày che chắn
Xe thù thắng Vê-Chá-Danh-Ta
Cổ xe đệ nhất kể ra.
- Tám bốn ngàn loại ngọc ngà bảo trân.
- Tám bốn ngàn phi tần mỹ nữ
Hoàng hậu tự là Thiện Hiền Phi
Su-Phách-Đa - đệ nhất phi.
- Gia-chủ tám bốn ngàn vì giàu sang
Gia-chủ-báu đứng hàng đệ nhất.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 269
- Sát-Đế-Lỵ vào bậc anh tài
Tám vạn bốn ngàn người này
Thì Tướng-quân-báu vị đây đứng đầu.
- Tám bốn ngàn to cao bò sữa
Với trang sức bằng vải cây đay
Bịt đồng sừng bò cả bầy.
- Tám bốn ngàn vải mỏng, dày Kô-Ti
Với chất lượng quý, vì tinh diệu
Như vải gai, lụa, nhiễu, bông, nhung.
- Tám bốn ngàn loại cháo dùng
Tha-Li-Pa-Ká được cung cấp nhiều
Loại cháo sữa này đều thơm bổ
Sáng, chiều có cơm để cúng dường.
6. Để phục vụ Thiện Kiến Vương
Sáng, chiều voi đến thường thường rất đông
Tám bốn ngàn voi đồng phục vụ
Nhưng Vua nghĩ : “ Quá đủ hằng ngày
Chỉ cần một nửa số này.
Ta hãy quyết định ra ngay lệnh truyền
Mỗi trăm năm đổi phiên một nửa
Bốn hai ngàn tuyển lựa voi thay ! ”.
Này A-Nan ! Rồi vua này
Gọi Tướng-quân-báu, bảo ngay ý mình :
“ Này Hiền khanh ! Từ nay ra lệnh
Mỗi trăm năm voi đến điện tiền
Bốn hai ngàn voi cần chuyên
Trăm năm sau lại đổi phiên số này ”.
Tướng-quân báu vâng ngay chỉ dụ
Sắp xếp voi phục vụ theo phiên.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 270
7. A-Nan ! Hoàng hậu hiện tiền
Su-Phách-Đa – bỗng nghĩ liền đến vua :
“ Nhiều trăm năm như vừa trước mắt
Ta được hầu một bậc Luân Vương
Ngài là Đại Thiện Kiến Vương
Nay hãy đi đến cao-đường để thăm ”.
Bà nghĩ thầm, rồi kêu cung nữ :
“ Xưa đức vua ân tứ các ngươi
Lòng tuân kính chẳng đổi dời
Chúng ta hãy đến tại nơi cao-đường
Để thăm vua hiện đương an nghỉ
Đại Trang Nghiêm hùng vĩ cao-đường
Tắm gội, mặc áo vàng thường
Để đến yết kiến Đại Vương hôm này ”.
Các cung nữ vâng ngay lệnh bảo.
Sú-Phách-Đa hoàng hậu gọi liền
Tướng-quân báu đến trước hiên
Yêu cầu ban bố lệnh truyền tướng binh
Bốn binh chủng nghiêm minh sắp sẵn
Để cùng đi gặp đấng Cửu Trùng.
Tướng quân vâng lệnh phục tùng
Điều quân hộ tống để cùng đi qua
Đến lâu đài Tham-Ma ưu thắng
Hoàng hậu liền đi thẳng lên lầu
Đến Đại Trang Nghiêm điện cao
Bà đứng dựa cửa, không vào bên trong.
Vua nghe tiếng người đông ồn quá
Liền nghĩ rằng : “ Chuyện lạ nào đây ?
Như cả quần chúng đông vầy
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 271
Vang rền tiếng động ở ngay tiền đường ? ”
Đức vua từ cao-đường ra khỏi
Thấy hoàng hậu tại lối lên lầu
Bảo với hoàng hậu : “ Đừng vào !
Ái khanh hãy đợi giây lâu nơi này ”.
9. Bảo thị vệ hàng ngày hầu cận :
“ Khanh hãy mang cẩn thận giường vàng
Ra khỏi cao đường, đem sang
Rừng cây long-thọ bằng vàng cho ta ! ”
Viên thị vệ nghe và vâng lệnh
Mang giường vàng đem đến sẵn sàng
Tại rừng sa-la bằng vàng
Vua liền nằm xuống nghiêm trang thuần từ
Dáng oai vệ như sư tử chúa
Nghiêng bên phải, chân tựa lên nhau
Chánh niệm tỉnh giác, thở sâu
A-Nan ! Tâm của vua vào tịnh yên.
