Phần 1

22/05/201316:28(Xem: 9966)

Năm Trăm Ðệ Tử Tự Nói Về Bổn Khởi (Kiếp Trước)

Năm Trăm Đệ Tử Tự Nói Về Bổn Khởi (Kiếp Trước)

Phần 1

Việt dịch: Thích Chánh Lạc

Nguồn: Hán dịch: Tây Tấn, Tam Tạng Trúc Pháp Hộ

A-nậu-đạt Long vương (Nước Tần gọi là Vô Phàn). Khi Đức Phật còn tại thế dẫn các Bồ Tát có đức thần dõng mãnh đến núi Côn Lôn, nơi điện báu cung quán của con rồng này. Nguồn gốc của năm con sông bắt nguồn từ đấy. Nơi ấy có ao nước tám vị có hoa bảy màu. Nếu ai muốn nước đó liền biết đựơc kiếp trước.Bấy giờ Long vương thỉnh Đức Phật Thế Tôn cùng năm trăm đệ tử thượng thủ của Ngài đến thọ thực xong, ngồi trên tòa Liên Hoa, truy giảng những điều tội phước đã tạo ở kiếp trước. Tất cả đều do những hành động rất nhỏ, chuyển thọ báo ứng, trải qua nhiều đời nhiều kiếp, không thể tự tế độ được, phải nhờ gặp bậc Chánh giác mới có thể độ thoát. Mỗi vị đề tự soạn bài ca để làm kệ tụng.

1. Phẩm đại Ca-diếp (19 bài kệ)

Phật là vô pháp chốn nhơn gian
Chặt đức dây đan về Xá Lợi
Các căn tịch định đức uy nghiêm
Như Lai tự bảo các Tỳ-kheo
Có các qủy thần để vui thích
Cùng các thứ hoa vô số loại
Bốn dòng nước phun về bốn hướng
Các dòng nước chảy ra sông biển
Tư-đầu-na-đề Bá-sư-tử
Người không thể đến thần túc đến
Bay lướt thật nhanh bèn vượt qua
Cùng đến vực sâu, suối chảy ấy
Tỳ-kheo Thiện Duy vâng lời Phật
Đại thông, an trụ, đệ tử đầu
Nghe lời Phật dạy lương thần túc
Thí như nhạn chúa dẫn bầy nhạn
Bay lên bầu trời chơi sông biển
Ngắm xem đồng loại cùng vui thích
Phật-trời trông trời cũng vậy thôi.
Cùng các đệ tử bay thỏa thích
Phật bèn bảo các đệ tử rằng:
“Nên biết đời trước chỗ trải qua
Hãy nói ta nghe đã làm gì
Mà được phước đức không kể xiết”
Đệ tử Phật là ngài Ca-diếp
Giống như sư tử dạo núi sâu
Các kiếp trải qua không dám giấu
Nên nói việc làm các đời trước
“Nhặt được tổ yến và lúa mạch
Dâng cúng Phật-bích-chi chút ít
Tâm vui giải thoát không còn lậu
Dâng cúng không hành ý tịch tịnh
Khi ấy tâm niệm có nguyện này
Liền đó suy tư nơi thượng pháp
Cùng người như vậy hội một nơi”
Khi mạng chung, sanh Uất-đơn-việt
Nhờ nhân duyên ấy phước mới đến
Sanh Uất-đơn-việt cả ngàn lần,
Sau đó sanh nơi trời Thắng Mạng
Thân hình tuyệt đẹp không ai bằng
Tôi nhờ phước ấy tạo ra đức
Lại được ngàn lần sanh Đao-lợi,
Thân đeo các hoa, hương, ngọc quý,
Thân đẹp vi diệu, được tự tại
Khi hết mạng sống ở trên trời
Lại được sanh nơi Uất-đơn-việt
Bởi vì đời trước nguyện như vậy
Do nhờ nhơn duyên phước đức ấy
Sanh nhà giàu có, giòng Phạm chí
Tài sản sự nghiệp vô số kể
Sống trong ngũ dục mà không tham
Đối với dp không ai bằng
Lòng thương bao la giảng kinh pháp
Chủ lực nhất tâm định các căn
Thất-giác-chi, Tám-đạo-hạnh
Nhờ đã được nơi pháp này
Liền hết các lậu, tay cầm đuốc
Cùng câu hội chúng này lần cuối
Hợp nhau thành chánh thẳng lìa tà
Dp Như Lai thật khéo nói
Trọng người giữ giới được đắc chí
Những điều mong ước đều toại nguyện
Rốt cuộc thân sau được đủ đầy
Viễn ly sanh tử từ căn cội
Ái kết từ đây vĩnh viễn trừ
Chính là vương tử trong pháp Phật
Biết dừng biết đủ thường suy nghĩ
Thanh tịnh trong tâm chẳng đắm suy
Ý chí vững bền, không lay chuyển
Giống như núi lớn chẳng động lay
Như vậy Đức Ca-diếp
Trong các Tỳ-kheo Tăng
Ao lớn A-nậu-đạt
Tự nói phước duyên trước.

