Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

4. Cô độc

13/07/201100:56(Xem: 3907)
4. Cô độc

J. KRISHNAMURTI
SỰ THỨC DẬY CỦA THÔNG MINH
[THE AWAKENING OF INTELLIGENCE]
Lời dịch: ÔNG KHÔNG - 2009

CHÂU ÂU

VII

BẢY NÓI CHUYỆN
Ở SAANEN, SWITZERLAND

4

CÔ ĐỘC

Luôn bận tâm đến mình. Liên hệ. Hành động trong liên hệ và sống hàng ngày. Những hình ảnh gây tách rời: hiểu rõ được sự tạo tác hình ảnh.“Tự-quan tâm là hình ảnh chính của tôi”. Liên hệ không xung đột có nghĩa tình yêu.

Những câu hỏi: Liệu cái ngã có thể có sự đam mê không động cơ? Những hình ảnh; ma túy và những chất kích thích..

Chúng ta có thể cùng nhau tiếp tục nói chuyện về chủ đề chúng ta đã ngừng lại ngày hôm trước? Chúng ta đang cùng nhau nói về trật tự. Tôi nghĩ rằng chúng ta đã tìm hiểu nó khá thấu suốt. Và tiếp theo chúng ta đã tìm hiểu vấn đề của trật tự bên trong chính chúng ta, không chỉ phía bên ngoài mà còn cả phía bên trong. Không thể có trật tự bên trong, và một cách tự nhiên phía bên ngoài, nếu không có hiểu rõ về chính mình. Và lần trước chúng ta đã tìm hiểu vấn đề đó khi chúng ta gặp gỡ ở đây. Chúng ta đang nói về cô độc, và tôi nghĩ hiểu rõ toàn vấn đề của cô độc là điều rất quan trọng. Tôi nghĩ hầu hết chúng ta đều nhận ra rằng chúng ta là, khi chúng ta dám đối mặt với nó, những con người tách rời, cô độc kinh khủng. Và nếu chúng ta có ý thức, hay không ý thức, nhận biết được nó, chúng ta muốn tẩu thoát khỏi nó bởi vì chúng ta không biết cái gì đằng sau nó, cái gì xuyên suốt nó và vượt khỏi nó. Và bởi vì sợ hãi chúng ta tẩu thoát khỏi nó qua quyến luyến, qua hoạt động, qua mọi hình thức giải trí thuộc thế tục hoặc thuộc tôn giáo. Tôi nghĩ điều này khá rõ ràng khi người ta quan sát nó trong chính người ta. Chúng ta, qua hoạt động hàng ngày của chúng ta, qua những thái độ và cách suy nghĩ của chúng ta, chúng ta tự-tách rời chính chúng ta, mặc dù chúng ta có lẽ có sự liên hệ mật thiết nhưng chúng ta luôn luôn đang vận hành, đang suy nghĩ về chính chúng ta. Và kết quả của nó là – nếu bạn có thể tìm hiểu, vì sắp tới đây chúng ta sẽ – nhiều cô lập, cô độc hơn, lệ thuộc nhiều hơn vào những sự việc bên ngoài, quyến luyến nhiều hơn và cuối cùng sự đau khổ từ nó. Tôi không hiểu liệu bạn có nhận biết được tất cả điều này? Và sáng nay có lẽ, vì chúng ta đang ngồi đây trong một giờ hay hơn nữa, chúng ta có thể nhận biết được, nếu bạn muốn, sự việc được gọi là cô lập, cô độc này trong những liên hệ, những quyến luyến, lệ thuộc và đau khổ của chúng ta. Đây là điều gì luôn luôn đang xảy ra, nếu người ta có quan sát, vô tận trong chính chúng ta.

Hoạt động của chúng ta là tự cho mình là trung tâm. Chúng ta đang suy nghĩ vô tận về chính chúng ta, chúng ta mạnh khoẻ như thế nào, hay không mạnh khoẻ, rằng chúng ta phải thiền định, ngồi đúng cách, rằng chúng ta phải tiến bộ, chúng ta phải thay đổi, chúng ta phải có việc làm tốt hơn, nhiều tiền bạc hơn, sự liên hệ tốt hơn – tôi và của tôi – bạn theo kịp chứ? Cái vòng tròn vĩnh viễn, cái vòng tròn hiểm độc mà mãi mãi đang xảy ra. Tôi đang ngồi cạnh Thượng đế – dĩ nhiên là phía bên phải! Và tôi đạt được sự khai sáng. Tôi phải thành tựu điều này hay điều kia trong sống này. Chúng ta luôn luôn quan tâm và hiến dâng cho chính chúng ta. Và lại nữa đó là một sự kiện rõ ràng hàng ngày. Và từ sự quan tâm đó những hoạt động của chúng ta, dù chúng ta đi đến văn phòng, nhà máy, bất kỳ hoạt động nào chúng ta làm, thuộc xã hội, đều quan tâm đến sự thịnh vượng của thế giới – nó luôn luôn là tôi và thế giới. Tự-quan tâm này tạo ra, qua công việc hàng ngày của nó, những lao dịch hàng ngày, sự liên hệ hàng ngày, một qui trình gây cô lập. Lại nữa tôi nghĩ điều này khá rõ ràng. Và sự cô lập này kết thúc, nếu người ta thâm nhập nó khá sâu thẳm và thấu đáo, thâm nhập vào một cảm giác của cô độc, hoàn toàn bị cô độc, bị cô lập, không có bất kỳ liên quan nào với bất kỳ thứ gì, mặc dù bạn có lẽ đang ở trong một đám đông người, hay ngồi bên cạnh người bạn của bạn, bỗng nhiên nó ập vào bạn cảm giác của cô độc này, cái ý thức hoàn toàn bị cắt đứt khỏi sự liên hệ này. Tôi không hiểu liệu bạn có nhận biết được nó? Có chứ? Hay đây là điều gì đó mà bạn không có hiểu biết?

Nếu bạn nhận biết được nó, và trở nên ý thức được, đang biết nó, nó đó kìa, chúng ta cố gắng tẩu thoát khỏi nó, phải không – công việc, càu nhàu, suy nghĩ về thiền định như một tẩu thoát. Tất cả việc này, đúng không, thể hiện rằng cái trí, dù nó là gì chăng nữa, nông cạn, hay sâu sắc, hay hời hợt, hay chỉ trói buộc trong hiểu biết công nghệ, cái trí luôn luôn đang bận tâm đến chính nó, phải tự-cắt đứt nó khỏi mọi hình thức của liên hệ. Và liên hệ là sự việc quan trọng nhất trong sống, bởi vì nếu chúng ta không có sự liên hệ đúng đắn với một người – làm ơn lắng nghe điều này – nếu chúng ta không có sự liên hệ đúng đắn với một người, bạn không thể có sự liên hệ đúng đắn với bất kỳ người nào khác, bạn có thể tưởng tượng bạn sẽ có liên hệ tốt hơn với một người khác, nhưng nó chỉ là một liên hệ tưởng tượng bằng từ ngữ. Nhưng nếu bạn hiểu rõ sự liên hệ là gì, sự liên hệ giữa hai con người và thế là sự liên hệ với phần còn lại của thế giới, vậy thì sự cô lập, sự cô độc cùng tất cả đau khổ của nó, hoàn toàn có một ý nghĩa khác hẳn.

Vì vậy sự liên hệ là gì? Chúng ta sẽ quay trở lại sau khi xác nhận sự liên hệ là gì, để cố gắng tìm ra tại sao con người lại quá cô độc như thế, muốn được thương yêu, không có tình yêu, tự-tách rời chính họ, cả phần thân thể và tâm lý, và thế là trở thành loạn thần kinh. Bạn không gặp quá nhiều người bị loạn thần kinh kỳ lạ hay sao? Dĩ nhiên gồm cả chính chúng ta, không phải những người khác! Một chút mất cân bằng, cố định vào một cá tính đặc biệt nào đó. Tất cả việc này phát sinh, dường như đối với tôi, nếu bạn tìm hiểu nó cẩn thận và thâm nhập nó, từ sự thiếu vắng hoàn toàn của sự liên hệ đúng đắn.