10. Su-Phách-Đa Hậu liền suy tưởng :
“ Các căn của hoàng thượng sáng ngời
Màu da thanh tịnh, nhuận tươi
Mong rằng Thánh thượng sống đời dài lâu ”.
Rồi hoàng hậu liền tâu hoàng đế :
“ Ngài đang có vô kể phước lành :
- Tám vạn bốn ngàn kinh thành
Ku-Sa-Va-Tí nổi danh đứng đầu,
Hãy khởi tâm mong cầu, ái luyến
Hãy ái luyến đời sống thế gian
Mong được sống mãi huy hoàng
Mãi được hưởng thụ giàu sang của ngài.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 272
- Tám bốn ngàn lâu đài cao ngất
Thì Tham-Ma đệ nhất lâu đài,
- Cao-đường tám bốn ngàn này
Đại Trang Nghiêm đó, chính nay đứng đầu,
Hãy khởi tâm mong cầu, ái luyến
Hãy ái luyến đời sống thế gian
Mong được sống mãi huy hoàng
Mãi được hưởng thụ giàu sang cõi trần.
- Tám bốn ngàn bảo châu sàng tọa
Bằng vàng, bạc hay cả bằng ngà
Bằng gỗ quý chạm trổ ra
Được trải tấm đệm thêu hoa chỉ vàng
Tấm da trắng, mịn màng dê núi
Có tàn lọng kết tụi che cao
Có gối rực rỡ hai đầu
Những sàng tọa đó không đâu sánh bằng.
- Có tám vạn bốn ngàn voi quý
Được trang trí vàng ngọc kim sa
Tượng-vương U-Pô-Sa-Tha
Voi báu đệ nhất, tinh hoa đứng đầu.
Hãy khởi tâm mong cầu, ái luyến
Hãy ái luyến đời sống thế gian
Mong được sống mãi huy hoàng
Mãi được hưởng thụ giàu sang cõi trần.
- Tám bốn ngàn mạnh cao ngựa quý
Được trang trí tấm phủ gấm, châu
Lưới vàng che chắn trước sau
Vá-La-Há-Ká đứng đầu, mã-vương
Cờ vàng thường điểm trang ngựa báu.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 273
- Tám bốn ngàn tuyệt hảo cổ xe
Những tấm thảm quý trải, che
Da sư tử hay thuộc về cọp, beo
Hoặc bằng gấm, vải thêu vàng rực
Đồ trang sức bằng ngọc, bằng vàng
Bằng các thứ báu quý sang
Oai phong lẫm liệt, cờ vàng tung bay,
Lưới bằng vàng đêm ngày che chắn
Xe thù thắng Vê-Chá-Danh-Ta
Cổ xe đệ nhất kể ra.
- Tám bốn ngàn loại ngọc ngà bảo trân.
Hãy khởi tâm mong cầu, ái luyến
Hãy ái luyến đời sống thế gian
Mong được sống mãi huy hoàng
Mãi được hưởng thụ giàu sang cõi trần.
- Tám bốn ngàn phi tần mỹ nữ
Mà Nữ-báu vinh dự đứng đầu
Tất cả thuộc vua từ lâu.
- Gia-chủ tám bốn ngàn, vào bậc sang
Gia-chủ-báu đứng hàng đệ nhất.
- Sát-Đế-Lỵ vào bậc anh tài
Tám vạn bốn ngàn người này
Thì Tướng-quân-báu vị đây đứng đầu.
Hãy khởi tâm mong cầu, ái luyến
Hãy ái luyến đời sống thế gian
Mong được sống mãi huy hoàng
Mãi được hưởng thụ giàu sang cõi trần.
- Tám bốn ngàn to cao bò sữa
Với trang sức bằng vải cây đay
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 274
Bịt đồng sừng bò cả bầy.
- Tám bốn ngàn vải mỏng, dày Kô-Ti
Với chất lượng quý, vì tinh diệu
Như vải gai, lụa, nhiễu, bông, nhung.
- Tám bốn ngàn loại cháo dùng
Tha-Li-Pa-Ká được cung cấp nhiều
Loại cháo sữa này đều thơm bổ
Sáng, chiều có cơm để cúng dường.
Tất cả đều thuộc Đại Vương
Hằng hà sa số, vô lường phước sâu
Hãy khởi tâm mong cầu, ái luyến
Hãy ái luyến đời sống thế gian
Mong được sống mãi huy hoàng
Mãi được hưởng thụ giàu sang cõi trần ”.
11. Này A-Nan ! Đức vua Thiện Kiến
Nghe những lời luận biện như trên
Đã do hoàng hậu nói lên
Vua vẫn điềm tỉnh, an nhiên trả lời :
– “ Đã lâu rồi, Hậu từng đã nói
Với trẫm bằng lời nói dịu dàng
Hòa ái, dễ chịu, vui an
Thế mà nay Hậu lại đang dùng lời
Không hòa ái, không lời dễ chịu ”.