2. PHẨM XÁ LỢI PHẤT (12 bài kệ)

Là tiên sống nhàn cư	Nơi đó thấy Sa-môn
Phật-bích-chi tôn qúy	Thân mặc áo chằm vá
Thấy Ngài tâm hoan hỉ	Đang giặt giũ y phục
Lại mặc ca sa vá	Luôn luôn đảnh lễ Ngài
Nên Ngài thương xót tôi	Bay lên trên hư không
Trên dưới phun lửa nước	Phút chốc liền biến mất
Tức thì tôi chắp tay	Tự tâm phát nguyện rằng:
“Khiến con được như vầy	Thông minh, trí tuệ lớn
Chớ sanh nhà hào qúy	Không sanh loại nghèo hèn
Thường sanh nhà bậc trung	Chí nguyện làm Sa-môn”.
Bởi nhờ công đức này	Nên suốt năm trăm đời
Thường làm được thân người	Đời đời làm Sa-môn
Nay là đời cuối cùng	Lại được làm thân người
Nhờ được thấy chánh giác	Đạo sư không ai bằng
Nên được làm sm	Ở chỗ sư tử Thích
Thành tựu A-la-hán	Thanh lương mà diệt độ
Nay ở trước Thế Tôn	Trong chúng Tỳ-kheo Tăng
Cho con trí bậc nhất	Chuyển bánh xe chánh pháp
Xá-lợi-phất trí tuệ	Ở trước chúng Tỳ-kheo
Ao lớn A-nậu-đạt	Tự nói kiếp trước mình.

