Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Ngàn Năm Lòng Đất Giao Tình

07/10/202407:07(Xem: 987)
Ngàn Năm Lòng Đất Giao Tình

ht quang hanh-05

NGÀN NĂM LÒNG ĐẤT GIAO TÌNH



Người Chơi Đẹp ngao du ngoài con số
Không trầm mình trong kiếp sống phù sinh
Chỉ đùa vui với thi ca văn tự
Ngắm mây trời in trăng sáng huyền linh

Đó là bài thơ Thay lời Tựa, mở đầu thi phẩm Tiếng vượn trầm của Người Chơi Đẹp (bút danh của HT Quảng Hạnh).

Tiếng vượn trầm hú vang lên tận trong rừng sâu thăm thẳm mà Thiền sư Tuệ Trung Thượng Sỹ đã nghe được từ gần ngàn năm trước:

“Nhân gian tận kiến thiên sơn điểu
Thùy thính cô viên đề xứ thâm?”

Thi sỹ Bùi Giáng gần ngàn năm sau cũng nghe ra ẩn mật:

“Nhân gian đều thấy ngàn non sáng
Ai lắng nghe ra tiếng vượn trầm?”

Nhân gian là người sống ở đời, đa số chỉ thích nhìn ngắm phong cảnh trời mây, non nước bên ngoài mà ít có ai, chịu lắng nghe tiếng vượn trầm trong rừng sâu thẳm, thâm u vắng lặng.

Ẩn ý Tuệ Trung Thượng Sỹ muốn nói, kẻ phàm phu, tục tử, chỉ thích chạy theo ngoại cảnh, có mấy ai chịu ngồi yên lại, quay về lắng nghe tiếng hát Chân Tâm, tiếng lòng chân thật, sâu xa nhất trong chính nội tâm mình?

Người nào làm chủ được tâm thức, không bị ngoại cảnh chi phối, biết tu tâm, dưỡng tánh thuần thục rồi thì vô ngại, không cần phải tránh né ngoại cảnh chi nữa, dù ở chốn phồn hoa náo nhiệt hay nơi rừng núi hoang vu đều là chỗ an tâm, bất cứ đâu cũng là đạo tràng thanh tịnh cả.
Là một thi nhân đã nghe được tiếng vượn trầm thâm thúy ấy, nên Người Chơi Đẹp tiếp tục ngao du, tự tại trên sóng nước phiêu bồng. Không trầm mình trong ảo ảnh, phù sinh.

Thênh thang, nhập cuộc đùa vui với thi ca, âm nhạc, văn chương và thích ngắm mây trời in dưới dòng sông, vào những đêm trăng sáng huyền mộng, lung linh xanh biếc huyền diệu...

Điều đó, chứng tỏ thi nhân đã đạt đến cảnh giới tâm cảnh nhất như, thưởng thức được niềm an vui của thực tại bừng trổ ngát hương tâm nội:

Dọn đất ta ươm mầm
Cây xanh cùng với tâm
Đóa hoa Thực tại nở
An vui lên ngang tầm

Thực tại hiện tiền là một đóa hoa tuyệt mỹ, chỉ bừng trổ trong vườn tâm nội của mỗi người chúng ta mà thôi. Ở đây, nhà thơ đã bắt gặp Thực tại nhiệm mầu ấy, qua từng hơi thở của mình một nguồn năng lượng hân hoan, hỷ lạc, tràn đầy yêu thương muôn loài, vạn hữu:

Chuyện đời chuyện đạo vui rất vui
Vui thơm vui ngọt lại vui bùi
Vui qua hơi thở qua màu áo
Vui thắm hàng cây thắm nụ cười

Nụ cười, tiếng cười đại từ, đai bi của Tuệ Trung Thượng Sỹ, của Trần Nhân Tông bỗng vang lên trên tuyệt đỉnh ngàn trăng Yên Tử mà thi nhân nghe được, khi một đêm vạn đại dừng chân, nghỉ lại trên ngút ngàn cao xanh vời vợi đó:

Đêm nay trên Yên Tử
Trăng sáng soi cõi lòng
Người xưa về hiển hiện
Cùng rừng núi thong dong
Mây bay trên đỉnh núi
Như những cánh hoa rơi
Gió rừng vang tiếng nhạc
Hoa Yên đẹp tuyệt vời

