Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

2. Sự liên hệ

13/07/201100:56(Xem: 4224)
2. Sự liên hệ

J. KRISHNAMURTI
SỰ THỨC DẬY CỦA THÔNG MINH
[THE AWAKENING OF INTELLIGENCE]
Lời dịch: ÔNG KHÔNG - 2009

MỸ

II
Ba nói chuyện ở thành phố New York

– 2 –

SỰ LIÊN HỆ

Sự liên hệ. “Bạn là thế giới.” Cái tôi tách rời; sự thoái hóa. Thấy “cái gì là” thực sự. Tình yêu không là gì. “Chúng ta không có đam mê; chúng ta có dục vọng, chúng ta có vui thú.” Hiểu rõ chết là gì. Tình yêu là tánh vĩnh hằng riêng của nó.

Những câu hỏi: Khái niệm về tốt lành và xấu xa; chia sẻ; đau khổ và sợ hãi; làm thế nào được tự do khỏi quá khứ?

KRISHNAMURTI: Tôi muốn nói về sự liên hệ, về tình yêu là gì, về sự tồn tại của con người trong đó được bao hàm đang sống hàng ngày của chúng ta, những vấn đề người ta có, những xung đột, những vui thú và những sợ hãi, và sự việc lạ thường nhất mà con người gọi là chết.

Tôi nghĩ người ta phải hiểu rõ, không phải như một lý thuyết, không phải như một ý tưởng giải trí và phỏng đoán, nhưng như một sự kiện thực sự – rằng chúng ta là thế giới và thế giới là chúng ta. Thế giới là mỗi người chúng ta; cảm thấy điều đó, thực sự gắn kết với nó và không với điều gì khác, tạo ra một cảm thấy của trách nhiệm lớn lao và một hành động mà chắc chắn không là phân chia, nhưng tổng thể.

Tôi nghĩ chúng ta có khuynh hướng quên rằng xã hội của chúng ta, nền văn hóa trong đó chúng ta sống, mà đã quy định chúng ta, là kết quả của sự gắng sức, sự xung đột của con người, sự đau khổ và chịu đựng của con người. Mỗi người chúng ta là nền văn hóa đó; cộng đồng đó là mỗi người chúng ta – chúng ta không tách rời khỏi nó. Để cảm thấy điều này, không phải như một ý tưởng thuộc trí năng hay một khái niệm, nhưng thực sự cảm thấy sự thật của điều này, người ta phải tìm hiểu vấn đề của liên hệ là gì; bởi vì sống của chúng ta, sự tồn tại của chúng ta, được đặt nền tảng trên sự liên hệ. Sống là một chuyển động trong liên hệ. Nếu chúng ta không hiểu rõ điều gì được bao hàm trong liên hệ, rõ ràng chúng ta không chỉ cô lập chính chúng ta, mà còn tạo ra một xã hội trong đó những con người bị phân chia, không chỉ theo quốc gia, theo tôn giáo, mà còn trong chính họ và vì vậy họ chiếu rọi cái gì họ là vào thế giới bên ngoài.

Tôi không biết liệu bạn đã tìm hiểu sâu sắc vấn đề này cho chính bạn chưa, để tìm ra liệu rằng người ta có thể sống cùng một người khác trong hòa hợp tổng thể, trong hiệp thông hoàn toàn, để cho không có rào chắn, không có phân chia, nhưng một cảm thấy của hợp nhất trọn vẹn. Bởi vì sự liên hệ nghĩa là có liên quan – không phải trong hành động, không phải trong dự án nào đó, không phải trong một học thuyết – nhưng hoàn toàn hợp nhất trong ý nghĩa rằng sự phân chia, từng mảnh giữa những cá thể, giữa hai con người, không tồn tại ở bất kỳ mức độ nào.

Nếu người ta không tìm được sự liên hệ này, dường như đối với tôi khi chúng ta cố gắng mang lại trật tự trong thế giới, thuộc lý thuyết hay công nghệ, chúng ta chắc chắn tạo ra không chỉ những phân chia sâu thẳm giữa con người và con người, mà chúng ta cũng sẽ không thể ngăn cản được sự thoái hóa. Thoái hóa bắt đầu trong không có liên hệ; tôi nghĩ đó là gốc rễ của thoái hóa. Liên hệ như hiện nay chúng ta biết là sự tiếp tục của phân chia giữa những cá thể. Ý nghĩa gốc của từ ngữ cá thể đó có nghĩa là “không thể phân chia”. Một con người trong chính anh ấy không bị phân chia, không bị phân từng mảnh, thực sự là một cá thể. Nhưng hầu hết chúng ta không là những cá thể; chúng ta nghĩ rằng chúng ta là, và vì vậy có sự đối nghịch của cá thể với cộng đồng. Người ta phải hiểu rõ không chỉ ý nghĩa của từ ngữ tánh cá thể đó trong nghĩa lý của quyển từ điển, nhưng còn trong ý nghĩa sâu thẳm mà trong đó không có phân chia gì cả. Điều đó có nghĩa là hợp nhất trọn vẹn giữa cái trí, tâm hồn và các cơ quan thân thể. Chỉ lúc đó một tánh cá thể mới hiện diện.

Nếu chúng ta tìm hiểu thật kỹ càng sự liên hệ lẫn nhau hiện nay của chúng ta, dù nó là mật thiết hay hời hợt, sâu thẳm hay là thoáng qua, chúng ta thấy nó bị phân chia. Người vợ hay người chồng, cậu trai hay cô gái, mỗi người đều sống trong tham vọng riêng của họ, trong theo đuổi ích kỷ và riêng tư của họ, trong cái bọc riêng của họ. Tất cả việc này góp phần vào nhân tố để tạo ra một hình ảnh trong chính họ và vì vậy liên hệ với người khác của họ là qua hình ảnh đó, vì vậy không có liên hệ thực sự.

Tôi không biết liệu bạn có ý thức được cấu trúc và bản chất của hình ảnh này mà người ta đã xây dựng quanh chính người ta và trong chính người ta. Mỗi người luôn luôn đang làm việc này, và làm thế nào có thể có một liên hệ với một người khác, nếu có động cơ, ghen tị, ganh đua, tham lam, riêng tư đó và mọi phần còn lại của những sự việc đó mà được duy trì và được phóng đại trong xã hội hiện đại? Làm thế nào có thể có được sự liên hệ với một người khác, nếu mỗi người chúng ta đang theo đuổi thành tựu riêng tư của mình, thành công riêng tư của mình.

Tôi không biết liệu người ta có ý thức được tất cả điều này hay không. Chúng ta quá bị quy định đến độ chúng ta chấp nhận nó như một qui tắc, như một khuôn mẫu của cuộc sống, rằng mỗi người phải theo đuổi khuynh hướng hay tánh khí riêng của anh ấy, và tuy nhiên lại cố gắng thiết lập sự liên hệ với người khác bất kể điều này. Đó không là điều gì tất cả chúng ta đều đang làm hay sao? Bạn có lẽ lập gia đình và bạn đi làm ở văn phòng hay nhà máy; dù bạn làm bất kỳ việc gì trong suốt một ngày, bạn theo đuổi điều đó. Và người vợ của bạn trong ngôi nhà của cô ấy, cùng những rắc rối riêng của cô ấy, cùng những hão huyền riêng của cô ấy, với tất cả điều đó xảy ra. Sự liên hệ giữa hai con người này ở đâu? Nó ở trong giường ngủ, trong ái ân? Một liên hệ hời hợt như thế, giới hạn như thế, bị trói buộc như thế, trong chính nó không thoái hóa hay sao?

