Ðại sư Huyền Trang

Trần Huyền Trang sinh năm 596 sau Công nguyên (Trung Hoa). Mới 8 tuổi đã ham đọc sách. Năm 17 tuổi đã là nhà sư nổi tiếng thông suốt Kinh điển. Khoảng năm 33 tuổi, sư quyết tâm vượt đường xa đến Ấn Độ để mong học hỏi nhiều hơn về kinh Phật giáo. Từ Trung khoa đến Ấn Độ đường xa vạn dặm nhưng với quyết tâm và ý chí vững mạnh, sư Huyền Trang đã không lùi bước trước bao hiểm nguy trên bước đường học đạo: nắng mưa, bão tố, rét buốt hay sa mạc nóng cháy, khô cằn, một mình một ngựa với chút lương khô, trèo đèo vượt suối, nhấm hướng Ấn Độ mà tiến . Trên đường tới Ấn , sư đã vượt qua rất nhiều xứ và nhờ đó đã học hỏi thêm nhiều về Phật pháp. Đến Ấn sư Huyền Trang được vua quan và các bậc chân tu xứ này tiếp đón. Sư lưu lại đây 13 năm, chu du nhiều tiểu quốc ở Ấn, dịch kinh sách, giảng giáo lý Đại thừa. Năm 643 sau Công nguyên, sư Huyền Trang lên đường về nước mang theo 657 bộ Kinh và những tư liệu, bảo vật quý giá . Năm đó sư đã 48 tuổi. Tính ra từ ngày sư Huyền Trang lên đường Tây Du , sư đã vượt hơn 50.000 dặm đường dài đầy gian khổ trong suốt 17 năm trường và ngài đã đi qua 228 quốc gia. Khi về Trung Hoa, sư Huyền Trang bắt đầu tổ chức nhóm phiên dịch Kinh sách mới mang về nước. Công việc đầy trách nhiệm . Mỗi ngày sư chỉ ngủ được vài ba tiếng . Quá lao tâm lao lực nên sư Huyền Trang qua đời vào năm 69 tuổi. Trong gần 50 năm, ngài đã phiên dịch khoảng 1335 cuốn Kinh. Có một sự kiện mà hình như ít người biết tới đó là khoảng 500 năm trước, khi ngài Huyền Trang được vua nhà Đường phái qua Thiên Trúc thỉnh kinh thì cũng đã có một sự kiện tương tự: đó là Hán Minh Đế Lưu Trang một hôm nằm mộng thấy một pho tượng Kim Thần phát hào quang trên đầu bay lượn trong cung . Khi thức dậy, nhà vua hỏi vị đại thần Truyền Nghị, người có tài đoán mộng vê giấc mộng lạ của mình thì vị đại thần này tâu rằng: Muôn tâu bệ hạ, giấc mộng ấy chính là chiếu ứng của bậc Đại Thánh nhân sinh ra ở Tây Trúc có tôn hiệu là Phật để cứu độ chúng sanh. Giấc mộng ấy là điềm triệu báo trước Phật pháp sẽ truyền vào Trung nguyên. "Hán Minh Đế liền ra lệnh cử mười hai người có tâm hạnh tốt mà trưởng đoàn là Tần Cảnh và Thái Bội thực hiện một chuyến đi qua vùng Đại Nguyệt Thị (nay chính là vùng Afghanistan). Tại đây họ gặp hai nhà sư Tây Trúc (Sư Nhiếp Ma Đằng và Trúc Pháp Lan) đang thuyết giảng về giáo lý Đạo Phật. Phái đoàn liền tìm cách yêu cầu hai vị sư này hãy đến truyền bá Phật pháp tại Trung quốc là nơi đất rộng người đông. Hai vị sư nghe lời mời đầy khẩn thiết nên đã đồng ý. Thế là phái đoàn cùng hai nhà sư lên đường sau khi đã tìm mua một con ngựa trắng rất mạnh khỏe để chở một số lớn kinh sách, tranh và tượng Phật về Lạc Dương (1).

Hán Minh Đế được tin rất đổi vui mừng. Nhà vua đã dành nhiều sự tôn trọng, ưu đãi thuận lợi cho hai nhà sư nước ngoài này trong việc nghiên cứu, biên dịch kinh sách và thuyết giảng về đạo Phật đồng thời ra lệnh xây cất một ngôi chùa tháp đặt tên là Bạch Mã Tự để kỷ niệm công lao mà con ngựa trắng đã nhọc công sức chuyên chở những sách vở giáo lý của Phật từ Tây Trúc về Trung quốc để truyền bá. Chùa này được xem là nơi phát nguồn việc truyền bá Đạo Phật đầu tiên tại Trung quốc. Hai nhà sư Nhiếp Ma Đằng và Trúc Pháp Lan đã sống suốt đời tại ngôi chùa này để truyền đạo và viết Kinh. Những kinh sách do hai vị soạn và dịch đều rất có giá trị được vua Minh Đế cho lưu trữ tại Lan Đài Thạch thất là thư viện của vua. Cũng chính nhờ hai vị sư này mà sự giao lưu văn hóa giữa Ấn Độ và Trung quốc được phát triển: Ngôi chùa tháp cổ xưa mà hai vị sư tu hành trong đó vẫn còn tồn tại tới ngày nay cùng với tượng, bia của hai vị. Một phần bên ngoài ngôi chùa được những rừng Bách già che chở. Ngày nay du khách khắp năm châu bốn biển tới tham quan chùa thường mong ở lại một đêm để đợi tới lúc canh khuya thanh vắng lắng nghe những tiếng mỏ và cả tiếng tụng kinh của hai nhà sư Trúc Pháp Lan và Nhiếp Ma Đằng mà lời đồn đại là có thật)... ( Tài liệu này được tóm lược lại trong cuốn: Bí mật Phong thủy của các Hoàng cung Trung quốc - Trần Thanh biên dịch. Nhà xuất bản Đại Nam - U.S.A. 2003)