Vì vậy trước khi chúng ta bắt đầu hiểu rõ làm thế nào kết thúc được sự cô độc này, sự đau khổ này, sự phiền muộn lẫn lo âu thuộc sự tồn tại của con người này, người ta phải tìm hiểu vấn đề của sự liên hệ này. Có liên hệ có nghĩa gì? Chúng ta có liên hệ gì với một người khác? Hay chúng ta nghĩ rằng chúng ta có, mặc dù tư tưởng khẳng định rằng chúng ta có liên hệ nhưng thật ra có lẽ chúng ta chẳng có liên hệ gì cả bởi vì nếu – lại nữa nó có vẻ – nếu chúng ta không tìm ra rằng một con người có thể sống với một người khác, thân mật hay không, tình dục hay không, nếu người ta không tìm ra một cách sâu thẳm sự thật của sự liên hệ, có vẻ chắc chắn những con người phải chấm dứt trong đau khổ, trong hoang mang và trong xung đột, dù họ đến nhà thờ, dù họ tin tưởng Thượng đế, dù họ làm công tác xã hội, hay dù họ chấp nhận những hình thức tin tưởng khác nhau và mọi chuyện như thế, việc đó hoàn toàn không giá trị gì cả nếu những con người đã không thiết lập được giữa chính họ một liên hệ mà trong đó không có xung đột nào cả. Và điều đó có thể được không? Liệu bạn và tôi có thể, có lẽ bạn có thể có một liên hệ rất tốt với tôi, bởi vì tôi sẽ ở đây đến tuần tới hay tuần sau nữa, và nó chấm dứt. Nhưng liệu bạn có một liên hệ đúng đắn – có lẽ chúng ta không nên dùng từ ngữ “đúng đắn” – một sự liên hệ với một người khác, và sự liên hệ này có ý nghĩa gì? Liệu có thể có một liên hệ giữa hai con người nếu mỗi người cứ bận tâm về chính anh ấy, nếu mỗi người chỉ quan tâm đến những tham vọng, những buồn rầu, những lo âu riêng của anh ấy, chức vụ trong thế giới của anh ấy, tiếng tăm của anh ấy – bạn biết tất cả những điều xuẩn ngốc đó mà con người trải qua hay không? Khi một con người bị trói buộc trong mạng lưới đó, liệu anh ấy có bất kỳ sự liên hệ nào với một người khác hay không?

Làm ơn hãy tìm hiểu nó và chúng ta sẽ thâm nhập nó bởi vì chúng ta đang cùng nhau chia sẻ sự việc này, chúng ta không chỉ đang lắng nghe một bài giảng đạo buổi sáng. Liệu bạn biết câu chuyện của những bài giảng: một ngày một người thầy đã giảng thuyết trong nhiều năm trước một số ít khán giả được chọn lựa. Vào một ngày khi ông ấy leo lên bục giảng, ông ấy thấy một con chim nhỏ đến và đậu bên cửa sổ, và nó bắt đầu hót; và nó hót trong vài phút. Hót xong, nó bay đi, và người giảng đạo nói rằng, “Sáng nay bài giảng chấm dứt”. Tôi ước rằng chúng ta có thể làm như vậy ở đây ngay lúc này! Điều đó sẽ tuyệt vời lắm, phải không? Ít ra đối với tôi nó cũng là như vậy.

Vì vậy sự liên hệ là gì? Liệu có thể có một liên hệ nếu mỗi người có một vấn đề, dù tầm thường, dù phức tạp, liệu có một liên hệ khi mỗi người đang theo đuổi sự leo thang địa vị của anh ấy hay không? Liệu có thể có một liên hệ khi mỗi người đang theo đuổi khuynh hướng riêng nhỏ nhoi của anh ấy? Liệu có một liên hệ khi có sự tham vọng, tham lam, ganh tị, khi mỗi người có một niềm tin – làm ơn hãy theo sát tất cả điều này – một niềm tin mà anh ấy bám vào hay không? Liệu có thể có bất kỳ liên hệ nào giữa một người đàn ông và một phụ nữ khi một người là người Thiên chúa giáo và người kia là người Tin lành, hay một người Ấn độ giáo hay một người Phật giáo, đang cố gắng tu hành? Vì vậy sự liên hệ là gì? Bởi vì dường như đối với tôi điều đó là một trong những sự việc quan trọng nhất trong sống, bởi vì đang sống là liên hệ. Nếu không có sự liên hệ đúng đắn, không có đang sống gì cả, lúc đó chỉ là một chuỗi của những xung đột, hoặc là kết thúc trong ly dị, hoặc trong ly thân, hoặc bị cô lập cùng tất cả những lo âu, những quyến luyến, những sợ hãi của nó và tất cả những sự việc mà bao hàm trong ý thức của sự cô lập hoàn toàn này. Tôi chắc chắn rằng bạn biết tất cả điều này. Người ta càng già nua bao nhiêu, không những về tuổi tác nhưng còn cả trong quan sát người ta càng nhận ra – tôi phải cẩn thận ở đây, sự quan sát không thuộc vấn đề của thời gian, tôi phải rút lại từ ngữ đó. Người ta quan sát được rằng trong sống sự liên hệ sinh động đến chừng nào. Và rõ ràng chẳng có bao nhiêu người đã phá sập được rào chắn hiện diện giữa chính họ và một người khác. Và muốn phá vỡ rào chắn này, cùng tất cả những hàm ý trong nó, không chỉ rào chắn vật chất, người ta phải tìm hiểu rất sâu sắc câu hỏi của hành động này. Đúng chứ? Chúng ta đang theo kịp nhau hay không?

Hành động là gì? Hành động không là hành động tương lai, hay hành động quá khứ, nhưng đang hành động – nó là kết quả của một kết luận và đang hành động theo kết luận đó à? Hay nó được đặt nền tảng trên niềm tin nào đó và hành động theo niềm tin đó? Hay nó được đặt nền tảng trên trải nghiệm nào đó và hành động theo trải nghiệm và hiểu biết đó? Và nếu nó là như thế, vậy thì hành động luôn luôn trong quá khứ. Không phải sao? Và vì vậy sự liên hệ của chúng ta luôn luôn trong quá khứ, không trong hiện tại. Chúng ta đang gặp gỡ nhau chứ?

Hãy nhìn, nếu tôi có một liên hệ với một người khác, trong liên hệ đó – và sự liên hệ là hành động, rõ ràng như thế, trong liên hệ đó qua nhiều ngày, nhiều năm, hay một tuần lễ, tôi đã dựng lên một hình ảnh về cô ấy, hay anh ấy. Và tùy theo hình ảnh tôi đã dựng lên đó, tôi hành động. Và cô ấy hành động tùy theo hình ảnh cô ấy đã dựng lên đó. Và hình ảnh này là sự liên hệ giữa cô ấy và tôi, hay giữa anh ấy và bạn. Đúng chứ? Bạn đang theo kịp tất cả điều này? Làm ơn hãy quan sát những cái trí riêng của các bạn, hoạt động trong liên hệ riêng của bạn và chẳng mấy chốc bạn sẽ tìm ra được sự thật và giá trị của câu phát biểu này. Sự liên hệ của chúng ta được đặt nền tảng trên những hình ảnh. Đúng chứ? Và làm thế nào có được một liên hệ với người khác nếu nó chỉ là một liên hệ của những hình ảnh? Bạn hiểu chứ? Không à? Được rồi tôi sẽ tiếp tục. Tệ quá! Nếu bạn không hiểu vậy thì bạn không hiểu rõ nó. Điều đó tùy thuộc bạn.