Người ta có lẽ hỏi: vậy thì làm thế nào bạn sẽ sống, nếu bạn không đi làm ở văn phòng, theo đuổi tham vọng đặc biệt riêng của bạn, ham muốn để thành tựu và đạt được riêng của bạn? Nếu người ta không làm được bất kỳ điều nào trong những điều này, người ta phải làm gì đây? Tôi nghĩ đó là một câu hỏi hoàn toàn sai lầm, phải không? Bởi vì chúng ta quan tâm, phải không, tạo ra một thay đổi cơ bản trong toàn cấu trúc của cái trí. Sự khủng hoảng không phải trong thế giới bên ngoài, nhưng trong chính ý thức. Và chừng nào chúng ta còn không hiểu rõ sự khủng hoảng này, không phải một cách hời hợt, không lệ thuộc một triết gia nào, nhưng thực sự tự hiểu rõ sâu thẳm cho chính chúng ta bằng cách tìm hiểu nó và thăm dò nó, chúng ta sẽ không thể tạo ra một thay đổi. Chúng ta quan tâm đến cuộc cách mạng tâm lý và cách mạng này chỉ có thể xảy ra khi có loại liên hệ đúng đắn giữa những con người.

Làm thế nào một liên hệ như thế được tạo ra? Vấn đề rõ ràng, phải không? Làm ơn, hãy chia sẻ vấn đề này cùng tôi, được chứ? Nó là vấn đề của bạn, không phải vấn đề của tôi; nó là sống của bạn, không phải sống của tôi; nó là đau khổ của bạn, phiền muộn của bạn, lo âu của bạn, tội lỗi của bạn. Trận chiến này là sống của người ta. Nếu bạn chỉ lắng nghe một diễn tả, vậy thì bạn sẽ phát giác rằng bạn chỉ đang bơi trên bề mặt và không đang giải quyết được bất kỳ vấn đề nào cả. Nó thực sự là vấn đề của bạn, và người nói chỉ đang diễn tả nó – đang biết rằng sự diễn tả không là sự việc được diễn tả. Chúng ta hãy cùng nhau chia sẻ vấn đề này, đó là: làm thế nào những con người, bạn và tôi, có thể tìm ra một liên hệ đúng đắn trong tất cả mọi hỗn loạn, căm hận, hủy diệt, đồi bại, và những sự việc khủng khiếp này đang xảy ra trong thế giới?

Muốn tìm ra được điều đó, dường như đối với tôi, người ta phải tìm hiểu điều gì đang xảy ra, thấy được cái gì thực sự “là”. Không phải điều gì chúng ta thích nghĩ nó nên là, hay cố gắng thay đổi sự liên hệ của chúng ta đến một khái niệm tương lai, nhưng thực sự quan sát nó là gì ngay lúc này. Khi quan sát sự kiện, sự thật, thực tế của nó, có một khả năng thay đổi nó. Như chúng ta đã nói vào một ngày trước, khi có một khả năng lúc đó có một năng lượng lớn lao. Điều gì làm lãng phí năng lượng là ý tưởng rằng nó không thể thay đổi.

Vì vậy chúng ta phải nhìn sự liên hệ của chúng ta như nó thực sự là ngay lúc này; và quan sát nó là gì, chúng ta sẽ tìm được phương cách tạo ra một thay đổi trong thực tế đó. Vì vậy chúng ta đang diễn tả cái gì thực sự là, đó là: mỗi người sống trong thế giới riêng của anh ấy, trong thế giới của tham vọng, tham lam, sợ hãi của anh ấy, ham muốn thành công và mọi chuyện như thế – bạn biết điều gì đang xảy ra. Nếu tôi lập gia đình, tôi có những trách nhiệm, con cái, và mọi chuyện như thế. Tôi đi làm ở văn phòng, hay một nơi làm việc nào đó, và chúng tôi gặp gỡ nhau, người chồng và người vợ, cậu trai và cô gái, trong giường ngủ. Và đó là điều gì chúng ta gọi là tình yêu, đang sống những cuộc sống tách rời, bị cô lập, đang xây dựng một bức tường kháng cự quanh chúng ta, đang theo đuổi một hoạt động tự cho mình là trung tâm; mỗi người đang tìm kiếm an toàn theo tâm lý, mỗi người đang lệ thuộc vào người còn lại cho sự thanh thản, cho vui thú, cho tình bầu bạn; bởi vì trong sâu thẳm mỗi người đều bị cô độc, mỗi người cần được thương yêu, được ấp ủ, mỗi người đang cố gắng thống trị người khác.

Bạn có thể thấy điều này cho chính bạn, nếu bạn quan sát chính bạn. Liệu có bất kỳ loại liên hệ nào hay không? Không có liên hệ giữa hai con người, mặc dù họ có lẽ có con cái, một ngôi nhà, thực sự họ không có liên hệ gì cả. Nếu họ có một mục đích chung, mục đích đó duy trì họ, giữ họ lại cùng nhau, nhưng đó không là liên hệ.

Nhận ra tất cả việc này, người ta thấy rằng nếu không có liên hệ giữa hai con người, vậy thì thoái hóa bắt đầu – không những ở cấu trúc bên ngoài của xã hội, không những ở hiện tượng đồi bại bên ngoài, mà còn cả đồi bại, thoái hóa, hủy diệt bên trong bắt đầu, khi những con người thực sự không có liên hệ gì cả, giống như bạn không có. Bạn có lẽ cầm tay người khác, hôn nhau, ngủ chung, nhưng thực ra, khi bạn quan sát rất kỹ càng, liệu có liên hệ nào hay không? Được liên hệ có nghĩa không bị lệ thuộc lẫn nhau, không tẩu thoát khỏi sự cô độc của bạn qua một người khác, không cố gắng tìm sự thanh thản, bầu bạn qua một người khác. Khi bạn tìm kiếm thanh thản qua một người khác, là lệ thuộc và mọi việc còn lại của nó, liệu có thể có sự liên hệ nào hay không? Hay lúc đó các bạn đang lợi dụng lẫn nhau?

Chúng ta không bi quan, nhưng thực sự đang quan sát cái gì là: đó không là sự bi quan. Vì vậy muốn tìm ra sự liên hệ với người khác thực sự có nghĩa là gì, người ta phải hiểu rõ vấn đề của cô độc này, bởi vì hầu hết chúng ta đều bị cô độc khủng khiếp; chúng ta càng già nua bao nhiêu chúng ta càng trở nên cô độc nhiều bấy nhiêu, đặc biệt trong quốc gia này. Bạn có thấy những người già, trông họ như thế nào hay không? Bạn có thấy những tẩu thoát của họ, những vui chơi của họ hay không? Họ đã làm việc suốt cuộc đời của họ và họ muốn tẩu thoát vào một loại giải trí nào đó.

Khi thấy điều này, liệu chúng ta có thể tìm ra một cách sống mà trong đó chúng ta không sử dụng một người khác hay không? – theo tâm lý, theo cảm xúc, không lệ thuộc vào một người khác, không sử dụng một người khác như một phương tiện tẩu thoát khỏi những hành hạ riêng của chúng ta, khỏi những thất vọng riêng của chúng ta, khỏi cô độc riêng của chúng ta.

