Thành kính tưởng niệm
Phó Trưởng ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa.
Trưởng Ban Trị sự GHPGVN thị xã Ninh Hòa.
Nguyên Ủy viên Ban Văn hóa Trung ương GHPGVN.
Nguyên Trưởng ban Văn hóa Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa,
Trú trì chùa Viên Ngộ.
Chốn Trà Trì, Gương Học Hạnh Xuất Gia.
Nhỏ Tầm Chơn, Quyết Chí Xa Thế Tục.
Khoác Áo Nâu Sòng, Học Lối Thích Ca.
Nương Thầy Tổ, Giữ Gìn Tâm Hướng Đạo.
Mùi Kinh Kệ, Tháng Ngày Xông Cõi Tịnh.
Thuộc Luật Nghi, Từ Góc Hạnh Trăng Sao.
Phủi Tóc Sương, Nương Chốn Cảnh Không Môn.
Trao Quảng Chơn, Nối Dòng Thiền Lâm Tế.
Dáng Trượng Phu, Lời Dung Dị In Ngôn.
Hải Đức Trường, Cầu Đàn Giới Luật Nghi.
Ngài Phúc Hộ, Đàn Đầu Ngôi Hoà Thượng.
Đắc Thể Thành, Học Khiêm Hạ Phương Phi.
Trăng Lăng Nghiêm,Gối Thềm Nghe Luận Tuệ.
Chốn Cố Đô, Cầu Học Bậc Tăng Nhân.
Khép Cửa Thất, Lễ Phật Diệt Vọng Mê.
Chốn Già Lam, Đức Trí Thủ Huân Tu.
Ngài Thanh Trúc, Học Pháp Khí Đại Thừa.
Hầu Chánh Lạc, Ngọc Sáng Trí Chân Như.
Pháp Môn Tu, Thời Niệm Phật Hoa Kinh.
Tay Lần Hạt, Quảng Giới Tử Đàn Sinh.
Ôm Cõi Mộng, Dung Ngàn Tình Uy Dũng.
Dẫn Hậu Lai, Từng Con Chữ Tịch Nghiêm.
Thế Đồ Chúng, Chữ Tường Trao Tiếp Độ.
Dáng Thanh Cao, Đức Hạnh Mãn Chu Viên.
Chốn Vô Thường, Giã Biệt Gói Lời Thăm.
Tay Lần Chuỗi, Miệng Nhất Tâm Thánh Hiệu.
Phật Di Đà, Bối Diệp Chốn Sen Thơm.
Thầy Đi Trước, Các Con Chớ Buồn Nhé.
Chuyện Tử Sinh, Quy Luật Mãi Thường Tình.
Niết Bàn Lộ, Rong Chơi Sen Cõi Phật.
Cảnh Tây Phương, Dung Chứa Phẩm Uy Linh.
Vọng lời Kệ Xưa:
Trưởng Lão Hòa thượng Thích Ngộ Tịnh
(1946-2021).
Phó Trưởng ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa.
Trưởng Ban Trị sự GHPGVN thị xã Ninh Hòa.
Nguyên Ủy viên Ban Văn hóa Trung ương GHPGVN.
Nguyên Trưởng ban Văn hóa Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa,
Trú trì chùa Viên Ngộ.
Sau một thời gian thị tướng thân bệnh, khiến an thân thể, Trưởng Lão Hoà thượng đã thu thần viên tịch vào lúc: 2 giờ 45 phút ngày 2-8-2021 (24-6-Tân Sửu).
Trụ thế 75 năm, 48 hạ lạp. Hơn 65 năm tu học khoác áo nâu sòng.
Nhân duyên, một chút hành hoá giữ chốn Ta bà, thác tích Vân du nhẹ góc, dạo bước đó đây lưu hương mở lối.
Hoà thượng vốn sinh ra trong ngôi nhà chánh pháp, duyên lành được song thân đặc tục danh Lê Thâu, sinh năm 1946, quê quán làng Trà Trì, xã Hải Xuân, huyện Hải Lăng, Quảng Trị.
Nơi thác tích nhiều vị danh tăng nổi tiếng, nơi có truyền thống Đạo Phật, bao nhiêu quý trưởng lão là bấy nhiêu hạnh nguyện độ sanh, các Ngài là những vị chấn Hưng Phật giáo…!
Thân phụ là cụ ông: Lê Đức Sứ, thân mẫu là cụ bà: Nguyễn Thị Thạnh.