Hoa Yên là một ngôi cổ tự trên núi rừng Yên Tử. Nơi phát xuất nguồn Thiền Trúc Lâm do vua Trần Nhân Tông khai sáng, cách đây gần cả ngàn năm.
Theo gót lữ phong trần, thi nhân lên đây, đứng nhìn bóng chiều tà và chợt thấy mình “huyền mặc” giữa bao la, bát ngát:

Ngàn năm lòng đất giao tình
Ngàn năm nhìn lại thấy mình thấy ta
Ngàn năm rớt bóng chiều tà
Ngàn năm huyền mặc thấy ta thấy mình

Huyền mặc là một trạng thái tâm linh tịch lặng, u huyền, vi diệu, tương ứng với tự tâm, tự tánh thanh tịnh, vốn có sẵn trong lòng nguyên sơ7 của mình rồi.

Khi thấy rõ được cõi giới đó, thì thi nhân nhập cuộc chịu chơi với tư cách một Người Chơi Đẹp giữa tồn sinh, giao lưu cùng nhân loại, đất trời:

Đêm lồng nguyệt động khơi vơi
Sao băng thung lũng một đời sương bay
Huyễn sinh tiếp nối tháng ngày
Nên thơ hơi thở tròn đầy giao lưu

Vì ý thức ngũ uẩn giai không, thân tứ đại huyễn sinh, huyễn hóa, cho nên nhà thơ “Nghe ta như huyễn nghe đời huyễn như” mà mở rộng lòng từ bao dung, thông cảm, đồng cảm với giới lang thang, văn nghệ sỹ thường lâm vào hoàn cảnh hiu hắt, tàn xiêu:

Không đau khổ lấy chi làm chất liệu
Không buồn thương sao nói chuyện con người
Không nghèo đói làm sao thi vị hóa
Không lang thang đâu biết nắng mưa nhiều



ht quang hanh va tam nhien


Lang thang, nghèo đói, buồn đau, sầu khổ... là những chất liệu cần thiết, để cho con người chúng ta lớn lên, nung nấu, cưu mang và sáng tạo, trở thành Bồ tát nghệ sỹ hay thành Thiền sư cũng đều do chúng ta quyết định hết cả. Tuy biết vậy nhưng thi nhân vẫn phát tâm đại nguyện thượng thừa:


Nguyện soi sáng trần gian bằng tuệ giác
Nguyện cứu đời bằng sữa ngọt yêu thương
Mang hành trang Lục độ bước lên đường
Để gieo rắc ánh vàng cho tất cả
Làm như thế đâu có gì vất vả
Sự ra đi như trái rụng ven rừng
Nhìn cuộc đời từng giây phút phế hưng
Như giấc mộng phù vân nhòa ảo ảnh
Vui hay khổ không có gì lẫn tránh
Vượt lên trên rồi thong thả vào đời
Nơi trần gian giống như một trò chơi
Dù Phật thánh hay gì gì cũng thế...

Mang hành trang Lục độ: Bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí tuệ đi vào cuộc tồn sinh để thắp lên ngọn lửa thương yêu, hiểu biết rồi vô tư từ biệt: "Sự ra đi như trái rụng ven rừng"...

Cõi trần thế hay cõi tạm phù du này, Người Chơi Đẹp xem như một trò chơi, chẳng có gì quan trọng hết, nên thi nhân cất bước lên đường về phương Vô trụ xứ, chẳng cần làm Phật, làm Thánh thần chi chi nữa cả. Người Chơi Đẹp ấy, chính là Thầy Quảng Hạnh thân yêu của chúng ta đây vậy.

Tâm Nhiên
(Ngũ Hành Sơn, 4. 10. 2024)