Hiểu rõ điều này là hiểu rõ sự cô độc là gì. Bạn có khi nào bị cô độc chưa? Bạn biết nó có nghĩa gì không? – rằng bạn không có liên hệ với một người nào khác, hoàn toàn bị tách rời. Bạn có lẽ ở cùng gia đình bạn, trong một đám đông, hay trong một văn phòng, bất kỳ bạn ở đâu, khi ý thức cô độc hoàn toàn này cùng tuyệt vọng của nó bỗng nhiên ập vào bạn. Nếu bạn không giải quyết việc đó trọn vẹn, sự liên hệ của bạn trở thành một phương tiện tẩu thoát và vì vậy nó dẫn đến thoái hóa, đến đau khổ. Làm thế nào người ta hiểu được cô độc này, ý thức của bị tách rời hoàn toàn này? Muốn hiểu rõ nó người ta phải nhìn vào cuộc sống riêng của người ta. Mọi hành động của bạn không phải là một hoạt động tự cho mình là trung tâm hay sao? Bạn có lẽ thỉnh thoảng từ tâm, rộng lượng, làm cái gì đó mà không có động cơ – đó là những trường hợp hiếm hoi. Tuyệt vọng này không bao giờ có thể xóa tan được qua tẩu thoát, nhưng bằng quan sát nó.

Vì vậy chúng ta đã quay trở lại câu hỏi này, đó là: làm thế nào để quan sát? Làm thế nào quan sát chính chúng ta, để cho trong quan sát đó không có xung đột gì cả? Bởi vì xung đột là thoái hóa, là sự lãng phí năng lượng, nó là trận chiến của cuộc sống chúng ta, từ khoảnh khắc chúng ta được sinh ra cho đến khi chúng ta chết. Liệu có thể sống mà không có một khoảnh khắc của xung đột nào hay không? Muốn làm điều đó, muốn tìm ra điều đó cho chính chúng ta, người ta phải học cách quan sát toàn chuyển động của chúng ta. Có quan sát mà trở thành hợp nhất, mà là sự thật, khi người quan sát không còn, nhưng chỉ quan sát. Chúng ta đã tìm hiểu điều đó vào ngày hôm trước rồi.

Khi không có liên hệ liệu có thể có tình yêu hay không? Chúng ta nói về nó, và tình yêu, như chúng ta biết nó, là liên quan đến ái ân và vui thú, phải không? Một số người trong các bạn nói “Không”. Khi bạn nói “Không”, vậy thì bạn phải không có tham vọng, vậy thì phải không có ganh đua, không có phân chia – như bạn và tôi, chúng tôi và chúng nó. Phải không có sự phân chia của quốc tịch, hay sự phân chia được tạo ra bởi niềm tin, bởi hiểu biết. Vậy thì, chỉ như vậy, bạn mới có thể nói bạn thương yêu. Nhưng với hầu hết mọi người tình yêu đều liên quan đến ái ân và vui thú, và mọi khổ sở theo cùng nó: đố kỵ, thù địch, bạn biết điều gì xảy ra giữa người đàn ông và người phụ nữ. Khi liên hệ đó không là sự thật, trung thực, thăm thẳm, hoàn toàn hợp nhất, vậy thì làm thế nào bạn có thể có hòa bình trong thế giới? Làm thế nào có thể có chấm dứt chiến tranh?

Vì vậy liên hệ là một trong những, hay nói thêm nữa, một sự việc quan trọng nhất trong cuộc sống. Điều đó có nghĩa rằng người ta phải hiểu rõ tình yêu là gì. Chắc chắn, người ta bất chợt bắt gặp nó, thật lạ kỳ, mà không nài xin nó. Khi bạn tìm ra cho chính mình tình yêu không là gì, vậy thì bạn biết tình yêu là gì – không phải thuộc lý thuyết, không phải thuộc từ ngữ – nhưng khi bạn thực sự nhận ra nó không là gì, đó là: không có một cái trí mà ganh đua, tham vọng, một cái trí mà đang gắng sức, đang so sánh, đang bắt chước; một cái trí như thế không thể thương yêu.

Vì vậy liệu bạn có thể, đang sống trong thế giới này, sống trọn vẹn không có tham vọng, hoàn toàn không bao giờ so sánh chính bạn với một người khác? Bởi vì khoảnh khắc bạn so sánh, vậy thì có xung đột, có ganh tị, có ham muốn thành tựu, vượt qua người khác.

Liệu một cái trí và một tâm hồn mà nhớ lại những tổn thương, những sỉ nhục, những sự việc đã làm cho nó vô cảm và đờ đẫn – liệu một cái trí và một tâm hồn như thế có biết tình yêu là gì hay không? Tình yêu là vui thú hay sao? Và tuy nhiên đó lại là điều gì chúng ta đang theo đuổi, có ý thức hay không ý thức. Thần thánh của chúng ta là kết quả của vui thú của chúng ta. Những niềm tin của chúng ta, cấu trúc xã hội của chúng ta, luân lý của xã hội – mà căn bản là vô luân lý – là kết quả của sự theo đuổi vui thú của chúng ta. Và khi bạn nói, “Tôi thương yêu người nào đó”, đó là tình yêu hay sao? Tình yêu có nghĩa rằng: không tách rời, không thống trị, không hoạt động tự cho mình là trung tâm. Muốn tìm ra tình yêu là gì, người ta phải phủ nhận tất cả việc này – phủ nhận nó trong ý nghĩa thấy sự giả dối của nó. Khi một lần bạn thấy cái gì đó như là giả đối – mà bạn đã chấp nhận như là thực sự, như là tự nhiên, như là con người – vậy thì có thể bạn không bao giờ quay trở lại với nó; khi bạn thấy một con rắn độc hại, hay một con thú nguy hiểm, bạn không bao giờ đùa giỡn với nó, bạn không bao giờ đến gần nó. Tương tự như vậy, khi bạn thực sự thấy rằng tình yêu không là những sự việc này, cảm thấy nó, quan sát nó, gặm nhấm nó, sống cùng nó, hoàn toàn gắn kết với nó, vậy thì bạn sẽ biết tình yêu là gì, từ bi là gì – mà có nghĩa đam mê vì mọi người.

Chúng ta không có đam mê; chúng ta có dục vọng, chúng ta có vui thú. Ý nghĩa gốc của từ ngữ đam mê là đau khổ. Tất cả chúng ta đều có đau khổ của một loại này hay loại khác, mất một ai đó, đau khổ của thương xót bản thân, đau khổ của chủng tộc con người, cả tập thể lẫn cá thể. Chúng ta biết đau khổ là gì, cái chết của một ai đó mà bạn nghĩ rằng bạn đã thương yêu. Khi chúng ta trọn vẹn ở cùng đau khổ đó, không cố gắng lý luận nó, không cố gắng tẩu thoát nó, trong bất kỳ hình thức nào qua những từ ngữ hay qua hành động, khi bạn trọn vẹn ở cùng nó, không có bất kỳ chuyển động nào của tư tưởng, vậy thì bạn sẽ tìm ra, từ đau khổ đó có đam mê. Đam mê đó có chất lượng của tình yêu, và tình yêu không có đau khổ.

Người ta phải hiểu rõ toàn vấn đề của tồn tại này, những xung đột, những trận chiến: bạn biết cuộc sống mà người ta sống, quá trống rỗng, quá vô nghĩa. Những người trí năng cố gắng cho nó một ý nghĩa và chúng ta cũng muốn tìm ra ý nghĩa cho cuộc sống, bởi vì cuộc sống không có ý nghĩa như nó được sống. Phải không? Đấu tranh liên tục, làm việc liên tục, đau khổ, phiền muộn, lao dịch mà người ta trải qua trong cuộc sống, tất cả việc đó thực sự không có ý nghĩa – chúng ta trải qua nó như một thói quen. Nhưng muốn tìm ra ý nghĩa là gì, người ta cũng phải hiểu rõ ý nghĩa của chết; bởi vì sống và chết theo cùng nhau, chúng không là hai sự việc tách rời.

