TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
58. Kinh VƯƠNG TỬ VÔ ÚY
( Abhayaràjakumàra sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn Giác Giả
Trú Vương Xá – Rá-Chá-Ga-Ha (1)
Trúc Lâm – Vê-Lú-Va-Na (1)
( Được dâng cúng bởi Tần-Bà-Sa-La )
Ka-Lanh-Đa-Ka-Ni-Va-Pá (2)
( Chỗ vốn đã nuôi sóc hằng hà )
Vương-tử tên A-Pha-Da (3)
Tức là Vô Úy – liền qua đến nhà
Ni-Ganh-Tha Na-Ta-Pút-Tá (4)
Giáo Trưởng Ni-Ganh-Thá phái này.
Đến nơi liền đảnh lễ Thầy
Một bên, vương-tử ngồi ngay an hòa.
Ni-Ganh-Tha Na-Ta-Pút-Tá
Nói với A-Pha-Dá như vầy :
– “ Này Vương-tử ! Hãy đi ngay
Đến tìm, luận chiến với thầy Sa-Môn
Gô-Ta-Ma – Tiếng đồn lập tức
Lan truyền xa : ‘Thần lực cùng là
__________________________________
(1) : Ràjagaha ( Vương-Xá ) là thủ phủ của vương quốc Magadha
– Ma-Kiệt-Đà của vua Tần-Bà-Sa-La và sau là vua A-Xà-Thế .
Tại nơi đây, Vua Bimbisara đã dâng cúng Đức Phật khu rừng trúc của ông để thành lập Trúc Lâm Tinh Xá ( Veluvana Vihàra ).
(2) : Chỗ nuôi sóc Kalandakanivapa . (3) : Abhaya - Vô Úy .
(4) : Vị Giáo Trưởng của Ni-Kiền-Tử : Nataputta .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 298
Uy lực ông Gô-Ta-Ma
Mà đã bị Vương-tử này công khai
Luận chiến thật ngang tài ngang sức
Vương-tử này quả thực tài cao ”.
– “ Thưa Tôn-giả ! Làm thế nào
Có thể luận chiến nhằm vào ông ta ?
Sa-môn Gô-Ta-Ma đích thực
Đầy thần lực, uy lực như vầy ? ”.
– “ Này Vương-tử ! Hãy đi ngay
Đến Sa-môn đó trình bày sâu xa
Nêu lên Gô-Ta-Ma câu hỏi :
‘Thế Tôn có thể nói lời mà
Khi những lời ấy thốt ra
Khiến những người khác nghe qua, tức thì
Không ưa gì, lại vừa không thích?’.
Nếu Sa-môn họ Thích Ca này
Đáp : ‘Có thể có như vầy
Có người không thích lời này của Ta’.
Hãy vặn lại vị Sa-môn đó :
‘Nếu mà có xử sự như vầy
Có gì sai khác ở đây
Giữa Thế Tôn với kẻ đầy phàm phu ?
Kẻ phàm phu nói lời gì đó
Thì cũng có người khác không ưa’.
Còn nếu khi Vương-tử thưa
Mà Sa-Môn lại dây dưa nói là :
‘Vương-tử ! Ta đây không thể nói
Do lời nói, kẻ khác không ưa’.
Thì Vương-tử hãy nên thưa :
‘Nếu xử sự như Ngài vừa nói ra,
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 299
Sao Ngài bảo Đê-Va-Đát-Tá (1)
Phải bị đọa đọa-xứ khổ đau
Một kiếp địa ngục phải vào
Không thể cứu độ, khổ sầu hằng sa
Khiến Đề-Bà-Đạt-Đa (1) phẫn nộ
Không ưa thích, nên cố hại Ngài ?’.
Khi Vương-tử hỏi câu này
Như hai cái móc, móc ngay họng rồi !
Nuốt không trôi, nhả ra chẳng được.
Này Vương-tước ! Ông Gô-Ta-Ma
Từ hai câu hỏi nêu ra
Như bị móc, khó nhả ra nuốt vào ! ”.
Bị Giáo Trưởng khích vào tự ngã
A-Pha-Dá – Vô Úy, vâng lời
Đứng dậy từ chỗ đã ngồi
Đảnh lễ Giáo Trưởng, đoạn rời nơi đây.
Đi đến ngay chỗ Phật an trú
Đảnh lễ đấng Điều Ngự hiện tiền
__________________________________
(1) : Devadatta tức Đề-Bà-Đạt-Đa , hay còn được gọi tắt là Điều-
Đạt , cũng là vương-tử dòng họ Sakya (Thích Ca ), anh của Tôn
giả Ananda . Sau khi Phật thành đạo, trở về Thành Ca-Tỳ-La-Vệ
tế độ bảy vị vương-tử xuất gia, trong đó có Devadatta và Ananda
Trong 12 năm đầu, ông tu hành rất nghiêm túc và đắc thần
thông phàm . Nhưng sau đó khi được vua A-Xà-Thế trọng vọng,
cung dưỡng mọi nhu cầu, ông trở nên ngã mạn và có ý muốn thay
Phật để lãnh đạo Giáo đoàn .Bị Phật quở trách, ông ôm lòng oán
hận , nên đã yêu cầu Phật chấp thuận 5 cấm giới do ông đề nghị..