– “ Tâu Đại Vương ! Thiếp liệu thế nào ?
Phải dùng lời lẽ ra sao ? ”.
– “ Hoàng hậu phải nói trước sau thế này :
‘ Mọi sự vật đều hay thay đổi
Không trường tồn, mỗi mỗi biến dời
Dù cho khả ái nhất đời
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 275
Đều bị biến hóa, nhất thời đổi thay !
Đại Vương nay chớ nên quyến luyến,
Mệnh chung khi ái luyến dâng trào
Thật là đau khổ biết bao !
Sẽ bị sa đọa không sao kể rồi !
Vật trên đời : Kinh thành, đài các
Đại cao đường, vàng bạc, long sàng
Nào voi, nào ngựa, xe sang
Châu ngọc, mỹ nữ – cũng toàn huyễn hư !
Tướng quân báu hay như gia-chủ
Nhiều bò sữa, đầy đủ gấm nhung
Nào là cơm cháo để dùng
Chỉ là phương tiện, tựu trung không bền.
Xin Đại Vưong chớ nên ái luyến
Từ bỏ chuyện tham muốn mọi điều ’.
Mới là lời nói đáng yêu
Xã ly, dứt bỏ - cần nêu hạnh này ! ”.
12. Nghe vua nói lời đầy trách móc
Hoàng hậu đã buồn khóc, lệ tuông
Tâu với Đại Thiện Kiến Vương
Đáp lại với ý của Vương trình bày :
– “ Tâu Đại Vương ! Xin ngài thứ lỗi.
Thiếp cũng hiểu vật đổi sao dời
Mọi vật ái luyến trên đời
Không có thực thể, không nơi trụ hoài
Nay tôn ý của ngài hiểu thấu
Sự biến hoại pháp ảo hữu vi.
Xin Đại Vương hãy minh tri
Luôn quán tưởng đến những gì thậm thâm
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 276
Chớ mệnh chung với tâm quyến luyến
Mệnh chung khi ái luyến dâng trào
Đau thương, đáng trách biết bao
Sẽ bị sa đọa khổ đau hãi hùng !
Tài sản ngài vô cùng vô tận
Các món báu dành sẵn cho ngài
Chớ nên tham muốn, dứt ngay !
Từ bỏ ái luyến đời này, thân ta ! ”.
13. A-Nan-Đa ! Không lâu sau đó
Đại Thiện Kiến vua nọ mệnh chung.
Cảm giác của sự mệnh chung
Giống như một vị đã dùng bữa ăn
Rất thịnh soạn, nên hằng buồn ngủ
Chợp mắt ngủ, tỉnh lại tức thời
Thấy mình sinh lên cõi Trời
Cõi Phạm Thiên ấy sáng ngời hào quang
Rất tự tại. lạc an, hưởng tiếp.
Mà vua này tiền kiếp xa xưa
Nhờ vào phước báu chẳng vừa
Sanh làm hoàng-tử con vua sang giàu.
Tám bốn ngàn năm sau chuyển kiếp
Làm Phó Vương hưởng tiếp an nhàn.
Cũng số tám vạn bốn ngàn
Được làm hoàng-đế giàu sang vô vàn.
Trải tám vạn bốn ngàn năm chẵn
Kiếp kế tiếp sinh thẳng hoàng-cung
Làm Chuyển Luân Vương oai hùng
Sống đời phạm-hạnh vô cùng tịnh thanh
Trong lâu đài nổi danh Tham-Má
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 277
Tứ thần-túc tu đã thấm nhuần
Sau khi thân hoại mạng chung
Cõi Phạm Thiên giới muôn trùng, sinh lên.
14. Này A-Nan ! Con nên suy nghĩ :
‘ Đại Thiện Kiến, một vị Thánh Vương
Là ai khác kiếp hiện đương ? ’
Chẳng ai khác cả, đường đường là Ta !
Tiền kiếp xưa, chính ta sinh lại
Là vua Đại Thiện Kiến, Luân Vương
Vua có tài sản vô lường
Bảy báu xuất hiện cho Vương sẵn dùng
Ta đã có muôn trùng, vô số
Người ; vật báu, các chỗ sẵn dành :
- Tám vạn bốn ngàn kinh thành
Ku-Sa-Va-Tí nổi danh đứng đầu,
- Tám bốn ngàn đài lầu cao ngất
Thì Tham-Ma đệ nhất lâu đài,
- Cao-đường tám bốn ngàn này
Đại Trang Nghiêm đó, chính nay đứng đầu,
- Tám bốn ngàn bảo châu sàng tọa
Bằng vàng, bạc hay cả bằng ngà
Bằng gỗ quý chạm trổ ra
Được trải tấm đệm thêu hoa chỉ vàng
Tấm da trắng, mịn màng dê núi
Có tàn lọng kết tụi che cao
Có gối rực rỡ hai đầu
Những sàng tọa đó không đâu sánh bằng.