Vì vậy người ta phải tìm hiểu chết là gì, bởi vì đó là thành phần thuộc sống của chúng ta. Không phải cái gì đó trong tương lai xa xôi, để phải lẩn tránh, chỉ bị đối diện khi người ta bị bệnh tật không cứu chữa được, trong tuổi già hay trong một tai nạn, hay trong một trận chiến. Bởi vì nó là thành phần thuộc sống hàng ngày của chúng ta để sống mà không có một hơi thở của xung đột, nên nó là thành phần thuộc sống của chúng ta để tìm ra thương yêu có ý nghĩa gì. Nó cũng là thành phần thuộc sự tồn tại của chúng ta, và người ta phải hiểu rõ nó.

Làm thế nào chúng ta hiểu rõ được chết là gì? Khi bạn đang chết, tại khoảnh khắc cuối cùng, liệu bạn có hiểu rõ cách bạn đã sống hay không? – những căng thẳng, những đấu tranh thuộc cảm xúc, những tham vọng, động cơ; bạn có thể không ý thức được và điều đó làm cho bạn không thể trực nhận rõ ràng. Vậy thì có sự thoái hóa của cái trí trong tuổi già và mọi chuyện như thế. Vì vậy người ta phải hiểu rõ chết là gì ngay lúc này, không phải ngày mai. Như bạn quan sát, tư tưởng không muốn suy nghĩ về nó. Tư tưởng suy nghĩ về tất cả sự việc nó sẽ làm ngày mai – làm thế nào có được những phát minh mới, những phòng tắm tốt hơn, mọi sự việc mà tư tưởng có thể suy nghĩ. Nhưng nó không muốn suy nghĩ về chết, bởi vì nó không biết được chết có ý nghĩa gì.

Ý nghĩa của chết sẽ được tìm ra qua sự tiến hành của tư tưởng hay sao? Làm ơn hãy chia sẻ điều này. Khi chúng ta chia sẻ nó, vậy thì chúng ta sẽ bắt đầu thấy được vẻ đẹp của tất cả điều này, nhưng nếu bạn ngồi đó và để cho người nói tiếp tục, chỉ đang lắng nghe những từ ngữ của ông ta, vậy thì chúng ta không cùng nhau chia sẻ. Cùng nhau chia sẻ hàm ý một chất lượng nào đó, của ân cần, chú ý, thương yêu, tình yêu. Chết là một vấn đề quan trọng. Những người trẻ có lẽ nói rằng: tại sao ông phải thắc mắc về nó? Nhưng nó là thành phần thuộc sống của họ, giống như nó là thành phần thuộc sống của họ phải hiểu rõ sự trong trắng. Đừng chỉ nói rằng, “Tại sao ông lại nói về sự trong trắng, điều đó dành cho những người cổ hủ, điều đó dành cho những thầy tu dại dột.” Nó có nghĩa gì khi sống trong trắng cũng là một vấn đề cho những con người, nó cũng là thành phần thuộc sống.

Liệu cái trí có thể hoàn toàn trong trắng? Bởi vì không thể tìm ra làm thế nào sống một cuộc sống trong trắng, người ta bám vào những lời thề trong trắng và trải qua những hành hạ. Đó không là trong trắng. Trong trắng là cái gì đó hoàn toàn khác hẳn. Nó là một cái trí được tự do khỏi tất cả những hình ảnh, khỏi tất cả những hiểu biết; điều đó có nghĩa là hiểu rõ hoàn toàn qui trình của vui thú, và sợ hãi.

Tương tự như vậy, người ta phải hiểu rõ sự việc được gọi là chết này. Làm thế nào bạn tiến tới để hiểu rõ một điều gì đó mà bạn quá kinh hãi? Chúng ta không kinh hãi chết hay sao? Hay chúng ta nói rằng, “Cám ơn Thượng đế tôi sẽ chết, tôi đã có đủ về cuộc sống này cùng tất cả đau khổ của nó, hoang mang, tầm thường, hung tợn, những sự việc máy móc mà người ta bị trói buộc, cám ơn Thượng đế tất cả điều này sẽ kết thúc!” Đó không là một câu trả lời, nó cũng không là lý luận về chết, hay tin tưởng một kiếp sinh lại nào đó, như toàn thế giới Châu á đã tin tưởng. Muốn tìm ra luân hồi có ý nghĩa gì mà là một simh lại trong một tồn tại ở tương lai, bạn phải tìm ra bạn là gì ngay lúc này. Nếu bạn tin vào luân hồi, bạn là gì ngay lúc này? – nhiều từ ngữ, nhiều trải nghiệm, nhiều hiểu biết; bạn bị quy định bởi nhiều nền văn hóa khác nhau, bạn là tất cả những nhận dạng của cuộc sống của bạn, đồ đạc của bạn, ngôi nhà của bạn, tài khoản ngân hàng của bạn, những trải nghiệm vui thú và đau khổ của bạn. Đó là cái gì bạn là, phải không? Hồi tưởng của những thất bại, những hy vọng, những tuyệt vọng, tất cả điều đó là bạn ngay lúc này, và điều đó sẽ được sinh lại trong cuộc đời kế tiếp – một ý tưởng tuyệt vời, phải không?

Hay bạn nghĩ rằng có một linh hồn vĩnh cửu, một thực thể vĩnh cửu. Có bất kỳ thứ gì vĩnh cửu trong bạn hay không? Khoảnh khắc bạn nói có một linh hồn vĩnh cửu, một thực thể vĩnh cửu, thực thể đó là kết quả của suy nghĩ của bạn, hay kết quả của những hy vọng của bạn, bởi vì có quá nhiều không an toàn, mọi thứ trôi nhanh, trong một dòng chảy, trong một chuyển động. Vì vậy khi bạn nói có một cái gì đó vĩnh cửu, vĩnh cửu đó là kết quả thuộc suy nghĩ của bạn. Và tư tưởng thuộc về quá khứ, tư tưởng không bao giờ được tự do – nó có thể sáng chế bất kỳ điều gì nó thích!

Vì vậy nếu bạn tin tưởng vào một sinh lại ở tương lai, vậy thì bạn phải biết rằng tương lai bị quy định bởi cách bạn sống ngay lúc này, điều gì bạn suy nghĩ, những hành động của bạn là gì, những đức hạnh của bạn là gì? Vì vậy cái gì bạn là ngay lúc này, điều gì bạn làm ngay lúc này, có tầm quan trọng cực kỳ. Nhưng những người kia tin tưởng vào một sinh lại ở tương lai không thèm lưu tâm về điều gì đang xảy ra ngay lúc này, nó chỉ là một vấn đề của niềm tin.