Trưởng Lão Hòa thượng xuất gia năm 1957 lúc bấy giờ 11 tuổi Xuân tại ngôi chùa Phước Huệ (Lâm Đồng) sớm hôm đèn sách, chuông mõ thông thuộc, ngẫm kệ công phu, luật hành sa di oai nghi đỉnh đạt hầu Thầy hôm sớm, để từ đây Chú Tiểu Lê Thâu được Tôn Sư Hòa Thượng thượng Viên hạ Nhơn, trụ trì chùa Báo Ân (An Cựu, Huế). Thu nhận làm học trò, dưới thời gian khốn khó của chiến tranh, đạm bạc rau dưa, ngồi mài kinh Luật, chông đèn hôm sớm vược qua thử thách gian truân. Kế đến nhân duyên hội đủ, được Đức Hoà thượng Tôn sư ban trao giới pháp Sa Di, được pháp danh: Quảng Chơn, pháp tự: Ngộ Tịnh, đạo hiệu: Minh Hạnh.
Năm 1973, Hòa thượng được Tôn sư cho thọ Cụ túc giới tại: Đại giới đàn Phước Huệ (Phật học viện Hải Đức Nha Trang) do Trưởng lão Hòa thượng Thích Phúc Hộ làm Đường đầu truyền giới.
Giới pháp chu viên, Ngài được nghiêm tầm đèn thiền, ôm luật học nghiền ngẫm, lấy luận yếu tham cứu, học Tạng kinh thực trì hành hoá những âm ba vọng tuệ. Hầu Tôn Sư và học thêm pháp thọ trì Pháp Hoa, Niệm Phật, chuyên sâu rồng siêu tác ứng.
Ngài rất thông minh và khiêm cung từ tốn, nên được chư huynh đệ thương yêu, Phật tử nến mộ.
Ngài kế vị Trú trì mà dấu ấn Tôn sư Tạo dựng, đúng là một vị thường túc khâm phục cuối đầu để tri âm chư vị bậc tiền bối Tùng lâm, gieo mầm thạch trụ.
Chúng con là Tỳ Kheo Thích Minh Thế, muốn hiểu chốn Tổ, cần phải tham vấn chư vị Trưởng Lão Cao niên, trong đó Có Ngài Ngộ Tánh, Ngộ Tịnh, Ngộ Trí..!
Vào mùa thu, năm 2008-2010-2014, chúng con có nhân duyên vài lần diện kiến Ngài Ngộ Tịnh được nghe lời dạy về chư Tổ, học thêm một số công hạnh hay từ Ngài và quý Ngài ở chốn Ninh Hoà.
Từ đó, những dấu ấn khó phai từ Ngài với những lời dạy mộc mạc chân tu.
Ngài dạy cho chúng con rằng:
“ Làm người xuất gia cần phải thể hiện tâm Hiếu thảo với cha mẹ, tu học để cầu trí cho cha mẹ không quên, phải thức tỉnh cha mẹ luôn an tường niệm Phật, tu Phước tạo nền tảng công đức…!
Người khoác áo nâu sòng cần giữ gìn tâm Bồ đề, luôn lấy giới mà tu, chớ mất đi Hoài bảo ban sơ phát Bồ đề tuệ, quên là mất cả đời tu…!
Người xuất gia treo gương sáng tìm trí, để luôn phụng sự dù ở đâu cũng hết lòng hi sinh, cần nhớ bản tâm ban đầu. Thì vị xuất gia sẻ an lành trong niềm tin Chánh pháp…!
Người xuất gia cần phát huy Tâm Tông gốc rễ, chớ quên Cành lá Lâm Tế Chánh Tông, quên xem như ta không phải là người xuất gia chân Chánh theo chư Tổ….!
Người xuất gia cần phải lấy giới làm trọng, luôn nhiếp hạnh công phu, dù ở chúng tu học, hay chốn Tổ nào cũng phải ra sức phụng sự, xem đó là chùa của mình, thì thầy thương bạn trọng là lẻ thường tình…!”
Lúc bấy giờ Kẻ Sĩ Thế Tôi nghe xong, liền bạch:
“ Con Bạch Ôn, pháp học tu tập suốt đời tu hằng ngày là pháp nào..? Ôn chỉ giáo cho chúng con….?”
Ngày dạy:
“ Niệm trong thức niệm, trì Pháp Hoa Kinh, giữ trong giới bổn, Chánh niệm Phật tâm..! Đó là pháp Tu của Ôn..!”
Ngài Hỏi rằng:
“ Minh Thế, tu học chốn Tùng Lâm nào….?”
Kẻ Sĩ Thế Tôi chấp tay bạch:
“ Kính bạch Ôn, Con xuất gia tại Chùa Phước Thành- Huế, Bổn Sư là Hoà Thượng thượng Chí hạ Thắng, thuộc Chốn Tổ Từ Hiếu, ân sư giáo thọ là Hoà Thượng thượng Thái hạ Hoà- Và nhiều vị tôn túc dạy chúng con….!”
