Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Chùa Cây Mai (Bạch Mai) trong ký ức người xưa

24/04/201311:05(Xem: 12682)
Chùa Cây Mai (Bạch Mai) trong ký ức người xưa
300 Năm Phật Giáo Gia Định, Sàigòn


Chùa Cây Mai (Bạch Mai) Trong Ký Ức Người Xưa

Duy Hào
Nguồn: Duy Hào


Chùa Cây Mai là một trong những 30 thắng cảnh đẹp nhất và là một trong số ít ngôi chùa đầu tiên biểu trưng của “Gia Định thành”. Các thi nhân thời trước thường dùng “Mai Sơn” hay “Mai Sơn tự” để nhắc đến Gia Định.

Chùa Cây Mai còn có tên là Bạch Mai, Mai Sơn tự, Mai Khâu tự hoặc Thứu Sơn tự. Chùa được dựng trên gò đất nổi cao (nằm trên đường ra Phú Lâm - Chợ Lớn), xưa kia có dòng nước bao quanh tạo nên phong cảnh hữu tình. Không biết chùa hình thành năm nào, chỉ biết cảnh chùa đã không còn vào khoảng cuối thế kỷ XIX.

Chùa có tên Cây Mai vì trồng nhiều loại mai trắng, khi hoa nở bay tỏa ngát hương thơm gây cho con người những cảm giác lâng lâng. Chùa Cây Mai còn là một thắng cảnh của thành Gia Định, một nơi nam thanh nữ tú thường dạo chơi trong dịp Xuân về. “Thi xã Bạch Mai” nổi tiếng của thi nhân Gia Định thời nhà Nguyễn thường lấy địa điểm chùa làm nơi hội họp.

Năm 1847, Nguyễn Tri Phương và Phan Thanh Giản lúc còn làm Kinh lược sứ Gia Định (Nam Kỳ), vì ngưỡng mộ chùa Bạch Mai đã dựng nhà thủy tạ “Phương Đình” để thưởng thức bạch mai và ngâm vịnh mỗi năm vào dịp Tết.

Vẻ đẹp của chùa Cây Mai đã làm gợi hứng cho biết bao nhà thơ; quyển ”Đại Nam nhất thống chí” - Lục tỉnh Việt Nam - nói về chùa Cây Mai đã ghi lại bài thơ của một thi sĩ khuyết danh khi viếng thăm chùa đã vịnh cây mai:

Cửa thiền tìm viếng mai hoa,
Đường xa nghỉ ngựa, Thích Già luận chơi,
Bình trà hương ngát quyện hơi,
Bao nhiêu trần lụy, nửa đời tiêu ma.

Trong quyển “Gia Định thành thông chí”, Trịnh Hoài Đức đã nói đến ngôi chùa Cây Mai như sau: “Cách trấn mười ba dặm rưỡi về phía Nam, gò đất nổi cao, có nhiều nam mai, thân già cỗi, nhưng khi hoa nở không có tuyết, chỉ có lá che chở hương thơm mà thôi. Hoa bẩm linh khí sinh ra nên không đem trồng nơi khác được. Trên gò có chùa An Tông, đêm tụng kinh, tối đánh chuông lớn, thanh âm vang rền trong mây khói, giống như thế giới núi Thứu Lĩnh, suối trong chảy quanh chân gò, chiều mát các cô gái chống thuyền hái sen. Gặp lúc trời tốt tiết đẹp, văn nhân thi sĩ mang bầu rượu theo từng bực đi lên đầu gò ngâm vịnh dưới hoa, câu thơ phảng phất mùi hương, thật là một thắng cảnh cho khách du lãm”.

Tháng 2 năm 1859, quân Pháp đánh chiếm thành Gia Định. Nghĩa quân từ Định Tường, Vĩnh Long tăng viện để chống lại Pháp, quân triều đình tập trung ở chùa Cây Mai và vùng quanh đó. Quân Pháp tiến đánh, nghĩa quân thua, rút về Định Tường, quân Pháp chiếm chùa Cây Mai và một số chùa khác lập thành hệ thống đồn bót. Từ đó, chùa Cây Mai trở thành đồn bót của quân Pháp. Cảnh đẹp rừng mai và cảnh đẹp thanh tịnh của chùa không còn, mà thay vào đó là cảnh huyên náo của binh lính Pháp át tiếng chuông chùa.

Qua bao nhiêu thăng trầm của lịch sử, chùa Cây Mai đến nay không còn di tích gì nữa, chỉ còn là những kỷ niệm luyến tiếc trong ký ức của các thi nhân.

Nhà thơ yêu nước Nguyễn Thông đã bày tỏ lòng tình thâm sâu dành cho ngôi chùa cổ:

Nhìn suốt trời Nam trận máu tanh
Mười năm đầu ngựa ngóng Mai đình.
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com