Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Ngàn Năm Lòng Đất Giao Tình

07/10/202407:07(Xem: 981)
Ngàn Năm Lòng Đất Giao Tình

ht quang hanh-05

NGÀN NĂM LÒNG ĐẤT GIAO TÌNH



Người Chơi Đẹp ngao du ngoài con số
Không trầm mình trong kiếp sống phù sinh
Chỉ đùa vui với thi ca văn tự
Ngắm mây trời in trăng sáng huyền linh

Đó là bài thơ Thay lời Tựa, mở đầu thi phẩm Tiếng vượn trầm của Người Chơi Đẹp (bút danh của HT Quảng Hạnh).

Tiếng vượn trầm hú vang lên tận trong rừng sâu thăm thẳm mà Thiền sư Tuệ Trung Thượng Sỹ đã nghe được từ gần ngàn năm trước:

“Nhân gian tận kiến thiên sơn điểu
Thùy thính cô viên đề xứ thâm?”

Thi sỹ Bùi Giáng gần ngàn năm sau cũng nghe ra ẩn mật:

“Nhân gian đều thấy ngàn non sáng
Ai lắng nghe ra tiếng vượn trầm?”

Nhân gian là người sống ở đời, đa số chỉ thích nhìn ngắm phong cảnh trời mây, non nước bên ngoài mà ít có ai, chịu lắng nghe tiếng vượn trầm trong rừng sâu thẳm, thâm u vắng lặng.

Ẩn ý Tuệ Trung Thượng Sỹ muốn nói, kẻ phàm phu, tục tử, chỉ thích chạy theo ngoại cảnh, có mấy ai chịu ngồi yên lại, quay về lắng nghe tiếng hát Chân Tâm, tiếng lòng chân thật, sâu xa nhất trong chính nội tâm mình?

Người nào làm chủ được tâm thức, không bị ngoại cảnh chi phối, biết tu tâm, dưỡng tánh thuần thục rồi thì vô ngại, không cần phải tránh né ngoại cảnh chi nữa, dù ở chốn phồn hoa náo nhiệt hay nơi rừng núi hoang vu đều là chỗ an tâm, bất cứ đâu cũng là đạo tràng thanh tịnh cả.
Là một thi nhân đã nghe được tiếng vượn trầm thâm thúy ấy, nên Người Chơi Đẹp tiếp tục ngao du, tự tại trên sóng nước phiêu bồng. Không trầm mình trong ảo ảnh, phù sinh.

Thênh thang, nhập cuộc đùa vui với thi ca, âm nhạc, văn chương và thích ngắm mây trời in dưới dòng sông, vào những đêm trăng sáng huyền mộng, lung linh xanh biếc huyền diệu...

Điều đó, chứng tỏ thi nhân đã đạt đến cảnh giới tâm cảnh nhất như, thưởng thức được niềm an vui của thực tại bừng trổ ngát hương tâm nội:

Dọn đất ta ươm mầm
Cây xanh cùng với tâm
Đóa hoa Thực tại nở
An vui lên ngang tầm

Thực tại hiện tiền là một đóa hoa tuyệt mỹ, chỉ bừng trổ trong vườn tâm nội của mỗi người chúng ta mà thôi. Ở đây, nhà thơ đã bắt gặp Thực tại nhiệm mầu ấy, qua từng hơi thở của mình một nguồn năng lượng hân hoan, hỷ lạc, tràn đầy yêu thương muôn loài, vạn hữu:

Chuyện đời chuyện đạo vui rất vui
Vui thơm vui ngọt lại vui bùi
Vui qua hơi thở qua màu áo
Vui thắm hàng cây thắm nụ cười

Nụ cười, tiếng cười đại từ, đai bi của Tuệ Trung Thượng Sỹ, của Trần Nhân Tông bỗng vang lên trên tuyệt đỉnh ngàn trăng Yên Tử mà thi nhân nghe được, khi một đêm vạn đại dừng chân, nghỉ lại trên ngút ngàn cao xanh vời vợi đó:

Đêm nay trên Yên Tử
Trăng sáng soi cõi lòng
Người xưa về hiển hiện
Cùng rừng núi thong dong
Mây bay trên đỉnh núi
Như những cánh hoa rơi
Gió rừng vang tiếng nhạc
Hoa Yên đẹp tuyệt vời

Hoa Yên là một ngôi cổ tự trên núi rừng Yên Tử. Nơi phát xuất nguồn Thiền Trúc Lâm do vua Trần Nhân Tông khai sáng, cách đây gần cả ngàn năm.
Theo gót lữ phong trần, thi nhân lên đây, đứng nhìn bóng chiều tà và chợt thấy mình “huyền mặc” giữa bao la, bát ngát:

Ngàn năm lòng đất giao tình
Ngàn năm nhìn lại thấy mình thấy ta
Ngàn năm rớt bóng chiều tà
Ngàn năm huyền mặc thấy ta thấy mình

Huyền mặc là một trạng thái tâm linh tịch lặng, u huyền, vi diệu, tương ứng với tự tâm, tự tánh thanh tịnh, vốn có sẵn trong lòng nguyên sơ7 của mình rồi.