Đức Phật không chấp nhận , nên ông đã tách riêng và dẫn theo
một số Tỷ Kheo mới tu thành lập phái riêng . Ông cũng nhiều lần
tìm mọi cách để hại Phật nhưng không thành.Ông phạm vào“ngũ
nghịch đại tội” với 2 tội danh : Phá hòa hợp Tăng (chia rẽ Tăng
Chúng) và làm thân Phật chảy máu .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 300
Một bên, vương-tử ngồi yên
Nhưng vương-tử bỗng nhìn lên mặt trời,
Suy nghĩ : “ Không phải thời luận chiến,
Thời gian này không tiện cho ta
Tranh luận cùng Gô-Ta-Ma
Ngày mai, luận chiến tại nhà của ta ! ”.
Liền bạch với Phật Đà được rõ :
– “ Bạch Thế Tôn ! Vào ngọ ngày mai
Mời đến nhà con thọ trai
Với ba Phích-Khú (1) cùng Ngài quang lâm ”.
Phật im lặng, ý thầm chấp thuận,
Biết Thế Tôn đã nhận lời rồi
Vương-tử liền từ chỗ ngồi
Đứng dậy đảnh lễ, hướng nơi Phật Đà
Hữu nhiễu và cáo từ, lui gót.
Mãn canh chót, lộ ánh triêu dương
Theo lời thỉnh, đấng Pháp Vương
Đắp y, mang bát an tường, uy nghi
Ba Tỷ Kheo cùng đi, trực chỉ
Đến nhà của Vô Úy thọ trai,
Phật ngồi trên chỗ sẵn bày,
Vương-tử Vô Úy tự tay dâng liền
Món thượng vị loại mềm và cứng
Gia nhân đứng phục vụ ngoài trong.
Sau khi Thế Tôn dùng xong
Tay rời khỏi bát. Vui lòng chủ gia
A-Pha-Da liền ngồi nghiêm cẩn
Trên ghế thấp kê sẵn một bên
__________________________________
(1) : Bhikkhu : Tỳ-Khưu hay Tỷ-Kheo , nghĩa là vị Khất-sĩ .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 301
Rồi vương-tử ấy thưa liền :
– “ Bạch Phật ! Ngài có nói lên những lời
Do lời ấy, nhiều người không thích,
Không ưa, nên đối nghịch với Ngài ? ”.
– “ Vương-tử ! Phải chăng ở đây
Câu hỏi dụng ý hỏi ngay một chiều ? ”.
– “ Bạch Phật ! Điều mà Ngài đáp lại
Ni-Ganh-Tha họ bại mất rồi ! ”.
– “ Vương-tử ! Không thể nói chơi !
Vì sao ông nói những lời như trên ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Nêu lên như thế
Con xin kể cớ sự xảy ra :
Giáo Trưởng Na-Tá-Pút-Ta
Bảo con đến gặp Gô-Ta-Ma Ngài
Để luận chiến với Ngài một trận
Con ngần ngại, nói thẳng ý mình :
‘Sa-Môn Kiều-Đàm cao minh
Thần lực, uy lực thật tình rất cao
Làm thế nào mà tôi luận chiến ?’.
Giáo Trưởng bảo thực hiện dễ thôi !
Khi gặp vị Kiều-Đàm rồi
Nêu hai câu hỏi hai thời khác nhau.
Câu hỏi đầu như con vừa hỏi,
Nếu Ngài nói rằng có như vầy
Thì sẽ hỏi vặn lại ngay :
‘Xử sự như vậy cũng tày phàm phu,
Kẻ phàm phu nói lời nào đó
Thì cũng có người chẳng thích, ưa’.
Nếu với câu hỏi con thưa
Mà câu Ngài đáp thật vừa ý ông
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 302
Là Thế Tôn Ngài không thể nói
Những lời nói người khác ghét ngay,
Thì con phải vặn lại vầy :
‘Nếu mà xử sự như Ngài nói ra
Sao Ngài bảo Đê-Va-Đát-Tá
Phải bị đọa đọa-xứ khổ đau
Một kiếp địa ngục phải vào
Không thể cứu độ, khổ sầu hằng sa
Khiến Đề-Bà-Đạt-Đa phẫn nộ
Không ưa thích, nên cố hại Ngài ?’.
Khi Sa-Môn bị hỏi vầy
Như hai cái móc, móc ngay họng rồi !
Nuốt không trôi, nhả ra chẳng được.
Đó chính là mưu chước bày ra
Của ông Na-Tá-Pút-Ta
Bảo con luận chiến trải qua với Ngài
Rồi từ hai câu con hỏi đó
Như bị móc móc cổ họng ngay ”.
