- Phần I: Hai nói chuyện: J. Krishnamurti và Giáo sư Jacob Needleman
- Phần II: Ba nói chuyện ở thành phố New York
- Phần III: Hai nói chuyện: J. Krishnamurti và Alain Naudé
- Phần IV: Hai nói chuyện: J. Krishnamurti và Swami Venkatesananda
- Phần V: Ba nói chuyện ở Madras
- Phần VI: Bốn đối thoại ở Madras
- Phần VII: Bảy nói chuyện ở Saanen, Switzerland
- Phần VIII: Năm đối thoại ở Saanen
- Phần IX: Hai nói chuyện tại Brockwood
- Phần X: Một bàn luận cùng một nhóm nhỏ tại Brockwood
- Phần XI: Nói chuyện giữa J. Krishnamurti và Giáo sư David Bohm
SỰ THỨC DẬY CỦA THÔNG MINH
[THE AWAKENING OF INTELLIGENCE]
Lời dịch: ÔNG KHÔNG - 2009
Bốn đối thoại ở Madras
1 – Xung đột
2 – Theo đuổi vui thú
3 – Thời gian, không gian và cái trung tâm
4 – Một nghi vấn cơ bản
XUNG ĐỘT
Những hình ảnh: chúng ta có ý thức được rằng chúng ta nhìn qua những hình ảnh hay không? Những ý tưởng; khoảng cách giữa những ý tưởng và đang sống hàng ngày; xung đột nảy sinh. “Muốn có sự khai sáng bạn phải có thể thấy.” “Sống không xung đột, nhưng không ngủ quên.”
Krishnamurti: Tôi nghĩ những gặp gỡ này thực sự không nên gọi là “Những thảo luận”, nhưng trái lại nên gọi là những nói chuyện giữa hai con người hay giữa nhiều người chúng ta – nói chuyện về những vấn đề hệ trọng mà trong đó hầu hết chúng ta không những thích thú nhưng còn quả quyết quan tâm nghiêm túc để hiểu rõ những vấn đề liên quan đến nó. Và vì thế những nói chuyện trở thành không chỉ khách quan mà còn rất thân mật. Nó giống như hai con người đang cùng nhau nói về mọi sự việc đầy thân tình và thoải mái – đang tự bộc lộ chính họ cho nhau. Ngược lại, tôi không thấy được sự quan trọng của những nói chuyện như thế này. Điều gì chúng ta đang cố gắng là, phải vậy không, hiểu rõ (không phải bằng trí năng hay từ ngữ hay lý thuyết nhưng thực sự) những nhu cầu cấp bách trong sống là gì, và bằng cách nào con người có thể giải quyết được những vấn đề căn bản sâu thẳm mà mỗi con người đều quan tâm đến. Vì vậy có phải rất rõ ràng – rằng chúng ta đang cùng nhau nói chuyện như hai người bạn đang tự bộc lộ chính họ cho nhau, không chỉ theo từ ngữ đưa ra những quan điểm của họ, nhưng thực sự đang cùng nhau tìm hiểu, suy nghĩ về những vấn đề của họ? Bây giờ nếu điều đó đã rõ ràng, chúng ta sẽ cùng nhau nói về điều gì đây?
Người hỏi: Vào một ngày trước chúng ta đã nói về người quan sát và vật được quan sát, và giải quyết xung đột giữa…
Krishnamurti: Đó là điều gì bạn muốn bàn luận phải không? Làm ơn thưa bạn, tất cả chúng ta hãy tìm ra điều gì mỗi người chúng ta muốn bàn luận rồi sau đó sắp xếp tất cả chúng vào cùng nhau và xem điều gì xảy ra.
Người hỏi: Tại sao ông nói rằng học hỏi văn hóa và nghệ thuật của Ấn độ và những triết thuyết của Ấn độ là bạo lực?
Người hỏi: Phải thực hiện những bước nào để phát triển khả năng cởi bỏ tình trạng bị quy định của chúng ta?
Người hỏi: Cái trí sản sinh ra những hình ảnh, nhưng điều gì được thấy bởi cái trí đều không trung thực.
Krishnamurti: Đó là tất cả điều gì mà chúng ta quan tâm trong sống hàng ngày của chúng ta phải không? Thưa các bạn, sáng nay, chúng ta đang hạ thấp giá trị sự gặp gỡ này thành một trao đổi những ý tưởng thuần túy thuộc từ ngữ và trí năng phải không?
Người hỏi: Suy nghĩ rõ ràng có nghĩa gì?
Người hỏi: Cái “thực tế” là gì?. . .
Người hỏi: Ông gợi ý rằng bạo lực và không-bạo lực là hai thái cực phải không?
Người hỏi: Liệu chúng ta không thể hướng dẫn sống của chúng ta theo những nguyên tắc nào đó hay sao?
Krishnamurti: Chúng ta đã có đủ những câu hỏi chưa? Bạn nghĩ gì đây, thưa các bạn, câu hỏi nào là quan trọng nhất trong tất cả câu hỏi này?
Người hỏi: Chú ý có nghĩa gì?
Krishnamurti: Thưa các bạn, các bạn nghĩ vấn đề quan trọng nhất phải bàn luận là gì? Chúng ta có thể dùng vấn đề của quan sát và suy nghĩ này? Được chứ? Đó là, quan sát, lắng nghe có nghĩa gì, và ai lắng nghe, ai suy nghĩ? Chúng ta hãy đưa nó đến sống hàng ngày và không phải đến những ý tưởng trừu tượng, bởi vì quốc gia này – giống như mọi quốc gia khác trên thế giới – vận hành tại mức độ ý tưởng, ngoại trừ công nghệ. Chúng ta có ý gì qua từ ngữ thấy? Bạn nghĩ gì?
Người hỏi: Quan sát hơi chú ý một tí.
Krishnamurti: Tại sao bạn nói rằng “hơi một tí”? Thưa bạn, khi chúng ta sử dụng những từ ngữ “Tôi thấy một cái cây”, “Tôi thấy bạn”, “Tôi thấy hay hiểu rõ điều gì bạn đang nói” – bạn có ý gì qua từ ngữ “thấy”? Chúng ta hãy tìm hiểu từ từ nếu bạn không phiền – từng bước một. Khi bạn thấy một cái cây, bạn có ý gì qua thấy đó.
Người hỏi: Chúng ta chỉ nhìn một cách hời hợt.
Krishnamurti: Bạn có ý gì qua từ ngữ nhìn nó một cách “hời hợt”? Khi bạn thấy một cái cây, bạn có ý gì qua từ ngữ “thấy”? Làm ơn chỉ quan tâm đến một từ ngữ đó mà thôi.
Người hỏi: Thoáng thấy được nó.
Krishnamurti: Trước hết, thưa các bạn, các bạn đã nhìn một cái cây chưa? Nếu các bạn đã nhìn rồi, các bạn thấy gì qua hai mắt “đang nhìn” của bạn, hình ảnh của cái cây hay cái cây?
Người hỏi: Hình ảnh của cái cây.