Bởi vì trong sống, tôi quan tâm có được sự liên hệ đúng đắn, một liên hệ không xung đột, và một liên hệ mà tôi không đang sử dụng một người khác, và không đang trục lợi một người khác, hoặc vì tình dục, hoặc vì những lý do vui thú, hay tình bè bạn. Và tôi thấy muốn có một liên hệ như thế mà trong đó tuyệt đối không có xung đột, bởi vì nếu có một xung đột nó hủy diệt bất kỳ hình thức nào của liên hệ, bởi vì tôi phải giải quyết xung đột đó ngay tại trung tâm, không phải ở vòng ngoài. Và tôi chỉ có thể kết thúc xung đột đó bằng cách hiểu rõ hành động, không chỉ trong sự liên hệ mà còn trong sống hàng ngày. Tôi muốn tìm ra liệu hoạt động của tôi có đang tách rời hay không, đang dựng lên một bức tường quanh chính tôi, bức tường là tôi quan tâm đến chính bản thân tôi, đến tương lai của tôi, đến hạnh phúc của tôi, đến sức khoẻ của tôi, đến Thượng đế của tôi, đến niềm tin của tôi, đến thành công của tôi, đến đau khổ của tôi – bạn theo kịp chứ? Hay sự liên hệ của tôi không liên quan gì với chính bản thân tôi? Bạn đang theo kịp chứ? Chính bản thân tôi là trung tâm, và hành động tùy theo cái tôi, tùy theo sự thoả mãn của tôi, vinh quang của tôi, hạnh phúc của tôi, nó phải tách rời. Và nơi nào có sự tách rời, sự cô lập phải có sự quyến luyến, và sự lệ thuộc. Và khi có một ngờ vực trong quyến luyến và lệ thuộc đó, vậy thì có đau khổ, và sự đau khổ hàm ý sự tách rời trong bất kỳ sự liên hệ nào. Tôi thấy điều đó rất rõ ràng, mà không phải bằng từ ngữ, hay bằng trí năng, nhưng thực sự – một sự kiện thực sự.

Vì vậy làm thế nào tôi, người trong nhiều năm đã dựng lên những hình ảnh về chính tôi, và những hình ảnh về một người khác, đã tách rời chính tôi qua hành động, qua niềm tin và vân vân, làm thế nào tôi được tự do khỏi những hình ảnh này? Đó là câu hỏi đầu tiên của tôi. Những hình ảnh của Thượng đế của tôi, tôn giáo của tôi, tình trạng bị quy định của tôi, những hình ảnh mà tôi phải đạt được sự nổi danh, hay đạt được sự khai sáng, mà là cùng sự việc, đạt được sự thành công và vì vậy sợ hãi sự thất bại. Bạn đang theo kịp tất cả điều này? Vì vậy tôi có nhiều, nhiều hình ảnh về chính bản thân tôi và về bạn, bây giờ làm thế nào tôi được tự do khỏi chúng? Nó giải quyết được qua sự phân tích? Chúng ta đã giải thích nó vào ngày trước. Sự kết thúc của những hình ảnh, sự dựng lên của những hình ảnh, liệu nó kết thúc qua qui trình phân tích? Chắc chắn không, mà chúng ta đã tìm hiểu vào ngày trước, và tôi sẽ không trình bày lại nó nữa. Vậy thì tôi sẽ phải làm gì đây? Nó là một vấn đề – bạn hiểu chứ – nó là một vấn đề và tôi phải kết thúc được vấn đề đó, không phải để dành nó cho ngày hôm sau. Tôi cũng đã giải thích về điều đó. Bởi vì nếu tôi không kết thúc vấn đề của tôi ngày hôm nay, vấn đề đó tạo ra vô-trật tự, phiền muộn, và bộ não cần trật tự để vận hành một cách lành mạnh và bình thường, không loạn thần kinh. Tôi phải thiết lập trật tự ngay bây giờ, suốt ban ngày, ngược lại cái trí của tôi lo âu về nó, có những giấc mộng và mọi chuyện như thế, và không thể tươi mát được vào sáng hôm sau. Lại nữa chúng ta đã tìm hiểu điều đó tại nói chuyện nào đó trước đây rồi. Vậy là tôi phải kết thúc được vấn đề của dựng lên và ngăn cản những hình ảnh. Đúng chứ?

Bây giờ làm thế nào thực hiện được điều này? Bằng cách không tạo tác một hình ảnh-siêu nhiên, chắc chắn là vậy. Đúng chứ? Tôi có nhiều hình ảnh – giả sử tôi có, tôi không có hình ảnh nào cả, cám ơn Chúa – giả sử tôi có nhiều hình ảnh, bởi vì không thể giải quyết được chúng, khuynh hướng của tôi là phải được tự do khỏi những hình ảnh này, cái trí tạo tác một hình ảnh-siêu nhiên – cái tôi cao hơn, Đại ngã, những dạng khác nhau của những tác nhân bên ngoài, dù rằng những tác nhân bên ngoài thuộc trí năng hay người Anh hai của thế giới Cộng sản, hay thế giới tôn giáo; nếu không tạo ra một hình ảnh cao hơn, phải có sự kết thúc của tất cả những hình ảnh mà tôi đã thâu lượm. Bây giờ làm thế nào thực hiện được điều này? Tôi hy vọng bạn quan tâm đến điều này. Bởi vì nếu tôi có bất kỳ hình ảnh nào, sẽ không thể nào có được sự liên hệ đúng đắn; bởi vì những hình ảnh gây tách rời, và nơi nào có sự tách rời phải có xung đột, không chỉ thuộc quốc gia nhưng còn giữa những con người. Điều đó rõ ràng. Vì vậy làm thế nào tôi sẽ được tự do khỏi tất cả những hình ảnh mà tôi đã thâu lượm trong sống của tôi, để cho cái trí hoàn toàn được tự do và trong sáng, và tươi trẻ để cho nó có thể quan sát mới mẻ lại toàn chuyển động của sống? Đúng chứ?

Bây giờ trước hết tôi phải tìm ra làm thế nào những hình ảnh này hiện diện được, không qua sự phân tích. Đúng chứ? Đó là, tôi phải học quan sát. Bây giờ sự quan sát được đặt nền tảng trên sự phân tích à? Tôi quan sát, tôi thấy. Đó là kết quả của thời gian, của phân tích, của luyện tập à? Hay nó là một động thái bên ngoài của thời gian? Tôi thua cuộc rồi. Tôi vô cùng quan tâm đến điều này bởi vì, bạn thấy rằng con người đã cố gắng vượt khỏi thời gian bằng những ma mãnh, và họ đã luôn luôn thất bại. Con người đã cố gắng, bởi vì biết rằng anh ấy không thể xóa sạch vô vàn những hình ảnh này, thế là anh ấy đã sáng chế một hình ảnh-siêu nhiên, và anh ấy trở thành một nô lệ cho hình ảnh đó và thế là anh ấy không được tự do, dù hình ảnh-siêu nhiên đó là một trạng thái hay bất kỳ điều gì, nó vẫn không là sự tự do, nó là một hình ảnh khác. Làm ơn cẩn thận theo sát điều này. Và bởi vì vô cùng quan tâm đến sự kết thúc của những hình ảnh, bởi vì chỉ nhờ thế mới có thể có sự liên hệ đúng đắn với một người khác, vậy thì quan tâm của tôi là liệu ngay tức khắc tôi có thể kết thúc tất cả những hình ảnh – không phải thay đổi một hình ảnh này bằng một hình ảnh khác, mà sẽ chẳng dẫn đến đâu cả, dĩ nhiên là như thế. Vì vậy tôi phải tìm ra liệu có thể phá vỡ hệ thống máy móc của cái trí mà xây dựng những hình ảnh.

Vì vậy tôi phải tìm hiểu câu hỏi nhận biết có nghĩa gì – xin lỗi vì đã phải khiến vấn đề hơi phức tạp một tí, nhưng không sao đâu. Bởi vì điều đó có lẽ giải quyết được vấn đề của tôi. Vấn đề của tôi là sự kết thúc của tất cả những hình ảnh, bởi vì điều đó cho sự tự do, và nơi nào có tự do nơi đó mới có thể có sự liên hệ đúng đắn, một liên hệ trung thực, mà trong đó mọi hình thức của xung đột đều kết thúc.

