KINH TRƯỜNG A HÀM
Hán Dịch: Phật Ðà Da Xá & Trúc Phật Niệm
Việt dịch: Thích Tuệ Sỹ
PHẦNIV
PHẨM3: CHUYỂN LUÂN THÁNH VƯƠNG
Phậtnói với các Tỳ-kheo:
“Thếgian có Chuyển luân thánh vương, thành tựu bảy báu, có bốnthần đức.
“Nhữnggì là bảy báu mà Chuyển luân thánh vương thành tựu? Một,báu bánh xe vàng; hai, báu voi trắng; ba, báu ngựa xanh; bốn,báu thần châu; năm, báu ngọc nữ; sáu, báu cư sĩ; bảy, báuchủ binh.
“Chuyểnluân thánh vương thành tựu báu bánh xe vàng như thế nào?
NếuChuyển luân thánh vương hiện trong cõi đất Diêm-phù-đề;khi ấy, vua Quán đảnh thuộc dòng Sát-lỵ, vào ngày rằm trăngtròn, tắm gội bằng nước thơm, rồi lên điện cao, cùngvới thể nữ hưởng thụ hoan lạc. Bảo vật là bánh xe trờibằng vàng bỗng nhiên xuất hiện trước mặt. Bánh xe có ngàncăm, với màu sắc sáng chói, được làm bằng vàng trời,do thợ trời chế tạo, không phải người đời làm được.Đường kính bánh xe là bốn trượng. Khi nhìn thấy bánh xe,Chuyển luân thánh vương thầm nghĩ:Ta từng nghe từ các bậc tiên túc, kỳ cựu nói rằng: Nếuvua Sát-lỵ quán đảnh, vào ngày rằm lúc trăng đầy, tắmgội bằng nước thơm, lên ngồi trên Pháp điện, với thểnữ vây quanh. Bánh xe vàng tự nhiên xuất hiện trước mặt.Bánh xe có ngàn căm, với màu sắc sáng chói, được làm bằngvàng trời, do thợ trời chế tạo, không phải người đờilàm được. Đường kính bánh xe là bốn trượng. Bấy giờđược gọi là Chuyển luân thánh vương. Nay bánh xe này xuấthiện, há không phải là điều ấy chăng? Ta nay hãy thử bảovật là bánh xe này.
“RồiChuyển luân vương bèn triệu tập bốn binh chủng, hướngvề bảo vật bánh xe vàng, bày vai phải, quỳ gối phải xuốngđất, lấy tay phải sờ bánh xe vàng mà nói rằng: Ngươi hãynhắm hướng Đông, đúng như pháp mà chuyển, chớ có tráiqui tắc thông thường. Bánh xe liền chuyển về phương Đông.Khi ấy Chuyển luân vương liền dẫn bốn binh chủng đi theosau. Phía trước bảo vật bánh xe vàng có bốn vị thần dẫnđường. Bánh xe ngừng chỗ nào, vua đình giá chỗ đó. Bấygiờ các Tiểu quốc vương thấy Đại vương đến, lấy bátvàng đựng đầy thóc bạc; bát bạc đựng đầy thóc vàngđi đến chỗ Đại vương, cúi đầu bạch rằng: Lành thay,Đại vương! Nay, ở phương Đông này, đất đai phong phú,vui tươi, có nhiều trân bảo, nhân dân đông đúc, tâm chínhân ái, hòa thuận, từ hiếu, trung thuận. Cúi nguyện Thánhvương hãy ở đây mà trị chính. Chúng tôi sẽ gần gũi hầuhạ, cung cấp những thứ cần dùng. Khi ấy, Chuyển luân vươngnói với các Tiểu vương: Thôi, thôi! Này các hiền, các ngườinhư vậy là đã cúng dường ta rồi. Nhưng hãy theo chánh phápmà cai trị giáo hóa, chớ để thiên lệch; không để quốcnội có hành vi phi pháp. Tự mình không sát sanh; khuyên bảongười khác không sát sanh, trộm cướp, tà dâm, hai lưỡi,ác khẩu, nói dối, thêu dệt, tham lam, tật đố, tà kiến.Đó gọi là sự cai trị của ta vậy.
“CácTiểu vương sau khi nghe lời dạy, liền đi theo Đại vương,tuần hành các nước. Cho đến tận cùng bờ biển phía Đông.
“Saođó, lần lượt đi về phương Nam, phương Tây, phương Bắc.Bất cứ chỗ nào mà bánh xe lăn đến, các Quốc vương ởđó đều dâng hiến quốc thổ; cũng như các Tiểu vương ởphương Đông vậy.
