Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Mâm ngũ quả

05/02/201206:18(Xem: 4373)
Mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả
Trà Kim Long

thumbnail.php?file=039___Tet___Mam_Ngu_Qua__R__1_734428390Không phải ngẫu nhiên mà người phương Tây có nhận xét: “Người Việt Nam coi trọng người chết hơn người sống”. Cứ nhìn vào những kỳ lễ lạt, cúng kính tất sẽ thấy được về mặt nào đó nhận xét trên không phải là không có lý do xác đáng. Tưởng nhớ đến người đã nằm xuống là nghĩ về nguồn cội, là nhớ đến công ơn của những người đã từng lao tâm khổ trí để lại cho người sống còn những thành quả của họ, tinh thần cũng như vật chất nên không thể không trân trọng kính bái, dù những người đó đã từ cõi đời thường ra đi hay từ nơi thế giới huyền vi thần thoại của đời sống tâm linh mà có.

Trong vô số những thủ tục của lễ cúng trang trọng ấy, trái cây là phần phẩm vật không thể thiếu. Trên bàn thờ, ngoài những nghi dụng cần thiết như lư hương, chân đèn…thì phía Đông phải có được bình hoa tươi, phía Tây phải có được cỗ bồng trái cây tốt (Đông bình Tây quả). Tùy theo địa phương, mâm trái cây được chọn lọc từ những loại quả chín đỏ, quý hiếm mà trong khả năng của gia chủ có thể thực hiện được, nhưng thường phải có đủ 5 loại trái cây (ngũ quả) để sắp đan xen vào nhau như hình khối tháp rất nghệ thuật. Nhất là vào những dịp lễ tết, mâm ngũ quả lại càng phải được chọn lọc thật kỹ càng để có thể lưu giữ được thời gian lâu dài mà không phải bị đổi sắc, thối rữa. Nhìn lên bàn thờ thấy có hoa xinh quả đẹp là đã mãn nguyện dù phẩm vật để cúng kính (thức ăn) nhiều khi cũng chỉ là đơn giản.

Năm loại trái cây quý hiếm ấy có nơi là những loại trái lê, trái mận, trái đào, trái lý, trái lựu. Nhưng có nơi lại chọn những loại trái cây theo sự tin tưởng suy diễn thường tình (như người miền Nam thường áp dụng) nhằm cầu mong bình an cho sự sống giữa cuộc đời thường. Đối với những lễ cúng ngày thường việc lựa chọn này không tỏ ra quan trọng lắm, có loại trái cây nào để dâng lên cúng cũng được miễn là phải chín đỏ, tinh tươm. Nhưng vào dịp tết thì đó lại là việc cần phải nghĩ tới vì mang tính chất an bài cho thời vận cả năm của những người trong gia đình. Nên mâm ngũ quả nhất thiết phải là những thứ trái cây như: Mãn cầu, trái dừa (vừa), đu đủ, trái xoài (xài), trái sung (cầu vừa đủ xài theo phát âm của người miền Nam). Tuyệt đối họ không dùng chuối để cúng trong những ngày đầu năm _ nhất là đối với những người theo nghề buôn bán vì sợ “chúi mũi chúi lái” suốt năm.

Trái lại, người miền Trung thì chuối lại là phần trái cây chính được sắp lên cổ bồng để cúng kính tổ tiên ông bà cha mẹ. Nhưng phải là chuối mốc (chuối sứ) và là chuối già còn xanh vỏ mới có thể giữ được độ bền lâu theo thời gian của mấy ngày tết.

Để chuẩn bị cho cổ bồng chuối ngày tết, người ta đã chọn lựa trong vườn nhà những buồng chuối nào tốt nhất, vừa đủ độ già vào những ngày cuối năm rồi đem chặt vào nhà, tỉa nhánh, rửa sạch để cho ráo nước rồi mới đơm (sắp) lên. Nhà nào không có vườn, hay không có được chuối già đúng vào dịp tết thì tìm mua ở chợ. Vào những dịp này chuối được mùa gía đắt như tôm tươi nhưng nhiều khi không có đủ để bán. Cỗ bồng chuối được sắp xoay tròn đều đặn dưới lớn trên nhỏ dần trông thật đẹp mắt. Xen kẽ vài những chỗ còn trống ngay trên đỉnh đầu, sắp xen vào những loại trái cây khác (cũng không ngoài những loại trái cây theo quan niệm “cầu vừa đủ xài, sung mãn”). Điều quan trọng là đơm như thế nào để có thế giữ chặt vào nhau trong suốt thời gian còn chưa hạ cỗ. Tuy chuối là loại trái cây chính dùng trong lễ cúng nhưng họ lại cử ăn nhất trong những ngày tết vì sợ bị “trợt vỏ chuối”, xúi quẩy cả năm.