Khi thấy rõ được cõi giới đó, thì thi nhân nhập cuộc chịu chơi với tư cách một Người Chơi Đẹp giữa tồn sinh, giao lưu cùng nhân loại, đất trời:

Đêm lồng nguyệt động khơi vơi
Sao băng thung lũng một đời sương bay
Huyễn sinh tiếp nối tháng ngày
Nên thơ hơi thở tròn đầy giao lưu

Vì ý thức ngũ uẩn giai không, thân tứ đại huyễn sinh, huyễn hóa, cho nên nhà thơ “Nghe ta như huyễn nghe đời huyễn như” mà mở rộng lòng từ bao dung, thông cảm, đồng cảm với giới lang thang, văn nghệ sỹ thường lâm vào hoàn cảnh hiu hắt, tàn xiêu:

Không đau khổ lấy chi làm chất liệu
Không buồn thương sao nói chuyện con người
Không nghèo đói làm sao thi vị hóa
Không lang thang đâu biết nắng mưa nhiều



ht quang hanh va tam nhien


Lang thang, nghèo đói, buồn đau, sầu khổ... là những chất liệu cần thiết, để cho con người chúng ta lớn lên, nung nấu, cưu mang và sáng tạo, trở thành Bồ tát nghệ sỹ hay thành Thiền sư cũng đều do chúng ta quyết định hết cả. Tuy biết vậy nhưng thi nhân vẫn phát tâm đại nguyện thượng thừa:


Nguyện soi sáng trần gian bằng tuệ giác
Nguyện cứu đời bằng sữa ngọt yêu thương
Mang hành trang Lục độ bước lên đường
Để gieo rắc ánh vàng cho tất cả
Làm như thế đâu có gì vất vả
Sự ra đi như trái rụng ven rừng
Nhìn cuộc đời từng giây phút phế hưng
Như giấc mộng phù vân nhòa ảo ảnh
Vui hay khổ không có gì lẫn tránh
Vượt lên trên rồi thong thả vào đời
Nơi trần gian giống như một trò chơi
Dù Phật thánh hay gì gì cũng thế...

Mang hành trang Lục độ: Bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí tuệ đi vào cuộc tồn sinh để thắp lên ngọn lửa thương yêu, hiểu biết rồi vô tư từ biệt: "Sự ra đi như trái rụng ven rừng"...

Cõi trần thế hay cõi tạm phù du này, Người Chơi Đẹp xem như một trò chơi, chẳng có gì quan trọng hết, nên thi nhân cất bước lên đường về phương Vô trụ xứ, chẳng cần làm Phật, làm Thánh thần chi chi nữa cả. Người Chơi Đẹp ấy, chính là Thầy Quảng Hạnh thân yêu của chúng ta đây vậy.

Tâm Nhiên
(Ngũ Hành Sơn, 4. 10. 2024)