- Có tám vạn bốn ngàn voi quý
Được trang trí vàng ngọc kim sa
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 278
Tượng-vương U-Pô-Sa-Tha
Voi báu đệ nhất, tinh hoa đứng đầu.
- Tám bốn ngàn mạnh cao ngựa quý
Được trang trí tấm phủ gấm, châu
Lưới vàng che chắn trước sau
Vá-La-Há-Ká đứng đầu, mã-vương
Cờ vàng thường điểm trang ngựa báu.
- Tám bốn ngàn tuyệt hảo cổ xe
Những tấm thảm quý trải, che
Da sư tử hay thuộc về cọp, beo
Hoặc bằng gấm, vải thêu vàng rực
Đồ trang sức bằng ngọc, bằng vàng
Bằng các thứ báu quý sang
Oai phong lẫm liệt, cờ vàng tung bay,
Lưới bằng vàng đêm ngày che chắn
Xe thù thắng Vê-Chá-Danh-Ta
Cổ xe đệ nhất kể ra.
- Tám bốn ngàn loại ngọc ngà bảo trân.
- Tám bốn ngàn phi tần mỹ nữ
Nữ-báu đầu thứ tự đương thì
Thuộc về vua, chẳng ai bì,
- Gia-chủ tám bốn ngàn vì giàu sang
Gia-chủ-báu đứng hàng đệ nhất.
- Sát-Đế-Lỵ vào bậc anh tài
Tám vạn bốn ngàn người này
Thì Tướng-quân-báu vị đây đứng đầu.
- Tám bốn ngàn to cao bò sữa
Với trang sức bằng vải cây đay
Bịt đồng sừng bò cả bầy.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 279
- Tám bốn ngàn vải mỏng, dày Kô-Ti
Với chất lượng quý, vì tinh diệu
Như vải gai, lụa, nhiễu, bông, nhung.
- Tám bốn ngàn loại cháo dùng
Tha-Li-Pa-Ká được cung cấp nhiều
Loại cháo sữa này đều thơm bổ
Sáng, chiều có cơm để cúng dường.
Tất cả tài sản vô lường
Đều thuộc ta cả, muôn phương phục tùng.
* * *
16. Này A-Nan ! Nói chung các loại
Hữu-vi-pháp biến hoại vô thường
Đã vào quá khứ miên trường
Không đáng tin tưởng, nó thường mỏng manh
Không kiên cố, không lành, hữu hạn
Phải nhàm chán, cần phải thoát ly
Giải thoát khỏi tham, sân, si
( Thoát vòng sinh tử, vĩnh ly luân hồi ).
17. A-Nan-Đa ! Ta thời nhớ lại
Câu-Thi-Na, chính tại nơi này
Luân hồi sinh tử chuyển xoay
Ta đã bỏ xác tại đây sáu lần
Khi tái sinh đến lần thứ bảy
Là Vua Đại Thiện Kiến Chuyển Luân
Dùng Đức dạy dân thấm nhuần
Chánh Pháp vi diệu, nghiêm tuân giới điều
Chuyển Luân Vương luôn nêu uy dũng
Chinh phục khắp, nhưng cũng chở che
Bảo vệ dân chúng mọi bề
Đủ bảy món báu thuộc về Thánh Vương.
Trường Bộ - (T.2) Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN V. * MLH – 280
Chưa địa phương nào ta quan sát
Mà Như Lai bỏ xác tám lần.
Dù trong thế giới Thiên, Nhân
Hay Phạm Thiên giới, trong tầng Ma Vương
Trong Sa-môn hay thường Phạm-chí
Ta cũng chỉ bỏ xác bảy lần.
Giảng về tiền kiếp nhân thân
Thế Tôn kết luận pháp bằng kệ ngôn :
“ Pháp hữu vi chẳng trường tồn
Vô thường biến hoại, dập dồn chuyển di
Khởi lên rồi lại diệt đi,
Tánh thường như vậy, chẳng gì bền lâu
Chúng được sanh khởi lên mau
Rồi lại hoại diệt, không sao còn hoài
Chúng dừng hẳn, hạnh phúc thay !
Vô cùng an lạc, hết ngay ưu phiền ! ”./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh 17 : ĐẠI THIỆN KIẾN VƯƠNG –
Mahà Sudassana-sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D463870426.-%3B)