Vì vậy trạng thái nhận biết này có nghĩa gì? Nhận biết hàm ý một chú ý mà trong đó không có sự chọn lựa. Tôi không thể chọn lựa một hình ảnh trên một hình ảnh khác. Nếu như thế không có sự kết thúc của hình ảnh đó. Vì vậy tôi phải tìm được điều gì là sự nhận biết mà trong đó không có sự chọn lựa nhưng chỉ có sự quan sát thuần khiết, đang thấy thuần khiết. Chúng ta đang theo cùng nhau?

Bây giờ đang thấy là gì? Tôi quan sát một cái cây, hay một hòn núi, những quả đồi, mặt trăng, những dòng nước đang chảy như thế nào, tôi nhìn ngắm nó như thế nào? Không chỉ có sự quan sát bằng mắt nhưng còn cả cái trí có một hình ảnh về cái cây, đám mây, hòn núi, con sông. Con sông đó có một cái tên, con sông đó tạo ra một âm thanh dễ chịu, hay khó chịu. Tôi luôn luôn đang quan sát, đang nhận biết những sự vật, dựa vào ưa thích hay không-ưa thích, dựa vào sự so sánh. Và liệu có thể quan sát, lắng nghe con sông đó mà không có bất kỳ sự chọn lựa nào? Lắng nghe mà không có bất kỳ chống đối, bất kỳ quyến luyến, bất kỳ diễn tả bằng từ ngữ? Làm ơn, bạn thực hiện việc này khi chúng ta đang nói chuyện. Nó là bài tập buổi sáng của bạn. Liệu tôi có thể lắng nghe con sông đó mà không có bất kỳ ý thức của quá khứ? Liệu tôi có thể quan sát nhiều hình ảnh khác nhau này mà không có bất kỳ sự chọn lựa nào, mà có nghĩa rằng không có bất kỳ phê bình chúng, hay quyến luyến chúng, không có bất kỳ ưa thích, chỉ quan sát? Bạn có thể thực hiện được không? Bạn không thể, phải không? Tại sao vậy? Tại sao tôi không thể – làm ơn hãy đặt cho bạn câu hỏi đó – tại sao tôi không thể quan sát tất cả những hình ảnh mà tôi có, mà không có bất kỳ thành kiến, không có bất kỳ ưa thích, tại sao? Tại sao tôi không thể làm được? Có phải cái trí của tôi đã quen thuộc với những thành kiến, những ưa thích? Hay nó lười biếng, không đủ năng lượng cần thiết? Hay bởi vì nó thực sự không muốn được tự do khỏi bất kỳ hình ảnh nào nên bám vào một hình ảnh nhỏ xíu đặc trưng riêng của nó? Mà có nghĩa cái trí khước từ thấy sự thật, sự kiện rằng tất cả sự tồn tại là liên hệ, và khi có xung đột trong liên hệ đó vậy thì sống trở thành một đau khổ, một hoang mang, cô độc, bạn biết tất cả những chuyện theo sau nó.

Vì vậy liệu cái trí thấy được sự thật rằng nơi nào có xung đột, không có sự liên hệ – sự thật của nó, sự kiện của nó? – thấy có nghĩa không qua từ ngữ. Bây giờ làm thế nào bạn, làm thế nào người ta được tự do khỏi những hình ảnh mà người ta có? Trước hết tôi phải tìm ra những hình ảnh hiện diện như thế nào, chúng xảy ra như thế nào, cái hệ thống máy móc của nó là gì. Bạn có thể thấy rằng khi bạn không đang chú ý tại ngay khoảnh khắc của sự liên hệ thực sự, đó là, khi bạn đang nói chuyện, khi bạn đang càu nhàu, khi có sự hung tợn, khi có một lời chửi mắng, ngay khoảnh khắc khi bạn không hoàn toàn chú ý, vậy thì cái hệ thống máy móc của dựng lên một hình ảnh bắt đầu. Đúng chứ? Đó là, khi cái trí không hoàn toàn chú ý tại ngay khoảnh khắc của hành động, vậy thì bộ máy của dựng lên những hình ảnh bắt đầu. Đúng chứ? Đó là khi bạn nói điều gì đó với tôi mà tôi không thích, hay tôi thích, và nếu tại ngay khoảnh khắc đó tôi hoàn toàn không chú ý, vậy thì bộ máy đó bắt đầu. Nếu tôi chú ý, tỉnh thức, vậy thì không có việc dựng lên những hình ảnh. Đúng chứ? Đúng chứ? Mà có nghĩa tại ngay khoảnh khắc khi cái trí hoàn toàn tỉnh thức, không bị xao nhãng, không bị kinh hãi, hay phủ nhận điều gì đang được nói, tại ngay khoảnh khắc đó khi cái trí hoàn toàn tỉnh thức, vậy thì không thể có một hình ảnh. Bạn thử việc này, hãy thực hiện nó trong suốt ngày. Vậy thì điều gì xảy ra cho tất cả những hình ảnh mà người ta đã thâu lượm? Lúc này tôi đã tìm được làm thế nào để ngăn ngừa việc dựng lên những hình ảnh, nhưng điều gì xảy ra cho tất cả những hình ảnh mà tôi đã thâu lượm? Bạn đang theo kịp vấn đề chứ? Bạn làm gì với chúng đây? Tôi hy vọng bạn đang làm việc chăm chỉ như tôi – được không? Tôi nghi ngờ lắm!

Rõ ràng đây không là vấn đề của bạn, bởi vì nếu đây là vấn đề mãnh liệt, sinh động, sâu sắc thực sự của bạn, về sống của bạn, bạn đã tìm được câu trả lời, bạn không đang ngồi ở đó chờ đợi tôi tìm câu trả lời và sau đó bạn sao chép lại. Bây giờ điều gì xảy ra cho tất cả những hình ảnh mà bạn đã thâu lượm? Bạn biết rằng bạn có nhiều hình ảnh, được che giấu trong cái tủ của cái trí bạn? Và liệu bạn có thể giải quyết tất cả chúng từng chút một, một hình ảnh này sau hình ảnh khác? Và điều đó mất một thời gian vô hạn, phải không? Trong khi bạn đang giải quyết một hình ảnh bạn đang tạo tác một hình ảnh khác, vì vậy không có sự kết thúc cho cái qui trình của dần dần loại bỏ một hình ảnh tiếp theo một hình ảnh khác.

Vì vậy bạn đã tìm ra được một sự thật, đó là: bạn không thể loại bỏ những hình ảnh từng chút một, cái này qua cái kia; vì vậy phải có một cái trí, bởi vì nó đã hiểu rằng không thể loại bỏ những hình ảnh một cái này qua một cái khác, bởi vì nó đã thấy được điều đó, sự thật của nó, vậy thì cái trí, khi nó nhận biết được nó đang tạo tác một hình ảnh, trong sự chú ý đó tất cả những hình ảnh khác biến mất. Tôi tự hỏi liệu bạn có hiểu rõ? Bạn nắm bắt được nó chứ? Không à.

Như chúng ta đã vừa nói, những hình ảnh được hình thành khi cái trí không chú ý. Làm ơn hãy nhớ kỹ điều đó. Khi cái trí không chú ý, vậy thì những hình ảnh được hình thành. Và hầu hết cái trí của chúng ta đều không chú ý, không có sự chú ý. Thỉnh thoảng bạn có chú ý, phần thời gian còn lại bạn không chú ý. Trong những thời điểm của không chú ý đó, những hình ảnh được hình thành. Và khi bạn, một cách chú ý nhận biết được một hình ảnh, và một cách chú ý nhận biết được làm thế nào bộ máy vận hành, vậy thì trong sự chú ý đó tất cả những hình ảnh đều xóa sạch, tất cả những hình ảnh, cả những hình ảnh quá khứ lẫn đang dựng lên những hình ảnh hiện tại. Điều gì quan trọng là trạng thái của chú ý. Đúng chứ? Không phải bạn có bao nhiêu hình ảnh. Tôi tự hỏi liệu bạn hiểu rõ? Làm ơn nắm bắt điều này. Làm ơn hiểu rõ điều này bởi vì đây là điều quan trọng nhất. Tôi sẽ ngồi đây suốt năm tiếng đồng hồ cho đến khi bạn hiểu rõ nó! Bởi vì nếu bạn có thể thực sự nắm bắt được điều này một lần, bạn sẽ hiểu rõ toàn bộ máy của cái trí.