Krishnamurti: Làm ơn hãy cẩn thận, thưa các bạn. Các bạn thấy cái hình ảnh trong ý nghĩa của cấu trúc thuộc tinh thần hoặc ý tưởng về cái cây đó, hay bạn thực sự thấy cái cây?
Người hỏi: Sự tồn tại vật chất của cái cây.
Krishnamurti: Bạn thực sự thấy như thế à? Thưa bạn, có một cái cây . . . Bạn phải có thể thấy một cái cây hay một chiếc lá từ cửa sổ đó như tôi thấy nó. Khi bạn thấy nó bạn thực sự thấy cái gì? Bạn chỉ thấy hình ảnh về cái cây đó hay bạn thực sự thấy chính cái cây đó, mà không có hình ảnh?
Người hỏi: Chúng tôi thấy chính cái cây.
Người hỏi: Chúng tôi hiểu được nó.
Krishnamurti: Trước khi chúng ta hiểu được nó, khi tôi nói rằng “Tôi thấy một cái cây” tôi có thực sự thấy cái cây hay thấy cái hình ảnh mà tôi đã có về cái cây đó? Khi bạn nhìn người vợ của bạn hay người chồng của bạn, bạn có thấy cô ấy hay anh ấy hay thấy cái hình ảnh bạn có về anh ấy hay cô ấy? (Khoảng ngừng) Khi bạn nhìn người vợ của bạn, bạn thấy cô ấy qua những kỷ niệm của bạn, qua trải nghiệm về cô ấy của bạn và những cách cư xử của cô ấy, và qua những hình ảnh đó bạn thấy cô ấy. Và chúng ta cũng làm như vậy với cái cây phải không?
Người hỏi: Khi tôi nhìn một cái cây tôi chỉ thấy một cái cây.
Krishnamurti: A, bạn không là một người thực vật học, bạn là một luật sư và vì vậy bạn nhìn cái cây đó thực sự như một cái cây, nhưng nếu bạn là một người thực vật học, nếu bạn thực sự quan tâm đến cái cây, nó lớn lên như thế nào, nó giống cái gì, sức sống, chất lượng của nó, vậy thì bạn sẽ có những hình ảnh, bạn sẽ có những bức tranh, bạn sẽ so sánh nó với những cây khác, và vân vân. Bạn đang nhìn nó, phải không, bằng một cái nhìn so sánh, bằng hiểu biết thực vật, đang thấy liệu bạn có thích nó hay không, liệu nó có cho bóng mát hay không, liệu nó có đẹp hay không, và vân vân và vân vân. Vì vậy, khi bạn có tất cả những hình ảnh kia, những liên tưởng, những kỷ niệm liên quan đến cái cây đó, lúc đó bạn có thực sự đang nhìn cái cây đó không? Bạn đang nhìn trực tiếp cái cây đó hay có một bức màn giữa cái cây đó và sự nhận biết bằng mắt về nó?
Người hỏi: Tôi tự hỏi mình không hiểu nó là loại cây gì.
Krishnamurti: Như một biểu tượng. Vậy là bạn không thực sự nhìn cái cây đó. Nhưng điều này đơn giản, phải không?
Người hỏi: Một cái cây là một cái cây.
Krishnamurti: Thưa các bạn, dùng ví dụ của cái cây mà tôi thấy thì khá khó hiểu. Chúng ta hãy giải thích nó một cách khác. Bạn nhìn người vợ của bạn hay người chồng của bạn qua cái hình ảnh bạn đã dựng lên về cô ấy và anh ấy phải không? Hay người bạn của bạn? Bạn đã tạo ra một ấn tượng, và ấn tượng đó đã để lại một hình ảnh, một ý tưởng, một kỷ niệm, đó không phải vậy sao?
Người hỏi: Những ấn tượng của tôi về người vợ của tôi đã tích lũy . . .
Krishnamurti: Vâng, chúng đã củng cố, đã trở nên dày dặc, đã phát triển vững chắc. Vì vậy khi bạn nhìn người vợ hay người chồng của bạn, bạn đang nhìn anh ấy hay cô ấy qua hình ảnh bạn đã dựng lên. Đúng chứ? Điều này đơn giản, phải không? Đây là điều gì tất cả chúng ta đang làm. Bây giờ, chúng ta có thực sự đang nhìn cô ấy hay nhìn cái biểu tượng, những kỷ niệm? – đây có phải là bức màn mà qua đó chúng ta nhìn hay không?
Người hỏi: Làm thế nào chúng ta có thể ngăn cản được việc đó?
Krishnamurti: Nó không là một vấn đề của ngăn cản. Trước hết chúng ta hãy thấy điều gì đang thực sự xảy ra.
Người hỏi: Khi lần đầu tiên ông nhìn một người phụ nữ hay một người đàn ông mà ông không có ấn tượng từ trước.
Krishnamurti: Dĩ nhiên không.
Người hỏi: Vậy thì lúc đó chúng ta không đang nhìn người phụ nữ hay người đàn ông hay sao?
Krishnamurti: Dĩ nhiên bạn có nhìn. Tại sao bạn lại biến nó thành một trừu tượng như thế? Điều gì thực sự xảy ra trong sống hàng ngày? Bạn lập gia đình, bạn sống với một con người, có ái ân, vui thú, đau khổ, những sỉ nhục, bực dọc, nhàm chán, dửng dưng, càu nhàu, dọa nạt, thống trị, vâng lời và mọi chuyện như thế – tất cả việc đó đã tạo ra một hình ảnh trong bạn về người còn lại và qua hình ảnh đó các bạn nhìn lẫn nhau. Đúng không? Vì vậy có phải chúng ta đang nhìn người phụ nữ hay người đàn ông, hay có phải những hình ảnh đang nhìn lẫn nhau?
Người hỏi: Cái hình ảnh là con người.
Krishnamurti: Không, không. Có một khác nhau to tát giữa chúng. Không có một khác biệt à?
Người hỏi: Chúng tôi không biết một cách nào khác.
Krishnamurti: Đó là cách nhìn duy nhất mà bạn biết được.
Người hỏi: Chúng tôi thay đổi những ấn tượng của chúng tôi…
Krishnamurti: Nó là tất cả bộ phận của của cái hình ảnh đó, thưa bạn – thêm vào và bớt đi. Hãy nhìn, thưa bạn. Bạn có một hình ảnh về người nói phải không? Bạn có một hình ảnh về người nói và cái hình ảnh được đặt nền tảng trên tiếng tăm của ông ta, trên điều gì ông ta đã nói lúc trước, trên điều gì ông ta chỉ trích hay điều gì ông ta ưng thuận, và vân vân. Bạn đã dựng lên một hình ảnh. Và qua hình ảnh đó bạn lắng nghe hay nhìn. Đúng chứ? Hình ảnh đó hoặc gia tăng hoặc giảm bớt tùy theo vui thú hay đau khổ của bạn. Và hình ảnh đó rõ ràng đang diễn giải điều gì người nói đang trình bày.
Người hỏi: Chúng tôi cảm thấy một thôi thúc mãnh liệt khi đến những nói chuyện của ông . . .