“Tấtcả đất đai có trong Diêm-phù-đề này, màu mỡ, phong phú,sản xuất nhiều trân bảo, những nơi có rừng, có nướctrong sạch, bánh xe đều lăn khắp; ấn định biên giới, vẽbản đồ, Đông Tây mười hai do-tuần, Nam Bắc mười do-tuần.Vào ban đêm, các thần ở trong đó xây dựng thành quách. Thànhcó bảy lớp, với bảy lớp lan can, bảy lớp lưới, bảylớp hàng cây, những trang hoàng chung quanh, đều được làmbằng bảy báu. cho đến vô số các loài chim cùng họa nhaumà hót. Thành được xây xong, bánh xe vàng lại xuất hiệntrong thành, qui định địa giới Đông Tây bốn do-tuần, NamBắc hai do-tuần. Vào ban đêm, các thần ở trong đó xây dựngcung điện. Tường cung có bảy lớp, được làm bằng bảybáu. cho đến vô số các loài chim cùng họa nhau mà hót, nhưđã kể trên.
“Cungđiện được dựng xong, khi ấy bảo vật bánh xe vàng trụgiữa hư không, ngay phía trước cung điện, hoàn toàn khôngchuyển động. Chuyển luân vương phấn khởi nói: Nay bảovật bánh xe vàng này thật sự là điềm lành cho ta. Ta naythật sự là Chuyển luân thánh vương.
“Đólà sự thành tựu bánh xe vàng.
“Voitrắng được thành tựu như thế nào? Chuyển luân thánh vương,vào buổi sáng sớm, ngồi trên chánh điện. Tự nhiên voi trắngbỗng xuất hiện trước mặt. Lông của nó thuần trắng, bảychỗ bằng phẳng, có khả năng phi hành. Đầu của có nhiềumàu; sáu ngà thon dài được cẩn bằng vàng ròng. Thấy thếvua liền nghĩ thầm: Con voi này khôn. Nếu khéo huấn luyện,có thể cưỡi. Bèn cho huấn luyện thử, đầy đủ các kỹnăng. Khi ấy, Chuyển luân vương muốn thử voi, bèn cưỡilên nó, vào buổi sáng sớm, xuất thành, đi quanh khắp bốnbiển. Cho đến giờ ăn trưa thì trở về. Chuyển luân vươngphấn khởi nói: Bảo vật voi trắng này thật sự là mộtđiềm lành cho ta. Ta nay thật sự là Chuyển luân thánh vương.
“Đólà sự thành tựu báu voi.
“Thếnào là sự thành tựu ngựa xanh của Chuyển luân vương? Khiấy, Chuyển luân thánh vương, vào buổi sáng sớm, ngồi tạichánh điện, tự nhiên bảo vật là ngựa bỗng xuất hiệntrước mặt. Màu nó xanh thẫm, bờm và đuôi đỏ. Thấy thế,vua liền nghĩ thầm: Con ngựa này khôn. Nếu khéo huấn luyện,có thể cưỡi. Bèn cho huấn luyện thử, đầy đủ các kỹnăng. Khi ấy, Chuyển luân vương muốn thử ngựa, bèn cưỡilên nó, vào buổi sáng sớm, xuất thành, đi quanh khắp bốnbiển. Cho đến giờ ăn trưa thì trở về. Chuyển luân vươngphấn khởi nói: Bảo vật ngựa xanh này thật sự là mộtđiềm lành cho ta. Ta nay thật sự là Chuyển luân thánh vương.
“Đólà sự thành tựu ngựa xanh.
“Báuthần châu được thành tựu như thế nào? Chuyển luân Thánhvương, vào buổi sáng sớm, ngồi trên chánh điện. Tự nhiênthần châu bỗng xuất hiện trước mặt. Màu chất trong suốt,không có tỳ vết. Sau khi thấy, vua tự nghĩ: Châu này thậttuyệt vời. Nếu có ánh sáng, có thể rọi cung nội. RồiChuyển luân thánh vương muốn thử hạt châu này, bèn triệutập bốn binh chủng. Đặt bảo châu trên cây phướn cao. Tronglúc đêm tối, cầm cây phướn xuất thành. Ánh sáng của hạtchâu này rọi đến một do-tuần. Những người ở trong thànhđều thức dậy làm việc, cho rằng bây giờ là ban ngày. Chuyểnluân vương khi ấy phấn khởi nói: Nay thần châu này thậtsự là điềm lành cho ta. Ta nay thật sự là Chuyển luân thánhvương.
“Đólà sự thành tựu báu thần châu.
