11. Chánh Niệm và Niết Bàn

1.HiệnTại là Bà Mẹ của Tương Lai

Chúngta có thể nhận biết rằng bình hoa trên bàn kia là đẹp tuyệtvời, nhưng những bông hoa ấy không bao giờ nói cho chúng tabiết về vẻ đẹp của chúng. Chúng ta không bao giờ nghe nhữngbông hoa đó khoe khoang về mùi hương ngọt ngào của chúng.

Khimột người nào đã thực chứng Niết Bàn, thì người ấycũng có thái độ tương tự. Ông ấy hay bà ấy không cầnphải nói gì cả. Chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp, mùihương khi người ấy đến với chúng ta.

Chúngta không cần phải lo lắng về chuyện dĩ vãng hay chuyện tươnglai. Chìa khóa của an lạc là hoàn toàn thực chứng với nhữnggì đang có trước mặt, sống trọn vẹn trong giờ phút hiệntại. Chúng ta không thể quay lùi lại mà sửa đổi quá khứ.Chuyện đó đã qua rồi! Chúng ta cũng không thể bó buộc tươnglai. Vậy thì chúng ta không cần phải lo lắng chi cả!

Lầntới, khi tôi phải du hành bằng máy bay, ai mà biết đượcchuyện gì sẽ xảy ra? Có thể tôi sẽ đến nơi an toàn, màcũng có thể không. Khi chúng ta lên các kế hoạch, chúng tachỉ tạo ra chúng trong giờ phút hiện tại. Ðây là giây phútmà ta có thể kiểm soát được. Chúng ta có thể vui hưởnggiây phút hiện tại và sử dụng nó cho đúng. Những đau khổtrong quá khứ không còn tác động lên ta, nếu ta biết sănsóc giờ phút hiện tại. Săn sóc giờ phút hiện tại, vàtương lai sẽ trở nên tốt đẹp. Chánh Pháp lúc nào cũngở trong hiện tại, và hiện tại là bà mẹ của tương lai.Săn sóc bà mẹ trước, rồi thì bà mẹ sẽ săn sóc đứacon của bà.

2.Buông thả mọi đau khổ

ÐứcPhật đã giảng rằng: "Ta chỉ dạy có hai điều: Hoạnkhổ và sự Diệt khổ." Cái gì là nguyên nhân của hoạnkhổ? Hoạn khổ bắt nguồn từ sự chấp thủ. Nếu tâm thứcbảo rằng: "Tôi là thế nầy," thì hoạn khổ phát sinh. Nếutâm thức bảo: "Tôi không là thế nầy," thì hoạn khổ cũngphát sinh. Khi tâm thức vắng lặng, thì nó trở nên an lạcvà tự do. Chấp thủ có 108 tên gọi. Nó có thể có tên làtham lam, sân hận, ganh tị, hoặc hèn nhát. Chấp thủ như làcon rắn lột xác. Dưới lớp da dày nầy, nó lại luôn luôncó một lớp da khác nữa.

Làmthế nào để chúng ta có thể vượt thoát mọi khổ đau? Chúngta chỉ cần buông thả nó. "Chúng ta nuôi dưỡng nó mộtcách đau đớn, và chúng ta buông thả nó một cách an vui."Hoạn khổ lúc nào cũng bám theo người có tâm thức chưa đượchuân tập, như thể cái xe kéo theo sau con bò. An lạc lúc nàocũng bám theo người có tâm thức đã được huân tập, nhưbóng luôn luôn theo hình.

Chấpthủ luôn luôn mang đến khổ đau. Ðây là luật thiên nhiên,như là định luật của lửa. Bạn có tin là lửa có sứcnóng hay không, thì điều đó không cần thiết. Mỗi khi bạnsờ tay vào lửa, thì nó sẽ đốt cháy bạn.

ChánhPháp dạy chúng ta nhận thức, rèn luyện, và giải phóng tâmthức. Khi tâm thức được rèn luyện, thì mọi Pháp đượcrèn luyện. Chìa khóa của sự rèn luyện tâm thức là gì?Ðó là Chánh Niệm.