Đối với những lễ cúng khác như cúng đình, chùa, miếu, mạo hoặc cô hồn các đảng hay trai Tăng thì mâm ngũ quả cũng không kém phần quan trọng, nhưng có điều người ta không sắp trái cây lên cỗ bồng hay lên dĩa, mà sắp vào những chiếc mâm. Khi cúng xong, phần trái cây này phân cho mọi người.

Ngày nay, dù ở miền Trung, chuối gần như không còn được thông dụng để làm quả phẩm chính như trước đây. Đủ các loại trái cây từ nội địa cũng như ngoại nhập đã bày bán nhan nhãn khắp nơi, đủ khả năng cứ lựa chọn mua về sắp bày lên là đã thấy có được mâm trái cây thật bắt mắt trên bàn thờ. Thậm chí, trên bàn thờ nguời ta còn trưng bày những loại trái cây làm bằng nhựa giống như thật để mãi không bao giờ hư. Nhưng mâm ngũ quả gồm có các loại như mãn cầu, dừa, đu đủ, xoài, trái sung… cũng không thể thiếu.

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
10/04/2013(Xem: 5800)
Người ta cho rằng mọi người Phật tử đều tôn trọng năm giới răn. Khi chúng ta giữ giới răn thứ nhất, chúng ta hứa rằng sẽ không tước đoạt bất cứ sự sống nào và gây đau đớn đến bất cứ sinh vật nào. Thật là rõ ràng rằng được làm tổn thương mọi loài.
10/04/2013(Xem: 5111)
Mỗi người đều có nhân quả báo ứng của riêng mình. Hễ tạo nghiệp gì thì chịu quả báo đó. Không những chỉ có loài người là phải chịu quả báo mà tất cả chúng sanh cũng vậy; tạo nghiệp từ xưa, ngày nay gặt quả. Điều đó không dễ hiểu đâu.
10/04/2013(Xem: 5206)
Ăn chay có hai phương diện: chay kỳ và chay trường. Ăn chay trường hay trường trai là hành giả tự nguyện suốt đời dùng chất thanh đạm, không thọ dụng đồ huyết nhục. Ăn chay kỳ thì có những thuyết: Nhị trai, Tứ trai, Lục trai, Thập trai, Nhứt ngoạt trai, Tam ngoạt trai.
10/04/2013(Xem: 5426)
Phương pháp sản xuất nước tương phổ biến hiện nay là dùng acid chlohydric để thuỷ phân protein trong thực vật. Với phương pháp này, khi phản ứng thuỷ phân xảy ra, chất chloride hợp với chất béo có trong nguyên liệu (khô đậu) dưới nhiệt độ cao tạo thành nhóm chloropropanols trong đó có chất 3-MCPD.
10/04/2013(Xem: 5109)
Mới đây trên hệ thống liên mạng toàn cầu xuất hiện bài viết " Tội Ác Phóng Sinh" của một tác giả nào đó trong nước, rồi được nhiều người chuyển tiếp khiến hàng Phật tử có thể dao động, ngoại đạo có thể lấy cớ đó cho rằng Phật Giáo khuyến khích "tội ác" (*) qua tục lệ phóng sinh chứ Đạo Phật cũng chẳng tốt lành gì.
10/04/2013(Xem: 5216)
"Sứ Đồ Chay Tịnh" là tên của bài viết trên tạp chí Metro ở San Jose, California. Tác giả Renée Howell giới thiệu một quyển sách tên là "Diet For a New America", do John Robbins trước tác. Diet For a New America là một quyển sách đang được bán chạy nhất nước Mỹ (best seller).
10/04/2013(Xem: 5113)
Trong một khám phá gần đây nhất, các nhà khoa học thuộc viện đại học University of Massachusetts ở Amherst Hoa Kỳ đã cho biết Soy Yogurt tức sữa chua làm từ đậu nành và một số sản phẩm sữa chua pha trộn trái cây có thể giúp kiểm soát cả bệnh tiểu đường loại 2 lẫn bệnh cao huyết áp.
10/04/2013(Xem: 6038)
Tóm lại, con người sinh ra không phải để ăn thịt thì ăn chay là hạp tự nhiên, và sẽ giúp chúng ta khoẻ mạnh và sống lâu. Đông Tây kim cổ có bao giờ nghe nói đến tiên ông hay tiên bà trường sinh bất tử nào mà ăn thịt bò tái hoặc thịt chó nấu rượu mận đâu?
10/04/2013(Xem: 5826)
Những khám phá về kỹ thuật sinh hóa, kỹ thuật nano [1] và nhiều bí ẩn khác như tuổi thọ của thái dương hệ chúng ta đang sống là trung tâm điểm của khoa học.
10/04/2013(Xem: 5787)
Theo Học Viện Quốc Gia Bệnh Tiểu Đường-Tiêu Hóa và Thận (the National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases), một chương trình luyện tập thể dục đều đặn kết hợp với một chế độ ăn chay có thể giảm 58% nguy cơ bị bệnh tiểu đường loại II và tỏ ra hiệu quả hơn việc uống thuốc.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]