“Báungọc nữ được thành tựu như thế nào? Khi ấy, báu ngọcnữ bỗng nhiên xuất hiện, nhan sắc thung dung, diện mạo đoanchánh; không dài, không vắn; không thô, không nhỏ; không trắng,không đen; không cương, không nhu; mùa đông thì thân ấm, mùahè thì thân mát. Từ các lỗ chân lông khắp mình phát ra mùihương Chiên-đàn; miệng phát ra mùi hương của hoa Ưu-bát-la;nói năng dịu dàng; cử động khoan thai; đứng dậy trước(vua) nhưng ngồi xuống sau (vua), không mất nghi tắc. Chuyểnluân thánh vương sau khi thấy, tâm không mê đắm, không chútmơ tưởng, huống hồ gần gũi. Chuyển luân vương sau khi thấy,phấn khởi mà nói: Báu ngọc nữ này thật sự là điềm lànhcho ta. Ta nay thật sự là Chuyển luân thánh vương.
“Đólà sự thành tựu báu ngọc nữ.
“Báucư sĩ được thành tựu như thế nào? Khi ấy, người đànông cư sĩ bỗng nhiên tự xuất hiện; kho báu tự nhiên, tàisản vô lượng. Cư sĩ do phước báu đời trước có cặpmắt có thể nhìn thấu suốt các hầm mỏ dưới lòng đất;biết rõ hết thảy có chủ hay vô chủ. Kho nào có chủ, ôngcó thể giữ gìn hộ. Kho nào vô chủ, ông lấy lên cho vuatiêu dùng. Rồi thì, báu cư sĩ đi đến tâu vua: Đại vương,cần cung cấp thứ gì, xin đừng lo lắng. Tôi tự mình cóthể giải quyết.
“Khiấy, Chuyển luân thánh vương muốn thử báu cư sĩ, bèn ralệnh sửa soạn thuyền để du ngoạn thủy, bảo cư sĩ rằng:Ta cần bảo vật vàng, ngươi hãy đưa nhanh đến cho. Báu cưsĩ tâu rằng: Đại vương đợi một chút; cần phải lên bờđã. Vua lại hối thúc: Ta nay đang cần dùng. Ngươi hãy mangđến liền cho ta. Khi báu cư sĩ bị vua ra nghiêm lệnh, bènquỳ mọp trên thuyền, dùng tay mặt thọc xuống nước. Khiông rút tay lên thì một cái bình báu từ trong nước cũnglên theo. Giống như con sâu leo cây. Báu cư sĩ kia cũng vậy.Khi rút bàn tay lên khỏi nước thì bình báu cũng lên theo,để đầy cả thuyền. Rồi ông tâu vua: Vừa rồi vua cầnbảo vật để dùng. Mà cần bao nhiêu? Chuyển luân thánh vương khi ấy nói với cư sĩ: Thôi, thôi!Ta không cần dùng gì. Vừa rồi, ta chỉ muốn thử mà thôi.Ngươi nay như thế là đã cúng dường ta rồi. Cư sĩ nghe vuanói như vậy, liền đem bảo vật trả lại trong nước. Khiấy, Chuyển luân thánh vương phấnkhởi nói rằng: Báu cư sĩ này thật sự là điềm lành củata. Ta nay thật sự là Chuyển luân thánh vương.
“Đólà sự thành tựu báu cư sĩ.
“Báuchủ binh được thành tựu như thế nào? Khi ấy, báu chủbinh bỗng nhiên xuất hiện, đủ trí mưu, hùng mãnh, sách lượcsáng suốt, quyết đoán; đi ngay đến chỗ vua, tâu rằng: Đạivương, cần chinh phạt chỗ nào, xin đừng lo. Tôi có thểđảm trách. Rồi Chuyển luân thánh vương muốn thử báu chủbinh, bèn tập hợp bốn binh chủng, bảo rằng: Ngươi nay hãyđiều binh. Chưa tập họp thì tập họp lại. Đã tập họpthì giải tán. Chưa nghiêm, hãy làm cho nghiêm. Đã nghiêm, hãycởi mở. Chưa đi, hãy khiến đi. Đã đi, hãy khiến dừng.Báu chủ binh nghe vua nói xong, bèn điều động bốn binh chủng,Chưa tập họp thì tập họp lại. Đã tập họp thì giảitán. Chưa nghiêm, làm cho nghiêm. Đã nghiêm, thì cởi mở. Chưađi, thì khiến đi. Đã đi, thì khiến dừng. Khi ấy Chuyểnluân Thánh vương phấn khởi nói rằng:Báu chủ binh này thật sự là điềm lành của ta. Ta nay thậtsự là Chuyển luân thánh vương.
