TRIẾT LÝ NHÀ PHẬT
Đoàn Trung Còn biên soạn, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính
Vị Tổ sư thứ mười một này gốc người xứ Hoa-thị, nơi mà trước kia vua A-Dục khai hội kết tập để bảo tồn Chánh pháp. Ngài họ Cồ-đàm. Cha tên là Bảo Thân.
Nghe danh Tổ thứ mười là Hiếp Tôn giả tu hành rất tinh tấn, ngài đến đảnh lễ. Tôn giả hỏi rằng:
“Ngươi ở đâu đến đây?”
Ngài đáp:
“Tâm con chẳng phải đến.”
“Rồi ngươi sẽ đi đâu?”
“Tâm con chẳng có đi.”
“Ngươi không an định sao?”
“Chư Phật cũng như thế.”
“Nhưng ngươi không phải là chư Phật.”
“Chư Phật lại cũng chẳng phải.”
Nhận biết là bậc pháp khí, Tổ thứ mười bèn độ cho xuất gia, truyền giới cụ túc, và về sau truyền y bát cho ngài làm Tổ thứ mười một.
Tổ Phú-na Dạ-xa sau khi được truyền pháp, liền đi khắp nơi truyền pháp độ sanh, trong chúng hội có rất nhiều người được chứng thánh quả. Ngày kia, ngài lập đàn thuyết pháp tại xứ Ba-la-nại. Trong lúc đang giảng pháp bỗng có một người đến sau. Tổ dừng lại hỏi chúng đệ tử rằng: “Các ngươi có biết người mới đến là ai chăng?” chúng đệ tử không ai biết. Tổ liền nói tiếp: “Xưa kia đức Thế Tôn có lời di ngôn rằng: Sau khi ta diệt độ chừng 600 năm, sẽ có một vị Bồ-tát tên là Mã Minh ra đời tại xứ Ba-la-nại, ở trong thành Hoa Thị mà thuyết pháp độ sanh, số đông vô kể.”
Rồi Tổ lại nói: “Trước đây khi ta nhập định có nhìn thấy nước trong biển lớn tràn cả về một góc. Trong chốc lát lại tràn chảy khắp mọi nơi. Này các ngươi, ấy là cảnh ứng trước với hôm nay đây. Người mới đến chính là biển lớn. Người ấy tên là Mã Minh, sẽ theo ta xuất gia và đem giáo pháp của Phật truyền độ cho khắp muôn người. Ấy là nước chảy tràn khắp nơi đó vậy.”
Mã Minh nghe Tổ sư gọi đúng tên mình, hết sức thán phục, tin nhận, liền bước ra lễ bái Tổ và hỏi:
“Con muốn biết Phật, thế nào là Phật?”
Tổ sư đáp:
“Ngươi muốn biết Phật, cái chẳng biết là phải.”
Mã Minh nói:
“Đã chẳng biết Phật, làm sao biết là phải?”
Tổ hỏi lại:
“Như ngươi chẳng biết Phật, sao lại biết là chẳng phải?”
Mã Minh liền nói:
“Đây chỉ là nghĩa cưa.”
Tổ nói:
“Đó là nghĩa cây. Ngươi nói nghĩa cưa là thế nào?”
Mã Minh đáp:
“Là con và thầy chia nhau mỗi người một nửa. Còn thầy nói nghĩa cây là thế nào.”
Tổ đáp:
“Ngươi bị ta xẻ rồi.”
Mã Minh ngay khi ấy tỉnh ngộ, liền chí thành lễ bái cầu xin xuất gia.
Tổ Phú-na Dạ-xa nhận cho Mã Minh làm đệ tử rồi, về sau trở thành một vị cao tăng lừng lẫy trong giới học Phật. Người người đều tôn xưng là Mã Minh Đại Sĩ hoặc Bồ-tát Mã Minh. Khi truyền pháp lại cho Mã Minh, Tổ đọc kệ rằng:
Mê, ngộ như ẩn, hiển,
Minh, ám bất tương ly;
Kim phó, ẩn, hiển pháp,
Phi nhất diệc phi nhị.
迷悟如隱顯
明暗不相離
今付隱顯法
非一亦非二。
Dịch nghĩa
Mê ngộ như ẩn hiện,
Sáng tối chẳng lìa nhau.
Nay truyền pháp ẩn hiện.
Chẳng một, cũng chẳng hai.
