TRIẾT LÝ NHÀ PHẬT
Đoàn Trung Còn biên soạn, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính
Tôn giả vốn người miền trung Ấn Độ. Sau khi được Tổ sư thứ năm truyền pháp, ngài thường du hành lên miền Bắc mà giáo hóa.
Tổ vốn biết rằng có một người tên là Bà-tu-mật sẽ nối tiếp làm Tổ đời thứ bảy, nên vẫn có ý đi tìm. Khi đi đến miền Bắc Ấn Độ, Tổ gặp một người đang cầm bầu rượu trong tay. Tổ nói rằng: “Ai đụng tới bầu rượu ấy, thì trái với lẽ trong sạch.”
Người ấy hỏi Tổ rằng: “Ngài có biết tôi chăng?”
Tổ đáp: “Ta không biết. Người thử nói tên họ, rồi ta sẽ chỉ nói rõ căn duyên cho nghe.” Người ấy đáp: “Tôi họ Phả-la-đọa, tên Bà-tu-mật.” Tổ vui mừng nói rằng: “Thầy ta là Đề-đa-ca có nói rằng, thuở trước khi Thế Tôn vân du đến miền Bắc có nói với A-nan rằng: ‘Ba trăm năm sau khi ta nhập diệt, ở xứ này sẽ ra đời một bực thánh nhân, họ Phả-la-đọa, tên Bà-tu-mật. Người ấy sẽ làm Tổ sư đời thứ bảy.’ Đức Thế Tôn đã có lời báo trước như vậy, nay ngươi nên xuất gia nhập đạo.”
Bà-tu-mật liền buông bầu rượu xuống mà đảnh lễ Tổ sư, theo hầu làm đệ tử của ngài.
Về sau, khi truyền pháp lại cho Bà-tu-mật, Tổ Di-già-ca có bài rằng:
Vô tâm vô khả đắc,
Thuyết đắc bất danh đắc.
Nhược liễu tâm phi tâm,
Thủy liễu tâm, tâm pháp.
無心無可得
說得不名得
若了心非心
始 了心心法。
Dịch nghĩa
Vô tâm thì chẳng thể đắc,
Nói là chứng đắc, thật đâu đắc gì?
Nếu rõ biết tâm, phi tâm,
Tâm và tâm pháp tức thì rõ thông.
Đoàn Trung Còn biên soạn, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính
V. Chư Tổ sư Tây Thiên
6.TỔ DI-GIÀ-CA
彌遮迦祖Tôn giả vốn người miền trung Ấn Độ. Sau khi được Tổ sư thứ năm truyền pháp, ngài thường du hành lên miền Bắc mà giáo hóa.
Tổ vốn biết rằng có một người tên là Bà-tu-mật sẽ nối tiếp làm Tổ đời thứ bảy, nên vẫn có ý đi tìm. Khi đi đến miền Bắc Ấn Độ, Tổ gặp một người đang cầm bầu rượu trong tay. Tổ nói rằng: “Ai đụng tới bầu rượu ấy, thì trái với lẽ trong sạch.”
Người ấy hỏi Tổ rằng: “Ngài có biết tôi chăng?”
Tổ đáp: “Ta không biết. Người thử nói tên họ, rồi ta sẽ chỉ nói rõ căn duyên cho nghe.” Người ấy đáp: “Tôi họ Phả-la-đọa, tên Bà-tu-mật.” Tổ vui mừng nói rằng: “Thầy ta là Đề-đa-ca có nói rằng, thuở trước khi Thế Tôn vân du đến miền Bắc có nói với A-nan rằng: ‘Ba trăm năm sau khi ta nhập diệt, ở xứ này sẽ ra đời một bực thánh nhân, họ Phả-la-đọa, tên Bà-tu-mật. Người ấy sẽ làm Tổ sư đời thứ bảy.’ Đức Thế Tôn đã có lời báo trước như vậy, nay ngươi nên xuất gia nhập đạo.”
Bà-tu-mật liền buông bầu rượu xuống mà đảnh lễ Tổ sư, theo hầu làm đệ tử của ngài.
Về sau, khi truyền pháp lại cho Bà-tu-mật, Tổ Di-già-ca có bài rằng:
Vô tâm vô khả đắc,
Thuyết đắc bất danh đắc.
Nhược liễu tâm phi tâm,
Thủy liễu tâm, tâm pháp.
無心無可得
說得不名得
若了心非心
始 了心心法。
Dịch nghĩa
Vô tâm thì chẳng thể đắc,
Nói là chứng đắc, thật đâu đắc gì?
Nếu rõ biết tâm, phi tâm,
Tâm và tâm pháp tức thì rõ thông.
Gửi ý kiến của bạn