Krishnamurti: Không, không, thưa bạn. Bạn có lẽ thích “đôi mắt xanh” của tôi hay cái gì đó. Tất cả điều đó đều được bao gồm, thưa bạn. Sự kích thích, sự hứng khởi, cái động cơ – bạn có thể thêm nhiều sự việc vào cái hình ảnh đó!
Người hỏi: Chúng tôi không biết bất kỳ cách nhìn nào khác.
Krishnamurti: Chúng ta sẽ tìm ra, thưa bạn. Chúng ta không chỉ nhìn con người hay cây cối bằng cách đó, nhưng cũng nhìn những ý tưởng, phải không – học thuyết Cộng sản, học thuyết Xã hội, và vân vân. Chúng ta nhìn mọi thứ qua những ý tưởng. Đúng không? Những khái niệm, những niềm tin, những ý tưởng, hiểu biết, trải nghiệm, hay điều gì cuốn hút chúng ta. Chủ nghĩa Cộng sản cuốn hút một người này và không cuốn hút một người kia; một người tin tưởng Thượng đế và một người khác không tin tưởng Thượng đế. Đây là tất cả những khái niệm, những hoang tưởng, và ở mức độ đó chúng ta sống. Bây giờ, chúng có bất kỳ giá trị nào không? Bởi vì ở trên một mức độ trừu tượng, thuộc ý tưởng, chúng có bất kỳ giá trị nào không? Chúng có bất kỳ ý nghĩa nào trong cuộc sống hàng ngày hay không? Cuộc sống có nghĩa là đang sống: đang sống có nghĩa liên hệ; liên hệ có nghĩa tiếp xúc; tiếp xúc có nghĩa hợp tác. Những ý tưởng thuộc bất kỳ loại nào có bất kỳ quan trọng nào, trong ý nghĩa đó, trong sự liên hệ hay không? Nhưng sự liên hệ duy nhất mà chúng ta có lại thuộc ý tưởng. Đúng chứ?
Người hỏi: Vậy thì chúng ta phải tìm ra một liên hệ đúng đắn.
Krishnamurti: Không, nó không thuộc một vấn đề của sự liên hệ đúng đắn, thưa bạn. Chúng ta chỉ đang tìm hiểu. Làm ơn hiểu rõ điều này, thưa các bạn. Chúng ta hãy tìm hiểu nó từ từ. Chúng ta đừng vội vã. Chúng ta sống trong những ý tưởng, sống của chúng ta thuộc ý tưởng. Chúng ta hiểu rõ chúng ta có ý gì qua từ ngữ “thuộc ý tưởng” vì vậy chúng ta không cần phân tích từ ngữ đó. Và vì vậy có một đang sống hàng ngày thực tế và một đang sống thuộc ý tưởng. Hay, tất cả đang sống là thuộc ý tưởng? Tôi có sống tùy thuộc vào những ý tưởng của tôi hay không? Một người tin tưởng, chúng ta hãy giả sử như thế, rằng người ta phải không-bạo lực.
Người hỏi: Tôi chưa gặp bất kỳ ai mà thực sự tin tưởng vào bạo lực.
Krishnamurti: Đúng rồi, thưa bạn. Câu hỏi của tôi là: có phải tất cả đang sống là thuộc ý tưởng hay không?
Người hỏi: Dựng lên một ý tưởng là bởi vì thói quen và trở thành một thói quen?
Krishnamurti: Có lẽ chúng ta sẽ có thể bàn về vấn đề đó tiếp theo, nếu chúng ta có thể giải quyết được vấn đề này trước. Câu hỏi của chúng ta là: tất cả đang sống của tôi là thuộc ý tưởng phải không?
Người hỏi: Không có cái sự việc như là sống tự nhiên không ý tưởng hay sao?
Krishnamurti: Có đang sống thuộc ý tưởng và đang sống tự nhiên, nhưng liệu tôi biết đang sống tự nhiên là gì trong khi tôi bị quy định nặng nề, trong khi tôi thừa hưởng quá nhiều truyền thống? – có bất kỳ tự nhiên nào đọng lại hay không? Dù bạn có một ý tưởng hay một tá ý tưởng, nó vẫn còn là một vấn đề của ý tưởng. Làm ơn thưa các bạn, hãy bám vào điều này trong một phút. Tất cả cuộc sống, tất cả đang sống, tất cả liên hệ chỉ thuần túy thuộc ý tưởng phải không?
Người hỏi: Làm thế nào điều đó có thể tồn tại?
Krishnamurti: Bạn không có một ý tưởng, thưa bạn, rằng bạn nên sống theo cách này hay cách kia hay sao”? Vì vậy khi bạn nói, “Tôi phải làm việc này và tôi không được làm việc kia” – nó thuộc ý tưởng. Vì vậy, tất cả đang sống đều thuộc ý tưởng hay có sự khác biệt giữa đang sống không-ý tưởng và đang sống thuộc ý tưởng – và vậy là một xung đột giữa hai người?
Người hỏi: Tôi muốn nói rằng chúng ta có một ý tưởng, nhưng sau trải nghiệm ý tưởng đó được bổ sung.
Krishnamurti: Vâng thưa bạn, những ý tưởng được bổ sung, rõ ràng là như thế – được bổ sung, được thay đổi một chút; nhưng đang sống thuộc ý tưởng khác biệt đang sống hàng ngày hay . . .
Người hỏi: Nó là khác biệt.
Krishnamurti: Hãy chờ thưa bạn, hãy chờ thưa bạn! Tôi muốn phân tích điều này thêm một chút nữa. Đang sống thuộc ý tưởng có khác biệt đang sống hàng ngày, hay có một khoảng cách giữa hai cái này? Tôi nói rằng có một khoảng cách. Khoảng cách này là gì? Tại sao phải có một khoảng cách?
Người hỏi: (không nghe được)
Krishnamurti: Đó là như thế. Ý tưởng của tôi khác biệt với cái thực tế mà đang xảy ra lúc này. Đúng chứ? Vì vậy có một khoảng cách, một khoảng trống giữa cái gì là, và cái gì nên là, hay cái ý tưởng. Tôi vẫn đang bám vào từ ngữ “ý tưởng”.
Người hỏi: Khi ông nói về “cái thực tế”, đối với tôi, đó là cái ý tưởng.
Krishnamurti: Không, thưa bạn. Khi bạn bị đau răng nó không là một ý tưởng. Khi tôi bị đau răng nó không là một ý tưởng. Nó là một điều thực tế. Khi tôi đói, nó không là một ý tưởng. Khi tôi có ham muốn tình dục, nó không là một ý tưởng. Nhưng khoảnh khắc kế tiếp tôi nói rằng “Không, tôi không được” hay “Tôi phải”, hay “Nó là xấu xa”, hay “ Nó là tốt lành”. Vì vậy có một phân chia giữa cái thực tế, cái gì là, và cái thuộc ý tưởng. Vì vậy có một phân hai. Đúng không?
Người hỏi: Nếu tôi đói, nó không chỉ là một ý tưởng.