Ðểgiải thoát khỏi mọi hoạn khổ thì có lâu lắm không? Khônglâu đâu, vì sự giác ngộ lúc nào cũng có mặt ở đây, ngaylúc nầy. Tuy nhiên, để chứng đắc được điều đó thìcó khi cũng phải trải qua nhiều đời, nhiều kiếp!

3.Pháp Thừa

ChánhPháp thì toàn thiện ngay ở lúc đầu, lúc giữa, và lúc cuối.Toàn thiện ở lúc đầu là thiện tính của giới luật - khôngsát hại, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, khôngdùng mê dược. Toàn thiện ở lúc giữa là sự định tâm.Toàn thiện ở lúc cuối là tuệ giác và Niết Bàn. Chánh Pháplúc nào cũng hiện diện tại đây và ngay lúc nầy. Nó luônluôn có mặt ở mọi nơi. Chánh Pháp không tùy thuộc vào thờigian. Kết quả của việc hành trì Chánh Pháp có thể thu lượmđược ngay tức khắc.

TrongÐạo Phật, chúng ta thường nói đến Tam Thừa, hay ba cỗxe Pháp, nhưng thật ra thì không cỗ xe nào cao sang hơn cỗxe nào. Cả ba đều chuyên chở cùng một Chánh Pháp. Tuy nhiêncó một cỗ xe thứ tư có tính phổ quát hơn. Ðó là PhápThừa (Dhammayana), vốn là toàn thể vũ trụ, bao gồm mọiđường lối đưa đến an lạc và tình thương. Bởi vì nótoàn vẹn, Pháp Thừa không phân chia tông phái. Nó không baogiờ chia rẽ chúng ta, giữa những người anh chị em chúngta. Mời các bạn đến và thử nghiệm cho chính các bạn. Cỗxe Pháp sẽ đưa các bạn đến Niết Bàn ngay tại đây vàngay lúc nầy. Từng bước một, từng giây phút một, mọingười đều có khả năng thông hiểu Chính Pháp. Ðây là PhápThừa mà tôi hằng yêu mến.

4.Niết Bàn

Mộtvị mục sư Ki Tô Giáo khả kính có hỏi tôi, "Niết Bàn ởđâu? Trong thời đại nầy thì người ta còn có thể đếnNiết Bàn được không?" Tôi trả lời, "Niết Bàn ở tạiđây, ngay trong lúc nầy."

NiếtBàn ở khắp mọi nơi. Nó không lưu ngụ tại một nơi chốnđặc biệt nào cả. Nó ở trong tâm thức. Nó chỉ đượctìm thấy trong giờ phút hiện tại. Niết Bàn là sự vắngmặt của hoạn khổ. Nó trống không, và không chứa một kháiniệm nào cả. Không một cái gì có thể kết tạo ra NiếtBàn. Niết Bàn vượt qua nhân và quả. Niết Bàn là hạnh phúctối thượng. Nó là an lạc tuyệt đối. An lạc trên thếgian nầy còn tùy thuộc vào nhiều điều kiện, nhưng an lạctrong Niết Bàn là vĩnh viễn.

NiếtBàn là sự vắng mặt của nghiệp hành, vốn là hậu quảcác hành động của ta. Nghiệp hành theo đuổi chúng ta quanhiều kiếp sống. Khi ta chết đi, nghiệp quả đi theo nhưlà ánh lửa truyền từ cây nến nầy sang cây nến khác. Trongtrạng thái Niết Bàn, ta không còn chấp thủ, mong đợi, hayham muốn nữa. Mỗi một giây phút là một giây phút tươimới và hồn nhiên. Các nghiệp quả đã được giũ sạch nhưthể chúng ta đã xóa băng cassette trong máy ghi âm.

Hoạnkhổ dẫn đường cho ta đến Niết Bàn. Khi ta thông hiểu đượcbản chất thật sự của hoạn khổ, ta sẽ được giải thoát.