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
18/10/2012(Xem: 2209)
Lặng nhìn hương án khói tàn rơi Người đã ra đi - chốn xa vời… Lung linh ẩn hiện trong ký ức Gương sáng còn lưu mãi cõi đời.
13/09/2012(Xem: 2187)
Tôi được biết tin Tì Kheo Thích Minh Châu đã viên tịch ở Việt Nam ngày 1 tháng 9 năm 2012, thọ 93 tuổi. Tin báo đến không trực tiếp hay qua dây nói, mà từ hai người báo tin mà tôi coi như em trong lòng, đã không muốn làm rộn tôi những tháng năm mai danh ẩn tích cuối đời. Nhưng trong thực tế, cái nghiệp dạy học của tôi không dứt được. Tôi ngưng sự giảng dạy y khoa và bỏ nước, bỏ tất cả cái sự nghiệp nghiên cứu và truyền thụ y học vô tận khi được lệnh phải hạ thấp cái học và cái biết của các y sĩ tương lai xuống mức độ bệnh kiết-lị, bệnh sán lãi (mà người ta gọi là y tế nhân dân). Tôi rũ bỏ hết, chỉ đội một cái nón lá trên đầu mà xuống thuyền vì tôi nghĩ rằng nếu tôi đi tu thì phải tới được Chánh Đẳng Chánh Giác dầu có phải qua vạn kiếp khổ, nhưng bảo rằng ngừng thì không, không và không. Sự biết lỏng là đầu mối của rất nhiều khổ đau.
11/09/2012(Xem: 1734)
Sáng nay con về lại Vạn Hạnh, không phải đi học, không phải nộp bài thi, không phải đi đảnh lễ,... mà để đi tiễn Ôn về với Phật. Con hòa mình vào dòng người tấp nập trên giao lộ Nguyễn Kiệm trong buổi sớm bình minh. Một ngày như mọi ngày nhưng cảnh vật hôm nay không còn bình yên nữa. Cây cỏ úa màu, hoa buồn ủ rũ. Mọi người tất bật, nôn nao bước nhanh về cổng chùa Vạn Hạnh, như sợ chậm chân sẽ không còn chỗ cho mình cung tiễn Thầy đi.
10/09/2012(Xem: 1708)
Bài viết này để kính dâng lên giác linh Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Minh Châu, người vừa viên tịch tuần trước, với nội dung sẽ trích hoàn toàn từ bản Việt dịch của ngài trong Kinh Tương Ưng Bộ, tập trung trả lời câu hỏi về con đường giải thoát -- ly tham, ly sân, ly si.
08/09/2012(Xem: 1625)
Con nhận được hung tin khi đang dự lễ Vu lan ở một ngôi chùa miền quê nghèo nắng, gió. Khi đóa hồng vàng vừa được gắn lên ngực thì dòng cảm xúc đã chực chờ trong đôi mắt của con. Cố nén cảm xúc chảy ngược vào trong, con ráng bình tâm để chủ trì lễ hội rằm tháng Bảy, ai đó đâu biết rằng lần đầu con chủ lễ mà trong lòng pha chút tán loạn, phóng tâm.
08/09/2012(Xem: 12477)
Từ thuở hoang sơ đã nguyện làm mây trắng Che mát cho đời qua những đêm ngày oi bức điêu linh Bi mẫn lập ra muôn hạnh Sa mạc cháy bỏng ươm thành rừng xanh
08/09/2012(Xem: 9734)
Mùa trăng Báo hiếu vẳng chuông ngân, Tiễn biệt người xa lánh cõi trần.
05/09/2012(Xem: 1891)
Mặc dầu biết rằng Hòa thượng Minh Châu sức rất yếu, tuổi rất cao, bịnh rất nặng không còn sinh hoạt được như xưa, thì việc Thầy viên tịch là lẽ thường của sanh tử. Nhưng khi nghe tin Thầy từ nay đã vĩnh viễn ra đi, không còn có thể đến thăm Thầy tại thiền viện Vạn Hạnh nữa, tôi cảm thấy nhói tim mà không cầm được giọt lệ.
04/09/2012(Xem: 1785)
Đời “Ôn” gương sáng lạc thường Ngồi nằm đi đứng như sương nhẹ nhàng Nói cười từ tốn âm vang Thức ngủ an tịnh đạo tràng “Phật tâm”
03/09/2012(Xem: 1844)
Ngưỡng bạch Giác Linh Hòa Thượng Ân Sư, Phương Đông chợt tắt một vì sao Nghe tin còn ngỡ giấc chiêm bao Người về xứ Phật, duyên trần mãn Thổn thức lòng con nỗi nghẹn ngào… Suốt hai tuần nay, trong quá trình đào sâu nghiên cứu về đề tài so sánh khía cạnh đạo đức trong các tôn giáo cho chương trình Tiến Sỹ Tôn Giáo Học Hoa Kỳ, con lục tìm đọc lại những bài viết của Hòa Thượng về Đạo Đức Học Phật Giáo, Việt Ngữ và Anh Ngữ. Tản bộ xung quanh University of the West, nơi có nhiều chư Tăng Ni các quốc gia tham học, con nghĩ đến Đại Học Vạn Hạnh trong tương lai có thể phát triển, vươn đến tầm vóc quốc tế để nhiều thành phần cư sỹ và Tăng Ni Quốc Tế tham học.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]