Đoàn Trung Còn biên soạn, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính
V. Chư Tổ sư Tây Thiên
11.TỔ PHÚ-NA DẠ-XA
富那夜奢祖Vị Tổ sư thứ mười một này gốc người xứ Hoa-thị, nơi mà trước kia vua A-Dục khai hội kết tập để bảo tồn Chánh pháp. Ngài họ Cồ-đàm. Cha tên là Bảo Thân.
Nghe danh Tổ thứ mười là Hiếp Tôn giả tu hành rất tinh tấn, ngài đến đảnh lễ. Tôn giả hỏi rằng:
“Ngươi ở đâu đến đây?”
Ngài đáp:
“Tâm con chẳng phải đến.”
“Rồi ngươi sẽ đi đâu?”
“Tâm con chẳng có đi.”
“Ngươi không an định sao?”
“Chư Phật cũng như thế.”
“Nhưng ngươi không phải là chư Phật.”
“Chư Phật lại cũng chẳng phải.”
Nhận biết là bậc pháp khí, Tổ thứ mười bèn độ cho xuất gia, truyền giới cụ túc, và về sau truyền y bát cho ngài làm Tổ thứ mười một.
Tổ Phú-na Dạ-xa sau khi được truyền pháp, liền đi khắp nơi truyền pháp độ sanh, trong chúng hội có rất nhiều người được chứng thánh quả. Ngày kia, ngài lập đàn thuyết pháp tại xứ Ba-la-nại. Trong lúc đang giảng pháp bỗng có một người đến sau. Tổ dừng lại hỏi chúng đệ tử rằng: “Các ngươi có biết người mới đến là ai chăng?” chúng đệ tử không ai biết. Tổ liền nói tiếp: “Xưa kia đức Thế Tôn có lời di ngôn rằng: Sau khi ta diệt độ chừng 600 năm, sẽ có một vị Bồ-tát tên là Mã Minh ra đời tại xứ Ba-la-nại, ở trong thành Hoa Thị mà thuyết pháp độ sanh, số đông vô kể.”
Rồi Tổ lại nói: “Trước đây khi ta nhập định có nhìn thấy nước trong biển lớn tràn cả về một góc. Trong chốc lát lại tràn chảy khắp mọi nơi. Này các ngươi, ấy là cảnh ứng trước với hôm nay đây. Người mới đến chính là biển lớn. Người ấy tên là Mã Minh, sẽ theo ta xuất gia và đem giáo pháp của Phật truyền độ cho khắp muôn người. Ấy là nước chảy tràn khắp nơi đó vậy.”
Mã Minh nghe Tổ sư gọi đúng tên mình, hết sức thán phục, tin nhận, liền bước ra lễ bái Tổ và hỏi:
“Con muốn biết Phật, thế nào là Phật?”
Tổ sư đáp:
“Ngươi muốn biết Phật, cái chẳng biết là phải.”
Mã Minh nói:
“Đã chẳng biết Phật, làm sao biết là phải?”
Tổ hỏi lại:
“Như ngươi chẳng biết Phật, sao lại biết là chẳng phải?”
Mã Minh liền nói:
“Đây chỉ là nghĩa cưa.”
Tổ nói:
“Đó là nghĩa cây. Ngươi nói nghĩa cưa là thế nào?”
Mã Minh đáp:
“Là con và thầy chia nhau mỗi người một nửa. Còn thầy nói nghĩa cây là thế nào.”
Tổ đáp:
“Ngươi bị ta xẻ rồi.”
Mã Minh ngay khi ấy tỉnh ngộ, liền chí thành lễ bái cầu xin xuất gia.
Tổ Phú-na Dạ-xa nhận cho Mã Minh làm đệ tử rồi, về sau trở thành một vị cao tăng lừng lẫy trong giới học Phật. Người người đều tôn xưng là Mã Minh Đại Sĩ hoặc Bồ-tát Mã Minh. Khi truyền pháp lại cho Mã Minh, Tổ đọc kệ rằng:
Mê, ngộ như ẩn, hiển,
Minh, ám bất tương ly;
Kim phó, ẩn, hiển pháp,
Phi nhất diệc phi nhị.
迷悟如隱顯
明暗不相離
今付隱顯法
非一亦非二。
Dịch nghĩa
Mê ngộ như ẩn hiện,
Sáng tối chẳng lìa nhau.
Nay truyền pháp ẩn hiện.
Chẳng một, cũng chẳng hai.
Gửi ý kiến của bạn