Krishnamurti: Đó là điều gì chúng ta đang nói, thưa bạn. Những thôi thúc căn bản, sự đói khát, ái ân và vân vân, là thực tế nhưng chúng ta cũng có những ý tưởng về chúng. Những ý tưởng về phân chia giai cấp và vân vân. Vì vậy, chúng ta đang cố gắng tìm ra tại sao cái khoảng cách này tồn tại và liệu có thể sống mà không có khoảng cách này, chỉ sống cùng cái gì là. Được chứ? Đó là điều gì chúng ta đang cố gắng tìm ra.
Người hỏi: Thú vật chỉ ăn khi chúng bị đói.
Krishnamurti: Nhưng bạn và tôi không là thú vật. Chúng ta có lẽ là thú vật tại những khoảnh khắc nào đó, nhưng thực tế, bây giờ, chúng ta không là thú vật. Vì vậy đừng để chúng ta quay trở lại thú vật, những em bé và những thế hệ trước; chúng ta hãy bám vào chính chúng ta. Có khoảnh khắc giữa đang sống thực tế và đang sống không thực tế, thuộc khái niệm, thuộc ý tưởng. Đúng chứ, thưa các bạn? Tôi tin tưởng điều gì đó, nhưng niềm tin đó không liên quan gì đến cái thực tế, mặc dù cái thực tế có lẽ đã sản sinh ra niềm tin; cái thực tế không liên quan gì đến niềm tin đó. “Tôi tin tưởng tình huynh đệ toàn cầu.” Chúa biết ai có thể tin tưởng nó, nhưng tôi nói rằng, “Tôi tin tưởng tình huynh đệ toàn cầu” – nhưng thực tế tôi đang ganh đua với bạn. Vì vậy cái thực tế của ganh đua với bạn hoàn toàn khác hẳn cái ý tưởng.
Người hỏi: (không nghe được)
Krishnamurti: Từ trước đến nay chúng ta đã giải thích nó khá rõ ràng rồi. Cái thực tế là, “cái gì là” – cái thực sự. Có đói khát trong quốc gia này, nghèo đói, dư thừa dân số, tham nhũng, không hiệu quả, bạo lực, và tất cả những việc như thế. Đó là cái sự kiện, nhưng có sự hình thành ý tưởng rằng chúng ta không nên là cái đó. Đúng chứ? Trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta “cái thực tế”, “cái gì là”, “cái thực sự” là cái gì đó hoàn toàn khác hẳn cái sự kiện thực sự; nó là cái thuộc ý tưởng. Đúng chứ?
Người hỏi: Nhưng điều gì ông gọi là cái thực tế chỉ là một ý tưởng khác, chắc chắn như thế.
Krishnamurti: Không. Tôi đói – đó không là một ý tưởng, tôi bị đói. Nó không được sinh ra từ một kỷ niệm của cơn đói ngày hôm qua. Nếu nó được sinh ra từ cơn đói ngày hôm qua, nó không là thực tế. Ví dụ như ái ân – bạn không phiền nếu tôi nói về ái ân chứ? Chúng ta tất cả . . . nhưng không sao đâu. (Tiếng cười) Sự thôi thúc về tình dục có lẽ ở đó hay có lẽ không ở đó, nhưng nó được kích thích để hiện diện bởi cái hình ảnh mà là tưởng tượng, không là thực tế. Vì vậy tôi đang hỏi tại sao chúng ta có cái thuộc ý tưởng.
Người hỏi: Có lẽ nó là . . .
Krishnamurti: Không, không, thưa bạn. Đừng chỉ trả lời tôi nhưng phải tìm ra liệu bạn có một ý tưởng hay không. Tại sao tôi có một ý tưởng?
Người hỏi: Có vài sự việc như sự tức giận mà thuộc tâm lý…
Krishnamurti: Tất cả điều đó đều có liên quan, thưa bạn. Khi tôi tức giận, khi có sự cáu kỉnh – nó là một sự kiện. Nó ở đó. Nhưng khoảnh khắc tôi nói, “Nó không được ở đó” nó trở thành thuộc ý tưởng. Nếu bạn nói rằng “Ồ, nạn đói ở Ấn độ chỉ có thể được giải quyết bởi một đảng chính trị đặc biệt nào đó,” vậy thì nó là thuộc ý tưởng – vậy thì bạn không đang giải quyết sự kiện. Người Cộng sản, người Xã hội, những dân biểu – bất kỳ những đảng phái nào, tất cả họ đều nghĩ rằng họ sẽ giải quyết vấn đề của nạn đói nếu bạn theo phương pháp của họ – mà hoàn toàn vô lý, dĩ nhiên. Đói là sự kiện và ý tưởng của đói là ý tưởng, phương pháp, hệ thống. Vì vậy tôi đang hỏi chính mình, tại sao tôi phải có những ý tưởng? (Đừng trả lời tôi, thưa bạn. Hãy đặt cho chính bạn câu hỏi đó.) Tại sao bạn tin tưởng những người Thầy, những vị Đạo sư, Thượng đế, trạng thái hoàn hảo. Tại sao?
Người hỏi: Tôi thắc mắc liệu . . .
Krishnamurti: Hãy lắng nghe điều gì quý ông đầu tiên nói. Ông ấy nói rằng bằng cách có một ý tưởng tôi tự hoàn thiện được chính tôi. Mọi người đều nghĩ điều đó, không chỉ riêng bạn. Bằng cách có một ý tưởng, một mục đích, một nguyên tắc, một vị anh hùng, và vân vân, bạn nghĩ rằng bạn được giúp đỡ để hoàn thiện chính bạn. Bây giờ, điều này thực sự đã làm được gì, nó có hoàn thiện được bạn hay nó tạo ra xung đột, xung đột giữa cái gì là và cái gì nên là?
Người hỏi: Chúng ta sợ hãi, và vì vậy chúng ta thối lui vào những ý tưởng này.
Krishnamurti: Đúng rồi. Bây giờ, chúng ta có thể sống mà không có những ý tưởng được không? Làm ơn chúng ta hãy tiếp tục, từng bước một. Liệu bạn có thể sống mà không có một niềm tin – hãy theo sát điều này chầm chậm – mà không có một ý tưởng, mà không có hy vọng hay thất vọng?
Người hỏi: Chắc chắn chúng ta phải có vài niềm tin . . .
Krishnamurti: Hãy tìm hiểu nó, hãy tìm ra. Trước tiên, tìm ra tại sao bạn có những ý tưởng. Đó có phải bởi vì bạn sợ hãi hay không?
Người hỏi: Người ta phải tranh đấu với những người khác để có những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống.
Krishnamurti: Bạn nói rằng người ta phải tranh đấu.