“Đólà sự thành tựu báu chủ binh.
“Thếnào là bốn thần đức? Một là không ai bì kịp về tuổithọ, không yểu số. Hai, không ai bì kịp về thân thể cườngtráng, không bệnh hoạn. Ba, không ai bì kịp về nhan mạo đoanchánh. Bốn, không ai bì kịp về sự giàu có, kho tàng châubáu đầy dẫy.
“Đólà Chuyển luân thánh vương thành tựu bảy báu và bốn thầnđức.
“Vàomột lúc, rất lâu về sau, Chuyển luân thánh vương ra lệnhngự giá xuất du ở hậu viên, bèn bảo người đánh xe: Ngươihãy đánh xe đi cho khéo. Ta muốn quan sát rõ nhân dân trongquốc thổ có an lạc, không tai họa gì chăng.
“Bấygiờ nhân dân trong nước đứng dọc các con đường, nói vớingười đánh xe rằng: Ông cho xe đi chậm lại. Chúng tôi muốnnhìn ngắm rõ uy nhan của Thánh vương.
“Chuyểnluân thánh vương thương yêu chăm sóc nhân dân như cha yêucon. Quốc dân mến mộ vua cũng như con trông lên cha. Có nhữnggì trân quý đều đem cống vua, tâu rằng: Xin nguyện hạ cốthọ nhận, tùy ý sử dụng. Khi ấy vua trả lời: Thôi đủrồi, các người! Ta tự mình có đủ tài bảo. Các ngườihãy tự thọ dụng của mình.
“KhiChuyển luân thánh vương cai trị Diêm-phù-đề này, cõi đấtấy bằng phẳng, không có gai góc, hầm hố, gò nổng; cũngkhông có muỗi mòng, ruồi nhặng, ong, bò cạp, rắn rết, sâuđộc, đá cát, sạn sỏi; tất cả lặn mất. Vàng, bạc, báungọc hiện lên mặt đất. Bốn mùa điều hòa, không nóng,không lạnh. Đất ấy mềm mại, không có bụi bẩn. Như đấtđược bôi dầu, sạch sẽ, trơn láng, không có bụi bẩn.Khi Chuyển luân Thánh vương Chuyển luân thánh vương cai trịở đời, cõi đất cũng như vậy. Từ đất tuôn ra các dòngsuối, trong sạch, không bao giờ cạn, sanh loại cỏ mềm mại,mùa đông vẫn xanh tươi. Cây cối sầm uất, hoa trái xum xuê.Đất sanh cỏ mềm, màu như đuôi lông công, mùi hương hoabà-sư, mềm mại như lụa trời. Khi đạp chân xuống đất;đất lõm xuống bốn tấc. Khi dở chân lên, đất trở lạinhư cũ, không có chỗ khuyết rỗng. Có loại lúa tẻ mọctự nhiên, không có vỏ trấu, đủ các mùi vị. Bấy giờcó cây hương, hoa trái xum xuê. Khi trái chín, trái tự nhiênnứt, tỏa ra mùi hương tự nhiên; hương thơm sực nức. Lạicó cây vải, hoa trái xum xuê. Khi trái chín, vỏ nó tự nứtra, cho ra các loại vải khác nhau. Lại có cây trang sức, hoatrái xum xuê. Khi trái chín, vỏ nó tự nứt ra, cho ra các đồtrang sức khác nhau. Lại có cây tràng hoa, hoa trái xum xuê.Khi trái chín, vỏ nó tự nứt ra, cho ra các loại tràng hoakhác nhau. Lại có cây dụng cụ, hoa trái xum xuê. Khi trái chín,vỏ nó tự nứt ra, cho ra các thứ dụng cụ khác nhau. Lạicó cây nhạc cụ, hoa trái xum xuê. Khi trái chín, vỏ nó tựnứt ra, cho ra các loại nhạc cụ khác nhau.
“KhiChuyển luân thánh vương cai trị ở đời, Long vương A-nậu-đạt, vào lúc giữa đêm và cuối đêm, nổi lên đám mây lớndày đặc, giăng bủa khắp cả thế giới, trút xuống cơnmưa lớn. Như trong khoảng thời gian vắt sữa bò; mưa xuốngthứ nước có tám vị, thấm ướt khắp nơi. Đất không đọngnước, cũng không bùn sình, thấm nhuần, đẫm ướt, sanh trưởngcác loại cỏ cây. Cũng như thợ hớt tóc, rưới nước trànghoa, khiến hoa tươi thắm, không để héo úa. Những cơn mưaphải thời thấm nhuần cũng như vậy.