Lúc bấy giờ, tại nơi này
Có đứa con nít thơ ngây, hồng hào
Nằm dựa vào đầu gối vương-tử
Phật bèn hỏi vương-tử như sau :
– “ Này Vương-tử ! Nghĩ thế nào
Nếu hài-nhi đó, do vào vô tâm
Của Vương-tử, hoặc nhằm người vú
Do vô ý nên chú bé này
Tự thọc vào miệng que dài
Hay cầm hòn sỏi nuốt ngay vào mồm,
Vậy Vương-tử đang ôm đứa nhỏ
Phải làm gì lúc đó tức thì ? ”.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 303
– “ Bạch Ngài ! Con ôm hài-nhi
Đưa tay vào miệng, kiên trì móc ra
Nếu không thể móc ra tức khắc
Thì tay mặt làm như móc câu
Tay trái giữ chặt lấy đầu
Móc cho kỳ được, cho dầu máu ra ”.
– “ Vương-tử ! Lời nói Ta cũng vậy !
* Như Lai biết lời ấy thuộc phần
Không như thật, không như chân
Không tương ứng mục đích cần nói ra,
Lời nói khiến người ta không thích
Sẽ công kích hoặc bất mãn ngay
Thời Ta không nói lời này.
* Lời nào Ta biết có đầy như chân
Cùng như thật, nhưng phần chứa đựng
Không tương ứng mục đích cần đưa
Khiến cho nhiều người không ưa
Ta không nói, không dây dưa chuyện này.
* Lời nói nào Như Lai biết rõ
Là vốn có như thật, như chân
Tương ứng với mục đích cần
Dù lời nói đó mọi phần chánh chân
Nhưng người khác nhiều phần không thích
Ta biết thời giải thích lời này.
* Lời không như thật, chẳng ngay
Không như chân cũng không rày thanh cao
Không tương ứng nhằm vào mục đích
Nhiều người không ưa thích, cau mày
Thời Ta không nói lời này.
* Lời nào Ta biết vốn đầy như chân
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 304
Và như thật, nhưng phần chứa đựng
Không tương ứng mục đích cần đưa
Dù những người khác thích, ưa
Thời Ta không nói và chừa điều đây.
* Lời biết ngay như chân, như thật
Mục đích rất tương ứng ở trong
Khiến nhiều người thích, hài lòng,
Ta biết giải thích cho thông, hợp thời.
Vì sao vậy ? Do nơi thương tưởng
Đối với những hữu tình nơi nơi ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Với những người
Giòng Sát-Đế-Lỵ, đồng thời Bàn-môn,
Những Sa-môn, Gia Chủ các vị
Đều là người có trí, có tài
Sau khi chuẩn bị sẵn ngay
Những câu hỏi, đến gặp Ngài hỏi ra :
“ Bạch Phật Đà ! Chúng con muốn biết
Ngài có thiệt suy nghĩ trước là :
‘Nếu có những ai đến Ta,
Hỏi Ta điều ấy thì Ta trả lời
Đúng như điều mà Ta nghĩ trước’,
Hay câu hỏi đó được trả lời
Tại chỗ, một cách thảnh thơi ? ”.
– “ Này Vương-tử ! Nghĩ sao nơi chuyện này :
Nếu có người gặp ngay Vương-tử
Hỏi Vương-tử quanh chuyện về xe :
‘Bộ phận này của cái xe
Tên gọi của nó trong xe là gì ?’,
Không hiểu ông có suy nghĩ trước
Câu trả lời đã được tính rồi ?
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 305
Hay trả lời ngay tức thời ?” .
– “ Bạch Phật ! Con trả lời ngay tức thì
Điều đó, vì con đây nổi tiếng
Đánh xe giỏi, phân biện rành về
Các bộ phận trong cái xe ”.
– “ Cũng vậy, Vương-tử ! Nói về Bàn-môn,
Sát-Đế-Lỵ, Sa-môn, Gia -chủ,
Đều có đủ trí tuệ, có tài
Soạn sẵn câu hỏi như vầy
Đến Như Lai để hỏi ngay điều này
Thời Như Lai trả lời tại chỗ.
Vì sao vậy ? Vì có phạm trù
‘Pháp giới’ – Tham-Ma-Tha-Tu (1)
Được Ta khéo biết đặc thù sâu xa ”.
Nghe Phật Đà trình bày tuần tự
A-Pha-Da vương-tử thưa ngay :
– “ Bạch Thế Tôn ! Vi diệu thay !
Như người dựng vật lăn quay ngã nằm
Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối
Đem đèn sáng vào tối như bưng
Để ai có mắt mở bừng
Có thể thấy được sáng trưng sắc màu.
Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp
Được Thế Tôn giải đáp, trình bày
Con xin quy ngưỡng từ nay
Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu,
Quy y Tăng thanh cao đức cả
Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn
__________________________________
(1) : Pháp giới : Dhammadhatu .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 58 : VƯƠNG TỬ VÔ ÚY * MLH – 306
Mong Thế Tôn nhận cho con
Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên
Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục
Kể từ nay đến lúc mạng chung
Tín thành nương đấng Đại Hùng
Thực hành Giáo Pháp muôn trùng cao thâm./-
* * *
( Chấm dứt Kinh số 58 :VƯƠNG TỬ VÔ ÚY –
ABHAYARÀJAKUMARA Sutta )
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D189562648.-%3B)