Người hỏi: (Không nghe rõ)
Krishnamurti: Bạn đã không trả lời câu hỏi của quý ông kia. Bạn không tôn trọng lẫn nhau trong tìm hiểu này! Chúng ta hãy tìm ra quý ông kia muốn gì. Bạn biết rằng có hai lý thuyết về việc này, một lý thuyết liên quan đến “quá trình chọn lọc tự nhiên”, mà hàm ý tranh đấu liên tục, những cuộc chiến tranh, chủng tộc cao cấp hơn, ý tưởng hoàn hảo hơn, và vân vân. Sau đó còn có một lý thuyết khác, rằng qua bạo lực không thể thay đổi gì cả – theo ý nghĩa căn bản nhất của từ ngữ đó. Tôi không biết tại sao bạn có bất kỳ niềm tin nào về điều này, một lý thuyết này hay lý thuyết kia. Sự kiện thực sự rằng muốn sống còn trong thế giới bạn phải tranh đấu, hoặc rất ma mãnh, khôn ngoan, hung bạo hoặc bóc lột rất tinh tế con người trong một cách hòa nhã và tử tế. Đó là sự kiện. Và tại sao chúng ta có một ý tưởng về nó hay về bất kỳ sự kiện gì khác?
Người hỏi: (Không nghe rõ)
Krishnamurti: (Hãy chờ đó, hãy chờ đó thưa bạn. Hãy tìm hiểu từ từ. Bạn đi quá mau. Hãy tìm hiểu từ từ.) Đầu tiên có, khi người ta quan sát trong sống hàng ngày của người ta, cái không-ý tưởng và cái có ý tưởng, và tôi hỏi chính mình, và tôi hy vọng bạn cũng đang hỏi chính bạn nữa – tại sao tôi có những ý tưởng – niềm tin rằng chủ nghĩa Cộng sản hay chủ nghĩa Tư bản là phương hướng tuyệt vời nhất của sống? Tại sao? Hay cái ý tưởng rằng có Thượng đế hay không có Thượng đế. Tại sao chúng ta lại có những ý tưởng như thế, kể cả những ý tưởng về Rama và Sita?
Người hỏi: Nếu không có những ý tưởng chúng ta sẽ ở trong một trạng thái của trống không.
Krishnamurti: Bạn đã tìm ra trống không đó chưa? Đó là một sự kiện à? Đó là như thế à? Bạn thực sự không đang nghiêm túc lắm khi tìm hiểu câu hỏi này. Bạn phải rất chính xác và rất rõ ràng, và không chỉ nhảy từ một ý tưởng này sang một ý tưởng khác. Bạn không đang trả lời câu hỏi. Tại sao bạn có, nếu bạn có, bất kỳ ý tưởng nào? Bạn muốn tẩu thoát khỏi thực tế, khỏi “cái gì là”, phải vậy không? (Đó là điều gì quý ông đó nói, thưa bạn . . . Trước tiên chúng ta hãy hiểu rõ câu hỏi đó. “Tẩu thoát khỏi cái gì là.”) Tại sao bạn muốn tẩu thoát khỏi cái gì là? Bạn sẽ không muốn tẩu thoát khỏi cái gì là nếu nó là vui thú. Bạn chỉ muốn tẩu thoát khỏi cái gì là khi nó là đau khổ.
Người hỏi: Chúng tôi không biết chính xác “cái gì là”, và chúng tôi đang cố gắng hiểu rõ nó.
Krishnamurti: Bạn không biết cái gì là à? Và bạn có ý gì qua từ ngữ đang cố gắng? Bạn không bị đau bao tử hay sao? Bạn không bị tức giận hay sao? Bạn không bị sợ hãi, không bị đau khổ, không bị hoang mang hay sao? Đó là những sự kiện thực sự, thưa bạn, không có cái gì đòi hỏi bạn “phải cố gắng” về chúng. Làm ơn hãy suy nghĩ tất cả điều này, thưa các bạn. Nếu nó chỉ là trường hợp của vui thú chúng ta sẽ không có những ý tưởng gì cả. Chúng ta sẽ chỉ nói rằng “Hãy cho tôi mọi thứ mà sẽ mang lại vui thú cho tôi và không bị phiền muộn về bất kỳ điều gì khác.” Nhưng nếu nó là đau khổ chúng ta muốn tẩu thoát khỏi cái gì là, vào một ý tưởng. Đây là sống hàng ngày của chúng ta, thưa các bạn. Không còn điều gì phải tranh cãi về nó. Vì vậy những Thượng đế của bạn, những niềm tin của bạn, những lý tưởng, những nguyên tắc của bạn là một tẩu thoát khỏi đau khổ hàng ngày, những sợ hãi hàng ngày, những lo âu hàng ngày. Vì vậy, muốn hiểu rõ điều gì đó, liệu chúng ta không thể hỏi: “Những ý tưởng có cần thiết hay không?” Bạn hiểu rõ chứ, thưa bạn? Tôi bị sợ hãi, và tôi thấy điều vô lý của tẩu thoát khỏi sợ hãi đó để vào một cái gì đó mà là một ý tưởng, một niềm tin trong những người Thầy, trong Thượng đế, trong Đời sau, trong dẫn đến một cuộc sống hoàn hảo – bạn biết rồi, trong tất cả cái đống vớ vẩn đó. Tại sao tôi không thể nhìn sự sợ hãi đó? Tại sao tôi phải có những ý tưởng? Và những ý tưởng không ngăn cản tôi nhìn sự sợ hãi đó hay sao? Đúng chứ, thưa các bạn? Vì vậy những ý tưởng là một rào chắn; chúng hành động như một rào chắn mà ngăn cản bạn không nhìn.
Người hỏi: Làm ơn giải thích rõ điều gì ông vừa nói.
Krishnamurti: Giải thích rõ cái gì?
Người hỏi: Làm ơn phân tích nó rõ ràng hơn.
Krishnamurti: Một phân tích rõ ràng hơn? Có lẽ bạn sẽ tự phân tích nó, thưa bạn.
Người hỏi: Ông phân tích nó rõ ràng hơn tôi.
Krishnamurti: Việc đó đặt thành vấn đề gì, ai phân tích nó rõ ràng hơn hay khó hiểu hơn? Điều gì quan trọng là liệu chúng ta có hiểu rõ vấn đề này. Nó khá đơn giản, thưa các bạn. Cuộc sống của tôi rất buồn chán. Tôi sống trong một ngôi nhà nhỏ bé tầm thường cùng một người vợ nhỏ bé xấu xí và tôi bị đau khổ, phiền muộn, và tôi muốn thỏa mãn, tôi muốn hạnh phúc, tôi muốn một thoáng chốc, một khoảnh khắc của hạnh phúc không thể diễn tả được, và vì vậy tôi tẩu thoát đến một cái gì đó mà tôi có thể gọi là X. Đó là toàn thể cái nguyên tắc, phải không? Điều đó không cần sự giải thích thêm nữa, phải không? Và tôi sống ở đó, trong một thế giới thuộc ý tưởng, một thế giới tôi đã hình thành, hay đã thừa hưởng, hay đã được chỉ bảo cho biết. Và đang suy nghĩ và đang sống trong trừu tượng đó mà cho tôi nhiều hài lòng. Nó là một tẩu thoát khỏi sự nhàm chán hàng ngày thực tế của sống. Đúng chứ? Sau đó tôi tự nói với mình, “Tại sao tôi phải tẩu thoát?” Tại sao tôi không thể sống và hiểu rõ sự nhàm chán khủng khiếp này? Tại sao tôi lãng phí những năng lượng của tôi trong sự tẩu thoát? . . .