Vì vậy, làm thế nào bạn tìm được chết có nghĩa gì, khi bạn đang sống đầy sinh lực, đầy năng lượng, đầy sức khỏe? Không phải khi bạn mất thăng bằng, hay bệnh tật, hay vào khoảnh khắc cuối cùng, nhưng ngay lúc này, biết rằng những cơ quan thân thể phải cạn kiệt, giống như mọi bộ máy. Bất hạnh thay chúng ta sử dụng bộ máy của chúng ta quá bất kính phải không? Biết rằng cơ quan thân thể kết thúc, bạn có bao giờ suy nghĩ chết có nghĩa gì hay không? Bạn có thể suy nghĩ về nó. Bạn có khi nào thử nghiệm để tìm ra nó có nghĩa gì khi chết phần tâm lý, phía bên trong? – không phải làm thế nào để tìm ra vĩnh cửu, bởi vì vĩnh cửu không thời gian, là ngay lúc này, không ở trong tương lai xa xôi nào đó. Muốn tìm hiểu điều đó, người ta phải hiểu rõ toàn vấn đề của thời gian; không phải thời gian tuần tự, bởi đồng hồ, nhưng thời gian mà tư tưởng đã sáng chế như một tiến hành từ từ của thay đổi.

Làm thế nào người ta tìm ra được cái sự việc lạ lùng này mà tất cả chúng ta phải gặp gỡ vào một ngày này hay một ngày khác? Liệu bạn có thể chết đi phần tâm lý ngày hôm nay, chết đi mọi thứ mà bạn đã biết hay không? Ví dụ: chết đi vui thú của bạn, quyến luyến của bạn, lệ thuộc của bạn, kết thúc nó mà không tranh cãi, không lý luận, không cố gắng tìm ra những phương cách và những phương tiện lẩn tránh nó. Bạn biết chết có nghĩa gì không, không phải phần thân thể, nhưng tâm lý, phía bên trong? Điều đó có nghĩa rằng kết thúc cái mà có sự tiếp tục; kết thúc tham vọng của bạn, bởi vì đó là điều gì sẽ xảy ra khi bạn chết, phải không? Bạn không thể đem nó theo cùng và ngồi cạnh Thượng đế được. (Tiếng cười) Khi bạn thực sự chết, bạn phải kết thúc quá nhiều việc mà không có bất kỳ tranh cãi nào. Bạn không thể nói với chết, “Hãy cho phép tôi làm xong công việc của tôi, hãy cho phép tôi viết xong quyển sách của tôi, tất cả những việc mà tôi chưa làm, hãy cho phép tôi chữa trị những tổn thương mà tôi đã gây ra cho những người khác” – bạn không có thời gian.

Vì vậy liệu bạn có thể tìm ra làm thế nào sống một cuộc sống ngay lúc này, ngay hôm nay, mà trong đó luôn luôn có một kết thúc với mọi việc mà bạn đã bắt đầu? Dĩ nhiên không phải trong văn phòng của bạn, nhưng phía bên trong kết thúc tất cả những hiểu biết mà bạn đã thâu lượm – hiểu biết là những trải nghiệm của bạn, những kỷ niệm của bạn, những tổn thương của bạn, lối sống so sánh, luôn luôn so sánh bạn với một ai đó. Kết thúc tất cả điều đó mỗi ngày, để cho ngày hôm sau cái trí của bạn được trong sáng và tươi trẻ. Một cái trí như thế không bao giờ có thể bị tổn thương, và đó là hồn nhiên.

Người ta phải tìm ra cho chính mình chết có nghĩa gì; vậy là không còn sợ hãi, vậy là mỗi ngày là một ngày mới mẻ – và tôi thực sự có ý nói điều này, người ta có thể làm được điều này – để cho cái trí của bạn và đôi mắt của bạn thấy cuộc sống như cái gì đó hoàn toàn mới mẻ. Đó là vĩnh cửu. Đó là chất lượng của cái trí mà đã bắt gặp trạng thái không thời gian này, bởi vì nó đã biết chết hàng ngày đối với mọi sự việc nó đã thâu lượm trong suốt ngày có nghĩa gì. Chắc chắn, trong đó có tình yêu. Tình yêu là điều gì đó hoàn toàn mới mẻ mỗi ngày, nhưng vui thú không phải, vui thú có sự tiếp tục. Tình yêu luôn luôn mới mẻ và vì vậy nó là vĩnh cửu riêng của nó.
Các bạn muốn hỏi bất kỳ câu hỏi nào không?

Người hỏi: Thưa ông, giả sử rằng qua tự quan sát khách quan và tổng thể tôi thấy rằng tôi tham lam, ham muốn tình dục, ích kỷ và mọi việc như thế. Vậy thì làm thế nào tôi có thể biết liệu cách sống này là tốt lành hay xấu xa, nếu tôi không có khái niệm trước nào đó về tốt lành? Nếu tôi có trước những khái niệm này, chúng chỉ có thể được rút ra từ tự quan sát.

KRISHNAMURTI: Hoàn toàn đúng, thưa bạn.

Người hỏi: Tôi cũng thấy một khó khăn khác. Dường như ông tin tưởng vào sự chia sẻ, nhưng cùng lúc ông lại nói rằng hai người yêu nhau, hay người chồng và người vợ, không thể đặt nền tảng tình yêu của họ, không nên đặt nền tảng tình yêu của họ, vào sự gây thỏa mãn lẫn nhau. Tôi không thấy bất kỳ điều gì sai trái trong việc gây thỏa mãn lẫn nhau – đó là chia sẻ.

KRISHNAMURTI: Quý ông này nói, “Người ta phải có một khái niệm của tốt lành, nếu không, tại sao người ta phải từ bỏ tất cả tham vọng, ganh tị, tham lam này và mọi chuyện như thế?” Bạn có thể có một công thức hay một khái niệm của điều gì tốt hơn, nhưng liệu bạn có thể có một khái niệm của điều gì tốt lành hay sao?

Người hỏi: Vâng, tôi nghĩ là có.

KRISHNAMURTI: Tư tưởng có thể sinh ra điều gì là tốt lành à?

Người hỏi: Không, tôi có ý khái niệm của tốt lành đó.

KRISHNAMURTI: Vâng, thưa bạn. Khái niệm của tốt lành là sản phẩm của tư tưởng; nếu không làm thế nào bạn có thể hình thành điều gì gọi là tốt lành?

Người hỏi: Những khái niệm chỉ có thể được rút ra từ tự quan sát của chúng ta.

KRISHNAMURTI: Tôi chỉ đang vạch rõ ra điều đó thôi, thưa bạn. Tại sao bạn lại nên có một khái niệm của tốt lành?

Người hỏi: Nếu không làm thế nào tôi biết được liệu rằng cuộc sống của tôi là tốt lành hay xấu xa?

