191. Thiền Sư Ma Cốc Bảo Triệt Đời thứ 3 sau Lục Tổ Huệ Năng (Là đệ tử đắc pháp của thiền sư Mã Tổ Đạo Nhất)

Nam mô A Di Đà Phật

Kính bạch Sư Phụ

Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học bài thứ 191 trong thời gian cách ly đại dịch Covid-19 về Thiền Sư Ma Cốc Bảo Triệt.
Ngài thuộc đời thứ ba sau Lục Tổ Huệ Năng, là đệ tử đắc pháp của Thiền Sư Mã Tổ Đạo Nhất, và đặc biệt ngày sanh và ngày viên tịch không được biết.

Chúng con chỉ biết giai đoạn Ngài đến học pháp và hầu cạnh Mã Tổ. Một hôm đi ngang qua hồ nước, Ngài Bảo Triệt hỏi Sư phụ Mã Tổ :”thế nào là Đại Niết Bàn”

Mã Tổ nói :”gấp”
Ngài Bảo Triệt thưa hỏi :”gấp là gì”.
Mã Tổ chỉ xuống hồ nước, ngài Bảo Triệt thoát nhiên đại ngộ và sụp lạy đảnh lễ Mã Tổ.

Sư phụ giải thích nước luôn động vì có sóng, nhưng tánh thấy của ngài Bảo Triệt thì tĩnh lặng, ngài không chạy theo duyên pháp động của nước, tức là không bị ngoại cảnh chi phối, tâm ngài vẫn tịch nhiên dù cho Sư phụ bảo nhìn xuống hồ nước, ngay đó ngài đã liễu ngộ.

Sư Phụ giải thích thêm về ý nghĩa "Đại Niết Bàn". Quý sư Nam Tông phát âm là Níp-Bàn (Nibbana), gần giống âm của nguyên ngữ Pali, trong khi Phật giáo Bắc Tông đọc là Niết-Bàn, phiên âm nguyên ngữ Sanskrit (Nirvana).

Nghĩa đen của Niết bàn là:  Nir: ra khỏi, xa lìa, ly khai, vana: rừng rậm, dơ bẫn, con đường vòng vo... Niết bàn có nghĩa là hành giả đã ly khai , ra khỏi rừng rậm của phiền não, vô minh, tham ái; chấm dứt con đường vòng vo của luân hồi sanh tử khổ đau.

Sư phụ giải thích chi tiết về ý nghĩa Niết bàn, có 4:
 1/Hữu-dư Niết-bàn: là Niết-bàn của bậc Thánh Alahan đã diệt tận được tất cả mọi tham-ái, mọi phiền-não, nhưng thân ngũ-uẩn vẫn còn tồn tại cho đến khi hết tuổi thọ.
 1/Vô-dư Niết-bàn: là Niết-bàn của bậc Thánh A La Hán đã diệt tận được tất cả mọi tham-ái, mọi phiền-não, và đã viên tịch, không còn thân ngũ-uẩn nữa.

3/Niết Bàn Tự Tánh: Niết Bàn tự tánh sẵn có trong mọi chúng sanh, nó vốn sẵn có tánh Niết Bàn không phải tu tập mới có. Như mặt trăng, tánh vốn tròn và sáng, không phải đợi hết mây mới trăng.
4/Niết Bàn Vô Trụ Xứ: Niết Bàn ở khắp mọi nơi, chư vị Bồ Tát khi giác ngộ, biến nhập trần lao để giáo hóa chúng sanh, lấy sự sanh tử của chúng sanh làm cảnh giới Niết bàn của bản thân.
Sư phụ cũng kể chuyện Đức Thế Tôn giải thích ý nghĩa Niết Bàn là "củi hế lửa tắt". Củi là năng lượng tham ái, đưa chúng sanh vào cõi giới sanh tử luân hồi. Lửa tắt là Niết Bàn là thanh lương, mát mẻ, giải thoát.

Bạch Sư Phụ, nhờ SP giải thích hôm nay con mới rõ nghĩa chữ Niết Bàn, quá hay, quá vi diệu. Con kính tạ ơn Sư Phụ.

Sau khi ngộ đạo, TS Bảo Triệt cùng với huynh đệ là TS Nam Truyền, TS Quy Tông đến núi Cảnh Sơn, giửa đường gặp một bà lão chủ quán, TS Bảo Triệt hỏi đường lên núi, Bà lão trả lời là đi thẳng. Sau đó, ba vị TS vào quán ngồi. Bà lão đem 3 chén trà và nói :”quý ngài có thần thông thì mời uống trà”
Bà lão không thấy trả lời, nên rót trà rồi bỏ đi.
Sư phụ giải thích, ở trong nhà thiền, nấu trà, pha trà, nấu cơm, gánh nước là cái dụng lưu xuất từ bản thể chân như, an trú trong vô niệm, là thần thông. Bà lão tuy bán nước nhưng đã ngộ thiền rất sâu, nên khi TS Bảo Triệt hỏi bà ở đâu, bà trả lời "ở trong ấy". Sư phụ giải thích "ở trong ấy" là trong trạng thái bất sanh bất diệt, bà đã đạt thần thông diệu dụng. Hình ảnh bà già bán nước trong câu chuyện này là niềm lạc quan cho tất cả Phật tử chúng ta, ai chịu tu tập đều chứng đắc giải thoát, không phân biệt người xuất gia hay tại gia.

Thiền Sư Bảo Triệt cùng với TS Đơn Hà đến núi Ma Cốc, TS Bảo Triệt quyết định dừng lại, từ đó Ngài có tên là TS Ma Cốc Bảo Triệt. Đồ chúng đến tu học rất đông, trong đó có đệ tử đến từ Triều Tiên.

Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được Sư phụ ban cho một bài pháp thanh thoát, nhẹ nhàng về Thiền Sư Ma Cốc Bảo Triệt, cuộc đời của Ngài đơn giản không ngày sanh, không ngày ra đi. Đến nay Sư Phụ đã ban cho được 191 bài pháp, trong đó có nhiều vị Thiền Sư biểu hiện thể tánh đạt đạo thần thông diệu dụng khác nhau nhưng cùng một điểm đến là giải thoát ra khỏi vòng luân hồi sanh tử triền miên của vạn loài chúng sanh.

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Cung kính,

Đệ tử Quảng Tịnh Tâm

(Montreal, Canada)

***

Trở về Mục Lục Bài Giảng
Chư Vị Thiền Sư Trung Hoa

Quang Duc Monastery Youtube Channel