3. PHẨM MA-HA MỤC-KIỀN-LIÊN (15 bài kệ)

Tôi là Tiên, nhàn cư	Sống ở giữa rừng cây
Nơi đó, có người đến	Xin tôi làm Sa-môn
Tôi cạo râu tóc họ	Rồi lại giặt y phục
Chằm vá rồi lại nhuộm	Trong lòng tự hoan hỷ
Vị ấy lui một chỗ	Ngồi kiết già nghiêm chỉnh
Liền chứng Bích-chi-phật	Bèn bay lên hư không
Lúc đó tôi phát nguyện:	“Mong mình được thần túc
Khiến tôi được như vậy	Đại lực đại thần túc
Bởi nhờ phước đức ấy	Nơi nơi chỗ sanh ra
Trên trời và loài người	Rực sáng nơi tạo phước
Nay là đời cuối cùng	Lại được làm thân người
Nhờ được thấy chánh giác	Đạo sư không ai bằng
Nên mới làm Sa-môn	Ở nơi Thích sư- tử
Liền thành A-la-hán	Thanh lương mà diệt độ
Đã làm ít điều thiện	Được vô lượng an ổn
Tôi lại làm điều ác	Nay, nói đại chúng nghe
Phía Đông La-duyệt-kỳ	Sanh làm Tôn-giả-tử
Ra ngoài mà dạo chơi	Người nhà cầu uống ăn
Liền thấy cha mẹ chúng	Hai người cùng vui chơi
Thấy rồi họ đánh ta	Chửi mắng và đuổi theo
Chỉ cần sống chánh mạng	Nhưng ta lại không làm
Nên đọa ngục Hắc Thằng	Thọ khổ nhiều vô số
Tai ương xưa còn xót	Bây giờ đời cuối cùng
Bị ngoại đạo dị học	Đánh ta nhừ như cỏ
Ta gánh lấy tội lỗi	Mạng chung rồi diệt độ
Xưa đã tạo dư ương	Bây giờ mới diệt hết
Cho nên phải vui lòng	Chí hiếu nhờ Cha Mẹ
Nhờ tâm hoan hỷ này	Người được lên Thắng Thiện
Như vậy Câu Luật Tôn	Ở trong chúng Tỳ-kheo
Ao lớn A-nậu-đạt	Tự nói nhân duyên trước

4. PHẨM LUÂN ĐỀ ĐÀ ( Tịnh Trừ 17 bài kệ)

Xưa tôi đi đến chùa	Thấy đất chùa không sạch
Bèn cầm lấy cây chổi	Quét sạch nền đất chùa
Lại thấy chùa thanh tịnh	Trong lòng rất vui sướng
Khiến tôi không trần cấu	Sạch như đất chùa này
Bởi nhờ công đức ấy	Bất cứ sanh ở đâu
Nhan sắc đẹp hòa duyệt	Đoan chánh không ai bằng
Nhờ phước xưa sót lại	Nay là đời cuối cùng
Cha Mẹ đặt tên tôi	Gọi là Vi Tịnh Trừ
Tôi ở trong thân tộc	Lúc sống cũng thanh tịnh
Được mọi người ái kính	Nhìn mãi không thấy chán
Nhờ gặp được chánh giác	Đạo sư không ai bằng
Nên thành A-la-hán	Thanh Lương mà diệt độ
Tôi nhờ chí nguyện ấy	Khiến tôi không bụi trần
Nay La Hán không nhỏ	Vô lậu, việc đã xong
Giả như quét sạch hết	Khắp thiên hạ sạch trong
Không bằng lìa ái dục	Quét dọn chỗ kinh thành
Như quét sạch thiên hạ	Chỗ đạo nhân kinh thành
Không bằng tứ phương tăng	Quét sạch một tấc đất
Giả như quét dọn sạch	Tinh xá khắp thiên hạ
Không bằng nơi chùa Phật	Quét sạch một tấc đất
Thân tôiđã làm phước	Nhờ đó biết kỳ diệu
Ngay khi quát chùa Phật	Trong lòng rất hân hoan
Lấy đó mà hiểu biết	Đẳng giác đạo đức cao
Nên cúng thờ chùa Phật	Được phước đức vô lượng
Nay tôi tự nhớ rằng	Xưa đã từng làm thiện
Mới đưa đến quả thật	Khả ý, an ổn lạc
Cho nên với chùa Phật	Khéo tịnh tâm cúng dường
Nhân giả đó đệ nhất	Phước điền không ai bằng
Bây giờ hay cúng dường	Được an ổn vô lượng
Nhằm phá hoại trừ bỏ	Tất cả dâm nộ si
Không khinh, vu khống tâm	Được phước đức đâu ít
Hưởng Như Lai chánh giác	Và các đệ tử Phật
Như vậy Luân Đề Đà	Ở trước các Tỳ-kheo
Suối lớn A-nậu-đạt	Tự nói nhân kiếp trước