Bạn thấy rằng hầu hết chúng ta không thể giải quyết những vấn đề của chúng ta. Chúng ta không biết làm thế nào để giải quyết chúng. Và thế là chúng ta sống cùng chúng, và chúng trở thành thói quen của chúng ta, chúng trở thành giống như một bộ áo giáp mà bạn không thể xuyên thủng được. Và khi bạn có một vấn đề không được giải quyết vậy thì bạn không có năng lượng, năng lượng mà bạn có bị nuốt trọn bởi vấn đề. Và vì vậy bạn không có năng lượng. Và bởi vì không có năng lượng bạn rơi vào thói quen của nó. Vì vậy bạn phải tìm ra, nếu bạn nghiêm túc, nếu bạn thực sự muốn sống một sống trong đó không còn xung đột gì cả, bạn phải tìm ra làm thế nào kết thúc được một vấn đề ngay tức khắc, khẩn cấp, một vấn đề con người. Mà có nghĩa trao toàn chú ý cho vấn đề đó, đó là, không tìm kiếm một đáp án cho vấn đề – làm ơn theo dõi điều này – không tìm kiếm một đáp án cho vấn đề bởi vì nếu bạn đang tìm kiếm một đáp án thế là bạn đang ra khỏi vấn đề, trái lại nếu bạn ở lại cùng vấn đề một cách trọn vẹn và chú ý, vậy thì trong chính vấn đề đó là đáp án, không phải ra khỏi vấn đề.

Hãy nhìn thưa các bạn, hãy cho phép tôi giải thích nó cách khác. Tất cả chúng ta đều biết đau khổ là gì, cả thân thể lẫn tâm lý, phía bên trong. Sự đau đớn phần thân thể, người ta có thể giải quyết nó bằng những phương pháp điều trị khác nhau và không cho phép kỷ niệm của sự đau đớn đó tồn tại. Bạn theo kịp chứ? Bây giờ nếu bạn nhận biết được sự đau đớn đó, và trong ngay sự nhận biết đó bạn sẽ thấy kỷ niệm của sự đau đớn quá khứ biến mất. Và thế là bạn có năng lượng để gặp gỡ sự đau đớn lần kế tiếp, nếu bạn có nó, sự đau đớn thân thể. Theo tâm lý tất cả chúng ta đều đã chịu đựng đau khổ trong những mức độ khác nhau, mãnh liệt nhiều hơn, hay ít hơn, chúng ta đã trải qua đau khổ của loại này hay loại khác. Theo bản năng khi chúng ta trải qua đau khổ chúng ta muốn chạy trốn khỏi nó – nhà thờ, giải trí, thượng đế, bóng đá, bạn biết rồi, bất kỳ cái gì để tẩu thoát khỏi nó, đọc sách – tôi sẽ không nói tất cả những điều vô lý chúng ta làm. Bây giờ nếu cái trí có chú ý, và không chạy trốn khỏi trạng thái đau khổ gì cả, vậy thì bạn sẽ thấy từ chú ý hoàn toàn đó không chỉ có năng lượng, mà có nghĩa đam mê, nhưng cũng kết thúc sự chịu đựng đau khổ. Trong cùng cách như vậy, tất cả những hình ảnh có thể kết thúc ngay tức khắc khi không có ưa thích về bất kỳ hình ảnh nào. Điều này rất quan trọng: khi không có ưa thích về bất kỳ hình ảnh nào. Bởi vì bạn không có ưa thích, bạn không có thành kiến, vậy thì bạn chú ý, vậy thì bạn thấy. Trong sự quan sát đó không chỉ có sự hiểu rõ của việc dựng lên những hình ảnh nhưng còn cả sự kết thúc của tất cả những hình ảnh. Nếu bạn đã không nhận được nó, tệ quá, tôi phải tiếp tục.

Vậy là tôi thấy sự quan trọng của liên hệ, và có thể có một liên hệ mà không có bất kỳ xung đột, mà có nghĩa tình yêu. Tình yêu không là hình ảnh. Tình yêu không là vui thú. Tình yêu không là ham muốn. Tình yêu không là cái gì đó phải được vun quén, nó không bị lệ thuộc vào ký ức. Và liệu tôi có thể sống một sống, sống hàng ngày, mà không có bất kỳ ý thức nào của tự-quan tâm về chính mình? Tự-quan tâm về chính mình là hình ảnh cơ bản của tôi. Đúng chứ? Liệu tôi có thể sống mà không có bất kỳ hình ảnh cơ bản nào, và thế là hành động, mà không tạo ra sự tách rời, cô độc và đau khổ? Đúng chứ?

Bây giờ bạn muốn nói chuyện, bàn luận? Có chứ thưa bạn?

Người hỏi: Khi người ta nhìn vào phía bên trong, và dường như trải nghiệm một đam mê sâu thẳm muốn hiểu rõ, không động cơ, nhưng bằng chút ít chân thật bạn phát giác rằng thật ra cảm thấy này là một ao ước để có sự trải nghiệm của sự thật và thế là liệu cái tôi có thể, mà hôm nay tất cả chúng ta đều biết, trải nghiệm sự đam mê không lý do và dường như cốt lõi này và thấy sự khác biệt cốt lõi của hai cảm thấy đó?

Krishnamurti: Bạn cho phép tôi thở một chút nhé? Tôi sẽ dịch lại nó chốc lát nữa. Tôi sẽ lặp lại câu hỏi đó là gì. Chúng ta hãy nghỉ một tí nhé, nếu bạn không phiền.

Người hỏi nói – làm ơn sửa lại tôi nếu tôi lặp lại không đúng – người hỏi đưa ra câu hỏi: cái ngã, cái tôi, muốn trải nghiệm cái gì đó là sự thật, cái gì đó vượt khỏi cái tôi. Người hỏi đặt câu hỏi: liệu cái ngã, cái tôi, có thể trải nghiệm sự thật? Đúng chứ thưa bạn? Đó là một phần của câu hỏi, phải không?

Người hỏi: Liệu chúng ta có thể có sự đam mê không động cơ mà cần thiết để trực nhận sự thật?

Krishamurti: Liệu cái tôi có thể có – tôi đang lặp lại câu hỏi – sự đam mê không động cơ, mà một mình nó có thể tạo ra sự trực nhận sự thật? Đúng chứ? Liệu cái tôi có thể có sự đam mê mãnh liệt, mà cần thiết, sự đam mê, năng lượng, sức sống, thôi thúc mãnh liệt đó, để hiểu rõ, trực nhận cái đó mà không thuộc cái tôi – đúng chứ?
Bây giờ trước hết, cái tôi là gì? Khi bạn nói “cái tôi”, khi bạn nói: “cái tôi”, liệu tôi có thể trải nghiệm cái sự việc thực sự, cái sự việc lạ thường, “cái tôi” đó là gì? Bạn nghĩ “cái tôi” đó là gì? “Cái tôi” đó là kết quả của sự giáo dục của bạn, “cái tôi” đó là kết quả của những xung đột của bạn, những văn hoá của bạn, sự liên hệ của bạn với phần còn lại của thế giới, sự tuyên truyền mà đã nhồi nhét bừa bãi vào cái trí của bạn trong hai ngàn năm hay mười ngàn năm, “cái tôi” đó mà quyến luyến vào đồ đạc của bạn, người vợ của bạn, người chồng của bạn – đúng chứ – “cái tôi” đó nói, “Tôi muốn được hạnh phúc”, “Tôi đã thành tựu” – tất cả điều đó. Nó là “cái tôi”, phải không? Không à? “Cái tôi” mà nói, “Tôi là một người Thiên chúa giáo”, “cái tôi” mà nói, “Tôi là một người Cộng sản” – người Hồi giáo, người Ấn độ giáo, và tất cả những phân chia khủng khiếp. Bây giờ liệu “cái tôi” đó, mà cô lập, mà bởi chính cấu trúc và bản chất của nó bị giới hạn, và vì vậy đang tạo ra sự tách rời, liệu “cái tôi” đó có bất kỳ sự đam mê nào không? Nó có thể có sự đam mê về vui thú, mà khác hẳn sự đam mê chúng ta đang nói? Rõ ràng như thế phải không. Vì vậy chỉ bằng sự kết thúc của “cái tôi” thì mới có đam mê. Và chỉ một cái trí được tự do khỏi tất cả những thành kiến, những quan điểm, những đánh giá, “bạn nên là gì” – bị quy định – chỉ một cái trí như thế mới có thể có đam mê, mãnh liệt, và vì vậy có thể thấy cái là.