KRISHNAMURTI: Chỉ cần lắng nghe câu hỏi. Chúng ta không biết xung đột là gì hay sao? Tôi phải có một khái niệm của không-xung đột trước khi tôi ý thức được xung đột hay sao? Tôi biết xung đột là gì – đấu tranh, đau khổ. Tôi không biết điều đó, nếu không biết một trạng thái khi không có xung đột hay sao? Khi tôi hình thành điều gì là tốt lành, tôi sẽ hình thành nó tùy theo tình trạng bị quy định của tôi, tùy theo cách suy nghĩ của tôi, cảm thấy của tôi, những đặc điểm riêng biệt của tôi và tất cả những sự việc còn lại của tình trạng bị quy định văn hóa của tôi. Tốt lành phải được chiếu rọi bởi tư tưởng hay sao? – và vậy thì tư tưởng sẽ bảo cho tôi điều gì là tốt lành và xấu xa trong cuộc sống của tôi à? Hay tốt lành không liên quan gì với tư tưởng, hay với một công thức? Tốt lành nở hoa ở đâu? – hãy nói cho tôi biết. Trong một ý niệm? Trong ý tưởng nào đó, trong lý tưởng nào đó ở tương lai? Một khái niệm có nghĩa là một tương lai, một ngày mai. Nó có lẽ rất xa xôi, hay rất gần gủi, nhưng nó vẫn còn trong thời gian. Và khi bạn có một khái niệm, được chiếu rọi bởi tư tưởng – tư tưởng là sự đáp trả của ký ức, sự đáp trả của hiểu biết được tích lũy mà lệ thuộc vào nền văn hóa trong đó bạn đã sống – bạn tìm ra tốt lành trong tương lai, được tạo tác bởi tư tưởng? Hay bạn tìm được nó khi bạn bắt đầu hiểu rõ xung đột, đau khổ và sầu muộn?
Vì vậy trong hiểu rõ “cái gì là” – không phải bằng so sánh “cái gì là” với “cái gì nên là” – trong hiểu rõ đó nở hoa tốt lành. Chắc chắn, tốt lành không liên quan gì với tư tưởng – phải không? Tình yêu liên quan với tư tưởng hay sao? Bạn có thể vun quén tình yêu bằng cách hình thành nó và nói, “Lý tưởng tình yêu của tôi là cái đó hay sao?” Bạn biết điều gì xảy ra khi bạn vun quén tình yêu hay không? Bạn không đang thương yêu. Bạn nghĩ bạn sẽ có tình yêu vào một ngày tương lai nào đó; trong khi chờ đợi bạn lại hung bạo. Vì vậy tốt lành là sản phẩm của tư tưởng hay sao? Tình yêu là sản phẩm của trải nghiệm, của hiểu biết à? Câu hỏi thứ hai là gì thưa bạn?

Người hỏi: Câu hỏi thứ hai nói về chia sẻ.

KRISHNAMURTI: Bạn chia sẻ cái gì? Chúng ta đang chia sẻ cái gì ngay lúc này? Chúng ta đã nói về chết, chúng ta đã nói về tình yêu, về sự cần thiết của cách mạng tổng thể, về sự thay đổi tâm lý trọn vẹn, không phải sống trong khuôn mẫu cũ kỹ của công thức, của đấu tranh, đau khổ, bắt chước, tuân phục và tất cả những chuyện đó mà con người đã sống qua hàng thiên niên kỷ và đã sản sinh ra cái thế giới hỗn loạn và kỳ diệu này! Chúng ta đã nói về chết. Làm thế nào chúng ta chia sẻ điều đó cùng nhau – chia sẻ hiểu rõ về nó, không phải những câu nói bằng từ ngữ, không phải sự diễn tả, không phải sự giải thích về nó? Chia sẻ có nghĩa gì? – chia sẻ sự hiểu rõ, chia sẻ sự thật mà theo cùng hiểu rõ. Và hiểu rõ có nghĩa gì? Bạn bảo cho tôi một việc gì đó mà nghiêm túc, sinh động, thích đáng, quan trọng và tôi lắng nghe nó trọn vẹn, bởi vì nó đầy sức sống đối với tôi. Muốn lắng nghe sinh động, cái trí của tôi phải yên lặng, phải không? Nếu tôi đang huyên thuyên, nếu tôi đang nhìn nơi nào khác, nếu tôi đang so sánh điều gì bạn nói với điều gì tôi biết, cái trí của tôi không yên lặng. Chỉ khi nào cái trí của tôi yên lặng và lắng nghe trọn vẹn, mới có hiểu rõ của sự thật của sự việc. Cái đó mà chúng ta chia sẻ cùng nhau, nếu không chúng ta không thể chia sẻ; chúng ta không thể chia sẻ những từ ngữ – chúng ta chỉ có thể chia sẻ sự thật của cái gì đó khi cái trí hoàn toàn cam kết đến sự quan sát.

Khi thấy vẻ đẹp của một hoàng hôn, những quả đồi dễ thương, những cái bóng và ánh trăng – làm thế nào bạn chia sẻ nó cùng một người bạn? Bằng cách nói cho anh ấy, “Hãy nhìn quả đồi tuyệt vời kia”? Bạn có lẽ nói như thế nhưng đó là chia sẻ hay sao? Khi bạn thực sự chia sẻ điều gì đó cùng một người khác, nó có nghĩa rằng cả hai đều phải có cùng mãnh liệt, cùng thời điểm, cùng mức độ. Nếu không bạn không thể chia sẻ, phải không? Cả hai phải có cùng chung một thích thú, ở cùng mức độ, cùng đam mê – nếu không làm thế nào bạn có thể chia sẻ điều gì đó? Các bạn có thể chia sẻ một miếng bánh mì – nhưng đó không phải điều gì chúng ta đang nói.

Muốn thấy cùng nhau – mà là chia sẻ cùng nhau – cả hai chúng ta phải thấy; không phải đồng ý hay không đồng ý, nhưng cùng nhau thấy điều gì thực sự là; không phải diễn giải nó tùy theo tình trang bị quy định của tôi hay tình trạng bị quy định của bạn, nhưng cùng nhau thấy nó là gì. Và vì vậy muốn cùng nhau thấy người ta phải được tự do để quan sát, phải được tự do để lắng nghe. Điều đó có nghĩa rằng không có thành kiến. Rồi thì chỉ lúc đó, cùng chất lượng của tình yêu đó, có chia sẻ.
Người hỏi: Làm thế nào người ta có thể làm yên lặng, hay làm tự do cái trí, khỏi những gián đoạn bởi quá khứ?

KRISHNAMURTI: Bạn không thể làm yên lặng cái trí: chấm hết! Đó là những lừa bịp. Bạn có thể dùng một viên thuốc và làm cho cái trí yên lặng – bạn tuyệt đối không thể làm cho cái trí yên lặng, bởi vì bạn là cái trí. Bạn không thể nói rằng, “Tôi sẽ làm cho cái trí của tôi yên lặng”. Vì vậy người ta phải hiểu rõ thiền định là gì – một cách thực sự, không phải điều gì người khác nói nó là. Người ta phải tìm ra liệu cái trí có khi nào là yên lặng; chứ không phải: làm thế nào làm cho cái trí yên lặng. Vì vậy người ta phải tìm hiểu toàn vấn đề của hiểu biết, và liệu cái trí, những tế bào não, mà bị chất nặng bởi những kỷ niệm của quá khứ, có thể tuyệt đối là yên lặng và chỉ vận hành khi cần thiết; và khi nó không cần thiết, hoàn toàn và trọn vẹn là yên lặng.

Người hỏi: Thưa ông, khi ông nói về những liên hệ, ông luôn luôn nói về một người đàn ông và một người đàn bà hay một cô gái và một cậu trai. Cùng sự việc ông nói về những liên hệ này cũng sẽ áp dụng cho một người đàn ông và một người đàn ông, hay một người đàn bà và một người đàn bà phải không?

KRISHNAMURTI: Đồng tính luyến ái à?

Người hỏi: Nếu ông muốn đưa ra từ ngữ đó, vâng, thưa ông.

