11-Tuổi trẻ với lòng Từ Bi

-11-

Tuổi trẻ với lòngTừ Bi

Ðang độ hoa niênlòng tràn đầy vui vẻ, em nhìn cảnh chung quanh đều hiệnbày một vẻ tươi sáng đáng yêu. Nét yêu đời biểu lộtrong đôi mắt sáng, trên đôi môi nở nụ cười của em. Emtự thấy cùng mọi người, cùng vạn vật như chung niềm hoanhỉ. Vì thế, lòng yêu thương của em tràn trề vô hạn.

Tuy nhiên, mỗi lần có kẻ đau khổhiện ra trước mắt em, em tự nghe cõi lòng se lại, mặc dùkẻ ấy không phải bà con thân thuộc của em. Rồi em muốnlàm sao cho họ hết khổ, cho họ cùng vui như em. Ấy là "lòngtừ bi" đã chớm nở trong lòng em vậy. Em hãy cố gắng vunquén cho nó sanh trưởng sum suê lên.

Nghe nói từ bi, nhưng em chưa hiểunghĩa thế nào. Ðây, em hãy nghe: Từ bi là lòng thương baola, lúc nào cũng sẵn sàng san sẻ những nỗi đau khổ củangười và đem hạnh phúc an vui cho họ. Lòng thương ấy gieomầm trên đất khổ đau và sanh trưởng trong ánh sáng trítuệ. Vì thế, ai mang nặng lòng thương này thì không bao giờan nhiên khi nhìn kẻ trước mắt mình đang âm thầm nuốt lệhoặc đang rên siết kêu thương, mà họ nguyện chia sớt, gánhvác cho người vơi đi, nhẹ bớt đôi phần đau khổ.

Lòng thương ấy chẳng phải củariêng ai, mà là chung tất cả. Như trước mắt mọi người,một kẻ cô thế bị bọn côn đồ hoành hành, đánh đậpthảm hại, trông thấy cảnh ấy, dù người khô khan thế nào,cũng nghe trong lòng chua xót! Hoặc giả hôm nào đó, em đếnhí trường xem một vở bi kịch. Ðến lúc hoạn nạn đau khổcủa những vai trên sân khấu, em cũng như người cảm nghetim đập mạnh, giòng lệ tự nhiên trào!

Nhưng em sẽ nghi ngờ! Tại sao ngườita đã sẵn lòng thương yêu nhau khi hoạn nạn, mà trong xãhội hiện tại lại có những kẻ làm nhiều việc táng tậnlương tâm, gây cho người một cuộc sống đầy máu và lệ?

Em ạ! Ấy là lòng thương của họbị hướng dẫn sai đường. Dĩ nhiên lúc thiếu thời, ai cũngcó lòng thương rộng rãi, nhưng lớn lên lòng từ bi thu hẹplại, đặt vào cái khung nhỏ bé, đôi khi bị pha trộn vớisự đen tối thành ra mù quáng. Ấy là họ chỉ thấy có vợ,có con và cá nhân họ... , bao nhiêu tình thương đều dồncả vào cái khung nhỏ hẹp ích kỷ ấy. Mặc ai kêu khóc, mặcai thở than đều không làm lay chuyển được họ. Thế rồi,để được lòng người yêu, để thỏa mãn cá nhân, họ cóngại gì giày đạp trên hạnh phúc kẻ khác.

Lại nữa, có một số người vôtình hoặc cố ý, họ tự tiêu hoại lòng thương. Như khi gặpmột người đói lạnh, anh A nghe lòng thương trào lên, mặcdù trong tay sẵn có phương tiện cứu giúp được, mà anh giảbộ lờ đi không muốn để ý đến. Một lần như thế, hailần như thế... quen dần, sau này gặp người đau khổ trướcmắt, nhưng tim anh đã trở thành sắt đá. Những con ngườinhư thế là họ tự tiêu diệt lòng thương rộng lớn, đểgom về một cái lạch nhỏ hẹp cá nhân. Một cây cổ thụrườm rà, nếu mỗi ngày người ta chặt một nhánh, lâu rồicây ấy chỉ còn một thân đơn trơ trọi.

Trái lại, anh B mỗi lần gặp ngườihoạn nạn, lòng thương dấy khởi, anh liền tìm mọi phươngtiện giúp người. Một lần như thế, nhiều lần cũng thế,đến một hôm gặp người khổ mà không tìm ra phương tiệnđể giúp, lúc ấy lòng từ bi bị giày vò, lương tâm anh bịcắn rứt, anh tự coi như làm không tròn bổn phận của mình.Rồi anh chạy ngược, chạy xuôi, tìm cho ra phương tiện giúphọ, anh mới yên lòng. Thế là anh B đã biết khai thác lòngthương của mình càng ngày càng sâu rộng.