Người hỏi: Vâng.

Krishnamurti: Bạn nói, vâng. Đó chỉ là một câu nói bằng từ ngữ, hay bạn thực sự thấy sự thật của nó và vì vậy bạn được tự do?

Người hỏi: (Không nghe rõ)

Krishnamurti: Dĩ nhiên, thưa bạn. Điều đó đúng. Hãy chờ một tí, thưa bạn. Tôi đã hiểu một chút tiếng Tây ban nha, bây giờ anh ấy đang làm mất khả năng đó!

Người hỏi: (Tiếp tục bằng tiếng Tây ban nha – không nghe rõ)

Krishnamurti: Bạn nắm bắt được nó không, thưa bạn?

Người hỏi: Những hình ảnh này mà ở trong chính chúng tôi gây lãng phí năng lượng.

Krishanmurti: Dĩ nhiên. Vâng thưa bạn. Điều đó đúng. Ồ Chúa ơi! Câu hỏi là: những hình ảnh này mà người ta có, một hay nhiều hình ảnh, liệu chúng gây lãng phí năng lượng? Và thế là tất cả mọi chuyện còn lại của nó. Bạn nói gì đây? Rõ ràng. Nếu tôi có một hình ảnh về chính tôi và đó là sự đối nghịch với hình ảnh của bạn, phải có xung đột và thế là phải có một lãng phí năng lượng, không phải như thế à? Đừng lãng phí thời gian vào việc này.

Người hỏi: Liệu một người được tự do khỏi mọi vấn đề có thể có sự liên hệ với những người đầy những vấn đề?

Krishnamurti: Đúng. Liệu một người được tự do khỏi tất cả những vấn đề có thể, liệu ông ta có thể có bất kỳ sự liên hệ nào với một người đầy những vấn đề? Ồ bạn đã trả lời nó. Bạn đã không trả lời câu hỏi hay sao? Liệu ông ta có thể? Nếu bạn được tự do khỏi những vấn đề, thực sự, không chỉ tưởng tượng, thực sự được tự do khỏi mọi vấn đề mà những con người có – chết, tình yêu, đau khổ, vui thú – bạn biết rồi, những vấn đề – liệu tôi có thể có bất kỳ sự liên hệ nào với bạn nếu tôi có nhiều vấn đề của tôi? Dĩ nhiên là không. Vậy thì tôi làm gì đây? Bạn không có những vấn đề – hãy lắng nghe điều này – và tôi có những vấn đề, vậy thì tôi làm gì đây? Hoặc là tôi quẳng bạn đi, đẩy bạn ra xa, hoặc tôi bắt đầu tôn thờ bạn. Đúng chứ? Tôi đặt bạn lên bệ thờ và nói rằng, “Ồ! Ông ta là một người lạ thường làm sao. Ông ta là một con người lạ thường, ông ta không có những vấn đề”. Và tôi lại có, thế là tôi bắt đầu tôn sùng bạn, tôi bắt đầu theo sau bạn, tôi lắng nghe bất kỳ điều gì bạn nói, hy vọng tôi sẽ giải quyết được những vấn đề của tôi bằng cách theo sau bạn. Mà có nghĩa là gì? Tôi sẽ hủy hoại bạn bằng những vấn đề của tôi. Bởi vì tôi quăng bạn ra xa, bây giờ tôi chấp nhận bạn bằng cách tôn sùng bạn mà có nghĩa tôi cũng sẽ giết chết bạn.

Người hỏi: Liệu có bất kỳ hy vọng nào cho chúng tôi?

Krishnamurti: Tất cả đều phụ thuộc vào bạn. Nếu bạn nghiêm túc. Nếu bạn thực sự quan tâm sâu sắc trong giải quyết trọn vẹn những vấn đề của bạn, vậy thì bạn có sự mãnh liệt và sinh lực để giải quyết chúng. Không phải nếu bạn đùa giỡn với chúng một ngày rồi ngày hôm sau lại tìm hiểu.
Vâng, thưa bà?

Người hỏi: (Bằng tiếng Pháp)

Krishnamurti: Vâng, quý bà kia nói: chúng ta dường như nhìn mọi thứ từ một khoảng cách, qua một đoạn đường, qua một tầm nhìn hạn hẹp. Đúng chứ? Phải vậy không thưa bà?

Người hỏi: Tôi xin phép đưa ra một câu hỏi?

Krishnamurti: Vâng thưa ông.

Người hỏi: Krishnaji, lần cuối khi ông ở Amsterdam vào tháng năm, vào cuối nói chuyện đầu tiên, có một cậu trai đứng dậy với một vấn đề. Vấn đề thuốc kích thích và ông đã nói – tôi sẽ không cố gắng giúp đỡ bạn bỏ dùng thuốc kích thích – và ông giải thích trong cách này . . . . . . . Và toàn hội trường khoảng vài ngàn người đã lặng tăm và sau đó không ai nói một lời. Câu hỏi riêng của một người là: liệu có thể có bất kỳ việc gì thêm mà chúng ta có thể làm để giúp giới trẻ hay không?

Krishnamurti: Quý ông kia hỏi rằng: chúng ta có thể làm gì để ngăn ngừa những người khác dùng thuốc kích thích? Bạn có dùng thuốc kích thích ở đây không?

Người hỏi: Không.

Krishnamurti: Tôi hiểu câu hỏi của bạn, thưa bạn.

Người hỏi: Chúng tôi uống cà phê, chúng tôi uống rượu.

Krishnamurti: Hãy chờ đã, thưa bạn. Hãy chờ đã. Chúng tôi uống cà phê, chúng tôi uống rượu, chúng tôi hút thuốc lá, chúng tôi làm mọi loại sự việc, kể cả dùng thuốc kích thích, cần sa, cỏ hasish, thuốc phiện và heroin – đúng chứ? Bây giờ bạn muốn tìm hiểu điều này phải không?

Người hỏi: Vâng.

Krishnamurti: Tốt! Tại sao bạn sử dụng chúng? Cà phê – làm ơn lắng nghe điều này – cà phê, trà, cần sa, heroin, rượu – tại sao? Cà phê, trà là những chất kích thích, phải không? Không à?

Khán giả: Vâng.

Krishnamurti: Tôi biết. Tôi biết. Tôi không dùng chúng nhưng tôi biết. Cà phê, trà là những chất kích thích. Theo tâm lý bạn có lẽ cần một vài hình thức của kích thích. Đúng không? Một số người cần chúng. Và liệu rượu, thuốc lá cũng giống như dùng thuốc kích thích? Hãy tiếp tục trả lời nó.

Khán giả: Vâng.

Krishnamurti: Chờ tí đã. Bạn nói uống rượu cũng giống như dùng thuốc kích thích.
Người hỏi: Không.

Người hỏi: Có.