“Lạinữa, bấy giờ vào lúc giữa đêm và cuối đêm, bầu trờitrong sáng, tịnh không chút mây, từ biển nổi cơn gió mát,trong sạch mát dịu, chạm đến thân thể khiến sanh khoan khoái.
“KhiThánh vương cai trị, trong cõi Diêm-phù-đề này ngũ cốc dồidào, nhân dân đông đúc, tài bảo phong phú, không thiếu thốnthứ gì.
“Đươngthời, Chuyển luân thánh vương trị nước bằng Chánh pháp,không có dua vạy, tu mười hành vi thiện. Lúc bấy giờ, nhândân cũng tu chánh kiến, đủ mười hành vi thiện.
“Mộtthời gian lâu, rất lâu về sau, vua nhuốm bệnh nặng mà mạngchung. Cũng như một người do sung sướng mà ăn hơi nhiều,thân thể có hơi không thích hợp, cho nên mạng chung, sanh lêncõi trời. Khi ấy, báu ngọc nữ, báu cư sĩ, báu chủ binh,cùng nhân dân trong nước tấu các kỹ nhạc, làm lễ tẩntáng thân vua. Rồi báu ngọc nữ, báu cư sĩ, báu chủ binhvà sĩ dân trong nước, tắm gội thân thể vua bằng nướcthơm, quấn quanh bằng năm trăm tấm lụa kiếp-bối; theo thứlớp mà quấn. Rồi khiêng thi thể vua đặt vào quan tài bằngvàng, rưới lên dầu thơm, bọc bên ngoài cỗ quách bằng sắt;rồi lại dùng một cỗ quách bằng gỗ bao ngoài bằng lớpvải. Chất các củi thơm, phủ lên nhiều lớp vải. Sau đóthì hỏa táng. Ở ngã tư đường dựng tháp bảy báu, dọcngang một do-tuần, xen kẽ nhiều màu sắc được tạo thànhbởi bảy báu. Ở bốn mặt tháp, mỗi mặt có một cửa, baoquanh bằng lan can được làm bằng bảy báu. Khoảng đất trốngchung quanh bốn mặt tháp dọc ngang năm do-tuần. Có bảy lớptường bao quanh vườn, với bảy lớp lan can, bảy lớp lưới,bảy lớp hàng cây. Tường bằng vàng, cửa bằng bạc; tườngbằng bạc, cửa bằng vàng. Tường lưu ly, cửa thủy tinh;tường thủy tinh, cửa lưu ly. Tường xích châu, cửa mã não;tường mã não, cửa xích châu. Tường xa cừ, cửa bằng cácloại báu.
“Vềlan can, thanh ngang bằng vàng, thanh đứng bằng bạc; thanh ngangbằng bạc, thanh đứng bằng vàng. Thanh ngang thủy tinh, thanhđứng lưu ly; thanh ngang lưu ly, thanh đứng thủy tinh. Thanhngang xích châu, thanh đứng mã não; thanh ngang mã não, thanhđứng xích châu. Thanh ngang bằng xa cừ, thanh đứng bằng cácthứ báu khác.
“Dướilớp lưới bằng vàng treo linh bằng bạc, dưới lưới bạctreo linh vàng. Dưới lưới lưu ly treo linh thủy tinh, dướilưới thủy tinh treo linh lưu ly. Dưới lưới xích châu treolinh mã não, dưới lưới mã não treo linh xích châu. Dướilưới xa cừ treo linh bằng các thứ báu khác.
“Câybằng vàng thì lá, hoa, trái bằng bạc. Cây bạc thì lá, hoa,trái vàng. Cây lưu ly, hoa lá thủy tinh; cây thủy tinh, hoa lálưu ly. Cây xích châu, hoa lá mã não; cây mã não, hoa lá xíchchâu. Cây xa cừ, hoa lá bằng các thứ báu khác.
“Bốnvách tường của vườn lại có bốn cửa, bao quanh bằng lancan. Trên tường đều có lầu các, đài báu. Bốn mặt tườngcó các vườn cây, suối, hồ tắm, sinh nhiều loại hoa khácnhau; cây cối sầm uất, hoa trái xum xuê, các loại hương thơmsực nức. Nhiều giống chim lạ ca hót điệu buồn. Khi thápđược dựng xong, báu ngọc nữ, báu cư sĩ, báu điển binhvà sĩ dân cả nước đều đến cúng dường tháp này. Họbố thí cho những người nghèo khốn, cần ăn thì cho ăn; cầnmặc thì cho mặc. Voi, ngựa, xe cộ, các thứ cần dùng đềuđược chu cấp, tùy ý mà cho.