Chú thích

(1) Ghi chú về Lạc Dương - Trung quốc có cái hãnh diện lớn về một vùng đất, một cố đô kỳ cựu có chiều dài lịch sử hơn 3000 năm - Lạc Dương chính là lịch sử phát triển của Trung quốc qua nhiều thời đại: từ đời Hạ, Thương, Đông Chu, Đông Hán, Tào ngụy, Bắc ngụy, Đường... là kinh đô của 9 triều đại. Lạc Dương là nơi đã từng chứng kiến sự thịnh suy, thanh bình, máu lửa của bao thời đại - Lạc Dương còn là Kinh đô của Phật giáo. Theo tạp chí du lịch Hồng Kông thì Lạc Dương là vùng đất trù phú nổi tiếng của Trung quốc từ cổ đại tới nay. Lạc Dương là vùng đất Phật. Chính nơi đây, đạo Phật xâm nhập đầu tiên. Tới đời Hiếu Văn Đế thứ 18 (năm 495 trước Công nguyên) triều Bắc Ngụy đến nay, qua bao đổi thay của cuộc thế, Lạc Dương vẫn còn 2.100 hang động với đền thờ, tượng phật bên trong. Nhiều tượng Phật cao 17 mét. Những phật động nổi tiếng nhất là Phật động Long môn, Phụng Thiên, động Thiên vương.

Nhân nói về những động đá có khắc tượng phật tưởng cũng nên nói qua về những hang động, những tượng Phật bằng đá lại Afghanistan tức là A Phú Hãn - Theo các tài liệu lịch sử thì khoảng đầu thế kỷ 12, 13, các đoàn lữ hành, những thương nhân băng qua những quảng đường dài từ Âu sang á hay ngược lại thường ngang qua một thị trấn của xứ Afghanistan mà thời ấy gọi là Xứ phật. Đó là Bamiyan. Sử liệu cho hay nơi đây là địa điểm mà ngày xưa nhiều sắc dân qua lại, vì nó là vị trí liên hệ tới con đường Tơ Lụa nổi tiếng. Chính tại nơi đây thời đó khách qua lại đều thấy các nhà tu sinh sống và tu tập trong các động đá, vô số đền thờ chùa và tượng Phật lớn nhỏ lộ thiên hay trong các hang động. Đặc biệt nhất là hai tượng Phật khổng lồ cao 55 thước và 38 thước tạc trong hốc đá cao sừng sửng. Thời đó và trước đó nữa, nơi đây là giao hội của nhiều màu sắc tôn giáo muôn phương, nhưng chỉ có Phật giáo là phát triền mạnh nhất mà thôi. Vào thế kỷ thứ 7 quân Hồi giáo như thác lũ tràn quân tới Trung đông và Âu châu, chính con đường Tơ Lụa là nơi quân Hồi giáo tiến qua. Khi vào Afghanistan, quân Hồi ra tay tàn sát và phá hủy mọi thứ. Chỉ có hai pho tượng Phật lớn bằng đá là họ không thể phá hủy được nhưng bị sức vở hư hại một vài nơi. Về sau quân Taliban ở Kabul tiếp tục tàn phá các di tích Phật giáo tại đây, họ dùng chất nổ phá hoại quyết phải triệt hạ cho bằng được hai pho tượng.

Cả thế giới lên án và yêu cầu họ đừng làm như thế để bảo tồn các di tích lịch sử. Ngay cả Liên Hiệp Quốc cũng can ngăn, có quốc gia còn ngỏ ý muốn mua lại hai pho tượng. Nhưng người Taliban thuộc nhóm Sunni quyết phá hủy tượng Phật. Hiện nay các chuyên gia về trùng tu, tái thiết cũng như các nghệ nhân nổi tiếng thế giới hy vọng rằng trong tương lai họ có thể tái tạo lại hai pho tượng Phật khổng lồ ấy. Mới đây nhiều phát hiện cho biết có ít nhất là một pho tượng Phật khổng lồ đang bị chôn vùi dưới đất mà quân Taliban không biết. Tài liệu cổ xưa cho hay chính nhà sư Huyền Trang khi qua Tây Trúc thỉnh kinh đã thấy nơi đây có 3 pho tượng Phật bằng đá khổng lồ - Chính sư Huyền Trang đã ghi lại điều đó trong tập bút ký của mình. Tài liệu của nhà khảo cổ Mohammed Rasuli lại cho hay rằng chính quyền Taliban có biết là có một pho tượng Phật thứ ba dưới đất, nhưng vì chính quyền Taliban thiếu hụt tiền bạc nên họ không thể tiến hành việc khai quật nếu không họ cũng phá hủy pho tượng này rồi.