Krishnamurti: Hãy chờ. Hãy chờ. Làm ơn đừng đứng về phía này hay phía kia. Một người nói rằng, không, và một người nào khác lại nói, có. Vậy thì chúng ta ở đâu? Tôi đang hỏi: tại sao chúng ta dùng bất kỳ những thứ này? Có phải bạn cần những chất kích thích hay không? Bạn cần được thúc đẩy, được khuyến khích, được kích thích? Tiếp tục trả lời đi? Bạn đã quá nhanh khi nói, có, bây giờ hãy trả lời điều này. Bóng đá, kích thích. Rượu, kích thích. Trà, thuốc lá, heroin, tất cả những thứ còn lại. Tại sao bạn cần chúng?

Người hỏi: Để tẩu thoát.

Krishnamurti: Để tẩu thoát. Uống một cốc rượu và bạn hạnh phúc, vì vậy nó được thực hiện mau lẹ!

Người hỏi: Vâng.

Krishnamurti: Hãy chờ, hãy chờ. Hãy chờ đã. Vì vậy bạn cần những chất kích thích trong những hình thức khác nhau. Ở đây bạn đang được kích thích bởi tôi phải không?

Người hỏi: Vâng.

Krishanmurti: Hãy chờ đã. (Tiếng cười). Làm ơn chú ý một chút. Bạn đang bị kích thích bởi người nói phải không? Đừng nói, không, và quý ông này lại nói, có. Làm ơn. Hãy tìm hiểu nó. Bạn đang được kích thích? Nếu bạn như thế thì người nói cũng tốt như một viên thuốc. Vậy thì bạn lệ thuộc vào người nói, như bạn lệ thuộc vào thuốc men hay cà phê, trà, và vân vân. Tôi đang hỏi tại sao bạn lệ thuộc, không phải đúng hay sai, hay nên, không nên. Tại sao bạn lệ thuộc vào bất kỳ những chất kích thích này?

Người hỏi: Chúng tôi không trả lời để bênh vực. Chúng tôi có thể thấy nó có hành động như thế và như thế vào chúng tôi, nhưng chúng tôi không cần bị lệ thuộc.

Krishnamurti: Ông ấy nói rằng, chúng ta có thể thấy hành động của nó nhưng chúng ta không cần bị lệ thuộc. Nhưng bạn bị lệ thuộc khi chất kích thích đó hết tác dụng và bạn cần nhiều kích thích hơn, mà có nghĩa rằng bạn bị lệ thuộc. Tôi có lẽ uống LSD vào buổi sáng và dẹp nó đi, thực hiện một chuyến đi hay bất kỳ việc gì, nhưng nó hạ gục tôi và tôi dùng lại nó vào ngày mốt. Vì vậy tôi lệ thuộc nó. Bây giờ tôi đang hỏi tại sao cái trí con người bị lệ thuộc – làm ơn lắng nghe điều này – lệ thuộc vào ái ân, vào thuốc men, vào rượu, hay bất kỳ hình thức kích thích nào từ bên ngoài. Tất cả việc này là thuộc tâm lý. Đúng chứ. Cà phê, trà có lẽ thuộc vật chất bởi vì chúng ta ăn uống không đúng cách, chúng ta sống sai lầm, chúng ta quá buông thả và vân vân và vân vân, chúng ta cần vài hình thức của kích thích. Nhưng tại sao chúng ta muốn bị kích thích trong bất kỳ hình thức khác, thuộc tâm lý? Đó có phải bởi vì trong chính chúng ta, chúng ta quá nghèo khó? Vâng. Đó là như thế phải không? Bởi vì chúng ta không có những bộ não, có khả năng để làm điều gì đó hoàn toàn khác hẳn, và không lệ thuộc tất cả việc này? Vậy thì nếu bạn lệ thuộc, rượu, cà phê, trà, thuốc kích thích – thuốc kích thích nghiêm trọng hơn rượu hay trà, hay cà phê, bởi vì thuốc kích thích, do điều gì tôi đã được giải thích từ những bác sĩ mà đã nghiên cứu điều này khá thấu đáo, rằng nó hủy hoại những tế bào não.

Người hỏi: Rượu không như thế sao?

Krishnamurti: Hãy đợi. Nó hủy hoại những tế bào não, rượu có thể hủy hoại nó từ từ, rất nhiều năm, nhưng thuốc kích thích lại rất, rất nghiêm trọng bởi vì nó ảnh hưởng đến thế hệ tương lai của bạn, con cái của bạn. Vì vậy nếu bạn nói, “Ồ, tôi không bận tâm điều gì sẽ xảy đến cho cháu chắt của tôi, tôi muốn thoả mãn trong thuốc kích thích” – điều đó chấm dứt sự bàn luận. Nhưng tôi đang nói, điều gì xảy ra cho cái trí của bạn khi bạn lệ thuộc vào cái gì đó, dù nó là cà phê, trà, tình dục, bất kỳ việc gì bạn muốn, vẫy một lá cờ?

Người hỏi: Tôi mất sự tự do của tôi.

Krishnamurti: Bạn không chỉ – bạn thấy rằng bạn nói những điều này nhưng bạn không sống cùng nó. Đúng chứ? Nó hủy hoại sự tự do phải không? Nó không, khi bạn lệ thuộc vào thứ gì đó, nó không biến bạn thành một nô lệ cho rượu, bạn phải có rượu, rượu martini, bất kỳ thứ gì bạn uống. Vì vậy dần dần cái trí của bạn trở nên xơ cứng qua sự lệ thuộc. Và vì vậy nó đã được thiết lập, từ xa xưa, ở Ấn độ, rằng bất kỳ con người tôn giáo nào mà thực sự sùng đạo sẽ không bao giờ chạm vào bất kỳ thứ này. Nhưng thưa bạn, bạn không thèm quan tâm. Bạn nói, “Tôi cần sự kích thích”. Bạn biết, có một lần tôi gặp một người đàn ông đã sử dụng nhiều thuốc kích thích, LSD và ông ấy nói: “Tôi đến viện bảo tàng sau khi đã dùng LSD và tôi thấy những màu sắc rực sáng hơn, mọi thứ nổi bật sắc nét hơn, có vẻ đẹp”. Nhưng cái trí dần dần bị hủy hoại, ông ấy có lẽ thấy ánh sáng dễ thương của cảnh hoàng hôn, nhưng cái trí của ông ấy đang bị bào mòn, đang chết dần, chấm dứt, sau một năm hay hai năm ông ấy chỉ còn là một thực thể không còn suy nghĩ. Bây giờ nếu bạn thích tất cả loại ngu xuẩn đó, hãy đến với nó. Nhưng nếu bạn không thích nó, hãy hoàn toàn dẹp bỏ nó khỏi bạn. Tôi nghĩ từng đó là đủ rồi, phải không?