Em ạ! Lòng thương là một củabáu vô giá, nó làm cho người này người khác thông cảm nhau.Nếu em đem một món đồ quí tặng cho người mà em không cólòng thương mến chân thật đối với họ thì món đồ ấycũng thành vô giá trị. Nếu thiếu lòng thương, thế giớinày sẽ đen tối, nhân loại sẽ đi đến chỗ diệt vong.

Ðã là của quí, ai nỡ để lòngthương phải tiêu mòn? Do đó một thiếu niên, em phải bảovệ tô bồi cho lòng thương càng ngày càng to rộng. Tuy nhiênvới tuổi trẻ của em, lòng thương dễ bộc phát, mà cũngdễ lạc lầm. Em cần phải khôn khéo hướng nó đi đúng chiều,phải chỗ. Chỗ thích hợp với lòng thương là cảnh đau khổ,chiều tươi đẹp nhất là ngọn hải đăng trí tuệ.

Ðứng trước cảnh khổ của người,em thấy lòng đau xót, ra tay cứu giúp họ. Bất luận việcnhỏ, việc lớn miễn họ khổ là em thương, em cứu giúp họ.Thế là lòng thương của em chan rải trên mọi nỗi khổ đaucủa người, để rồi tiêu hoại tất cả mầm đau khổ. Nhờlòng thương đặt trong cảnh khổ, nên nó bình đẳng, khôngthiên lệch. Nếu có nghiêng chăng, chỉ nghiêng về đầu cânnào nặng đau khổ. Thấy người đẹp bị khổ em thương,thì gặp người mù đói khát em cũng thương. Chỉ thương ởnỗi khổ của họ, chớ không phải thương vì sắc diện,vì cảm tình. Do đó đức Phật dạy hàng Phật tử muốn khởitâm từ bi phải quán nỗi đau khổ của chúng sanh.

Thật vậy, có cảm thông nỗi khổcủa người mới có lòng thương người chân thật thiết tha.Có thông cảm sự giày vò trong cơn đói của người, em mớisốt sắng cho họ cơm. Có thấu rõ sự buồn tủi, nỗi khổđau của kẻ tật nguyền, em mới sẵn sàng yên ủi, giúp chéncơm manh áo cho người. Trong kinh Phật có câu: "Ðời làbể khổ."Nói khổ đây, không có nghĩa để người tachán nản, thở than, mà để nhắc nhở mọi người hãy thươngyêu nhau, giúp đỡ nhau và đừng gây khổ thêm cho nhau nữa.Ðời đã khổ lắm rồi, ta hãy san sớt, đùm bọc và nângđỡ nhau, đừng đổ dồn thêm những tảng đá nặng khi ngườikia đã kiệt lực. Cùng đi một chuyến tầu, rủi gặp cơnbiển động, mọi người đều kinh hoàng khủng khiếp, khiấy có những người dại sóng ụa mửa dính ta, hoặc đụngchạm vào người ta, nếu không có thuốc cứu giúp họ, khôngdìu đỡ họ, thì ít ra ta cũng tha thứ những lỗi cỏn concủa họ.

Nói thế em sẽ nghi: Lòng thươngbắt nguồn từ sự đau khổ, thì những gia đình khá giả,cha mẹ không có đói lạnh, vậy kẻ làm con không thương sao?- Không phải thế đâu em. Mặc dù cha mẹ không phải đóilạnh, nhưng người đã khổ sở nhọc nhằn với con quá nhiều.Từ khi con lọt lòng cho đến khi khôn lớn, kẻ làm cha mẹđã hồi hộp lo âu cho con biết bao nhiêu lần. Một khi sổmũi, một chút ấm đầu... của con, cha mẹ đã nóng lòng,sốt ruột, chạy ngược, chạy xuôi lo thầy trị thuốc v.v...Như vậy, kẻ làm con phải biết cảnh khổ ấy, mà thươngcha mẹ trước nhất.

Lòng thương phát nguyên từ gia đìnhlần ra xã hội, như vết dầu loang. Nếu chỉ khu biệt lòngthương trong phạm vi gia đình thì không phải lòng từ bi. Tráilại, thương bao la bên ngoài mà bỏ sót gia đình, ấy cũngkhông phải từ bi. Lòng từ bi nghĩa là thương khắp hết,nhưng bao giờ cũng từ gần đến xa.