KRISHNAMURTI: Bạn thấy không, khi chúng ta đang nói về tình yêu, dù nó là của người đàn ông và người đàn ông, người đàn bà và người đàn bà, hay người đàn ông và người đàn bà, chúng ta không đang nói về một loại liên hệ đặc biệt, chúng ta đang nói về toàn chuyển động, toàn ý nghĩa của liên hệ, không phải một liên hệ với một người, hay hai người. Bạn không biết nó có nghĩa gì khi có liên hệ với thế giới hay sao? – khi bạn cảm thấy bạn là thế giới. Không phải như một ý tưởng – điều đó kinh khủng lắm – nhưng thực sự cảm thấy rằng bạn có trách nhiệm, rằng bạn cam kết với trách nhiệm này. Đó là cam kết duy nhất; không phải cam kết qua những quả bom, hay cam kết với một hoạt động đặc biệt, nhưng cảm thấy rằng bạn là thế giới và thế giới là bạn. Nếu bạn không thay đổi trọn vẹn, cơ bản, và tạo ra một thay đổi tổng thể trong chính bạn, dù bạn có làm gì phía bên ngoài, sẽ không có hòa bình cho con người. Nếu bạn cảm thấy cái đó trong máu huyết của bạn, vậy thì những câu hỏi của bạn sẽ liên quan toàn bộ đến hiện tại và tạo ra một thay đổi trong hiện tại, không phải đến những lý tưởng phỏng đoán nào đó.

Người hỏi: Lần cuối chúng ta ở cùng nhau, ông nói với chúng tôi rằng nếu một ai đó có một trải nghiệm đau đớn và nó không được đối diện trọn vẹn, hay bị lẩn tránh, nó chìm vào tầng ý thức bên trong như một mảnh. Làm thế nào chúng ta làm tự do chính chúng ta khỏi những mảnh của những trải nghiệm sợ hãi và đau khổ này để cho quá khứ không kiểm soát chặt chẽ chúng ta?

KRISHNAMURTI: Vâng, thưa bạn, đó là trình trạng bị quy định. Làm thế nào người ta làm tự do chính mình khỏi tình trạng bị quy định này? Làm thế nào tôi làm tự do chính tôi khỏi tình trạng bị quy định của nền văn hóa mà trong đó tôi được sinh ra? Trước hết, tôi phải tỉnh thức rằng tôi bị quy định – không phải một ai đó bảo cho tôi rằng tôi bị quy định. Bạn hiểu rõ sự khác biệt chứ? Nếu một ai đó bảo với tôi rằng tôi đói, đó là một điều gì hoàn toàn khác hẳn trạng thái đói thực sự. Vì vậy tôi phải tỉnh thức được tình trạng bị quy định của tôi, mà có nghĩa, tôi phải tỉnh thức được nó không chỉ hời hợt, nhưng ở mức độ sâu thẳm hơn. Đó là, tôi phải tỉnh thức tổng thể. Để tỉnh thức như thế, có nghĩa rằng tôi không đang cố gắng ra khỏi tình trạng bị quy định, không đang cố gắng được tự do khỏi tình trạng bị quy định. Tôi phải thấy nó như nó thực sự là, không mang vào một yếu tố khác, như là: muốn được tự do khỏi nó, bởi vì đó là một tẩu thoát khỏi thực tế. Tôi phải tỉnh thức. Điều đó có nghĩa gì? Tỉnh thức được tình trạng bị quy định của tôi một cách tổng thể, không phải từng phần, có nghĩa rằng cái trí của tôi phải nhạy cảm tột độ, phải không? Trái lại tôi không thể tỉnh thức. Nhạy cảm có nghĩa là quan sát mọi sự vật rất, rất kỹ càng – những màu sắc, chất lượng của con người, tất cả những sự vật quanh tôi. Tôi cũng phải tỉnh thức được cái gì thực sự là mà không có bất kỳ chọn lựa. Bạn có thể làm được việc đó không? – không phải cố gắng diễn giải nó, không phải cố gắng thay đổi nó, không phải cố gắng vượt khỏi nó hay cố gắng được tự do khỏi nó – chỉ tỉnh thức trọn vẹn được nó.

Khi bạn quan sát một cái cây, giữa bạn và cái cây có thời gian và không gian, phải không? Và cũng có hiểu biết thuộc thực vật học về nó, khoảng cách giữa bạn và cái cây – mà là thời gian – và sự tách rời hiện diện qua hiểu biết về cái cây. Muốn nhìn cái cây đó mà không có hiểu biết, không có chất lượng của thời gian, không có nghĩa đồng hóa chính mình với cái cây, nhưng quan sát cái cây thật chú ý, để cho những biên giới của thời gian không chen vào nó được; những biên giới của thời gian chen vào chỉ khi nào bạn có hiểu biết về cái cây. Liệu bạn có thể nhìn người vợ của bạn, hay người bạn của bạn, hay bất kỳ cái gì mà không có hình ảnh được không? Hình ảnh là quá khứ, mà được sắp xếp vào chung bởi tư tưởng, như càu nhàu, dọa nạt, thống trị, như vui thú, tình bạn và tất cả việc đó. Chính là cái hình ảnh mà gây tách rời; chính là cái hình ảnh mà tạo ra khoảng cách và thời gian. Hãy nhìn cái cây đó, hay bông hoa, đám mây, hay người vợ hay người chồng, mà không có hình ảnh!

Nếu bạn có thể làm việc đó, vậy thì bạn có thể quan sát tình trạng bị quy định của bạn một cách tổng thể; vậy thì bạn có thể nhìn nó bằng một cái trí không bị vấy bẩn bởi quá khứ, và vì vậy chính cái trí được tự do khỏi tình trạng bị quy định. Khi nhìn vào chính tôi – như chúng ta thường làm – tôi nhìn như một người quan sát đang nhìn vật được quan sát: chính tôi như vật được quan sát và người quan sát đang nhìn nó. Người quan sát là hiểu biết, là quá khứ, là thời gian, những trải nghiệm được tích lũy – anh ấy tách rời chính anh ấy khỏi vật được quan sát.

Bây giờ, nhìn mà không có người quan sát! Bạn làm việc này khi bạn chú ý tổng thể. Bạn biết chú ý là gì hay không? Đừng đi đến trường để học hỏi chú ý! Chú ý có nghĩa lắng nghe mà không có bất kỳ diễn giải, không có bất kỳ đánh giá nào – chỉ lắng nghe. Khi bạn đang lắng nghe như thế, không có biên giới, không có “bạn” đang lắng nghe. Chỉ có một trạng thái đang lắng nghe. Vì vậy khi bạn quan sát tình trạng bị quy định của bạn, tình trạng bị quy định hiện diện chỉ trong người quan sát, không phải trong vật được quan sát. Khi bạn nhìn mà không có người quan sát, không có cái “tôi” – những sợ hãi của anh ấy, những lo âu của anh ấy và mọi việc như thế – vậy là bạn sẽ thấy, bạn thâm nhập vào một kích thước hoàn toàn khác hẳn.