5. PHẨM TU MAN (Thiện niệm 14 bài kệ)

Ngày xưa tôi đi dạo	Cùng với các thân hữu
Trên đầu đội vòng hoa	Tai đeo hoa Tu Man
Phật Duy Vệ thần thông	Làm chùa lớn tại đó
Xa thấy các dường dân	Cùng đến để phụng sự
Thân hữu đều đến đó	Đồng mang các hoa đẹp
Đều đem tâm thanh tịnh	Cúng rải hoa chùa Phật
Tôi thấy họ rộng thí	Cũng lại mới phát tâm
Liền lấy hoa trong rừng	Đem cúng trên chùa Phật
Lúc sống không đọa lạc	Lên trời, xuống làm người
Nhờ gốc đức này vậy	Đã làm thiện thấy rõ
Sau gặp Đẳng Chánh Giác	Bậc Đạo sư Vô thượng
Chứng quả A-la-hán	Thanh lương được diệt độ
Chỉ cúng một hoa thôi	Liền được trăm ngàn năm
Tự vui sướng cõi trời	Phước dư được Nê hoàn (Niết bàn)
Giả như tôi biết được	Công đức Phật vô lượng
Liền xây dựng tháp chùa	Phước ấy không tính được
Chư thiên tâm hoan hỷ	Phước ấy vẫn còn nhỏ
Như Lai Đẳng Chánh Giác	Và đệ tử chư Phật
Chỉ tôi nhớ việc này	Thân đã làm công đức
Nay tôi được thật quả	Khả ý, vui, an ổn
Nhờ việc đã làm này	Cuối cùng dứt sanh tử
Vô lậu, vô sở trước	Thanh lương được diệt độ
Đã chấm dứt năm đường	Không còn vào bào thai
Đây là đời cuối cùng	Không còn sanh trở lại
Giải thoát gốc sanh tử	Đã vượt qua biển Hữu
Nay tôi vì chuyện này	Được gọi là Tu Man
Khi trưởng giả Tu Man	Hội ở trong Tăng chúng
Trong ao A-nậu-đạt	Tự nói việc làm xưa.

6. PHẨM LUÂN LUẬN (Nghe rõ 11 bài kệ)

Lúc thời Phật Duy Vệ	Trong nước Bát Đầu Ma
Vốn vì bốn phương Tăng	Tạo lập một phòng thất
Thêm vào giường, ngọa cụ	Đều đem để bố thí
Đã đem tâm hoan hỷ	Lúc đó phát nguyện rằng
“Tôi thấy Đẳng Cháng Giác	Mong được làm Sa-môn
Được Vô vi Vô thượng	Thanh lương chánh diệt độ
Nhờ gốc công đức này	Chín mốt kiếp an ổn
Đã được thấy tự nhiên	Ở cõi trời, thế gian
Phước công đức còn dư	Nay là đời cuối cùng
Sanh trưởng giả quyền thế	Kiêu, qúi, không anh em
Được cha mình kính mến	Liền nhe lời dạy dỗ
Ông đem con cho ngài	Vô số ức kho báu
Dưới châm mọc lông lạ	Tự nhiên dài bốn tấc
Thân thể đẹp nhu nhuyến	An ổn được vô hại
Chín mươi kiếp quá khứ	Tất cả đều như nhau
Thân tôi không suy nghĩ	Khi giở chân đạp đất
Nay là đời cuối cùng	Lại được làm thân người
Thành tựu vô sở trước	Thanh lương mà diệt độ
Phật rộng tuyên bố tôi:	Bậc tinh tấn đệ nhất
Giải thoát hết các lậu	Đã được câu “Bất Động”
Như vậy giòn Câu Lê	Ở ngay giữa chúng Tăng
Trong ao A-nậu-đạt	Tự nói công đức xưa.