Giống từ bi phải gieo trên đấtđau khổ, nhưng cần phải có ánh nắng trí tuệ nó mới nẩylộc, đâm chồi và đơm hoa kết quả. Có trí tuệ, lòng thươngkhông bị mù quáng lạc lầm. Khi ta gặp hai người cùng đóilạnh, nhưng một người vẻ mặt hiền hòa, cử chỉ đằmthắm dễ thương, một người gương mặt dữ dằn, cử chỉthô bạo đáng ghét. Nếu thiếu trí tuệ xét đoán, ta chỉưng cứu người dễ thương, mà làm ngơ trước người đángghét. Thế là, lòng thương đã bị thiên lệch, không còn nghĩatừ bi.

Ðã sẵn lòng thương, nhưng chỉbiết thương để mà thương thì chưa đủ biểu hiện lòngtừ bi. Muốn thể hiện lòng từ bi, ta phải ra tay cứu giúpmọi người. Thấy cái khổ của người, ta vẫn coi như cáikhổ của ta. Phải thật tâm tận lực cứu giúp họ, mà khôngmong một sự đền đáp nào cả. Nếu cứu giúp mà mong đềnđáp, ấy chỉ là sự cho vay. Cứu giúp không đợi việc lớnmới quan trọng, dù việc bé tí ti mà làm với một tâm lượngrộng lớn, tự nhiên nó trở thành lớn. Ðức Phật xưa kiavẫn hoan hỉ xỏ kim hộ ông A-na-luật-đà. Vì thế, khi tacứu giúp người, ta không nên chọn lựa việc nhỏ, lớn cũngnhư kẻ thân, sơ.

Muốn bảo vệ lòng từ bi khôngcho thối thất, ta phải hạn chế sự phóng túng của mình.Một câu nói đùa có thể tổn thương người, ta không nênnói. Một hành động chơi vui có thể hại mạng loài vật,ta vẫn không chơi. Nhà luân lý học Pháp, ông Vauvenargues nói: "Ðối với một người hung tợn nhất dù ai nói thế nàomặc lòng, nếu người ấy hãy còn yêu loài vật thì chưaphải là một người hung tợn."Người ta nhiều khi vìmột trò chơi mà đã tàn sát sanh mạng các loài vật, nhưbắn chim chẳng hạn. Họ có biết đâu, đó là những hànhđộng làm tiêu ma lòng từ bi của họ?

Cần cho lòng từ bi tăng trưởng,ta phải dẹp bớt tánh vị kỷ, luôn nhớ đến người, đếnmọi loài hơn nghĩ đến mình. Nếu có lợi cho bản thân ta,mà đau khổ người hay vật thì nhất định không làm. Cốlàm việc hại người, hại vật để thỏa thích thị dụcmình, hành động ấy phi từ bi. Sự ăn chay của người tunhằm m?c tiêu này.

Lòng từ bi là ban rải hạnh phúccho người, cho muôn loài. Cây thiếu nhựa sống thì cây khôhéo, con người thiếu từ bi con người khổ não. Có từ bithì nhân loại mới yêu thương nhau, tương trợ nhau. Làm gìcó chiến tranh, làm gì có tang tóc, nếu mọi người sẵn lòngtừ bi? Trái lại, nếu con người không có chút từ bi thìthế giới này sẽ thấy dẫy đầy lửa và máu! Cho nên muốnđem hòa bình cho nhân loại, đem hạnh phúc cho chúng sanh, chúngta phải cực lực cổ võ từ bi. Từ bi đến đâu thì đauthương tan đến đấy.

Từ bi đã quan trọng dường ấy,là một thiếu niên, em đâu thể nào cam chịu để cho lòngtừ bi của mình phải tiêu mòn. Em hãy cố gắng khai thác vàthực hiện từ bi. Chỉ mong có năng lực thiếu niên mới khamsan sớt, gánh vác những đau khổ, nhọc nhằn thế cho người.Nếu đợi đến ngày da dùn gối mỏi, người ta mới nghĩđến việc từ thiện, việc cứu vớt người thì đã quámuộn màng!

Khoảnh đất tâm hồn của thiếuniên trong trắng, nên rất thích hợp cho giống từ bi sanh trưởng.Vậy em hãy cụ thể hóa lòng từ bi trên hành động, lờinói và ý nghĩ của em. Làm thế nào khi nhìn vào em, ngườita thấy là hiện hình của từ bi. Ðược thế, đời sốngcủa thiếu niên mới đáng quí đáng mến.