Ngài liền dạy:
“ Chốn Tổ Ôn Đó, Vì Tổ Sư khai Sơn Báo Ân, là ngang hàng Ngài Tổ Sư Pháp Huý thượng Chơn hạ Thiệt, Vậy nhắc đến Con là Hàng chữ Tâm, vì ân sư của Con là ngàn hàng với Tổ sư Của Ôn, nên Ôn ngang hàng với Ôn Thái Hoà, mà cùng môn phong. Vì Tổ Sư Pháp huý thượng Đảnh hạ Lễ, Ôn gọi bằng sư Thúc..!
Kẻ Sĩ Thế Tôi chấp tay bạch:
“Dù sao Ôn lớn tuổi hạ, và thâm niên trong môn phong, nên chúng con cũng xem Ôn là vị thường túc.”
Thế rồi Ngài Đọc mấy câu:
“ Giới Tâm Tuỳ Phương Sở.
Độ Hành Hoá Vân Du.
Minh Minh Ngàn Ba Cõi.
Thế Thế Độ Phương Như..”
Ấy rồi, Ngài nhấp chén trà thơm, để xông chút đỉnh trầm, thi vị trong hương đạo. Mới thấy được tâm hương.
Mỗi lần, Kẻ Sĩ Thế Tôi, có duyên vào Ninh Hoà là được kỳ ngộ vấn an.
Mấy năm trở lại, được kỳ ngộ với các học trò của Ngài, nên rất vui và biết thêm nguồn cội gốc rễ, như Quý Thầy: Tường Hiếu, Tường Nghiêm, Tường Thanh, Nhuận Đạt, Và một số vị khác cùng là huynh đệ, khi nhân duyên Kẻ Sĩ Thế Tôi ở chốn Thiền Viện Vạn Hạnh.
Hôm nay, Ngài ra đi thật nhanh, nên chỉ biết tác ứng vầng trăng này thay lời thi đối:
Âm Hán:
晤 覺 圓 明, 行 容 心 佛 地, 處 圓 悟 結 慧 法 王 登.
淨 修 幸 願, 接 字 繼 傳 祥, 宗 豐永 振 興 禪 出 慧.
Dịch Âm:
“ Ngộ Giác Viên Minh, Hành Dung Tâm Phật Địa, Xứ Viên Ngộ Kết Tuệ Pháp Vương Đăng.
Tịnh Tu Hạnh Nguyện, Tiếp Tự Kế Truyền Tường, Tông Phong Vĩnh Chấn Hưng Thiền Xuất Tuệ…!”
Dịch Theo Ý:
“Ngộ Giác Chiều Soi, Lối Vào Ngôi Nhà Phật, Trụ Trù Viên Ngộ Khơi Ngọn Đèn Từ Bậc Pháp Vương.
Tịnh Tu Công Hạnh, Tiếp Tục Trao Kệ Chữ Tường, Nối Dòng Tông Phong Ra Khắp Nơi Hưng Thịnh.”
Giờ này, chúng con chấp tay bái vọng hướng về, giác linh tôn trí nhục thân Ngài, Thuỳ từ chứng giám.
“ 南 無 新 圓 寂 嗣 臨 齊 宗 四 十 五 世 慈 孝 祖 庭 門 派 圓 悟 寺 住 持 諱 上 廣 下 真 字 悟 淨 號 明 行 和 尚 尊 師 覐 靈 垂 慈 照 鑑.”
“Nam mô Tân viên tịch Tự Lâm Tế tông tứ thập ngũ thế Từ Hiếu Tổ Đình Môn phái Viên Ngộ Tự trú trì húy thượng Quảng hạ Chơn tự Ngộ Tịnh hiệu Minh Hạnh Hòa thượng Tôn sư Giác linh thùy từ chiếu giám.”
Cuối Xin Ngài Nhã Giám Nụ Cười Viên Ngộ, Về Chốn Cữu Cảnh, Giữa Cõi Phật Quốc Độ Lạc Bang.
Tk: Thích Minh Thế
Bút danh: Hỷ Tâm Hải Triều.
Bút hiệu: Tịnh Nhật Vân Quang
Ngày 02-08-2021
Ngày Âm Lịch: 24-06- Tân Sửu.
Viết tại Thiền Thất Phổ Tịnh- Hà nội, nhân mùa Hạ an cư, giữa mùa bệnh viên phổi COVID-19. Từ nơi xa ấy vọng về tâm hương…!