7. PHẨM PHÀM KỲ (Thủ Thiện 8 bài kệ)

Tôi không rõ phước đức	Vốn cũng không biết nghĩa
Thấy chùa Phật duy Vệ	Cúng dường mà phụng thờ
Chùa vàng sắc đỏ tía	Phan lọng bằng hương hoa
Thấy cúng dường chùa tháp	Mà được sanh cõi lành
Thường ở trong trời, người	Chỗ làm được chiếu soi
Trải qua chín mốt kiếp	Chưa từng vào đường ác
Làm chút ít công đức	Được an lạc rất nhiều
Đã được không chỗ chấp	Diệt độ mà thanh lương
Giả sử tôi biết được	Công đức Phật như vậy
Thường cúng dường chùa tháp	Sẽ được phước nhiều hơn
Cho nên phải biết rõ	Chánh giác, đức rộng lớn
Nên cúng dường chùa tháp	Phước đức sẽ vô cùng
Phật thấy khắp bảo con	Bậc kính nhạc đệ nhất
Đa văn rất nhiều loại	Hiện tại đức chí lớn
Khi trưởng giả Phàm Kỳ	Đã ở trong tăng chúng
Tại ao A-nậu-đạt	Tự nói việc làm xưa.

8. PHẨM TÂN ĐẦU LÔ (Khất Bế môn 11 bài kệ)

Tôi vốn nhờ cha mẹ	Sanh làm con quý tử
Cung kính thờ cha mình	Và hiếu dưỡng với mẹ
Song thân và em gái	Nô tỳ và người ở
Tôi nói với cha mẹ:	“Ăn uống đúng thời tiết”
Khi khởi ý tham, ghét	Không ăn của cha mẹ
Vì tức giận hủy báng	Để được của phạn thực
Vì làm tội ác này	Đọa địa ngục Thái Sơn
Ngục Hắc Hoằng thiêu đốt	Chịu khổ nhiều vô số
Từ địa ngục đi ra	Đời đời sanh ở đâu
Thường đói khát dữ dội	Cần khổ mà chết đói
Nay là đời cuối cùng	Lại được làm thân người
Được gặp Đẳng Chánh Giác	Đạo sư không ai bằng
Ở chỗ Thích sư tử	Lặng lẽ tâm thanh tịnh
Thành bậc Vô trước đạo	Thanh lương mà diệt độ
Nhờ đó, tôi bây giờ	Thần túc hay phi hành
Lại vào trong hang nhỏ	Thì mới được ăn uống
Cho nên phải hoan hỷ	Cúng dường cho cha mẹ
Một lòng cuối đầu lạy	Được phước nhiều vô lượng
Nhờ đó tôi nhớ nghĩ	Bỏ ác hạnh đã làm
Phải thọ nhân đã gieo	Tội, phước không thể mất
Tân Đầu Lô đóng cửa	Khi hội trong Tăng chúng
Tại ao A-nậu-đạt	Tự nói làm việc xưa.