Tất cả các bạn đều yên lặng về điều này!
Người hỏi: Ông đang gợi ý một dạng hình thức tồn tại khác tách khỏi bất kỳ điều gì chúng tôi biết.
Krishnamurti: Tôi không đang gợi ý bất kỳ điều gì. Tôi nói, hãy nhìn. Và tôi đang nhìn sự kiện này, rằng tôi đã tẩu thoát, rằng tôi đang tẩu thoát, và tôi thấy nó vô lý biết chừng nào. Tôi phải giải quyết cái gì là, và muốn giải quyết cái gì là tôi cần năng lượng. Vì vậy tôi sẽ không tẩu thoát. Tẩu thoát là một lãng phí năng lượng. Vì vậy, tôi sẽ chẳng quan tâm gì đến những niềm tin, những Thượng đế, những ý tưởng. Tôi sẽ không có ý tưởng gì cả. (Dĩ nhiên là không, thưa bạn, dĩ nhiên là không.) Nếu bạn làm phỏng ngón tay của bạn, và sự đau đớn tạo ra ý tưởng rằng bạn phải không bao giờ đặt ngón tay của bạn trong ngọn lửa, vậy thì ý tưởng đó có giá trị, phải vậy không? Bạn cũng đã có những cuộc chiến tranh, hàng ngàn cuộc chiến tranh. Tại sao bạn không học hỏi từ đó để cho không còn bất kỳ cuộc chiến tranh nào nữa? (Hãy bỏ nó đi, thưa bạn. Bạn hiểu rất rõ điều gì tôi muốn nói.) Chúng ta không phải phân tích tất cả mỗi vấn đề này khi chúng ta tiếp tục bàn luận. Tôi làm phỏng ngón tay của tôi, và tôi nói với chính mình rằng tôi phải cẩn thận sau đó. Hay là, bạn dẵm lên ngón chân của tôi, cả ẩn ý lẫn thực tế, và tôi bị tức giận thực sự, và tôi sôi sùng sục bên trong. Từ đó tôi đã học được một điều gì đó, và tôi nói rằng, “Tôi không được”, hay “Tôi phải”. (Nó cùng là sự việc. Lẩn tránh, dựng lên một kháng cự. Tôi hiểu những sự việc kia rất rõ ràng. Chúng là cần thiết).
Người hỏi: Khi một ai đó làm tôi tức giận tôi ghi nhớ việc đó và lần tới khi tôi gặp anh ấy tôi sẵn sàng đối phó lại anh ấy.
Krishnamurti: Đó là như vậy, thưa bạn! Đó chính xác là như thế! Liệu tôi có thể gặp gỡ anh ấy lần tới mà không có ý tưởng hay không? Anh ấy có lẽ đã thay đổi, nhưng nếu tôi gặp anh ấy với ý tưởng của tôi, rằng anh ấy đã dẵm lên ngón chân tôi, tôi không có liên hệ gì với anh ấy. Vì vậy, liệu có thể, mặc dù bạn đã có một loại trải nghiệm nào đó, liệu có thể sống mà không có ý tưởng hay không? Vậy là chúng ta phải quay lại câu hỏi – “Liệu có thể sống trong thế giới này mà không có bất kỳ ý tưởng nào hay không?”
Người hỏi: Tôi nghĩ không thể như thế được.
Krishnamurti: Chúng ta đừng nói rằng có thể hay không thể. Chúng ta hãy tìm ra. Bạn đã tự tách rời chính bạn khỏi những người khác, thưa các bạn, như những người Ấn độ giáo. Đây là một ý tưởng. (Vâng, bạn là! Chúa của tôi ơi, bạn là ý tưởng.) Bạn có làm lễ cưới cho con gái của bạn với một người Hồi giáo hay không? Chúng ta hãy rõ ràng. Tôi đang đưa ra một ví dụ, thưa bạn. Bạn gây tổn thương tôi, và tổn thương đó còn lưu lại trong ký ức của tôi. Tôi cố gắng tránh bạn nếu tôi có thể. Nhưng rủi thay vì bạn đang sống trong cùng ngôi nhà hay cùng con đường, tôi phải gặp bạn mỗi ngày. Và tôi có một hình ảnh, cái hình ảnh được củng cố, cái ký ức bị làm dày dặc, nó đang gặp gỡ bạn hàng ngày. Vậy thì có một trận chiến đang xảy ra giữa hai chúng ta. Và vì vậy tôi nói với chính mình, liệu có thể sống mà không có hình ảnh đó, để cho tôi thực sự gặp gỡ bạn? Bạn có lẽ đã thay đổi hay bạn có lẽ đã không thay đổi, nhưng tôi sẽ không có hình ảnh. Liệu tôi không thể tìm ra được làm thế nào sống mà không có hình ảnh, để cho cái trí của tôi không bị nhét đầy những hình ảnh. Các bạn theo kịp không, thưa các bạn. Để cho cái trí được tự do, tự do để nhìn, tự do để tận hưởng, tự do để sống.
Người hỏi: Đó là một ý tưởng.
Krishnamurti: Ồ không! Đối với bạn nó là một ý tưởng, nhưng không phải đối với tôi. Tôi nói, “Anh ấy đã gây tổn thương cho tôi, nhưng tại sao tôi phải mang cái gánh nặng đó?”
Người hỏi: Tôi chỉ cẩn thận cho lần tới thôi.
Krishnamurti: Vâng, nhưng tôi sẽ không tiếp tục lặp lại, “Tôi phải cẩn thận”, mà chỉ làm dày dặc thêm ký ức. Tôi nói rằng đó không là cách sống, nhưng tôi chỉ nói như thế cho chính tôi, không phải cho bạn. Tôi không muốn hình ảnh đó và không muốn luôn luôn mang nó theo cùng tôi. Đó không là tự do. Bạn có lẽ đã thay đổi, và tôi cũng vậy tôi thích sống không có một hình ảnh nào cả. Không phải như một ý tưởng, nhưng nó là một sự kiện thực sự rằng tôi không muốn có nó. Thật vô lý cho tôi khi có một hình ảnh về bất kỳ ai đó. Vì vậy chúng ta hãy quay lại những câu hỏi khác.
Người hỏi: Nếu tôi gặp một người tốt, liệu không là một việc tốt khi có một ký ức, một ấn tượng rằng anh ấy là một người tốt hay sao?
Krishnamurti: Một ấn tượng xấu hay một ấn tượng tốt vẫn là một ấn tượng. Không có “hình ảnh tốt” và “hình ảnh xấu”. (Bình phẩm không nghe rõ) (Vì thị lực kém bạn phải đi đến một bác sĩ mắt tốt hơn.) Sự phân chia này giữa cái ý tưởng và cái thực tế nuôi dưỡng xung đột. Và một con người muốn tìm hiểu và vượt khỏi cái thực tế phải có toàn năng lượng của anh ấy. Năng lượng đó không thể bị lãng phí qua xung đột. Vì vậy tôi nói với chính mình – và tôi không đang bảo bạn phải làm gì – tôi nói với chính mình, “Thật vô lý khi sống với những ý tưởng.” Luôn luôn, tôi sẽ giải quyết những sự kiện, cái gì là, và sẽ không bao giờ bị nhấn chìm trong ý tưởng. Vậy thì sau đó tôi đối diện với câu hỏi, “Làm thế nào tôi nhìn sự kiện, cái gì là?” Tôi không quan tâm đến ý tưởng gì cả. Tôi chỉ quan tâm đến việc quan sát thực sự cái gì là. Đúng chứ?