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
02/01/2020(Xem: 8253)
Tưởng niệm 32 năm ngày mất của nhà văn B.Đ. Ái Mỹ (1987-2019), mồng 6 tháng Chạp âm lịch, năm nay nhằm ngày 31 tháng 12 cuối cùng của năm 2019... Cha hiền của tôi đó, một thiện nam Phật tử, pháp danh Tâm Phát. Ông là một nghệ sĩ tài hoa, đa năng với thơ-văn-nhạc-họa, nhưng rất khiêm cung, hoạt động lặng lẽ vào các thập niên 40-50-60 của thế kỷ trước, và luôn hoan hỷ chịu làm cái bóng mờ nhạt đứng thấp thoáng sau lưng người bạn đời thi sĩ, là Me tôi, cho đến những ngày cuối của cuộc đời...
29/04/2019(Xem: 5366)
Những ý tưởng trong một bài viết ngót 30 năm trước bỗng hiện về trong giấc mơ đêm qua, cùng với hình ảnh người bạn từng chung bước trên chặng đường tranh đấu cho nhân quyền, khi thuyền nhân trong các trại tỵ nạn đang bị cưỡng bức trả về Việt Nam. Người bạn đó là cố nhạc sỹ Việt Dzũng. Sao giấc mơ lại tới trong thời điểm cuối tháng tư? Với tôi, không phải là tình cờ, vì chính bài viết này lại là một, trong những bài mà Việt Dzũng đã chia sẻ rằng “Xúc động lắm! Những rung cảm này thật quá! Thầm lặng mà lại rõ nét qúa! Chị cho Dzũng gom những bài viết khác của chị lại, in thành sách nhé!” .
01/01/2019(Xem: 8554)
Hòa Thượng Thích Mãn Giác, pháp danh Nguyên Cao, đạo hiệu Huyền Không, thế danh Võ Viết Tín, sinh năm Kỷ Tỵ, 1929 tại Cố đô Huế, trong một gia đình mà Nội Ngoại đều tin Phật và nhiều nguời trong thân quyến đã có duyên xuất gia và nổi tiếng thân danh trên đường tác thành Phật sự. Cố đô Huế chỉ là sinh quán, còn nguyên quán thuộc làng Phương Lang, quận Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.
19/12/2018(Xem: 9500)
Sơn tăng ẩn núi tu hành, Thị phi ngủ trượt, chẳng dành hơn thua. Tròn thế kỷ lẻ bao mùa, Tấm cà sa trọn, muối dưa thanh bần.
18/09/2018(Xem: 8115)
Trăng lăng già trời lặng yên, Quy Nhơn một thửa, giữa niềm huyền thanh. Lắng nghe sóng vổ qua nhanh, Trăm năm kiếp sống, chông chanh khổ sầu.
18/07/2018(Xem: 8063)
Hòa Thượng Thích Thiện Hữu thế danh Nguyễn Hữu Nghĩa thượng Như hạ Lễ tự Viên Nhơn, hiệu Thiện Hữu sinh năm Giáp Thân (1944) tại xã Nhơn Khánh, quận An Nhơn, tỉnh Bình Định. Ngài viên tịch vào lúc 4 giờ ngày 30 tháng 6, 2018. Nhằm ngày 17 tháng 5, Mậu Tuất, hưởng thọ 75 tuổi.
21/01/2014(Xem: 16394)
Từ Úc Quốc xa xôi, thay mặt toàn thể Tăng Tín đồ Phật Tử Tu Viện Quảng Đức, một nơi mà chính Trưởng Lão HT Thích Phước Thành đã về chứng minh lễ Khánh Thành năm 2003, Chúng con thành kính ngưỡng vọng về Thiên Phước Tổ Đình, Quy Nhơn, Bình Định, nhất tâm đảnh lễ Giác linh Hòa Thượng, Nguyện cầu Giác linh Hòa Thượng Cao Đăng Phật Quốc, thượng phẩm thượng sanh, hồi nhập ta bà, phân thân hóa độ, lợi lạc quần sanh. Kính nguyện Giác linh Hòa Thượng thùy từ chứng giám. Thành kính chia buồn đến HT Thích Nguyên Phước cùng chư Tôn Đức & Môn Đồ Pháp Quyến trước sự mất mát lớn lao này.
03/01/2014(Xem: 7338)
Trưa hôm nay, ngày 2.1.2014, khi tôi và nhạc sĩ Đặng Công Ninh trên đường trở về từ Tổ Đình Đông Hưng, sau khi làm việc với Thượng Tọa Thích Thông Kinh, thì nhận được nguồn tin từ nhạc sĩ Hằng Vang và đạo hữu Thụy Quang, báo tin nhạc sĩ Lê Cao Phan, người đã dâng tặng cho Phật giáo Việt Nam một tuyệt phẫm bất hủ “Phật giáo Việt Nam” không còn nữa.
09/04/2013(Xem: 9765)
Mỗi lần đi Huế lòng tôi lại nao nao khôn tả. Huế là đạo, là thơ, là nghĩa tình ý vị, là tinh hoa văn hóa của ba miền đất Việt, nhưng cũng là mảnh đất khô cằn của đói nghèo khốn khổ “mùa đông thiếu áo mùa hè thiếu cơm” đã hứng chịu nhiều thiên tai nhân họa. Huế được phong phú về mặt văn hóa, tâm linh là nhờ hình ảnh những vị đại lão hòa thượng nơi đây đã sống, hành đạo và xả báo thân. Dù đã viên tịch, dư hương các ngài vẫn như còn phảng phất nơi các ngôi tổ đình tĩnh lặng và những rừng thông bạt ngàn.
28/03/2013(Xem: 2063)
Nếu xưa Có tổ Ðạt Ma Chín năm “diện bích” Dù không còn lưu bút tích Ðời vẫn đắt truyền
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]