9. PHẨM HÓA KIỆT (Thiện Lai- 21 bài kệ)

Xưa tôi con trưởng giả	Tại nước Bàn Đầu Ma
Giòn họ nhiều của cải	Và quyến thuộc vây quanh
Bao vậy ở bên vua	Khoái lạc vô cùng tận
Đoan chánh ai cũng thích	Sắc mặt đẹp vô cùng
Khi tôi chuẩn bị đi	Kẻ hộ tống trước sau
Muốn đi dạo ngắm cảnh	Cùng với các thế nữ
Khi đến nơi ngắm cảnh	Thấy tướng Sa-môn tịnh
Tuân hành nghĩa an tịnh	Thân mặc y chằm đỏ
Khi tôi thấy Sa-môn	Liền phát khởi ác ý
Giận ghét hình dáng ấy	Lòng bực bội không vui
Vì sao cạo râu tóc	Nhan sắc đen xấu xí
Thân thể ghẻ, mụt nhọt	Thân tâm đều ốm yếu
Do vậy đã tạo tội	Miệng tôi nói lời ác
Tại đó, sau khi chết	Liền đọa trong địa ngục
Từ ngục được thoát ra	Nhan sắc đen, xấu xí
Thân thể ghẻ, ung thư	Thân tâm đều ốm yếu
Cầm chén bể xin ăn	Mặc y người chết vất
Mặc áo rách thô xấu	Chỗ ở không yên ổn
Muốn đi đến nơi nào	Xin ăn cho đỡ đói
Bị gậy đánh xua đuổi	Bị người ghét, hủy nhục
Như vậy năm trăm năm	Bất cứ sanh ở đâu
Bị đói khát cùng khốn	Cần khổ mà chết đói
Khi gặp bậc Chánh Giác	Tỳ-kheo Tăng vây quanh
Cùng đại chúng câu hội	Liền nhanh chân chạy đến
Ý muốn vào trong chúng	Hy vọng ăn uống no
Đến thấy đại chúng hội	Đều ngồi muốn nhe pháp
Nhưng không đạt bổn nguyện	Chẳng ai cho ăn uống
Đại đức Trí thương xót	Như Lai mới bảo rằng:
Nhơn giả, khéo đến đây	Hãy ngồi vào tòa này
Bấy giờ tôi vui sướng	Nên một lòng chấp tay
Lạy dưới chân Thế Tôn	Rồi ngồi qua một bên
Bấy giờ Đại Tôn thương	Cù Đàm rất từ bi
Thứ lớp phân biệt dạy	Vì tôi giảng Tứ Đế
Năng nhân cạo râu tóc	Nhờ đó thấy dấu đạo
Phật dạy hạnh Tịch-trí	Tại đó được thần thông
Do đó mới có hiệu	Đặt tên là Thái Kiệt
Nhờ vậy Phật nói tôi	Bậc Chánh Thọ (Chánh định) đệ nhất
Phật Đại tôn dũng mãnh	Thế hùng, Bậc tối thắng
Thần thông thật vô lượng	Độ tôi thoát các khổ
Khéo đến Phật như vậy	Khi ở trong chúng Tăng
Tại ao A-nậu-đạt	Tự nói việc làm xưa.

10. PHẨM NAN ĐÀ (Hân Lạc 12 bài kệ)

Đông thành nước Vương xá	Từng là phú tôn giả
Gặp phải lúc đói kém	Có đại sĩ đến đây
Khi tôi đang ngồi ăn	Có đạo sĩ đẹp đến
Hoại phá bậc duyên giác	Được vô lậu, tự tại
Hưng khởi ý tham, ghét	Tâm chí chứa độc ác
Nay Tỳ-kheo này đến	Lẽ nào cũng như vậy
Bấy giờ thọ ăn uống	Trộn cơm với lúa ngựa
Đạo nhân khi ăn xong	Mạng chung ngay tức khắc
Sau khi tôi mạng chung	Mại đọa trong địa ngục
Hội nhau cùng kêu la	Đời đời bị chưng nấu
Từ địa ngục ra khỏi	Trở lại làm thân người
Thân thường nhiều bệnh tật	Buồn khổ mà mạng chung
Năm trăm đời như vậy	Bất cứ sanh ở đâu
Thường tai ách đau khổ	Áo não mà qua đời
Nay là đời cuối cùng	Đã được sanh làm người
Lại gặp Bậc Chánh Giác	Đạo sư không ai bằng
Xuất gia làm Sa-môn	Thọ pháp Thích Sư Tử
Đã được đạo La hán	Thanh lương rồi diệt độ
Tôi lúc ấy, Nhân giả	Được thần túc vô lậu
Thân thể nhiều tật bệnh	Chổ ở không an ổn
Bây giờ nhớ nghĩ lại	Tôi vốn đã hành động
Phải gặt lấy quả báo	Tội, phước không thể mất
Như vậy, Ngài Nan Đà	Ở trong chúng Tỳ-kheo
Tại ao A-nậu-đạt	Tự nói việc làm xưa.