NEW YORK CITY

Ngày 24 tháng tư năm 1971
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
19/10/2024(Xem: 377)
Thân-Khẩu-Ý (身-口-意; P: Kāya-Vacī-Mano; S: Kāya-Vak-Mana; E: Body-Speech-Thought) là 3 thứ tách biệt nơi con người, nhưng lại có mối quan hệ mật thiết với nhau. Trong đó, Ý là yếu tố có sự tác động đến cả Thân và Khẩu. Nếu một hành động của Thân hay lời nói của Khẩu mà không có Ý tác động vào thì khó mà có kết quả.
19/10/2024(Xem: 366)
Tứ y pháp (四依法; S: Catuḥpratisaraṇa; E: The four reliances) là 4 pháp phương tiện quan trọng theo quan điểm của Phật giáo Bắc truyền, với mục đích giúp hành giả rõ biết pháp nào nên hoặc không nên nương tựa, nhằm thành tựu giác ngộ, giải thoát.
14/10/2024(Xem: 957)
Bầu không khí chính trị trên thế giới hiện nay đang nóng bỏng vì khuynh hướng độc tài, cực đoan, chia rẽ, hận thù và cuồng vọng không thua kém gì bầu khí quyển của địa cầu đang nóng dần lên do khí thải nhà kính gây ra. Cả hai đều do con người tạo ra và đều là thảm họa cho nhân loại! Nhưng thảm họa này không phải là điều không thể giải quyết được, bởi lẽ những gì do con người gây ra cũng đều có thể do con người ngăn chận và hóa giải được. Cụ thể là hàng chục năm qua, Liên Hiệp Quốc đã nỗ lực kêu gọi, bằng các nghị quyết, các quốc gia cố gắng thực hiện các biện pháp giảm khí thải nhà kính, với các chính sách cắt giảm lượng tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, gia tăng sản lượng xe chạy bằng điện năng, v.v… Dù kết quả chưa đạt được mức yêu cầu, nhưng cũng đã gây được ý thức và thể hiện quyết tâm của cộng đồng thế giới trong việc giải quyết thảm họa của khí thải nhà kính.
04/06/2024(Xem: 3322)
Cùng toàn thể giới tử thọ trì Bát quan trai giới một ngày một đêm tại trú xứ Tăng già-lam Phước duyên, thành phố Huế, hiện diện quý mến. Một ngày một đêm quý vị ở trong Tịnh giới với niềm tin thanh tịnh, kiên cố, bất hoại đối với Tam bảo. Nhờ niềm tin này mà quý vị không để cho Giới pháp của mình bị sứt mẻ ở trong đi, ở trong đứng, ở trong nằm, ở trong ngồi, ở trong sự nói năng, giao tiếp. Quý vị có được niềm tin này là nhờ quý vị nuôi lớn sáu tính chất của Tam bảo, khiến cho ba nghiệp của quý vị được an tịnh, an tịnh về thân hành, an tịnh về ngữ hành, an tịnh về ý hành. Sáu tính chất của Tam bảo, quý vị phải thường quán chiếu sâu sắc, để thể nhập và tạo ra chất liệu cho chính mình, ngay đời này và đời sau. Sáu tính chất của Tam bảo gồm:
27/05/2024(Xem: 818)
Theo quan niệm của Phật giáo, Khổ (zh. 苦, sa. duḥkha, pi. dukkha) là cơ sở quan trọng của Tứ Diệu Đế. Chúng ta thường nghe nói, “Đời Là Bể Khổ.” Phật Giáo phân loại Khổ rất luận lý khoa học: Tam Khổ (Khổ khổ [sa. duḥkha-duḥkha,] Hoại khổ [sa. vipariṇāma-duḥkha,] và Hành khổ [sa. saṃskāra-duḥkha.] Ngoài ra còn có Bát khổ. Sinh – Lão – Bệnh – Tử gọi là tứ khổ. Cộng thêm 4 cái khổ khác nữa là: Ái biệt ly khổ - 愛別離苦(あいべつりく): Yêu nhau mà chia lìa nhau là khổ vậy. Cầu bất đắc khổ - 求不得苦(ぐふとくく): Cầu mà không được chính là khổ vậy. Oán tắng hội khổ - 怨憎会苦(おんぞうえく): Ghét mà phải ra vào gặp mặt hàng ngày là khổ vậy. Ngũ ấm xí thạnh khổ - 五蘊 盛苦(ごうんじょう): No cơm ấm cật quá cũng khổ.
30/04/2024(Xem: 2559)
Những lời trích dẫn trên đây thật đanh thép và minh bạch, chữ vu khống trong câu trích dẫn trên đây trong bản gốc bằng tiếng Pali là chữ abbhācikkhanti (abhi + ā + cikkh + a), các tự điển tiếng Anh dịch chữ này là accusation, calumny, slander…, có nghĩa là kết án, phỉ báng, vu khống…. Thế nhưng trong khi viết lách hay thuyết giảng đôi khi chúng ta không nghĩ đến những lời cảnh giác trên đây của Đức Phật. Sau hơn hai mươi lăm thế kỷ quảng bá, xuyên qua nhiều vùng địa lý, hòa mình với nhiều nền văn minh và văn hóa khác nhau, nền Tư tưởng và Giáo huấn của Đức Phật đã phải trải qua nhiều thử thách, thích ứng với nhiều dân tộc, do đó thật khó tránh khỏi ít nhiều biến dạng và thêm thắt. Thế nhưng thực tế cho thấy trong suốt cuộc hành trình kỳ thú và vĩ đại đó – nếu có thể nói như vậy – nền Tư tưởng và Giáo huấn đó của Đức Phật vẫn đứng vững và đã góp phần không nhỏ trong công trình cải thiện xã hội, nâng cao trình độ văn hóa, tư tưởng và mang lại ít nhất là một chút gì đó lý tưởng hơn, cao đ
30/04/2024(Xem: 2898)
Con người thường hay thắc mắc tại sao mình có mặt ở cõi giới Ta Bà này để chịu khổ triền miên. Câu trả lời thường được nghe là: Để trả nghiệp. Nhưng nghiệp là gì? Và làm sao để thoát khỏi? Then chốt cho câu trả lời được gói ghém trong 2 câu: “Ái bất trọng, bất sanh Ta Bà Niệm bất nhất, bất sanh Tịnh Độ” Có nghĩa là: “Nghiệp ái luyến không nặng, sẽ không tái sanh ở cõi Ta Bà Niệm Phật không nhất tâm, sẽ không vãng sanh về Tịnh Độ”
18/02/2024(Xem: 3296)
Bát Chánh Đạo là con đường thánh có tám chi nhánh: Chánh Tri Kiến, Chánh Tư Duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh Tấn, Chánh Niệm và Chánh Định. Đây là con đường trung đạo, là lộ trình kỳ diệu giúp cho bất kể ai hân hoan, tín thọ, pháp thọ trong việc ứng dụng, thời có thể chuyển hóa nỗi khổ, niềm đau thành an lạc, giải thoát, niết bàn. Bát Chánh Đạo là Chơn Pháp vi diệu, là con đường đưa đến khổ diệt, vượt thời gian, thiết thực trong hiện tại, được chư Phật quá khứ, Đức Phật hiện tại và chư Phật tương lai chứng ngộ, cung kính, tán thán và thuyết giảng cho bốn chúng đệ tử, cho loài người, loài trời để họ khai ngộ, đến để mà thấy, và tự mình giác hiểu.
07/02/2024(Xem: 6424)
Từ 1983 đến 1985 khi đang ở Singapore, bận bịu với chương trình nghiên cứu Phật giáo tại Viện Phát triển Giáo Trình, tôi được Tu viện Phật giáo Srilankaramaya và một số đạo hữu mời giảng bốn loạt bài pháp nói về một vài tông phái chính của Phật giáo. Các bài giảng được ưa thích, và nhờ các cố gắng của Ô. Yeo Eng Chen và một số bạn khác, chúng đã được ghi âm, chép tay và in ấn để phát miễn phí cho các học viên. Kể từ đó, các bài pháp khởi đi từ hình thức của các tập rời được ngưỡng mộ và cũng được tái bản. Sau đó, tôi nhận thấy có vẻ hay hơn nếu in ấn bốn phần ấy thành một quyển hợp nhất, và với vài lần nhuận sắc, xuất bản chúng để cho công chúng dùng chung.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com