Người hỏi: (Không nghe rõ)
Krishnamurti: (Vâng, nhưng bạn tiếp nhận những sự việc theo cách chúng đến cùng một chuỗi của những thói quen. Những thói quen mà bạn có lẽ ý thức hay không ý thức được . . . Thưa các bạn, chúng ta luôn luôn ra khỏi chủ đề chính.) Vì vậy câu hỏi là, “Liệu tôi có thể sống cùng cái gì là, mà không tạo ra xung đột hay không?” Bạn theo kịp chứ? Tôi tức giận. Đó là một sự kiện. Tôi ghen tuông. Tôi thích và không thích. Đó là một sự kiện. Liệu tôi có thể sống cùng sự kiện đó, cùng cái gì là, mà không tạo ra một vấn đề, một xung đột từ nó hay không?
Người hỏi: Nó không là một suy nghĩ vui vẻ lắm cho tôi! Tôi bị lạc lõng . . . (không nghe rõ)
Krishnamurti: Quý ông này nói rằng ông ấy bị lạc lõng bởi vì ông ấy đang ở mức độ nào đó và người vợ, con cái, người hàng xóm của ông ấy ở một mức độ khác – cao hơn hay thấp hơn.Và vì vậy, ông ấy nói, không có sự hợp tác. Tôi tiếp tục sống và họ tiếp tục sống. Đó là điều gì tất cả chúng ta đều đang làm, thưa bạn. Vì vậy sau đó, cái gì? . . . Bạn thấy, chúng ta sẽ không đến được chủ đề chính, đó là, “Liệu tôi có thể sống, mà không có xung đột, cùng cái gì là hay không?” Và không bị ngủ quên, bởi vì xung đột, chắc chắn có giữ cho người ta hơi hơi tỉnh táo. Tôi đang hỏi, “Liệu có thể sống cùng cái gì là, mà không có xung đột, và vượt khỏi nó hay không?” Tôi ghen tuông. Đó là một sự kiện. Tôi thấy điều đó trong cuộc sống của tôi. Tôi ghen tuông người vợ của tôi, ganh tị người đàn ông mà có nhiều, nhiều của cải vật chất và trí thức – tôi ganh tị. Tôi biết làm thế nào ganh tị đến được. Nó đến qua sự so sánh – nhưng tôi không cần phân tích ganh tị phát sinh như thế nào? Bây giờ liệu tôi có thể sống cùng điều đó, hiểu rõ nó, không có những ý tưởng về nó? Để cho sau khi thấy nó, để cho bằng cách hiểu rõ nó, bằng cách học hỏi cấu trúc và bản chất của nó tôi thực sự đã hiểu rõ được nó và vì vậy có thể vượt khỏi nó, để cho ganh tị không bao giờ dính dáng đến cái trí lại? Bạn thấy không, bạn không quan tâm đến nó. Bạn thực sự không quan tâm đến nó, phải không?
Người hỏi: Không, có chứ. Nếu chúng tôi không quan tâm chúng tôi sẽ không có mặt ở đây, nhưng chúng tôi không hiệp thông cùng ông được.
Krishnamurti: Tại sao? Tại sao bạn không hiệp thông cùng người nói và điều gì ông ta đang trình bày được? Ông ta đã hỏi rất rõ ràng rằng, liệu có thể sống không có những ý tưởng hay không? Và ông ta đã đưa ra một ví dụ về sự ghen tuông. Chúng ta biết được bản chất và cấu trúc của ghen tuông. Bây giờ liệu bạn có thể sống cùng nó và vượt khỏi nó, mà không có xung đột hay không? Vì vậy tại sao không hiệp thông cùng điều gì người nói đang trình bày? Nếu bạn không hiệp thông (không phải bạn, không phải cá nhân bạn, thưa bạn), nó có lẽ là vì bạn thích ganh tị. (Không nghe rõ) Hãy thấy, thưa các bạn – điều gì xảy ra? Tôi ganh tị. Ganh tị đó phát sinh qua sự đo lường. Tôi có ít và bạn có nhiều hơn, hay tôi ngu dốt và bạn rất thông minh. Tôi có một địa vị thấp và bạn có một địa vị cao, bạn có một chiếc xe hơi và tôi không có xe hơi. Vì vậy qua so sánh, qua đo lường ganh tị này phát sinh. Đúng chứ? Điều đó không rõ ràng sao? Vậy là, liệu tôi có thể sống mà không có sự đo lường hay không? Đây không là một ý tưởng.
Người hỏi: Nó là một vấn đề của thỏa hiệp chính chúng ta đến sự kiện rằng có sự bất bình đẳng.
Krishnamurti: Bạn không đang thỏa hiệp, thưa bạn. Tôi đang đặt một câu hỏi cho bạn và bạn đang nói về sự thỏa hiệp giữa màu đen và màu trắng. Vậy thì bạn chỉ sinh ra được màu xám mà thôi. (Tiếng cười) Tôi đang đặt một câu hỏi hoàn toàn khác hẳn. Làm ơn hãy lắng nghe, thưa bạn. Liệu bạn có thể sống cuộc sống hàng ngày tại văn phòng, ở nhà, mà không có bất kỳ đo lường nào, mà không có bất kỳ so sánh nào được không? Không à? Tại sao bạn có so sánh. Bởi vì bạn đã bị quy định từ niên thiếu để so sánh. Hãy theo sát điều này, thưa các bạn. Nó đã trở thành một thói quen, và bạn cứ lặp lại thói quen đó. Và mặc dù thói quen đó tạo ra đau khổ, rối loạn và mọi chuyện như thế, bạn không thèm lưu tâm. Bạn cứ tiếp tục với thói quen. Bây giờ, điều gì sẽ làm cho bạn tỉnh thức được bản chất của thói quen so sánh này? Một người nào đó đang ép buộc bạn tỉnh thức được thói quen này phải không? Nếu Chính phủ phải nói rằng, “Bạn không được ganh tị”, vậy thì bạn sẽ tìm những cách khác của ganh tị, những cách khác tinh tế hơn. Những tôn giáo đã cố gắng làm việc này, nhưng bạn đã vượt khỏi tất cả những tôn giáo. Vì vậy bằng cách ép buộc bạn không ganh tị bạn sẽ phản kháng lại nó, và phản kháng đó là bạo lực. Bạn hiểu rõ không, thưa các bạn. Nếu tôi không ép buộc bạn vào một góc phòng và nói rằng, “Bạn phải làm việc này”, và bạn sẽ đá lại tôi. Nhưng nếu bạn tỉnh thức được thói quen mà bạn đã vun quén được trong bốn mươi, hai mươi hay mười năm của so sánh chính bạn với một người khác, lúc đó điều gì xảy ra? Bạn thấy đó, bạn không quan tâm đến việc này. Tôi đã mất bạn. Bởi vì bạn không quan tâm đến việc phá vỡ những thói quen của bạn. Người Cộng sản có những thói quen của anh ấy, và người không-Cộng sản có những thói quen của anh ấy, và hai người kia đang chiến đấu với nhau. Đó là điều gì đang xảy ra trên thế giới. Bạn có thói quen của bạn khi tin tưởng cái gì đó, và tôi không có thói quen tin tưởng. Vì vậy, sự liên hệ của chúng ta là gì? Chẳng có liên hệ gì cả!