SAANEN
Ngày 25 tháng 7 năm 1971
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
04/06/2024(Xem: 2690)
Cùng toàn thể giới tử thọ trì Bát quan trai giới một ngày một đêm tại trú xứ Tăng già-lam Phước duyên, thành phố Huế, hiện diện quý mến. Một ngày một đêm quý vị ở trong Tịnh giới với niềm tin thanh tịnh, kiên cố, bất hoại đối với Tam bảo. Nhờ niềm tin này mà quý vị không để cho Giới pháp của mình bị sứt mẻ ở trong đi, ở trong đứng, ở trong nằm, ở trong ngồi, ở trong sự nói năng, giao tiếp. Quý vị có được niềm tin này là nhờ quý vị nuôi lớn sáu tính chất của Tam bảo, khiến cho ba nghiệp của quý vị được an tịnh, an tịnh về thân hành, an tịnh về ngữ hành, an tịnh về ý hành. Sáu tính chất của Tam bảo, quý vị phải thường quán chiếu sâu sắc, để thể nhập và tạo ra chất liệu cho chính mình, ngay đời này và đời sau. Sáu tính chất của Tam bảo gồm:
27/05/2024(Xem: 707)
Theo quan niệm của Phật giáo, Khổ (zh. 苦, sa. duḥkha, pi. dukkha) là cơ sở quan trọng của Tứ Diệu Đế. Chúng ta thường nghe nói, “Đời Là Bể Khổ.” Phật Giáo phân loại Khổ rất luận lý khoa học: Tam Khổ (Khổ khổ [sa. duḥkha-duḥkha,] Hoại khổ [sa. vipariṇāma-duḥkha,] và Hành khổ [sa. saṃskāra-duḥkha.] Ngoài ra còn có Bát khổ. Sinh – Lão – Bệnh – Tử gọi là tứ khổ. Cộng thêm 4 cái khổ khác nữa là: Ái biệt ly khổ - 愛別離苦(あいべつりく): Yêu nhau mà chia lìa nhau là khổ vậy. Cầu bất đắc khổ - 求不得苦(ぐふとくく): Cầu mà không được chính là khổ vậy. Oán tắng hội khổ - 怨憎会苦(おんぞうえく): Ghét mà phải ra vào gặp mặt hàng ngày là khổ vậy. Ngũ ấm xí thạnh khổ - 五蘊 盛苦(ごうんじょう): No cơm ấm cật quá cũng khổ.
30/04/2024(Xem: 2264)
Những lời trích dẫn trên đây thật đanh thép và minh bạch, chữ vu khống trong câu trích dẫn trên đây trong bản gốc bằng tiếng Pali là chữ abbhācikkhanti (abhi + ā + cikkh + a), các tự điển tiếng Anh dịch chữ này là accusation, calumny, slander…, có nghĩa là kết án, phỉ báng, vu khống…. Thế nhưng trong khi viết lách hay thuyết giảng đôi khi chúng ta không nghĩ đến những lời cảnh giác trên đây của Đức Phật. Sau hơn hai mươi lăm thế kỷ quảng bá, xuyên qua nhiều vùng địa lý, hòa mình với nhiều nền văn minh và văn hóa khác nhau, nền Tư tưởng và Giáo huấn của Đức Phật đã phải trải qua nhiều thử thách, thích ứng với nhiều dân tộc, do đó thật khó tránh khỏi ít nhiều biến dạng và thêm thắt. Thế nhưng thực tế cho thấy trong suốt cuộc hành trình kỳ thú và vĩ đại đó – nếu có thể nói như vậy – nền Tư tưởng và Giáo huấn đó của Đức Phật vẫn đứng vững và đã góp phần không nhỏ trong công trình cải thiện xã hội, nâng cao trình độ văn hóa, tư tưởng và mang lại ít nhất là một chút gì đó lý tưởng hơn, cao đ
30/04/2024(Xem: 2484)
Con người thường hay thắc mắc tại sao mình có mặt ở cõi giới Ta Bà này để chịu khổ triền miên. Câu trả lời thường được nghe là: Để trả nghiệp. Nhưng nghiệp là gì? Và làm sao để thoát khỏi? Then chốt cho câu trả lời được gói ghém trong 2 câu: “Ái bất trọng, bất sanh Ta Bà Niệm bất nhất, bất sanh Tịnh Độ” Có nghĩa là: “Nghiệp ái luyến không nặng, sẽ không tái sanh ở cõi Ta Bà Niệm Phật không nhất tâm, sẽ không vãng sanh về Tịnh Độ”
18/02/2024(Xem: 3018)
Bát Chánh Đạo là con đường thánh có tám chi nhánh: Chánh Tri Kiến, Chánh Tư Duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh Tấn, Chánh Niệm và Chánh Định. Đây là con đường trung đạo, là lộ trình kỳ diệu giúp cho bất kể ai hân hoan, tín thọ, pháp thọ trong việc ứng dụng, thời có thể chuyển hóa nỗi khổ, niềm đau thành an lạc, giải thoát, niết bàn. Bát Chánh Đạo là Chơn Pháp vi diệu, là con đường đưa đến khổ diệt, vượt thời gian, thiết thực trong hiện tại, được chư Phật quá khứ, Đức Phật hiện tại và chư Phật tương lai chứng ngộ, cung kính, tán thán và thuyết giảng cho bốn chúng đệ tử, cho loài người, loài trời để họ khai ngộ, đến để mà thấy, và tự mình giác hiểu.
07/02/2024(Xem: 5905)
Từ 1983 đến 1985 khi đang ở Singapore, bận bịu với chương trình nghiên cứu Phật giáo tại Viện Phát triển Giáo Trình, tôi được Tu viện Phật giáo Srilankaramaya và một số đạo hữu mời giảng bốn loạt bài pháp nói về một vài tông phái chính của Phật giáo. Các bài giảng được ưa thích, và nhờ các cố gắng của Ô. Yeo Eng Chen và một số bạn khác, chúng đã được ghi âm, chép tay và in ấn để phát miễn phí cho các học viên. Kể từ đó, các bài pháp khởi đi từ hình thức của các tập rời được ngưỡng mộ và cũng được tái bản. Sau đó, tôi nhận thấy có vẻ hay hơn nếu in ấn bốn phần ấy thành một quyển hợp nhất, và với vài lần nhuận sắc, xuất bản chúng để cho công chúng dùng chung.
20/01/2024(Xem: 2195)
Thông thường người ta vào học Phật ít nhiều cũng do có động lực gì thúc đẩy hoặc bởi thân quyến qua đời, hoặc làm ăn thất bại, hoặc hôn nhân dở dang v.v... nhưng cũng không ít người nhân nghe giảng pháp hay gặp một quyển sách khế hợp căn cơ liền phát tâm tu hành hay tìm hiểu học Phật pháp. Phần lớn đệ tử xuất gia hoặc tại gia của Hòa Thượng cũng vì cảm mộ pháp giải của Ngài mà quy y Phật. Quyển vấn đáp này góp nhặt từ những buổi giảng thuyết trong các chuyến hoằng pháp của Hòa Thượng, hy vọng cũng không ngoài mục đích trên, là dẫn dắt người có duyên vào đạo hầu tự sửa đổi lỗi lầm mà giảm trừ tội nghiệp.
20/01/2024(Xem: 2332)
Năm xưa khi Phật thuyết kinh, hoàn toàn dùng khẩu ngữ vì bấy giờ nhân loại chưa có chữ viết (xứ Ấn). Sau khi Phật diệt độ, các đệ tử Phật mới kết tập laị những gì Phật dạy để lưu truyền cho đời sau. Đạo Phật dần dần truyền sang các xứ khác, truyền đến đâu thì kinh điển cũng được phiên dịch sang ngôn ngữ của xứ ấy. Lúc ban đầu kinh Phật được ghi chép bằng tiếng Phạn ( Sancrit, Pali ) sau đó thì dịch sang tiếng: Sinhale, Pakistan, Afghanistan, tiếng Tàu, Thái, Nhật, Hàn, Việt… và sau nữa là tiếng Pháp, Anh, Tây Ban Nha…
20/12/2023(Xem: 2781)
Tiến sĩ Bạch Xuân Phẻ (Bạch X. Khỏe) định cư ở Hoa Kỳ từ năm 1991, hiện đang giảng dạy Hóa học và Hóa học danh dự cho Trường trung học Mira Loma tại thủ phủ Sacramento, CA. Ông quy y với Thiền sư Trừng Quang Thích Nhất Hạnh, có Pháp danh là Tâm Thường Định. Ông đã và đang giảng dạy về Lãnh đạo chánh niệm và phương thức mang chánh niệm vào học đường ở bang California từ năm 2014. Tiến sỹ Bạch cũng giảng dạy cho chương trình huấn luyện giáo viên. Ngoài ra, ông còn tham gia nhiều công việc xã hội trong cộng đồng. Tháng Ba 2023, TS Bạch Xuân Phẻ được Hiệp hội Giáo viên California (California Teachers Association) vinh danh vì những đóng góp giáo dục thực hành chánh niệm của ông. TS Bạch Xuân Phẻ cũng được trao Giải thưởng Nhân quyền người Mỹ gốc Á Thái Bình Dương năm 2023 của bang California (Human Right Awards).
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com