Vậy là chúng ta quay lại một việc rất đơn giản, và Chúa biết tại sao các bạn ngồi đây và lắng nghe. Điều này đang trở thành một thói quen phải không?
Người hỏi: Chúng tôi hy vọng như thế.
Krishnamurti: Bạn hy vọng nó sẽ trở thành một thói quen!
Người hỏi: Chúng tôi hy vọng được khai sáng.
Krishnamurti: Bạn sẽ không được, thưa bạn, muốn được khai sáng bạn phải có một cái trí rất rõ ràng, bạn phải có thể thấy.
Người hỏi: Ông đã nói . . . (không nghe rõ)
Krishnamurti: Không thưa bạn, tôi đã không nói điều đó. Tôi đã không nói điều đó. Tôi sẽ không quay lại tất cả vấn đề đó – vô ích. Bạn thấy rằng bạn không đối diện cái thực tế, “cái gì là”! Bạn muốn sống trong những ý tưởng, và tôi không muốn sống trong những ý tưởng, vì Chúa: tình yêu không là một ý tưởng. Và bởi vì bạn không có tình yêu, bạn sống trong những ý tưởng. (Và tất cả các bạn đều lắc đầu và đồng ý và tiếp tục với những thói quen của các bạn.) Vì vậy tại sao bạn lắng nghe, tại sao bạn đến đây, bởi vì khi chúng ta nói về những sự việc thực tế này bạn lảng tránh – bỗng nhiên bạn ra khỏi mấu chốt đang bàn luận! Bất hạnh, hay may mắn, người nói đã nói trong suốt bốn mươi hai năm. Và khi nó đến điểm mấu chốt – mà là sống không ganh tị – bạn không còn ở đó nữa!
Người hỏi: Sự thật là chúng tôi không muốn bị xáo trộn.
Krishnamurti: Vậy thì đừng bị xáo trộn. Hãy đi đi! Tại sao bạn đến đây? Bạn không nhận được bất kỳ “poonyum” nào từ nói chuyện này, poonyum là phần thưởng. Đây là một nghi vấn căn bản, và làm ơn hãy lắng nghe. Nó là một vấn đề căn bản – sống không còn xung đột, nhưng không ngủ quên. Sống không ý tưởng cần có thông minh lạ thường và nhiều năng lượng. Và tôi nói rằng khi bạn sống trong những ý tưởng bạn đang lãng phí năng lượng. Và bạn nói rằng, “Ồ, đó là một ý tưởng rất hay”, và bạn vẫn còn sống ở đó trong những ý tưởng. Bạn nói rằng, “Tôi là một người Cộng sản, tôi tin tưởng Chúa, tôi không tin tưởng Chúa và vân vân.” Và vì vậy tôi tự hỏi chính mình, “Điều gì sai trái vậy?”
Người hỏi: Có một thôi thúc muốn biết nhiều hơn nữa.
Krishnamurti: Vậy thì hãy nhặt một bộ sách bách khoa hay một quyển từ điển và bạn sẽ biết nhiều hơn. Biết trung thực nhiều hơn, có nghĩa rằng biết nhiều hơn nữa về chính mình. Nếu không chỉ có sự dốt nát. Bạn có lẽ nổi bật thuộc công nghệ, nhưng nếu bạn không biết về chính mình bạn là một con người dốt nát. Tôi đây nè, và tôi nói rằng, “Tôi phải biết tại sao tôi sống trong những ý tưởng. Tôi muốn phân tích nó, muốn hiểu rõ nó.” Không phải rằng tôi phải hay tôi không được sống trong những ý tưởng, nhưng tôi muốn biết tại sao. Và khi tôi thấy tôi biết tại sao. Bởi vì sống của tôi quá tầm thường, nhàm chán, nhỏ nhen, và để tẩu thoát khỏi sống đó tôi lang thang vào những ý tưởng – và tôi có những ý tưởng tuyệt vời, những ý tưởng sáng chói, những ý tưởng được sáng chế bởi Lenin, hay Trotsky hay Neru hay Gandhi, không đặt thành vấn đề của ai. Tôi tẩu thoát vào những ý tưởng đó nhưng tôi vẫn còn tức giận, tôi vẫn còn ganh tị, tôi vẫn còn buồn chán. Vì vậy, tại sao tôi phải sống trong những ý tưởng? Vì vậy tôi nói rằng, “Tôi sẽ không sống như thế nữa, bởi vì sống như thế là ngu xuẩn.” Tôi sẽ không sống như thế! Nhưng bạn không nói điều đó.
Người hỏi: Chúng ta có hiểu rõ ý nghĩa của từ ngữ hay không?
Krishnamurti: Tôi e rằng chúng ta không hiểu rõ bất kỳ điều gì cả. Vì vậy chúng ta sẽ phải bắt đầu lại. Thật quá chán!
Người hỏi: Nó là điều gì đó cần được tìm hiểu và chúng tôi phải suy nghĩ kỹ càng về nó.
Krishnamurti: Thực sự à! Nếu tôi đánh bạn, bạn sẽ biết việc đó! Nếu bạn bị sỉ nhục, hay đau đớn, bạn không nói rằng bạn sẽ suy nghĩ về nó. Việc này quá hiển nhiên, nhưng bạn nhai lại một câu nói và nghĩ rằng bạn đã hiểu điều đó. Vì vậy chúng ta mất đi sự hiệp thông cùng nhau khi chúng ta không đang nói về những ý tưởng. Khi chúng ta nói về những ý tưởng, chúng ta có sự hiệp thông. Khi chúng ta nói về Thượng đế (nếu tôi đủ ngu xuẩn để nói về Thượng đế), vậy thì cả hai chúng ta hiệp thông. Nhưng khi bạn bàn về một sự kiện thực tế – về tham lam, ganh tị – vậy thì chúng ta không còn hiệp thông cùng nhau nữa. Bạn biết không, thưa các bạn, điều gì đang xảy ra trong thế giới? Thế giới cũng là nước Ấn độ nữa. Làm thế nào Ấn độ đang bị thoái hóa, bạn không biết điều đó hay sao? Không chỉ ở đây, mà còn trong thế giới. Và có thể bạn không thể làm bất kỳ điều gì về nó. Ít nhất, có thể có một ít người sẽ giữ ngọn đèn cháy sáng. Đó là tất cả. Nhưng điều đó tùy các bạn, thưa các bạn.
MADRAS
Ngày 02 tháng giêng năm 1968